HSYK 2011 yılı faaliyet raporu - Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu

Av. VEDAT AHSEN COŞAR (Türkiye Barolar Birliği Başkanı)
“Savunma Perspektifinden HSYK” konulu konuşmasında
şunları ifade etmiştir.
“Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun daha önceki yapısı
“kapalı bir kast” sistemi idi, “kooptasyon” da denilen bu
model, yapısı gereği kirlenmeye mahkum idi ve nitekim zaman
içerisinde kirlendi. Çağ dışı olan, çoğulcu ve demokratik
olmayan bu model Anayasa değişikliği sonucu değiştirildi.
Yeni sistem ile önceki sakıncalar giderilmeye çalışılmış
ise de Adalet Bakanının Kurulun başkanı sıfatıyla Kurul içerisinde
yer almış olması Kurulun tam anlamıyla bağımsız olmasını
engellemektedir. Adalet Bakanı ve Müsteşarının yer
almadığı yeni bir düzenleme yapılması gerekir.
Teftiş Kurulu HSYK’ya bağlanmış olmakla birlikte, Adalet Bakanının Kurulu temsil ile görevli
ve yetkili olması nedeniyle müfettişler üzerindeki yetkisi ortadan kaldırılmış değildir. Bu durumun
düzeltilmesi önemlidir.
HSYK tarafından yapılan atamaların hangi esas, ölçü ve standartlara göre yapıldığı belli değildir.
Bu durum hâkim ve savcılar arasında endişeye neden olmaktadır. Atama ve nakil konularında
rasyonel ve objektif ölçüler belirlenmelidir. Buna paralel olarak görevden alma ve disiplin soruşturması
açma nedenleri konusunda kamuoyu bilgilendirilmelidir.
Yargıçlar hükûmeti vesayetin bir türü olup demokratik sistemlerde yeri yoktur. Bu kapsamda
HSYK’nın hukuk ve adalet politikalarını belirleme konusunda bir misyon edinmeye çalışması
doğru değildir. Bu görev iktidar, muhalefet ve parlamento ile siyaset kurumunun görevidir.
Türkiye yargıçlar hükûmeti sürecini geride bırakmış ancak “savcılar hükûmeti” olma özelliğini
ise üzerinden atamamıştır. Bu kapsamda özel yetkili savcıların yürüttükleri soruşturmaları kolluk
güçlerine bırakması, binlerce sayfalık iddianame hazırlanması, soruşturmaların aylarca sürmesi,
soruşturma sırasında gizlilik ilkesine uyulmaması kişilerin mağduriyetlerine neden olmaktadır.
Bu sayılan hususlar bardağın boş taraflarıdır. Elbette ki bardağın dolu tarafları da vardır.
HSYK yargı alanındaki olumsuzluklara karşı duyarsız kalmamış insan hakları ihlallerinin, işkence
ve kötü muamele iddialarının önüne geçmek amacıyla uygulamaya yönelik genelgeler çıkararak
bu husustaki iradesini ortaya koymuştur.
Yargılama faaliyeti içerisinde yer alan aktörler arasında silahların eşitliği ilkesine uygun şekilde
bir yapılanmanın olması adil yargılanma için önemlidir. Bu nedenle savcılık makamının hâkimin
yanından yani kürsüden indirilmesi ve görev yaptıkları binaların ayrılması gerekir. Bu durum
hâkimlerin etkilenmesinin önüne geçecektir.
Adliye binalarının savcılar tarafından yönetiliyor olması hâkim ve avukatları rahatsız etmektedir.
Mahkeme Yönetimi Projesine ve silahların eşitliği ilkesine aykırı olan bu durum düzeltilmelidir.
Savcıların bu gibi işlerle uğraşmaları verimliliklerini azaltmakta ve asli işlerinden uzaklaşmalarına
sebebiyet vermektedir.
Kimi ceza davalarında avukatların duruşma salonundan çıkarılmaları adil yargılanma ilkesine
uygun düşmemektedir. Bu durumun yasal dayanakları var ise de doğru bir uygulama değildir.
HSYK bu konuda gerekli duyarlılığı göstermelidir.
HSYK, hâkim ve savcıların basın özgürlüğü, ifade özgürlüğü ve tutuklama konularındaki uygulamalarını
AHİM kararları ile Avrupa hukuk normları düzeyine getirmek için gerekli eğitimleri
vermelidir. Bu kapsamda HSYK, yoğun bir çaba içerisindedir ve bu çalışmalar devam etmelidir.”
109
Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler Kurulun Yürüttüğü Faaliyet ve Hizmetler