“Dünyada herfley için, medeniyet için, hayat için, muvaffakiyet için ...
“Dünyada herfley için, medeniyet için, hayat için, muvaffakiyet için ...
“Dünyada herfley için, medeniyet için, hayat için, muvaffakiyet için ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Efkan MULHAN<br />
fbefkgm_89@hotmail.com<br />
BURSA ANADOLU L‹SES‹<br />
Dan›flman Ö¤retmen<br />
Samiye HAT‹PO⁄LU<br />
KÜTLE VE MEKAN‹K GÜÇ ÖLÇÜMÜNDE FARKLI B‹R YÖNTEM<br />
Kilogram SI birimleri içerisinde referans bir malzeme kullan›larak tan›mlanan bir<br />
birimdir. Bir kilograml›k referans kütle, uluslararas› prototipi Fransa’da bulunan uluslararas›<br />
metroloji (B‹PM)enstitüsünde saklanmaktad›r. Bu kütlenin zaman içerisinde fiziksel<br />
flartlardan etkilenerek de¤iflti¤i gözlemlenmifltir. Bu önemli bir dezavantaj teflkil<br />
etmektedir. Böylece fiziksel flartlardan etkilenmeyen yeni bir referans›n tan›mlanmas›<br />
gereklili¤i ortaya ç›km›flt›r. Bu yüzden kütlenin fiziksel sabitlere ba¤lanarak ölçülmesi daha<br />
da büyük bir önem kazanm›flt›r. Kütle gibi olmasa bile en az onun kadar önemli olan<br />
mekanik gücünde hesaplanmas› fizikte önemli bir durumdur.Yapm›fl oldu¤um projede hem<br />
kütle hem de mekanik gücü farkl› bir yöntemle hesaplamaya çal›flt›m.<br />
Üzerinden ‘i’ ak›m› geçen bir ‘L’ uzunlu¤undaki tele ‘B’ manyetik alan› <strong>için</strong>de F = B . i .<br />
L fleklinde bir kuvvet etki eder. Ayr›ca ‘B’ manyetik alan› <strong>için</strong>de ‘v’ h›z›yla hareket eden ‘L’<br />
uzunlu¤undaki bir telin uçlar›nda U = B . v . L fleklinde bir voltaj oluflur.<br />
Projemin birinci bölümünde bir kefesine kütlesi bulunacak cisim ile di¤er kefesine ise<br />
bir manyetik alan <strong>için</strong>de üzerinden ak›m geçen bir bobin kullanarak sistemi dengeye<br />
getirdim. Bu durumda m . g = B . i . L ba¤›nt›s›n› kulland›m.<br />
Projemin ikinci bölümünde manyetik alan› sa¤layan büyük bir bobin <strong>için</strong>de üzerinden<br />
ak›m geçen küçük bobini hareket ettirdim.Bu durumda;<br />
U = B . v . L ba¤›nt›s›n› kulland›m ve osiloskopta U de¤erini ölçtüm, h›z de¤erini serbest<br />
düflme ba¤›nt›lar›ndan hesaplad›m.<br />
m . g B . i . L<br />
= → U . i = m. g .v ba¤›nt›s›n› kullanarak, bilinen<br />
U B. v . L<br />
‘U’, ’i’, ’g’, ‘v’ de¤erleriyle kütleyi hesaplad›m. Ayr›ca denklemin sol taraf›ndaki U . i<br />
ifadesinin elektriksel güç, m. g . v ifadesinin de mekanik güç oldu¤u bilindi¤ine göre<br />
önceden buldu¤um U ve i de¤erleri yani elektriksel gücü bularak mekanik gücü<br />
hesaplad›m.<br />
Projemde kütleyi 0.01 graml›k, mekanik gücü 0.123’lük bir farkla hesaplad›m.<br />
45
Change language