Rusya'nın Orta Asya Politikaları - Ahmet Yesevi Ãniversitesi
Rusya'nın Orta Asya Politikaları - Ahmet Yesevi Ãniversitesi
Rusya'nın Orta Asya Politikaları - Ahmet Yesevi Ãniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Rusya’nın <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong> Politikaları rapor<br />
geliştirilmesini sağlarken, Rusya’nın liderlik yaptığı bölgesel örgütler, Rusya’nın bölge<br />
ülkeleriyle siyasi alanda entegrasyonunu hızlandırmaktadır. Rusya’nın bölge ülkelerine<br />
açtığı kredilerle yaptığı yatırımlar, Rusya’yı <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong> ülkelerinin en önemli ticari ortağı<br />
hâline getirirken, enerji alanında Avrasya coğrafyasındaki hâkimiyeti de enerji kaynaklarına<br />
sahip olan <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong> ülkelerini bu alanda Rusya’ya bağımlı hâle getirmektedir. <strong>Orta</strong><br />
<strong>Asya</strong>’daki Rus nüfusu da Rusya’nın <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong> siyasetinde önemli bir yer tutmaktadır.<br />
Özellikle kalabalık Rus nüfusuna sahip <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong> cumhuriyetleri, Rusya ile ilişkilerinde<br />
bu hususu göz önünde bulundurmak zorundadırlar.<br />
Rusya ile <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong> ülkelerini yakınlaştıran bir başka konu ise, bu ülkelerdeki rejimler<br />
meselesidir. Rusya, <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong>’daki mevcut rejimleri sorgulamadığı gibi, bu rejimleri<br />
desteklemekte ve özellikle de demokratikleşme adına dışarıdan yapılan müdahalelere<br />
karşı çıkmaktadır. Bu siyaset, özellikle ABD’nin söz konusu rejimlerden duyduğu<br />
memnuniyetsizliği ve müdahale çabaları karşısında Rusya açısından olumlu sonuçlar<br />
doğurmaktadır. Rusya’nın bölgeden, özellikle de siyasi ve askerî alanlardan ABD’yi<br />
uzaklaştırma siyasetini, bölgenin diğer oyuncusu olan Çin’in de aynı amaçlara sahip<br />
olması kolaylaştırmaktadır. Nitekim Rusya ile Çin’in liderliğini yaptıkları Şanghay İşbirliği<br />
Örgütü, NATO’ya alternatif bir güç olarak değerlendirilmektedir. Diğer taraftan<br />
Rusya, Çin’in de özellikle uzun vadede kendisi için bölgede rakip olacağının farkındadır.<br />
Bundan dolayı Moskova, bölge ülkeleriyle entegrasyon sürecini ŞİÖ’den ziyade Çin’in<br />
yer almadığı örgütler (Kolektif Güvenlik Örgütü Anlaşması, Gümrük Birliği ve Avrasya<br />
Ekonomik Kalkınma Örgütü) bağlamında devam ettirmeye çalışmaktadır.<br />
Rusya’nın bu ülkelerle tarihî ve kültürel bağlara sahip olması; elinde siyasî, enerji,<br />
askerî, ekonomik ve diğer alanlarla ilgili çok sayıda koz bulundurması, bundan sonraki<br />
süreçte de <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong>’da etkili ve belki de en önemli bir oyuncu olacağını göstermektedir.<br />
Bununla birlikte Rusya’nın, diğer ülkelerin bölgeye yönelik her hareketini kıskançlıkla<br />
karşılaması, hem söz konusu ülkelerle münasebetlerini olumsuz etkilemekte,<br />
hem de bölgede rekabet havasının daha da artmasına ve bölgenin istikrarsızlaşmasına<br />
neden olmaktadır. Hâlbuki Rusya’nın, hem <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong> ülkeleri, hem de bölgede çıkarı<br />
olan diğer devletlerle işbirliği içerisinde olması, başta terörizm ve uyuşturucu trafiği<br />
ile mücadele olmak üzere bölgedeki birçok sorunun çözülmesine ve istikrarın korunmasına<br />
önemli katkıda bulunacaktır. <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong>’da istikrar ise sadece bölge ülkelerine<br />
değil, bölge ülkeleriyle sıkı münasebetler içerisinde olan devletlerin de çıkarına hizmet<br />
edecektir.<br />
9<br />
Ö<br />
z<br />
e<br />
t<br />
Anahtar Kelimeler;<br />
Rusya, <strong>Orta</strong> <strong>Asya</strong>, BDT, Şanghay İşbirliği Örgütü, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü,<br />
Avrasya Ekonomik Kalkınma Örgütü, Gümrük Birliği.