Dünden Bugüne Arakan - İhh İnsani Yardım Vakfı
Dünden Bugüne Arakan - İhh İnsani Yardım Vakfı
Dünden Bugüne Arakan - İhh İnsani Yardım Vakfı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
26 III. Bölüm ARAKAN’IN MÜSLÜMANLAR TARAFINDAN FETHİ<br />
yında Farsçayı ön plana çıkardı. Çeşitli bölgelere kadılar tayin etti. 60 Vali<br />
Han’ın kendisine ihanet ettiğini duyan Celaleddin Muhammed Şah, Gen<br />
kumandasında ikinci bir ordu daha gönderdi. Vali Han’ı yerinden eden<br />
Sandi Han, sonunda 1430 yılında Süleyman Şah’ı tahta oturttu.<br />
Tahtı elinden alınan sultanı tekrar tahta geçiren Bengal Sultanı, bazı<br />
tarihçiler tarafından Sultan Nasiruddin Şah ya da tekrar kurulan İlyas<br />
Şahi Hanedanı’nın ilk sultanı Nazir Şah ile karıştırılır. Oysa Nasiruddin<br />
Muhammed Şah, 1426 tarihinde henüz tahtta değildi. Nümizmatik ilmi<br />
sayesinde biliyoruz ki, Celaleddin Muhammed Şah o dönemde hükümdarlık<br />
asasını elinde bulunduruyordu. Dolayısıyla <strong>Arakan</strong> Krallığı’nı yeniden<br />
kurmak kendi lehineydi.<br />
Süleyman Şah, başkenti 1433 yılında Mrauk-U ya da Pattahri Kuilla<br />
olarak bilinen yeni yerleşim bölgesine taşıdı. Bir yıl sonra da vefat etti.<br />
Sultanın bu dönemde bastırmış olduğu paralardan biri, kısa bir süre<br />
önce o bölge civarında bulunmuştur. Bulunan bu para <strong>Arakan</strong> tarihi için<br />
emsalsiz öneme sahiptir. Müslümanlar 1203 yılında Bengal’e girdiklerinde,<br />
beraberlerinde el yazmalı madeni paralar getirmişlerdir. Bölgede<br />
yaşayanlar bu tekniğe aşinalık kazanmışlardır. Mrauk-U Hanedanı zamanındaki<br />
paralar bu şekilde basılmıştır. <strong>Arakan</strong> bu şekilde diğer Müslüman<br />
devletlerle ortak bir model olmuştur. İslam kültürü ile ilişkiye<br />
girmiş olmak <strong>Arakan</strong> rönesansını da beraberinde getirmiş, ülkenin aydınlık<br />
günleri başlamıştır. 61<br />
<strong>Arakan</strong>’da 1430-1530 yılları arasında sırasıyla 10 hükümdar tahta geçti.<br />
Bu hükümdarlar Bengal’le daima yakın ilişkiler içinde oldular. <strong>Arakan</strong>lılar<br />
Bengal’e vergi verdiler, Bengallilerden tarih ve siyaset öğrendiler.<br />
1531’de Minbin (Zabuk Şah) tahta geçti. Minbin ile birlikte <strong>Arakan</strong>lılar<br />
İslami ilimleri öğrendiler ve bir imparatorluk kurdular. 62 <strong>Arakan</strong>’ı yönetmiş<br />
olan 11 kralın isimleri, ünvanları ile birlikte aşağıda verilmiştir:<br />
Süleyman Şah (Narameikla) 1430-1434<br />
Ali Han (Meng Hari) 1434-1459<br />
Kalima Şah (Ba Sav Pyu) 1459-1482<br />
Matu Şah (Daulya) 1482-1492<br />
Muhammed Şah (Ba Sav Nyo) 1492-1493<br />
Nuri Şah (Ran Aung) 1493-1494<br />
Şeyh Modullah Şah (Salingatu) 1494-1501<br />
İli Şah (Meng Raza) 1501-1523<br />
İlyas Şah (Kasabadi) 1523-1525<br />
60 Bangladesh District Gezetteers, s. 63.<br />
61 “<strong>Arakan</strong>’s place in the civilization of Bay”, s. 491.<br />
62 A.g.e., s. 493.
Change language