Üst ekstremite derin venlerinin kontrastlı 3 boyutlu MR venografi ile ...

kabul görmüştür. Venöz sistemin görüntülenmesinde
kullanımı ise ilk olarak
1997 yılında, alt ekstremite derin
venöz sisteminin değerlendirilmesinde
tanımlanmıştır (11). Bu teknik selektif
arteryel fazın, geç arteriyovenöz fazlardan
subtraksiyonunu gerektiren indirekt
bir incelemedir. Bu teknik 1999
yılında üst ekstremite venleri için modifiye
edilmiştir (12).
Bu çalışmada üst ekstremite derin
venöz sisteminin haritalanmasında
direkt kontrastlı 3B MR venografi
(MRV)’den elde edilen veriler, altın
standart olan İV-DSA sonuçları ile
karşılaştırılarak, yöntemin duyarlılık
ve özgüllük değerlerinin araştırılması
amaçlanmıştır.
Gereç ve yöntem
Ocak 2002-Mart 2004 tarihleri arasında,
yaşları 25 ile 71 arasında değişen
(ortalama 50) semptomatik 19 olgu
(13 kadın, 6 erkek) çalışma kapsamında
incelendi. Kronik böbrek yetmezliği
tanılı, multipl hemodiyaliz kateterli
olgularda karşılaşılan; hemodiyaliz
kateteri ile ilgili çözülebilir problemler
veya olası girişimsel radyolojik/cerrahi
işlemler öncesi venöz girişim planı
oluşturulması incelemenin endikasyonlarını
oluşturmuştur. Çalışmaya dahil
edilen incelemelerin hepsi optimal
kalitede olup, değerlendirmeyi güçleştirebilecek
teknik ya da hasta kaynaklı
artefakt kaydedilmemiştir.
İV-DSA, DSA ünitesinde (Multistar
T.O.P. Siemens Medical Systems, Erlangen,
Almanya) bilateral kol enjeksiyonları
ile gerçekleştirildi. Klinik olarak
gerekli görülen olguların internal
juguler venleri ise selektif karotid arter
kateterizasyonu ve geç fazda alınan
venografileri ile değerlendirildi.
Çalışma kapsamındaki 19 olgunun
tümünde direkt kontrastlı 3B MRV
tekniği ile; bilateral aksiller, subklavyan,
sefalik, brakiyosefalik venler ve
vena kava superior ile özellikle geç
fazlarda elde edilen görüntülerle bilateral
internal juguler venler değerlendirildi.
MRV’ler 1.5 Tesla Signa
Horizon görüntüleme sisteminde (GE
Medical Systems, Milwaukee, ABD),
3D-FSPGR (three-dimensional fast
spoiled gradient recalled echo) puls
Şekil 1. Hastanın hazırlanması
Şekil 2. Kronik böbrek yetmezliği tanılı daha önceden santral venöz kateterizasyon uygulanmış ve AVF
(Arteriovenöz fistül) oluşturulması planlanan olgunun koronal MİP görüntüsünde her iki subklavian, brakiosefalik
venler ile vena kava superior patent olarak izlenmekte.
sekansı ve vücut sargısı kullanılarak
direkt MRV tekniği ile elde edildi.
Hazırlık aşamasında; hastanın her
iki kolunun antekübital fossa ve/veya
distaline simetrik olarak yerleştirilen
20 Gauge venöz kanüllerle damar yolu
açıldı. Bu sırada hastalarla solunum
kooperasyonu pratiği yapıldı. Ayak
önde, supin pozisyonda yatırılan hastanın
ön kolları alttan yastıkla desteklendi
(Şekil 1).
Yirmi mililitre gadolinyum DTPA
kontrast maddesi (Magnevist, Schering,
Almanya), 200 ml salin içerisinde
1/10 oranında dilüe edilerek gadolinyum
solüsyonu hazırlandı. Tüm incelemeler
bilateral olarak gerçekleştirildiğinden
vücut sargısı kullanıldı. Aksiyel
ve koronal planlarda elde edilen pilot
görüntülerden çekim alanı belirlenerek,
slab yerleştirildi. İncelenecek alan
genişliği (FOV), omuzlar kapsanacak
şekilde optimize edildi.
Hazırlanan gadolinyum solüsyonu
enjeksiyonu, manuel olarak bilateral eş
zamanlı hızlı bolus yöntemi ile uzatma
konnektörleri kullanılarak gerçekleştirildi.
Enjeksiyonlara başlanmasından
8 saniye sonra görüntüleme başlatıldı.
Görüntüler koronal oblik planda elde
edildi. İncelemeye ait parametreler şu
şekildedir: FOV omuzlara göre ayarlandı
(ortalama 44 cm), TR/TE minimum,
kesit kalınlığı 4/-2 mm, sapma açısı
30°, matriks 256x128, yağ saturasyonu,
NEX 0.5, faz FOV 0.9 olarak seçildi.
Enjeksiyonun 8. saniyesinde başlatılan
ilk serinin sonlanmasından 3-4 saniye
sonra, diğer seri gönderilerek işleme
devam edildi ve 4. serinin ardından
çekim sonlandırıldı. Her bir seri 4 mm
kalınlığında ortalama 26 görüntü içeren
52 kesitten oluştu. Bir serinin ortalama
süresi 15 saniye idi. Tanımlanan
kontrastlı aşamalarda olgulara nefes
tutturuldu. Ancak genel durumu bozuk
hastalarda yüzeyel solunum yapması
öğretilerek inceleme gerçekleştirildi.
Ani ve geniş amplitüdlü nefes oynamaları
olmadığı sürece görüntü kalitesi
tanısal değerlendirme için yeterli oldu.
Görüntü işleme çalışma istasyonunda
(Advantage Windows GE 3.1), kaynak
görüntülerden, maksimum intensite
projeksiyonlar (MİP) ve multiplanar
rekonstrüksiyonlar ile oluşturulan 3
boyutlu görüntülerden gerçekleştirildi.
Bu hastalarda venöz yapılar segmental
olarak açık, daralmış (non-okluzif
trombüs) ve tıkalı olarak sınıflandırıldı.
Kollateral varlığı araştırıldı. Venöz
trombüs teşhisi, dolum defekti saptan-
A38 • Haziran 2006