You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kart Karaktýñ Namaz Ukýðaný, Kývðýndan<br />
Kotolðaný<br />
Küp yýldar elek ber nazan ðýna kart yaþagan, tiy.<br />
Üze bik yarlý bulðan. Yarlýlýktýñ sigena sýðýp, ni kýlýrða<br />
belmay, añkýtiñke yöröy torðas, bayzarzýñ attarýn<br />
urlavða avaslanep kitte, tiy, býl kart. Oþo eþe menan ozak<br />
kýna möðöllana torðas, bik ostarzý , tiy. Uða uvsal-uvsal<br />
burzayzar, mýltýklý haksýlar haklaðan katlý-katlý yozaktar<br />
menan biklangan taþ harayzarzan asav-asav ayðýrzarzý<br />
urlav ber ni tormay ine, tiy. Yöröy torðas, üze hýmak<br />
fakiyr-fokaranan yoldaþtar tabýp alýp, ularzý la üz<br />
kasebena öyratep aldý, tiy.<br />
Yil ülan baþýn gel gena ber ýñðayða hýpýrmay bit.<br />
Þunýñ hýmak býl at karaktarýnýñ da eþe gel uñ bulmaðan.<br />
Berzan-ber köndö kart karak üzeneñ eyarsendare menan<br />
ber rus bayarýnýñ yýlkýlarýn kývýp alýp kitkan. Ýnde öyör<br />
bezzeñ kulda, tip kývanýþýrða la ölgörmayzar, arttarýnan<br />
kývðýn töþöven kürep kalalar. Mal kývðan keþelar alla ni<br />
ýrata almay, tegelar inde yitkandan yitep kilalar, tiy.<br />
Urman kýrýna yiter gena yul satýna yitkas, kart iptaþtarena:<br />
-Arataban üzegez kita toroðoz, mineñ yakka<br />
kolak hala-hala barýðýz, -tine la, tiy, ularða ýþýklana birep<br />
atýnan töþtö la, namazlýðýn yaya halýp, “bismillanan”<br />
baþkaný belmagan baþý menan namaz ukýrða totonðan<br />
keþe buldý, ti. Añðansa, iptaþtare kuyý aðaslýktar arahýna<br />
inep kittelar-kývðýnsýlar za kilep yittelar, tiy. Kývðýnsýlarzýñ<br />
baþkort telen belmaven fayzalanýp, tege kart<br />
karak:<br />
-Ala beyane arýrak yaþeregez, allahý akbar!<br />
Kolahýn birerak yaþeregez, allahý akbar! –tip kýskýrakýskýra<br />
attarzýñ kayhýnýhýn kayza kuyýrða ikanlegen<br />
iptaþtarena añðarða baþlaný, tiy. Tege kývðýnsýlar:<br />
-Býl mosafir karaktarzýñ kayhý yuldan kitkanen<br />
kürgandar, moðayýn, -tip, býnan horaþýrða italar. Tik ber<br />
ölkanerage:<br />
-Ðiybazat kýlðanda, keþe alla menan serlaþa,<br />
namazýn bülmayek, -tigas, karttýñ namaz ukýp bötkanen<br />
kötmaska bulalar. Ey, kötalar býlar, ey kötalar. Karttýñ<br />
býlarza eþe la yuk, namaz ukýðandaðý kevek, tuñkaylay<br />
za tuñkaylay, torop basýp, iptaþtarena akýl öyratep,<br />
kýskýra-kýskýra la yana tuñkanlarða kereþa. Kývðýnsýlar<br />
býnýñ bötövön kötöp, haman kiteþmayzar ikan. Þulay<br />
baytak kýna vakýt ütep kita. Ýptaþtare haveftan kotolorlok<br />
vakýt ütkas ta, mosafir” namazýn tamamlap, namazlýðýn<br />
muyýnýna hala la urman esena inep ta kita. Bildagangan<br />
urýnda kaldýrýlðan atýn mena la iptaþtare artýnan saba.<br />
Tege kývðýnsýlar, mosafir taharat yañýrtalar, ularza þunday<br />
yola bar bit, tip köta la kötalar, köta la kötalar. Ale<br />
la þunda kötöp toralar, tiy. A kart karak, iptaþtarena barýp<br />
kuþýlýp, býl bayarzýñ da yýlkýlarýn oslap, gav-ðalamat<br />
yaþap yata, tiy.<br />
Ýhtiyar Hýrsýzýn Namaz Kýlmasý, Takipten Kurtulmasý<br />
Bundan çok seneler önce bir cahil ihtiyar<br />
yaþamýþ, derler. Kendisi çok yoksul imiþ. Yoksulluk canýna<br />
tak edip ne yapacaðýný bilmeden orada burada gezerken<br />
zenginlerin atlarýný çalmaya haveslebdi, derler,<br />
bu ihtiyar. Bu iþle uzun süre meþgul olunca pek ustalaþtý,<br />
derler. Ona silahlý bekçilerin beklediði kat kat duvarlarla<br />
çevrilen aðýllardan sürü sürü aygýrlarý çalmak iþten<br />
bile deðildi. Gezerken kendisi gibi fakir fukaradan<br />
yoldaþlar bulup onlara da mesleðini öðrettiü, derler.<br />
Yel, otun baþýný bir düzende savururmuþ. Bunun<br />
gibi, bu at hýrsýzlarýnýn da iþi hep yolunda gitmemiþ.<br />
Günlerin birinde ihtiyar hýrsýz kendisinin yardýmcýlarýyla<br />
bir Rus bayarýnýn yýlkýlarýný sürüp gitmiþ. Þimdi sürü<br />
bizim elimizde diye sevinmeye de fýrsat bulamazlar,<br />
arkalarýndan takip edildiklerini görürler. Mal kovalayan<br />
adamlar çok geçmeden yakýnlaþýp gelirler. Ýyice yaklaþtýklarýnda<br />
ihtiyar, dostlarýna:<br />
-Bundan sonra kendiniz gide durunuz, benim<br />
tarafa kulak vere vere gidiniz,-dedi de, derler, onlarý<br />
gönderip atýndan indi de seccadesini serip “bismillah”tan<br />
baþkasýný bilmeyen baþý ile namaz kýlmaya<br />
duran kiþi oldu, derler. Dostlarý, koyu aðaçlýk arasýna<br />
girip gittiler, kovalayanlar da yetip geldiler. Takipçilerin<br />
Baþkurtçayý bilmemelerinden faydalanýp deminki ihtiyar<br />
hýrsýz:<br />
-Ala kýsraðý daha öteye saklayýnýz, Allahu ekber!<br />
Kulasýný bir yana gizleyiniz, Allahu ekber!-deyip baðýra<br />
baðýra atlarýn hangisinin nereye koyulmasý gerektiðini<br />
yoldaþlarýna izah etmeye baþladý, derler.<br />
Deminki takipçiler:<br />
-Bu misafir hýrsýzlarýn hangi yoldan gittiklerini<br />
görmüþtür mutlaka,-deyip bundan sormak isterler.<br />
Fakat içlerinden en büyüðü:<br />
-Ýbadet ederken insan Allah ile sýrlaþýr, namazýný<br />
bölmeyelim, deyince ihtiyarýn namazýnýn bitmesini beklerler.<br />
Beklerler de beklerler. Ýhtiyarýn bununla iþi yok,<br />
namaz kýlarmýþ gibi, eðilip kalkýp yoldaþlarýna akýl<br />
verip baðýra baðýra namaza devam eder. Takipçiler<br />
namazýn bitmesini bekleyip gitmezler imiþ. Böyle hayli<br />
zaman geçer. Yoldaþlarý tehlikeden kurtulunca misafir<br />
namazýný tamamlayýp seccadesini omzuna atar da<br />
orman içine girip gider. Tayin edilen yere býrakýlan<br />
atýna biner de yoldaþlarýnýn ardýna düþer. Deminki<br />
takipçiler, misafir abdest tazeliyor, bunlarda böyle bir<br />
adet var deyip beklemeye devam ederler. Beklediler de<br />
beklediler. Ýhtiyar hýrsýz, yoldaþlarýna ulaþýp bayarýn<br />
yýlkýlarýný çalýp sað salim yaþayýp gider, derler.<br />
__________ ˆ __________
Change language