Akut pulmoner embolizm ile parankimal ve plevral anormalliklerin ...
Akut pulmoner embolizm ile parankimal ve plevral anormalliklerin ...
Akut pulmoner embolizm ile parankimal ve plevral anormalliklerin ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Gereç <strong>ve</strong> yöntem<br />
Çalışma grubu<br />
Aralık 2003-Aralık 2006 tarihleri arasında<br />
akut PE şüphesi <strong>ile</strong> kontrastlı tomograf<strong>ile</strong>ri<br />
çek<strong>ile</strong>n ardışık 139 hastanın<br />
görüntüleri geriye dönük olarak incelendi.<br />
On bir hasta çalışma dışında bırakıldı:<br />
dokuz hastada solunum etk<strong>ile</strong>şimi<br />
<strong>ve</strong>ya yetersiz kontrast madde nedeniyle<br />
görüntü kalitesi kötüydü, iki hastada ise<br />
kronik PE mevcuttu. Çalışma grubu kalan<br />
128 hasta (60 erkek, 68 kadın; yaş<br />
aralığı 19-87; ortalama ± standart sapma,<br />
56 ± 17 yıl) <strong>ile</strong> oluşturuldu. Kurumsal<br />
gözden geçirme kurulu çalışma için<br />
onay <strong>ve</strong>rdi <strong>ve</strong> hasta kayıtlarını incelememiz<br />
için bilg<strong>ile</strong>ndirilmiş olur almamıza<br />
gerek olmadığını belirtti.<br />
BT incelemesi<br />
Doksan iki hastada iki dedektörlü BT<br />
tarayıcı (Mx8000, Philips Medical Systems,<br />
Cle<strong>ve</strong>land, Ohio, ABD) 36 hastada<br />
16 dedektörlü BT tarayıcı (Brilliance<br />
16, Philips Medical Systems, Cle<strong>ve</strong>land,<br />
Ohio, ABD) kullanıldı. Hasta yatar pozisyonda<br />
solunum sıkıntısı duymayacak<br />
şekilde nefesini tutarken <strong>ve</strong>ya yüzeysel<br />
solunum yaparken akciğer apekslerinden<br />
hemidiyaframın en alt düzeyine kadar<br />
<strong>pulmoner</strong> arterlerin kontrastlı spiral<br />
tomograf<strong>ile</strong>ri çekildi. İki dedektörlü BT<br />
için kullanılan parametreler 120 kV, 125<br />
etkin mA, 2x2.5 mm kolimasyon, 3.2<br />
mm kesit kalınlığı, 1.6 mm yeniden şekillendirme<br />
aralığı, 0.75 s rotasyon zamanı<br />
başına 8.75 mm/s masa hızı (pitch<br />
1.75), çok dedektörlü BT için kullanılan<br />
parametreler 120 kV, 125 etkin mA,<br />
16x0.75 mm kolimasyon, 1 mm kesit<br />
kalınlığı, 0.5 mm yeniden şekillendirme<br />
aralığı, 0.75 s rotasyon zamanı başına<br />
11.25 mm/s masa hızı (pitch 0.938) idi.<br />
Görme alanı hastanın boyutlarına göre<br />
ayarlandı <strong>ve</strong> 512 x 512 boyutlarında bir<br />
kazanım matriksi kullanıldı. Otomatik<br />
enjektör vasıtası <strong>ile</strong> ön kol toplar damarından<br />
100-150 ml iyot içermeyen<br />
kontrast madde <strong>ve</strong>rildi. İnfüzyon hızı<br />
iki kesitli BT için 3 ml/s, 16-ÇDBT için<br />
4 ml/s olarak ayarlandı. İki kesitli BT<br />
için 20 saniye sabit gecikme zamanı<br />
kullanıldı; 16-ÇDBT için zamanlamalı<br />
bolus tekniği uygulandı. Ortalama tarama<br />
uzunluğu iki kesitli BT için erkeklerde<br />
242.9 ± 47 mm (aralık, 102-324<br />
mm), kadınlarda 215.5 ± 28 mm (aralık,<br />
160-284 mm), 16-ÇDBT için erkeklerde<br />
273 ± 38 mm (aralık, 200-367 mm),<br />
kadınlarda 251.5 ± 43 mm (aralık, 192-<br />
351 mm) idi. Ortalama tarama süresi iki<br />
kesitli BT için 21.4 ± 3.8 saniye (aralık,<br />
13-32 s), 16-ÇDBT için 18.9 ± 2.7 saniye<br />
(aralık, 14-26 s) idi.<br />
Görüntülerin yorumlanması<br />
BT <strong>ve</strong>r<strong>ile</strong>ri elektronik olarak çalışma<br />
istasyonuna (MxViewexp; sürüm 4.01,<br />
Philips Medical Systems) aktarıldı. Görüntüler<br />
göğüs radyolojisi konusunda<br />
üst ihtisaslı 10 yıllık deneyime sahip bir<br />
radyolog tarafından incelendi. Aksiyal<br />
görüntüler standart mediastinal (düzey,<br />
50 H; genişlik 350 H) <strong>ve</strong> akciğer pencere<br />
ayarlarında (düzey, -600 H; genişlik,<br />
1600 H) istiflenmiş sine tekniği <strong>ile</strong> incelendi.<br />
Ancak incelemeyi yapan radyolog<br />
damarların daha iyi görüntülenmesini<br />
sağlamak için çok düzlemli yeniden yapılanmalar<br />
oluşturmak , pencere <strong>ve</strong> düzey<br />
ayarlarını değiştirmek konularında<br />
serbest bırakıldı.<br />
Mediastinal pencere ayarlarında elde<br />
ed<strong>ile</strong>n görüntülerin <strong>ve</strong>ri kağıtlarında görüntülerin<br />
<strong>ve</strong> kontrast opaklaşmanın kalitesi<br />
mükemmel, iyi <strong>ve</strong>ya yetersiz şeklinde<br />
derecelendirildi. Ana <strong>pulmoner</strong> arter<br />
çapı bifurkasyona 3 cm mesafe içinde<br />
en geniş noktasında ölçüldü. Lümen içi<br />
dolma defektlerinin varlığı kaydedildi<br />
<strong>ve</strong> bronko<strong>pulmoner</strong> nomenklatür esaslarına<br />
göre yer belirlemesi yapıldı. BT<br />
bulguları temeline dayanılarak nihai PE<br />
tanısı kondu. BT görüntülerdeki pıhtının<br />
miktarı <strong>ve</strong> yerleşimine göre tıkanıklığın<br />
derecesi belirlendi. Bu amaçla Quanadli<br />
<strong>ve</strong> arkadaşlarının tıkanıklık indeksi kullanıldı;<br />
Σ(damar tıkanıklığının yüzdesi)=<br />
n (pıhtının en proksimal parçasından<br />
distale doğru uzanan segmental dalların<br />
sayısı) x d (tıkanıklığın derecesi, kısmi<br />
ise 1, tam ise 2). Bu eşitlikteki n değerleri<br />
1 (yalnızca bir segment tıkalı) <strong>ile</strong> 20<br />
(sağ <strong>ve</strong> sol ana <strong>pulmoner</strong> arterlerin her<br />
ikisi de tıkalı) arasında değişir. Hastadaki<br />
tıkanıklığın yüzdesini tayin etmek<br />
için bulunan skor olası en yüksek değere<br />
(20 x 2) bölündü <strong>ve</strong> yüzle çarpıldı (Σ [(n<br />
x d) / 40] x 100). PE lehine BT bulguları<br />
olan hastalar tıkanıklık indeksine göre<br />
hafif-orta (< %50) <strong>ve</strong>ya şiddetli (≥ %50)<br />
olarak sınıflandırıldı.<br />
Akciğer pencere ayarlarında elde ed<strong>ile</strong>n<br />
görüntülerin <strong>ve</strong>ri kağıtlarında aşağıdaki<br />
bilg<strong>ile</strong>r kaydedildi: görüntü kalitesi<br />
(mükemmel, iyi <strong>ve</strong>ya yetersiz olarak<br />
derecelendirildi), <strong>plevral</strong> efüzyon varlığı,<br />
boyutu <strong>ve</strong> yeri <strong>ve</strong> bronko<strong>pulmoner</strong><br />
nomenklatüre göre herhangi bir <strong>parankimal</strong><br />
anormalliğin varlığı, yeri <strong>ve</strong><br />
şiddeti. Plevral efüzyonların boyutları<br />
trans<strong>ve</strong>rs kesitlerdeki en büyük derinliğe<br />
göre küçük (< 3 cm), orta (3-5 cm)<br />
<strong>ve</strong> geniş (> 5 cm) olarak sınıflandırıldı.<br />
İncelenen <strong>parankimal</strong> anormallikler<br />
kama şeklinde opaklaşma (tepesi hilusa,<br />
tabanı plevra yüzeyine bakan üçgen<br />
şeklinde parlak alan), atelektazi (hacim<br />
kaybı), lineer opaklaşma (ince parlak<br />
çizgi), buzlu cam görünümü (bronkovasküler<br />
işaretleri gizlemeyen <strong>parankimal</strong><br />
gölge), konsolidasyon (bronkovasküler<br />
işaretleri gizleyen kama şeklinde<br />
olmayan parlak alan), nodül (çapı 3 cm<br />
<strong>ve</strong>ya daha küçük olan yuvarlak parlak<br />
alan), kitle (çapı 3 cm üzerinde solid<br />
lezyon), oligemi (amfizem <strong>ve</strong>ya akciğer<br />
kisti sonucu olmayan, damarların çap<br />
<strong>ve</strong> sayısında azalmasına bağlı perfüzyon<br />
bozukluğu alanı) <strong>ve</strong> damar işareti<br />
(kama şeklindeki opaklaşmanın tepesine<br />
işaret eden kalın damar) idi. Bunlar<br />
arasında atelektazi, buzlu cam görünümü,<br />
konsolidasyon <strong>ve</strong> oligemiye segmentin<br />
etk<strong>ile</strong>nen yüzdesine göre skor<br />
<strong>ve</strong>rildi (0: yok, 1: < %50 segment, 2: ≥<br />
%50 segment). Anormalliklerin toplam<br />
skoru olası en büyük toplam skora (20<br />
x 2) bölündü <strong>ve</strong> sonra 100 <strong>ile</strong> çarpılarak<br />
anormalliğin toplam yüzdesi bulundu.<br />
Kama şeklinde opaklaşma, çizgisel<br />
opaklaşma, nodül, kitle <strong>ve</strong> damar işareti<br />
için ise yalnızca var olup olmadığı <strong>ve</strong><br />
toplam kaç bulgunun olduğu kaydedildi.<br />
İstatistiksel analiz<br />
Sayısal değişkenler ortalama ± standart<br />
sapma şeklinde ifade edildi. PE <strong>ve</strong><br />
plöro<strong>parankimal</strong> bulguların varlığı <strong>ve</strong><br />
şiddeti için tanımlayıcı istatistikler hesaplandı.<br />
Nominal <strong>ve</strong>r<strong>ile</strong>r için Spearman<br />
korelasyonu kullanıldı. PE varlığı<br />
<strong>ve</strong> şiddeti <strong>ile</strong> plöro<strong>parankimal</strong> bulgular<br />
arasındaki ilişkiyi değerlendirmek üzere<br />
sürekli değişkenler için Pearson korelasyonu<br />
kullanıldı. PE yönünde BT bulgusu<br />
bulunan <strong>ve</strong> bulunmayan hastalar<br />
A50 Aralı k 2008
Change language