Prostat kanserinin saptanması ve yerinin belirlenmesinde difüzyon ...

Diagn Interv Radiol 2011; 17:130–134
© Türk Radyoloji Derneği 2011
Bu makale Diagnostic and Interventional Radiology’de yer alan İngilizce makalenin
Türkçesi olup kaynak gösterme ve dizinleme amacı ile kullanılamaz.
The value of diffusion-weighted MRI for prostate cancer
detection and localization
ABDOMEN RADYOLOJİSİ
ARAŞTIRMA YAZISI
Prostat kanserinin saptanması ve yerinin belirlenmesinde difüzyon
ağırlıklı MR görüntülemenin değeri
Ahmet Baki Yağcı, Nurgül Özarı, Zafer Aybek, Ender Düzcan
AMAÇ
Bu çalışmanın amacı periferik zon prostat kanserinin saptanması
ve yerinin belirlenmesinde biyopsi öncesinde çekilen T2
ağırlıklı (T2A) görüntüleme, nicel difüzyon ağırlıklı görüntüleme
ve bu iki manyetik rezonans (MR) görüntüleme yönteminin
bileşiminin rolünü değerlendirmektir.
GEREÇ VE YÖNTEM
Prostat kanserinden şüphelenilen 43 ardışık hastada sistematik
12 nokta biyopsisi yapılmadan önce 1.5 T endorektal sarmal
aracılığı ile T2A ve difüzyon ağırlıklı (b değeri=800 s/mm2)
görüntüler elde edilmiştir. Prostatın periferik zonu sekstantlara
bölünerek değerlendirilmiştir (n=258). Her bir sekstanttaki minimum
görünür difüzyon katsayısı (ADC) değeri ölçülmüştür.
Her sekstanttan transrektal ultrason kılavuzluğunda iki biyopsi
alınmıştır.
BULGULAR
Malign sekstantların ortalama minimum ADC değerleri kanseröz
olmayan dokulara göre anlamlı ölçüde düşüktür ve ADC
değeri ile Gleason skoru arasında belirgin negatif korelasyon
vardır. Periferik zondaki prostat kanserinin saptanması ve yerinin
belirlenmesinde duyarlık, özgünlük ve alıcı işlem karakteristik
eğiminin altında kalan alan tek başına T2A için %71,
%77 ve 0.741, tek başına difüzyon ağırlıklı görüntüleme için
%84, %82 ve 0.830, her iki görüntüleme yöntemi bir arada
%81, %92 ve 0.863 olarak bulunmuştur. Nicel difüzyon ağırlıklı
görüntüleme tek başına veya T2A görüntüleme ile birlikte
prostat kanserinin saptanması ve yerinin belirlenmesi konusundaki
tanısal performansı arttırmıştır (sırasıyla, P = 0.020 ve
P = 0.001).
SONUÇ
Biyopsi öncesi difüzyon ağırlıklı görüntüleme periferik zondaki
prostat kanserinin saptanması, yerinin ve derecesinin belirlenmesinde
yararlıdır ve düşük ADC değerleri biyopsi yapılacak
bölgeleri işaret edebilir.
Anah tar söz cük ler: • prostat neoplazmları • manyetik rezonans
görüntüleme • difüzyon manyetik rezonans görüntüleme
Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji (A.B.Y.
bakiyagci@yahoo.com, N.Ö.), Üroloji (Z.A.) ve Patoloji (E.D.)
Anabilim Dalları, Denizli.
Gelişi 15 Şubat 2010; revizyon isteği 21 Mart 2010; revizyon gelişi 22 Mart
2010; kabulü 24 Mart 2010.
E-yayın tarihi: 6 Ağustos 2010
DOI 10.4261/1305-3825.DIR.3399-10.1
Prostat kanserinin tanısı ve yerinin belirlenmesi parmakla yapılan
rektal muayene, serum prostata özgü antijen (PSA) düzeyinin ölçümü
ve transrektal ultrason (TRUS) kılavuzluğunda yapılan biyopsi
temeline dayanır. Pozitif biyopsi oranı %36.8 düzeyindedir (1). Ancak
standart sekstant biyopsinin yalancı negatiflik oranının %15–31 gibi
yüksek değerlere ulaşabildiği ve daha fazla biyopsi yapılmasının prostat
kanserinin saptanma olasılığını arttırırken gereksiz yere yapılan biyopsi
sayısını da yükselttiği çok sayıda çalışmada gösterilmiştir (2). Prostat
kanserinin varlığının ve yerinin önceden belirlenmesi gereksiz yere yapılacak
biyopsi sayısını azaltacaktır. Konvansiyonel görüntüleme yöntemleri
lokalize prostat kanserlerinin belirlenmesinde sınırlı yere sahiptir.
Morfolojik incelemelerin özgünlüğü düşük olduğundan biyopsi öncesi
malign-benign ayrımının yapılmasında manyetik rezonans (MR) görüntülemenin
ilk aşamada kullanılması önerilmemektedir. Ancak difüzyon
ağırlıklı MR görüntüleme, MR spektroskopisi ve dinamik kontrastlı çalışmalar
gibi anatomik ve işlevsel MR görüntüleme yöntemlerinin gelişmesine
paralel olarak lokalize prostat kanserleri daha başarılı şekilde
gösterilebilmektedir (3, 4). Bu veriler ışığında difüzyon ağırlıklı görüntülemenin
prostat kanseri şüphesi bulunan olgularda biyopsiden önce
tarama ve yol gösterme için kullanılıp kullanılamayacağını sorguladık.
Bu çalışmada periferik zon prostat kanserinin nicel difüzyon ağırlıklı
görüntüleme özellikleri araştırılmış ve kanserin saptanması ile yerinin
belirlenmesinde sistematik 12 noktadan biyopsi öncesinde çekilen T2
ağırlıklı (T2A) görüntüleme, nicel difüzyon ağırlıklı görüntüleme ve bu
iki manyetik rezonans (MR) görüntüleme yönteminin bileşiminin tanısal
performansı değerlendirilmiştir. Ayrıca periferik zondaki prostat
kanserinin histolojik derecesi ile minimum görünür difüzyon katsayısı
(ADC) değerleri arasındaki bağlantı incelenmiştir.
Gereç ve yöntem
Bu çalışma tek bir kurumda ileri ve geriye doğru şekilde gerçekleştirilmiştir.
Çalışma yerel gözden geçirme kurulu tarafından onaylanmış
ve her katılımcıdan bilgilendirilmiş olur alınmıştır. Eylül 2007-Mart
2009 arasında rektal muayenesi pozitif veya serum PSA düzeyi >2.5
ng/mL olan ardışık 43 erkek hasta (ortalama yaş, 66; aralık, 49–79) 12
noktadan biyopsi yapılmadan önce MR görüntüleme ile değerlendirilmiştir.
Hastaların hiçbirine daha önce prostat biyopsisi yapılmamıştır.
Çalışma grubunda total PSA düzeyleri 1.4–120 ng/mL (ortanca, 9.1 ng/
mL) arasında ölçülmüş, 22 hastanın rektal muayenesi pozitif olarak değerlendirilmiştir.
MR görüntüleme için pelvik aralıklı atım sarmalı ile
kombine esnek bir endorektal sarmalı (eCoil; Medrad, Pittsburgh, ABD)
bulunan, maksimum gradyan büyüklüğü 33 mT/m, maksimum yetişme
hızı 120 mT/m/s olan 1.5 T bir ünite (Signa Excite HD; GE Healthcare,
Milwaukee, Wisconsin, ABD) kullanılmıştır. Balon kaplı genleşebilir en-
130

dorektal sarmallar hastanın toleransına
göre 45-50 mL hava ile doldurulmuştur.
Rutin MR görüntülemeden sonra
(aksiyal, koronal ve sagital T2 ağırlıklı
görüntüler ve aksiyal T1 ağırlıklı görüntüler),
aksiyal difüzyon ağırlıklı
görüntüler elde edilmiştir. Hızlı dönüş
eko T2 ağırlıklı sekanslar için görüntüleme
parametreleri şu şekildedir; TR/
TE, 4500/116 ms; eko serisi uzunluğu,
19; bant genişliği, 31.25 kHz; görme
alanı, 14 c; kesit kalınlığı, 3 mm;
boşluk, 0.5 mm; uyaran sayısı, 3; faz
kodlama yönü, sağdan sola; matriks,
288×224. Aksiyal eko-planar difüzyon
ağırlıklı görüntülemede T2 ağırlıklı sekanslarla
aynı kesit yerleşimleri ve şu
parametreler kullanılmıştır: b değeri,
800 s/mm 2 ; TR/TE, 4850/97.5; bant
genişliği, 250 kz; görme alanı, 24 cm;
kesit kalınlığı, 4 mm; uyaran sayısı, 8;
matriks, 128×128. Difüzyon ağırlıklı
görüntüleri elde etmek için gereken
süre iki dakika 35 saniye olmuştur.
Tüm görüntüler prostat MR incelemesi
konusunda dört yıllık deneyime
sahip tek bir radyolog tarafından
Advantage çalışma istasyonu (GE
Healthcare) kullanılarak yorumlanmıştır.
Prostatın periferik zonu altı
bölgeye ayrılmıştır: taban, orta, tepe,
sağ ve sol yarı. Taban prostatın mesaneye
dayanan üst 1/3, orta bölge orta
1/3, tepe ise alt 1/3 bölüm şeklinde
tanımlanmıştır. Tüm hastalarda önce
tek başına T2 ağırlıklı görüntüler değerlendirilmiştir.
T2 ağırlıklı görüntülerde
periferik zondaki nodüler düşük
sinyal alanları malign, çizgisel veya
tüy benzeri hafif düşük sinyal alanları
benign olarak kabul edilmiştir. Tek
başına difüzyon ağırlıklı görüntülerde
çalışma istasyonunda ADC haritaları
oluşturulmuştur. ADC haritalarındaki
hipointens bölgelere ilgi alanları (ROI)
yerleştirilerek (alan, 14 mm 2 ) periferik
zondaki her bölümün ADC değerleri
ölçülmüştür. Her sekstant için en az
dört ROI ölçümünün en düşük olanı
kaydedilmiştir. En az dört hafta ara
verildikten sonra biyopsi sonuçları
bilinmeden T2 ağırlıklı görüntülerle
ADC haritaları bir arada değerlendirilmiştir.
Düşük T2 intensitesi ile beraber
anormal ADC değeri veya T2 ağırlıklı
görüntüde kitle benzeri oluşumla birlikte
sınır ADC değeri malign, çizgisel
veya tüy benzeri görünümde hafif düşük
sinyalle birlikte sınır ADC değeri
benign kabul edilmiştir.
Tüm hastalardan MR görüntülemeden
sonraki yedi gün içinde bulgula-
rı bilmeyen tek bir radyolog tarafından
12 noktadan biyopsi alınmıştır.
Transrektal ultrason kılavuzluğunda 18
G iğne kullanılarak mid-lober periferik
zon (standart sekstant örüntüsündeki
alan) ve her bir sekstantın lateralindeki
periferik zondan iki biyopsi alınmıştır.
Tüm olgularda radyolojik bulgulardan
haberdar olmayan prostat kanseri tanısında
deneyimli tek bir patolog tarafından
değerlendirme yapılmış ve
referans oluşturmak üzere prostatın
patolojik bir haritası oluşturulmuştur.
Prostat kanseri olan olguların Gleason
skorları hesaplanmıştır.
Bulgular ortalama±standart sapma
şeklinde ifade edilmiştir. Benign ve
malign sekstantların ortalama ADC
değerleri arasındaki farkın anlamlılığı
Student t testi ile değerlendirilmiştir.
Prostat kanserli her hastanın malign
sektantlarının ortalama ADC değeri
hesaplanmıştır. Spearman testi kullanılarak
kanseröz sekstantların ortalama
ADC değerleri ile toplam Gleason
skorları arasındaki bağıntı araştırılmıştır.
Difüzyon ağırlıklı görüntüleme için
alıcı işlem karakteristiği (ROC) eğrisi
analiz edilerek benign ve malign lezyonları
ayırt eden eşik ADC değerleri
ve “gri zon” (sınır) ADC değerleri belirlenmiştir.
Her bir MR görüntüleme
protokolünün prostat kanserini belirlemedeki
duyarlık, özgünlük, pozitif ön
belirleme değeri, negatif ön belirleme
değeri ve doğruluğu hesaplanmıştır.
Tek başına T1A görüntüleme, tek başına
difüzyon ağırlıklı görüntüleme
ve her iki görüntülemenin bir arada
kullanılmasının tanısal performansını
değerlendirmek üzere ROC eğrisinin
altındaki alan (A z
) kullanılmıştır. A z
değerleri için %95 güvenlik aralığı (CI)
hesaplanmıştır. A z
değerlerini karşılaştırmak
için Z testi kullanılmıştır.
İstatistiksel anlamlılık sınırı olarak P <
0.05 düzeyi kabul edilmiştir.
Bulgular
Patolojik olarak prostat kanseri tanısı
43 hastanın 21’inde (%48.8) ve
258 sekstantın 69’unda (%26.7) konmuştur.
Ortanca Gleason skoru 7
(4+3), aralığı 6-10 olarak belirlenmiştir.
Ortalama minimum ADC değerleri
malign sekstantlar için 0.94±0.32x10 -3
mm 2 /s, kanseröz olmayan periferik
zon için 1.58±0.36x10 -3 mm 2 /s saptanmıştır.
Kanseröz ve benign sekstantlar
arasındaki fark t testine göre anlamlı
bulunmuştur (P < 0.001). Ek olarak,
prostat kanserli hastalarda malign
sekstantların ortalama minimum ADC
değeri ile toplam Gleason skoru arasında
belirgin negatif bir bağlantı gösterilmiştir
(=-0.454, P = 0.039) (Tablo
1). ROC eğrisinin analizi difüzyon
ağırlıklı görüntülemede prostat kanserini
öngörme için eşik ADC değerinin
≤1.2x10 -3 mm 2 /s, her iki görüntüleme
birlikte kullanıldığında A z
değeri 0.907
(%95 CI, 0.865-0.940) iken gri zonun
≥ 1.0x10 -3 ile ≤1.4x10 -3 mm 2 /s arasında
olduğunu göstermiştir. Tek başına
T2A görüntüleme, tek başına difüzyon
ağırlıklı görüntüleme ve her iki görüntüleme
yöntemi bir arada kullanıldığında
prostat kanserini belirlemedeki
duyarlık, özgünlük, pozitif ön belirleme
değeri, negatif ön belirleme değeri,
doğruluğu ve A z
değeri Tablo 2’de gösterilmiştir.
Z testi tek başına difüzyon
ağırlıklı görüntüleme ve her iki görüntüleme
yöntemi bir arada kullanıldığındaki
A z
değerinin tek başına T2A
görüntülemeye göre anlamlı derecede
yüksek olduğunu (sırasıyla, P = 0.020
ve P = 0.001), difüzyon ağırlıklı görüntüleme
ile her iki yöntemin birlikte
kullanılması arasında anlamlı fark bulunmadığını
göstermiştir (P = 0.277).
Tartışma
Günümüzde biyopsi negatif gelse
bile prostat kanseri şüphesi varsa ya da
kanserin lokal evresinin belirlenmesi
amacıyla endorektal yüzey sarmalı aracılığı
ile prostat MR görüntülemesi yapılması
önerilmektedir (5). Ancak prostat
kanseri şüphesi bulunan olgularda
biyopsiden önce kanserin varlığının ve
yerini saptanması amacıyla MR görüntüleme
yapılması henüz endikasyon
alanında değildir. Bu noktada difüzyon
ağırlıklı görüntüleme son zamanlarda
ilgi çekmektedir; ancak lokalize prostat
kanserinde yeteri kadar klinik deneyim
yoktur. Bizim bulgularımız gerek tek
başına, gerekse T2A görüntüleme ile
birlikte difüzyon ağırlıklı görüntülemenin
biyopsi öncesi periferik zondaki
prostat kanserinin saptanması ve sekstant
temelinde yerinin saptanmasında
endorektal MR görüntülemenin tanısal
performansını arttırdığını göstermiştir.
Ayrıca prostat kanserli hastalarda ADC
değeri ile Gleason skoru arasında belirgin
negatif korelasyon bulunduğu ortaya
konmuştur.
T2A görüntüleme prostat kanserinin
yerinin belirlenmesi için en yaygın kullanılan
yöntemdir. Periferik zondaki
prostat kanserlerinin çoğu T2A görüntülerde
düşük sinyal intensitesinde, yu-
Cilt 17 • Sayı 2
Prostat kanserinin saptanması ve yerinin belirlenmesinde difüzyon ağırlıklı MR görüntülemesinin değeri • 131

varlak veya sınırları iyi belirlenemeyen
odaklar şeklinde görülür. Ancak T2A
görüntülerde periferik zonun normal
hiperintensitesi içinde hipointens görünüm
özgün olmayan inflamasyon,
radyoterapi sonrası fibroz, biyopsiye
bağlı kanama ve hormon baskılama tedavisi
sonrası değişiklikler gibi benign
durumlarda da ortaya çıkabilir (3). T2A
MR görüntüleme ile prostat kanserinin
saptanması için duyarlık ve özgünlük
oranları geniş bir aralıkta değişmekte
olarak bildirilmiştir (sırasıyla %22−85
ve %50−99) (6).
Difüzyon ağırlıklı görüntülemede
doku içerisindeki serbest sıvının Brown
hareketleri değerlendirilir. Tümörlerde
muhtemelen hücresel yoğunluğun yüksek
ve nükleositoplazmik oranın artmış
olmasından dolayı sıvı hareketi sınırlıdır
ve bu durum ADC haritalarında
saptanarak nicel değerlendirme yapılabilir
(7). Birçok yazar prostatın periferik
zonunda malign lezyonların ADC
değerlerinin (0.49±0.13-1.66±0.32×10 -3
mm 2 /s arasında) kanseröz olmayan dokulara
göre (1.26±0.27-2.19±0.24×10 -3
mm 2 /s arasında) %20-60 daha düşük
olduğunu bildirmiştir (8-20). Bulguların
değişkenliği popülasyon özellikleri ve
teknik konulardan kaynaklanmaktadır.
Son zamanlarda prostat kanserinde
ADC değerleri ile tümör selülaritesi
arasında bir bağlantı bulunduğu gösterilmiştir
(14-16). Alan gücü 1.5 T olan
MR görüntüleme cihazları ile yürütülen
lezyon bazlı analiz çalışmalarında T2A
görüntülemeye difüzyon ağırlıklı görüntüleme
eklendiğinde prostat kanseri
saptama oranlarının yükseldiği gösterilmiştir
(tek başına T2A görüntülemeye
karşılık difüzyon ağırlıklı görüntüleme
ile birleştirildiğinde duyarlık, %53–
7%4, %71–%88; özgünlük, %54–%91,
%61–%89; A z
, 0.71–0.81, 0.87–0.91)
(20–22). Bizim çalışmamızda tek başına
T2A görüntüleme, tek başına difüzyon
ağırlıklı görüntüleme ve her iki yöntemin
birlikte kullanılması ayrı ayrı değerlendirilmiştir.
Bulgularımız periferik
zon prostat kanserinin saptanması ve
yerinin belirlenmesinde tek başına (duyarlık,
%84; özgünlük, %82; A z
, 0.830)
ve T2A görüntüleme ile birlikte nicel
difüzyon ağırlıklı görüntülemenin (duyarlık,
%81; özgünlük, %92; A z
, 0.863)
tek başına T2A görüntülemeye göre (duyarlık,
%71; özgünlük, %77; A z
, 0.741)
daha iyi tanısal performans gösterdiğini
ortaya koymuştur. Nicel difüzyon ağırlıklı
görüntülemeye T2A görüntülerin
eklenmesi tek başına kullanılmasına
göre özgünlüğü (%82’ye karşılık %92)
ve pozitif ön belirleme değerini (%63’e
karşılık %78) belirgin derecede arttırmakta,
bütünsel tanısal performansta
ise önemsiz bir yükselmeye neden olmaktadır.
ADC haritası kanser lezyonu
ile prostat dokusu arasındaki kontrastı
T2A görüntüye göre daha iyi gösteriyor
gibi görünmektedir (Şekil), dolayısıyla
nicel difüzyon ağırlıklı görüntüleme
ile prostat kanserinin varlığı ve yeri
T2A görüntülemeye göre daha iyi belirlenmektedir.
Literatürde 1.5 ve 3T
difüzyon ağırlıklı görüntülemede ADC
eşik değeri 1.45−1.67×10 -3 mm 2 /s kabul
edilmek kaydı ile %81–%94 duyarlık ve
Tablo 1. Sekstant bazlı prostat biyopsi sonuçları ile ortalama minimum ADC değerleri arasındaki ilişki
Sistematik 12 noktadan biyopsi sonuçları Hasta sayısı Sekstant sayısı Sekstantın ortalama ADC değeri a
Benign 22 189 1.58±0.36×10 –3 mm 2 /s b
Malign 21 69 0.94±0.32×10 –3 mm 2 /s b
Gleason skoru=6 6 8 1.18±0.44×10 –3 mm 2 /s c
Gleason skoru=7 6 23 1.05±0.15×10 –3 mm 2 /s c
Gleason skoru≥8 9 38 0.84±0.16×10 –3 mm 2 /s c
ADC, görünür difüzyon katsayısı
a Değerler ortalama±standart sapma şeklindedir
b P < 0.001, malign sekstantlara karşılık benign olanlar
c =-0.454, P = 0.039, ortalama ADC değerleri ile Gleason skorları arasındaki bağlantı
Tablo 2. Endorektal MR görüntülemenin periferik zondaki prostat kanserinin saptanması ile yerinin belirlenmesindeki tanısal performansı
(n=258 sekstant)
Performans ölçütü Tek başına T2A Tek başına nicel ADC a Her ikisi birlikte
Duyarlık 71% 84% 81%
Özgünlük 77% 82% 92%
Pozitif ön belirleme değeri 53% 63% 78%
Negatif ön belirleme değeri 88% 93% 93%
Doğruluk 76% 83% 89%
ROC eğrisinin altındaki alan
(%95 güvenlik aralığı)
0.741
(0.683–0.794)
0.830 b
(0.779–0.874)
0.863 c, d
(0.815–0.903)
ADC, görünür difüzyon katsayısı; ROC, alıcı işlem karakteristiği
a Eşik ADC değeri=1.2×10 -3 mm²/s
b P = 0.020, tek başına T2A görüntüleme ile karşılaştırıldığında
c P = 0.001, tek başına T2A görüntüleme ile karşılaştırıldığında
d P = 0.277, tek başına nicel ADC ile karşılaştırıldığında
132 • Haziran 2011 • Diagnostic and Interventional Radiology
Yağcı ve ark.

a
b
Şekil. a, b. Sağ periferik zonda prostat kanseri bulunan 71 yaşında erkek hasta. Prostata özgü antijen 4.0 ng/mL, Gleason skoru 7 olarak
satanmıştır. Endorektal T2 ağırlıklı yatay MR görüntüsünde (a) her iki taraf periferik zonda yaygın düşük sinyal yoğunluğu bulunduğu
görülmekte, fokal lezyon saptanmamaktadır. Ancak görünür difüzyon katsayısı (ADC) haritasında (b) sağ periferik zonda belirgin düşük sinyal
yoğunluğu odağı görülmektedir. Bu bölgeden alınan biyopside tümör saptanmıştır. Lezyon üzerine yerleştirilen 14 mm 2 büyüklüğündeki
dairesel ilgi alanında (ROI) minimum ADC değeri 1.2×10 -3 mm 2 /s ölçülmüştür.
%72.2–%91 özgünlükte prostat kanserinin
belirlendiği bildirilmiştir (17-19).
Bizim bulgularımız kanserli sekstantların
ortalama minimum ADC değerinin
malign olmayan dokulara göre anlamlı
derecede düşük olduğunu ve ADC eşik
değeri ≤1.2×10 -3 mm 2 /s kabul edildiğinde
%84 duyarlık ve %82 özgünlük
düzeyi ile kanserli sekstantların benign
olanlardan ayırt edildiğini göstermiştir.
Prostat kanserinde ADC değerlerinde
görülen anlamlı artışın dokunun yapısından,
yani selülarite artışı nedeniyle
glandüler elemanların sıkışması ve sıvı
içeren periferik zon kanallarının yerini
eksraselüler boşlukların almasından
kaynaklandığı düşünülmektedir (4, 6,
7, 14, 15). Biz ek olarak ortalama minimum
ADC değeri ile tümör difrensiyasyon
derecesini gösteren Gleason skoru
arasında negatif bir korelasyon bulunduğunu
gösterdik. Tamada ve arkadaşları
da kanseröz periferik zondaki ADC
değeri ile tümörün Gleason skoru arasında
negatif bir korelasyon bulunduğunu
göstermiştir (23). Yoshimitsu ve
arkadaşları iyi ve kötü diferansiye prostat
kanserlerinin ADC değerleri arasında
anlamlı bir fark olduğunu ve ADC değeri
ile prostat kanserinin histolojik derecesi
arasında hafif, ancak anlamlı bir
bağlantı bulunduğunu saptamıştır (24).
DeSouza ve arkadaşları düşük riskli lokalize
hastalığı bulunanlarla (Evre≤T2a
ve Gleason skoru

Sonuç olarak ADC ölçümü ile beraber
difüzyon ağırlıklı görüntüleme
ADC değerleri ile prostat tümörünün
diferansiyasyonu arasındaki bağlantıdan
ötürü benign ve malign lezyonların
birbirinden ayırt edilmesinde
yararlıdır. T2A görüntüler ile karşılaştırıldığında
ADC haritasının eklenmesi
prostat kanserinin varlığının ve
yerinin saptanmasında MR görüntülemenin
tanısal performansını arttırır.
Bulgularımız nicel difüzyon ağırlıklı
görüntülemenin periferik zon kanserlerinin
varlığının, yerinin ve derecesinin
saptanmasında yerinin olduğunu
düşündürmektedir. Biyopsi hedeflerinin
ADC değerlerinin en düşük olduğu
bölgelerden seçilmesi yalancı negatif
biyopsi sonuçlarını ve gereksiz biyopsi
sayısını azaltabilir.
Kaynaklar
1. Andriole GL, Levin DL, Crawford ED, et al.
Prostate Cancer Screening in the Prostate,
Lung, Colorectal and Ovarian (PLCO)
Cancer Screening Trial: findings from the
initial screening round of a randomized
trial. J Natl Cancer Inst 2005; 97:433–438.
2. Delongchamps NB, Singh A, Haas GP. The
role of prevalence in the diagnosis of prostate
cancer. Cancer Control 2006; 13:158–
168.
3. Choi YJ, Kim JK, Kim N, et al. Functional
MR imaging of prostate cancer.
Radiographics 2007; 27:63–75.
4. Kim JK, Jang YJ, Cho G. Multidisciplinary
functional MR imaging for prostate cancer.
Korean J Radiol 2009; 10:535–551.
5. Hricak H, Choyke PL, Eberhardt SC, Leibel
SA, Scardino PT. Imaging prostate cancer:
a multidisciplinary perspective. Radiology
2007; 243:28–53.
6. Turkbey B, Albert PS, Kurdziel K, Choyke
PL. Imaging localized prostate cancer: current
approaches and new developments.
AJR Am J Roentgenol 2009; 192:1471–
1480.
7. Somford DM, Fütterer JJ, Hambrock T,
Barentsz JO. Diffusion and perfusion MR
imaging of the prostate. Magn Reson
Imaging Clin N Am 2008; 16:685–695.
8. Issa B. In vivo measurement of the apparent
diffusion coefficient in normal and
malignant prostatic tissues using echoplanar
imaging. J Magn Reson Imaging
2002; 16:196–200.
9. Reinsberg SA, Payne GS, Riches SF, et al.
Combined use of diffusion-weighted MRI
and 1 H MR spectroscopy to increase accuracy
in prostate cancer detection. AJR Am J
Roentgenol 2007; 188:91–98.
10. Mazaheri Y, Shukla-Dave A, Hricak H, et al.
Prostate cancer: identification with combined
diffusion-weighted MR imaging and
3D 1 H MR spectroscopic imaging –correlation
with pathologic findings. Radiology
2008; 246:480–488.
11. Sato C, Naganawa S, Nakamura T, et al.
Differentiation of noncancerous tissue
and cancer lesions by apparent diffusion
coefficient values in transition and peripheral
zones of the prostate. J Magn Reson
Imaging 2005; 21:258–262.
12. Kitajima K, Kaji Y, Kuroda K, Sugimura K.
High b-value diffusion-weighted imaging
in normal and malignant peripheral zone
tissue of the prostate: effect of signal-tonoise
ratio. Magn Reson Med Sci 2008;
7:93–99.
13. Kim JH, Kim JK, Park BW, et al. Apparent
diffusion coefficient: prostate cancer versus
noncancerous tissue according to anatomical
region. J Magn Reson Imaging
2008; 28:1173–1179.
14. Gibbs P, Liney GP, Pickles MD, et al.
Correlation of ADC and T2 measurements
with cell density in prostate cancer at 3.0
Tesla. Invest Radiol 2009; 44:572–576.
15. Zelhof B, Pickles M, Liney G, et al.
Correlation of diffusion-weighted magnetic
resonance data with cellularity in prostate
cancer. BJU Int 2009; 103:883–888.
16. Wang XZ, Wang B, Gao ZQ, et al.
Diffusion-weighted imaging of prostate
cancer: correlation between apparent diffusion
coefficient values and tumor proliferation.
J Magn Reson Imaging 2009;
29:1360–1366.
17. Gibbs P, Pickles MD, Turnbull LW.
Diffusion imaging of the prostate at 3.0
tesla. Invest Radiol 2006; 41:185–188.
18. Kim CK, Park BK, Han JJ, Kang TW, Lee
HM. Diffusion-weighted imaging of the
prostate at 3 T for differentiation of malignant
and benign tissue in transition
and peripheral zones: preliminary results. J
Comput Assist Tomogr 2007; 31:449–454.
19. deSouza NM, Reinsberg SA, Scurr ED,
Brewster JM, Payne GS. Magnetic resonance
imaging in prostate cancer: the value of
apparent diffusion coefficients for identifying
malignant nodules. Br J Radiol 2007;
80:90–95.
20. Tanimoto A, Nakashima J, Kohno H,
Shinmoto H, Kuribayashi S. Prostate
cancer screening: the clinical value of
diffusion-weighted imaging and dynamic
MR imaging in combination with T2-
weighted imaging. J Magn Reson Imaging
2007; 25:146–152.
21. Lim HK, Kim JK, Kim KA, et al. Prostate
cancer: apparent diffusion coefficient map
with T2-weighted images for detection-
-a multireader study. Radiology 2009;
250:145–151.
22. Haider MA, van der Kwast TH, Tanguay
J, et al. Combined T2-weighted and
diffusion-weighted MRI for localization
of prostate cancer. AJR Am J Roentgenol
2007; 189:323–328.
23. Tamada T, Sone T, Jo Y, et al. Apparent
diffusion coefficient values in peripheral
and transition zones of the prostate: comparison
between normal and malignant
prostatic tissues and correlation with histologic
grade. J Magn Reson Imaging 2008;
28:720–726.
24. Yoshimitsu K, Kiyoshima K, Irie H, et al.
Usefulness of apparent diffusion coefficient
map in diagnosing prostate carcinoma:
correlation with stepwise histopathology. J
Magn Reson Imaging 2008; 27:132–139.
25. deSouza NM, Riches SF, VanAs NJ, et al.
Diffusion-weighted magnetic resonance
imaging: a potential non-invasive marker
of tumour aggressiveness in localized prostate
cancer. Clin Radiol 2008; 63:774–782.
26.
134 • Haziran 2011 • Diagnostic and Interventional Radiology
Yağcı ve ark.