türk bankacılık sstemnde aktf pasf yönetm ve pyasa rsk

Likidite riski analizinin bazı yardımcı analizlerle de desteklenmesi, likidite
riskine yönelik olarak bu analiz doğrultusunda yapılacak yorumların daha sağlıklı
olmasını sağlayacaktır. Bu yardımcı analizlerden bazıları aşağıda sıralanmıştır.
Yatay-Dikey Analiz: Likidite riski analizi içinde yer alan her bir başlığın, o başlığa ait
vade grupları içinde yer alan tutarlarının, o satıra ait toplam tutarın yüzde kaçını
gösterdiğini belirten analize, yatay analiz ve yine her bir vade grubunda yer alan
tutarların bir üst başlıktaki tutara oranına da dikey analiz tanımlaması yapılır. Yatay-
dikey analiz, vade gruplarındaki yoğunlaşmayı ya da yığılmayı ölçmek açısından
önemlidir. Eğer belirli vadelerde bir yoğunlaşma varsa, bu durum hem o vade grubunu
hem diğer vade gruplarının likidite açık ya da fazlası üzerinde etki yaratacaktır. Bu
nedenle yoğunlaşmanın nedenleri, yapısal olup olmadığı mutlaka araştırılmalıdır. Eğer
yapısal değilse, alınacak tedbirlerle yoğunlaşmanın çözülmesine çalışılmalı; eğer
yoğunlaşma yapısal bir nedenden kaynaklanıyorsa yakından takip edilip, yönetilerek
kronik bir boyuta gelmesi engellenmelidir. Konuyu örneklemek gerekirse, Türk
Bankacılık Sisteminde kısa vadeli mevduat yapısı banka bilançolarına yapısal bir sorun
olarak yansımaktadır. Bu durum, mevduat kaleminde üç aya kadar olan vade
gruplarında yığılma yaratmaktadır. Bu nedenle yakından takip edilip, bu yoğunlaşmanın
en azından bir ay ve daha kısa vade gruplarına kaymaması sağlanmalıdır.
Tablo 2‘de de görüleceği gibi, “Toplam Varlıkların” %47’si 1 yılın üzerindeki
vade gruplarında yer almaktadır. Oysa “Toplam Yükümlülüklerin” %98’inin vadesi 1
yıla kadar dolmaktadır. Bu durum bankanın kısa vadeli mevduat ve mevduata oranla
daha uzun vadeli kredi ve menkul değerler cüzdanı yapısının bir sonucu olarak ortaya
çıkmaktadır. Vade gruplarındaki yoğunlaşmalar başlıklar itibarıyla incelendiğinde, bu
bankanın mevduat çekilişlerine oldukça hassas olduğu görülmektedir. Vadesi dolan
mevduatların yenilenememesi ya da yeni mevduatla ikame edilememesi durumunda
bankanın önemli bir likidite riskiyle karşı karşıya kalacağı söylenebilir.
28