Mizanpaj 1 - Samsun Ticaret ve Sanayi Odası
Mizanpaj 1 - Samsun Ticaret ve Sanayi Odası
Mizanpaj 1 - Samsun Ticaret ve Sanayi Odası
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
İÇİNDEKİLER<br />
ÖNSÖZ<br />
SONUÇ BİLDİRGESİ<br />
AÇILIŞ KONUŞMALARI<br />
Salih Zeki MURZİOĞLU<br />
<strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası Başkanı<br />
Yusuf Ziya YILMAZ<br />
<strong>Samsun</strong> Büyükşehir Belediye Başkanı<br />
Hasan Basri GÜZELOĞLU<br />
<strong>Samsun</strong> Valisi<br />
I.OTURUM<br />
Lojistik Nedir, Nasıl Algılanmalıdır? Oturum Başkanı : Prof. Dr. Yunus Bekdemir<br />
Prof. Dr. Tuncdan Baltacıoğlu İzmir Ekonomi Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Prof. Dr. Mehmet Tanyaş<br />
Okan Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Yrd. Doç. Dr. Muhammet Bamyacı Maltepe Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
II.OTURUM<br />
Dünya’da <strong>ve</strong> Türkiye’de<br />
Lojistik Merkezler<br />
Fevzi Filik<br />
Adolf Ng<br />
Nicola Paradiso<br />
İbrahim Kitapçı<br />
Oturum Başkanı: Prof.Dr.Mehmet Emin Köktaş<br />
Mersin Lojistik Merkezi Direktörü<br />
Hong-Kong International Port<br />
Parma Lojistik Köyü<br />
Mersin Deniz <strong>Ticaret</strong> Odası<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
1
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
III.OTURUM<br />
Türkiye’de Lojistik<br />
Sorunlar & Fırsatlar<br />
Bedir Yıldırım<br />
Ali Arif Aytaç<br />
Bircan Dizman<br />
Mete Tırman<br />
IV. OTURUM<br />
Lojistik Sektörü <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong><br />
Sorunlar & Fırsatlar<br />
Sami Kabaş<br />
İbrahim Çelik<br />
Alper Özen<br />
Atilla Yıldıztekin<br />
Oturum Başkanı : Atilla Yıldıztekin<br />
<strong>Samsun</strong> Port A.Ş. Liman İşletme Müdürü<br />
Yeşilyurt Limanı İşletme Müdürü<br />
Metro Çarşamba Hava Kargo Genel Müdürü<br />
Konsped Uluslar Arası Taşımacılık Ltd. Şti.<br />
Oturum Başkanı : Prof. Dr. Mehmet Tanyaş<br />
Ulaştırma Bakanlığı Danışmanı<br />
TCDD Yük Daire Başkanı<br />
Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı<br />
Lojistik Yönetim Danışmanı<br />
2<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
NEDEN LOJİSTİK, NEDEN SAMSUN?<br />
ÖNSÖZ<br />
Günümüzde artık ürünlerin daha hızlı hazırlanması <strong>ve</strong> teslim<br />
edilmesi de rekabet edebilirlik anlamında en az üretim<br />
kadar etken bir rol oynamaya başlamıştır. Bu anlamda<br />
müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürünün,<br />
servis hizmetinin <strong>ve</strong> bilgi akışının, başlangıç noktasından<br />
(kaynağından) tüketildiği son noktaya (nihai tüketiciye)<br />
kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketinin etkili <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli<br />
bir şekilde planlanması, uygulanması, taşınması, depolanması<br />
<strong>ve</strong> kontrol altında tutulması olarak tanımlanan lojistik<br />
her geçen gün önemini artırmakta <strong>ve</strong> gelişmenin<br />
lokomotifi olacak sektörlerden biri haline gelmektedir.<br />
Son yıllarda, <strong>Samsun</strong> kamuoyunun belli bir kısmının konunun önemini kavrayarak bu fikre<br />
sımsıkı sarılması ilimizde bu gündemin oluşmasına büyük katkı sağlamıştır. Çünkü lojistik anlamında<br />
<strong>Samsun</strong>'un ciddi üstünlükleri mevcuttur. İlk olarak <strong>Samsun</strong> Avrupa, Asya <strong>ve</strong> Afrika<br />
kıtalarının merkezinde olup her üç kıtaya da yakın olması nedeniyle bir lojistik üssün kuruluş<br />
yeri için coğrafi olarak stratejik bir avantaja sahip topraklar üzerinde bulunmaktadır. Coğrafi<br />
konum olarak Ukrayna, Beyaz Rusya <strong>ve</strong> Rusya Federasyonu ile yakınlık anlamında ciddi anlamda<br />
avantajları mevcuttur. İkinci olarak dört ulaşım hattının birleştiği; karayolu, havayolu,<br />
denizyolu <strong>ve</strong> demiryolunu aktif olarak kullanabilme şansına sahip bir kenttir. Bunun dışında<br />
liman kapasitesi ile lojistik merkez olmaya aday bir kenttir. Geniş hinterlandı ile kentimiz sadece<br />
kendisi için değil bölge illeri için de bu misyonu yürütebilme yeteneğine <strong>ve</strong> avantajlarına<br />
sahiptir. Geleceğin ticaret merkezi olmayı kendine hedef olarak belirlemiş <strong>Samsun</strong> için lojistik,<br />
kent içinde en çok önem <strong>ve</strong>rilen sektörlerden birisi haline gelmiştir.<br />
Bu çalışmada 27 Mayıs 2010 tarihinde <strong>Samsun</strong>’da gerçekleştirilen <strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi’ne<br />
katılan Türkiye’nin önemli üni<strong>ve</strong>rsitelerinden çeşitli bilim adamları, ulusal <strong>ve</strong> uluslararası<br />
sektör temsilcilerinin <strong>ve</strong> çeşitli kamu kurumlarının temsilcilerinin bir araya gelerek konu<br />
üzerinde aktardıkları değerli fikirlerine <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong> kamuoyunun katkılarına yer <strong>ve</strong>rilmektedir.<br />
Çalışmanın ilimiz <strong>ve</strong> bölgemizin kalkınması yoluna ışık tutması dileği ile saygılar sunarım.<br />
Salih Zeki MURZİOĞLU<br />
Yönetim Kurulu Başkanı<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
3
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
4<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
SAMSUN LOJİSTİK KONGRESİ<br />
<strong>ve</strong><br />
SONUÇ BİLDİRGESİ<br />
27 Mayıs 2010, <strong>Samsun</strong><br />
5
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
<strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası ile Avrupa İşletmeler Ağı Karadeniz Konsorsiyumu tarafından<br />
<strong>Samsun</strong>’da lojistik konusundaki farkındalığın artırılması amacı ile 27 Mayıs<br />
2010 tarihinde “Lojistik Kongresi” gerçekleştirilmiştir.<br />
Kongreye akademisyenler, çeşitli kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluş temsilcileri, özel sektör temsilcileri<br />
<strong>ve</strong> çeşitli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri konuşmacı <strong>ve</strong> dinleyici olarak katkıda<br />
bulunmuşlardır.<br />
<strong>Samsun</strong> kamuoyundan yoğun ilgi gören Lojistik Kongresi <strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong><br />
Odası Yönetim Kurulu Başkanı Salih Zeki Murzioğlu <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong> Valisi Hasan Basri Güzeloğlu’<br />
nun <strong>Samsun</strong>’da lojistiğin bugünkü durumu <strong>ve</strong> gelecekle ilgili planlar <strong>ve</strong> beklentiler<br />
başlıklarını içeren açılış konuşmaları ile başlamıştır. Kongrede ayrıca <strong>Samsun</strong><br />
Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Yusuf Ziya Yılmaz lojistik konusunda kat edilen mesafe<br />
hakkında bir konuşma gerçekleştirmiştir. Kongrenin açılışına <strong>Samsun</strong> millet<strong>ve</strong>killerinin<br />
kutlama <strong>ve</strong> destek mesajları da ulaşmıştır.<br />
Açılış konuşmalarının ardından dört oturum şeklinde gerçekleştirilen kongrede 15 konuşmacı<br />
görüş bildirmiştir. Akademisyenler, yurtiçi <strong>ve</strong> yurt dışından sektör temsilcileri,<br />
<strong>Samsun</strong>’daki sektör temsilcileri <strong>ve</strong> kamu kurumlarından katılımcılar olarak bir ayrım yapılan<br />
kongre boyunca genel anlamda lojistik kavramı, Dünya’da <strong>ve</strong> Türkiye’de lojistik<br />
merkezler, Türkiye’de lojistik: sorunlar <strong>ve</strong> fırsatlar, lojistik sektörü <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong> başlıkları<br />
tartışılmıştır. Lojistik konusunun enine boyuna tüm ayrıntıları ile tartışıldığı oturumların<br />
yanı sıra salonda hazır bulunan izleyicilerin soru <strong>ve</strong> açıklamaları konuların daha detaylı<br />
olarak analiz edilmesine katkı sağlamıştır.<br />
Kongre oturumlarında gerek konuşmacılar gerekse de izleyiciler tarafından dile getirilen<br />
tespit, görüş <strong>ve</strong> öneriler ışığında <strong>Samsun</strong> <strong>ve</strong> lojistik konusunda öne çıkan değerlendirmeler<br />
şu şekildedir:<br />
6<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
* <strong>Samsun</strong> <strong>ve</strong> TR83 bölgesini kapsayacak şekilde Lojistik Master planın hazırlanması<br />
gereklidir.<br />
Değişen ekonomik yapı <strong>ve</strong> ticari ilişkiler ile birlikte çehresi değişen ilimiz için lojistik başlıca<br />
sektörlerden biri haline gelmektedir. Özellikle intermodel anlamda lojistiğin yerleşmesine<br />
de katkıda bulunacak şekilde elinde bulundurduğu deniz, kara, hava <strong>ve</strong> demiryolu<br />
dörtlü ulaşımının gerçekleştirilebilir olması <strong>ve</strong> kuzeyden giriş kapısı olması <strong>Samsun</strong>’un bu<br />
yönde hızlı bir gelişim göstereceğini <strong>ve</strong> bu alanda yapılacak master planı çalışmalarının<br />
i<strong>ve</strong>dilikle gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Günbegün artan talep <strong>ve</strong> fırsatların karşılanması<br />
için gerçek anlamda iyi kurgulanmış bir planın oluşturulması olmazsa olmaz unsurlardan<br />
biri olmuştur.<br />
Şu andaki lojistik faaliyetlerin profilinin oluşturulduğu, mevcut lojistik faaliyetlerin performansının<br />
ölçüldüğü, dünya standartlarındaki performans <strong>ve</strong> uygulamalar ile karşılaştırmaların<br />
yapıldığı lojistik master planı ile yapılan çözümleme analizi sayesinde mevcut<br />
güçlü yanlar, zayıf noktalar <strong>ve</strong> finansal fırsatlar göz önüne sunulmaktadır. Yapılan master<br />
planı ile alt yapı eksiklikleri, taşımacılık alanındaki yetersizlikler, yasal düzenlemelerdeki<br />
eksiklikler <strong>ve</strong> Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafyada lojistik üs haline gelebilmesi için<br />
yapılması gerekenler açıklanmalıdır.<br />
* İlgili kamu kurumlarının önümüzdeki döneme ilişkin plan, proje <strong>ve</strong> muhtemel<br />
yatırımlarının izlenmesi gereklidir<br />
Kara, deniz, demir <strong>ve</strong> havayolları ile ilgili kamu kurumlarının önümüzdeki yılları kapsayan<br />
proje <strong>ve</strong> muhtemel yatırım planları, oluşturulacak master plan bağlamında ayrıntıları ile<br />
ele alınmalı <strong>ve</strong> ilgili olabileceğine inanılan projeler lojistik üs senaryosu içinde değerlendirilmelidir.<br />
* Lojistik Platformunun biran önce oluşturulması gerekmektedir<br />
<strong>Samsun</strong> için en önemli sektörlerden biri haline gelecek olan lojistik sektöründeki ana yapılanmanın<br />
senaryosunu oluşturmak, master planı hazırlamak, lojistik üs kurmak için yol<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
7
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
haritasını çizmek <strong>ve</strong> oluşan <strong>ve</strong> oluşabilecek sorunları çözmek için bir organizasyon kurulması<br />
gerekmektedir. Çeşitli kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları <strong>ve</strong> özel şirketlerin<br />
katılımıyla oluşturulacak platform sektördeki en önemli paydaşları bir araya getirmelidir.<br />
Böylece lojistik üs olma yolunda en önemli role sahip tüm aktörler arasında birebir iletişim<br />
<strong>ve</strong> işbirliği sağlanabilecektir.<br />
* Yerel, ulusal <strong>ve</strong> uluslar arası düzeyde lobi faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir<br />
Lojistik başlığı altında bir analiz yapıldığında görülmesi çok muhtemeldir ki Türkiye’nin lojistik<br />
bakış açısıyla önemli üstünlükleri vardır. Ülkemiz jeo-stratejik açıdan Asya <strong>ve</strong> Avrupa<br />
ile Karadeniz <strong>ve</strong> Akdeniz arasında köprü konumunda olup üç kıtanın kesişim noktasındadır.<br />
Bu bakış açısıyla Türkiye; Avrupa, Balkanlar, Karadeniz, Kafkaslar, Hazar, Orta Asya,<br />
Orta Doğu <strong>ve</strong> Kuzey Afrika ülkeleri için bir dağıtım <strong>ve</strong> toplama(aktarma) merkezi olabilecek<br />
özelliği ile uluslararası lojistik açısından çok uygun bir konumdadır. Yani Türkiye, kendisi<br />
ile sınırlı kalmaksızın çevresindeki tüm coğrafyaya lojistik hizmet <strong>ve</strong>rebilecek bir<br />
kapasiteye sahiptir. Türkiye’nin sahip olduğu bu özelliklerin <strong>Samsun</strong> için de geçerli olduğu<br />
fikrinden hareketle <strong>ve</strong> bu özelliklerin lojistik üs kurulması <strong>ve</strong> başarılı olması için gerekli olduğunun<br />
bilinci ile sahip olduğumuz avantajları ön plana çıkarmak, kamuoyu <strong>ve</strong> karar <strong>ve</strong>riciler<br />
üzerinde olumlu görüş yaratmak için yerel, ulusal <strong>ve</strong> uluslararası düzeyde lobi<br />
faaliyetleri gerçekleştirilmelidir.<br />
* Finansman kaynaklarının araştırılması gerekmektedir<br />
<strong>Samsun</strong> lojistik merkezi için planlanan yatırımların finansmanı yatırım türüne göre ortaklar,<br />
tedarikçiler ile kamu kurum kuruluşları <strong>ve</strong> ilgili fonlardan yardım alınarak karşılanacaktır.<br />
Finansmanın dağılımı lojistik master plan içinde detaylı bir şekilde anlatılmalıdır.<br />
* Yatırım ihtiyaç, plan <strong>ve</strong> uygulama projelerinin hazırlanması gerekmektedir.<br />
Bölgede kurulması öngörülen lojistik merkez için öncelikli olarak mevcut lojistik firmalarının<br />
yanında bu alana yatırım yapılması konusunda bilgilendirme faaliyetleri gerçekleş-<br />
8<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
tirilmektedir. Ayrıca bu sektöre yatırım yapacak olan firmalar süreç bakımından desteklenmelidir.<br />
Yatırım ihtiyaçları belirlendikten sonra planlamanın yapılması ile lojisitk merkez<br />
oluşumu sağlanmalı <strong>ve</strong> geliştirilmesi üzerine projeler gerçekleştirilmelidir.<br />
* Uluslararası lojistik projelerine entegrasyonun sağlanması<br />
<strong>Samsun</strong>’u Avrupa <strong>ve</strong> İskandinavya ülkelerini Afrika ile buluşturacak bir mega ticaret köprüsünün<br />
Türkiye ayağındaki giriş kapısı yapacak olan Viking Projesi <strong>ve</strong> Rusya’nın Karadeniz<br />
kıyısı Kavkaz limanından Türk <strong>Samsun</strong> limanına uzanacak olan tren feri hattı ile Türk<br />
ihracatçılarının <strong>Samsun</strong> limanından Rusya, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan <strong>ve</strong> Çin'e<br />
kadar uzanabilecek bir coğrafyaya ihracat yapabilmelerini sağlayacak olan <strong>Samsun</strong>-Kavkaz<br />
tren hattı projesi gibi uluslar arası projeler ile pazarlar arasında yeni bağlantı noktaları<br />
kurulması sağlanacaktır. Böylece hızlanan trafik de lojistik üs olma iddiasını<br />
güçlendirecek <strong>ve</strong> gerekli alt yapının oluşturulması <strong>ve</strong> master planın aşamalarının hayata<br />
geçirilmesi sürecini hızlandıracaktır. Bu önemli potansiyelin değerlendirilerek direkt bağlantı<br />
sağlanacak olan merkezler ile uygulama <strong>ve</strong> gelişim bakımından entegrasyonun sağlanması<br />
gerekmektedir.<br />
* <strong>Samsun</strong> <strong>ve</strong> hinterlandında lojistik işbirliği protokollerinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.<br />
<strong>Samsun</strong>’da oluşturulması için çalışmaları sürdürülen lojistik üs projesi ile aslında sadece<br />
<strong>Samsun</strong>’un değil hinterlandındaki pek çok şehrin de faydalanması gündemdedir. <strong>Samsun</strong><br />
ili, konumu itibariyle Karadeniz Bölgesi’nin denize <strong>ve</strong> İç Anadolu bölgesine doğal<br />
geçiş kapısı durumundadır. Bu doğal avantaj dolayısıyla, kurulması planlanan lojistik<br />
üssün yine doğal olarak ardında kalan pek çok şehre hizmet etmesi de kaçınılmazdır. Dolayısıyla<br />
<strong>Samsun</strong>’un hinterlandında bulunan illerle yapılacak protokollerle bu bölgelerde<br />
yapılacak benzer çalışmalar aynı çatı altında toplanabilecektir. Böylece zaman <strong>ve</strong> finansal<br />
açıdan kayıplar engellenecek <strong>ve</strong> enerjiyi bir bütün olarak tek noktaya aktarmanın<br />
avantajları yakalanacaktır.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
9
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
* <strong>Samsun</strong>-Ankara demiryolu hattının kısaltılması <strong>ve</strong> hızlandırılması gerekmektedir.<br />
Bilindiği üzere artık bir devlet politikası haline gelmiş hızlı tren projeleri ile Türkiye'nin doğusuyla<br />
batısını, kuzeyiyle güneyine hızlı tren hatlarıyla bağlamak amaçlanmaktadır, <strong>Samsun</strong>'un<br />
Türkiye'nin Karadeniz'deki en büyük ticaret, sanayi <strong>ve</strong> hizmet merkezidir <strong>ve</strong> lojistik<br />
bir merkez olma iddiası gerçeğe dönüşmüştür. Lojistik merkezlerde de yapılacak işlerin<br />
takibi için en kısa yoldan hızlı trafik akışının sağlanması gerekmektedir. Dolayısıyla hızlı<br />
tren bu anlamda çok büyük kolaylık getirecektir.<br />
* Karadeniz Havzasındaki tüm muadil ülke kurumları ile işbirliği fırsatlarının araştırılması<br />
<strong>ve</strong> protokoller gerçekleştirilmesi gerekmekedir.<br />
* Intermodel taşımacılığın tesisi gereklidir.<br />
Ülkemiz jeo-stratejik açıdan Asya <strong>ve</strong> Avrupa ile Karadeniz <strong>ve</strong> Akdeniz arasında köprü konumunda<br />
olup üç kıtanın kesişim noktasındadır. Coğrafi konumu dolaysıyla kara, deniz,<br />
demir <strong>ve</strong> havayolu ulaşımına son derece hâkim olabilecek potansiyele sahiptir. Ancak Türkiye<br />
gibi bütün ulaştırma türlerinin rahatça kullanılabileceği bir ülkede taşımacılığın neredeyse<br />
tamamı tek mod üzerinden yapılmaktadır.<br />
Kara, deniz, hava <strong>ve</strong> demiryolu taşımacılığının birbirine paralel olarak gelişimini gerçekleştirmek,<br />
oluşturulacak lojistik üslerde bu dört tane taşımacılık modunu bir arada kullanmak<br />
ana hedeflerden biri olmalıdır.<br />
* Depolama tesislerinin yapılması gerekmektedir.<br />
Lojistik köylerin <strong>ve</strong>receği hizmete <strong>ve</strong> yapısına göre depolama <strong>ve</strong> dağıtım sistemlerinin tasarlanması<br />
gerekmektedir. Bu nedenle, lojistik köyün iç tasarımı da operasyonları hızlandıracak<br />
şekilde <strong>ve</strong> hizmet edeceği pazarda muhatap olacağı yüke göre planlanmadır.<br />
Lojistik bölgelerin yük akışlarının <strong>ve</strong>rimliliğini arttırmak, maliyetlerini azaltmak, müşteriye<br />
en kısa zamanda ürünü sunarak tedarik zincirini tamamlayabilmek açısından ileri düzeyde<br />
depo, antrepo, altyapı, elleçleme sistemleri kurulmalıdır.<br />
10<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
* Uzman <strong>ve</strong> kalifiye işgücü yetiştirilmesine katkı sağlayacak lojistik eğitiminin<br />
gerçekleştirilmesi gerekmekedir.<br />
Lojistik konusunda hem akademik hem pratiğe dayalı eğitim <strong>ve</strong>rilmeli <strong>ve</strong> bölgede ihtiyaç<br />
olacak insan gücü hazırlanmalıdır. İlimizde yeni açılacak olan Canik Başarı Üni<strong>ve</strong>rsitesinde<br />
açılacağı müjdesi <strong>ve</strong>rilen lojistik bölümü, sektör için gerekli alt yapı <strong>ve</strong> donanıma sahip<br />
personeller için ilk adımı atacaktır. Akademik eğitim <strong>ve</strong> öğretimin yanı sıra bazı özel sektör<br />
temsilcileri <strong>ve</strong> sivil toplum kuruluşları tarafından mesleki eğitime yönelik yetiştirme<br />
programları oluşturulmalıdır. Gerekirse pratik uygulamalar <strong>ve</strong> staj imkânları ile desteklenebilecek<br />
bu eğitimler bu bölgede lojistik konusunda ihtiyaç duyulacak insan gücünün<br />
temelini oluşturacaktır.<br />
* Yerel düzeyde farkındalık yaratılması çalışmaları yapılmalıdır.<br />
Yakın zamanda <strong>Samsun</strong>’un gündemini daha çok meşgul edecek olan lojistiğin <strong>Samsun</strong><br />
<strong>ve</strong> TR83 bölge halkına tanıtımı için çeşitli promosyon çalışmaları, fuarlar, seminer <strong>ve</strong><br />
kongreler düzenlenmelidir. Bu sayede insanların konu hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanarak,<br />
kamuoyunun desteği alınmaya çalışılmalıdır.<br />
* Paketleme <strong>ve</strong> ambalaj, dış ticaret sektörleri desteklenmelidir<br />
<strong>Samsun</strong>’da kurulacak olan bir Lojistik Merkez’in aynı zamanda firmaların ihracatını kolaylaştıracak<br />
<strong>ve</strong> uluslar arası mevzuata uygun, depolama sorunlarını en aza indirecek<br />
modüler paket <strong>ve</strong> ambalaj sistemlerini içeren bir paketleme <strong>ve</strong> ambalaj tesisi de içermesi<br />
önemlidir. Böyle bir tesise sahip olan bir lojistik merkez bölgesel <strong>ve</strong> ulusal ihraç mallarının<br />
en doğru <strong>ve</strong> kabul edilir biçimde ihracatının gerçekleşmesini sağlayacaktır.<br />
* Yeni teknolojilerinin kullanımının teşvik edilmesi <strong>ve</strong> işletmelerin rekabet edebilirliklerinin<br />
artırılması gerekmektedir.<br />
Kurulacak olan Lojistik Merkez, taşıması yapılan malların her aşamada gü<strong>ve</strong>nilir <strong>ve</strong> hızlı<br />
biçimde iletilmesi, en iyi şekilde korunmasının sağlanması <strong>ve</strong> bu bağlamda merkezden<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
11
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
faydalanan işletmelerin rekabet güçlerinin de artırılması amacı ile en yeni teknolojiyi içeren<br />
cihaz <strong>ve</strong> uygulamaları içermelidir.<br />
* Gümrükleme işlemlerinin kolaylaştırılması <strong>ve</strong> ihtisas gümrüklerinin oluşturulması<br />
gerekmektedir.<br />
* Lojistik İhtisas OSB konusunun değerlendirilmesi gerekmektedir.<br />
Lojistik konusunda faaliyet gösteren firmaların bir araya gelerek oluşturdukları bir ihtisas<br />
OSB hem sektörde faaliyet gösteren firmaların rekabet güçlerinin artırılması hem de bölgesel<br />
bir işbirliği sağlanması konusunda faydalı olacak <strong>ve</strong> sonucunda <strong>Samsun</strong>’da bulunan<br />
lojistik merkezin uluslararası düzeyde hizmet kalitesi ile çalışmasına katkıda<br />
bulunacaktır.<br />
12<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
AÇILIŞ KONUŞMALARI<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
13
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
14<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Salih Zeki MURZİOĞLU<br />
<strong>Samsun</strong> TSO Yönetim Kurulu Başkanı<br />
Sayın valim, değerli katılımcılar…<br />
<strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası’nın düzenlediği <strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresine hoş geldiniz<br />
diyor hepinizi saygı <strong>ve</strong> sevgiyle selamlıyorum.<br />
Değerli konuklar bugün burada küreselleşmeyle birlikte öne çıkan tüm sektörleri kaçınılmaz<br />
bir şekilde doğrudan ilgilendiren lojistik sektörü üzerine konuşacağız. Küreselleşmenin<br />
ivme kazandığı 1990’lardan bu yana dış ticaret ilişkilerinin giderek<br />
yoğunlaşmasıyla lojistik sektörü önem kazanmıştır. Ancak lojistik sektörünün gelişimi yeteneklere<br />
bağlıdır. Bu olanak <strong>ve</strong> yetenekler bağlamında mukayese yapıldığında <strong>Samsun</strong><br />
oldukça ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. <strong>Samsun</strong> şu anda doğudan batıya kuzeyden güneye<br />
Asya’dan Avrupa’ya Rusya’dan güneydeki ülkelere ulaşımın yapılabileceği hava,<br />
kara, deniz, demir yolu <strong>ve</strong> enerji hatlarıyla hemen hepsinin kesiştiği noktada ayrıcalıklı bir<br />
konumdadır. En kısa ifade ile <strong>Samsun</strong> lojistik bağlamda bilinen bütün zenginliklere sahip<br />
bir kenttir.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
15
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Değerli konuklar artık kendimiz için üretme devri çoktan sona ermiştir. Dolayısıyla artık<br />
rekabet ortamı da küresel düzeylere taşındı. Küresel düzeyde rekabet, daha hızlı hazırlanmayı<br />
<strong>ve</strong> daha çabuk teslim etmeyi gerektiriyor. Aynı zamanda uluslararası piyasalarda<br />
pazar payını muhafaza etmeyi <strong>ve</strong> artırmayı, düşük maliyetle girdi temini <strong>ve</strong> üretimin uluslararası<br />
rekabet edebilir fiyatlarla gecikmeden zamanında arz edilmesini gerekli kılmaktadır.<br />
Bu bağlamda <strong>Samsun</strong>’un sahip olduğu az önce ifade etmiş olduğum imkân <strong>ve</strong><br />
yetenekleri harekete geçirmek hepimizin sorumluluğundadır. Elbette bu sorumluluğu yerine<br />
getirmede tüm kurumlar benzer bakış açısına sahiptir. Bu bağlamda <strong>Samsun</strong> Büyükşehir<br />
Belediyesinin Türkiye’nin ilk lojistik köyünü kazandırmasındaki başarısı takdire<br />
şayandır. Yine aynı şekilde bölgede önemli insan kaynağı yetiştiren 19 Mayıs Üni<strong>ve</strong>rsitesinin<br />
lojistik meslek yüksek okulu oluşturması yönündeki girişimleri aynı şekilde takdir<br />
kazanmaktadır. Bu bağlamda bundan sonra önemli olan bu yöndeki kararlılığımızı sürdürmektir.<br />
5 milyon nüfuslu hinterlanda sahip, bölgenin merkez kenti <strong>ve</strong> tek büyük şehri<br />
olan SAMSUN bugün bölgenin ticaret merkezi, sanayi merkezi, eğitim merkezi, sağlık<br />
merkezidir <strong>ve</strong> artık lojistik merkezidir de. <strong>Samsun</strong> lojistik bağlamda Viking treni projesi,<br />
Kafkas tren feribot hattı projesi gibi uluslararası projelerle anılan bir kenttir. <strong>Samsun</strong> lojistik<br />
sektörünün gününü <strong>ve</strong> geleceğini konuşurken artık vazgeçilmez bir aktördür.<br />
Bugün oldukça <strong>ve</strong>rimli geçeceğine inandığım kongrede, tabiri caizse bu işin bilirkişileri ile<br />
birlikte olacağız. Bu nedenle sözü daha fazla uzatmadan gelen misafirlerimize huzurlarınızda<br />
hoş geldiniz diyor; kongremizin başarılı geçeceği umuduyla hepinizi saygı <strong>ve</strong> sevgiyle<br />
selamlıyorum.<br />
16<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Yusuf Ziya YILMAZ<br />
<strong>Samsun</strong> Büyükşehir Belediye Başkanı<br />
Çok saygıdeğer konuklarımız, saygıdeğer bilim adamları, saygıdeğer bürokratlar, sivil<br />
toplum kuruluşlarının çok saygıdeğer yöneticileri, sanayi ticaret odamızın değerli başkanı,<br />
kamu yöneticileri, hanımefendiler, beyefendiler, basınımızın değerli temsilcileri…<br />
Sizleri hep birlikte <strong>Samsun</strong>’da görmekten sonra derece mutlu olduğumu her şeyden<br />
önce ifade ederek <strong>ve</strong> sabahleyin de bir başka program dolayısıyla daha önceden organize<br />
edilmiş programı iptal edemediğim için gelemediğimi de ifade ederek hepinizden<br />
özür diliyorum <strong>ve</strong> içten hoş geldiniz dileklerimi iletiyorum. Hoş geldiniz sefa<br />
getirdiniz.<br />
Efendim <strong>Samsun</strong>’da lojistik olayını aşağı yukarı dört yıldır tartışıyoruz. Tartışıyoruz<br />
dersem belki sanki çok geniş bir platforma oturmuş son derece bilimsel, teorik bir<br />
takım teknik konuları ayrıntılarla konuştuğumuz anlamına gelmesin. Ama amatör de<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
17
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
olsa içtenlikle <strong>ve</strong> samimi şekilde <strong>Samsun</strong>’da lojistik alt yapısı geliştirmemiz hakikaten<br />
el yordamıyla değil doğru bir proje ile gerçekleştirmemiz gerekir konusundaki bir<br />
kanaatle birkaç bilimsel toplantı yapıldı. Yine bu salonda bunlardan bir tanesi olan<br />
bir toplantıdayız. Ve sanayi dış ticaret müsteşarlığımızla çok yakın dirsek teması gibi<br />
devlet demir yollarımızla, ulaştırma bakanlığımızla çok yakın dirsek temasıyla yapabildiğimiz<br />
ölçekte bir takım diyaloglar geliştirmeye başladık. Yani dört yılı aşkın süredir<br />
<strong>Samsun</strong> kamuoyunun kulağını bu yönde oldukça doldurduk ama çok somut bir<br />
şeyler yaptık, şunları şunları çözdük hallettik diyebileceğim boyutta bir şeyi yapamamış<br />
olmanın eksikliğini duyuyorum huzurlarınızda. Yalnız tabi bir kere bir belediye<br />
başkanı olarak neden bu konuyu bu kadar sahiplendiğimi anlatarak ya da neden bu<br />
konuyu bu kadar hassasiyetle eğildiğimi anlatarak sözlerimi sürdürmek istiyorum.<br />
Efendim, her şeyden önce bizim <strong>Samsun</strong>’da bir strateji planımız var. Biz bu kentin<br />
gelecekte nasıl kalkınacağına dair bir yön haritasına sahibiz. Bu yol haritasındaki üstüne<br />
basmamız gereken düğmelerden bir tanesi <strong>Samsun</strong>’u Türkiye’nin kuzeye açılan<br />
bir kapısı haline getirmek <strong>ve</strong> tarihten beri gelmekte olan bir dış ticaret şehri<br />
kimliğiyle ilgili Türkiye’nin dış ticaretinin kuzeye açılan kapısının bir sıçrama basamağı<br />
haline getirmek. Bu yöndeki bir stratejik planlama kararımızın gereği biraz bu<br />
konunun üzerindeyiz, bu kararımızı Devlet Planlama Teşkilatımızla birlikte <strong>ve</strong>rdik. Yani<br />
biz kendi kendimize böyle bir misyon böyle bir vizyon biçerek oturup bununla övünmüyoruz,<br />
buna Devlet Planlama Teşkilatımızla birlikte yaptığımız bir stratejik planlama<br />
sonucunda karar <strong>ve</strong>rdik.<br />
Değerli dostlarım, değerli konuklarım…<br />
Benim çocukluk yıllarımdan çok daha öncesinde <strong>Samsun</strong>, Osmanlı’nın son zamanlarında<br />
tütün ile başlayan bir ticaret şehri kimliğine yöneliyor <strong>ve</strong> hakikaten burada tütünün<br />
popülaritesinden kaynaklanan bir şeyle -işte hep söylerler eski ağabeylerimiz<br />
birçoğu şu anda yaşamıyor, yaşayanlardan yaşı çok ilerleyenlerden de söylüyor ki- 9<br />
18<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
tane konsolosluk vardı. Şurada Fransız konsolosluğu vardı, şurada İtalyan konsolosluğu<br />
vardı, şurada Avusturya konsolosluğu vardı diyorlar. Bu konsoloslukların varlığı<br />
bu kentin ticarete dönük bir hinterland olma yönündeki çabalarının ürünü idi<br />
diyorlar o dönemde. Neden de tütün diyorlar. İşte bilinen tütün ihracatıyla ilgili bir sürecin<br />
planlaması sonucunda oluşmuş olan bir vizyondur bu. Bu vizyon ta 70 yıllar 80<br />
yıllara doğru tütünün kalitesinin azalmasıyla biraz düştü. <strong>Samsun</strong> yatırımlarını yeterince<br />
almadığı için bu vizyonda biraz gölgelenme oldu, biraz düşüklük oldu. Ama son<br />
yıllarda bildiğiniz gibi kuzey komşumuz Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Romanya, Bulgaristan<br />
gibi bu ülkelerin Türkiye’yle olan yakınlaşması <strong>ve</strong> Türkiye’yle olan dirsek temasını<br />
arttırma yönündeki kararlar, en son hükümetin bizim bu kuzey komşular ile<br />
olan ticaretimiz konusunda geliştirdiği birçok proje <strong>ve</strong> projeksiyonlar bizim stratejik<br />
planlamada <strong>Samsun</strong>’a biçtiğimiz vizyonun ne kadar doğru olduğunu gösteriyor. Şimdi<br />
çıkış noktamız buraydı. Belediye Başkanı olarak ben niye bu kadar bu konuda heyecanlıyım?<br />
Yani mesele beni niye bu kadar ilgilendiriyor? Benim ülkemin Dış <strong>Ticaret</strong><br />
Müsteşarlığı’nın, Ulaştırma Bakanlığı’nın, sanayi ticaretinden sorumlu olan bütün<br />
kamu özel sektör gruplarının işi olan bu konuda belediye başkanı olarak ben niye bu<br />
kadar kıpır kıpırım onu anlatmak istiyorum.<br />
Efendim o stratejik planlamamın düğmelerinden bir tanesi buysa, bu kenti kalkındıracak<br />
<strong>ve</strong> geleceğe taşıyacak olan iktisadi gelişmenin çıkış noktalarından birisi buysa<br />
e benim buna duyarsız kalmam mümkün değil. Şunun için mümkün değil; şunun altını<br />
çiziyorum ki 81 tane il var bu ülkede! Bu illerin yöneticisi olan belediye başkanlarından<br />
bir tanesi yoktu ki ben benim kentimin ticaretiyle ilgileneyim, bana ne<br />
kardeşim ticaret benim işim değil ya, ben belediye başkanıyım diyemez.<br />
Şunun için diyemez; Ekonomisi gelişmemiş bir kentin belediye hizmetleri de olmaz.<br />
Ekonomisi gelişmemiş bir kentte belediye hizmetlerinin kalitesini yükseltemezsiniz<br />
çünkü ekonomisi yükselmemiş bir kentin kişi başına düşen geliri yükselmediği sü-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
19
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
rece siz istediğiniz kadar sağı solu süsleyin püsleyin, bunlar karın doyurmaz. İnsanların<br />
ekonomisini, günlük hayatındaki iktisadi kişi başına düşen geliri yükseltmediğiniz<br />
sürece bu belediye hizmetleriyle ilgili yapacağınız işlerin finansmanını<br />
bulamayacağınız gibi, bulsanız bile insanları mutlu edemezsiniz. Yani şimdi büyük<br />
yaptığınız bir planlama gelip de sizin kentinizdeki yatırımcı oraya yatırım yapacak takatı<br />
<strong>ve</strong> fizibiliteyi bu kentte görmediği sürece siz istediğiniz kadar iyi planlamalar yapın<br />
iyi programlar yapın bunun sonu yok.<br />
Kısacası kentimizin geleceğe taşınmasında belediye hizmetlerinden önce kentimizin<br />
zenginleşmesini vazgeçilmez bir ilk olarak görüyoruz. Kentimizin iş adamının kentimizin<br />
yatırımcısının açık olması ekonomisinin güçlenmesini, yatırım performansının<br />
yükselmesini kentimizde belediye hizmetlerinin de yükseltmemizin vazgeçilmez bir<br />
parçası, vazgeçilmez bir tamamlayıcısı olarak görüyoruz. Bu bakış açısında bu arada<br />
3 – 4 sene içerisindeki el yordamıyla yapmaya çalıştığımız şeyleri de -içimizde hiç yabancı<br />
yok çünkü hep birlikteyiz, yabancı olan konuklarımız da bu projenin bu planlamanın<br />
bu programın heyecanla takipcisi olduklarına inandığım için bende hiç bi<br />
sınırlama koymaksızın- bu 4 sene içersindeki serü<strong>ve</strong>ni bir anlatmak istiyorum.<br />
Efendim şimdi biz stratejik planlamaca şehrin düğmesine basacaksak o zaman<br />
bunun önündeki en önemli engellerden bir tanesi eğer <strong>Samsun</strong>’da lojistik altyapısını<br />
geliştirmek gerekiyorsa dedik bu konuyu biz nasıl yapacağız? Bu lojistik denen şey<br />
nedir ? Bunu bir öğrenelim dedik. İnanın biz bunu bir öğrenelim dedik, <strong>Sanayi</strong> <strong>Ticaret</strong><br />
Odamızla temasa geçtik. O arada sayın <strong>Ticaret</strong> Odamız Dış <strong>Ticaret</strong> Müsteşarı’yla<br />
temasa geçti. Aklımıza hiç Ulaştırma Bakanlığı falan gelmiyor, o zaman Ulaştırma<br />
Bakanlığı bu konuyla çok da ilgilenmiyor. Bu arada yanlış birşey oluyor <strong>Samsun</strong>’da<br />
-değerli il başkanım burada Fuat Köktaş Bey- Fuat Köktaş Bey lojistikçi bu kentin lojistiği<br />
ile ilgili konularda ikili temaslarımız esnasında bana lojistiği öğretiyor, ben lojistiği<br />
ondan öğreniyorum yani önemini bana vurguluyor. İşte <strong>Samsun</strong>’un önünde<br />
20<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
devlet demir yolunun elleçleme yükleme boşaltma ambarlama hizmetleriyle ilgili bu<br />
güdüklüğün bu haliyle bu kenti bir yere götüremeyeceğini anlatıyor.<br />
Bunu daha geniş kapasitelere dönüştürmemiz gerekir sözünü ben belediye planlamalarına<br />
taşımaya başladım <strong>ve</strong> bu kentin önünde Devlet Demir Yolları’nın o dar alanlarda,<br />
o kapalı, o izbe, o 1940’lı yıllarda <strong>ve</strong>ya 30’lu yıllarda yapılmış olan, işte<br />
revizörlük atölyeleri, ambar hizmetleri, lojistik müdürlükleri <strong>ve</strong>saire gibi şeyleri şehrin<br />
önünden kaldırıp işte yeni bir lojistik köyü denilen bir yere taşıma yönünde DDYD ile<br />
olan bir protokolü yapma konusuna değerli il başkanımızla o zaman birlikte bir koordinasyonla<br />
başladık. Bu çalışmalar esnasında bir lojistik altyapı projelendirmesini<br />
de yapmamız gerekiyor noktasında henüz değiliz. Henüz Devlet Demir Yollarımızın bu<br />
konuda yaptığı işlerin kapasitesini büyütmenin heyecanı içerisindeyiz. Ayrıca da şehri<br />
deniz ile de buluşturmak istiyoruz.<br />
Bu liman önüne yapılmış olan bu antrepolar yüzünden şehir halkı denize küsmüş,<br />
deniz çok kirlenmiş büyük bir çevre problemi haline gelmiş bir sorunu çözme yönündeki<br />
heyecanla olaya bakıyoruz. Lojistik boyutuna daha sonra ulaşıyoruz. Derken<br />
Devlet Demir Yolları’nın değerli yöneticilerine de buradan teşekkürlerimi <strong>ve</strong> şükranlarımı<br />
arz ediyorum; yaptığımız protokollerle birlikte aşağı yukarı 15 – 16 trilyonluk<br />
para harcadık <strong>ve</strong> şehrin doğusunda Gelemen denen yerde devlet demir yollarımıza<br />
bir lojistik köyü yaptık. <strong>Samsun</strong>’ un önünde yaptıkları hizmetleri o noktaya doğru getirme<br />
konusunda Dış <strong>Ticaret</strong> Müsteşarlığı’yla olan temaslarımız esnasında Kaan Bey<br />
diye bir arkadaşla tanıştık. Orada daire başkanıydı, lojistik işinin başındaydı. Bana<br />
dedi ki; “Başkanım yani bu heyecanınızı çok şeyle karşılıyorum yani takdirle kutluyorum.”<br />
“Biz…” dedi, “Mersin’ de bir lojistik master planı yaptık sizin kentinizdeki lojistik<br />
master planını yapsanız bu heyecanınızı doğru yönlendirmiş olursunuz. Bir<br />
master plana ihtiyacınız var sizin, aynen bir sahil master planı gibi bir kentsel master<br />
plan gibi bir lojistik master plan yaptırsanız iyi olur <strong>ve</strong> büyük bir olay da değil, biz<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
21
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
de bu olayda biraz fonumuz da var küçük bir bütçemiz de var biz de size destek oluruz.<br />
Mersin lojistiğini yaptığımız unsurlarla da sizi tanıştırırız bir araya getiririz. Siz bu<br />
işe sahip çıkın biraz da belediye katkılarını kullanırsanız bir lojistik master planına<br />
şehrinizi kavuşturursunuz.”<br />
He<strong>ve</strong>sle hemen ben atladım Zafer Çağalayan’a gittim. Millet <strong>ve</strong>killerimizle konuştum<br />
çeşitli işte yetkili arkadaşlarımızla temasa geçtik. Zafer Bey sağ olsun beni Dış<br />
<strong>Ticaret</strong> Müsteşarı -yanlış hatırlamıyorsam- şu andaki Dış <strong>Ticaret</strong> Müsteşarımızla tanıştırdılar.<br />
Dış <strong>Ticaret</strong> Müsteşarımız dedi ki: “Güzel yani doğru yoldasınız da yani bu<br />
işten bizden destek gelmez size.” Dedi. “Yani biz bu işte çok fazla katkı size sağlayamayız,<br />
siz bunu yerel imkanlarınızla yapabilirseniz yapın.” Deyince doğrusu benim<br />
heyecanım biraz kırıldı. Ben kalkmışım düşmüşüm yollara yani bir benim devletimin<br />
dış ticaretinin yapılması gereken bir yolda bir belediye başkanı olarak işimi gücümü<br />
bırakmışım bu kentin değil ki ben sonuçta benim ülkemin kuzeye açılan dış ticaretini<br />
geliştirme yönünde bir çaba içerisindeyim. Yani 3 kuruşun 5 kuruşun peşinde bir<br />
adam yerine beni düşürüyorlar gibi geldi bana. Dedim ki; “Tamam efendim. Ben bilmiyorum,<br />
ben sizin de aman başkan aferin ya, sen ne kadar iyi bir yoldasın, gel biz<br />
senin elinden tutarız sen 3 kuruş koy 5 kuruş da biz koyalım, hadi şu işi yapalım dersiniz<br />
diye buralara geldim efendim. O zaman bilmiyorum, kalsın o zaman, ben bu işi<br />
kendim halletmeye çalışayım” dedim. Bunu size bütün samimiyetimle anlatıyorum.<br />
Bunları konuşalım ki yani doğru yöne yönelelim.<br />
Kısacası biz o arada işte Devlet Demir Yollarımız daha doğrusu Ulaştırma Bakanlığımızın<br />
Bakan Danışmanımız Sami Kabaş Bey: “Efendim!” dedi. “Bu konuda moraliniz<br />
bozulmasın, yani biz bu konuda destek oluruz size, sizin planlama gücünüzü <strong>ve</strong><br />
planlama bir yerlerde bir araya getiririz kullanırız.” falan dedi. Biz o arada yine durmadık<br />
kendimize göre Toybelen denen bir mevkide aşağı yukarı 500 dönümlük bir<br />
alanı lojistik planlamasına tabi tuttuk. Ankara yolunun hemen çıkışında bir plato vardır,<br />
oradaki alanın bir kere bir çevre düzeni planını yaptık sonra 5000 liğini yaptık<br />
22<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
1000 liğini de yaptık. Yani 1000 lik planı yaptık askıdan da indi. Bir takım tepkiler<br />
de aldık yani konuta çeşitli işyerlerine <strong>ve</strong>saire dönük. Arsasını değerlendirmek he<strong>ve</strong>sinde<br />
olan insanların hepsine yok hemşerim burada lojistik yapacağız dedik. Böylesi<br />
bir duruşla da orada bu planlamayı gerçekleştirdik. Ne zamanki Ulaştırma<br />
Bakanlığı gelip de dedi ki: “Ya Yusuf Bey, siz burada lojistik yapıyorsunuz ama efendim<br />
biz buraya bir demiryolu bağlantı yapmadığımız sürece burada bir demiryolu<br />
bağlantısı olmadığı sürece lojistik biraz topal kalır. <strong>Samsun</strong> öyle bir kent ki hem deniz<br />
yolu hem hava yolu hem karayolu hem de deniz yolu gibi 4 tane ulaşım modunu birleştiren<br />
oluşturan şehir olmak gibi bir avantajının bir tanesini kullanmamış oluyor.Yani<br />
bu Toybelen fikrinize birşey demiyoruz ama asıl bu bizim lojistik olarak geliştirmemiz<br />
gereken yer demiryolu bağlantımızın olduğu, sizin devlet demir yollarına da lojistik<br />
köyü yaptığınız alana dönük olan o alana, tarıma da çok el<strong>ve</strong>rişli olmayan bazı alanları<br />
lojistik planlamasına tabi tutsanız daha doğru olur.” diyor, arkadaşımız burada…<br />
Dedim “Peki orayı yapalım, buradaki planları gerekirse değiştiririz yani bu planlarla<br />
ilgili yanlışın neresinden dönerseniz kardır.” dedik. Ama bilin ki siz de; bu kentte biz<br />
400 dönümlük bir lojistik planlamasını yaptık. Şu an belediyenin planlama stoklarının<br />
içerisinde duruyor bu. Yani lojistikle ilgili böylesine bir altyapıyı hazırladık, hatta<br />
<strong>ve</strong> hatta gidip oranın ulaşım altyapısını da bu yazın hiç olmasa karalajı yapalım, yani<br />
sokalım dozer falan oradaki 5000’lik adaların, ana aksların güzergahlarını çizelim,<br />
orda planlamasını yaptığımız insanların da arazi sahiplerinin de arazilerini bloke edişimin<br />
de nedenini oradaki insanlara anlatalım arifesindeyiz.<br />
Kısacası kaybettiğimiz hiçbir şey yok. Bir şekilde yol arıyoruz, yani bir yere kapıya gidiyoruz<br />
tosluyoruz ama vazgeçmiyoruz. Ondan sonra bir başka yöne doğru enerjimizi<br />
<strong>ve</strong> stratejimizi doğru bir güzergaha oturtmak için çaba gösteriyoruz.<br />
Değerli arkadaşlarım, değerli konuklar,<br />
Bütün içtenliğimle söylüyorum: bunlar hep aşılır çözülür. Şu ana kadar bu süreci<br />
bütün netliği <strong>ve</strong> bütün şeffaflığıyla size anlattım böyle bir arka planda bir şey bırak-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
23
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
maksızın. Dış <strong>Ticaret</strong> Müsteşarlığımız da belki bizim heyecanımızı anlayamadı, onları<br />
da buradan eleştirmek değil amacım ama hakikaten çok gereksiz bir şekilde zaman<br />
kaybediyoruz. Bu güzelim <strong>Samsun</strong> enerjisini bana göre iyi kullanamadık bu güne<br />
kadar. Yani biz bunu mutlaka bu güne kadar çözmeliydik. Biz bu konuda büyük mesafeler<br />
kat etmiş bir ülke <strong>ve</strong>ya Karadeniz’ in ili olmak durumunda olabilirdik, olurduk.<br />
O bakımdan bu toplantıyı çok önemsedim <strong>ve</strong> bu toplantı <strong>ve</strong> konuklarımıza bir kez<br />
daha huzurlarınızda teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Bizim bu heyecanımızı aynen<br />
olduğu gibi aktarırsam belki bundan sonraki yürüyüşümüz esnasında sizlerden de<br />
katkı alırız düşüncesiyle böyle kafamın arkasında bir şey bırakmaksızın bütün netliğiyle<br />
size aktardım.<br />
Hepinize içten sevgi <strong>ve</strong> saygılarımı sunuyorum, hoş geldiniz dileklerimi iletiyorum.<br />
24<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Hasan Basri GÜZELOĞLU<br />
<strong>Samsun</strong> Valisi<br />
Değerli konuklar, bu kongre nedeniyle ilimize gelen çok değerli katılımcılar, sevgili basın<br />
mensupları…<br />
Öncelikle böylesine anlamlı <strong>ve</strong> önemli bir buluşmada sizlerle birlikte olmaktan duyduğum<br />
mutluluğu belirtiyorum. Kongremizin başarılı geçmesini diliyorum. Böylesi anlamlı, kentimiz<br />
için gerekli <strong>ve</strong> değerli bir buluşmaya öncelik ettiği için <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odamızın<br />
değerli başkanını, yönetimini <strong>ve</strong> tüm üyelerini de kutlamak istiyorum.<br />
Bu salonda yaklaşık bir yıl önce lojistiği konuşurken, lojistiğin <strong>Samsun</strong> için önemini <strong>ve</strong> bu<br />
ülke için önceliğini paylaşırken, belki bugünlere dönük ilk hazırlık <strong>ve</strong> çalışmaları ciddi anlamda<br />
kent olarak başlatmanın da mutluluğunu yaşıyorduk. O günden bugüne başlayan<br />
<strong>ve</strong> yürütülen çalışmalar çerçe<strong>ve</strong>sinde sunumlar <strong>ve</strong> açılımlar gerçekleştirildi. Düşünce boyutundan<br />
birçok çalışma gerçekleşmeye, Türkiye ölçeğindeki birçok projeyle <strong>Samsun</strong><br />
ilişkilendirilmeye artık başlandı. Gerçekte <strong>Samsun</strong> Sayın Başkanın da konuşmasında<br />
ifade ettiği gibi bir bütün olarak lojistiğin gerekli <strong>ve</strong> öncelikli tüm altyapısına sahip bir kent<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
25
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
olduğunun artık hem bilincinde, hem de bu gerçeğin üzerinde. Lojistiğin altyapısına dönük<br />
ulaşım ağları <strong>ve</strong> altyapıları noktasında <strong>Samsun</strong>, Türkiye’nin çok özel kentlerinden biri.<br />
Kara, deniz, demir yolu <strong>ve</strong> hava yolunun kesiştiği <strong>ve</strong> sadece kendisi <strong>ve</strong> çevresi için değil<br />
uluslararası eklemlenecek bir bağlantı merkezi konumunda da zenginliğiyle görünen bir<br />
kent. Karadeniz sahil yolu <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong>-Ankara bağlantısının bu anlamda tamamlanması,<br />
gerek Sarp Sınır Kapısına kadar gerekse de Ankara <strong>ve</strong> ötesinin <strong>Samsun</strong>da bağlantısına<br />
kadar çok önemli bir kolaylığı <strong>ve</strong> karayoluyla ulaşım rahatlığını sağlamıştır. Ulaştırma Bakanlığımızın<br />
Türkiye’yi temel bağlantı <strong>ve</strong> arterlerle birbiriyle ilişkilendirme; bunu yaparken<br />
de mal <strong>ve</strong> hizmet akışını düşünerek ticareti bu anlamda liman <strong>ve</strong> üretim merkeziyle ilişkilendirme<br />
proje çerçe<strong>ve</strong>sinde yakın bir gelecekte <strong>Samsun</strong> üzerinden Doğu Anadolu’ya<br />
İran’a <strong>ve</strong> güneydoğuya kadar uzanan bağlantı yollarıyla aynı şekilde iyileştirilecek <strong>ve</strong> yüksek<br />
standarda getirilecektir. Demir yolunda <strong>Samsun</strong>, Karadeniz kıyı <strong>ve</strong> liman ölçeğinde<br />
demiryoluna sahip son kent denilebilir. Sadece sahip olmanın ötesinde Türkiye’deki lojistik<br />
köylerinden biri de <strong>Samsun</strong>’da gerçekleştirilerek; bunun alt yapısıyla mal <strong>ve</strong> hizmet<br />
akışına <strong>ve</strong> karşılıklı transferine hazır bir hale getirilmiştir.<br />
Öte yandan limanlar noktasında <strong>Samsun</strong> üç özel limanı bulunan <strong>ve</strong> hepsinde de kapasite<br />
artırımı <strong>ve</strong> buna bağlı elleçleme <strong>ve</strong> diğer gelişmeleri gündemde olan bir kenttir. Üç<br />
özel liman da bu anlamda işletmecileri tarafından geleceğe hazırlanmakta <strong>ve</strong> büyük fotoğraf<br />
çerçe<strong>ve</strong>sinden alt yapı yatırımları süratle devam etmektedir. Havaalanı açısından<br />
da apron sayısı artırılan <strong>ve</strong> buna bağlı olarak uluslararası sivil uçuşlara önceden izin alınmaksızın<br />
bağlantı yapabilen bir alt yapı zenginliğine sahiptir.<br />
Tabi sadece bunlara sahip olmak yetmiyor. Bunların üzerinde geleceğe dönük neler konuşuluyor,<br />
düşünülüyor ona da bakmak gerekiyor. Öncelikle geçtiğimiz hafta Ankara’da<br />
Rusya Devlet Başkanı Sayın Med<strong>ve</strong>dev’in Türkiye ziyaretinde Türkiye ile Rusya arasında<br />
imzalanan anlaşmalar çerçe<strong>ve</strong>sinde şüphesiz Türkiye’yi ama <strong>Samsun</strong>’u da çok özel olarak<br />
ilgilendiren bir anlaşmanın altını çizmek gerekiyor. Bu uzun yıllardır <strong>Samsun</strong>’da dile<br />
getirdiğimiz, alt yapılarını hazırlayarak beklediğimiz, çok olumlu <strong>ve</strong> güzel bir gelişme Rusya’nın<br />
Kafkas kenti ile <strong>Samsun</strong> arasında karşılıklı demiryolu feri taşımacılığı anlaşması ak-<br />
26<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
dedilerek böylelikle artık tamamlanmış oldu. Getireceği <strong>ve</strong> sağlayacağı nedir derseniz; sadece<br />
<strong>Samsun</strong> için değil şüphesiz giderek artan, gelişen, güçlenen <strong>ve</strong> güçlenmesi gereken<br />
Türkiye ile Rusya dâhil kuzey ülkeleri ticaretinin çok önemli bir açılımı <strong>ve</strong> bağlantı<br />
kapısı olduğunu katılımcı her kişisi çok iyi bilmektedir ki en ucuz maliyete dönük bir transferle<br />
yapmak rekabet açısından zorunludur. Hizmetleri <strong>ve</strong> mal akışını buna bağlı olarak<br />
deniz, demir <strong>ve</strong> sırasıyla kara <strong>ve</strong> hava yoluyla ancak sınıflandırırsanız rekabete açık <strong>ve</strong><br />
güçlü olursunuz. Bu açıdan diğer parafe edilen anlaşmalarla ticaret altyapısı giderek gelişecek<br />
<strong>ve</strong> güçlenecek olan çok büyük bir pazar olarak karşımıza duran <strong>ve</strong> maalesef yetersiz<br />
bir ticaret hacmiyle bugün gündemde olan Türkiye’nin kuzey Rusya <strong>ve</strong> diğer<br />
ülkelerle ilişkisi <strong>Samsun</strong> bağlantılı Kavkaz demiryolu hattıyla çok önemli bir ivmeye <strong>ve</strong> gelişmeye<br />
konu edilecektir. Bu proje üç yıldır <strong>Samsun</strong> Valisi olarak <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong> olarak üzerinde<br />
çok önemle durduğumuz bir projedir. Bu proje <strong>Samsun</strong> için <strong>ve</strong> Türkiye için çok<br />
önemli <strong>ve</strong> öncelikli projedir. Ukrayna, Belarus <strong>ve</strong> Litvanya’ nın Baltık denizini <strong>ve</strong> körfezini<br />
bu anlamda Karadeniz’e taşıyacak <strong>ve</strong> bağlayacak bu proje aslında bugün konuştuğumuz<br />
<strong>ve</strong> konuşacağımız lojistik kavramının, ülkelerin gündeminde ne kadar hayati <strong>ve</strong> öncelikli<br />
bir konu olduğunu göstermektedir. Bu üç küçük sayılabilecek ülke ticaret <strong>ve</strong> diğer alanlardaki<br />
<strong>ve</strong> belki ülkelerinin genel gelişimi <strong>ve</strong> göstergelerindeki iyileşmeyi lojistiğe talip olarak;<br />
Baltık’tan Karadeniz’e mal <strong>ve</strong> hizmet akışını kendi uhdelerine alarak uluslararası<br />
rekabetin gelişmişlik yarışına girmektedirler. Bunun bizimle ilgisi nedir diye soracak olursanız;<br />
şüphesiz yeni gelişen dünyanın ticaret, ekonomi <strong>ve</strong> üretim-tüketim merkezleri olan<br />
Asya <strong>ve</strong> Ortadoğuya dönük açılımda bir bağlantı kapısı olan Türkiye açısından bir lojistik<br />
nokta bağlantısı olmak zorundayız. Kim? <strong>Samsun</strong>… Neden? Çünkü biraz önce açıklanan<br />
gerçekler <strong>ve</strong> altyapıdaki sahip olduğumuz zenginliklerle…<br />
Ekonomide temenniler <strong>ve</strong> iyi dilekler kabul edebilir; ama gerçeklerin dışındaki düşünceler<br />
ne sürdürülebilir nede elde edilebilir fırsatı <strong>ve</strong>rmez. Bu gün dört ulaşım altyapısıyla <strong>ve</strong><br />
Sayın Başkanın ifade ettiği gibi yetişmiş insan gücü, coğrafi derinlik, üni<strong>ve</strong>rsite işbirliği <strong>ve</strong><br />
buna bağlı olarak sürdürülebilirlik noktasında Viking projesinin Türkiye bağlantı kapısı <strong>ve</strong><br />
noktası <strong>Samsun</strong>’dur diyoruz. Geçtiğimiz süreçte <strong>Samsun</strong>’u ziyaret eden bu ülkelerin<br />
büyük elçileriyle paylaşma fırsatı bulduk. Bizim buna hazırlığımızı <strong>ve</strong> buna dönük bilgimizi<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
27
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
gördüklerinde onlardaki hem mutluluğu hem de <strong>Samsun</strong>’u tanıdıkları <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong>’la ilgili<br />
bilgilerle buluştuklarında bununla ilgili mutabakatı sizlerle paylaşmak istiyorum.<br />
Öte yandan Ulaştırma Bakanlığımızın kısa bir süre önce İstanbul’da gerçekleştirdiği bu üç<br />
ülkenin Ulaştırma Bakan Yardımcıları düzeyinde katıldığı toplantıya da katılan -bu toplantıya<br />
benim katılmam öngörülürken yoğun bir program nedeniyle katılamadım ama<br />
değerli ticaret sanayi odası başkanım genel sekreterim <strong>ve</strong> arkadaşlarımız katıldılar- arkadaşlarla<br />
biz sadece <strong>Samsun</strong>u anlattık <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong>u paylaştık. Önümüzdeki hafta sonu<br />
yine Odesa’da lojistiği tartışacağımız bir toplantı var; bu toplantıya da önceden planlanmış<br />
bir şekilde benim gitmem öngörülürken yine lojistiğin bir başka merkezine dönük, kısa<br />
bir süre sonraki tayinim nedeniyle benim adıma arkadaşlarım katılacaklar.<br />
Değerli arkadaşlar,<br />
Gerek Viking projesi gerekse Kavkaz <strong>Samsun</strong> demiryolu bağlantı projesi gerekse de uluslararası<br />
trans Kafkasya karayolu <strong>ve</strong> demiryolu projeleri, lojistiğin <strong>Samsun</strong>’da buluşmasının<br />
hem kaçınılmazlığını hem de zenginliğini bizlere aktarmakta. Peki, <strong>Samsun</strong> ötesinde<br />
ne yapmak zorunda? <strong>Samsun</strong> şüphesiz bu günden başlayan çalışmalarla bunun gerekli<br />
altyapılarını, fiziksel yerleşme alanlarını, bununla ilgili yapılması gereken destek <strong>ve</strong> bağlantı<br />
alan <strong>ve</strong> açılımlarını planlamak zorunda. <strong>Samsun</strong>’daki serbest bölgemiz kesinlikle<br />
büyümek <strong>ve</strong> ölçeğiyle daha büyük bir yere taşınmak zorunda. Bugün bu dört aksın buluştuğu,<br />
kucakladığı <strong>ve</strong> yakın bir gelecekte belki altyapılarıyla yatırım bağlantılarını sağlayacağı<br />
<strong>Samsun</strong>’da, lojistiğin gerekli olan depolama alanları, sektörel bağlantı noktaları,<br />
buna ilişkin idari <strong>ve</strong> yönetim ofis bina blokları dâhil her şey ama her şey bu çerçe<strong>ve</strong>de<br />
düşünülmek zorunda.<br />
Bakınız önemli adımlar yapıldı; bunlardan en önemlisi yetişmiş insan gücüne dönük bir<br />
açılımdı. Burada Değerli Rektörümüzü, değerli üni<strong>ve</strong>rsite temsilcisi hocamızı da kutluyorum.<br />
Bu düşünceyi yaklaşık 2 yıl önce Rektör Beyle paylaştığımızda yine Türkiye’de bir<br />
ilk noktasında <strong>Samsun</strong> için <strong>ve</strong> sayısı çok az olan yüksek öğretim kurumları çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />
Alaçam ilçemizde lojistik meslek yüksek okulu açılmasına karar <strong>ve</strong>rildi. Önümüzdeki eği-<br />
28<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
tim yılında bu okulumuzun faaliyete geçmesini altyapısıyla hazır hale getirdik. Büyükşehir<br />
Belediye Başkanımız <strong>ve</strong> başkanlığı, kentsel planlamada <strong>ve</strong> buna bağlı çalışmalarda<br />
biraz önce bahsettiğim konularda yoğun bir çalışma içersinde. Çünkü şunu çok iyi biliyoruz<br />
ki bugün artık malı üreten satan değil; buna aracılık, eden transferini yapan <strong>ve</strong><br />
bağlantılarıyla lojistiğini sağlayanlar en az üretenler kadar karlı <strong>ve</strong> kazançlılar.<br />
Biz <strong>Samsun</strong>’un gelişme <strong>ve</strong> geleceğe taşınma sürecinde lojistiğin şüphesiz diğer öncelikli<br />
sektörler kadar önemli <strong>ve</strong> değerli olduğunu düşünüyoruz. Ama istemek değil gerçekçi hareket<br />
etmek <strong>ve</strong> hedeflerinizi <strong>ve</strong> çerçe<strong>ve</strong>nizi doğru belirlemek mecburiyetindesiniz. İşte bu<br />
toplantı, bu toplantılar bunu sağlayacaktır. Katılım <strong>ve</strong> katkılar bununla ideal bir noktaya<br />
ulaşacaktır. Çünkü burada birazdan gündeme gelecek her biri çok değerli <strong>ve</strong> gerçekten<br />
her biri çok dikkatle izlenmeli diye düşündüğüm oturumlarda, daha önceki deneyimler<br />
elde edilen birikimler; varsa yapılmış yanlışlar <strong>ve</strong> alınması gereken paylar <strong>ve</strong> kıssalar anlatılacak.<br />
Yolun başında değil ama planlama aşamasındaki <strong>Samsun</strong> için bunlar çok değerli<br />
<strong>ve</strong> önemli. Dikkatle izlenmeli, not edilmeli <strong>ve</strong> herkes buradan kendine bir pay<br />
çıkarabilmeli. Çünkü bunun ayakları kamu <strong>ve</strong> özel sektörden oluşmaktadır. Önemli <strong>ve</strong> öncelikli<br />
bir alanda kamu sektörü var; planlama <strong>ve</strong> karar alma noktasında uluslararası ilişkiler,<br />
şirketler <strong>ve</strong> gelişmeler var.<br />
Lojistiğin tamamlayıcı noktasında mal <strong>ve</strong> hizmet akışına <strong>ve</strong> akımına yön <strong>ve</strong>ren kurum <strong>ve</strong><br />
kuruluşlar var. İşte bütün bu bağlantıları ne kadar sağlıklı, ne kadar eksiksiz <strong>ve</strong> ne kadar<br />
<strong>ve</strong>rimli planlarsanız o kadar başarılı sonuç alırsınız. Dünya çapındaki çok büyük lojistik<br />
merkezlerin <strong>ve</strong> kentlerin başarı öyküleri de bunun dışında yazılmış <strong>ve</strong> gerçekleşmiş değildir.<br />
Aklın kullanılmadığı, aklın dışında duygularla yaklaşıldığı her yerde de başarı söz konusu<br />
değildir.<br />
Değerli konuklar, sevgili basın mensupları…<br />
Bu konuşma <strong>Samsun</strong> Valisi olarak belki yaptığım son konuşmaydı. Dört yıllık <strong>Samsun</strong> Valiliği<br />
görevi süresince <strong>Samsun</strong>’un geleceğe taşınması <strong>ve</strong> sürdürülebilir bir kalkınma öncelikleri<br />
bağlantısında yönetilmesi adına lojistiği gündemimizin hep önü olarak<br />
değerlendirdik. Buna dönük çalışma <strong>ve</strong> çabaları çok önemli <strong>ve</strong> değerli gördük. Bugün ge-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
29
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
linen nokta ilk telaffuz ettiğimiz günden bu yana çok büyük bir gelişmenin, çok büyük bir<br />
değişmenin yaşanmasıdır; lojistiğin <strong>ve</strong> lojistiğe bağlı düşüncenin <strong>Samsun</strong>’da artık yerleştiğini,<br />
bununla ilgili arayışların güçlendiğini göstermektedir. Bu da beni şüphesiz çok<br />
mutlu etmektedir.<br />
Çok kısa bir süre sonra Türkiye açısından <strong>ve</strong> uluslararası ticaret açısından lojistiğin yine<br />
çok önem taşıdığı; belki <strong>Samsun</strong> açısından biraz daha farklı <strong>ve</strong> biraz daha büyük ölçekte<br />
yaşandığı Mersin İli Valiliği görevine başlayacağım. Bir anlamda Karadeniz’deki lojistik<br />
merkez <strong>Samsun</strong>’dan Akdeniz çanağı için önemli bir lojistik merkezi Mersin’de aynı duyguları<br />
<strong>ve</strong> sorumluluğu Mersin Valisi olarak yaşayacağım. Ama bilinmelidir ki <strong>Samsun</strong> lojistik<br />
düşüncesinin oluşumunda <strong>ve</strong> bu günlere gelmesinde karınca kararınca bir katkısı<br />
<strong>ve</strong> buna dönük özel bir çabası olan bir kişi olarak, çok kısa bir süre sonra bir <strong>Samsun</strong> sevdalısı<br />
olarak <strong>Samsun</strong> lojistiğindeki tüm gelişmeleri özel bir ilgiyle izleyeceğim <strong>ve</strong> belki de<br />
gerekli olduğunu düşündüğüm Mersin <strong>Samsun</strong> lojistik entegrasyonunu, mal <strong>ve</strong> hizmetler<br />
akışının karşılıklı bağlantısını sağlamak noktasında yine Mersin’den <strong>Samsun</strong>’a gelecek<br />
değerli arkadaşım, sevgili vali kardeşim ile ortak bir arayışı gerçekleştireceğiz.<br />
Bugün artık ortak aklın ortak eyleme dönüşme, kentlerin rekabetlerini sürdürülebilir kılmak<br />
için ortak işbirliği üretme, uluslararası alan <strong>ve</strong> ortamlarda sadece ben değil biz olabilme<br />
dönemidir. Biz bu ülkenin büyüklüğüne inanıyoruz. Bu ülkenin geleceğine<br />
inanıyoruz, bu ülkenin insan kapasitesinden başlayarak kalkınma adına kullanabilir dinamiklerinin<br />
bu ülkenin geleceğine bugünkünden çok daha büyük katkılar sağlayacağına<br />
inanıyoruz. Bu inancı hem gerçekleştirmek hem de sağlamak adına da bir büyük hizmet<br />
heyecanını sizlerle birlikte yaşıyoruz.<br />
Ben bu duygu <strong>ve</strong> düşüncelerle çok önemli <strong>ve</strong> değerli olduğunu bir kere daha vurguladığım<br />
bu toplantının gerçekleştirilmesinde katkı <strong>ve</strong> çabalarından dolayı <strong>Ticaret</strong> Ve <strong>Sanayi</strong><br />
Odamızın değerli Başkan <strong>ve</strong> üyelerine; katılımlarıyla bu toplantıyı anlamlı kılan <strong>ve</strong> zenginleştiren<br />
değerli konuklarımıza <strong>ve</strong> tüm izleyicilere başarılar diliyorum. Toplantımızın hayırlı<br />
olmasını diliyor; hepinize sevgi <strong>ve</strong> saygılarımı sunuyorum.<br />
30<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
KONGRE<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
31
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
32<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
I. OTURUM : LOJİSTİK NEDİR,<br />
NASIL ALGILANMALIDIR?<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
33
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
34<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Prof. Dr. Tuncdan BALTACIOĞLU<br />
İzmir Ekonomi Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Çok teşekkür ederim bu da<strong>ve</strong>t için.<br />
Size elimden geldiğince, dilim döndüğünce lojistik konusundaki bilgilerimi birikimlerimi<br />
aktarmaya, onları sizlerle paylaşmaya çalışacağım. Bu toplantının ilk konuşmacısı<br />
olmam nedeniyle belki de biraz konuyu açabilmek, benden sonraki konuşmalara <strong>ve</strong><br />
bundan sonraki oturumlara belki bir altyapı hazırlamak açısından bazı temel bilgileri,<br />
uygulama örneklerini, dünyadaki gelişmelerle sizlere aktarmaya çalışacağım.<br />
Efendim şimdi bu yapı içerisinde ajandamızda şöyle bir içeriğimiz var: burada öncelikle<br />
lojistiğe, lojistikten sonra onun daha geniş bir çerçe<strong>ve</strong>si olarak algıladığımız <strong>ve</strong> kullandığımız<br />
tedarik zincirine bakacağız. Bir tarihi gelişim kronolojisini inceledikten sonra da<br />
günümüzde lojistik açısından önemli konulara, öne çıkan bazı temel sorunlara bakacağız.<br />
Tabi ki çok fazla sayıda paydaşın bir arada hareket ettiği bir yapı olan tedarik zinciri<br />
olduğu zaman risk faktörü -risk faktörüne biraz geleceğiz- <strong>ve</strong> insan ilişkileri gibi<br />
konular da öne çıkmaktadır.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
35
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Şimdi öncelikle çok temel olarak lojistik sektörünün önemi diye bir şeyle girelim. Lojistik<br />
nerden geliyor, neden önem kazanmaya başladı diye baktığımızda üç temel konuyu<br />
ortaya çıkartmaya çalışıyorum ben burada. Bunlardan bir tanesi 1800’lü yıllarda<br />
İngiltere’de başlayan demiryolu yani vagonun devreye girmesi, arkasından sanayide<br />
makineleşme teknolojisinin kullanılmaya başlanması. Bunun doğal sonucu olarak da<br />
lojistik faaliyetlerin burada artmasını görüyoruz. İkinci ki çok önemli bir boyut, yine lojistik<br />
faaliyetlerin gelişmesinde artık dünyada, özellikle son 40 – 50 yılı ele aldığımızda,<br />
işletmelerin tek başlarına bir şey üretemiyorlar olması. Hatta ülkeler içerisindeki işletmeler<br />
tek başına sadece kendi ülkelerindeki firmalarla işbirliği yaparak bir yere geliyorlar;<br />
artık dünyada sınırlar kalkmış vaziyette, gümrük duvarları aşağı inmiş vaziyette<br />
<strong>ve</strong> işletmeler –Çin’den İngiltere’ye Almanya’dan Japonya’ya Hindistan’dan Rusya’ya<br />
kadar bütün ülkeler- bu yapı içerisinde bir araya geliyorlar. Hatta bunu şöyle bir örnekle<br />
göstermekte fayda var. Globalleşme nedir diye baktığımızda, bu gördüğünüz<br />
slaytta bir Boeing 787’ye bakıyorsunuz. Burada yukarıda Amerika’dan Kanada’dan<br />
Avustralya’dan Japonya’dan Kore’den <strong>ve</strong> Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden parçalar renklerle<br />
görülmüş vaziyette. Bir uçağın üzerindeki binlerce parçanın her birisi farklı bir ülkeden<br />
alınıyor, temin ediliyor, orada yapılıyor <strong>ve</strong> ondan sonra bir yere geliyor, bir noktaya<br />
geliyor, orda birleşerek nihayetinde havayolu ulaşımında kullandığımız bir Boeing 787<br />
ortaya çıkıyor.<br />
Bunu başkaca alanlara da kaydırabilirsiniz, bu sadece bir örnek. İşte otomobil endüstrisini<br />
ele aldığımızda, ki yine orada da aynı yapıyı çok fazlasıyla görüyoruz. Bir Ford<br />
otomotiv ya da Toyota ya da Fiat ya da Renault, hangisini ele alırsanız alınız yaklaşık<br />
bir otomobilde 2500 kadar parça söz konusu. Bu 2500 parçadan oluşan bir bütünün<br />
her bir parçası çok farklı işletmelerde üretiliyor <strong>ve</strong> ondan sonra gelip üretim bandı daha<br />
doğrusu montaj bandı olarak adlandırdığımız bir yerde bir araya getirilerek nihai kullandığımız<br />
otomobiller ortaya çıkıyor. Bunun üzerine de bu birleşmeyi sağlayan firma<br />
kendi markasını koyuyor. Burada özellikle markayı vurguluyorum, kendi markasını koyuyor<br />
diyorum, çünkü bunun hemen arkasından tedarik zinciri yaklaşımını ortaya çıkaracağız.<br />
36<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Tedarik zinciri yaklaşımında bir uçtan diğer bir uca yani ham madde noktasından nihai<br />
bütçeye kadar giden, biraz ev<strong>ve</strong>l söylediğimiz gibi küreselleşmenin de getirmiş olduğu<br />
avantajlarla, çok sayıda işletmenin bir araya geldiği <strong>ve</strong> onların yapmış oldukları üretimler<br />
sonralarında ortaya çıkan bir ürünün sağlanması bu tedarik zinciri yaklaşımını meydana<br />
getiriyor. Tedarik zinciri yaklaşımında sadece otomobil uçak vs. gibi şeylerden<br />
değil, bunun yanında günlük hayatımızdaki bir çok şeyden bahsetmemiz mümkün.<br />
Hepimiz marketlere gidiyoruz, Migros’tur, Tansaş’tır, Carrefour’dur… Buralardan alış<strong>ve</strong>riş<br />
ediyoruz. Buna baktığımızda bu tamamen bir lojistik faaliyettir. Yani bir perakende<br />
işletmeciliği, zincir perakende işletmeciliği ya da herhangi bir perakende işletmeciliği<br />
% 99 itibari ile lojistik faaliyetlerden oluşan bir işlemdir.<br />
Buraya gelirken hava yollarını kullandık, ,hava alanlarını kullandık. Ben İzmir’den geliyorum,<br />
İzmir havaalanına gittim, oradan Ankara’ya geçtim, transfer yaptık. Ankara’dan<br />
<strong>Samsun</strong>a ulaştık. Uçaklar inip kalkıyor. Her bir uçağın günlük 22 saatinin havada geçmesi<br />
planlanıyor ki; <strong>ve</strong>rimli kılınabilsin. Bir uçağın 16-18 saat havada kalabilmesi, bakımı<br />
yapılması, bütün tarifelerin ortaya çıkması tümüyle bir lojistik faaliyet, lojistik alan.<br />
Şimdi bir anekdot aktarmak isterim size. 1994 yılları diye tahmin ediyorum. Ankara’da<br />
bir firmanın aynı zamanda danışmanlığını yapıyordum mobilya sektöründe. Bir gün<br />
otururken -sanırım İstanbul’da <strong>ve</strong> İzmir’de var yalnızca- mağazalar temsilcisi geldi dedi<br />
ki biz sizin tesisinizi inceledik sizinle çalışabiliriz. Birkaç tane mobilya örneği gösterdiler.<br />
Birkaç tane sehpa yapar mısınız dediler. Tabii ki yaparız dedik. Ben size bu dosyayı<br />
<strong>ve</strong>rsem bir inceleseniz bana fiyat <strong>ve</strong>rir misiniz dediler. Tabi <strong>ve</strong>ririz dedik. Ne zaman dediler,<br />
yarın sabah buyurun dedik. Biz talimatı <strong>ve</strong>rdik, aşağıda bizim imalat müdürü <strong>ve</strong><br />
arkadaşlar çalıştılar bir fiyat çıkardılar. Sonuçta ertesi gün sabahleyin beyefendi geldi,<br />
ne yaptınız çalışmanız tamam mı dedi, tamam dedik. Çay kah<strong>ve</strong> içtik, nedir dedi biz<br />
çıkarttık dedik ki –fiyatı hatırlamıyorum geçmiş gün- 100 lira, peki dedi. Tabi en başta<br />
dedi ki çok açık olacağız, tamam dedik. Kendi dosyasını açtı, dedi ki bu sehpanın içerisine<br />
şu kadar kaplama kullanıyorsunuz, bu kadar sunta kullanıyorsunuz, şu kadar<br />
boya kullanıyorsunuz, bu kadar yapıştırıcı kullanıyorsunuz <strong>ve</strong>saire. Bütün parçaları saydı.<br />
Her birinin miktarını, ne kadar kullanılacağını, her birinin fiyatını, işçilik zamanlarını,<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
37
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
sistem içerisinde yürürken, üretim bandında yürürken, her alanda her noktada geçirdiği<br />
zamanı -burada 3 dakikada burada 5 dakika, burada iki işçi çalıştı, burada 3 işçi<br />
çalıştı <strong>ve</strong>saire…- bize anlatıyor <strong>ve</strong> bütün dedikleri de doğru hakikaten. Sonra dedi ki;<br />
sonuçta sizin bir pazarlama faaliyetiniz yok çünkü ben gelip sizden satın alıyorum dolayısıyla<br />
pazarlama maliyetiniz de söz konusu değil. İşte topladık, geçmiş gün 80 lira<br />
çıktı. Bunun üzerine genel giderlerin üzerine % 10 koyarsanız 88 liraya bunu <strong>ve</strong>rmeniz<br />
gerekir dedi. Hesaba baktığımız zaman doğru tabi. O tarihte henüz elektrik kesintileri<br />
biraz fazlaca, dolayısıyla elektrik kesintilerinden dolayı bizim üretim kayıplarımız var,<br />
onları da idare etmeye çalışıyoruz bir yandan, ama ihracat olsun diye başladık.<br />
Bundan sonrası biraz enteresan, anlatmak istediğim kısmı bu. İş benim çok merakıma<br />
mucip oldu. Dedim ki ben gideceğim bunları bir izleyeceğim. Atladım gittim İs<strong>ve</strong>ç’e.<br />
İs<strong>ve</strong>ç’te küçük bir kasabada bulunuyor merkezleri. Beni karşıladılar. Bir binaya<br />
geldim çok geniş iki katlı bir bina. Birinci katında bir showroom şeklinde her türlü ürün<br />
satılıyor, onların teşhir edildiği bir alan var yukarda da tabi, bu söylediğim yaklaşık 2000<br />
m 2 civarında. Üst katı da o civarda <strong>ve</strong> tamamen açık ofis. Orda yüzlerce insan çalışıyor,<br />
her birinin bilgisayarı var, masa başında çalışıyorlar. Tasarım yapıyorlar. Konuştuk,<br />
sohbet ettik. Perdeden bardağa, bardaktan mobilyaya işte her türlü tasarımı orda onlar<br />
gerçekleştiriyorlar. Şu sistemi anlatın bana dedim. Dediler ki burada tasarımlar yapıldıktan<br />
sonra bizim imalattan sorumlu endüstri mühendisi arkadaşlar var, onlara gidiyor,<br />
onlar da bu tasarımların yapılabilirliğini kontrol ediyorlar. Onlar eğer buna yapılabilir<br />
derse bu sefer önce ticari gruba gidiyor, ticari grup bunun satılabilir olduğuna karar<br />
<strong>ve</strong>rdikten sonra biz bu dosyaları satın alma müdürlüğüne aktarıyoruz. Satın alma grubumuzda<br />
bu ürünlerde çok ciddi bir envanter var, bu envanterle bu tasarımı karşılaştırıyorlar.<br />
Ondan sonra da bu arkadaşlarımız bu ürünlerin nerelerde yapılabileceğini<br />
bildikleri için o ülkelerdeki fabrikalara gidip oralarda yaptırmaya çalışıyorlar. Kendi ürünleri<br />
ama hiçbir üretim yok. Peki, sonra ne oluyor bunlar? Dediler ki; ondan sonra biz<br />
onları alıyoruz. Anlaşmalar yapıldıktan sonra imalat yapılıyor. İlk defa tedarikçi olarak<br />
sisteme girdiği zaman, ürünler öncelikle İs<strong>ve</strong>ç’e gönderiliyor. Ama eğer tedarikçiyle<br />
uzun süreli çalışmaya başladıysak ondan sonra doğrudan doğruya mağazaya göndermeye<br />
izin <strong>ve</strong>riyoruz. Peki dedim deponuzu da görebilir miyim? Depoya indik. Bir depo…<br />
38<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Tren yolu <strong>ve</strong> karayolunun içinden geçtiği, tamamen komputerize bir depo. İnsan çalışmıyor,<br />
forkliftler çalışıyor.<br />
Sene 1994 civarı, tabi benim o zaman Ankara’da üni<strong>ve</strong>rsitede öğretim görevliliğim<br />
devam ediyor bir yandan. Benim temel alanım da işletme-pazarlama. O zaman dedim<br />
ki burada bir farklı boyut var, biz biraz gerilerde duruyoruz, demek ki dünyadaki gelişmede<br />
bir başka anlayış var <strong>ve</strong> lojistik konusu açıkçası benim o günlerde kafama takıldı.<br />
Dedim ki bu başka bir olay… Sonra bu bir tedarik zinciri olayı onu keşfetmeye<br />
başladık, ilerleyen yıllarda da hizmet <strong>ve</strong>rmeye… Yani algıladık <strong>ve</strong> kurduk. Şimdi yapı<br />
bu… Benim burada anlatmak istediğim şu; artık dünyada tedarik zinciri dediğimiz olay,<br />
bu örneğini getirdiğim olaydır. Dünyanın her türlü ülkesi belki de dünyadaki 100 ülkeden<br />
150 ülkeden satın alma yapıyor <strong>ve</strong> dünyanın yine o sayısındaki ülkede bu mallarını<br />
satabiliyor. Bu tedarik zinciri dediğimiz lojistik faaliyetlerle desteklenmiş bir alan<br />
olarak ortaya çıkıyor.<br />
Şimdi tarihsel gelişimine şöyle bir baktığımız zaman Yunan kürekli gemilerinin icadıyla<br />
kıtalar arası ticarete başlanıyor M.Ö. 200 yıllarında, yani çok da yeni bir olay değil esasında.<br />
1500’lü yıllarda Avrupa’da posta hizmetlerinin geliştiğini görüyoruz yine lojistik<br />
faaliyetler çerçe<strong>ve</strong>sinde <strong>ve</strong> biraz ev<strong>ve</strong>l de söylediğim gibi 1800’lü yıllarda da tren yolunun<br />
keşfi <strong>ve</strong> kullanımı yeni taşıma metotlarının <strong>ve</strong> teknolojilerinin keşfi ile lojistik faaliyetler<br />
daha bir gün yüzüne çıkıyor, devam ediyor.<br />
Şimdi lojistik sektörünün günlük yaşantımızda etkilerini biraz inceleyelim. Birazcık bahsettik<br />
ama kara, deniz, hava, demiryolu iletişimini hepimiz kullanıyoruz günlük yaşantımızda.<br />
Gerek şehir içi taşımacılıkta gerekse şehirlerarası ulaşımda bunların her birisini<br />
kullanıyoruz. Bunların her biri biraz ev<strong>ve</strong>l söylediğim gibi birer lojistik faaliyettir çünkü<br />
bunların hepsinde planlama vardır, modelleme vardır, insanları bir yerden bir yere taşıma<br />
vardır.<br />
Çöp toplama çok önemli, bugün belediyelerin en önemli sorunlarından bir tanesidir.<br />
Çöp toplama olayı da yine bir lojistik faaliyettir. Biz geçen yıl öğrencilerimizle İzmir’de<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
39
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Narlıdere Belediyesiyle bir proje yaptık <strong>ve</strong> sadece Narlıdere belediyesinin çöp toplama<br />
için kullanmakta oldukları araçların yollarını değiştirerek yapmış olduğumuz yeni bir<br />
optimizasyon projesiyle Narlıdere belediyesinin çöp toplama faaliyetlerinde % 20 <strong>ve</strong>rimlilik<br />
artışı sağladık. Bu projeyi öğretim üyemizin danışmanlığında öğrencilerimiz yaptı<br />
<strong>ve</strong> belediye de bunu uyguladı <strong>ve</strong> %20 <strong>ve</strong>rimlilik sağladı.<br />
Şimdi şunu göstermek istiyorum haddizatında artık günümüzde rekabette artık üretim<br />
önemli bir konu değil. Neden önemli bir konu değil? Şöyle ki üretim herkes tarafından<br />
bilinebiliyor, teknoloji herkes tarafından bilinebiliyor <strong>ve</strong> satın alınabiliyor. Yani siz şu bardağı<br />
üretmek istiyorsanız ya da şu bilgisayarı üretmek istiyorsanız ya da şu masayı<br />
üretmek istiyorsanız bununla ilgili teknolojiyi parayı bastırdığınız zaman onu gidip satın<br />
alabiliyorsunuz. Bir de rekabet olayı var dünyada. Artık bu lojistik faaliyetlerde ne kadar<br />
etkin, ne kadar güçlü olursanız, ne kadar iyi olursanız o kadar rekabetçi olabiliyorsunuz,<br />
çünkü üretim maliyetleri ister orada ister burada üretin, hangi şekilde üretirseniz<br />
üretin 3 aşağı 5 yukarı aynı. E<strong>ve</strong>t, işte ülkeden ülkeye işçilik farklılıklarından dolayı üretimde<br />
bir maliyet farklılığı geliyor ama bu da zaman içerisinde giderek ülkeler arasındaki<br />
gelişmişlik seviyeleri aynı yere geldiğinden, farklı dış ticaret politikalarında bir takım<br />
tedbirler alındıktan sonra bunlar da giderilebiliyor; karşı gümrük <strong>ve</strong>rgileri vs. konularak<br />
giderilebiliyor; dolayısıyla üretimdeki maliyet farklılıkları ortadan kalkıyor. Sizin maliyetlerdeki<br />
düşüşünüz ya da etkinlikteki artışınız ancak lojistik faaliyetlerdeki başarınıza<br />
bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Biraz ev<strong>ve</strong>l örneğini <strong>ve</strong>rdiğim gibi markete gittiğinizde A<br />
ürününü ya da B ürününü rafta anında bulmak zorundasınız <strong>ve</strong> o ürün orada bir tane<br />
eksildiği anda onun ta üreticisine kadar geriye dönüp hatta üreticisinin hammaddesine<br />
kadar o bilgiye ulaşılması lazım. Bu yine lojistik faaliyetlerle sağlanabilir; yani siz gidip<br />
Migros’un rafından bir kutu deterjan aldığınızda o deterjanın öncelikle o markanın üreticisinden<br />
geriye doğru dönük olarak o markanın üreticisinin tedarikçilerine doğru bu<br />
bilginin, yani bir paket deterjanın satıldığı bilgisinin gitmesi lazım ki; bu artık günümüzde<br />
gü<strong>ve</strong>n tedarik zinciri içerisinde yer alan bütün firmalardaki gü<strong>ve</strong>n unsurunun da<br />
çok yukarılara çıkması şeklinde ortaya çıkıyor. Bu bilgi bu süratle gittiği takdirde de hız<br />
kazandırabiliyoruz. Sürdürülebilir <strong>ve</strong> rekabetçi olma şansını yakalayabiliyoruz. Çünkü<br />
bir vaka var ki; o da siz tüketici olarak rafa gittiğinizde bir ürün alamazsanız, bir marka<br />
40<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
bulamazsanız, hemen alternatif bir marka rafın öbür tarafında var. Onu alabilme şansınız<br />
var <strong>ve</strong> bu da işletme açısından pazar kaybına neden olabiliyor.<br />
Burada son nokta da afetler ki; ülkemiz bu konuda çok ciddi tehdit altında. Biliyorsunuz<br />
çok ciddi deprem kuşağında yaşıyoruz, bu afetler sırasında da lojistik ciddi bir<br />
önemle karşımıza çıkıyor. Eğer lojistik altyapınız düzgün değilse o zaman hem can kaybınız<br />
hem mal kaybınız çok üst seviyelere çıkabiliyor. Ama burada eğer önceden hazırlıklı<br />
bir lojistik altyapısı, bir afet için bir deprem için söz konusu ise o takdirde can <strong>ve</strong><br />
mal kaybında ciddi azalışlar söz konusu olabiliyor ya da gereksiz kayıplar engellenebiliyor.<br />
Şimdi bir gelişim yani rakamsal bazı şeylere bakalım; dünyada lojistik sektöre baktığımda<br />
küresel gayrisafi milli hâsılaya paralel olarak tabii ki lojistik harcamalarda da bir<br />
artış gözlenmektedir. 2015’li yıllarda bunun 10 – 12 trilyon dolarlık bir hacme ulaşacağı<br />
düşünülüyor. Özellikle gelişmiş ülkelere baktığımızda lojistik sektörün gayrisafi milli<br />
hâsıladan aldığı pay yaklaşık % 8 ile 10 arasında hesaplanabiliyor. Bu oran zaman<br />
zaman % 15’e kadar sektörden sektöre farklılıklar arz ediyor. % 15’leri bulan yapılar<br />
olmakla beraber ortalamada %8-11 rakamını koyabiliriz. Biliyorsunuz dünyada ciddi bir<br />
kriz devam ediyor özellikle bu son dönemde Avrupa’da Yunanistan, Portekiz <strong>ve</strong> İspanyanın<br />
etkilenmesi krizi biraz uzattı. Bu krizden de bir çıkış var; dünyada krizden çıkışla<br />
ilgili bir hareket var. Yine rakamları incelediğimizde krizden en hızlı çıkan büyüyen lojistik<br />
sektörünün olduğunu görüyoruz diğer sektörlere oranla daha hızlı çıkabiliyor.<br />
Biraz Türkiye’ye baktığımızda 2008 yılında 60 milyar dolarlık bir lojistik faaliyetten bahsediyoruz.<br />
Bu yıl yanılmıyorsam 115 milyar dolar civarında bir ihracatımız var, 140 –<br />
150 milyar dolar arasında ithalatımız var; yani toplam dış ticaret hacmine baktığımızda<br />
Türkiye 300 milyar dolarlık rakama ulaşıyor demek ki. Bunun % 10’unu kabul ederseniz<br />
lojistik hizmetlere demek ki zaten 27.5 milyar dolar doğrudan doğruya buraya geliyor.<br />
2023’deki 500 milyar dolarlık Türkiye’nin ihracat rakamını <strong>ve</strong> bir o kadar da<br />
ithalatı koyarsanız, Türkiye’nin 1 trilyon dolarlık dış ticaret hacmi olacağı; doğal olarak<br />
Türkiye’deki lojistik hizmetlerin neresinden bakarsanız bakınız 100 milyar dolarların<br />
üzerinde bir rakam olacağı gözüküyor.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
41
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Burada lojistik faaliyetler nedir diye baktığımızda sırayla müşteri hizmeti talep tahmininden<br />
başlayıp depolama, depoculuğa kadar; trafik yüklemesine kadar birçok faaliyeti<br />
kapsayan bir alan olduğunu söylüyoruz. Şimdi tedarik zinciri kavramı malzemelerin<br />
tedarik edilmesi, yarı mamul <strong>ve</strong>ya nihai ürünlere dönüştürülmesi <strong>ve</strong> dağılımın yapılması,<br />
yani bir baştan bir başa bir zincirdir bu. Bu zincirin yönetimi var, tedarikçiler var, tedarikçilerin<br />
tedarikçileri var, fabrikalar var yani ürünü bütün haline getiren tesisler var, depolar<br />
var, gerek önünde gerek arkasında çeşitli biçimlerde malların gerek yarı mamul<br />
halinde gerek ham maddede gerek ürün haline geldikten sonra depolanması var, yolda<br />
ya da yerine gidene kadar ürünün cinsine göre depolama faaliyetleri var, dağıtım merkezlerine<br />
ulaşma var. Dağıtım merkezlerinden tekrar perakendecilere kadar ulaşan bir<br />
yapı içerisinde, bütün bu yapının içerisinde yer alan faaliyetlerin birlikte organize edilmesine<br />
de tedarik zinciri yönetimi olarak adlandırıyoruz. Şimdi 1960’lara kadar dağınık<br />
bir yapıdan söz ediyoruz yani demin bahsetmiş olduğumuz faaliyetlerin (talep<br />
tahmininden satın almaya, hizmetlerine kadar bütün bunlar) dağınık dağınık yapıldığını,<br />
işletmelerin her birisinin kendi içerisinde bunları bir biçimde yapmaya çalıştığını görüyoruz.<br />
Sonra 1980’li yıllarda bir entegrasyon söz konusu <strong>ve</strong> işte bir kısmı malzeme yönetimi<br />
yani bizim inbound lojistik diye adlandırdığımız üretim noktasına kadar gelen,<br />
talep tahminleme, satın alma, ihtiyaç planlama, üretim <strong>ve</strong>saire gibi malzeme yönetimi<br />
olarak adlandırdığımız yapı; bir kısmı da üretildikten sonra tüketiciye doğru hareket<br />
eden fiziksel dağıtım olarak adlandırdığımız dağıtım kanalı. Bu ikisinin birleşmesiyle de<br />
lojistik meydana geliyordu son aşamada.<br />
Artık 2000’li yıllardan sonra stratejik planlama bilgi teknolojilerinin kullanılması da girdiği<br />
zaman buna da tedarik zinciri yönetimi adını <strong>ve</strong>riyoruz. Bu artık günümüzün anlayışı…<br />
Şimdi burada hemen bu soru akla gelebilir; bunun işletme yönetiminden farkı<br />
nedir? İşletme yönetiminden farkı şu; aynı şey orda da var ama işletme yönetimi diye<br />
bahsettiğimizde tekil bir işletmenin yönetiminden bahsediyoruz. Sizin bir işletmeniz<br />
var; mobilya üretirsiniz, bardak üretirsiniz ya da kâğıt üretirsiniz. Kendi tesisiniz var,<br />
kendi tesisinizde üretmekten yani kendi satın almanızdan, kendi bünyenizdeki fabrika<br />
içerisindeki işlemlerden, insan kaynaklarından, lojistik <strong>ve</strong> finansal yapıdan <strong>ve</strong> yani satış<br />
teşkilatınızdan bahsediyorsunuz. Oysa tedarik zinciri yönetimi dediğiniz zaman; siste-<br />
42<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
min yönetimi dediğimiz zaman; birden çok işletmenin işin içerisinde olduğu <strong>ve</strong> her birisinin<br />
yönetimi söz konusu. Yani sistemin bütünü söz konusu, dolayısıyla burada çok<br />
önemli bir unsur var; tedarik zinciri yönetiminde gü<strong>ve</strong>n unsuru yani işletmelerin birbirlerine<br />
gü<strong>ve</strong>nmesi lazım, açık olmaları lazım, çünkü eğer tedarik zinciri içerisinde yer alan<br />
işletmeler birbirlerine karşı açık olmazlarsa, birbirlerine gü<strong>ve</strong>nmezlerse tedarik zinciri anlayışının<br />
ortaya çıkması <strong>ve</strong> uygulanması söz konusu değil. Tabi bu neyi getiriyor; beraberinde<br />
de riski getiriyor. Risk yönetimi de dolayısıyla çok önemli bir hadise halinde<br />
ortaya çıkıyor.<br />
Sürdürülebilirlik çok önemli konulardan bir tanesidir. Yapının sürdürülebilir olması lazım.<br />
Buradaki sürdürülebilirlik; çevreye uyum, ters gözlük diye adlandırdığımız bu gün özellikle<br />
Avrupa Birliği’nin ısrarla Türkiye’nin üzerinde çok baskı kurmaya çalıştığı ters lojistik<br />
diye adlandırdığımız atıkların toplanmasıdır. Evinize bir buzdolabı alıyorsunuz,<br />
kullanıyorsunuz, 3 sene 5 sene sonra bu buzdolabı kullanılmaz hale geliyor, eskiyor ya<br />
da yenisini almak durumunda kalıyorsunuz. Elinizdeki buzdolabını ne yapacaksınız?<br />
Arabanıza akü alıyorsunuz akü sonra bitiyor ne yapacaksınız? Şimdi artık bunlar zorlayıcı<br />
faktörler; yani üretici işletmeler eninde sonunda bunları geri almak zorunda yani<br />
yapıyı geri kazandırmak zorunda. Bunların içerisinden yeniden kullanılabilir hammaddenin<br />
ayrılması, yarı mamul şekline getirilebilir parçalar varsa onların ayıklanması yeniden<br />
kullanılabilmesi dolayısıyla bir kaynak israfından kaçınılmış olması, yeni bir<br />
kaynak yaratılması ortaya çıkıyor. Hem de çevrenin temiz kalmasına hizmet etmiş oluyoruz.<br />
Bu, enerji tasarrufu açısından da yine sürdürülebilirlik lojistikte önemli bir konu<br />
diye söyleyebiliyorum.<br />
Ben, sürem de bittiğine göre teşekkür ediyorum beni dinlediğiniz için.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
43
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
44<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Prof. Dr. Mehmet TANYAŞ<br />
Okan Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Bizi da<strong>ve</strong>t ettikleri için <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası Başkanına çok teşekkür ediyoruz.<br />
Sizlere de katıldığınız için teşekkür ediyoruz.<br />
Ben de yıllar yılı İstanbul Teknik Üni<strong>ve</strong>rsitesi’nde hizmet <strong>ve</strong>rdikten sonra duygusal(?) nedenlerle<br />
artık vakıf üni<strong>ve</strong>rsitesinde bulunuyorum. Bizde racon böyledir, bir müddet<br />
sonra değer değiştirirsiniz.<br />
LODER şirketlerin temsil edildiği değil tamamen bireylerin oluşturduğu bir dernektir.<br />
Üyelerimizin çoğu zaten sanayicilerdendir ağırlık olarak. Tüm hocalarımız üyemizdir mesela<br />
akademisyenlerdir, bilişimcilerdir falan.<br />
Ben de depo sistemleri, depolama sistemleri üzerine bir konuşma yapmayı planladım.<br />
Öncelikle ne tür depolar olabiliyor, depo yönetiminden ne bekliyoruz, niye depo kurarız,<br />
deponun yerini nasıl seçmeliyiz soruları cevaplanmalıdır. Bunun manasını biraz<br />
daha büyütürseniz lojistik köy de olur bunun bir şekilde adı. Öz malı mı kullanmalıyız,<br />
kiralık mı kullanmalıyız? Depo planını tasarımını nasıl yapmalısınız, iyi tasarlamazsanız<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
45
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
o depo size 30 yıl başınıza bela olur yani iyi bir tasarım olmasa raflarıyla koridorlarıyla<br />
kapılarıyla katlarıyla raf yükseklikleriyle hakikaten sıkıntı yaratır, dolayısıyla depo tasarımı<br />
önemlidir lojistikte. Dolayısıyla deponun yönetimi de önemlidir <strong>ve</strong> en sonra işte bu<br />
meşhur bizde “Cross Docking” diye geçen çapraz sevkiyat diye bir şeyle bitirmeye çalışacağım.<br />
Önce deponun lojistikteki yerini ifade edersek; lojistiğin enteresan bir kelime olduğu<br />
açık. Hani bakanımızın da dediği gibi: bu lojistiğin tabii ki temelinde bir taşımacılık var<br />
yani hiçbirimiz reddetmiyoruz, özümüzde var bu diyor, ama lojistik daha kapsamlı bir<br />
şey. Recep İ<strong>ve</strong>dik kötü modellese de özümüzde bir kara taşımacılığı var yani. Biliyorsunuz<br />
Selvi Boylum Al Yazmalım filminin 2. çekiminde dikkat ederseniz bu bizim kamyoncu<br />
millet kavramımız gerçek bir şekilde içimizde yaşayan bir şey. 750 bin kamyon<br />
var, 1 milyon 300 bin SRC belgeli sürücü var, kayıtta olmayanları bilmiyoruz. Dolayısıyla<br />
insanları toparlarsanız 5-6 milyon, yaklaşık 10 milyona giden bir pay var; bunu reddetmeniz<br />
<strong>ve</strong> bir anda yok saymanız mümkün değildir. Ama dünyada da böyle bir<br />
kamyon taşımacılığı yoktur. Türkiye maalesef lojistiği <strong>ve</strong>rimsiz yapmaktadır. Dünyadaki<br />
bütün taşımacılar tır ağırlıklıdır. Dolayısıyla bu kamyon işini nasıl çözeceğiz, bu konuda<br />
büyük sıkıntılar var. Onunla birlikte nasıl çözeceğimiz tabii ki düşünmemiz gereken bir<br />
başka boyuttur.<br />
Taşımacılık, maliyetlerin % 50 sini oluşturan en önemli kısımdır. O benim konum dışında<br />
bu gün ki; lojistiği biz 9 temel faaliyette topluyoruz yani tam bir lojistikçi demek<br />
için diyoruz ki müşterinin taşıma, elleçleme, kitting, non-kitting dediğimiz o işleri yapacaksın.<br />
Niye yapmayasın, bunlar mala değerek yaptığımız faaliyetler 4 tane. Bir de<br />
5 tanesi var, bunlar da hizmet türü faaliyetler. Bunlardan ilki <strong>ve</strong> en önemlisi gümrüktür.<br />
Bildiğiniz üzere bu gümrük sorununu da Türkiye’de bir an önce çağdaş seviyelere<br />
getirmemiz lazım, bu iyi bir düzen değil. Yeni gümrük mevzuatı çok yararlı, çok faydalı.<br />
2000 Nisan’da resmileşti, yılsonunda tam hayata geçiyor. Elektronik imzalarıyla özet<br />
beyanın, yüklemeden 24 saat ev<strong>ve</strong>linde başlanmasıyla gelen çok önemli gelişmeler var<br />
<strong>ve</strong> de yetkili gümrük müşaviri kartlarının gelmesiyle hakikaten gümrük biraz lojistiğe yaklaştı<br />
gözüküyor. Ama bizi yine TASİŞ’lere mahkum eden, şu anda geçici depolama dediğimiz,<br />
ne anlama geldiği belli olmayan <strong>ve</strong> kooperatiflere mahkum eden bir düzenle<br />
46<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
200 liraya taşıyacağın şeyi 400 liraya taşıtan bir düzen yaşanıyor. Bunlar da olumsuz<br />
yönde gümrüklerde görülmektedir. Bu gümrük olayının lojistikle çok ilgisi var. Sigorta,<br />
tabii ki muayene kontrol, gözetim işleri, müşteri adına yapacağınız stok yönetimi, yani<br />
malın miktarıyla ilgileniyorsanız stok yönetimidir; malın korumasıyla ilgileniyorsanız depo<br />
yönetimidir; farklı olarak <strong>ve</strong> de müşteri hizmetleri sipariş yönetimi… İşte bunlardan bir<br />
müşteri için tümünü yaparsanız tam lojistik diyoruz. Bunun için “one time shopping”<br />
tabirini kullanıyoruz, yani İngilizce laflar hoş olmuyor ama bazen de tam denk geliyor.<br />
Adam ne uğraşacak öyle, <strong>ve</strong>r hepsini işlet, dolayısıyla işi komple <strong>ve</strong>rsin. Bunu yapan<br />
lojistikçi hakikaten geleceğin lojistikçisidir.<br />
Bu çerçe<strong>ve</strong>de bir taraftan dedik ki en iyi depo olmayan depodur; çünkü depoya 1000<br />
tane girer 900 tane çıkar. İçerde 100 tane olması lazım, gitse hayatta bulamazsın, altı<br />
mı delik diye bakarsın bir türlü tutmaz, onun için depolarda sayım olimpiyatları gerçekleştirilir.<br />
Bu da faydalı bir şeydir, zekâ açar yani. Böyle bir depo olmaz olsun demeyelim,<br />
tabii ki üretim <strong>ve</strong> tüketimi işleyemediğimiz her yerde depo olur. Üretim <strong>ve</strong><br />
tüketim hızını eşitleyemediğiniz her yerde depo olur. Depo kaçınılmazdır. Üretim <strong>ve</strong> tüketimi<br />
eşitlersen depo olmaz. Eşitleyemediğin her yerde depo <strong>ve</strong> stok oluşur. O halde<br />
depolarla birlikte yaşayacağız tabii ki <strong>ve</strong> hocamızın da bahsettiği gibi tedarik zinciri boyutuyla<br />
yani son tüketiciye kadar giden o zincirde; yani buğdaydan belki tohumdan<br />
ekmeğe kadar olan giden bir sürü şirketlerden oluşan yapı içinde de bir sürü depo var.<br />
Bunlara ayrı ayrı riayet etseniz çok <strong>ve</strong>rimli olmaz ama komple yönetmeye çalışırsanız<br />
bütün akışı uzaktan <strong>ve</strong> etkili bir şekilde yönetmeye çalışırsanız hakikaten akışkanlığı<br />
sağlarsınız; tabi bu akışkanlık içinde depoların da farklı özellikler olur. Eğer mal uzun<br />
süre kalacaksa o depo klasik depodur. Zincir marketlere <strong>ve</strong>ya normal marketlere, ufak<br />
marketlere, bakkallara mal dağıtım amaçlı kurulacaksa o depo dağıtım merkezi tipindedir.<br />
Bir otomobilin parçalarını İstanbul’da toplayıp Adana’da teslim edecekseniz o<br />
depo toplama merkezidir. Bir noktada bunları büyük araçtan küçük araca <strong>ve</strong>ya küçük<br />
araçtan büyük araca aktaracaksanız hızlı bir şekilde kargo şirketlerindeki gibi ki o bir<br />
aktarma merkezidir. Hepsiburada.com gibi gittigidiyor.com gibi bireysel siparişlerin alındığı,<br />
hazırlandığı bir yerde olacaksanız bu da sipariş işleme merkezidir. Bunların hepsinin<br />
deposunun tipi, koridorların özelliği, raf kat sayısı, yükseklikleri farklıdır. Dolayısıyla<br />
ne amaçla kuracağınız tabii ki önem arz ediyor.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
47
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Biz depodan ne bekliyoruz, tabii ki en az alanda <strong>ve</strong> hacimde en fazla depolama. Bunu<br />
gerçekleştirmek üzere de depocu arkadaşlarımızı hanımların bir özelliğinden yararlanarak<br />
eğitmek lazım. Onların biliyorsunuz şahane bir bavul doldurma <strong>ve</strong> kapatma becerileri<br />
vardır hiçbirimizde olmayan. O bavula o eşya nasıl sığar seyahate giderken <strong>ve</strong><br />
nasıl o son darbe indirilir dehşet bir şey. Bu bir espri ama sonuç olarak biz tabii ki depolarda<br />
en az alan <strong>ve</strong> hacimde en optimal çözümleri depoculardan bekliyoruz. Artık<br />
raf mı artırırsın yüksekliğini mi artırırsın robot mu kullanırsın bilemeyiz…<br />
İş gücünün <strong>ve</strong>rimli kullanımı da çok önemlidir; çünkü bizim satışlar enteresandır. Bütün<br />
ay yatarlar satışı son hafta yaparlar. Ne oluyor, 3 hafta yatılıyor son hafta bir çıkış var<br />
ki acayip bir şey. Peki, biz nasıl depo yöneteceğiz, adamlar yatacak mı son haftayı<br />
dengelemek için. Depoların genelde çalışma tempoları öğleden sonra başlar; bu durumda,<br />
sabah rahat öğleden sonra yönetmeye başlayacağız gibi iş gücünün <strong>ve</strong>rimli<br />
kullanımıyla ilgili çözümler üretmemiz gerekiyor.<br />
Doğal olarak depoda da bir takım giderlerimiz var; aydınlatma, ısınma gibi… Artık yeni<br />
depolarımızda hemen hemen hiç elektrik kullanmıyoruz. Çatıyı % 8 ultraviole ışığı geçirmeyen<br />
camlardan yaparsanız içerisi gündüz gibi olur, ışığa ihtiyaç kalmaz. Üst tarafa<br />
da güneş panelleri koyduğunuz anda biraz güneydeysek tabi diğer enerji giderlerine de<br />
ihtiyaç kalmaz gibi. Dolayısıyla genel maliyetleri düşürmek amacıyla çalışmalar yapmamız<br />
lazım. Bir de depocunun en büyük özelliği tabii ki mallarımızı toplaması. Hocamızın<br />
yine dediği gibi uçak havada olduğu müddetçe, gemi denizde olduğu müddetçe,<br />
vagon rayda olduğu müddetçe, kamyon da yolda olduğu müddetçe kazanır. Yoksa kaybeder,<br />
o halde bizim bunları bekletmememiz <strong>ve</strong> araçları çok hızlı doldurabilir, mallarımızı<br />
çıkartabilir özellikte yapmamız gerekir. Bunları bekliyoruz depolardan.<br />
Doğru yere doğru malı göndermek yani işte depolarda şimdi bu sistem gelişiyor göreceksiniz.<br />
Şimdi artık bu depolar endüstri mühendislerinin çalıştığı yerler haline gelmeye<br />
başladı. Dolayısıyla sevkiyat işini onlara <strong>ve</strong>riyoruz. Birlikte yaptırıyoruz bu<br />
arkadaşlarımıza. Toyota gibi bir şirkete hizmet <strong>ve</strong>riyorsanız müşteriniz malının rafta mı<br />
olduğunu, nerde olduğunu rampada mı olduğunu bilmek ister. Adam malının rafta<br />
olup olmadığını görmek ister yoksa sana iş <strong>ve</strong>rmez yani onun için de sizin depo içi iz-<br />
48<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
lenebilirliği sağlamanız lazım. Depolar çok doğal olarak riskli yerlerdir. Patronlarımız da<br />
genellikle depolarından ayrılmak istemezler. Hâlbuki Avrupa’da üretilen ürünlerin çoğu<br />
dağıtım merkezlerinde bekler. Çünkü üretilen malın senin yanında durmasının bir anlamı<br />
yoktur. Mühim olan müşteriye yakın olmasıdır. Hem de riski artırırsın fabrika depo<br />
yan yana; en büyük risk yangındır tabi takdir edersiniz ki <strong>ve</strong> büyük hatalarımız vardır.<br />
Akü şarjlarımızı depo içine koyan depolarımız vardır. Buralarda şarj anında büyük akımlar<br />
vardır; 9 ay önce Yeşil Kundura’ nın deposu bundan gitmiştir. 1.5 milyon TL gitti,<br />
sigorta ödüyor ama kayıpları ödemiyor tabii ki o havayı dışarı alman lazım ya da dışarıda<br />
yapman lazım şarj işini. Dolayısıyla bu tür tedbirleri düşünmemiz işte yağmurlama<br />
sistemlerini falan düşünmemiz gerekli.<br />
Müşterilerin değişen çok fazla işleri var. Promosyon yap, ikili yap, üçlü yap, bunları birleştir<br />
bana öyle teslim et, gibi talepleri oluyor. Ben Temsan Danışmanıyken işte bir lastik<br />
geliyor kocaman otobüs lastiği, jantı da kocaman. Bizim depoda her yer lastik oluyor<br />
jant oluyor. Dedim ki bir şirket bulalım da bunları dışarıda yaptıralım. Üretim programını<br />
da <strong>ve</strong>relim bize set olarak getirsin. Bu tür işleri yapabilecek şartlara da değişen lojistik<br />
şartlara, isteklere uyum diyoruz. En iyi depo olmayan depo lafına rağmen iye depo<br />
kurarız !<br />
Bildiğiniz gibi lojistikte LTL, FTL denen iki terim var. Dolayısıyla eğer siz taşımalarınızı LTL<br />
yaparsanız yani parsiyele düşerseniz, kargoya düşmüş gibi olursunuz <strong>ve</strong> daha pahalı<br />
olur. Bu durumda yapılacak iş nedir? Almanya, Lüksemburg <strong>ve</strong> Belçika gibi yakın yerlerin<br />
mallarını FTL yollayıp orda bir depocuyla ya da lojistikçiyle anlaşıp bunları LTL dağıtmaktır.<br />
Ta buradan oraya parsiyel gitmenin bir anlamı yoktur. Bunları birleştirip<br />
komple yapıp ki buna FTL diyoruz işte İngilizcesiyle; ya da tam tır yüklü diyelim, işte bu<br />
durumda depoya ihtiyaç olur. Hamburg’da kurarsın Münih’te kurarsın; oradan sağa<br />
sola dağıtırsın. Dolayısıyla senin FTL gidebilmen için, LTL parsiyel gitmemen için, depoya<br />
ihtiyacın vardır.<br />
Keza eğer müşteri hem a’dan hem b’den hem şeker hem makarna hem de un istiyorsa;<br />
dolayısıyla bunlarında fabrikaları ayrı ayrıysa doğal olarak sizin bu abc mallarını<br />
yan yana getirip müşterinin ihtiyacını karşılayabilmeniz için dağıtım merkezi kurmanız<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
49
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
lazım. Başka bir yolu yok gibi gözüküyor. Aksi takdirde her fabrika her bakkala bir kamyon<br />
yollamaya kalksa sizin bakkala günde 50 -60 tane araç gelmeye başlar ki bu anlamlı<br />
bir şey değil, mantıklı bir şey değil. Dolayısıyla mutlaka oralarda dağıtım merkezi<br />
ihtiyacı olacaktır. Ters yönde eğer tedarik tarafını da düşünürseniz tedarikçilerden malları<br />
parsiyel getirmeyeyim ya da büyük bir araç yapayım diye düşünürseniz; orada da<br />
bir depoya ihtiyaç vardır, başka türlü gelme şansı yok. Malların bir yerde konsolide olması<br />
lazım. İşte bunlar size depo ihtiyacını doğurur.<br />
Tabi bu doğurmayı bir de maliyetle desteklemeniz gerekir. Yani bunlar parsiyel fiyatlarsa,<br />
diyelim ondan sonra ben İstanbul’daki a üreticisinden b üreticisinden c üreticisinden<br />
Adana’ya, bunları ayrı ayrı götürüyorsam; bunları orda birleştirelim, aracı tır<br />
yapalım <strong>ve</strong> ucuza götürelim. Dolayısıyla eğer bu hesap iyi çıkıyorsa; yani maliyeti düşük<br />
çıkıyorsa depoyu kuracağız demektir.<br />
Depo yerinizin seçimi <strong>ve</strong>ya lojistik köyünüzün seçimi de matematiksel bir problemdir.<br />
Dolayısıyla o köyün nerelere hizmet <strong>ve</strong>receği önemlidir. Dolayısıyla bu tamamıyla ağırlık<br />
merkeziyle seçilir. Yani toplam ton/km maliyetini minimize eden yer neresi ise orayı<br />
bulup sizin orayı lojistik köy <strong>ve</strong>ya dağıtım merkezi yapmanız gerekir. Depo yeri seçimi<br />
ilerdeki maliyetleriniz için en kritik noktadır; o köy nerelere hizmet <strong>ve</strong>recek <strong>ve</strong> hangi tonajlarda<br />
hizmet <strong>ve</strong>recek. O tonaja göre merkezi yakalamamız lazım. Tabi sadece bu<br />
kadar basit değil başka faktörler de var; imar durumu var, emsal değerler çok önemli<br />
bizim depolarda, 1’e kaç <strong>ve</strong>rdi son derece önemli. Dolayısıyla ulaşım yollarına yakınlık<br />
var, personelin erişim kolaylığı var; bunları da böyle bir heyet toplanır <strong>ve</strong> o heyet de<br />
sonuçta bir değerlendirmeyle en iyi yer neresi olacak diye karar <strong>ve</strong>rir. Dolayısıyla yer seçimi<br />
depodaki ilk adımdır.<br />
Peki, bu kiralık depo mu olsun öz mal depo mu olsun? Karar <strong>ve</strong>rmemiz gereken diğer<br />
önemli bir noktadır. Çünkü kiralık deponun özellikleriyle doğal olarak öz malınki farklıdır.<br />
Kiralık depoda yatırım yok, hiçbir para bağlamayacaksın; sadece <strong>ve</strong>rdiğin palet başına<br />
para ödeyeceksin ya da desi başına para ödeyeceksin. Yani sonuç itibariyle<br />
işletme maliyetleri kiralık depoda doğal olarak daha yüksek -çünkü işletmeci kârını da<br />
alıyor- <strong>ve</strong> riski de daha düşük olacaktır. Riski ise taşımayı yapan üstleniyor; zaten lo-<br />
50<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
jistiğin gelişmesinde en büyük olay riski dışarı <strong>ve</strong>rmektir. Bu işte taşımayı kendin yaparsan<br />
risk sendedir şayet başka bir şirkete yaptırırsan riski ona aktarmışsındır. Yani kısacası<br />
maliyet <strong>ve</strong> risk hesaplamaları sonrası kiralık depo mu kullanılacak yoksa öz mal<br />
depo mu olacak konusunda sağlıklı bir karar <strong>ve</strong>rilebilir.<br />
Antrepo dediğimiz gümrüklü depolar lojistikte çok önem arz eden yerlerdir bunların 6<br />
tane tipi var; devlete ait olanlar, size ait olanlar, kendi kurduklarınız… Eğer siz malı<br />
toplu olarak getirip az az satacaksanız <strong>ve</strong> bunun <strong>ve</strong>rgisi de yüksekse (şuan da otomobilde<br />
olduğu gibi- arabanın kendisi kadar <strong>ve</strong>rgisi var yani, şuanda aldığınızı Almanya’dan<br />
alın yarı fiyat, Japonya’dan alın 3 te 1 fiyat) dolayısıyla bunun hepsini millileştirirsen<br />
hepsinin parasını ödersin. KDV <strong>ve</strong> diğer <strong>ve</strong>rgileri sattıkça öderim dersen antrepo kullanacaksın.<br />
Eğer malınızın bazı işlemleri yapıp daha sonra buradan-ki <strong>Samsun</strong>da bu<br />
önemli gözüküyor-başka ülkelere nakledecekseniz özelliklerini değiştirmeden tabii ki;<br />
o zaman zaten antrepoya koyacaksın <strong>ve</strong> de sizin bazı işlemleri de aynen serbest bölgeler<br />
gibi antrepolarda yasa gereği yapma şansınız vardır tipini özelliğini değiştirmeden.<br />
Ayrıca mallar fazladan ardiye parası <strong>ve</strong>rilemeden birkaç gün ücretsiz olarak antrepolarda<br />
da tutulabilir.<br />
Depo bahsettiğimiz gibi ince bir iştir bizim sayısal tarafımızın mühendislik tarafımızın arttığı<br />
bir iştir. Tabii ki sizin bu depoları kurarken bazı kritik özelliklere dikkat etmeniz gerekir.<br />
Hiçbir zaman Kare depo yapılmaz, daime dikdörtgen depo yapılır <strong>ve</strong> rampaları<br />
uzun kenarlarda olur. Ancak bu şekilde mal dışarıya hızlı çıkar. Kare depo yaparsan malı<br />
daha çok yürütürsün. Ama dikdörtgen depo yapar rampaları uzun kenarlara yaparsanız<br />
malınızı daha kolay çıkartırsınız. Koridorların daima yükleme rampasına bakması gerekir.<br />
İdeal depolar girişlerin soldan çıkışların sağdan olduğu depolardır. Türk depolarının<br />
%99’unda giriş çıkış aynı yerdendir. Bu, kayıplara neden olur; çünkü giriş-çıkışı aynı yerden<br />
yaparsanız içeri kadar malı yürüteceksin <strong>ve</strong> sonra tekrar geri çıkartacaksın. Yalnız<br />
bunun için de deponun da biraz büyük olması gerekir <strong>ve</strong> doğal olarak arka kapı ön kapı<br />
yatırım gerektirir. Avrupa depolarına, Hollanda Almanya depolarına bakarsanız hep bu<br />
tiptir. Bir giriş alanı vardır bir de tam karşıda çıkış alanı vardır. Buralarda bazı malları<br />
crossing yapmanız gerekir, yani hal sistemi. Gelen malları rafa falan koymadan <strong>ve</strong>ya<br />
hemen çıkartabiliyorsan senin depo hacmin küçülür. Malları 24 saat içinde zemine<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
51
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
yerleştirmeden hemen çıkartabiliyorsanız, sizin alan ihtiyacınız düşer, stok maliyetleriniz<br />
düşer, malın alıcısı artar. Mesela BİM bunu süper yapanlardan birdir. Depoda cross<br />
stok için alan bırakman gerekir yani malın orda rahatlıkla elleçlenip <strong>ve</strong> manipüle edilip<br />
birleştirilip çıkarılacak yapıyı kurmamız gerekir. Koridorların genişliği ne olacak başlı<br />
başına bir konudur, çatınızın kiriş altı yüksekliği ne olacak başlı başına bir konudur,<br />
içine nasıl bir ekipman kullanacaksınız, forklift mi robot mu kullanacağınız başlı başına<br />
bir araştırma konusudur.<br />
Hiçbir zaman deponun zemininde ofis kullanamazsın. Deponun zemini adam için değildir,<br />
mal içindir. Daima adamlar asma katlarda olur. Zaten deponuz yüksektir iyi kötü.<br />
Nerden baksan herhalde 8 metreden aşağı depo olmaz. 6 metre bile olsa daima ofis<br />
yerleri asma katta olur. Dolayısıyla depo tasarımı önemli bir iştir. Sonra, bu süreçleri<br />
sizin işte nasıl işleteceğiniz bayağı süreç analizi bilmem ne yoluyla iyi bir planlamanız<br />
gerekir <strong>ve</strong> burada teknolojiden, el terminallerinden, depo yönetim yazılımlarından yararlanılır.<br />
Hele bu bir dağıtım merkezi ise işte iade, işleme, ayıklama, recycle, faturalama<br />
gibi katma değerli çeşitli faaliyetleri de düşünmemiz gerekir. Madem lojistik işi<br />
yapacağız o halde bu aletlerle ilgili şeyleri de gerçekleştirmemiz lazım. Her nokta bir tasarım<br />
konusudur. En kötü rampa soldaki en üst rampadır (slayt). Böyle rampa olmaz<br />
neden? Çok beton yer <strong>ve</strong> de bazı alanları zaten aynı anda kullanamazsınız. İdeal rampa<br />
sağ üstte gördüğünüz testere tipidir (slayt). Yani daima açılı rampalar yapmanız lazım,<br />
açılı rampa yaparsanız daha çok kamyon yanaştırırsınız. Aynen otobüs terminalleri gibi,<br />
otobüs terminallerine bakın böyle testere gibidir. Depoları da böyle yapmak lazım <strong>ve</strong><br />
gördüğünüz gibi hidrolik rampalar kullanırız. Bu aşağı yukarı 30 cm aşağı iner 65 cm<br />
yukarı kadar çıkar. Her türlü araca besleme yaparak uydurabilirsin. Dolayısıyla rampa<br />
dizaynı da önemlidir.<br />
Bir bakıyoruz bazen arabaları deponun içine alan sistemlerimiz vardır. Depo bir garaj<br />
yeri değildir. Arabaların dışarıda olması gerekir. Dolayısıyla bu tür özelliklere dikkat etmemiz<br />
gerekir. Raf sistemleri üzerine de düşünmemiz gerekir. En çok gördüğümüz sol<br />
üstteki (slayt) sırt sırta raf dediğimiz sitemlerdir. Dolayısıyla bu ise çok fazla koridor<br />
kaybettirir. Çünkü her iki rafa bir koridor koymamız lazım. Hâlbuki isterseniz, tam gözükmüyor<br />
ama, en sağda gördüğünüz gibi içine girebilir raf yaparak her tarafı raf ya-<br />
52<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
pabilirsiniz. Orada forklift içeri kadar girer. İstiyorsanız karoser dediğimiz ortada gördüğümüz<br />
sistemler kullanabiliriz. Ekol’ün Adidas’ın deposu böyledir. Bunun yüksekliği<br />
Ekol’de 15 metredir. Sadece bir adam iki karosere bakabilir. Önüne tepsi gelir, kutuları<br />
dizer, basar düğmeye gider; kutuları araç yerleştirir. Tekrar basar getirir. Bir adam<br />
15 m yüksekliğinde şöyle en az 10 m genişliğindeki bir karoseri ya da iki karoseri yönetir.<br />
Dolayısıyla böyle bir şey olabilir ya da “pushback” dediğimiz, malı koyup pipo için<br />
ittiren sistemlerimiz vardır. Tepsi gelir koyarsınız paleti, o gider yerleştirir.<br />
Lojistikçiler olarak paletlerden de çok çekiyoruz. Bizim Türkiye’de envai çeşit palet boyu<br />
var; böyle bir şey olamaz. Bunun standardı Euro palettir, Amerika bile bunu kullanır. Bildiğiniz<br />
gibi euro paletin ölçüleri bellidir. Tırın da içine böyle yerleşir. Efendim raflara da<br />
üçlü üçlü koyarsan yer kaybın olmaz. İçeriye hem binlik (1000 MM lik) palet geliyor<br />
hem başka bir şey geliyor; bunun yönetimini yapmak depoyu <strong>ve</strong>rimsiz kullanmak anlamına<br />
geliyor.<br />
Son olarak çapraz sevkiyattan bahsedip bitiriyorum. Geleneksel dağıtımı nasıl yapıyoruz?<br />
İşte a tedarikçisinden malı getiriyoruz, b tedarikçisinden malı getiriyoruz depomuzda<br />
raflara koyuyoruz. Arada düzenlemeler yapıyoruz. Mümkün olduğu kadar çok<br />
hareket gören malları kapıya yakın koyuyoruz ki çabuk çıkartılabilsin. Çapraz sevkiyat<br />
ya da İngilizcesiyle “Cross Docking” diyor ki; sen bu malları tamam kabul et ama rafa<br />
yerleştirme. Bu malı gönderebilme çıkartabilme garantisi <strong>ve</strong>riyorsan iş bitmiştir. Bu sistemlere<br />
çapraz sistem diyoruz. Bu sistemin çalışabilmesi için tabi buraya ince bir şeyler<br />
lazım. Bu sistemin çalışması için depoda tahsisli yükleme yapılması lazım yani<br />
karışık yükleme yapmamaları lazım, her firmanın malını ayrı etiketlerle yüklemeleri<br />
lazım doğal olarak. Dolayısıyla mal merkezde beklemiyor, gelişiyle çıkışı arasında 24<br />
saate kadar müsaademiz var. O süre içinde halletmemiz lazım. Bu sistem depoculuktaki<br />
bir diğer önemli sistem olarak karşınıza çıkıyor. Bir depo 1000 m 2 yi aşarsa, 1000<br />
taneli stokları aşarsa manüel sistemlerle yönetemezsiniz. O zaman bir depo yönetim<br />
yazılımı dediğimiz yazılımlara gitmeniz gerekir. Mümkün olduğu kadar da el terminalleriyle<br />
deponun girişini okut, rafa koyarken malı okut, rafı okut, raftan alırken malı okut,<br />
rafı okut, çıkarken okut derseniz; o zaman deponun etkin yönetimi sağlanabilir.<br />
Teşekkür ediyorum dinlediğiniz için.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
53
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
54<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Yrd. Doç. Dr. Muhammet BAMYACI<br />
Maltepe Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Herkese merhaba…<br />
Öncelikle iki değerli hocamın arkasından konuşmak zor bu 1. İkincisi bu kadar uzun<br />
süren bir oturumun ardından konuşmak zor buda bir dezavantaj.<br />
Bir de konu o kadar geniş ki 20 dakikaya 25 dakikaya sığdıracağız bu da diğer bir zorluk.<br />
Ben ne yaptım bu zamana kadar işte bu kadar okul bitirdim. 27 senedir sektörde çalıştım.<br />
20 senesi de akademik hayatla birlikte geçti. Kısa kısa geçeceğim ama çok<br />
kapsamlı şeyler söylemeye çalışacağım.<br />
Lojistiği tanımlarken esas olarak içinde taşıma <strong>ve</strong> depolama içeren faaliyetler bütünü<br />
diyoruz. E<strong>ve</strong>t, malların üretim noktalarıyla tüketim noktaları arasında bir fark varsa o<br />
zaman lojistiğe her zaman ihtiyaç var diyoruz. Çünkü lojistikle ticaret, üretim <strong>ve</strong> tüketim<br />
arasındaki en önemli köprüdür. Bu lojistik disiplinler arası bir bilim. İlk olarak kim-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
55
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
yayla ilişkili, işte bu gördüğü konvansiyonlar hepimizin ilerde başının belası olacak konvansiyonlar.<br />
ADR dedik ADR konvansiyonu geçti. Şimdi IMDG (deniz kirleticilerini konu<br />
alan Uluslararası Tehlikeli Maddeler Kodu -International Maritime Dangerous Goods-<br />
) karacılara da mecbur hale gelecek. Çünkü eğer bir konteynır gemiye gidecekse bu<br />
karadan geliyor, karada yükleniyor. Dolayısıyla karadakiler de IMDG dediğimiz denizde<br />
tehlikeli madde taşımasıyla ilgili konvansiyon eğitimlerini almak zorunda kalacak. Yine<br />
ATP konvansiyonuna üye değiliz; ilerde ATP konvansiyonuna üye olmamız gerekiyor.<br />
Gıda taşıması yapıyorsak araçlarımızın buna uygun olması gerekiyor. Yük ile yükleme<br />
bilgisi fizikle ilişkili çok önemli bir bilgi. Bu gün siz hoparlörle televizyonu aynı yerde taşıyorsanız<br />
televizyonun ekranındaki bozukluğu görürsünüz, bu televizyon bozuldu dersiniz.<br />
Hâlbuki basit, bir operatörün çoğu yanlış yüklemesinden kaynaklanmaktadır.<br />
Meteoroloji ile çok ilgilidir lojistik. Eğer bir elektronik deposuna ısıtma koymazsanız<br />
ürünlerinizin arıza yapma olasılığı, hasar görme olasılığı artar. Çünkü nem bozar işi,<br />
nem de meteorolojik bir olaydır. Yükün ayıplı mal haline gelmemesi için yüklerken de<br />
boşaltırken de dikkat edilmesi gerekiyor.<br />
Endüstri mühendisliği ile ilgili, lojistiğin konularının çoğu endüstri mühendisliği ile alakalı<br />
konular. Ergonomi de dâhil olmak üzere çevre mühendisliği ile ilgili. Artık Avrupa<br />
Birliği her geçen gün daha yüksek euro özelliğine sahip araçların gelmelerine izin <strong>ve</strong>riyor,<br />
belki önümüzdeki günlerde euro dışı araçlar bile Avrupa Birliği’ nde yasaklanacak<br />
<strong>ve</strong> gündemden kalkacak. Makine mühendisliği, uçak mühendisliği, Gemi inşa mühendisliği<br />
gibi dallarla ilgili çünkü lojistikle ilgili kullandığımız araçları yapanlar bu mühendislikle<br />
alakalı. Hukukla ilgili, taşıma hukuku çok önemli <strong>ve</strong> maalesef ülkemizde<br />
taşıma hukukunu bütün modlar için komple olarak bilen uzman sayısı çok az. Roterdam<br />
kuralları geliyor şimdi. Bu roterdam kuralları yine çok tartışılması gereken, üzerinde<br />
durulması gereken bir konu. Ekonomiyi oldukça etkiler <strong>ve</strong> işletme biliminin hemen<br />
hemen her dalıyla alakalı, çünkü lojistik hizmet alanlar da lojistik hizmet <strong>ve</strong>renler de<br />
her biri işletme. Dolayısıyla 9 ya da 10 faaliyet, bunlar temel lojistik faaliyetler. Hedef<br />
de bu faaliyetlerin, lojistik faaliyetlerin uygun bir şekilde yapılması.<br />
E<strong>ve</strong>t burada 2 tane kavram var, ülkemizde bu kavramın biraz netleşmesi lazım. İşletme<br />
lojistiği <strong>ve</strong> lojistik işletmeleri kavramı. İşletme lojistiğinde lojistik bir maliyet ama<br />
56<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
lojistik işletmeleri de bir ürün. Dolayısıyla pazarlama kurallarına göre bu ürünün pazarlanması<br />
gerekiyor. Lojistik şirketleri işin bu boyutunu dikkate almak durumunda.<br />
E<strong>ve</strong>t tedarik zinciri yaklaşımı lojistiğin daha iyi yapılması için modern bir yaklaşım. Tedarik<br />
zinciri yaklaşımını aslında 3 kategoride değerlendirebiliriz. Bir tanesi işletme yönetimine<br />
stratejik bir bakış açısı. Eskiden diyelim finansçılar işletme yönetimindeydi,<br />
personelciler işletme yönetimindeydi, mühendisler işletme yönetimindeydi. Şimdi tedarik<br />
zinciri ekolünden gelenler tedarik zinciri yönetiminde olacak çünkü zincir odaklı<br />
bir bakış açısı şart. 2.si ürün bazında bir optimizasyon yaklaşımı söz konusu, 3.de tedarik<br />
zincirinin lojistiği yaklaşımı söz konusu.<br />
Tedarik zinciriyle ilgili çok basit akılda kalıcı bir örnekle devam edeceğim. Bakın şişelenmiş<br />
süt üreticilerinin gerisinde neler var? Hızlı hızlı geçiyorum tabii ki konular fazla,<br />
bitiyor mu bitmiyor. Tedarik zincirinde ürünler <strong>ve</strong> kaplar farklı yerlerden gelirler, birleşirler,<br />
birlikte seyahat ederler; ürün tüketiciyi mutlu eder sonra kap zincirine devam eder.<br />
Ya geri dönüşüme gider ya tekrar kullanıma gider dolayısıyla 2 tane yeni kavram getirdik<br />
bu tedarik zinciri yönetimine. Birincil zincir <strong>ve</strong> ikincil zincir. Birincil zincir; ürüne yönelik<br />
zincir ikincil zincir ise kaba yönelik zincir. İlk çağlardan beri lojistik var; pazarlama<br />
lojistikten sonra doğmuş diyeceğim ama hocam buna kızacak. Çünkü insanların elindeki<br />
fazlayı takas etmesiyle pazarlama başlıyor. Tekerleğin icadı yeni bir boyut getiriyor<br />
lojistiğe. Ama lojistiğin tarihsel gelişiminde ben biraz daha gerilere gitmek istiyorum.<br />
Dünyanın en önemli lojistik sistemlerinden bir tanesini Uygur Türkleri M.Ö yapmışlar.<br />
Tanrı dağlarının suyunu çölün yaklaşık 100 m altından kanallar kazarak turfan şehrine<br />
getirmişler. Sulu tarıma geçmişler. Bu günkü turfanda lafının kökü de oraya dayanıyor.<br />
Ve ilk kentleşme piramitler civarında başlamış, “civilization and pyramide” diye girin internette<br />
araştırın. Kentleşmeyle piramitler arasında bir ilişki olduğunu bilim adamları<br />
ispat etmişler. Bu gördüğünüz (slayt) piramitler de Orta Asya’daki Türk piramitleri, Uygur<br />
piramitleri. Çiniziyan kentinde yüzlerceye yakın piramit var. Burada (slayt) ipek yolunu<br />
görüyorsunuz. Bu arada 15 gün sonra ipek yolu ülkelerinden çeşitli katılımcıların da katılımıyla<br />
bir ipek yolu lojistikçileri federasyonu oluşturmak üzere Maltepe Üni<strong>ve</strong>rsitesi’nde<br />
bir çalıştay düzenliyoruz. Yaklaşık 20 katılımcı geliyor İpek yolu ülkelerinden.<br />
Burada hedef lojistik çalışanları <strong>ve</strong> akademisyenlerinin arasında bir gü<strong>ve</strong>n ortamı oluşturmak.<br />
Çünkü lojistik gü<strong>ve</strong>ne dayalı bir şeydir, gü<strong>ve</strong>n olmazsa ticaret de gelişemez<br />
ayrıca.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
57
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
İki atın genişliği bu günkü yol standardını belirlemiş Moğollar döneminde. E<strong>ve</strong>t sonra<br />
kentsel lojistiğe geldik. Kentsel lojistik çok önemli bir şey. Sabah kalkıyoruz yüzümüzü<br />
yıkıyoruz, tıraş oluyoruz, kahvaltımızı yapıyoruz <strong>ve</strong> işimize gidiyoruz. Ama sabah kalktık<br />
vanayı açtık tısss diye bir ses, elektrik yanmıyor, tıraş makinemizin pili bitmiş, ekmek<br />
almayı unutmuşuz. Lojistik nefes gibi kesilince hissediyoruz. Bu kentsel lojistik de öyle<br />
bir şey. Bu gün bütün evlerimize aldığımız hizmetlerin bütününde ciddi bir kentsel lojistik<br />
var. Burada kentsel lojistiğe tanım olarak baktığımızda kentsel yük hareketlerinin<br />
sosyal çevresel ekonomik mali enerji tutar ekonomisi kavramı ile ilgili 3 tane slayt göstereceğim.<br />
Sizce bu yarış adil bir yarış mı? Ama Adam Smith’ ın dile getirdiği “Bırakınız<br />
geçsinler bırakınız yapsınlar” yaklaşımındaki orantısız güç kullanımı adil mi? Fiziksel<br />
<strong>ve</strong> zihinsel problemleri olanların yaşamsal faaliyetleri nasıl? Tabi bu ciddi bir soru, diğer<br />
taraftan da Marx da demiş ki “bir insan diğer bir insandan iki kat bilemediniz 10 kat<br />
güçlü olabilir, 10 kat zeki olabilir ama milyon kat zenginse bunda da bir emek hırsızlığı<br />
vardır”. O da bireysel sahiplik duygusunu, egoyu ıskalamış. Dolayısıyla bir çözüm<br />
bulmamız gerekiyor. Dürüst rekabeti esas alan, fiziksel <strong>ve</strong> zihinsel problemleri olanların<br />
devletçe <strong>ve</strong> sivil toplum örgütlerince desteklendiği, kuralları toplumsal mutabakatla<br />
belirlenmiş sosyal <strong>ve</strong> etik bir pazar ekonomisi. Önümüzdeki yılların en çok konuşulan<br />
<strong>ve</strong> konuşulması gereken konularından birinin de bu olması gerekir.<br />
E<strong>ve</strong>t, kentsel lojistiğin tarafları arasında lojistik hizmet alanları, lojistik hizmet <strong>ve</strong>renleri<br />
<strong>ve</strong> politikaları belirleyenleri sayacağız dolayısıyla bu tip problemlerin çözümünde ortak<br />
bir yaklaşım göstermeniz gerekiyor. Bir tane aslında çok üzülerek <strong>ve</strong>rdiğim bir örnek var<br />
<strong>ve</strong> düzelene kadar da <strong>ve</strong>rmeye devam edeceğim. Ülkemizde 3215 tane belediye var,<br />
her belediye kendi e-belediyecilik yazılımlarını yapıyor. Şu anda bir e-belediyecilik dünyanın<br />
parası. Bir data base yüzlerce bin dolar. Ve 3215 farklı yazılımı denetleyecek<br />
müfettişler ordusuna ihtiyacınız var. Halbuki tek bir e-belediyecilik yazılımı yapılsa <strong>ve</strong><br />
bütün belediyeler bunu kulansa 3215’de 1 e düşecek denetleme masrafları, yazılım<br />
masrafları, işletim masrafları. Bütünsel bakış açısı şart <strong>ve</strong> kazan kazan yaklaşımıyla<br />
uzlaşmayla çözüme ulaşmamız gerekiyor. Kentsel lojistiğin unsurlarına biraz detaya gireceğim<br />
ama anlatmayacağım. Üretim merkezleri, tüketim merkezleri, aktarma depo,<br />
ayrıştırma merkezleri, taşımacılık ağları, kentsel taşıma araçları bunlar kentsel lojistiğin<br />
unsurları. Trafik sıkışıklığı <strong>ve</strong> kazalar da kentsel lojistik problemleri. <strong>Samsun</strong>’da bilmiyorum<br />
trafik durumunu ama İstanbul’da biz hele karşıdan karşıya sabahleyin<br />
58<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
geçiyorsak 4 km saat hızla hareket ettiğimiz oluyor bazen, dur kalklarla hareket ettiğimiz<br />
oluyor. Arabanızın göstergesine bakarsanız elektronik göstergesine eğer normal<br />
süratle giderseniz farklı yakıt tüketiyorsunuz, dur kalklarla giderseniz çok hızlı gittiğinizden<br />
daha fazla yakıt tüketiyorsunuz <strong>ve</strong> çevreye daha fazla zarar <strong>ve</strong>riyorsunuz. Bu maliyet<br />
de yaklaşık %40 civarında bir ekstra maliyet getiriyor. Çevre kirliliği, görsel gürültü<br />
<strong>ve</strong> hava kirliliği bunlar çok önemli. Sonra lojistik sektörü <strong>ve</strong> sektörle ilgili kurumların bir<br />
arada olmaması çok ciddi bir problem. Siz otobüste geçen zaman için yöneticilerinize<br />
<strong>ve</strong> çalışanlarınıza para ödüyorsunuz. Halbuki işin başındayken para ödemeniz gerekiyor.<br />
Bunlara belediye otobüsünde <strong>ve</strong>ya trafikte tükettikleri zaman için para ödüyorsunuz.<br />
Sonra gıda yükü araç gü<strong>ve</strong>nliği…<br />
Bu lojistik köyler kurulduğunda bu gıda yükü araç gü<strong>ve</strong>nliğinde de ciddi bir kontrol sağlanacağını<br />
düşünüyoruz. Afet lojistiğinden hocam bahsetti. Afet öncesinde afet lojistiğini<br />
dikkate almak lazım, afet sırasında dikkate almak lazım, bir de afet sonrasında<br />
bilhassa lojistik köyler çok önemli bir işlev görecek. Limanlarda lojistik alan ihtiyacı çok<br />
önemli bir problemdi. İntermodel, multimodel terminallere ihtiyaç var, kalifiye iş gücüne<br />
ihtiyaç var, çalışma sermayesi ihtiyacı <strong>ve</strong> ölçek ekonomisi önemli bir problem <strong>ve</strong> tersine<br />
lojistik. Artık tedarik zinciri yönetiminde yeni yeni yaklaşımlar benimseniyor. Tersine<br />
lojistiğin ötesinde yeni bir kavram daha konuşuluyor artık; kapalı devre tedarik<br />
zincirleri. Ürünlerin geri dönüşümünü de yönetmek durumundasınız. Kentsel lojistik<br />
problemlerine çözümler arasında lojistik köyleri, organize lojistik bölgelerini, kent liman<br />
bütünleşmelerini, gece dağıtımı uygulamalarını, yer altı askı sistemlerini <strong>ve</strong> benzeri<br />
araç trafiği gibi düzenlemeleri dikkate alıyoruz.<br />
Bakın bu “swap body”lere <strong>Samsun</strong>’da belki pek ihtiyaç yok ama kalabalık şehirlerde<br />
eğer gece dağıtımına geçecekseniz, bu “swap body”ler önemli bir araç. Sonra limanlara<br />
lojistik alan ihtiyacı konusu var. Bakın İzmir limanını görüyorsunuz. <strong>Samsun</strong>’da 3<br />
tane liman varmış. Ama buda bir <strong>ve</strong>rimsizlik örneğidir. Limanlar ciddi altyapı yatırımlarıdır.<br />
Bu gün İzmir körfezinde Derince’ den başlarsınız İstanbul’a kadar elliye yakın liman<br />
<strong>ve</strong> iskele vardır. Hâlbuki bir <strong>ve</strong>ya iki tane büyük liman iskele olsa <strong>ve</strong> bunların terminalleri<br />
özelleştirilse; limanın kendisi değil terminalleri özelleştirilse; daha faydalı olacaktır.<br />
Avrupa Birliği’ne üye İspanya’da bir tane özel liman var. Tek bir tane, o da Sevilla nehrinin<br />
kenarında, sahiplerini de tanıyorum. Karbonkuetro diye küçücük bir liman. Diğer<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
59
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
bütün limanlar devletin iskele iskele özelleştirmişler. Limanın bir iskelesini birine <strong>ve</strong>rmiş<br />
bir iskelesini birine. Rekabet politikasını, tam rekabeti oluşturmak üzere <strong>ve</strong> yine kişisel<br />
olarak bir eleştirim var. Liman işletmeciği yapanların taşımacılık <strong>ve</strong>ya lojistik<br />
işlemiyle çok fazla uğraşmamaları lazım, çünkü tam rekabeti sağlayamazsınız. Çünkü<br />
hem liman sahibiyseniz hem de aynı zamanda taşıma yapıyorsanız o zaman tam rekabet<br />
nasıl oluşacak. E<strong>ve</strong>t, bakın bu Castelyo limanına 81 senesinde gittiğimde şu<br />
küçük kısım vardı (slayt). Şimdi konteynırlaşmaya geçişle birlikte yeni limanda genişletmeler<br />
yaptılar. İspanya da keza aynı şekilde… Avrupa’nın en büyük ikinci, bazen de<br />
birinci olan konteynır limanıdır. Ve konteynır işin içerisine girmesiyle birlikte limanların<br />
işte yapısı değişti. Bununla birlikte yazılar gelişti. Bunun ilgili kitaplar yazıldı “The Box”<br />
diye bir konteynır kitabı var. Bu işle ilgilenenlerin de hayat hikayesi <strong>ve</strong> detaylarını öğrenebilecekleri<br />
bir kitap. Konteynır gemileri gelişti. Bu gün Eiffel kulesinin yüksekliğinde<br />
olan gemiler var. Bu gemi boşaltıldığında 3000 tane uzun araç yani 54 km mesafe oluşuyor<br />
ama biz onu küçük bir gemi gibi görüyoruz uzaktan. Modern limanlar artık böyle.<br />
Gerçi vinçler 2 taraflı çalışıyor. Eskiden saatte şu kadar konteynır elleçleniyor diyorken<br />
şimdi ki vinçlerin kapasitelerinden bahsederken saatteki hareket sayısından bahsediyoruz.<br />
Bu da (slayt) İtalya’daki çok güzel bir konteynır limanı. Bunu da göresiniz diye<br />
ekledim. Lojistiği yapabilmek için ülke çapında lojistik haritalara ihtiyacını var. Aslında<br />
sanayi planlamasının, kalkınma ekonomisinin temelinde bu lojistik haritalara ihtiyacımız<br />
var. Bunlar çıktıktan sonra sanayi <strong>ve</strong> teşviklerinizi planlayacaksınız, yük hareketlerini<br />
dengeleyeceksiniz. İşte bütün bunların ötesinde kentsel lojistik problemlerine en<br />
önemli çözüm lojistik kümelenmeler. Bu kümelenmeler nerde olacak hangi büyüklükte<br />
olacak <strong>ve</strong> hangi unsurları içerecek? Lojistik faaliyetlerin yapıldığı yerler bunlar,<br />
Avrupa’da bu kadar lojistik köy var, bunların bir kısmı planlanmış, bir kısmı yapılıyor. Bu<br />
küçük bir lojistik köy (slayt), bu Bolonya’daki lojistik köy (slayt), burada da çeşitli örnekler<br />
var.<br />
Bu Tunus’taki Euorocenter (slayt), çok önemli bir lojistik merkez. Bu Zaragoza’daki 13<br />
milyon metre karelik bir lojistik merkez (slayt), burada General Motors’un fabrikaları var.<br />
Fabrikaları taşıma kararı alınca buranın yerel yönetimi kara kara düşünüyor buradaki<br />
gelişimi nasıl sürdüreceğiz diye <strong>ve</strong> üni<strong>ve</strong>rsiteyle bankalar işbirliği yapıyorlar belediye<br />
yerel yönetimi ile birlikte bir lojistik köy kuruyorlar. Burada aynı zamanda MIT ile de<br />
anlaşma yapıyorlar. Burada lojistikle ilgili yüksek lisans <strong>ve</strong> doktora eğitimleri <strong>ve</strong>riliyor <strong>ve</strong><br />
60<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
lojistik araştırmalar yapılıyor. Bu da Barcelona’daki lojistik köy (slayt), yıllar önce ziyaret<br />
ettiğimde şu fotoğrafları çekmiştim. Deponun devasa büyüklüğünü görüyorsunuz.<br />
Bunlar da iş merkezleri.<br />
Beş dakika içersinde toparlıyorum.<br />
Taşımacılık firmalarını taşımacılık hizmetinin moduna göre, hizmet alanına göre, kapasitelerine<br />
<strong>ve</strong> kapsadıkları alanın coğrafik durumuna göre, yönetim yapılarına <strong>ve</strong> sahiplerine<br />
göre sınıflandırıyoruz. Bizim entegre lojistik merkezlerini dikkate almamız<br />
gerekiyor çünkü lojistikle ilgili bütün faaliyetlerin yapıldığı lojistik merkezlere ihtiyacımız<br />
var. Büyük lojistik merkezlere ihtiyacımız var; özellikle büyük şehirlerde. E<strong>ve</strong>t, ülkemizde<br />
de artık çok şükür bizim mevzuatımıza da girdi lojistik ihtisas organize sanayi bölgesi<br />
diye bir kavram. İşte bütün bu tanımın içersindeki unsurların yer aldığı bölgeler biliyoruz.<br />
Buralar yeterli büyüklükte olmalı (bölgeden bölgeye şehirden şehre değişir bu büyüklük),<br />
kente yaklaşık fakat konut alanlarıyla iç içe olmamalı (kente yakınlık çok önemli<br />
çünkü tam kamyon yüklü büyük araçlarla gelen yükler küçük araçlarla kente dağıtılacak).<br />
Eğer kentsel bir lojistik merkez ise bir büyük kamyondan 6 tane 3,5 tonluk araç<br />
yükleniyor, bu 5 tane ekstra sürücü demek 5 – 6 tane ayrıca kamyon demek <strong>ve</strong> bunların<br />
maliyeti demek, dolayısıyla mesafe konum çok önemli. Bir tanemi olmalı birden<br />
fazla mı olmalı, kentsel dağıtım yapanların bunları da tartışması lazım. Ulaşma modlarına<br />
yakın olmalı, estetik olmalı <strong>ve</strong> modern teknolojilerle donatılmış olmalı. Bakın<br />
Berlin’de kentin içersinde 3 tane yapmışlar çeşitli noktalarında optimal dağıtımı sağlamak<br />
üzere, bide bu optimisazyonu sağlamak için üstünde durduğu bir kural var. Eğer<br />
diyor taşıma maliyetlerini yarı yarıya azaltırsanız hizmet <strong>ve</strong>receğiniz alan 4 kat artar.<br />
Çok önemli bir yaklaşım. Ve işte taşımacılıkta maliyetleri düşürmek için de bunları yapmamız<br />
gerekiyor. Mesafe ekonomisi, konsolizasyon, uygun taşıyıcı bulmak, bakımlı<br />
araçlarla taşımak, dönüş yükü bulmak ki ülkemizin en önemli problemlerinden bir tanesi<br />
dönüş yüküdür. Dönüş yükü fazladan katlandığımız maliyet demektir. Eğer Kayseri<br />
şeker fabrikası kendi şekerini Rize’ye kendi aracıyla taşırsa Rize çay fabrikası da kendi<br />
aracıyla çayını taşırsa dönüşte boş gidecekler <strong>ve</strong> bu maliyetlere biz katlanacağız. Dolayısıyla<br />
bunların bu hizmetleri altüst etmesi lazım; dışarıdan satın alması lazım; bu da<br />
Türkiye de lojistik sektörünün çok önemli bir gelişme göstereceğinin temeli. Çünkü işletmeler<br />
halen daha lojistik faaliyetlerin çoğunu kendileri yapıyor. “Outsourcing” yani<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
61
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
dış kaynak kullanımı artacak <strong>ve</strong> sektör büyüyecek. E<strong>ve</strong>t, yerini seçerken nelere dikkat<br />
etmemiz gerekiyor. Araziyle ilgili özellikler, yakınlıkla ilgili özellikler, maliyetler <strong>ve</strong> sosyal<br />
<strong>ve</strong> ekonomik faktörler diyoruz. Bunlarla ilgili bir araştırma yaptık <strong>ve</strong> sektörün özellikle<br />
yakınlık konusunu algılamasında bir yanlışlık var.<br />
Lojistik merkezlerinin kente daha yakın olması gerekiyor, tüketim merkezlerine daha<br />
yakın olması gerekiyor. Üretim merkezlerinden daha yakın olması gerekiyor. Tüketim<br />
merkezlerinin içersinde neler var. 3 slayt kaldı bitiriyorum. Depolama, katma değerli işlemler,<br />
multimodel-intermodel operasyonlar, lojistik hizmetler, gümrükleme, gözetim,<br />
laboratuar, test, serbest bölge shoowroomlar, dağıtım merkezleri, atık toplama <strong>ve</strong> işletme<br />
merkezleri, işleme merkezleri, danışmanlık hizmetleri var. Bakın bir yüklemede<br />
bir yükün gümüşnitrat testine tabi tutulması gerekiyor, laboratuar varsa hemen köyün<br />
içersinde yapabileceksiniz. E<strong>ve</strong>t, destek hizmetler, bunlar çok önemli eğer ayrık bir yerleşim<br />
varsa bu maliyetlerin hepsine teker teker katlanmak zorundasınız. Ama bir köyün<br />
içersinde bu maliyetlere ortak katlanıyorsunuz ki bu çok büyük bir avantaj. Sosyal hizmetler<br />
var burada, iş <strong>ve</strong> işçi bulma hizmetleri, konaklama, dinlenme tesisleri, eğitim<br />
tesisleri, konser, sinema vb etkinlikler var.<br />
Finansmanı nasıl olmalı diye bir soru sormuştuk. Kamu-özel sektör ortaklığı şeklinde<br />
genel bir görüş var. Gerçekten de bunların alt yapı problemleri <strong>ve</strong> çözümü herkesi ilgilendiren<br />
problemler <strong>ve</strong> kamunun desteği şart. Kullanım şekli nasıl olmalı, sahipliği nasıl<br />
olmalı, yönetimi nasıl olmalı diye bir soruya cevaben yönetimi özel sektör tarafından<br />
yapılmalı yaklaşımı daha fazla kabul gördü <strong>ve</strong> sahipliği kamu özel sektör ortaklığı şeklinde<br />
kabul gördü. Girişimcilere açık olmalı bu organize lojistik bölgeler, serbest pazar<br />
ekonomisinin şartları geçerli olmalı diyoruz. Herkes kendi çözümünü oluşturmamalı,<br />
daha rekabetçi olmak için bütünsel bakış açısı <strong>ve</strong> dayanışma olmalı diyorum <strong>ve</strong> bitiriyorum.<br />
62<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
II. OTURUM DÜNYA’DA VE<br />
TÜRKİYE’DE LOJİSTİK MERKEZLER<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
63
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
64<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Fevzi FİLİK<br />
Mersin Lojiistik Merkezi Direktörü<br />
Sayın başkanlarım, sayın danışmanım, değerli katılımcılar,<br />
Öncelikle gerçekten biz de bir <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası olarak aynı çatının altında aynı<br />
aktiviteleri yaptığımızı bilmenizi isterim. Bundan dolayı <strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası’<br />
na teşekkürlerimi sunmak isterim. Bugün buraya aslında Mersin Lojistik Platformu<br />
başkanı Josef Atat da katılmayı istiyordu. Kendilerinin yoğun iş nedeni dolayısıyla katılamadığından<br />
dolayı özürlerini bildirdiğini buradan söylemek isterim.<br />
Az önce değerli belediye başkanımız bir açıklama yaparken aslında kaderimiz çok benziyor<br />
sadece biz farklı bir yöntem izledik ama inanın birebir aynı yollardan geçtik. Biz<br />
biraz daha hızlı ilerlediğimizi anlıyorum, biraz daha önde olduğumuzu algıladım ama biz<br />
bu ilerlemeyi nasıl sağladık. 2007 yılında Avrupa Birliği fonlarından bir bölgesel inovasyon<br />
stratejisi projesini tamamlamıştık. 2007 yılı sonunda Mersin ilinin gelecekteki<br />
kaderini belirleyecek olan. Ekonomik olarak <strong>ve</strong> sosyo-ekonomik olarak kaderini belirleyecek<br />
olan sektörleri belirlemiştik. Bunların başını ilin lokomotifi olarak söylediğimiz<br />
lojistik sektörü 2.si tarım sektörü 3.sü ise vazgeçilmez güneşi <strong>ve</strong> denizi olan bir ilin turizm<br />
sektöründe ilerlemesi gerektiği ortaya çıkmıştı. Bize şunu öğretmişti, demişti ki :<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
65
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
eğer bir lobi çalışması yapacaksan gel, şehrin ekonomik aktörleriyle bir araya gel! Kimdi<br />
bunlar? Sivil toplum kuruluşları, ticaret odaları, bunun yanı sıra vazgeçilmez bir gerçek<br />
üni<strong>ve</strong>rsite, bunun yanı sıra kamu kurumu olan karayolları, devlet demir yolları <strong>ve</strong> özel<br />
sektör olmazsa olmaz ağabey dediğimiz yani ilin gerçekten <strong>ve</strong>rgi sıralamasında üst sıralarda<br />
olan sözü dinlenen vizyon sahibi olan özel sektör temsilcilerini de bir araya getirerek;<br />
2007 yılında mersin lojistik platformunu kurduk. Burada en önemli nokta kamu<br />
başkanlığında değil özel sektör başkanlığında bunu oluşturduk. İki temel noktada hedef<br />
almıştık, 2007 yılında kararlarımız şu şekildeydi. Bölgenin sosyal gelişimi <strong>ve</strong> bölgenin<br />
hedeflerimizi belirlemiştik.<br />
Neler yaptık? Bölgenin sosyal gelişimi çatısı altında 2007 – 2010 yılları arasında yerel,<br />
ulusal <strong>ve</strong> uluslararası fonlardan yaklaşık 2,5 trilyon -eski parayla söylüyorum- eğitim <strong>ve</strong><br />
vizyon geliştirmeye yönelik para kanyağını aktardık. Belli başlı projeler hazırlandı. Avrupa<br />
Birliği’ ne sunuldu, bu tür çalışmalar yapıldı.<br />
Peki bölgenin ekonomik gelişimi için ne yaptık? Az önce Sayın Başkanım dedi ki; ben<br />
dedi, Kaan Sürmeli ile tanıştım dedi. Biz de tanıştık. Gittik DTM’ nin kapısını çaldık,<br />
Sami Bey’i akşam yemeklerinde sıkıştırdık. Aman Sami Bey böyle olması gerekiyor,<br />
aman Sami Bey şöyle olması gerekiyor… Ama burada kilit nokta neydi biliyor musunuz?<br />
Az önce başkanımın dediği gibi Belediye Başkanı da o yemekte vardı -çok şanslısınız<br />
inanılmaz bir mükemmel valimiz <strong>Samsun</strong>’a geliyor, eminim biz de çok şanslıyızbiz<br />
de o koldan o faaliyeti sürdürüyorduk inanın bana.<br />
Tanıtım çalışmaları yaptık, ulusal <strong>ve</strong> uluslararası alanda Mersin lojistik sektörünün var<br />
olan potansiyelini tanıtımını yaptık, uluslararası geziler düzenledik, uluslararası yatırımcılarla<br />
görüştük. Peki daha ne yaptık Türkiye olarak? Bizim bir hocamız vardı şunu<br />
söylerdi : “Türkler önce yapar sonra hata olduğunu anlar tekrar yapar.” Bu kaynağımız<br />
yok bizim. Bir şekilde var olan bir kaynağımızı doğru kullanmamız gerekiyordu. Biz DTM’<br />
nin kapısını çaldık başkanım, parayı da aldık. Önce bunu söyleyeyim. Deniz <strong>Ticaret</strong><br />
Odası, <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası ceplerinden de belli bir katkı payıyla Türkiye’nin bölgesel<br />
bazda -ki aramızdadır, Atilla Bey’in koordinatörlüğünde- ilk master planını hazırlat-<br />
66<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
tık. Hocamızın lafını da dinlemiş olduk. Yani boş yere bir para kaynağını harcamadık.<br />
Önce vizyonumuzu görelim yol haritamızı görelim, daha sonra ne yapacaksak ona karar<br />
<strong>ve</strong>relim dedik. Master planda hedeflerimizi belirledik: Nelerdi? Kısaca sadece şöyle<br />
söyleyeyim; Mersin’i uluslar arası alanda bir lojistik aktarım merkezi yapmaktı.<br />
Geçiyorum. Peki belirledik, ama başka ne yaptık? Master planda neler yapıldı? Bakalım…<br />
Mersin lojistik sektörü mevcut durum analizini inceledik. Ne yapmamız gerekiyor?<br />
Sonuç olarak Atilla Bey de çok iyi bilirler. Kendilerinin hazırladığı rapordur. Mersin’in<br />
mikro dönemde acilen bir lojistik merkezi kazanması gerekiyor. Bunun en büyük nedenlerinden<br />
bir tanesi 2007 yılında liman özelleştiğinde inanılmaz büyük bir darboğaz<br />
yaşadık. Kriz öncesinde konteynırları koyacak yer bulamadık ama bu krizin kalıcı olduğunu<br />
düşünmediğimiz için o zaman denildi ki; “Makro dönem değil mikro dönemde,<br />
yani 5 yıl içersinde bu yatırım tamamlanarak Mersin iline ekonomik anlamda nefes aldırmak<br />
gerekiyor.” Lojistik merkez lokasyon alternatifleri <strong>ve</strong> ekonomik analizleri incelendi.<br />
Buralarda neler yapıldı? Sekiz alternatif bölge önerildi Master planda. Önerilen<br />
her bölge haritalar üzerinde GPS sistemi aracılığıyla işlendi, ilgili alanlar gezildi. Alanların<br />
konumu, alanların büyüklüğü, genişleme olanağı, plan durumu, ulaşım olanakları<br />
vb. Ki önce Muhammed Hocam da anlattı; Bamyacı 2008 kitabınızdan ben de az<br />
önce bir alıntı yaptım ki onu vurgulayacağım. Baktığınız zaman aslında gerçekten az<br />
önce Muhammed Hocamın anlattığı bütün kriterleri incelemiş olduk.<br />
3 alternatif… 8 tane alternatiften 3 alternatif bizim için ön plana çıktı, denildi ki biz oturalım,<br />
tekrar işimizi doğru yapalım. Ne yapmamız gerekiyor? Bu alternatiflerin finansal<br />
boyutlarını <strong>ve</strong> coğrafi konumlarını -demiryolu bağlantısı olabilecek midir, kotası kaçtır,<br />
buraya demir yolu gidebilecek mi gidemeyecek mi- yine bunlar da incelendiğinde bir<br />
tane alternatif Mersin lojistik merkezi için ön plana çıktı. İki etapta yapılmasını planladık.<br />
Ben birinci etabı öncelikle açıkladım. Toplam alanı 1 milyon 700 bin m 2 , liman mesafesi<br />
15 km… TCDD taşıma sınırları 1 ile 15 km arasında aynı maliyettendir yani a<br />
liradandır ama 15 km’yi geçtiğinizde a+1 liradandır. Böyle bir avantajımızı da gördük.<br />
Az önce yine belediye başkanımız dedi, kaderimiz aynı diyor. Metodoloji aynı çünkü,<br />
aklın yolu birdir. 1/100 bin ile biz de işlettik 1/25 binlik ölçekle bizde işlettik. O bölge-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
67
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
nin hal-i hazırda çevre yolu bağlantısı vardı. Çok şanslıyız, otoban bağlantısı vardı.<br />
Demir yolu bağlantısı hal-i hazırda Adana-Mersin arasında hizmet <strong>ve</strong>rmekte olan, biliyorsunuz<br />
Suriye’ye kadar gitmekte olan bir demiryolu Irak’a kadar giden bir demiryolu<br />
2.2 km kadar olan bir mesafedeydi. Biz bunu, kırmızı hattı kırmızı hat ne demektir; biz<br />
tuttuk bunun mimarisi üzerinde TCDD Ekipleri ile birlikte -Sami Bey bu konuda bize inanılmaz<br />
destekler sağladı- çalışmamızı yaptık. Önce sarı hattı belirledik. Sarı hat üzerinden,<br />
yeşil hatta geçtik, artık kırmızı hattı tamamlayarak Ulaştırma Bakanlığı’na<br />
sunacağımız dosya tamamlandı. Yani artık Ulaştırma <strong>ve</strong> TCDD’den izin alındı. Ulaştırma<br />
Bakanı’nın onayına sunulacak bölgenin demir yoluna uzaklığı 2.2 km. Yalnız buna<br />
ufak kıvrımlar yaparak biz bunu 4.2 km civarında artırdık. Direkt liman işletmesi ile<br />
bağlantısı var. Bakın en kritik nokta -Atilla Bey’le uçakta gelirken sohbet ediyorduk- olmazsa<br />
olmaz bir lojistik merkez için demir yolu bağlantısı! Nedenini açıklayabiliriz. Bölgenin<br />
arazi yol eğimi gayet uygun, genişleme alanı olarak 2 milyon m 2 alanımız var,<br />
ileriki gelecek olan taleplere cevap <strong>ve</strong>rebileceğimiz gayet açık, tertemiz alanımız var. 8<br />
farklı olan bu şekilde görebilirsiniz (slayt) morlu olan alanlar otoban bağlantısı. Yukarıdan<br />
aşağı iniyor. Hal-i hazırdaki otobandan çevre yolu bağlantısı gördüğünüz üzere direkt<br />
demir yolu bağlantısı da bu şekilde ilerliyor. Burada bir kesişim noktasında bizim<br />
merkezimiz var.<br />
Taslak İmar planını da hazırladık. Oturduk Mersin üni<strong>ve</strong>rsitesinden Sayın Fikret ZORLU<br />
ile birlikte çalışma gerçekleştirdik. Bu gördüğümüz Mersin Lojistik Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgesi<br />
İhtisas Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgesi’ nin taslak imar planı… Neler var? (Slayt) Sarıyla<br />
gördükleriniz, p1, p2, p3 olarak gördükleriniz bizim depo olarak algıladığımız parsel ayrımıdır.<br />
En küçüğü 15 bin m 2 en büyüğü 30 bin m 2 , ama bunun % 95 i 20 bin m 2 dir.<br />
<strong>Ticaret</strong> merkezi bulunmaktadır. İdare <strong>ve</strong> sosyal tesisler bulunmaktadır. Tır parkı, teknik<br />
bina -az önce Yine Muhammed Hocamın anlattığı üzere fix olan olmazsa olmazlar vardır.<br />
Burada can alıcı nokta konteynır stoklama alanı <strong>ve</strong> TCDD’nin aktarım istasyonu<br />
vardır. Bir farklı şey ise burada kılçık hat dediğimiz yani ana hattın dışında depoların arka<br />
tarafına gidecek şekilde de kılçık hatlar döngüsel olarak bir ring halinde depoları gezmektedir.<br />
Plan bu şekilde yapılmıştı. Son demir yolu bağlantısında da bunu da başardık<br />
yani herkesin önüne kadar gidebiliyor.<br />
68<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Gümrük ile ilgili bir sıkıntı dile geldi, biz gümrükten çok büyük destek aldık şu anlamda:<br />
Gümrük başmüdürünü ziyaret ettiğimizde şunu istedik. Biz yine lobici olarak tüm ekip<br />
olarak gittik. Dedik; efendim gümrüklü alan ilan etsek merkezin içerisinde siz demiryolu<br />
bağlantısı ile limandan çıkan malların bütün gümrük işlemlerini orda yapar mısınız?<br />
Sayın gümrük başmüdürüm zevkle yaparız dedi. Eğer gerekli bir düzenleme<br />
yapılacaksa bunu da yaparız dedi. Ama bu anlamda da konteynır stoklama alanı ya da<br />
depolama alanı olarak, gümrüklü alan ilan edilerek, limandan direkt mal alınarak atar<br />
vagonlarla gelecek… Burada maliyet düşüşünü artık siz düşünün.<br />
Peki ülkemizde lojistik merkezlerin yasal dayanağı var mı?<br />
Özel sektör kuruyor. Ankara’da gördünüz, Rodanurd ortaklık diye biliyorum yanlış olabilir.<br />
Yine gelirken Atilla Bey’le sohbet ettik. Özel sektör kamu ortaklığı ben görmedim<br />
daha önce ama 2007 yılında biz bu işi gerçekleştireceğimizi kafamıza koyduğumuzda<br />
<strong>Ticaret</strong> Ve <strong>Sanayi</strong> Odası Başkanımız Şerafettin Bey: “Bunun için yasal düzenlemeler için<br />
girişimde bulunduk <strong>ve</strong> hal-i hazır organize sanayi bölgeleri kanununun 3. maddesinde<br />
ihtisas lafını geçirttirdik.” dedik ki tekrar bir düzenleme tekrar bir kanun yerine hal-i<br />
hazırda OSB mantığıyla işleyecek olan bir yapı için sadece ihtisas lojistik. Peki bu ne<br />
demekti? Aynı sektör grubunda <strong>ve</strong> bu sektör grubuna dahil alt sektörlerde faaliyet gösteren<br />
tesislerin yer aldığı OSB ile lojistik amacıyla kurulan OSB.<br />
Mersindeki lojistik merkez kesinlikle bir özel sektör yatırımı olarak algılanmamalı <strong>ve</strong> algılanmalı<br />
aslında… Neden? Hal-i hazırdaki OSB mantığına baktığınız zaman nasıl çalışır?<br />
Firmaların parsellere ödediği katılım payı ile OSB’lerin altyapıları, OSB’lerin üst<br />
yapıları yapılarak hizmete sunulur. Baktığınız zaman hem özel hem özel olmayan bir görünüm<br />
var. Burada önemli olan Vali’nin olumlu görüşü idi -ki gerçekten çok şanslısınız-<br />
bizim valimiz ilk raporun altına hemen imzasını attı.<br />
Ben çok kısaca başkanım, Mersin lojistik ihtisas OSB kurulmasına yönelik resmi süreç<br />
hakkında bilgi <strong>ve</strong>rmek istiyorum. <strong>Samsun</strong>’da bunu özellikle paylaşmak istedim. Gerçekten<br />
bu önemli bir süreç. Öncelikle müteşebbis heyetinizi kurmanız gerekiyor .Yani<br />
eğer ihtisas Lojistik Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgesi olarak bir düzenleme bir kurulum yapa-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
69
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
caksanız müteşebbis heyeti kurmanız gerekli. Müteşebbis heyetin de az önce altta<br />
gördüğünüz gibi (slayt) il ilçe <strong>ve</strong>ya belde belediyesinin büyükşehirlerde ayrıca büyükşehir<br />
belediyesinin temsilcilerinin katılımlarıyla kurulması gerekiyordu. Biz müteşebbis<br />
heyetimizi kurduk. Kimler vardı müteşebbis heyetimizde? Mersin İl Özel İdaresi, Mersin<br />
Büyükşehir Belediyesi, Mersin <strong>Ticaret</strong> Ve <strong>Sanayi</strong> Odası, Mersin Deniz <strong>Ticaret</strong> Odası,<br />
Mersin Tarsus Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgesi. Bakın bütün ilin ekonomik aktörleri bir araya<br />
gelerek Vali Bey’in başkanlığında toplantımızı gerçekleştirdik, tutanaklarımızı tuttuk,<br />
herkes altına imzasını attı. 5o bin TL’lik katılım payı ile Mersin Lojistik İhtisas OSB’nin<br />
müteşebbis heyeti belirlendi. Bu görsel bir paradır. Kesinlikle büyük bir katılım payı olarak<br />
algılanmamalı, sadece tüzel kişiliğe adımımızı atmak üzere 250 bin TL’lik bir yol haritasıyla<br />
başlandı.<br />
Bu aşamadan sonra -müteşebbis heyetin tamamlanmasından sonra- <strong>Sanayi</strong> Bakanlığı’na<br />
sunmanız gereken OSB kuruluş gerekçe raporu hazırlanması gerekiyor. Türkiye’de<br />
bu da ilk bize kısmet oldu. OSB gerekçe raporu hazırladık. <strong>Sanayi</strong> Bakanlığımıza<br />
gönderdik. <strong>Sanayi</strong> Bakanlığımıza Mart ayı içerisinde gitti. Minimum 3 ay maksimum 6<br />
ay içerisinde cevap gelecek olan bir süreçtir. Bu süreçten sonra ne yapılması gerekiyor?<br />
Bakanlık tarafından -eğer dosyamız onaylandığı takdirde- yer seçimi olması <strong>ve</strong><br />
böylece aşağı doğru gidiyor. Peki hemen az önce koydum Lojistik yer seçimi temel kriterleri<br />
nelerdir? Mersine neler yaptı. Yer seçimi kriterlerini Muhammed Hoca’nın sayfasından<br />
aldım. Dedi ki; büyüklük.. Avrupa’da yaklaşık 9 farklı ülkede 9 farklı lojistik<br />
merkezi gezdiğimizde -ki birazdan Nicola size söyleyecektir- büyüklük <strong>ve</strong> genişleme<br />
alanı olmazsa olmazdır. Bu anlamda biz bu başlığı geçtik. Alt yapı kesinlikle uygun,<br />
herhangi bir demir yolunun ulaşacağı kota sınırlaması yoktu. On uda aştık. Peki lojistik<br />
merkezler iki şekilde olmalı ya üretime ya tüketime yakın olmalı… Mersin’e baktığımız<br />
zaman üretim dediğimiz sanayiye çok yakın tüketim dediğimiz şehre çok yakın.<br />
Bunun yanı sıra tüketimi <strong>ve</strong> üretimi tetikleyen faaliyetler de sanayi faaliyetleri de maliyetleri<br />
azaltacak olan limana da çok yakın. Peki çevresel etkiler yaptığımız zaman gerekli<br />
evrakları, izni aldık; yani çevresel etkenlerde de vardır. Kentsel trafiği odur.<br />
70<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Peki ben sizin lojistik merkezinizin özelliklerine baktığım zaman; demiryolu transfer istasyonu<br />
var, kapalı gümrükçü depolar bildiğiniz üzere bunlar vardır, kamyon tır park<br />
alanları vardır… Depolar antrepoları bahsetmek istiyorum kısaca… Başkanım 20 bin<br />
m 2 planladık. Bunun nedeni şöyledir: Bir kaç tane örneği incelediğimizde ki en son<br />
platform başkanımızın bir yatırımı olmuştu. 5000 m 2 kapalı bir alan yaptı. Şuan şunu<br />
diyor, işletme maliyetim aynı olacaktı. Ama inanılmaz bir talep var, keşke 10 bin m 2<br />
yapsaydım şeklinde konuşuyor. 46 tane firmayla Atilla Beylerin yaptığı anketler sonucunda<br />
da ki gizli bir sonuç olarak ortaya çıktı. 20 bin m 2 ’yi OSB kanuna göre katma<br />
izniniz vardır. Bu da demektir ki 10 bin m 2 kapalı alan var. 46 tane parseli 1700 dönüm<br />
içerisinde yerleştirdiği 100 bin m 2 lik bir depolama alanı olacak. Tır park araçları var,<br />
konteynır park alanı az önce bahsettim... Demiryolu bağlantıları -limanla direkt bağlantısı<br />
var- onlardan da bahsettim. Karayolu bağlantılarını görsel olarak size gösterdim.<br />
Çevre korumayı da gösterdim.<br />
Peki proje oluşturma-temin konusunu da sizle paylaşmak istiyorum. Müsaade ederseniz<br />
beş dakika... Şimdi müteşebbis heyetin kurulması 2010, 2011 <strong>ve</strong> 2012 yatırım<br />
planı kapsamında 2012’nin sonunda biz hizmete açmayı planlıyoruz. Şu ana kadar<br />
herhangi bir süreçte aksamamız yok, müteşebbis heyetin kurulması tamamlandı. Mİ-<br />
LOSB kuruluş gerekçe raporu tamamlandı. Bakanlık tarafından MİLOSB’ye alınan kesinleştirilmiş<br />
izine baktığımız zaman Haziran sonunu görüyoruz. Haziran başında <strong>Sanayi</strong><br />
Bakanlığı’nı ziyaret ediyoruz. Aldığımız takdirde kamulaştırma çalışmaları bitiyor. Üst<br />
yapı inşaatlarının tamamlanmasında 2012’nin sonunda tamamlayarak 3 yıl içerisinde<br />
herhangi bir aksama olmamaksızın tamamlamış oluyoruz.<br />
Ben son sözlerimi söylemek istiyorum başkanım. Bu, Sayın Murat Erdal’ın bir sözü,<br />
beni çok etkilemiştir. “Her ülke ticaret potansiyelini artırması <strong>ve</strong> eşya hareketinin hızlanmasını<br />
artırmak için belirli politikalar üretmektedir. Mersin olarak biz bunu ürettik.”<br />
Bu tür politikaların en önde gelenleri arasında lojistik merkezlerinin hayata geçirilmesi<br />
vardır. 2007 yılında bunu hayata geçirdik, kısmetse 2012 yılında bunu tamamlamış<br />
olacağız. Bugüne bugün gelecekte oynayacağı roller düşünüldüğünde hiç kuşku yok ki<br />
dünya ticaretinin kalbi lojistik merkezlerdedir. Baktığınız zaman Rotterdam, Hong Kong,<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
71
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Singapur, Shangai gibi hatta <strong>ve</strong> hatta Arap ülkelerinden Dubai bile bunu tamamlamış<br />
ilerlemiştir. Fakat burada önemle vurgulamak istiyorum ki bugün Türkiye’de bir lojistik<br />
merkezler kirliliği başladı. Her il kendi lojistik merkezini yapmayı hedefliyor. Biz lojistik<br />
merkezi yaparken hinterlandımızda bulunan Maraş’a, Antep’e, gerekirse İskenderun’a,<br />
yukarıya çıktığımız zaman Konya’ya hizmet <strong>ve</strong>rmeyi planlarken bu gün Antep de ben<br />
lojistik merkez planlayacağım diyor. Bugün iç şehirde lojistik merkez yapmam gerekiyor<br />
diyor. İlgili bakanlığın bir an önce gerekli haritayı lojistik merkezler haritasını çıkartarak<br />
bunu da yasalaştırarak, eğer bunu <strong>Sanayi</strong> Bakanlığı yada Ulaştırma Bakanlığı<br />
yapacaksa yapıp Türkiye’nin bir kuruşunu bile boşa harcamaması gerekiyor.<br />
Ben teşekkür ediyorum.<br />
72<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Adolf NG<br />
Hong-Kong International Port<br />
Öncelikle çok teşekkür ediyorum <strong>ve</strong> özür diliyorum. Sunumu Türkçe yapmayı isterdim<br />
ancak İngilizce yapmak durumundayım.<br />
Herkese merhaba. Ben Adolf Ng. Hong Kong Politeknik Üni<strong>ve</strong>rsitesi Lojistik <strong>ve</strong> Denizcilik<br />
Çalışmaları Bölümünde Öğretim Üyesiyim.<br />
Özel çalışma alanlarım özellikle coğrafi perspektif ile deniz limanları <strong>ve</strong> lojistik. Özellikle<br />
üzerinde durduğum konu ise deniz limanlarının nerede, nasıl <strong>ve</strong> neden bulunmalıdır konusu.<br />
Sabahki arada buradaki bazı meslektaşlarla sohbet etme imkânımız oldu. Bu sohbetler<br />
sırasında Türkiye’de – <strong>Samsun</strong> Dahil- yeni lojistik merkezler in yapılmakta olduğunu<br />
öğrendim <strong>ve</strong> çok memnun oldum. Çünkü dünyadaki örneklerle birlikte özellikle<br />
Hindistan’dan olumlu öneriler <strong>ve</strong>rebilirim.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
73
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Bugün sizlerle paylaşmak istediğim konu Hindistan’da ortaya çıkan pazarlarda limanların<br />
alansal özellikleri. Hindistan’da bir kısmı başarılı <strong>ve</strong> rekabet edebilir, bir kısmı ise<br />
başarısız olmak üzere ülke genelinde kurulmuş 200 civarında liman <strong>ve</strong> lojistik merkez<br />
bulunmakta. Ben bu limanları alansal açıdan inceleyerek lojistik merkezlerde başarı ya<br />
da başarısızlığa sebep olan faktörleri ortaya çıkarmaya çalışıyorum. Ve bugün sunumumda<br />
kısaca <strong>ve</strong> basitçe sizlere bu faktörleri göstereceğim.<br />
Öncelikli olarak sunum sizlere limanlar <strong>ve</strong> lojistik merkezlerin mantığı <strong>ve</strong> önemi konusunda<br />
fikir <strong>ve</strong>recek <strong>ve</strong> ardından sizlere Hindistan örneği üzerinden çalışma alanı, metodoloji,<br />
somut örnekler <strong>ve</strong> önerilerle ilgili bir sunum yapmaya çalışacağım.<br />
Burada gördüğünüz gibi, lojistik merkezler üretim-tüketim hinterlandı gibi olanakları<br />
elinde bulunduran deniz limanlarına yakın mekanlarda yerleşik olmalıdır. Deniz limanlarına<br />
benzer fonksiyonları olmakla beraber gemilerin barınmasında çok iyi olmasalar<br />
da gümrükler, depolama sistemleri gibi pek çok imkanı içinde bulunduruyor. Hindistan’daki,<br />
AB <strong>ve</strong> ABD deki Lojistik Merkezler için belki de daha önemli olan şey gümrük<br />
merkezli ya da tersane merkezli olup olmadığı <strong>ve</strong> bölgesel kalkınmayı <strong>ve</strong> bölgenin<br />
ekonomik gelişmesini teşvik etmeyi amaçlayarak kurulup kurulmadığıdır.<br />
Başlangıçta da bahsettiğim gibi Hindistan’da ülke genelinde 200 civarında lojistik merkez<br />
kurulmuştur. Bildiğiniz gibi Hindistan çok büyük kara parçasına sahip olan bir ülkedir.<br />
Bu anlamda ülkenin stratejisi olabildiğince farklı bölgelere pek çok lojistik merkez<br />
kurmak olmuştur. Elbette bunların bir kısmı başarılı bir kısmı başarısız olacaktır. Ancak<br />
burada bizim görmeye çalıştığımız başarı ya da başarısızlığa sebep olan faktörler <strong>ve</strong> yerleşim<br />
yerlerinin başarı <strong>ve</strong> rekabet edebilirlik üzerindeki etkileridir.<br />
Çalışmayı üç ana başlık altında toplamaya çalıştım.<br />
1) New Delhi etrafında bulunan Kuzey Hindistan<br />
2) Merkez Hindistan<br />
3) Güney Hindistan<br />
74<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Bu üç başlığı seçmemin nedeni ise Hindistan’daki ana endüstriyel alanlardır. Örneğin,<br />
güney Hindistan’da ana tekstil ihraç bölgesi bulunmakta <strong>ve</strong> kuzeybatı Hindistan’da<br />
Mumbai Limanı, ülkenin %80 ihracatını gerçekleştiren merkez bulunmaktadır.<br />
Lojistik merkez başarılı-rekabet edebilir olup olmadığını gemilerin o lojistik merkezi kullanıp<br />
kullanmadığına bakarak anlayabiliriz.<br />
Elbette gemicilerin lojsitik merkezleri kullanıp kullanmamasını etkileyen faktörlerin neler<br />
olduğunu düşünürken karşımıza birkaç önemli nokta çıkıyor. İlk olarak maliyet çok<br />
önemli bir faktör. Taşıma maliyetlerini minimize ettiğimiz sürece ürünlerinizi daha düşük<br />
maliyetlerle ihraç edebilirsiniz.<br />
Bu durumda “Ağırlık Merkezi” modelini uygulamaya çalışacağım. Tabi ki detaylı olarak<br />
açıklamayacağım. Simülatör sonuçları lojistik merkezler içi en iyi yerleşkelerin nereler<br />
olduğunu belirler. Bu sonuçların gösterdiği yerler en rekabet edebilir <strong>ve</strong> en başarılı, en<br />
düşük taşıma maliyeti açısından da başarılı merkezler olmaya aday noktalardır.<br />
Bu simülatör sonuçlarını göz önünde bulundurarak gerçek durumu karşılaştıracağım.<br />
Eğer gerçekle örtüşüyorsa bu mükemmel ancak örtüşmüyorsa bu farklılığın ana nedenleri<br />
nelerdir? Bu modelin bazı açıklamaları var ancak bu modele dayanarak en<br />
önemli olan şey şu ki simulatör sonuçları gemicilerin düşük maliyetleri nedeniyle seçtikleri<br />
noktaları yansıtmalıdır.<br />
Somut örneklere birer birer bakarsak Güney Hindistan’da üçgenlerle işaretli gördüğümüz<br />
yerler simülatör sonuçları olan en rekabet edebilir <strong>ve</strong> en fazla maliyet koruyucu<br />
olandır. Yine burada gördüğünüz gibi TIDC dikdörtgenle gösterilen bir yerel lojistik merkezdir<br />
<strong>ve</strong> Güney Hindistan’da uygulanan modelin simülatör sonuçları ile oldukça<br />
uyumlu olduğunu görebiliriz. Dairelerle gösterilen alanlar ise endüstriyel alanlara biraz<br />
daha yakındır <strong>ve</strong> simülatör sonuçlarıyla daha uyumlu çıkmaktadır. Bu noktada endüstriyel<br />
alanların yakınında kurulan merkezler simülatör sonuçları ile daha fazla örtüşmektedir.<br />
Kuzey Hindistan’a baktığımızda yine üçgen <strong>ve</strong> dikdörtgenlerin gerçek durum olduğunu<br />
<strong>ve</strong> simülatör sonuçlarının reel durumla çok iyi örtüştüğünü görmekteyiz. Burada da<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
75
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
yine karşımıza çıkan önemli özellik şudur ki en başarılı <strong>ve</strong> rekabet edebilir olanlar sanayi<br />
alanlarına yakın olanlardır.<br />
Son olarak Merkez hindistan’a baktışımızda ise burada birtakım farklılıklar görmekteyiz.<br />
Genelde simülatör sonuçlarına baktığımızda teoride en başarılı <strong>ve</strong> rekabet edebilir<br />
olanların deniz limanları <strong>ve</strong> sanayi alanları arasında olduğunu görürüz. Ancak NICD’ye<br />
baktığımızda da burada sanayi alanlarına çok daha yakın olduğunu görüyoruz.<br />
Bu tabloda simülasyonu yapılmış lojistik merkezler <strong>ve</strong> mevcut yerleşik olduğu yerlerin<br />
üretim alanları ile arasındaki mesafeleri görüyorsunuz. Buradan çıakrabiliriz ki mevcut<br />
rekabet edebilir lojistik merkezlerin çoğu sanayi alanlarına simülatçr sonuçlarından<br />
daha yakındır. Bu enteresan bir sonuç ortaya koymaktadır çünkü teoride simülatör sonıçları<br />
maliyeti düşük alanları seçerken reelde bu faktörü göz ardı ederek sanayi alanlarına<br />
yakın olması için çalışmaktadırlar. Bunu açıklayan pek çok neden var ancask<br />
Hindistan’da en önemlisi bağlantılar.<br />
Kullanıcılar <strong>ve</strong> gümrük memurları arasındaki ilişkilerde yüzyüze ilişki tercih edilmektedir.<br />
Bu şekilde zaman kazanmakta <strong>ve</strong> pek çok firmayı da elde etmektedirler.<br />
Sonuç olarak, özellikle Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerdeki lojistik merkezlerde<br />
ilişkiler <strong>ve</strong> kullanıcılara yakınlığın önemli olduğu öne çıkmaktadır. Uzakta olan kullanıcılar<br />
lojistik merkezlere ulaşmak için çaba harcamamaktadırşar. Sunumda daha önce<br />
de bahsettiğim gibi tüm lojistik merkezler ekonomik <strong>ve</strong> bölgesel kalkınmanın odak noktası<br />
olarak kurulmaktadırlar.<br />
Türkiye’de bulunan <strong>ve</strong> gelişmekte olan lojistik merkezlere küçük bir önerim olacak.Lojistik<br />
merkezin konumuna karar <strong>ve</strong>rirken, merkezi daha rekabet edebilir <strong>ve</strong> başarılı kılmak<br />
için kullanıcı-müşteri, müşteri-müşteri, gümrük görevlileri <strong>ve</strong> ihracatçı ilişkilerini göz<br />
ardı etmemek gerekmektedir.<br />
Son olarak, bana göre lojistik merkezler sanayi alanlarının gelişmesinin odak noktası<br />
olmasından çok bölgesel kalkınmayı da harekete geçirecektir.<br />
Beni da<strong>ve</strong>t ettikleri için <strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası’na çok teşekkür ederim.<br />
76<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Nicola PARADISO<br />
Parma Lojistik Köyü<br />
Merhaba, ben Nicola Paradiso. Parma Lojistik Köyü Pazarlama Müdürüyüm. Öncelikle<br />
beni da<strong>ve</strong>t ettiğiniz için <strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası’na çok teşekkür ederim.<br />
Bugün size lojistik köylerden bahsedeceğim. Yorulduğunuzun farkındayım öğleden önce<br />
son zamana geliyoruz o nedenle sunumu biraz kısa keseceğim ama önceki arkadaşlarıma<br />
da teşekkür ediyorum zaten bize alan hakkında pek çok bilgi <strong>ve</strong>rdiler.<br />
Lojistik nedir? Bu çok önemli. Malların en ekonomik <strong>ve</strong> en <strong>ve</strong>rimli şekilde bir yerden<br />
bir yere taşınmasıdır. Küresel ekonomiye baktığınızda lojistik olmadan şu anda bir<br />
dünya düşünemiyoruz, bunu hayal bile edemiyoruz. Şimdi lütfen gözlerinizi kapatın taşımacılık<br />
olmadan lojistik olmadan bir dünya hayal edebiliyor musunuz? Onu hayal etmeye<br />
çalışın. Umarım hayal edememişsinizdir.<br />
Dünyada bir çok şey değişiyor, ekonomik modeller de değişiyor. Bu noktada ekonomik<br />
modele odaklandığımızda sürdürülebilir bir ekonomiden bahsederken artık sürdürülebilir<br />
lojistikten bahsediyoruz. Sürdürülebilir taşımacılığıca baktığımızda ise lojistik köyler<br />
bunun için en iyi cevabı oluşturuyor. Çünkü lojistik köyün İtalyanca tanımına<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
77
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
baktığımızda çok modelli taşımacılık anlamını gelen “interporto” kelimesini kullanıyoruz.<br />
Slayta bakarsak İtalyan hukukuna göre lojistik köy tanımını görebiliriz. Buna göre<br />
lojistik köy; “ yüklerin taşınması <strong>ve</strong> Intermodaliteyi beslemek için lojistik merkezleri geliştirmede<br />
devlet önlemleri” dir. Bu İtalyan hukukuna göre bir tanımdı. Burada da<br />
2001’de yapılan Avrupa’nın lojistik köy tanımını görüyoruz. Buna göre; “Yüklerin taşınması<br />
ile ilgili bağımsız firma <strong>ve</strong> kurum yığını(kuryeler, nakliye acentesi, diğer taşımacılık<br />
sektör operatörleri, gümrük büroları), <strong>ve</strong> yardımcı hizmetler, demiryolu<br />
terminalidir.” Bu iki tanım arasındaki bağlantıyı görüyorsunuz. Asıl tanım her ikisinin<br />
de bir arada bulunduğu bir tanımdır.<br />
Lojistik köyler <strong>ve</strong> demiryolu. Eğer tren yolu bağlantınız yoksa lojistik köyünüz de yok demektir.<br />
Lojistik köyün en önemli şartı bir demir yoluna sahip olmaktır.<br />
Ben şu anda size akademik ya da daha teorik bilgiler değil size çok yakın gelecek bir<br />
konudan bahsetmek istiyorum. (Slayt) Bu Parma lojistik köyü. Burada Parma lojistik<br />
köyüyle ilgili bazı rakamlar var. Toplamda 2,5 milyon m 2 alana sahip <strong>ve</strong> bu alana 400<br />
bin adet depo inşa edilmiş. Ancak sabah hocamın da bahsettiği gibi intermodel alan<br />
bu lojistik köyün içindedir. Lojistik köyler de bu intermodel alanın bulunması gereklidir.<br />
Depolama alanı ise bu intermodel alanın en çok kullanılan birimidir. Ancak vurgulamak<br />
istediğim bir nokta var ki tüm bu alanlar demiryolunun 15 km etrafında bulunmaktadır.<br />
Şu anda nerdeyiz? Bu teori değil, gerçek alana baktığımızda Parma Lojistik Köyü<br />
iki dev koridor arasındadır. Bu bağlamda bir lojistik köyün da sanayi alanlarına yakın<br />
olması <strong>ve</strong> demiryolu-karayolu bağlantısının olması çok önemlidir.<br />
Parma lojistik köyünde her gün düzenli çalışan 90 tane firma var <strong>ve</strong> 1600 tane operatör<br />
<strong>ve</strong> gümrükler çalışıyor. Eğer büyük bir alanda bu işi yapıyorsanız sadece malların<br />
taşınması yada onlara hizmet yetmez insanlara da hizmet etmeniz gereklidir. Çünkü her<br />
gün pek çok insan bu alana çalışmak için geliyor. Eğer Parma lojistik köyüne gelirseniz<br />
şehir gibi organize olmuş bir alanla karşılaşacaksınız. Lojistik köyünün içinde dört<br />
78<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
hizmet istasyonu, park alanları, bankalar restoranlar, barlar oteller, yüzme havuzları,<br />
gümrükler <strong>ve</strong> wi-fi teknolojisine sahip internet bağlantısı bulunmaktadır. Tüm bunlar lojistik<br />
köyün içindeki trafiği oluşturmaktadır. 2008’de 5.3 milyon ton mal taşınmış <strong>ve</strong><br />
bunun % 30 u – 1.7 milyon ton- demir yolu ile taşınmıştır. Bu noktada intermodel<br />
paylaşım aktif haldedir.<br />
Peki lojistik köyü kim yaptı. Parma Lojistik Köyü 1974’te kurulan Centro Padano Interscambio<br />
Merci (Ce. P.I.M S.p.A) isimli bir firma tarafından planlanmış <strong>ve</strong> inşa edilmiştir.<br />
Şirket profili nedir? İtalya’da pek çok lojistik köy özel sektör <strong>ve</strong> kamu ortak<br />
teşebbüsü ile kurulmuştur. Çünkü bir taraftan geniş bir alan gerekirken diğer taraftan<br />
geniş bir alan gerekmektedir. Ancak aynı zamanda lojistik köyler bir kamu girişimidir.<br />
Bu bağlamda firmanın misyonu karayolundan demiryoluna kadar <strong>ve</strong> aksi yönde İntermodel<br />
yüklerin değişimini kolaylaştırmak, Özel Lojistik grupları kurmak <strong>ve</strong> karayolu ile<br />
yük taşımacılığın çevreye olan etkisinin azalmasında katkıda bulunmaktır.<br />
Ayrıca bunları yaparken parayı en maliyetsiz biçimde kazanmanız gerekir. Sürdürülebilir<br />
olması çok önemlidir. Bu anlamda sürdürülebilirlik gelecek demek, gelecek de<br />
gençlere bıraktığınız bugün demektir.<br />
İtalya’da bulunan 23 adet Lojistik Köy Freight Vİllages Union (Lojistiik Köyler Birliği)<br />
adlı bir dernekte birleşmişlerdir. Eğer benim görüşümü isterseniz, İtalya için 23 adet<br />
lojistik köy çok fazladır. Ancak bu sadece benim fikrim, bu konuda yalnızca 20 yıllık bir<br />
deneyime sahibim. Bu 23 lojistik köye bakıldığında 2008 yılında toplam 65 milyon ton<br />
yük taşınmıştır <strong>ve</strong> 1000’inüzerinde taşımacılık <strong>ve</strong> lojistik firması bu lojistik köyler içinde<br />
çalışmaktadır. 20000 civarında düzenli çalışan <strong>ve</strong> 40000 civarında dönemsel çalışan<br />
bulunmaktadır.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
79
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Avrupa’da bulunan lojistik köyler de bir yapı altında örgütlenmişlerdir. İspanya, Almanya,<br />
İtalya, Portekiz, Macaristan, Fransa, Lüksemburg lojistik köylerinden oluşmaktadır <strong>ve</strong><br />
umarım Türkiye de bu yapıya dahil olacaktır. Şu anda bu dernek bünyesinde 9 ülkeden<br />
57 adet taşımacılık <strong>ve</strong> lojistik firması bulunmaktadır.<br />
Bu slaytta Avrupa’da bulunan tüm lojistik köylerin durumu var, burada da alman firması<br />
DGG tarafından yapılmış ilk 20 lojistik köy sıralaması bulunmaktadır. Gördüğünüz gibi<br />
birinci sırada bir İtalyan lojistik köy bulunmaktadır ancak daha önceki çalışmalarda ilk<br />
5 İtalyan köylerden oluşuyordu. Bu da şu anlama gelmektedir ki; İtalyan Lojistik Köylerinin<br />
kullandığı metot en iyi metottur (!). Parma da sekizincidir…<br />
Beni dinlediğiniz için çok teşekkür ediyorum.<br />
80<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
III. OTURUM : SAMSUN’DA VE<br />
TÜRKİYE’DE LOJİSTİK<br />
SORUNLAR & FIRSATLAR<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
81
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
82<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Bedir YILDIRIM<br />
<strong>Samsun</strong> Port A.Ş. Liman İşletme Müdürü<br />
Sayın Başkan, değerli misafirler,<br />
Öncelikle bir konuda özür dilemek istiyorum. Bu kadar adlar söylememek adına<br />
biraz metne bağlı olarak konuşacağım, bu konuda beni bağışlarsınız diye düşünüyorum.<br />
Kısaca <strong>Samsun</strong>’da şuanda liman olarak ne aşamadayız? <strong>Samsun</strong>’un önündeki<br />
hinterland olarak ne gibi engeller var? Bunlardan kısaca bahsetmek<br />
istiyorum…<br />
CeyGrup <strong>Samsun</strong> limanını özelleştirme sonucunda devralıp ticari merkezi de <strong>Samsun</strong><br />
seçerek <strong>Samsun</strong>port <strong>Samsun</strong> Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş adıyla limancılık<br />
hizmetlerine 31.03.2010 tarihinde başlamıştır. CeyGrup özünde bir lojistik<br />
şirketi olması nedeniyle bu sektörün bir ayağını teşkil eden limancılığı da hizmet birimlerine<br />
dahil ederek hizmet yelpazesini daha da genişletmiştir. Akdeniz Bölgesi’nde<br />
Mersin Limanı <strong>ve</strong> Serbest Bölge tesislerimiz Ege Bölgesi’nde İzmir Ali ağa<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
83
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
tesislerimiz, Marmara Bölgesi’nde, İstanbul Lojistik Merkezi, İzmit Dilovası antrepoları<br />
hizmet alanlarımızdan bazılarıdır.<br />
Karadeniz Bölgesi nihai bir amaçtı. <strong>Samsun</strong>port adını <strong>ve</strong>rdiğimiz liman <strong>ve</strong> liman hizmetlerini<br />
bölge halkına yakışır bir proje olarak hayata geçirdik. Karadeniz Bölgesi<br />
Asya Avrupa <strong>ve</strong> Orta Doğu ekseninde coğrafi konumu itibariyle önemli bir ticari olduğu<br />
gibi aynı zamanda da sahip olduğu demir yolu hava yolu kara yolu <strong>ve</strong> en<br />
önemlisi deniz yolu bağlantısıyla önemli bir lojistik merkezidir. <strong>Samsun</strong>’daki liman<br />
<strong>ve</strong> lojistik tesislerin hinterland açısından herhangi bir sorunu olduğunu düşünmüyoruz.<br />
<strong>Samsun</strong> limanı Karadeniz bölgesinde Türkiye’nin en büyük limanı olup aynı<br />
zamanda geniş bir hinterlanda sahiptir. Limanın bu özelliği dolayısıyla, Anadolu’dan<br />
gelen <strong>ve</strong> Anadolu’ya gidecek yüklerin uğrak noktası olduğu gibi demiryolu bağlantısıyla<br />
da Akdeniz <strong>ve</strong> Karadeniz’i birbirine bağlamaktadır. Liman bugün itibariyle hinterlantında<br />
Sinop, Çorum, Amasya, Ordu, Sivas, Erzincan, Yozgat, Tokat illerinin<br />
yanı sıra demiryolu, kara yolu <strong>ve</strong> hava yolu bağlantısı avantajıyla da Kastamonu,<br />
Ankara, Kırşehir, Niğde, Konya, Malatya’yı hinterlandı içine almaktadır. Hinterlanddaki<br />
bu iller limanın devlet elindeki kısıtlı imkanları nedeniyle bu güne kadar istenilen<br />
seviyede <strong>ve</strong>rim alınamadığı gibi fayda sağlanamamıştır. Nitekim 2006 yılına<br />
kadar <strong>Samsun</strong> limanı yük trafiği incelendiğinde bölgedeki yük trafiği 3 – 4 milyon<br />
ton iken bölgede 2006 yılında faaliyete geçen Yeşilyurt liman tesisleri <strong>ve</strong> şamandıranın<br />
da katkısıyla bu gün itibariyle bu yük trafiği yaklaşık 7 milyon mertebesine<br />
çıkmıştır. Bu rakamlar bölgenin yük trafiği açısından bir bölgedeki yük taşımacılığındaki<br />
en büyük engel olduğunu göstermektedir. CeyGrup <strong>Samsun</strong>port’taki hizmet<br />
kalitesini bu güne kadar ulaşılamayan bu hinterlandlara <strong>ve</strong> taşıma modellerinde<br />
özellikle konteynırı <strong>Samsun</strong>’la buluşturmayı amaç etmiştir.<br />
84<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Saygıdeğer misafirler,<br />
<strong>Samsun</strong>’daki bu hedeflerimize limanı devraldığımızdaki araç farkı özellikle konteynır<br />
taşıyıcısına yönelik makine ekipman farkını yenileyerek mevcut araçların revizyonlarını<br />
yaparak CeyGrubu katarak <strong>ve</strong> en önemlisi müşteri memnuniyetini artırarak<br />
ulaştırmayı hedeflemekteyiz. Ayrıca lojistik hizmetinin sadece bir taşımacılık olmadığını<br />
dikkate alarak geri saha hizmetleri olan depo <strong>ve</strong> stoklama sahalarını da uluslar<br />
arası seviyeye yükselterek kapasite artımına gitmekteyiz. Yaklaşık 200 bin ton<br />
civarında koruma kapasitesine ulaşmayı bekliyoruz. Konteynır olarak da 100 bin lik<br />
bir kapasiteyi hedefliyoruz.<br />
Ancak bu hedeflere ulaşmanın sadece lojistik sektörünün denizyolu ayağını oluşturan<br />
liman işletmecilerinin çabalarını yeterli olmadığını da ayrıca düşünüyoruz. Burada<br />
hinterland ile bağlantıyı yapabilecek Lojistik merkezlerinin yer seçimi <strong>ve</strong> bu<br />
merkezlere hizmet sunan lojistik unsurlarının varlığı <strong>ve</strong> bu unsurların hizmet kaliteleri<br />
önem arz etmektedir. Çünkü doğru yere konuşlandırılmayan bir lojistik merkezi<br />
aciz olmaktan ileri gidemeyecektir. <strong>Samsun</strong>un hinterlandından illeri dikkate aldığımızda<br />
kara yolu ağırlıklı olarak hizmet <strong>ve</strong>rilecek konumdadırlar. Dolayısıyla lojistik<br />
merkezin seçiminde orta <strong>ve</strong> uzun vadede şehir trafiğinin tarım alanlarının asgari ilgileneceği<br />
bir noktanın lojistik üssü olarak seçilmesi önem arz etmektedir. Lojistikte<br />
önemli olan yükün ulaşacağı noktaya kadar kesintisiz yani gemiden inen yükün<br />
vagonlara <strong>ve</strong> ulaşacağı son noktaya kadar kesintisiz gitmesi <strong>ve</strong>ya tersi gemi borsasına<br />
kadar herhangi bir aktarmaya maruz kalmadan getirilmesi önemlidir bu da<br />
ancak limanların demir yolu sağlanmasıyla mümkün olabilecektir.<br />
Sonuç olarak saygıdeğer konuklar,<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
85
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Ülkemizde uluslararası taşımacılığın % 90’ının deniz yoluyla yapıldığı dikkate alındığında<br />
Liman tesislerinin <strong>ve</strong> işletmeciliğinin lojistik sektöründeki önemi daha ön<br />
plana çıkmaktadır. Bu kapsamda iyi bir işletme nasıl ki modern ekipmanla donatılırsa<br />
iyi bir işletmecilikte iyi yetişmiş, konusunda uzman personelle sağlanabilir.<br />
Bu iki unsur birbirinin ayrılmaz birer parçasıdır. Alt yapı <strong>ve</strong> ekipmanı oluşturacağınız<br />
kaynaklarla çözmenize rağmen yetişmiş eleman zorunluluğunu oluşturacağımız<br />
kaynaklarla anında çözmemiz mümkün değildir. Onun içindir ki; tüm<br />
sektörlerde olduğu gibi -aslında kalmadı- büyürken yetişmiş iş gücüne de yeteri<br />
kadar önem <strong>ve</strong>rilmediğini düşünmekteyiz.<br />
Saygılarımla.<br />
86<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Ali Arif AYTAÇ<br />
Yeşilyurt Limanı İşletme Müdürü<br />
Sayın Başkan, Saygıdeğer hocalarım, kıymetli misafirler,<br />
Hepiniz hoş geldiniz…<br />
Baştan bir özür dileyim. Biraz kulaklarımda rahatsızlık var ses tonumda yükselme<br />
alçalma filan olabilir. Şimdiden özür diliyorum.<br />
Yeşilyurt Grubu olarak sanayi, ihracatını <strong>ve</strong> ithalatını <strong>Samsun</strong> limanından, devlet limanından<br />
yapmanın bir takım zorlukları <strong>ve</strong>ya bir takım güçlükleri nedeniyle 2000’li<br />
yılların başında kendi yükünü taşımak <strong>ve</strong> bunun yanında üçüncü şahıslara hizmet<br />
<strong>ve</strong>rmek üzere kendi fabrikasının hemen sahil tarafında bir yatırım yapıp liman<br />
yapma girişiminde bulunmuştur. 2005 yılında başlanılan liman 1 senelik kısa bir<br />
sürede tamamlanarak 2006 Ocak ayında hizmete girmiştir. 650 M yanaşma yeri<br />
Karadeniz’de özele ait en derin suyun bulunduğu -17 m ye kadar derinlik mevcutbu<br />
gün paramax tabir ettiğimiz gemilerin rahatça yanaşıp kalkabildiği bir liman inşa<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
87
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
edilmiştir. Teknolojinin son şeklindeki vinçlerden ilk etapta 4, hizmetin ilerlemesi<br />
neticesinde 2- 2 olmak üzere 8 tane teknolojiye uygun, kaldırma kapasiteleri 15<br />
tondan 150 tona kadar çıkan ithal sendogen vinçlerini tedarik ederek, bunun yanında<br />
terminal <strong>ve</strong> kara hizmetlerinde kullanılan makine kullanmak üzere bir takım<br />
iş makineleri ile 2006 Ocak ayından itibaren hizmete başlamıştır. İlk yılımızda<br />
1500 ton civarında bir yük elleçlemiş, ikinci yılımızda bu 2500 e çıkmış 3. Ve 4.<br />
yıllarımızda ki geçen sene 3 milyon 600 bin ton civarında bir yük elleçlemiş durumdayız.<br />
Ben yıllardan beri <strong>Samsun</strong>’da ikamet eden, görev icabı belirli bir süre başka limanlara<br />
gidip buraya gelen bir Kamu görevlisiyim. <strong>Samsun</strong>’un yıllardır 3,5 milyon<br />
ton civarında bir yük hacmi vardı. Bu, alt yapı yetersizliklerinden, <strong>Samsun</strong>’a gelip<br />
boşaltma zorluklarından, kaliteli <strong>ve</strong> iyi hizmet <strong>ve</strong>rilememesinden kaynaklanıyordu.<br />
Fakat bu 3- 4 sene zarfında yeni yatırımlarla, özel sektörün bu işe girmesiyle bu<br />
gün Karadeniz’e hiç çıkmayan Panamax gemileri bize devamlı gelmekte. Çin’den<br />
yılda 5-6 adet Panamax gemileri gelir - malum bazı arkadaşlar bilmeyebilir. Derinliği<br />
12,5 - 13 m yi bulan, 225 m, genişliği 33 m yi bulan gemilerdir. Dolayısıyla mevcut<br />
devletteki vinçlerin bunu elleçlemesinde zorlandı. Alt yapıyı hazırladığınız zaman<br />
müşterinin <strong>ve</strong>yahut ithalat <strong>ve</strong> ihracatçının sizi her zaman tercihi de bir malum. Yatırımları<br />
tek makineye <strong>ve</strong>rmekten ziyade benim şahsi kanaatim büyük ölçüde insan<br />
gücüne de çok büyük önem <strong>ve</strong>rmek, yatırım yapmak lazım. Neticede bir makineyi<br />
de çalıştıran <strong>ve</strong>yahut onu sevkeden <strong>ve</strong>ya onu programlayan insan faktörü.<br />
Özellikle bu yöremizde kaliteli, bu işi bilen, bu işte uzmanlaşmış eleman yönünden<br />
büyük sıkıntılar var. Şu anda limancılık deniyor, ama çok kolay bir olay değil. Bilenler<br />
bilir. Bakıyorsunuz bu hususta ihtisaslaşmış kendini geliştirmiş eleman bu yöremizde<br />
çok zor çok zor bulunuyor. Dolayısıyla mevcut limanımızda usta çırak<br />
ilişkilerimizle 4 sene zarfında büyük işler yaptık. Bu gün 600 bin 700 bin yük yerleştiriyoruz<br />
ki <strong>Samsun</strong>’un tüm yükü 3-3,5 milyon tondu.<br />
88<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Limanımızda mevcut bu 650 m lik rıhtımında bize yetmeyeceğimizi gördük, programımıza<br />
aldık. Gitti bakanlıktan izin yapıldı. 120 ile 150 m daha mevcut limanımızı<br />
uzatmak geri depolama sahalarımızdaki dar boğazımızı gidermek için de geri<br />
sahada dolgu yapmak üzere müracaatlarımız yapılmış vaziyette. En yakın zamanda<br />
başlayacak 40- 50 bin m 2 civarında açık <strong>ve</strong> kapalı depo kazanacağının yanında<br />
şuanda mevcut 8600 m 2 olan kapalı depomuzun yeni 8 – 10 tane daha kapalı<br />
depo yapmak suretiyle 15-16 bin m 2 civarına çıkartacağız. Çıkartacağız derken, bu<br />
bugününki… Yarın gelecek olan talepler, yarın gelecek olan yük trafiği açısından<br />
bunu daha geliştirmek teknolojinin her türlü imkanına sahip olarak Karadeniz’in limanları<br />
içerisinde en iyi hizmeti <strong>ve</strong>rmek hedefimizdir.<br />
Demin bahsettim… Yörede alt yapının, makinenin, aracın olduğu yerde yetişmiş<br />
eleman, kalifiye eleman konusunda büyük sıkıntılar var. Bu hususta dar çerçe<strong>ve</strong>deyiz;<br />
bu gün bir İstanbul, bir İzmir Körfezinde 40-50 tane özel liman, iskele var;<br />
keza Ege de var. Ama tabi Karadeniz’de böyle gelişmeler yeni yeni başladı. İnşallah<br />
yakın senelerde bu daha da gelişecek. Hem elemanlarımızı yetiştirmek açısından<br />
hem de altyapıyı geliştirme açısından Karadeniz’in <strong>Samsun</strong>’un geleceği ilerde<br />
çok parlak. Bu gün Karadeniz de bir transit yolu olması konusunda hep görüşmeler<br />
söz konusu oluyor, bakın 85 – 90’ lara kadar İran transiti Karadeniz’den geçiyordu.<br />
Hopa dâhil sokaklarda mal vardı yani o kadar kalabalıktı. Ama bu da<br />
gelecektir yakında. Onun için alt yapımızı gün geçmeden lojistik yönünden, liman<br />
altyapısı yönünden güçlendirerek bir an ev<strong>ve</strong>l <strong>Samsun</strong>’un geleceğini çok iyi bir yerlere<br />
getirmek için yerel yönetimler, devlet <strong>ve</strong> özel sektörün el birliği ile bir takım yatırımlar<br />
yapması gerekmektedir.<br />
Hepinize saygılar sunuyorum.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
89
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
90<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Bircan DİZMAN<br />
Metro Çarşamba Hava Kargo Genel Müdürü<br />
Hocalarım, değerli misafirler…<br />
Şu ana kadar değinilen lojistiğin Türkiye’deki önemi, fırsatları, sorunlarıyla alakalı ben<br />
değerli hocalarımın <strong>ve</strong> değerli görüşünü bildiren misafir arkadaşlarımın üzerine bir şey<br />
koymak istemiyorum.<br />
Sadece ben arkadaki resmin zaten <strong>Samsun</strong>’un bir lojistik üs olma konumuna geldiğini<br />
gösterdiğini belirtmek istiyorum. Biz bu işin neresindeyiz diye bakıyoruz. Biz bu işin<br />
hava taşımacılığı kısmındayız ama İstanbul, Adana, Ankara, Antalya <strong>ve</strong> İzmir’den sonra<br />
altıncı olarak uluslararası hava limanı içerisinde kurulan bir gümrük ünitesine sahibiz.<br />
<strong>Samsun</strong> olarak, bölge olarak bu bölgece hava taşımacılığını cazip hale getirmek için<br />
neler yapabiliriz kısmındayız. Tabi bu arada yaptıklarımızı ben burada anlatmak istiyorum.<br />
Yani bölgeye ne gibi avantajlar sağlayacağız. Hava kargo taşımacılığında Türk<br />
Hava Yolları Kargo’yla bir işbirliğimiz var bu ünitenin içerisinde. Toplamda 155 noktaya<br />
uçuş gerçekleşiyor. Uluslararası alanda burada, bu bölgede neler yapabiliriz kısmıyla<br />
alakalı görüşler bildirdik. Ben bir örnek <strong>ve</strong>rmek istiyorum aslında, belki biraz daha yeni<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
91
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
bilgiler edindirecektir bize. Bu işi aslında yaparken, yaşarken daha iyi görüyorsunuz. Eksiğinizi,<br />
eksikliklerinizi daha ev<strong>ve</strong>l fark edebiliyorsunuz. Burada tıbbi sülük üreten bir firmanın,<br />
sülük gönderiminde kendisiyle beraber ihracatını gerçekleştirmek için faaliyete<br />
başladım. O gün bizim kurduğumuz inşaattaki gösterdiğimiz faaliyetin ne kadar eksiklikleri<br />
olduğunu fark etmiştim. İki ay zaman süreci içersinde de bunlara epey bir göğüs<br />
gerdik. <strong>Samsun</strong>’dan bir tıbbi sülük gönderiyor firma, işte 40 – 50 desilik bir paketi var.<br />
Şimdi daha önce İstanbul’da bu işi yapıyor, bir gümrükçü iş takipçisi var. Ünitemize geliyor,<br />
biz onu bir iç hattan uçuruyoruz. Bir iç hat bedeli alıyoruz kendisinden ama diyor<br />
ki: “Sayın müdürüm siz buradan uluslararası gönderi de yapmıyor musunuz?”. “E<strong>ve</strong>t,<br />
yapmaya başladık.” diyoruz. “E buradan yapalım…” diyor.<br />
Gönderi yapmaya başlayınca çok zorlukla karşılaştık… Alanla gümrük arasındaki mesafe<br />
25 km. Şimdi bu malı gümrükleyeceksiniz, eksik yanımız var, hadi git gümrük<br />
müdürlüğüne, malı orda gümrükledik. İşte beyannamesidir, tescilidir. Şimdi o vatandaş<br />
o malı bir gümrüklü araç <strong>ve</strong> bir holcü refakatiyle bizim depolarımıza getirecek, ihracat<br />
antrepomuza koyacağız bu malı, biz hazırlayıp göndereceğiz. Zaman kaybı, adam<br />
sıkılıyor, üstüne bir de holcu rafında bir harcırah yazacak, e bunun cazibesi nerde kaldı.<br />
Biz bölgede hava kargoyu cazip hale getirelim derken yüzü astarını geçmiş oldu. Hop<br />
kardeşim dedik biz bunu gönderemiyoruz. Tabi biz bu olayı ilk defa yaşıyoruz bu bölgede,<br />
çünkü ilk olmanın da gerçekten zorlukları çok büyük.<br />
Türkiye’de 5 tane hava terminali biliyorsunuz devlet bünyesinde, THY kurumunun bünyesinde.<br />
Biz altıncı olarak kurulduk, özel olduğumuz için <strong>ve</strong> bu bölgede hava kargo taşımacılığının<br />
gümrük işlemlerinin buradan ilk defa yapılmasından dolayı epey zorluklar<br />
yaşadık. Mevzuata hâkim olmayan, prosedürleri pek fazla bilmeyen, yani uğraşmayan<br />
bir yapıyla karşı karşıya gelince bunun zorluklarını yaşadık. Şimdi bunu aşma gayretindeyiz,<br />
neler yapıyoruz aradaki nakliye boyutunu THY’la şöyle hallettik. Dedik ki o vatandaş<br />
İstanbul’dan onu gönderiyor. Şimdi biz bunu buradan gönderdiğimiz zaman<br />
<strong>Samsun</strong> ile İstanbul arasındaki fiyat farkını almayalım, cazip olsun. Madem bu bölgeye<br />
yatırım yaptık, bölgede hava kargo taşımacılığını cazip hale getireceğiz bunu yapmak<br />
92<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
zorundayız dedik. Bir protokol imzaladık. <strong>Samsun</strong>’dan malınızı ihraç etmek isterseniz<br />
ya da ithal etmek isterseniz aradaki farkı ödemiyorsunuz. <strong>Samsun</strong>’dan bir firma ile<br />
gönderi yapmaya başladık <strong>ve</strong> firma yetkilisi şu an 1,5-2 milyar kar ettiğini söylüyor.<br />
Ben diyor artık pazarda iyi rekabet edebiliyorum diyor. Çünkü ben lojistikten kazandığım<br />
sürece pazarda rekabet edebilirim, mal satabilirim; bu da bizi mutlu ediyor.<br />
Şimdi geldiğimiz noktalar bu. Antrepolarımız var; e<strong>ve</strong>t, Karadeniz’de kargo alanında ilk<br />
antreposu olan bir bölgeyiz. Dolayısıyla en kısa zamanda gümrük müdürlüğünü orada<br />
yapılandırmak için çabalarımız var. Orada bizim kendi kargo ünitemizin içerisinde altı<br />
tane soğuk hava depomuz var. İşte bu altı tane soğuk hava deposunda raf ömrü kısa<br />
ürünleri buradan uluslararası pazara göndermek için beklettiğimiz yerler. Tabi bizim<br />
omurgamız eksik, biz omurgamızı tamamlamadan bu pazarda bunu cazip hale getiremiyoruz.<br />
Dolayısıyla önümüzde yaklaşık bir iki üç aylık süreç var; iki üç ay sonra gümrük<br />
müdürlüğünü oraya kurduktan sonra kendi gümrük hizmetlerimizi de oradan<br />
<strong>ve</strong>rebilince sanıyorum <strong>Samsun</strong>’u en azından hava kargo taşımacılığında cazip bir hale<br />
getirebileceğiz. Bunun müjdesini de <strong>ve</strong>rebiliyoruz.<br />
Bir de bir projemiz daha vardı. Bafra-Çarşamba ovasında yetişen raf ömrü kısa ürünlerin,<br />
turfanda ürünlerin, dış pazarlara ihracatı için bir ambalaj <strong>ve</strong> paketleme tesisini<br />
oraya entegre etmek istiyoruz, tabi bu yapıları bitirdikten sonra.<br />
Ben lafı fazla uzatmak istemiyorum. Bu bağlamda <strong>Ticaret</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası Başkanımıza<br />
hava kargo taşımacılığına <strong>ve</strong>rdiği desteklerden dolayı da teşekkür ediyoruz. Kendileri<br />
hep yanımızda yer aldılar. Söyleyeceklerim bunlar…<br />
Hepinize saygı <strong>ve</strong> selamlarımı sunuyorum. Teşekkür ediyorum efendim, sağolun.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
93
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
94<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Mete TIRMAN<br />
Konsped Uluslar Arası Taşımacılık Ltd. Şti.<br />
Ben öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum.<br />
5 dakikayı fazladan kullanacağım, 5 dakikayı çok iyi bir yer için, demir yolu için kullanacağım,<br />
onun için pozitif ayrımcılık olarak görüyorum <strong>ve</strong> açıkçası hiç üzgün değilim.<br />
Zamanınız için de teşekkür ederim.<br />
E<strong>ve</strong>t, ben bu gün burada iki kimlikle <strong>ve</strong> iki amaçla sizlerle beraberim. Amaçlarımdan biri<br />
yaklaşık 25 yıllık tüketim <strong>ve</strong> onun deneylerini bir ölçüde sizle paylaşmak. Çünkü <strong>Samsun</strong><br />
bu deneyleri yakında çok hızlı bir şekilde yaşamaya başlayacak. İkinci amacım yakın<br />
zamana kadar başkanlığını yürüttüğüm, bugün için de bir üye olarak hizmet <strong>ve</strong>rdiğim<br />
Demir Yolu Taşımacılığı Derneğinin bir ölçüde görüşlerini temsil etmek. Çünkü dediğim<br />
gibi pozitif ayrımcılığı orada se<strong>ve</strong> se<strong>ve</strong> yapıyorum. Demiryolu lobisini yürütüyoruz.<br />
Lojistiğin en temel unsurlarından biri, tedarik zincirinin en temel unsurlarından biri taşımacılıktır.<br />
Eğer taşımacılığınızı iyi organize edemiyorsanız, gerekli bileşimleri sağlayamıyorsanız,<br />
diğer alanlarında ne kadar başarılı olursanız olun sonuçta ürettiğiniz hizmet,<br />
tedarik zincirinin bütünü olumlu sonuç <strong>ve</strong>rmeyecektir.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
95
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Ben <strong>Samsun</strong>’un Karadeniz’de olmasından hareket ederek, Sayın Başkanımın az önce<br />
söylediği gibi Karadeniz’in kıyısında bulunan ülkeler <strong>ve</strong> Orta Asya, Rusya coğrafyasına<br />
önemli bir ulaşım katkısı yapacak <strong>Samsun</strong>-Kavkaz feribot hattının, umuyorum ki çok<br />
yakında hizmete girecek olmasından da hareketle, demiryolu <strong>ve</strong> Orta Asya-Rusya bileşiminde<br />
nelerle karşılaşabiliriz, nasıl olanaklarımız var onlara değinmek istiyorum.<br />
Sayın Başkanım, eminim ki sizin alanınıza çok fazla girmeyeceğim. Ben daha çok canımın<br />
yandığı yerlerden bahsedeceğim, nasıl olsa onlardan siz fazla bahsetmeyeceksiniz.<br />
Şimdi demiryolu girince her şey biraz yavaş yürüyor. E<strong>ve</strong>t, 3 alanda konuya<br />
yaklaşmak istiyorum. Bir kere öyle bir coğrafya ki o coğrafyada sistemler arasında bir<br />
uyumsuzluk var; yani eski Sovyetler Birliği coğrafyası bütünüyle Avrupa buna Türkiye de<br />
dâhil önemli farklılıklarımız var. Taşıma yollarında çok çeşitlilik var, her biri farklı olanakları<br />
bize sunuyor. Tabi çok doğal olarak Karadeniz’den demiryoluyla Orta Asya’ya gitmenin<br />
riskleri <strong>ve</strong> fırsatları var. E<strong>ve</strong>t, farklılık bir kere her şeyden önce mantaliteden<br />
geliyor, kültürden geliyor, dilden geliyor. Karşılıklı anlaşılması kolay diye düşündüğümüz<br />
işte Türkî Cumhuriyetleri adını <strong>ve</strong>rdiğimiz ülkelerle bile kültürel bazda öngörmediğimiz<br />
farklılıklarla karşılaşıyoruz. Her şeyin ötesinde konuşarak anlaşmanız lazım; yazı<br />
sistemleri bile birbirinden farklı. Politik kurallar, farklı ahlak yaklaşımları, farklı ama en<br />
önemlisi taşıma sistemlerimiz farklı yani biz Türkiye den bir vagona yüklediğimiz malı,<br />
yerli bir vagona, Avrupa vagonuna yüklediğimiz malı eski Sovyet topraklarında, Rusya’da<br />
Orta Asya ülkelerinde birbirinden farklı iki sistem olduğu için vagon değişimi yaparak<br />
taşıyabiliyoruz. Bizim hattımız dar hat, onların geniş hattına geçmemiz gerekiyor.<br />
Birinci sorun burada tabi bunun doğal uzantısı olarak ekipmanlar farklı, kullanılan vagonların<br />
ölçüleri birbirinden çok farklı. Bizim vagonlarımızın ölçüleriyle diğer vagonların<br />
ölçülerini yani karşıda bizi bekleyen vagonların ölçülerini bir şekilde uyumlulaştırmalıyız<br />
yük hareketinde. Taşıma sisteminin bel kemiğini oluşturan kurallar farklı. Avrupa<br />
Türkiye’nin de içinde bulunduğu demiryolu ağı CIM diye isimlendirdiğimiz kurallar bütünüyle<br />
yönetiliyor. Oysa bütün Rusya, Orta Asya ülkeleri SMGS denilen CIM’e paralel<br />
bir sistemle demiryolu taşımacılığını düzenliyorlar. O bölgedeki demir yolları SMGS ku-<br />
96<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
rallarıyla birbiriyle bağlantı kuruyorlar bizim dünyamızda CIM kurallarıyla bağlantı kuruyoruz.<br />
CIM ile SMGS birbirine uyumlu iki sistem değil. Belli denemeler yapıyorlar. Umuyoruz<br />
ki yakında iki sistem bir araya gelecek <strong>ve</strong> tek evrakla taşıma yapma şansını<br />
bulacağız. Böyle çok kaba bir yaklaşımdan sonra koridorlara bakmak lazım...<br />
Koridorlara baktığımızda Türkiye’nin Orta Asya’ya ulaşmada ne kadar etkili olup olamayacağını,<br />
nasıl etkili olabileceğini görebiliriz. Yukarıda sarıyla gördüğünüz (slayt)<br />
kuzey hattıdır. Bu hat Trans Sibirya hattı da denilen çok eski bir hattır. Batı Avrupa’dan<br />
başlayıp Çin’in nihayetinde Rusya’nın öteki ucunda bitebiliyor. Yani eğer arzu ederseniz<br />
-geçmişte ben benzer taşımaları yapmıştım- Almanya Berlin’den Japonya’ya kadar<br />
demiryolu ile ulaşma şansınız var. Maviyle gördüğünüz (slayt) meşhur TRACECA Hattı<br />
yani batı Avrupa’yı Orta Asya’ya bağlayan en önemli ana koridor. Bu, Karadeniz’den geçiyor.<br />
Romanya Köstence <strong>ve</strong>ya Varna’dan, doğrudan Gürcistan Batum Poti’ye giden bir<br />
hat. Oradan Hazar Denizi’ni Azerbaycan’dan Türkmenistan’a doğru kat ediyor <strong>ve</strong> daha<br />
sonra Orta Asya’ya doğru yöneliyor. Altta yeşil gördüğünüz de (slayt) bizim hattımız.<br />
Şimdi sonuç şöyle; 3 tane birbiriyle rekabet halinde olan, yükün üretildiği yerden tüketildiği<br />
yerlere karşılıklı malları ulaştıran 3 sistem arasında bizim konumlanmamız gerekiyor.<br />
Biz bir şekilde Orta Asya’ya cazip hale gelebilecek yolları geliştirmek zorundayız.<br />
Tabi Türkiye’nin dış ticareti açısından da Rusya’nın önemi tartışılmaz. Biliyorsunuz 2025<br />
– 2050’lere yönelik senaryolarda BRICK ülkeleri dedikleri, içinde Rusya’nın da olduğu<br />
ülkeler topluluğu, dünyanın en önemli ekonomik büyüklükleri haline gelecek. İşte Hindistan,<br />
Çin, Rusya <strong>ve</strong> Amerika sıralamadaki ilk 4 ülke olacak. Bu anlamda Türkiye açısından<br />
da son derece önemli bir bölge. Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan’ın<br />
Türkiye açısından önemini tartışmaya hiç gerek yok, oralar bizim hedef pazarlarımız.<br />
Oralara en kolay <strong>ve</strong> en ucuz şekilde ulaşmak gibi bir sorumluluğumuz var. Bu bölgelere<br />
bütün taşıma modları kullanılıyor; tabi hepimizin bildiği gibi karayolunu kullanıyoruz<br />
yani aklınıza nereye gitmek gelirse karayolu oraya kadar uzanabiliyor. UND’nin de<br />
katkılarıyla önce karayoluyla gidiyoruz ama karayolu en kolay gidilen ama en pahalı yol.<br />
Özellikle bu bölgede demiryolu büyük avantajlar yaratıyor. Nedeni karayolunun o bölgelere<br />
gittiğinde dönüş yükü bulmakta zorlanmasıdır. Çok düşük navlunlarla Türkiye’ye<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
97
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
geri dönmeye çalışıyor. Oysa demiryolunun geriye dönerken yük taşımak gibi sorumluluğu,<br />
bir zorunluluğu yok. Ben sadece malımı oraya göndermeyi düşünüyorum, sistem<br />
bu şekilde yürüyor.<br />
Demiryolu taşımacılığı bu işin ilk başladığı zamanlarda en azından benim ilk başladığım<br />
1990’larda, örnek olarak karayolunun 10 - 15 bin dolarlara taşıdığı yükü 5 bin<br />
dolara taşıma imkânı bulabiliyordu. Şu anda geçen zaman içinde özellikle Rusya birçok<br />
açıdan kendini yeniledi, adapte etti. Kendi dışındaki dünyaya doğal olarak navlunlarını<br />
da yükseltti. Aradaki fark azalmış olsa bile halen son derece cazip sonuçlar<br />
elde etmek mümkün. Nasıl ulaşırız? Demir yolunu kullanarak Bulgaristan, Romanya<br />
<strong>ve</strong> Moldova üzerinden vagondan vagona aktararak yani Avrupa vagonlarından Türk vagonları<br />
dâhil Sovyet türü vagonlara aktararak ulaşabiliriz. <strong>Samsun</strong>-Kavkaz halen daha<br />
kullanmadığımız bir hat; yakın zamanda kullanmayı şiddetle umuyorum. Artık çok da<br />
geciktiğini düşünüyorum, bu <strong>Samsun</strong> için de çok ciddi bir kayıptır.<br />
Her geçen gün <strong>Samsun</strong> hedefine ulaşmakta zaman kaybediyor, dolayısıyla burada bir<br />
lobi de oluşturmanın hiç yanlış olmadığını düşünüyorum. Başkanımıza sürekli baskı<br />
yapmak, onu sıkıştırmak açısından Derince-Ukrayna bu anlamdaki ilk örnektir. Ukrayna<br />
Iliçevsk’ten kalkan büyük feribotlar, yüz vagon alabilen feribotlar Rus sisteminin vagonlarını<br />
Derince’ye kadar getirmekteler. Aynı şekilde Varna üzerinden Halkalı’ya kadar<br />
da gelebilmekte bu vagonlar aksları değiştirilerek. Vagonlara yükleriz malımızı; açık,<br />
kapalı, geniş, uzun her türlü vagon var. 60 tona kadar yükleyebilirsiniz <strong>ve</strong> vagonlar feribotla<br />
tekrar Iliçevsk’e geçer. Bütün bu coğrafyaya, çok geniş bir alana, Kazakistan’dan<br />
Beyaz Rusya’ya kadar, işte Özbekistan’dan kuzeydeki Sibirya’ya kadar her tarafa malınızı<br />
aktarmadan taşıyabiliriz. Son derece yararlı, son derece cazip bir taşıma şekli. Tabi<br />
Karadeniz limanları üzerinden konteynırı karşı tarafta vagona aktarmak biçiminde <strong>ve</strong>ya<br />
konteynırla devam ettirmek biçimin de taşımalar yapılabilir. Rus konteynırlarını kullanma<br />
imkânı bulursanız geri dönmesi de sizi hiç ilgilendirmiyor; burada yüklersiniz,<br />
en uzak noktada indirilir. İran üzerinden Türkmenistan girişinde Sarakhs kapısı var;<br />
orada buji değiştirme istasyonları var. Bizim, daha doğrusu Sovyet sisteminin vagon-<br />
98<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
larının dingilleri değişebiliyor. Bizim sistemimizin dingilleri de konulabilir, onlar o dingil<br />
değiştirme istasyonunda dingilleri değiştirilerek sonuna kadar gider <strong>ve</strong> inşallah yakın zamanda<br />
biz de benzer buji değiştirme istasyonuyla doğrudan bu vagonları gidebildiği<br />
yerlere kadar Türkiye’ye getirebileceğiz.<br />
E<strong>ve</strong>t, tabi her şeyin riskleri <strong>ve</strong> fırsatları var, özellikle <strong>Samsun</strong>-Kavkaz hattı açıldığında<br />
eminim ki benim şirketim elindeki bütün imkânları zorlayarak bu hatta yük <strong>ve</strong>rmeye,<br />
yük bulmaya çalışacak. Ama birçok başka firma yapacak bu işi, <strong>Samsun</strong>’lu firmalar da<br />
yapacaklar. En önemli sorunlardan biri umuyorum ki TCDD’nin bu ülke kurumlarıyla<br />
yaptığı görüşmelerde sorun çözülür. Ne yazık ki iki sistem ayrı olduğu için bizim gümrüklememiz<br />
ancak karşıya geçtiğimizde başlıyor. Bu gün Ukrayna’da Iliçevsk’e mal<br />
gümrükleniyor. Ukrayna gümrüğü tarafından yeni bir evrak düzenleniyor. SMGS evrağı<br />
onunla devam ediyor. Dolayısıyla eğer bir değişiklik olmazsa Kavkaz’a geçtiğimizde,<br />
Kavkaz’da Rus gümrük idaresi taşımayı oradan başlatacak. Bu durum vagonların uzun<br />
süre orda kalmasına <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nli olmaktan çıkmasına neden oluyor.<br />
Çok ciddi sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Yol gü<strong>ve</strong>nliği durduğu anda sorun başlar. Varışta<br />
eksik <strong>ve</strong>ya hasar varsa oradaki tespit tutanakları para karşılığında kolaylıkla yaptırabileceğiniz<br />
şeylerdir. İster fazla yazdırırsınız, ister az yazdırırsınız dolayısıyla sigorta<br />
şirketleri <strong>ve</strong> sigorta sorunlarıyla karşı karşıya kalırsınız. Uygun evsafta vagon bulmak zor<br />
olabilir. Genellikle malınız karşıya geçer ama uzun süre aktarmayı bekleyebilir. Eğer bu<br />
birliktelik sağlanamazsa bütün evrakların Rusça hazırlanması gerekir; dolayısıyla bu<br />
sistemle bu ülkelere mal taşıyan bütün firmalarda Rusça bilen Rus alfabesiyle de yazabilen<br />
personel istihdam edilmesi gerekir. Parite nedeniyle ülkelerinde fiyatlar bizde<br />
olmadığı kadar çok değişir. Yani yıl içinde demir yollarında o bölgede 3- 4 kere fiyat değişebilir.<br />
Oysa benim hatırladığım 25 yıldır daha uluslararasında da <strong>ve</strong> Türkiye Cumhuriyeti’nde<br />
de fiyat değişimine gidilmedi. Gabari sorunları nedeniyle BDT vagonları<br />
Türkiye’de ancak sınırlı ölçüde demiryolu hatlarında hareket edebiliyorlar.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
99
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Dediğim gibi fiyat avantajı son derece net <strong>ve</strong> açık bir şekilde ortada. Gün boyunca vagonların<br />
hareketinde günlük rapor alabilirsiniz, kilometrik olarak nerde bulunduğunu<br />
size bildirirler. Düşünsenize her gün gidebiliyorsunuz. Size yerini net olarak bildiren bir<br />
sistemleri var. Tabi aktarmasız taşıma durumuna geleceğiz. Kavkaz hattı gündeme geldiğinde<br />
Türkiye’nin bütün hedef ülkelerine demiryoluyla ulaşma şansımız olacak; belki<br />
burada çok üzerine basmadık ama tedarik zinciri artık ne kadar yeşil ne kadar yeşil değil<br />
onla ölçülmeye başlandı. Çevreyi en az kirleten sistemi kullanıyor olacaksınız yani çocuklarınıza<br />
torunlarınıza karşı alnınız ak, başınız dik olacaksınız. Karayolcu arkadaşlarım<br />
alınmasınlar ben de karayolcuyum aynı zamanda karayolu işi yapan bir şirketim<br />
araçlarım var; aynı zamanda UND üyesiyim ama çevreyi kirlettiğimi biliyorum <strong>ve</strong> ben<br />
buna rağmen çıkarıma olmadığı halde demiryolu diyorum. Dolayısıyla bu rahatlığı hepimiz<br />
yaşayacağız.<br />
Bu kadarla kısa tutmaya çalıştım umuyorum zamanımı iyi kullandım.<br />
Çok teşekkür ediyorum ilginize.<br />
100<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
IV. OTURUM : SAMSUN VE<br />
TÜRKİYE’DE LOJİSTİK<br />
DEĞERLENDİRMELER & ÖNERİLER<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
101
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
102<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Alper ÖZEL<br />
Uluslararası Nakliyeciler Derneği Yönetim Kurulu Üyesi<br />
Sayın meslektaşlar, saygıdeğer katılımcılar… Bir özürle başlamak istiyorum. Normalde<br />
Yönetim Kurulu Başkanımızın bugün burada olması gerekiyordu ama dün akşam son<br />
anda çıkan bir acil durum nedeniyle programını iptal etmek zorunda kaldı. Onun yerine<br />
ben burada konuşacağım.<br />
Uluslararası Nakliyeciler Derneği Yönetim Kurulu üyesiyim. Aynı zamanda İstanbul Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Ulaştırma Yüksek Okulu öğretim görevlisiyim. Asıl uzmanlık alanlarımdan bir<br />
tanesi de tehlikeli madde taşımacılığı, bunun haricinde hem ulusal hem uluslararası<br />
görevleri sektörümüz adına yürütüyorum.<br />
Öncelikle bütün ekonomik sektörlerin asli bir parçası, hatta küreselleşme ile sınır ötesi<br />
nitelik kazanan üretim <strong>ve</strong> tedarik zincirinin ayrılmaz bir parçası haline gelen lojistik sektörümüzün<br />
gerek ülke dış ticareti gerekse genel refah <strong>ve</strong> sürdürülebilir ekonomi <strong>ve</strong><br />
devlet açısından taşıdığı önemin çok fazla olduğunu, şimdiden bu etkinliğin uluslararası<br />
nakliyeciler bakımından önemli olduğunu sizle paylaşmak istiyorum. Doğu Karadeniz<br />
bölgemizin gelişen, sanayisi <strong>ve</strong> ticareti ile ülkemizin ekonomik kalkınmasında gelecek<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
103
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
vaat eden bu güzide kentin geleceğini olduğu kadar, ülkemiz <strong>ve</strong> bölgesel ekonomik<br />
gelişmeyi sağlayan lojistik sektörünün ticaret <strong>ve</strong> sanayi kurumlarında takdirini yitirmiş<br />
olması önemli bir farkındalığı ortaya koyuyor.<br />
Değerli konuklar gerçekten dünya ekonomisi <strong>ve</strong> ülkemizin ekonomisine genel olarak<br />
baktığımızda özellikle bizler küresel ekonomik sistemde daha fazla etkili oldukça, ulaşımın<br />
lojistik sektörümüzün en hızlı gelişen, dış ticaretimizin başarısının itici gücünü sağlayan<br />
<strong>ve</strong> en fazla gelecek vaat eden sektörlerimizin başında geldiğini görüyoruz. Lojistik<br />
maliyetlerin %12 <strong>ve</strong> %20 arasındaki eşitliği, küreselleşmenin arttığı 2000’lerden bu<br />
yana ticaretin temel unsuru haline gelen 0 stok <strong>ve</strong> tam zamanında teslim beklentisi<br />
açısından lojistik sektörünün dış ticarette daha ucuza <strong>ve</strong> daha kısa sürede ulaştıran<br />
adeta bir stratejik rekabet aracı hatta silahı haline geldiği artık herkes tarafından bilinen<br />
bir gerçektir. 27 üyesi ile Avrupa birliğinde lojistik sektörü toplam 10 milyon kişiyi<br />
istihdam ederken, gıda <strong>ve</strong> inşaat sektörü ile en büyük üçüncü sektör olarak kabul ediliyor.<br />
2009 yılında ikinci dünya savaşından bu yana yaşanan en büyük düşüş ile %12<br />
oranında daralan dünya ticaretinin küresel rekabeti çok da ufak bir pastadan daha<br />
fazla pay katma yarışına dönüşerek kızıştığı bu ortamda ticaretin maliyetini düşürerek<br />
yönünü daha iyi belirleyen ulaşım sektörleri <strong>ve</strong> lojistik performansı ülkeler için krizin<br />
olumsuzluklarından kaçış çözümlerini ortaya koyabilir. İşte bu nedenle sahip olduğu<br />
konum nedeniyle ülkemizde bu sektör layık olduğu önemin <strong>ve</strong> değerinin bilinerek değerlendirilmesi<br />
son derece önemlidir. Ülkemiz hâlihazırda küresel ekonominin değişen<br />
profili doğrultusunda büyümesi duran hatta ciddi sıkıntılar içerisinde mücadele <strong>ve</strong>ren<br />
batı ile doğu petrolü ile bu ekonomi için hayli can sıkıcı olan zengin kaynaklı üretim tüketim<br />
gücü ile yarının büyük ekonomi bağını Asya <strong>ve</strong> orta doğu <strong>ve</strong> Afrika arasında cazip<br />
bir kavşak olacaktır. Ancak günümüzde lojistik sektörü ciddi başarı yakalamış transit<br />
ülke konumunda daha ileri yenilik sağlamış olan Yunanistan, Bulgaristan gibi örneklere<br />
bakarsak saf kurma avantajının bu faydayı beraberinde getirdiğini söylemek güç.<br />
Zira benzer bir konumu daha iyi değerlendirebilmeye aday Rusya, Ukrayna, Kazakistan,<br />
Bulgaristan, Romanya, İran gibi bölge ülkeleri <strong>ve</strong> bu ülkelerin kendi içlerinde ya<br />
da uluslararası örgütlerin destek <strong>ve</strong>rdiği içerikte kapsam, ulaşım, alt yapı <strong>ve</strong> diğer yatırımlar<br />
düşünüldüğünde Türkiye’nin doğu batı arasındaki potansiyel düşünüldüğünde<br />
104<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
daha çok şey yapılması gerekildiği görülüyor. Türk ulaştırma <strong>ve</strong> lojistik sektörümüzün<br />
mevcut durumuna bir göz attığımızda özellikle 2000’lerin başından bu yana hızla gelişen<br />
bugün 3 kıtada belirli ülkelere doğrudan hizmet götüren yenilenen modern sınır<br />
kapılarını güçlü taşıma usulüyle geçen, toplam katılımı 5000 euro olan, yan sektörlerinde<br />
400.000 kişiye istihdam sağlayan, Avrupa standartlarında 46.000 çevre dostu<br />
çekiciye sahip, Türkiye’nin toplam ihracatının %40 ını taşıyan her yıl Türkiye nin ihraç<br />
mallarına 1 milyon sefer gerçekleştiren bu sektörden bahsedilmelidir. Fakat mevcut<br />
performansı tüm hatlara rağmen Asya, Türkiye <strong>ve</strong> lojistik sektörü gerçek potansiyelini<br />
asla yansıtmıyor ne yazık ki. Lojistik üs olmanın en önemli unsurlarından biri sahip olunan<br />
lojistik kapasitenin dışarıdan yetkin bir güç almasıdır. Yani ülkemizin gerçek anlamda<br />
lojistik üs olması için alt yapı <strong>ve</strong> etkinliklerin tamamlanması gerekiyor. Muhtemel<br />
ticaret aktörü olarak kabul edilmemizin sağlanması gerekiyor.<br />
Bugün baktığımızda Türkiye lojistik sektörünün nasıl değerlendirildiğini en son şekliyle<br />
ortaya koyan, dünya bankası tarafından yayınlanan küresel lojistik performans endeksi<br />
var. 2007 yılında yayınlanan <strong>ve</strong> o tarihte Türkiye’nin 155 ülke arasında 34. sırada değerlendirildiği<br />
bu endekste ne yazık ki yaptığımız tüm çalışmalar <strong>ve</strong> gayretlere rağmen<br />
2010 yılına geldiğimizde Türkiye’nin 39. sıraya kadar gerilediğini gördük. Dolayısıyla<br />
sınır işletmelerinde <strong>ve</strong>rimlilik, ulaşım <strong>ve</strong> ticaret alt yapısının kalitesi, lojistik hizmet kalitesi,<br />
zamanında teslim gibi kriterlerde sektörümüzün daha fazla gayret göstermesi<br />
gerektiği ortaya çıkıyor. Değerli konuklar, biz Ulaştırma Bakanlığımız ile birlikte ilk adımı<br />
attık. 2013-2023 için Ulaştırma Bakanlığımızın ev sahipliğini yaptığı 10.Ulaştırma Şurasını<br />
gerçekleştirdik. Tüm arkadaşlarımızın lojistik sektörünün geleceğini tartıştığı bu<br />
platformda 2013 yılına kadar hayata geçirilmesi gereken, bölgeler arasında ulusal ulaşım,<br />
yeni liman projeleri, limanların daha iyi hale getirilmesi, enerji nakil üssü kurma,<br />
lojistik köy üslerinin kurulması, bölgemizden ülkemizden geçecek koridorlara daha aktif<br />
katılım sağlanması gibi çok önemli konular gündeme gelmiş bulunuyor. Tüm bu hedeflere<br />
baktığımızda hepsi arasında ortak bir payda oluştuğunu görürüz; o da Türkiye’nin<br />
bölgesel üs olma gereği. Buna paralel olarak dünya ticaretinin güncel gelişimine<br />
paralel olarak yeniden canlanan İpek Yolu’nun da bir parçası olmamız gerekiyor.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
105
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
19.yüzyıla gelindiğinde savaşlar <strong>ve</strong> uygun ticaret akımlarının yeni teşebbüslere uygulanması<br />
haline gelen tarihi İpek Yolu yüzyıllar boyunca Çin’den uzanan bir refah <strong>ve</strong> uygarlık<br />
köprüsü olmuştur. O dönemde tarihi İpek Yolu’nun özellikle kuzeyden gelerek<br />
Batum üzerinden Trabzon, <strong>Samsun</strong>, Sinop, İstanbul, Bursa, Gelibolu hattında söz sahibi<br />
olan <strong>Samsun</strong>’umuz günümüzde de Türkiye’de dış ticarette önemi artan bir yere<br />
sahip. Son 7 yılda ihracat katkısını 30 milyon dolardan 700 milyon dolara çıkaran <strong>ve</strong><br />
kentlerimiz arasında gelişmişlik düzeyi bakımından 11.sıraya yükselen <strong>Samsun</strong><br />
2023’te de 7 il arasına girmeyi hedefliyor. Çin, Rusya ile Avrupa arasında geçen ekonomik<br />
ilişkiler aynı zamanda Asya Avrupa arasındaki hatlar için Türkiye’ye yeni fırsatlar<br />
sunuyor. Çünkü dünyada büyüme ekseninin Türkiye’nin doğusuna kaydığı artık<br />
küresel ticaretin bir gerçeği. Avrupa açısından baktığımızda ekonomik krizle mücadelenin<br />
Avrupa Birliğinin geleceğinin doğuda öne çıkan <strong>ve</strong> çıkacak olan fırsatlar üzerinden<br />
şekillendiğini görüyoruz. Bölgemizde 8-10 yılda Asya ülkelerinin dünya gayri safi<br />
hâsıladaki payının %10 dilimine çıkacağı, dünyadaki iş gücü tüketim merkezinin Asya<br />
Ortadoğu Afrika <strong>ve</strong> Latin Amerika ya kayacağı, dünya ticaretinin buralarda gerçekleşeceği<br />
tahmin ediliyor. Nitekim Avrupa Birliğinin alternatif pazar arayışları, Orta Doğu-<br />
Orta Asya devletleri ile birlikte Akdeniz <strong>ve</strong> Kuzey Afrika pazarına ulaşmak için tasarladığı<br />
bir uluslar arası ulaşım ağı kurması olarak tanımlanırken Türkiye’nin güney doğu ulaşımı<br />
açısından önemli olduğunu görüyoruz. Esasen geleceği önceden planlayan Avrupa<br />
Birliği tarafından 1993 yılından bu yana faaliyette olan <strong>ve</strong> Türkiye’nin bölgedeki konumunun<br />
göz ardı edilmemesi bakımından 2002 yılında ülkemizin de dâhil edildiği TRA-<br />
CECA koridoru projesi kapsamında <strong>Samsun</strong> Limanı, Haydarpaşa Limanı, Hopa Limanı<br />
gibi Karadeniz’de bir kısım uluslararası projelere dâhil edilen sınırlı sayıda limanlarımız<br />
olmuştur. Hopa transport ulaşımı alanında Asya <strong>ve</strong> Kafkasları kesin olarak bağlanmasını<br />
amaçlayan projeler arasında <strong>Samsun</strong> limanı, Batum, Hopa, Varna limanları arasında<br />
<strong>Samsun</strong>’da demir yolu, deniz yolu ulaşımı çalışması projesi bulunuyor. Bu<br />
projelerin gerçekleşmesi halinde <strong>Samsun</strong> limanının küresel ticaretteki yeri güçlendirilmiş<br />
olacak.<br />
106<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Yılda %12 artan taşıma hacmi Türkiye için <strong>ve</strong> Türkiye de bu bölge için karayolu taşımacısı<br />
olarak son derece önem taşıyor. <strong>Samsun</strong> bir lojistik üs olma yolunda her türlü<br />
olanağa <strong>ve</strong> coğrafi özelliğe sahiptir. Karayolu <strong>ve</strong> demiryolu bağlantısı, liman arkasında<br />
turistik yapılara müsait geniş bir alan; limanınız tüm bu özellikleri sayesinde uluslararası<br />
ortamdan destek görecektir. Ancak Asya, Orta Doğu <strong>ve</strong> Kuzey Afrika üçgeni ile batı<br />
pazarı arasında sağlam bir bağlantı kurmak <strong>ve</strong> bir lojistik üs olmayı hedefleyen bir Türkiye<br />
olarak <strong>Samsun</strong> limanının yanı sıra Trabzon, Rize limanları <strong>ve</strong> diğer limanlarımızı da<br />
güçlü alt yapılara kavuşturarak uluslararası koridorlara kazandırılması acil bir ihtiyaçtır.<br />
Yaklaşık 1.3 trilyon dolarlık ticaret hacmine sahip Karadeniz bölgemizde oluşturulacak<br />
bu tür lojistik merkezler karşılıklı bölgesel ticaret etkinliklerinde yararlı olacaktır. Türkiye<br />
lojistik sektörü bölgenin geleceği için de önemlidir. Küreselleşme sonucu artan rekabet<br />
<strong>ve</strong> istihdam, iş gücü sorunu yeni açılan lojistik bölümlerinde eğitim öğretim sunacak<br />
uzman yetersizliği, lojistik müfredat eksikliği olduğunu da dikkate almalıyız. Lojistik<br />
sektöre yol gösterecek araştırmaların yetersizliği, yerli <strong>ve</strong> yabancı kaynak yetersizliği, öğrencilerin<br />
sektörle yakın ilişki kurma imkânlarının yetersiz olması, bugün küresel lojistikte<br />
öne çıkan problemlerdir. Almanya gibi ülkelere baktığımızda alt yapı anlamında,<br />
sistemler kurma anlamında son derece ciddi yatırımlar yapıyorlar, projeler yürütüyorlar<br />
ama bunlar çokta önemli değil önemli olan lojistik eğitim <strong>ve</strong> öğretim yapıyor olmaları.<br />
Beni dinlediğiniz için teşekkürler, saygılarımı sunarım.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
107
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
108<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Atila YILDIZTEKİN<br />
Lojistik Yönetim Danışmanı<br />
Ben küresel lojistik performans endeksi sıralamasında geriye gittiğimizi düşünmüyorum.<br />
Ben bundan 3 sene önce 2 sene önce bu sıralamada bizim üzerimizde yer alan<br />
33 kişinin bizden daha fazla ileri gittiğini düşünüyorum. Onların ileri gitmesi bizi bir<br />
yerde geriye düşürdü. Yoksa geçirdiğimiz 2 seneye 3 seneye bakarsak Türkiye’de çok<br />
şey yapıldı, çok şey gelişti. Çok yatırım yapıldı ama geri kaldık. Geri kaldığımız noktalardan<br />
birincisi demiryolu, ikincisi de eğitim. Bunun biraz daha desteklenmesi gerekiyor,<br />
her aşamada desteklenmesi gerekiyor diye düşünüyorum. Krizlerden çok fazla<br />
etkileniyoruz özellikle ulaştırma sektörü çok fazla etkileniyor, bunun da etkisi var. Tabi<br />
gümrükleri de dışarı atmıyorum çünkü bir tablomuz var, bu tabloda dünyada hangi hizmetlerin<br />
outsource edildiği gösteriliyor. Türkiye’de ikisini karşılaştır bir birine; Türkiye’de<br />
gümrük hizmetlerinin daha çok gümrük şirketleri tarafından yapıldığı buna karşılık diğer<br />
dünya ülkelerinde bu hizmetlerin pek fazla önem kazanmadığı, şirketlerin kendi kendilerine<br />
bile bunu yaptıklarını ortaya çıkmış bu çalışmadan. Bunun nedeni de Türkiye’de<br />
gümrük işlemlerinin son derece karışık <strong>ve</strong> zor olması. Bir de en kötü olduğumuz kriter<br />
de gümrük <strong>ve</strong> sınır geçişleri.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
109
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Sabah bir konuğumuz söyledi. Türk gibi başlayıp Türk gibi duruyoruz ondan sonra dedi.<br />
Bizim Türk gibi başlayıp Türk gibi devam etmemiz gerekiyor. Çok proje var ülkede gerçekten<br />
başlayan; her konuda, taşımacılıkta var, depoculukta var, lojistik köylerde var,<br />
eğitimde var. Eğitimin son derece hızlanması gerekir diye düşünüyorum. Bu benim<br />
<strong>Samsun</strong>’a beşinci ya da altıncı gelişim. Sonra dört yıl içinde buradaki lojistik konusundaki<br />
birçok çalışmaya şahit olma şansım oldu, benden zaman zaman -arkadaşlar<br />
eksik olmasınlar- yardım istediler. Bu yardımı ilettim ama çok daha hızlı çalışalım diyorum.<br />
Sayın Valimiz Mersin’e gidiyormuş. Mersin Valimiz de <strong>Samsun</strong>’a geliyormuş. Mersin Valimiz<br />
bizim bundan önce Mersin’de yaptığımız lojistik master planının bizzat başında bulunan<br />
<strong>ve</strong> daha sonra kendisiyle beraber birçok yurtdışı seyahati yaptığımız, lojistiği bilen<br />
çıktığı zaman bizler gibi lojistik anlatabilecek kapasitesi olan değerli bir kişi. Onun <strong>Samsun</strong>’a<br />
çok şey katacağını özellikle bu lojistik köy projesinde çok büyük destekleri olacağını<br />
ümit ediyorum. Sanıyorum 1 Haziran’da başlayacak göre<strong>ve</strong>, şu anda <strong>ve</strong>da<br />
toplantılarını yapıyor. Mersin’den o geldikten sonra olayın biraz daha değişeceğini görüyorum<br />
burada.<br />
Bundan 8 ya da 9 sene önce bir önceki millet<strong>ve</strong>kili seçiminde -hangi yıl olduğunu hatırlamıyorum-<br />
belki bürokrat arkadaşlarımız daha rahat hatırlarlar, o zaman mesajımız<br />
şuydu: “Türkiye’nin lojistik konusunda gelişmesi için neler yapmak gerekir” <strong>ve</strong> hedef<br />
olarak da kendimize “Türkiye lojistik üs olacaktır”, mesajını aldık. Sayın Ulaştırma Bakanımız<br />
o zamandan beri başımızda. Onun bakanlığı döneminde Türkiye lojistik konusunda<br />
çok şey kazandı, bundan sonra da yine aynı çalışmaların devam edeceğini<br />
umuyorum. <strong>Samsun</strong> bir lojistik üs olacaktır. Çünkü Türkiye bir lojistik üs olacaksa Türkiye’nin<br />
kapıları olan Mersin’in, <strong>Samsun</strong>’un <strong>ve</strong> İstanbul’daki deniz kapılarımızın da buna<br />
paralel olarak üs olması gerekiyor. Yani kapısı iyi olmayan bir üs düşünemezsiniz. Kapısının<br />
da yine üs kadar güçlü <strong>ve</strong> sağlam olması gerekiyor. Bunun için ben de sunumda<br />
“<strong>Samsun</strong> lojistik üs olacaktır” mesajını <strong>ve</strong>rdim.<br />
“Niçin?” sorusuyla başlıyorum sunuma. Şundan dolayı; lojistik, gerçekte çağımızın en<br />
hızlı gelişen sektörlerinden bir tanesi. Dünya ticaretinin % 5 - % 6 arttığı dönemlerde<br />
110<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
lojistik sektörünün % 15 - % 20 büyüyebildiğini görüyoruz. Bu biraz küçükten başlamış<br />
olmasından kaynaklanıyor bir de gerçekten endüstriye çok büyük katkılarının olmasından,<br />
dış kaynak kullanımının git gide artmasından doğan bir gelişme <strong>ve</strong><br />
Türkiye’de de bunun gelişini görüyoruz. Tabi bunda küreselleşmenin çok büyük etkisi<br />
var özellikle dünya ticaretinin artmasının çok büyük etkisi var. Ekonominin temeli lojistik,<br />
çünkü lojistik hem üreticiye, hem dağıtıcıya, hem tüketiciye etki ediyor. Maliyetlerin<br />
düşmesi açısından, sürecin hızlanması açısından, doğru yönetilirse destek <strong>ve</strong>ren<br />
bir iş kolu o yüzden sadece nakliyeciler, depocular, gümrükçüler, limancılar, demiryolcular<br />
değil bundan bütün ekonomi değer kazanıyor bütün ekonomi yararlanıyor. Bunun<br />
için de ekonominin temeli diyoruz lojistiğe; lojistiğinizi düzgün yapamazsanız dünya<br />
üzerindeki küresel rekabette düzgün yerde olamazsınız diyorum bunun için. Lojistik<br />
üretimi <strong>ve</strong> tüketimi son derece olumlu etkiliyor <strong>ve</strong>ya kötü yapıyorsanız da olumsuz etkiliyor.<br />
Rekabetin en büyük unsurlarından bir tanesi, rekabette kullanacağınız en büyük<br />
güç lojistik.<br />
Peki, bu noktada neden <strong>Samsun</strong> diye ikinci bir sorum var. Burada, Karadeniz’de büyük<br />
bir ekonomik potansiyel var. Karadeniz dediğimiz zaman Türkiye sınırlarını düşünmeyelim.<br />
Bu üretim <strong>ve</strong> tüketim buradan bütün dünyaya akmak <strong>ve</strong> taşınmak zorunda.<br />
<strong>Samsun</strong> Limanı ise Karadeniz’deki bizim en büyük limanımız, Türk limanlarının içinden<br />
en büyüğü. O yüzden de geliştirilebilecek en kolay limanların başında geliyor. Demir yolu<br />
bağlantısı gibi şansı var, demiryolu bağlantısı olan Karadeniz’deki tek liman, merkezi<br />
bir konumlanmada, sağı solu aşağı yukarı birbirine eşit mesafeye yerleşmiş, Türkiye’nin<br />
ortasına inen bir ulaşım hattının başında duruyor. Burada bir lojistik birikimi oluşmuş.<br />
Gelecek sene üni<strong>ve</strong>rsitede 4 yıllık eğitimin başlayacağını duydum, son derece mutlu<br />
oldum bundan dolayı. Belediye Başkanımızı dinlediniz; 4 yıldır lojistik öğreniyorum lojistik<br />
anlatıyorum diyor. Gerçekten buradaki birçok kişi de lojistiği konuşuyor. Ancak<br />
her işi kuralına göre yapmak lazım dışarıdan herhangi bir ışık almadan kendi bilgi sınırlarımız<br />
içerisinde biz buraya bir lojistik üs haline getirelim dediğimiz zaman yanlış kararlar<br />
<strong>ve</strong>riyoruz <strong>ve</strong> bu yanlış kararlardan geriye dönmek son derece zor oluyor. Bunun<br />
için de her şeyden önce hedefleri <strong>ve</strong> stratejileri belirlememiz lazım. Çünkü burası bir<br />
üs olacaksa <strong>Samsun</strong>’a has bir master plan yapılması gerekiyor. Biz bunu Mersin’de<br />
yaptık Mersin’in gelecek 30 yıllık lojistik geleceğini master plan haline getirdik. 1300-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
111
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
1400 sayfalık bir plan halinde oldu. O planı daha kısa düşünelim demiştik. Sayın Bakanımız<br />
uzun düşün dedi 30-35 yıllık bir plan haline geldi bu iş. Aynı şeyi <strong>Samsun</strong> için<br />
düşünmek lazım. Buradaki amacımı sadece <strong>Samsun</strong>un bugünkü lojistik sorunlarını<br />
çözmek değil bundan 25-30-40 yıl sonrada karşılaşacağımız sorunların çözümlerini<br />
bulmaktır. Bunun için bir master plan gerekiyor ama her master planın belli stratejilerin<br />
master planı olması gerekiyor. Bu stratejilere dayanması gerekiyor. Tabi ki <strong>Samsun</strong>un<br />
lojistik stratejileri Türkiye’nin lojistik stratejilerinden farklı olamaz. Türkiye bir tarafa<br />
giderken <strong>Samsun</strong> öbür tarafa gitmeyi kendine strateji edinemez. Bunun için buradaki<br />
strateji Türkiye’nin lojistik stratejilerine uygun olması gerekiyor. Aynı şekilde Türkiye’nin<br />
lojistik stratejileri de en azından ekonomik parçası olduğumuz Avrupa Birliği’nin lojistik<br />
stratejilerinden de bahsediyor. Daha sonra biz uydurmasak da onlar bizi müktesebatlarla<br />
uyduracaklar öbürlerine. Avrupa Birliği’nin stratejileri de yetmiyor. Küresel bir<br />
dünyada yaşıyoruz. Yani <strong>Samsun</strong>’dan çıkıp dünyayı görmemiz gerekiyor. Bunun için bir<br />
tersine yol çizdim size.<br />
Dünyadan başlayacağım <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong>’a ineceğim. Stratejiler konusunda çeşitli uluslararası<br />
kuruluşların küresel stratejileri var. Bunlar Dünya Bankası, Dünya <strong>Ticaret</strong> Örgütü<br />
gibi, Birleşmiş Milletler gibi kurumların yayınladıkları raporlardan alınmış stratejiler bunlar.<br />
Belirli bir hiyerarşisi yok ama tek tek geçelim üzerinden. Demir yolunun kullanılması<br />
yaygınlaşmalıdır diyor dünya. Deniz teması geliştirilmelidir. Tabi bu ikisini geliştirirken de<br />
kara taşımacılığını unutun demiyor. Kara taşımacılığının genel taşımacılık üzerinde payı<br />
azaltılmalıdır diyor, mümkün olduğu kadar deniz <strong>ve</strong> demiryolu taşımasına bunu aktarın<br />
diyor. Yakın yol-deniz taşımacılığı teşvik edilmelidir. Yani limanlar arasındaki yakın limanlar<br />
arasındaki taşımacılığı teşvik edelim diyor. Hava kargo taşımacılığı geliştirilmeli<br />
<strong>ve</strong> yaygınlaşmalı diyor.<br />
Taşımacılıkta dijital ortama geçilmesi gerekiyor. Yani artık faxlarla, formlarla, şunlarla<br />
bunlarla değil tamamen yazılımların, sistem üzerinde birbirleriyle konuşması gerekir<br />
diyor. Kombine taşımacılık yani birden fazla şekilde bir yükün taşınması diyor.<br />
Geri dönüşüm <strong>ve</strong> atık malzeme değerlendirmesi geri dönüş lojistiği yine geliştirilmelidir<br />
diye dünya kendine stratejiler belirlemiş bunlar uzun dönemli stratejiler. Avrupa Bir-<br />
112<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
liği’ne baktığımız zaman da Avrupa Birliği de şunları hedefliyor; dünya stratejilerine paralel<br />
olarak lojistik <strong>ve</strong> taşıma sektörü eğitimle desteklenmelidir <strong>ve</strong> çok hızlı değişen bir<br />
sektördür siz bunu eğitimle desteklemezseniz çağ dışı kalıyorsunuz. Bunun için akademi<br />
- endüstri işbirliği şart lojistik eğitiminde. Intermodel terminaller geliştirilmeli <strong>ve</strong><br />
yaygınlaşmalıdır diyor Avrupa Birliği raporlarında. Karayolları üzerinde trafik azaltılmalıdır.<br />
Yakın mesafe dışında demir <strong>ve</strong> deniz yoluna aktarılmalıdır. Trans Avrupa Karayolu<br />
ulaşımı, Trans Avrupa deniz yolu ulaşımı… Bunların da yine kurulması <strong>ve</strong> geliştirilmesi<br />
öngörülmüş Avrupa Birliği’nde. Demiryolu taşımalarında kalite <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rim artmalıdır diyor.<br />
Bunu hepimiz istiyoruz, Avrupa da istiyor bunu. Hatta sadece demiryolu hatları kurulmalıdır<br />
diyor. Deniz otoyolları kurulmalıdır, yani limanlar arası bir otoyol gibi çalışacak<br />
deniz hatları oluşturulmalıdır diyor. Lojistik köyler yaygınlaştırılmalı <strong>ve</strong> kullanımı teşvik<br />
edilmelidir diyor.<br />
Biz çok geç başladık, İtalya 73 yılında Almanya belki ondan daha önce lojistik köylerin<br />
oluşturulmasında kanunlar çıkartmaya yönetmelikler çıkartmaya <strong>ve</strong> inşasına başladı.<br />
Biz epey bir geride kaldık. Yaklaşık 25-30 sene geriden geliyoruz. En iyi lojistik<br />
uygulamalar başarılı uygulamalar belirlenmeli <strong>ve</strong> paylaşıma da duyurulmalıdır. Ve de yük<br />
aktarmalarında kullandığımız çeşitli alanlarda yük elleçleme için kullandığımız ekipmanlarında<br />
standart hale getirilmesi gerekir diyor. Bunlara karşılık da Türkiye’deki kurumlarımız<br />
Devlet Planlama Teşkilatı, Ulaştırma Bakanlığı, Karayolları, Demiryolları gibi<br />
kurumlar da Türkiye’de belli stratejiler benimsemişler.<br />
Yine Türkiye Lojistik üs olacaktır. Bizim milli stratejimiz zaten artık. Türkiye’nin doğu <strong>ve</strong><br />
batısında yük köprüsü olması sağlanacaktır diyoruz. Kombine taşımacılığın geliştirilmesini<br />
biz de istiyoruz, ulusal taşıma koridorlarını oluşturmaya çalışıyoruz. Orta Asya,<br />
Balkanlar <strong>ve</strong> Orta Doğu ile taşıma bağlantılarımız güçlendirilecek <strong>ve</strong> iyileştirilecek, yani<br />
sınır kapılarımızın içindeki dışındaki alt yapılarımız kara, demir yolu <strong>ve</strong> deniz yolu altyapılarımızın<br />
güçlendirilmesini hedefliyoruz <strong>ve</strong> ulusal yük taşımacılığımızın da karayolundan<br />
demir yoluna kaydırılmasını hedeflemişiz Türkiye Cumhuriyeti olarak. Özel tren<br />
işletmeciliği teşvik edilecektir demişiz. Akdeniz Karadeniz yük koridoru oluşacaktır demişiz;<br />
bu çok önemli bizim için Karadeniz den Akdeniz’e yükü taşıyacak. <strong>Samsun</strong> -<br />
Mersin <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong> - İskenderun arasında çok hızlı şekilde ucuz maliyette yük taşıya-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
113
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
cak bir koridor oluşturmayı hedeflemişiz. Limanlarımızın lojistik merkez olması için limanlara<br />
kara <strong>ve</strong> demir yolu bağlantıları geliştirilmelidir diye hedeflemişiz. Kısa mesafeyi<br />
biz de yine kendimize ek olarak biçtik.<br />
Mevcut limanlarımızda çağdaş teknolojinin uygulanması destekleniyor, hedefleniyor.<br />
Yine devam ediyor bunlar. Akdeniz Bölgesi’nde konteynır planları <strong>ve</strong> bölgeleri hazırlanacaktır<br />
demişiz. Kargo elleçleme kapasitesi olan yeni havaalanları inşa edilecektir<br />
demişiz ki yıllardır yapıyoruz bunları. Yeni havaalanlarında kargo elleçleme tesisleri kuruyoruz.<br />
Bilgi sistemlerinin kullanılmasının yaygınlaşması, taşımacılık <strong>ve</strong> lojistik sektörü<br />
için ara eleman yetiştirilmesi, lojistik köylee kurulacaktır <strong>ve</strong> yaygınlaşacaktır diye de<br />
hedeflerimizi belirlemişiz. Lojistik faaliyetlerin Anadolu’ya yayılması teşvik edilecektir.<br />
Depo <strong>ve</strong> dağıtım merkezleri için asgari standartlar oluşturulacaktır. Bütün bunları analiz<br />
ettikten sonra <strong>Samsun</strong>’un stratejilerini belirtmek gerekiyor. Bunu yaparken de mevcut<br />
duruma bir bakmamız gerekiyor. <strong>Samsun</strong> şu anda ne durumda diye. Buna bakmak<br />
için de en basit yöntem bir analiz yapmak. Yani güçlü yönlerimizi zayıf yönlerimizi fırsatları<br />
<strong>ve</strong> riskleri ortaya koymak bu yaptığım çalışma ayaklarımı Karadeniz’in suyuna<br />
sokarak yaptığım bir çalışma değil. İstanbul’un denizine sokarak yaptığım bir çalışma<br />
değil, uzaktan gördüğüm bir çalışma <strong>ve</strong>ya samsundaki çeşitli çalışma raporlarının arkasından<br />
okuyarak çıkarttığım bir çalışma. Liman içindeki depolama <strong>ve</strong> elleçlemenin<br />
dışındaki lojistik köye taşınması liman hareketlerin rahatlaması açısından lojistik sektörü<br />
için eleman yetiştirilmesi, ihtisas limanları oluşturulması, yani konteynır limanı,<br />
araç limanı, bir dökme yük limanı, bir çimento kömür elleçleyecek, daha şehre uzak<br />
bir liman şehrinde lojistik köyde yine transit depoların yapılması, <strong>Samsun</strong>’un kısa mesafede<br />
taşıması bu işin merkezi olması bütün Karadeniz’deki limanları toplayan bir<br />
merkez haline gelmesi düşünülebilir. Düzenli fuar <strong>ve</strong> kongre yapılmadı Mersin’de. İki<br />
senedir yapıyoruz, bu sene üçüncüsünü yapıyoruz. Çok büyük faydası oluyor Mersin’e.<br />
Mersin’in komşu köylerine hatta bütün dünyaya Mersin artık gelişiyor diye bunun fırsatını<br />
yaratıyor bize.<br />
Teşekkür ediyorum hepinize…<br />
114<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
İbrahim ÇELİK<br />
TCDD Yük Daire Başkanı<br />
<strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Odası’nın <strong>Samsun</strong>’da düzenlediği bu önemli kongrede Devlet<br />
Demiryolları olarak bizlere de yer <strong>ve</strong>rdiğiniz için bu organizasyonu yapan herkese teşekkür<br />
ederim.<br />
Sayın hocalarımızla, <strong>Samsun</strong>lularla bir arada olmaktan <strong>ve</strong> demir yolu projelerini anlatmaktan<br />
dolayı da hepinize tekrar teşekkürlerimi sunuyorum.<br />
Şimdi çok kısa, bir dakikalık bir filmle başlayacağım <strong>ve</strong> bizim hızlı trenimizi size göstereceğim.<br />
Böylece <strong>Samsun</strong>luları da artık hızlı trenle tanıştırmak istiyorum. Hızlı tren nasıldır<br />
bir görelim.<br />
E<strong>ve</strong>t arkadaşlar devlet demir yolları bildiğiniz gibi şu anda tekel konumunda <strong>ve</strong> tren işletmeciliğinde<br />
de Türkiye’de tekel. Maalesef özel sektör giremiyor. Tekel olduğumuzdan<br />
da yolcu <strong>ve</strong> yük trenlerini devlet demir yolları olarak biz işletiyoruz. Hocamızın<br />
sorusuna cevap olsun diye hemen konunun başlangıcında söyleyeyim, özel sektöre<br />
açılması için demir yolunun bu konuda yeniden yapılandırma çalışmalarını tamamla-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
115
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
dık <strong>ve</strong> bir kanun taslağı hazırladık, bakanlığımızda bekliyor. Meclisteki sıraya göre duruma<br />
göre görüşülecektir. Şimdi birkaç arkadaş da sorularında belirtti, değerli katılımcılar<br />
da konuşmalarında dile getirdiler. Demir yollarının alt yapısı yetersiz gibi konular<br />
dile getirildi, doğrudur. Şu gördüğünüz yansımayı buradan incelemek istiyorum.<br />
Burada şu anda devlet demiryollarının alt yapısı hattı 11.415 km’dir. Demiryolu ağımızın<br />
%21’i elektrikli %25’i ise sinyalli durumdadır. <strong>Samsun</strong>’u ilgilendiren bölümde şu<br />
gördüğünüz bölüm. Burası da ne elektrikli ne sinyalli durumdadır. Normal klasik tipte<br />
trenlerin trafiğinin insan gücüyle terbiye sistemi dediğimiz bir sistemle takip edildiği bir<br />
sistemdir. Ancak son günlerde <strong>Samsun</strong> <strong>ve</strong> civarındaki gelişmeleri potansiyele bağlı olarak<br />
yer planlamamıza aldık <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong>-Sivas arasını sinyalli hat haline getireceğiz. Sinyalli<br />
hat haline geldiği zaman da ilk etapta buranın kapasitesi yaklaşık %50 oranında<br />
artacak, amacımız o. Yine haritaya baktığımızda cumhuriyetin ilk yıllarında yeşil renkli<br />
olan rakamlara baktığımızda yılda ortalama 134 km’lik yol yapılmış ama 1952’den<br />
2002 yılına kadar baktığımızda yılda ortalama 18 km, 2003’ten de günümüze kadar<br />
yılda ortalama 135 km yapılmış. İşte bunun hepsi burada açık arkadaşlar. Burada bir<br />
ihmalkarlık söz konusudur. Şu anda şikayetçi olduğumuz konuların hepsi ondan kaynaklanıyor.<br />
Şimdi size bunu aşmak için neler yapıyoruz, kapasiteyi arttırmak için neler yapıyoruz,<br />
bu lojistik sektöründe demir yolu olarak biz de varız diyebilmek için ne tür projeler gerçekleştirmek<br />
gerekiyor, ne tür yatırımlar yapmak gerekiyor? Bunlarla ilgili kısa bilgiler<br />
<strong>ve</strong>rmek istiyorum:<br />
Hızlı tren hatlarımızı söylemiştik, zaten filmde de gösterdik. Bu da yine lojistiği aslında<br />
ilgilendiriyor. Hızlı trenin sürekli geliştirilerek ülkemizde artık devam etmesi gerekiyor. Yatırımlarımız<br />
şu anda hızla devam ediyor <strong>ve</strong> 2012 yılında da artık Ankara’dan İstanbul’a<br />
kadar hızlı trenle gideceğiz inşallah. Konya ile ilgili de hızlı tren çalışmalarımız devam<br />
ediyor, bu yıl sonunda da Ankara-Konya’yı açacağız <strong>ve</strong> artık hizmete sunacağız. Bu konudaki<br />
çalışmalarımız da hızlı bir şekilde devam ediyor. Yine Ankara, Sivas, Bursa’da<br />
hızlı tren projelerimiz <strong>ve</strong> bunun yanında yolcu taşımacılığı ile ilgili İstanbul ile İzmir <strong>ve</strong><br />
Ankara’da da nakliye işletmeciliği ile ilgili yeni yatırımlarımız devam ediyor.<br />
116<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Demiryolları hatlarını ilk yansımada da göstermiştim. Hatlarımıza bakım gerekiyor, özellikle<br />
bakım çok önemlidir. Kalitenin <strong>ve</strong>rilebilmesi için bakım çok önemlidir. Bunu da<br />
hedeflerimiz arasına aldık <strong>ve</strong> mevcut yollarımızı yenilemeye başladık. Bugün itibariyle<br />
de 18 noktada bakım çalışmaları yapıyoruz. Eğer bizimle taşıma yapan müşterilerimiz<br />
varsa biraz sıkıntı yaşıyorlar bugünlerde hattın tek olmasından dolayı. En başta da söylediğim<br />
gibi terbiye sisteminin olmasından, bakımdan dolayı bugünlerde gecikmeler yaşıyoruz.<br />
Bu yıl da epeyce bir bakım yapacağız ondan sonra da artık biraz daha hızlanmış<br />
olacağız. Araçlarımızı da yeniliyoruz arkadaşlar. Araçlarımızın yenilenmesi gerekiyor. Yük<br />
vagonlarını şu yansıda en aşağıda gördüğünüz kapalı tipteki vagonları halis tipi dediğimiz<br />
yeni vagonlarla takviye ediyoruz. Bunun yanında yine çeşitli çok amaçlı vagonlar<br />
da imal ettik <strong>ve</strong> bundan sonra da imal edeceğiz. Bunları imal ettiğimiz gibi yerli sanayinin<br />
de desteklenmesi gerekiyor. Artık tekerlek takımı, raylar vb. malzemelerin Türkiye’de<br />
yerli sanayide üretilmesi gerekiyor. Maalesef son dönemlere kadar üretilemiyordu<br />
ama artık Türkiye’de de yerli sanayi gelişiyor. Tekerlek fabrikası kuruldu Kırıkkale’de, ray<br />
üretmeye başladık yerli yayları kullanıyoruz artık. Tra<strong>ve</strong>rs fabrikalarımız kuruldu onlarda<br />
tra<strong>ve</strong>rs yapıyoruz. Makas fabrikamız kuruldu, yine makasları da Türkiye’de üretme şansımız<br />
var.<br />
Bunların hepsi parayla oluyor tabi para da gerekli. Bu hükümet politikasıdır. Hükümet<br />
ne kadar çok devlet demir yollarına para <strong>ve</strong>rirse bizde o kadar yatırımlarımızı projelerimizi<br />
gerçekleştiriyoruz. Bu yansıda da görüldüğü gibi 2003 yılına kadar maalesef yatırımlardan<br />
çok az pay aldığımızdan dolayı projelerimizi gerçekleştiremez hale gelmiştik<br />
ama 2003 yılından sonra hükümetimiz devlet demir yollarını gerçekten bir hükümet<br />
politikası haline getirdi. Gördüğünüz gibi de 2010 yılında 2,5 milyarlık bir yatırım aldık.<br />
Bu da kamu kuruluşlarının arasında demiryollarının en fazla aldığı paydır. Sayın bakanımız<br />
da artık Türkiye’yi lojistik üs haline getirme stratejisiyle çalışıyor <strong>ve</strong> bütün projelerimizi<br />
de buna göre yapıyoruz. Rakamlardan <strong>ve</strong> gerçekleşmelerden de bunları<br />
görebilirsiniz.<br />
Şimdi işletme faaliyetlerimizden bahsetmek gerekirse 2008 yılında 23,5 milyon ton<br />
gibi bir yük taşımacılığı yaptık demiryolu ile. 2000’li yıllarda 2002-2003’lü yıllarda yük<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
117
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
taşımacılığına ait tüm sektör maalesef %4 civarındaydı. Bu gelişmelerle birlikte ancak<br />
2008 yılında bu sayıyı % 5,5’a kadar getirebildik. Arkadaşlar 5,5 çok az bir oran. Ama<br />
biz demiryolu çalışanları olarak bakanımızla birlikte şunu söylüyoruz; taşıma yolları içerisinde<br />
tüm yollar: demiryolu, denizyolu, hava yolu kendine has olan yükleri kendisi taşısın.<br />
Yani bir yükün eğer demiryolu ile taşınması gerekiyor ise demiryolu ile taşınsın.<br />
Eğer karayolunun özelliğine sahipse karayolu ile taşınsın. Hiçbir zaman demiryolları ya<br />
da karayolları, denizyolları birbirine rakip değildir. Herkes kendine özgü yükleri kendisi<br />
taşısın.<br />
Bunun yanında liman işletmeciliği de yapıyoruz. 7 tane limanımız var demiryollarının<br />
işlettiği <strong>ve</strong> bunların işletme hakkının özel sektöre devirlerini yapıyoruz. Yansıda da gördüğünüz<br />
gibi 2007 yılında Mersin limanını devrettik <strong>ve</strong> orda da 2008 <strong>ve</strong> 2009’daki performanslar<br />
özel sektör sahibinin etkisiyledir. Onlar tamamen Mersin Limanı, bunun<br />
yenisi de <strong>Samsun</strong>’da katıldı <strong>ve</strong> artık <strong>Samsun</strong> limanını da bildiğiniz gibi Cey Group’a<br />
devrettik. Cey Group’un girmesiyle birlikte artık bu performansın daha da fazla artacağını<br />
tahmin ediyoruz. Yine tüm sektörlerde, ulaşım sektöründe %25 gibi bir gerileme<br />
olmasına rağmen hem limanlarımızda hem de demiryolu yük taşımacılığında %<br />
7’lik gibi 2009 yılında bizde de bir gerileme oldu. Yani bu durum şunu gösteriyor ki demiryolu<br />
taşımacılığı kararlıdır. Bu da lojistik sektörü için önemli bir kavramdır. Hem fiyat<br />
açısından hem de sistem açısından sürekli istikrarlılık <strong>ve</strong> kararlılık gösterir.<br />
Şimdi biz de 2004 yılından itibaren blok treni işletmeciliğine geçtik, blok tren işletmeciliği<br />
nedir? Blok tren işletmeciliği, çıkıştan varışa kadar trenlerin bölünmeden bir<br />
blok halinde hareket etmesi demektir. Sadece personeli değiştiririz belirli noktalarda.<br />
Biraz önce bir arkadaşımız orada bir soru sordu. Büyük bir ihtimalle o arkadaşımızın<br />
söylediği tren blok tren sınıfına girmiyordu. Yani blok tren demek Express tren demek,<br />
planlı tren demek, çıkışı belli, varışı belli, kalkış saati belli. Bu trenler kesinlikle gecikmez<br />
<strong>ve</strong> saatinde gider. Demiryollarının karakteristiği böyledir yarın tren kalksın bugün<br />
tren kalksın gibi şeyler kesinlikle olamaz. Demiryollarında planlıdır trenler, önceden<br />
planlanmıştır. O saatinde kalkar <strong>ve</strong> çıkışından varışına kadar da gider. Bu performanslar<br />
sayesinde de o ilk gösterdiğim yansılardaki performanslara ulaştık. Burada bu blok<br />
118<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
trene geçilmesiyle birlikte artık hem Avrupa hem de Asya’da birçok ülke ile de uluslararası<br />
blok trenler çalıştırmaya başladık. İthalat ihracat taşıması<br />
2000’li yıllarda <strong>ve</strong> ondan önceki yıllarda genel bazda 1 milyon tona 9 bin ton civarındayken<br />
şu anda bu projelerle birlikte 3 milyon tona 200 bin tona kadar çıkardık <strong>ve</strong> bu<br />
artışlar devam ediyor.<br />
İşte Avrupa yönüne yaptığımız örnekler burada, Irak yönüne yaptığımız örnekler burada.<br />
Yine İran yönüne yaptığım birkaç trenden örnek <strong>ve</strong>riyorum. Burada bir trenimiz<br />
daha var İstanbul’dan çıkıyor <strong>ve</strong> Almatı’ya kadar gidiyor. Bu da Mete Bey’in bahsettiği<br />
trenlerimizden bir tanesidir. Burada hem uluslararası anlaşmalardaki hem raylardaki<br />
farklılıklardan dolayı maalesef Mete Bey’in söylediği sıkıntılar oluyor. Bu sıkıntıları da<br />
aşmak amacıyla hem taşımamız devam edecek hem de <strong>Samsun</strong> ile ilgili bahsettiğimiz<br />
<strong>Samsun</strong>-Kavkaz projesini (zaten burada yaşanan sıkıntılardan dolayı önem <strong>ve</strong>rdik)<br />
de gerçekleştirmeye çalışacağız. Yine bir taşıma başlattık bunu her yerde de<br />
söylüyorum. Çin <strong>ve</strong> Pakistan uzantısı bizim için çok önemli, ipek yolu güzergahı üzerinden<br />
yeni bir tren daha sefere koyduk, Pakistan İslamabad’dan İstanbul’a kadar geliyor.<br />
6566 km’lik bir mesafede 13 bin gibi deneme seferinde kısa bir sürede İstanbul’a<br />
kadar geldi yine burada da aynı Rus tarafında olduğu gibi hem raylardan hem de anlaşmalarımızdan<br />
kaynaklanan farklılıklar var. Raylar onlarda daha geniş <strong>ve</strong> ayrıca şu<br />
anda bizle hiç alakası olmayan Hindistan tarafında bir sözleşme var ona üyeler. Böyle<br />
olunca da uluslararası trenlerde sıkıntılar oluyor. Önemli olan aynı hukuka dayalı aynı<br />
anlaşmaya tabi olmaktır. Bunun için de hem bu işin içinde hem de uluslararası platformda<br />
çalışmalar devam ediyor, ortak taşıma anlaşmaları yapılıyor. Bu konuda da lojistik<br />
kapsamında çalışmalar devam ediyor.<br />
Arkadaşlar tır kasası taşımacılığı yapmaya başladık. Hem tırı trenle taşıyoruz bunun<br />
yanında hem de tırın kasalarını trenle taşımaya başladık. Bunu da Avrupa’da yapıyoruz,<br />
İstanbul’dan Avusturya’ya kadar götürüyoruz. Burada da tırları olanların tırlarını taşımaya<br />
talibiz. Artık diyoruz ki yollar duruyor trenler gidiyor. Tırları artık trenlerin üzerinde<br />
götürüyoruz. Özel sektör vagonlarını da aştık artık piyasada.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
119
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Her ne kadar şu anda tekel konumunda olsak da arkadaşlar, özel sektör de artık kendi<br />
vagonlarıyla taşıma yapabiliyor <strong>ve</strong> fiyatlar da buna göre daha indirimli. Ortalamada şu<br />
andaki taşımalarımızdaki payı % 20 civarına çıktı <strong>ve</strong> sayısı da her geçen gün artıyor. Hocamın<br />
da bahsettiği kanunun çıkmasıyla birlikte artık özel sektör taşımaları iyice artacak<br />
<strong>ve</strong> geleceğe yönelik planlamalarımızda da 2023 yılı hedefi özel sektörün<br />
taşımacılığı demiryollarında %50, bizim devlet taşımacılığında %50 olarak planlamış<br />
durumdayız. Yani % 50 - 50 olacak.<br />
Tabi kapıdan kapıya taşımacılık da önemlidir. Lojistikte de çok önemli bir kavram vardır<br />
demiryollarında da, hem fabrikaları hem organize sanayi bölgelerini, demiryolu hatlarına<br />
bağlıyoruz. Bu limanlar da bu kapsama girer <strong>ve</strong> bu konuda çalışmalarımız da<br />
yatırımlarımız da hızla devam ediyor.<br />
Lojistik merkezler projesini başlattık devlet demiryolları olarak. 2005 yılında bu söylemleri<br />
oluşturmaya başladık. Devlet demiryolları olarak biz de 12 merkez oluşturduk.<br />
Bu 12 merkez de bu haritada gördüğünüz gibi özellikle sanayisi gelişmiş yerlerdedir.<br />
Bunların seçimleri de lojistik köy tanımı olarak tabir edilen tanımın tüm özelliklerini<br />
kapsar. Karayoluna yakındır, bazılarının denize erişimi vardır, organize sanayi bölgelerinin<br />
yakınındadır. Haritada çizilen 50, 150, 200 km’lik çevrede sanayiler oluşmuştur.<br />
Yani buralarda kapasite var arkadaşlar. Bunların bir tanesi de <strong>Samsun</strong>.<br />
Hepimiz için de önemli olan <strong>Samsun</strong>’un gelişimine bakarsak ilk öncelik halini ne alıyor?<br />
<strong>Samsun</strong>’da lojistik merkezi oluşturma projesinde biz ilk hizmete açtığımızda <strong>Samsun</strong><br />
lojistik merkezi oldu. Bu lojistik merkezleri biz de TCDD olarak inceledik. Avrupa’da<br />
da inceledik, uzmanlar getirdik, onlarla ortak çalışmalar yaptık, fizibilitelerini yaptık <strong>ve</strong><br />
biraz önce gösterdiğim 12 noktayı seçtik. Şu anda da yeni bir çalışma götürüyoruz bakanlığımızla<br />
birlikte, Sami Bey de o çalışmayı yürütüyor. Özel sektörde de artık bunu<br />
sağlayacağız. Demiryollarında bir merkez çekirdek ağ oluşturup demiryolunun etrafında<br />
özel sektörle birlikte yeni lojistik merkezler, yeni lojistik köyler kurma çalışmalarına<br />
da başladık. Bunlara da küresel lojistik merkez adını koyduk <strong>ve</strong> bu konuda da bir<br />
ekip kurduk. Sami Bey de sağolsun bu ekibin başında tüm birimleri birleştiriyor. Karayolu,<br />
denizyolu, demiryolu sivil toplum örgütlerinin hepsini birleştirerek küresel lojistik<br />
120<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
merkezi kurma çalışmalarını yürütüyoruz. Burada da özel sektör işbirliği içerisinde,<br />
sabah Atilla Bey’in konuşmalarında da bahsettiği gibi Mersin bunun bir örneğidir. Mersin’de<br />
içinde demiryolunun da olduğu lojistik köy kurma çalışmaları devam ediyor.<br />
Onun da Atilla Bey çalışmalarını yürütüyor, birlikte zaten sürekli görüş alış <strong>ve</strong>rişinde<br />
bulunuyoruz. Biz de elimizden gelen desteği kendilerine sağlıyoruz.<br />
Lojistik merkezlerinin kurulmasıyla birlikte 51 milyon TL gibi bir para harcadık bugüne<br />
kadar ama devam ediyor bu harcamalarımız. Bu sayede, demiryoluyla taşıma yapan<br />
firmalara, lojistik firmalarına, kuruluşlara 6.9 milyon m 2 ’lik bir alan gibi bir lojistik alan<br />
kazandıracağız. Bu yansıda da gördüğünüz gibi taşımalarımız % 84 artacak, stok alanlarımız<br />
merkez yani yerleşim alanlarımız % 4 olacak. Yani artık getirdiği faydaları da<br />
sürekli konuştuk diğer konuşmacı arkadaşlar da söyledi, hocalarımız da söyledi o yüzden<br />
o konulara girmek istemiyorum.<br />
Bu gördüğünüz de bizim çalışmalarımızdan örnek bir lojistik merkezdir. <strong>Samsun</strong>’u örnek<br />
seçtik <strong>ve</strong> geliştirerek Türkiye’de devam ettiriyoruz çalışmalarımızı. Şu anda 256.000<br />
m 2 ’lik bir alanda kuruyoruz ama bu da tabi yeterli değil. Bu konuda da çalışmalarımız<br />
devam ediyor. Mevcut kurduğumuz yerin de bu küresel lojistik diye tabir ettiğimiz merkezi<br />
demiryolu olan daha büyük kapsamlı yer yapma çalışmaları devam ediyor. Onunla<br />
ilgili olarak yine Sami Bey <strong>ve</strong> ekibi, burada arkadaşlar… Yapılan çalışmalarla daha<br />
büyük alanlarda da lojistik hizmet <strong>ve</strong>rmeye çalışacağız.<br />
Yine bir sınır kapısı daha açtık. Bir de Marmaray projemiz var. Bu da Türk geçit projesi<br />
İstanbul’da, hem Avrupa yakasını hem Anadolu yakasını denizin altından birbirine birleştiriyor,<br />
buradan hem yolcu trenleri çalışacak hem de yük trenlerimiz çalışmak suretiyle<br />
hizmet <strong>ve</strong>receğiz. Bunun da inşaat çalışmaları yansıda da gördüğünüz gibi devam<br />
ediyor. Bununla birlikte boğaz tüp geçidi ile artık Avrupa <strong>ve</strong> Asya arasında kesintisiz bir<br />
demiryolu bağlantısı sağlanmış olacak. Hepsinin <strong>Samsun</strong> ile bağlantısı da şu şekilde<br />
sağlanacak biraz sonra başka bir yansıda da onu göstereceğim.<br />
<strong>Samsun</strong> için yine önemli bir proje var, Kars-Bitlis demiryolu projesi. Bu projeyle birlikte<br />
hem <strong>Samsun</strong> hattı hem de Erzurum- Kars hattımız ile o bölgedeki ticaret hacmimiz<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
121
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
daha da gelişecek. Özellikle ilk anlaşmalarında bulunduğum Kars-Bitlis ile ilgili projenin<br />
bütün uzmanları, yetkilileri Kazaklar, Çinler, Gürcüler, Azeriler bu hattın <strong>Samsun</strong>’dan<br />
gideceğinden <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong>’un merkez olacağından bahsettiler <strong>ve</strong> bu projenin gelişimi<br />
hem ipek yolunu doğuruyor hem de <strong>Samsun</strong> için lojistik sektörüne iyi hizmet <strong>ve</strong>recek<br />
bir hat oluşturacak. Bu sayede de artık hem Asya hem Orta Asya ülkelerine ulaşım sağlanacak.<br />
Yani şu yansıda gördüğünüz koridor artık oluşacak <strong>ve</strong> bu koridorla birlikte Orta<br />
Asya-Avrupa bağlantısı sağlanmış olacak. Ülkemiz de burada bir lojistik üs <strong>ve</strong> merkez<br />
haline gelecek.<br />
Bunun yanında Tekirdağ boru hattında da bir çalışmamız var <strong>ve</strong> genelde tabi bunların<br />
hepsi <strong>Samsun</strong>’u <strong>ve</strong> dolayısıyla Türkiye’yi etkileyen projelerdir.<br />
Yine önemli bir projemiz var <strong>Samsun</strong> ile ilgili biliyorsunuz, <strong>Samsun</strong>-Kavkaz arasında demiryolu<br />
feribotları çalıştıracağız. Bu feribotlarla vagonlar <strong>Samsun</strong>’a gelecek, karşı taraftan<br />
yani Rusya’dan da feribotlar yine <strong>Samsun</strong>’a kadar gelecek, burada eğer yük<br />
devam edecekse, vagon teknik olarak uygunsa, ölçüleri de uygunsa hattımızda Türkiye<br />
hatlarına gidecek ya da buradan İran, Suriye, Avrupa nereye istiyorsa oraya gitme imkânı<br />
bulacak. Eğer vagon gitmiyorsa yükü limanda aktarılmak suretiyle kamyonlarla ya<br />
da bizim diğer konteynırlarla taşınacak. İşte bu projedeki Ruslarla yaptığımız anlaşmada<br />
Mete Bey’in birtakım riskler <strong>ve</strong> tereddütlü olduğu bütün konuların çözümü bulunmuştur.<br />
O anlaşmalardaki bütün farklılıklardaki sorunlar giderilmiştir. Yine bir tane<br />
örnek <strong>ve</strong>reyim. Türkiye’den yüklenen bir yük <strong>Samsun</strong> limanına kadar geldiğinde bizim<br />
kendi belgemiz düzenlenecek, eğer yük devam edecekse yani transit bir yük ise <strong>Samsun</strong>’dan<br />
itibaren artık diğer belgeler düzenlenecek <strong>ve</strong> devam edecek. Yani sizlerin<br />
Rusça bilmesine belgelerin Rusça doldurulmasına gerek yok, bütün işlemler <strong>Samsun</strong>’da<br />
ilgili merkezde halledilecek, belgeler dolacak <strong>ve</strong> yükler o şekilde gidip ters istikamette<br />
de geri dönecek. Böylelikle de <strong>Samsun</strong> üzerinden Rusya’ya kesintisiz bir demir<br />
yolu bağlantısı sağlanmış olacak, bunun da çalışmaları devam ediyor. Kapak atma<br />
rampası yapılmış. Öğleden önce ziyaret etme imkânım oldu ona da baktım. Kapak<br />
atma rampaları yapılmış hatlar da şu anda yapılıyor. Bugüne kadar gecikmesinin sebebi<br />
şuydu arkadaşlar Rusya ile anlaşmamızı tamamlayamamıştık ama onbeş gün<br />
önce onların başbakanıyla bizim başbakanımızın bir araya geldiği büyük kapsamlı toplantıda<br />
sayın bakanımız Binali Yıldırım <strong>ve</strong> onların bakanları tarafından ana anlaşmamız<br />
122<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
artık imzalandı. Prosedürlerine başlandı, devam ediliyor çünkü bu zamana kadar anlaşma<br />
yapamamıştık. Ruslarla anlaşmamızı da tamamladık. Bundan sonraki prosedürlere<br />
de devam ediliyor. Artık iki ülke arasında karşılıklı görüşmek suretiyle açılış tarihi<br />
belirlenip ona göre buranın da hizmete açılmasını sağlayacağız.<br />
Bununla ilgili yine sorusu olan arkadaşlar varsa onları cevaplandırabilirim çok detaya<br />
da girmek istemedim ama sonuç itibariyle şunu söylüyorum; Mete Bey’in söylediği<br />
bütün sorunlar anlaşmada ortadan kaldırılmış durumda, bizzat fiilen kendimiz bu projede<br />
çok çalıştık, 3-4 yıldır da çalışıyorduk, sistemlerinden dolayı Ruslarla da anlaşmak<br />
biraz zor. Onların hukuk sistemi farklı bizim hukuk sistemimiz farklı, prosedürler çok<br />
farklı. Mesela bir örnek <strong>ve</strong>reyim, bizde bakanımız tarafından imzalanan bir anlaşma biliyorsunuz<br />
ki resmi gazetede yayınlanır <strong>ve</strong> ondan sonra yürürlüğe girer <strong>ve</strong> bu anlaşmayı<br />
alt ekip, bizler, teknik kişiler, uzmanlar hazırlar hazır hale getirir, ondan sonra<br />
resmi gazetede yayınlamak için meclise sunarlar ama onlarda tersi geçerlidir. Önce imzalanıyor<br />
neredeyse kanun haline geliyor ondan sonra alttaki ekip noktayı dahi değiştiremiyor,<br />
bundan dolayı böyle gidip gelmeler oldu sıkıntılar oldu <strong>ve</strong> şu anda da hepsi<br />
çözülmüş durumda anlaşma imzalandı. <strong>Samsun</strong>lular için de hayırlı olsun diyorum. Bununla<br />
birlikte yine Rusya ile Orta Asya <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong> merkez olmak suretiyle hem Mersinle<br />
bağlantı kurulacak hem de Ortadoğu ülkelerine oradan da diğer ülkelere devam<br />
edecek. Bu şekilde de bir hat <strong>ve</strong> ray koridoru oluşturmuş olduk.<br />
İşte bu projelerin tamamlanmasıyla birlikte artık ülkemiz lojistik üs haline gelecek. Burada<br />
<strong>Samsun</strong> da yer alıyor, gördüğünüz gibi <strong>Samsun</strong> da bir lojistik üs haline gelecek<br />
<strong>ve</strong> demiryolları da bu süreçte her zaman <strong>Samsun</strong>’u desteklemeye <strong>ve</strong> yüklerini taşımaya<br />
hazırdır.<br />
Hocalarım da anlattılar, diğer konuşmacılar da söylediler; şu yansıda gördüğümüz haritayı<br />
da biraz inceleyelim: 2023 vizyonumuz bu bizim. Devlet demiryollarının alt yapıyla<br />
ilgili 2023 yılında nerelere hat çekeceği, nerelere hızlı tren yapacağı burada belirlenmiş<br />
durumdadır. 10.Ulaştırma Şurasında da karar alınmıştır. Gördüğünüz gibi 2023 yılında<br />
11.599 km’lik demiryolu yaparak şu andakini %100 arttıracağız <strong>ve</strong> 22.504 km<br />
gibi bir alan sahibi olacağız, bu 2023 vizyonumuz. Bir de <strong>Samsun</strong> demiryolu hattında<br />
buradan burayı da sinyalli <strong>ve</strong> elektrikli hale getireceğiz. Hattımız şu an tek hat konumunda.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
123
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Bir de 2035 yılı planı var. Burada da gördüğünüz gibi <strong>Samsun</strong>’u Ankara’dan hızlı trenle<br />
birleştiriyoruz. 400 km’lik bir mesafeyi hızlı trenle birleştireceğiz, Ankara ile <strong>Samsun</strong><br />
artık 2-3 saatlik bir sürede kat edilebilecek.<br />
Bu haritamızda yine Zonguldak hattını dolayısıyla da Ankara’yı kısaltmak amacıyla bir<br />
projemiz daha var, o da Çankırı-Çorum üzerinden bu bölgedeki limanlara <strong>ve</strong> İstanbul’a<br />
daha kısa sürede yük nakletmeyi mümkün kılacak. Şu anda şu şekilde kat ediyoruz:<br />
Yansıda gördüğünüz gibi trenle bir yükünüzü götürebilmek için, örneğin İstanbul tarafına<br />
gidecekse Sivas hattına, şurada Kayseri’den dolanır. Görüyorsunuz, böyle bir yolda<br />
bu bölgeye yapılan yük taşımacılığı tahmin edersiniz ki çok uygun olmayabilir. Ancak<br />
bu hat ile son dönemlerde bu bölgeye olmasa da Mersin <strong>ve</strong> şu bölgelere çok yoğun<br />
miktarda yük taşımacılığı yapıyoruz. Kapasite artık yetmez hale geldi, o yüzden hat<br />
kapasitesini de arttırmak amacıyla bu hattı sinyalli yapacağız. Yine Çankırı-Çorum hattı<br />
da 156 km’lik bir hat <strong>ve</strong> işte bunların tamamlanmasıyla birlikte artık <strong>Samsun</strong> hem<br />
yolcu hem yük taşımacılığında hem Anadolu’ya, Avrupa’ya hem de Orta Asya’ya açılmış<br />
olacak <strong>ve</strong> demiryolunda bir merkez haline gelmiş olacak arkadaşlar. Aynı zamanda<br />
eğer trenlerin, vagonların özelliği uygun ise yük taşımacılığı da yapacağız lojistik sektörü<br />
için, hem yolcu hem yük taşıyacağız <strong>ve</strong> ortak bir işletmecilik olacak. İşte bu proje<br />
ile birlikte bu hatların hepsinin tamamlanmasıyla demiryolu yük taşıma kapasitesi artacak.<br />
Şu an %5,5 dediğim oran 2023 yılında %15 olacak arkadaşlar. Bu oran Avrupa’da<br />
da böyledir bazı ülkelerde %15 bazı ülkelerde %20 ama ortalamaya<br />
vurduğumuzda demiryoluyla yük taşımacılığı 15 ila 20 civarında kalır. Bizim hedefimiz<br />
de bu oranı yakalayabilmek. Bunun için de alt yapıyı, aracı <strong>ve</strong> ekipmanı oluşturmamız<br />
lazım. Bunun yanında da en önemlisi hocamın da en başta söylediği yeniden yapılanma<br />
dediğimiz yeni kanunu çıkarmamız gerekiyor. Bu sayede özel sektörün işletmeciliğe<br />
girmesi tamamlanacak <strong>ve</strong> bu projelerin tamamlanması ile de istediğimiz<br />
hedeflere ulaşacağız, bunun için de çalışmalarımız devam ediyor.<br />
Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim. Herkesin yüklerini demiryolu ile taşımasını bekliyorum<br />
<strong>ve</strong> hepinizin yüklerini de taşımaya hazır olduğumuzu belirtiyorum, teşekkür<br />
ederim.<br />
124<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Sami KABAŞ<br />
Ulaştırma Bakanlığı Danışmanı<br />
Değerli hocalarımız, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Ticaret</strong> Odamızın çok değerli başkanı, çok değerli kamu<br />
görevlisi arkadaşlarımız, basın mensupları, değerli <strong>Samsun</strong>lu hemşerilerimiz,<br />
Hepinizi saygı <strong>ve</strong> sevgiyle selamlıyorum.<br />
Sayın bakanımızın selamlarını arz ediyorum, bildiriyorum sizlere.<br />
Tabi uzun bir çalışma programı… Sayın Bakanımız böyle çalışma programlarının sonunda<br />
bir fıkra anlatır, herkesi bir rahatlatırdı. Tabi ben o kadar becerikli değilim yani.<br />
Ama bilinen bir şey vardır ki; bir kişi kalır, o da samimiyetle dinlediğini görünce -son konuşmacı<br />
kendini son konuşmacı zannediyor- “Yahu kardeş, anlayamadığım…” diyor<br />
“…beni dinledin çok he<strong>ve</strong>slisin herhalde.” “Bu konularda bilgi almaya kartımı da <strong>ve</strong>riyorum”<br />
demiş “yok ben senden sonraki konuşmacıyı dinliyorum” demiş. Kimse kalmamış<br />
çünkü.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
125
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Şimdi burada, başından beri aşağı yukarı tüm kadro burada. <strong>Samsun</strong> bu işe kenetlenmiş<br />
odaklanmış hayırlı uğurlu olsun diyorum. <strong>Samsun</strong> bu işin üstesinden gelecek.<br />
Çünkü bu konuda Atilla Yıldıztekin hocamız, Mehmet Tanyaş hocamız, değerli UND<br />
temsilcimiz İbrahim Bey gibi değerli bir lojistikçimiz, demiryolları taşımacımız Mete Bey,<br />
burada tanıştık birçok arkadaşla. <strong>Samsun</strong> büyük bir buluşma noktası oldu <strong>ve</strong> konuşmacıların<br />
hepsi de <strong>Samsun</strong> küresel lojistik üs olmalıdır noktasında birleşti. Bunu duymaktan,<br />
bunu görmekten çok mutlu olduk. Çünkü ben eski tersaneler genel<br />
müdürüyüm, lojistikçi değilim hocalarımızdan öğreniyoruz, ticaret odalarımızdan öğreniyoruz,<br />
nakliyecilerimizden, LODERimizden öğreniyoruz. Ama bu sektör hakikaten beni<br />
de çok heyecanlandırdı. Daha çok limancılık <strong>ve</strong> gemi sanayiyle uğraştıktan sonra Sayın<br />
Bakanımız bu konunun çok önemli olduğunu, bir koordinasyon gerektirdiğini, ulaştırma<br />
şurasında -21 Eylül 1999 da yaptığımız şurada- ortaya koydu.<br />
Bize Allah’ın <strong>ve</strong>rdiği jeostratejik konumu yaşıyoruz <strong>ve</strong> bunun da önemli bir noktasında<br />
<strong>Samsun</strong> <strong>ve</strong> Mersin var. Adeta Türkiye’nin belini doğrultacak, bel kuşağı gibi. Atilla Yıldıztekin<br />
hocam da hakikaten Mersin’i sağolsun epey halletmişti biz bu işe başladığımızda.<br />
Mersin Deniz <strong>Ticaret</strong> Odamız, <strong>Ticaret</strong> Odamız Sayın Valimizin öncülüğünde…<br />
Biraz hazır bulduk, onun için oraya çok fazla zahmet <strong>ve</strong>rmeye gerek kalmadı. Beni hiç<br />
yormadılar. Mesafe aldıkça bizde mutlu olduk. Sayın Bakanımız ulsulararası lojistik<br />
merkezlerin çok süratle oluşturulması gerektiği noktasında şuradan sonra konuya çok<br />
daha fazla hız <strong>ve</strong>rilmesi <strong>ve</strong> çok kısa zamanda halledilmesi gerektiğini, kendisinin bunu<br />
halletmenin çok büyük bir ideali olduğunu çeşitli <strong>ve</strong>silelerle ifade etmiştir kamuoyunada,<br />
diğer toplantılarda da.<br />
Yani Almanya’nın 20 yıl önce yapmış- işte bugün sabahki sunumlarda belirtildiği gibi -<br />
İtalya 1974 te başlamış <strong>ve</strong> gelişmiş ülkeler olmuşlar. Yani lojistiğin ne kadar önemli olduğunu<br />
bu tarihler bize gösteriyor. Bu alt yapıyı yapan ülkeler gelişmiştir. Bizler bu konuda<br />
aslında eski planlara baktığımız zaman, Ulu Önder Atatürk’ün İzmir İktisat<br />
Kongresi’yle başlayan o büyük hamleyi incelediğimizde, hakikaten büyük hedefler ortaya<br />
konulmuştur. Şimdi <strong>Samsun</strong> Limanı’nın planlandığı dönemdeki sınırlarına bakınız,<br />
şimdiki haline bakınız. Bütün limanlarımız böyle. İzmir Limanı, Tuzla Tersaneler Böl-<br />
126<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
gesi, Pendik Tersane Bölgesi… Eski mesleğimden biliyorum. Birinci gelişme alanı, ikinci<br />
gelişme alanı, üçüncü gelişme alanı… Bir bakıyorsunuz, nasıl gelişecek derken tersaneler<br />
genel müdür yardımcısı olmuşuz 15 sene önce. Baktım ki hepsi konut alanı<br />
olmuş. Çarpı çekmişiz. Bakanlar Kurulu kararı olmasına rağmen onu kimse görmemiş<br />
<strong>ve</strong> konutları açmışız. Aslında doğru planlanmış ülkemiz ama gerçekleştirememişiz. Kalkınma<br />
süreçlerini devam ettirememişiz. Biraz çabuk içe kapanmış <strong>ve</strong> kendi iç barışımızı<br />
sağlamakla çok meşgul olmuşuz. Atatürk’ün halbuki bize ne güzel bir nasihati var,<br />
hedefi var “ Yurtta barış dünyada barış”. Yani bu istikrarı, bu gü<strong>ve</strong>n ortamını sağlayarak<br />
kalkınabiliriz.<br />
İşte Sayın Başkanım biraz önce Kazakistan’a, Irak’a, Pakistan’a giden trenlerimizi gösterdiği<br />
zaman duygulandım. Yine Atatürk’ün güzel bir sözü var; demiryolcuları olarak<br />
bunu söyleriz, söyler arkadaşlarımız “demiryolu ümran yoludur, mutluluk yoludur, huzur<br />
getirir, kalkınma getirir” demiştir. Demek ki biz de o ülkelerden enerji kaynaklarının bulunduğu<br />
tüketim toplumlarına enerjiyi kullanan <strong>ve</strong> diğer ürünleri kullanan tüketim merkezlerine<br />
ulaşabilmek için demiryolunun oralardan Avrupa’ya ulaşması, boru hatlarının<br />
ulaşması <strong>ve</strong> diğer ulaşım araçlarının ulaşması gerekiyor. Onları da mutlu edecek olan<br />
budur. Yani biz hem onları mutlu edeceğiz, hem de biz mutlu olacağız. Ama barış içerisinde<br />
olmamız lazım. Bu da Türkiye’nin sınırlarını aşan bir misyonla, vizyonla hareket<br />
ederek geçmişten aldığı güçle bugüne o gücü taşıması ile inşallah bu transit görevini<br />
en iyi şekilde yapacaktır. Zira transit yüklerde çok zayıfız. Hep ah o eski Mersin Limanı’ndan,<br />
İskenderun Limanı’ndan neydi o günler deriz bir araya gelince. Ne yükler taşırdık.<br />
Gemiler sırada beklerdi, kamyonlar beklerdi. Kamyonlar vızır vızır çalışırdı. Şimdi<br />
o günleri yakalamaya çalışıyoruz.<br />
Bir Irak-İran harbi bizi bitirdi. Demek ki etrafımızda da barış olması gerekiyor. Bizim bu<br />
büyük hedeflerimizi yapabilmemiz için İran’ın bizim üzerimizden yük talep etmesi <strong>ve</strong> Türkiye’nin<br />
huzur <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>n ortamını sağlamış <strong>ve</strong> yüklerin gü<strong>ve</strong>n içerisinde aktarılabileceğine<br />
inanması gerekir. Yani bu gü<strong>ve</strong>nden yükün emniyetli taşınması da tabi ki söz<br />
konusu. Öyleyse biz bütün bunları düşünerek hem siyasal alt yapımızı hem demokrasimizi<br />
hem insan gücümüzü, eğitimimizi, alt yapımızı, karayolu, demiryolu, denizyolu<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
127
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
limanlarımızı, bütün alt yapımızı iyileştirirsek dünya bizim üzerimizden geçecektir, bizi<br />
kullanacaktır. Küresel lojistik oyuncular Türkiye’yi tercih edecektir. Zira bu toplantıda başından<br />
sonuna kadar bütün konuşmacı arkadaşlarımız, uluslararası ulaşım ortamının<br />
bilgisini sundular bize. Bunların <strong>Samsun</strong>’dan geçenlerini aradı gözlerimiz hep. <strong>Samsun</strong><br />
Limanı da dahil mi?<br />
Şura sırasında <strong>Samsun</strong> Limanı’nın durumu değerlendirilirken ben de bir <strong>Samsun</strong>lu<br />
olarak gözüm tabi oraya kaçıyor. Nasıl değerlendiriliyor acaba. Filyos Limanı öne çıktı.<br />
Yani arkasında 7 milyon metrekare bir alan kamulaştırmışız önüne büyük bir liman yapılacak.<br />
<strong>Samsun</strong> tarihi bir liman kenti, bir ticaret kenti… Sayın Büyükşehir Belediye<br />
Başkanımız heyecanla söyledi; <strong>Samsun</strong> bir ticaret merkezi <strong>ve</strong> liman kenti. Bunun alt<br />
yapısı nerede. Liman küçültülerek liman kenti olunur mu? Liman büyümek zorunda,<br />
gelişmek zorunda… İyi ki özel sektör limanlarımız yetişmiş imdada, büyük tonajlı gemileri<br />
de kabul etmişiz. Burada limanımız bizim doğuya doğru gelişti. Burada 3 tane<br />
liman var, gerekirse daha da büyüyebilir. Ama geri alanda sanayi var, yerleşmiş bir yapı<br />
var. Biz tamam buraları da geliştireceğiz ama buralarda daha bir tane fabrika yok doğru<br />
dürüst. Üretim yok. Güzergah içerisinde olabilmemiz <strong>ve</strong> iyi bir oyuncu olabilmemiz için<br />
<strong>Samsun</strong>’u sunmamız lazım.<br />
Dün <strong>Samsun</strong> Limanımızı ziyaretimizde Sayın Liman Müdürümüzle görüştürdüm arkadaşları.<br />
<strong>Samsun</strong> limanında yaptıkları hedefleri aktardılar. Şimdi rapor hazırlayacak süratle<br />
Sayın Müdürüm inşallah… Ne kadar önemli bir oyuncu olduğumuzun <strong>ve</strong> yeni<br />
lojistik international logistics center çalışmamızı da rapor edelim dediler. <strong>Samsun</strong>’un<br />
güçlü bir oyuncu olduğunu raporlayalım dedi arkadaşlar. Yani çok uzatmayayım, bu<br />
saatte sıkıcı olabilir. <strong>Samsun</strong>’a <strong>Samsun</strong>lular <strong>ve</strong> çok değerli hocalarımız yardımcı olmaya<br />
hazırlar gördüğünüz gibi. Ama <strong>Samsun</strong>’un nasıl bir alt yapıya sahip olması gerektiği<br />
konusunda lütfen büyük düşünün.Yıllar içerisinde Sayın Bakanımızın bize talimatı<br />
Türkiye’nin 50 yılını en azından 50 yıl sonraki geleceğini bir düşünündür. Bir ara ziyaret<br />
ettiğimde bir tıbbi malzeme üreticisi -2 yıl önceydi- dedi ki o zaman; “Genel Müdürüm”<br />
dedi, “Sayın Genel Müdürüm, sen bir araya gir de şu Dış <strong>Ticaret</strong><br />
Müsteşarlığı’ndan şu tesisimin yanına bir tane daha makine koyayım dedi. Fakat par-<br />
128<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
selim küçük geliyor azıcık daha büyütelim, bir makine daha koyacak kadar fazla bir şey<br />
istemiyorum. Benim uluslararası rekabetteki gücümü zayıflatıyor.” dedi. “İnşallah bir<br />
şeyler yaparız.” dedik ama yapamadık tabi. Artık milletimizin bu durumdan ders çıkarıp<br />
yaşananlardan ders çıkarıp belki büyümenin önünü tıkamayacak şekilde büyük projeler<br />
yapması lazım. Ve 2000, 3000, 4000… Bizim ilk <strong>Samsun</strong>’a gelişimizde<br />
<strong>Samsun</strong>’da 5000 dönüm bir lojistik parkımız olsun. Bunun yarısını kullanalım yarısı dursun<br />
diye gelmiştim. Ekim ayıydı galiba, İsmail Bey -Başkan Yardımcımız burada- beraber<br />
geldik. Sayın Bakanımız bize görev <strong>ve</strong>rdikten sonra <strong>Samsun</strong> tabi hemen öne çıkıyor.<br />
Hocalarımızın da söylediği gibi devlet demir yollarımızdaki teknik arkadaşlarımızla beraber<br />
geldik. Biraz da espri yapalım…Yusuf Ziya Bey’in bizim niye geldiğimizden haberi<br />
yok . Önce bir Sayın Başkanımızı ziyaret edelim dedik. Başkanımızın çayını içerken<br />
Zafer Çağlayan Bey’den telefon geldi. “Sayın Bakanım…” dedi. “…ben sizi aramıştım,<br />
lojistik konusunda bir mastır plan yapacaktım, onunla ilgili desteğinizi talep ediyorum.<br />
Gelmiştik görüşemedik.” filan dedi. Biz de arkadaşla birbirimize bakıp güldük.<br />
Biz de onun için geldik ama haberiniz yoktu başkanım. Sonra telefon görüşmesi bitti.<br />
Sayın Başkanım oturdu. Hoş beş ettikten sonra çaylarımızı söyledi.”Sami Bey Toybelen’de<br />
bir tepe ayırdık, planladık her şeyiyle, buraya bir mastır plan yapacağız, bir destek<br />
istiyoruz.” dedi. Biz de dedik ki; “Sayın Başkan, biz de size onun için ziyarete<br />
geldik.” “Ulaştırma Bakanlığı bu işe bakıyor mu?” filan dedi. “Biz de bundan sonra bakacağız.”<br />
dedik yavaş yavaş. “Dış <strong>Ticaret</strong> Müsteşarlığı’nda böyle bir daire başkanlığı var.<br />
Allah razı olsun onlar bu işe sahip çıkmışlar. Sayın Bakanımız bize böyle bir görev <strong>ve</strong>rdi.<br />
İşte bakacağız artık bundan sonra. Devlet demir yollarında bir lojistik dairemiz var<br />
onunla da beraber çalışacağız.” <strong>ve</strong> dedim ki; “Sayın Başkanım tepelere değil de demiryollarının<br />
çıkabileceği yerlere yapalım. Sayın Bakanımızın da sizden ricası budur.”<br />
dedik. “Nasıl uygunsa teknik olarak, öyle olsun.” dedi.<br />
O bizim konuyla ilgili başladığımız ilk işti. Güzel bir espri oldu. Birçok yerde de anlatıyorum<br />
bunu. Planlamacılarımızın bu konuyu tabi yeni bir konu olduğu için Türkiye’ de<br />
devlet demiryollarımız -5 yıl önce aşağı yukarı değil mi İbrahim Bey- 11 projeyle başlamışlar.<br />
Demiryollarımızın daha fazla yük taşıyabilmesi için bu lojistik parklara, istas-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
129
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
yonlara, yük istasyonlarına ihtiyaç var. Ama bunların içerisinde Sayın Bakanımız tabi bu<br />
konuda çok süratli bir Türkiye haritası çıkarmamızı <strong>ve</strong> buralarda international lojistik<br />
center’ların da yerlerinin belirlenmesi <strong>ve</strong> kapasitelerinin belirlenmesi noktasında öncelikli<br />
<strong>ve</strong> acil bir mesele olarak ele aldığı için biraz süratli hareket etmemiz gerekiyordu.<br />
Devlet Demiryollarımızın Ulaştırma Şurasında da ortaya çıkan durum; lojistiğin de, taşımacılığın<br />
da ana eksene oturtulması gereği, Türkiye’de <strong>ve</strong> limanlarda ulaşım… Yine<br />
aynı şekilde hocalarımızda genelde aynı noktaya işaret ettiler. Bunun için uluslararası<br />
lojistik merkez olabilecekler içerisinden olanları biraz daha öne aldık. Ana eksene demiryollarının<br />
yapmış olduğu bu lojistik parkları dikkate alarak onların etrafına da lojistik<br />
sektörümüzün yerleşmesinin, kümelenmesinin süratli bir toparlanma <strong>ve</strong>silesi<br />
olacağını değerlendiriyoruz.<br />
Burada tabi İstanbul çok öne çıkıyor. Bu konuda herkesin bildiği gibi 13 milyon nüfus,<br />
başlı başına bir büyüklük <strong>ve</strong>rirken Büyükşehir Belediye Başkanımızla lojistiği konuşurken<br />
İstanbul’da, burayı bir devlet gibi düşünün filan demişti bize. Merak etmeyin başkanım<br />
bizde öyle düşünüyoruz filan demiştik. Hakikaten bütün dünyanın gözü orada,<br />
tüketim de orada, üretim de orada.<br />
Şura sırasında yapılan çalışmalarda ağırlık merkezleri değerlendirmesi yaptık. Çok değerli<br />
misafirlerimizin sunumlarında Hindistan değerlendirmesini yaparken ekonomideki<br />
ticaretteki ağırlık merkezlerini, üretimdeki ağırlık merkezlerine göre bizde de <strong>ve</strong>rgi <strong>ve</strong><br />
üretime dayalı bir Türkiye modeli çıkarıldı. Ağırlık merkezlerine <strong>ve</strong>rgi merkezlerine göre<br />
lojistik ayarlanmalı gibi bir fikir ortaya çıktı. Ama Hong Kong’lu misafirimiz çok güzel söyledi.<br />
Yani simulasyonlarda çıktığı gibi olmuyor. Biraz üretim merkezleri lojistik merkezleri<br />
çekiyor deniliyor. Bu çalışmaları yapan arkadaşlardan da böyle bir ışık aldık. Zaten<br />
demiryollarımızın lojistik köy çalışmaları da daha çok üretim merkezlerine yakın olarak<br />
yapılmış. Aklın yolu o şekilde cereyan ediyor.<br />
Mersin’de yapılan çalışmadan sonra Antep’te de bir talep oldu. Aslında Mersin başlı<br />
başına önemli bir çekim merkezi. Sayın Hocam tabi bizi aydınlatacaktır, o konularda<br />
çok kıymetli çalışmaları var. Mersin’i ben olumsuz etkilemeyeceğini tahmin etmek is-<br />
130<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
tiyorum. Ama bu konuda net kesin bir şey de söyleyemiyorum tabi. Mersin’in mastır<br />
planında Antep’ten gelecek yüklerin çok büyük önemi olduğunu biliyorum.<br />
<strong>Sanayi</strong> envanteri yapalım, işte sonra lojistik yapalım, sonra falan yapalım dersek biz 10<br />
yıl bekleriz. Tam sanayi envanteri yapılıyor <strong>Sanayi</strong> Bakanlığı’nda bir bakıyorsunuz başka<br />
bir konu gündeme gelmiş. Sayın Bakanımız Zafer Çağlayan bu konuya çok önem <strong>ve</strong>rmiştir.<br />
Birinci mesele olarak görüyordu. Ümit ediyorum arkadaşlar tamamlayacaklardır.<br />
Ben de onu çok bekledim Sayın Hocam sizin gibi. O zaman lojistikle pek ilgim yoktu<br />
ama gemi sanayisiyle ilgileniyordum. Arkadaşlarla görüşüyorduk ağır sanayi olduğu<br />
için. Yani Türkiye’de yatırım ortamının iyileştirilmesinin de aslında <strong>ve</strong>rileri onlar, bu <strong>ve</strong>riler<br />
olmadan iyi planlama yapamıyorsunuz, doğru planlama yapamıyorsunuz. Bürokrat<br />
olarak da, teknokrat olarak da, yöneticiler olarak ta aslında doğru kararlar alabilmemiz<br />
için <strong>ve</strong>rilere ihtiyacımız var. Fakat burada hepimiz hemfikir oluyoruz ki Türkiye’de<br />
artık çok şey konuşulmuş, çok şeyler rapor edilmiş.<br />
Sayın Bakanımız bize talimat <strong>ve</strong>rdikten sonra İstanbul’dan başladık, sonra İzmir’ e gittik,<br />
İzmir’de <strong>Ticaret</strong> Odası Başkanımız Sayın Hocamla da beraber olduk. Hatta ilk ziyaretimde<br />
hemen önüme bir tane kitapçık koydular, çalışmayı yapmışlar uğraşıyorlar.<br />
Benim işim kolay dedim. O zaman birazcık destek <strong>ve</strong>rsem olacak. Şimdi onlar bizi<br />
aradı. Deniz <strong>Ticaret</strong> Odası Genel Sekreterimiz benim eski genel müdürümdü. Paylaştı<br />
benimle, geliriz dedik. Demiryollarında ise sizin bu çalışmanız bizim önümüzü açmış<br />
olur.<br />
<strong>Samsun</strong>’a geldik. <strong>Ticaret</strong> Odamızı ziyaret ettik. Sağ olsun Sayın Başkanım seyahatteydi<br />
Başkan Yardımcımız bize yaptığı çalışmayı ortaya koydu. Yusuf Ziya Bey böyle bir çalışma<br />
yaptık dedi.<br />
Demek ki bu iş artık ilerlemiş. Çalışma yapılıyor artık. Biz de o çalışmalara biraz katkı<br />
sağlayıp işi kolay kılarsak hep beraber herhalde hedefe de ulaşırız. Kolaylaştırılan sektörler<br />
gelişiyor. Zorlaştırılan sektörler ölüyor.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
131
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Biz bunu naçizane gemi sanayiyle ilgili yaşadık. Biraz kolaylaştırıp bürokrasiyi hafifletirsek<br />
-ben gemi sanayiye dedim ki -bürokratik sıkıntınızı ben çözeceğim. Hiç kimse yatırım<br />
için müracaat etmiyor. Bir sürü gemi inşa mühendisimiz yaşı gelmiş belli bir<br />
noktaya yatırım için can atıyor. Türkiye’de bu iş yapılmaz diye bir kanaat içine oturmuş.<br />
Üç yılda bir izin <strong>ve</strong>riyor devlet size. Dedim ki bütün sorunlarınızı ben çözeceğim.<br />
Bütün kurumlara ben götüreceğim sizi. Böyle biraz gaz <strong>ve</strong>rerek, biraz da yardımcı olarak<br />
insanlar bir yatırıma gerekçe <strong>ve</strong>rsin de diyorum, ondan sonrasını bir şekilde hallederiz<br />
diyorum. Dünya’da beşinci sıraya geldik biliyorsunuz ki Sayın Bakanımızın<br />
önderliğinde. Dünya’da 25.sıradaydık.<br />
Kalkınmanın temeli yatırım, planlama. Ben ne yaptım? Bürokrasiden çok korkuyorsunuz<br />
madem, zaman içerisinde bu işleri çok da zamana yaymamak lazım. Serbest Bölgeye<br />
yönlendirdim yatırımcıyı. Onbeş günde ruhsat <strong>ve</strong>riyor size. Serbest bölgeler de boş<br />
duruyor. Koca serbest bölgeyi, Antalya serbest bölgesini yat imalatına açtık. 15-20<br />
günde ruhsatınızı alıyorsunuz. Serbest bölge kurucu. İşletici var, serbest bölge müdürü<br />
var hemen ruhsatınızı <strong>ve</strong>riyor. Dedim ki kafalarınızdaki bu bürokrasiye nasıl çalım atabilirim?<br />
Serbest bölgelere yönlendirerek. Serbest Bölgelere Genel Müdüründen başka<br />
hiç kimse karışamıyor <strong>ve</strong> yedi tane tersane Gölcük Serbest Bölgesine,30 tane yat tersanesi<br />
Antalya Serbest Bölgeye kuruldu. Dünya’da onbeşinci sıradaydık yat imalatında,<br />
geldik üçüncü sıraya. Nasıl oldu? Serbest Bölgeler Genel Müdürümüzle kafa<br />
kafaya <strong>ve</strong>rdik, şu bürokrasiye bir çalım atalım dedik. Böyle oldu. Yoksa 149 proje… Üç<br />
yıl uğraşırsanız her biriyle Allah size yardım etsin yani.<br />
Lojistik sektörümüz bir aile… Bunun içerisinde demiryolu var, karayolu var, havayolu<br />
var, denizyolu var, lojistik planlamacılar var, bankacılar da giriyor işin içerisine. Ailede<br />
ü<strong>ve</strong>y evlatlar da oluyor, öz evlatlar da oluyor. Geniş bir aile ama hep beraber lojistik….<br />
Kuzeyi güneye bağlayan bir ülke, doğuyu batıya bağlayan bir ülke… Arkadaş buradan<br />
insanlar geçecek bu geçişi zorlaştırırsan burada huzur bulamazsın. Yani burada alt yapıyı<br />
planlamak, dünyayı rahatlatacak. Bizi kullanarak dünyaya malını pazarlayacak.<br />
Türkiye’de üretecek çok sayıda yatırımcı var. Bizlere gelip Türkiye de yatırım yapmak istiyoruz<br />
ama Türkiye’deki alt yapı nasıldır diye soruyorlar.<br />
132<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Hocalarımız eğitimden bahsetti. Şu alanda eğitilmiş kaç kişi var Türkiye’de? Yoksa ben<br />
orada bu yatırımı yapamam. Demek ki hepsi önemli. Dünkü toplantıda limanda arkadaş<br />
dedi ki lojistik çalışması ne aşamada, ne yazayım ben oraya diyor bana. Yapılıyor<br />
devam ediyoruz işte diyorum, tamam onu da yazayım o zaman diyor. Demek ki acele<br />
etmemiz lazım. Geçen zamana yazık tabi ki ama burada gerçekten güzel bir irade var<br />
her şey tespit edilmiş. Süratli yaparsak bu çalışmaları, inanıyorum ki çok hızlı sonuç<br />
alınır.<br />
Şimdi Türkiye’de lojistik <strong>ve</strong> <strong>Samsun</strong>’da lojistik diye bir başlık. <strong>Samsun</strong>’da bu anlamda<br />
<strong>Samsun</strong>’un mastır planını düşünürsek; sol tarafı olmuş tatil vs. yerleri batıya doğru...<br />
Sağ tarafı olmuş sanayi <strong>ve</strong> lojistik alanı... Bayındırlık Bakanlığı Kıyı Kesimi Planlarında<br />
–ben de gittim o toplantıya Bayındırlık Bakanlığı’ndan duyunca- <strong>Samsun</strong>’da kıyı kesim<br />
planlaması yapılıyormuş. Da<strong>ve</strong>tli değildik ama gidelim bakalım dedik. Demiryollarından<br />
sağ olsun arkadaşlar haber <strong>ve</strong>rdiler. Gittik beraber, yazın sanayi, depolama, lojistik filan<br />
nerden itibaren? Petrol ofisinden havaalanına kadar, tersane bölgesine kadar…<br />
Dün dolaştık biraz arkadaşlarla, o alan dolmuş yani. Konutlar var, fabrikalar var. Allah’tan<br />
biraz da lojistik var, demiryollarımızın lojistik merkezi var. O alan aslında müthiş<br />
bir alan; denizle buluşuyor, arkasında demiryolu var, demiryolunu biraz ileri <strong>ve</strong>rsek havaalanı<br />
var, kargo terminalimiz var… Lojistik merkezinin oraya 2000 dönüm daha eklesek,<br />
sanayinin de ortasında ama arazi fiyatları çok önemli diyecekler. Depolama<br />
maliyeti ne olacak diyecekler. Onlar da biraz mastır plan çalışmaları yapılırken herhalde<br />
bize fikir <strong>ve</strong>recek, çözülecek. Ama fiziki olarak uygun olacağını görüyoruz. Çünkü<br />
devlet demiryollarının lojistik parkını yaparken karar <strong>ve</strong>rmiş <strong>Samsun</strong>. Zaten demiryollarının<br />
yük istasyonunu <strong>ve</strong> bakım onarım faaliyetlerini o bölgeye almışız. Karayolu Karadeniz<br />
sahil yolunun hemen yakınından geçiyor. Demiryolu, denizyolu önünde limanlar<br />
var. Denize doğru bir miktar daha büyüyebiliriz, dolgu yapılabilir, genişletilebilir. Bunların<br />
dünyada örnekleri var.<br />
<strong>Samsun</strong>’da deniz, hava, kara yolu var. Bir de boru hattı var. Bu da lojistik. Sıvı depolama<br />
yapılabilir. Son günlerde gelmiyor ama bana üç sene önce petrol depolama alanı<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
133
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
soranlar oluyordu <strong>Samsun</strong>’da. Kısaca <strong>Samsun</strong>’daki lojistik de bu. <strong>Samsun</strong>daki lojistikte<br />
hem boru hattı, hem hava, kara, deniz yolu hepsi var. Demiryollarını da sağ olsun<br />
Sayın Başkanım çok güzel söyledi. 2035’e kadar hedefledikleri yolu gösterdi.<br />
Biz 2023’ü, Cumhuriyetimizin 100.yılını hedef aldık ama bu hedeflerin içerisinde şu<br />
vardır: projeleri yapalım, kurumlarımız gelecek vizyonlarını görsünler, ona göre proje<br />
çalışmaları yapsınlar, ellerinde hazır dursun. Projemiz yok, çalışmıyoruz! Bir talep geldiğinde<br />
Türkiye bunu nasıl çözecek dendiğinde kalıyoruz. Halbuki önümüzde <strong>Samsun</strong><br />
Mersin’e en kestirme nasıl süratle ulaşabilir, kuzey güney geçişlerini nasıl hızlandırabiliriz,<br />
bunu projelendirmek gerekir. Bunun yanında bir de karayollarının kuzey güney<br />
bağlantılarını görseniz. Çok rahat, çok sık aralıklarla kuzey güney karayolu bağlantıları<br />
olduğunu da göreceksiniz. Demiryolu bağlantıları olduğunu göreceksiniz.<br />
Demiryolu kanunumuzdan da çok kısa bir paragraf olarak bahsedeyim. Demiryolumuzun<br />
liberizasyonu, rekabete açılmasıyla Mete Bey Hocamızın, çok değerli iş adamımızın<br />
<strong>ve</strong> aynı zamanda demiryolu gönüllüsü sivil toplum kuruluşunda başkanlığını<br />
yapmış çok değerli arkadaşımızın ümit <strong>ve</strong>rdiğini gördüm. Gelecekte bunları özel sektör<br />
eliyle yapacağız. Yeni kanunla, 2035’de dediğimiz proje bakarsınız bu yoğunluk bu<br />
taleple projeyi geçirir 1.sıraya. Yeter ki çalışalım, yeter ki biz talep edelim, büyük planlamalar<br />
yapalım <strong>ve</strong> yatırımcılar geldiğinde buranın lojistik imkanları nasıl diye sorduğumda<br />
diyebilelim ki şudur! Kalkınmanın temeli şuandaki konuştuğumuz mesele.<br />
Çok teşekkür ediyoruz <strong>Samsun</strong> <strong>Ticaret</strong> Odası Başkanı’na böyle bir çalışma ortamını istişare<br />
ortamını bize hazırladığı için. Emeği bulunan çok değerli mesai arkadaşlarına <strong>ve</strong><br />
çok değerli hocalarımıza <strong>ve</strong> katılımcılara tekrar çok teşekkür ediyorum <strong>ve</strong> saygıyla selamlıyorum.<br />
134<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
SORU CEVAPLAR<br />
İLK OTURUM<br />
Soru: Ali İhsan MERDANOĞLU, <strong>Samsun</strong> Gümrük Müdürü–Gümrük Muhafaza<br />
Baş Müdürü V.<br />
Öncelikle bu toplantıya katılımımızı sağlayan, emek <strong>ve</strong>ren tüm kurum <strong>ve</strong> kişilere teşekkür<br />
ediyorum. Mehmet Bey’e bir sorum olacaktı. Mehmet Bey gümrüğün lojistiğe<br />
engel olduğunu düşündüğünü söyledi <strong>ve</strong> eleştirdi. Kesinlikle gümrük idarelerinde böyle<br />
bir anlayış yoktur. Bu görüşe katılmıyorum. Biz sanayimizin, dış ticaretimizin yetiştirilmesi<br />
<strong>ve</strong> akması için gönül <strong>ve</strong>ren dinamik bir kuruluşuz. Sizin ifade ettiğiniz gibi çağa<br />
ayak uyduramayan değil, kendini irdeleyen bir kuruluşuz. Siz iki konuyu eleştirdiniz.<br />
Ama en çok elleçlemenin anlamına takıldınız. Siz de bilirsiniz ki elleçleme asıl özeliği<br />
<strong>ve</strong> niteliği değiştirilmeden bir takım işlemlerin yerine getirilmesidir. Biz kurumumuzun<br />
eleştirilmesine açığız; ama şu <strong>ve</strong>ya bu nedenlerle imajımızın zedelenmesine, kötülenmesine<br />
karşıyız. Sizin bu konuda söylemek istediğiniz başka bir şey var mı? Saygılarımı<br />
arz ediyorum.<br />
Cevap: Prof. Dr. Mehmet TANYAŞ, Okan Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Ben sizin sorunuza taşımacıların daha iyi cevap <strong>ve</strong>rebileceğini düşünmekteyim. Özellikle<br />
aramızdaki uluslararası taşımacıların fikirlerini almak isterim. Örnek <strong>ve</strong>recek olursam<br />
eğer; gece yük getiren bir vapuru biz sabaha kadar bekletmek zorunda kalıyoruz;<br />
çünkü mesai bitmiş oluyor. Cebimizden para çıkıyor. Aynı şekilde kooperatiflerde piyasanın<br />
dışında bir fiyat uygulaması var. Açıkçası ben de size bunu sormak isterim. Ayrıca<br />
iyi şeylerden de bahsettim. Gelişen, küreselleşen bir dünyada lojistik açısından<br />
rekabet edebilmek için gümrükle işbirliği yapılması gerektiği görüşündeyim. Elleçle-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
135
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
meye değinecek olursak; elleçleme katma değer gibi değildir. Ama şunu söylemeliyim<br />
ki sözümü bitirirken bizim gümrükle ilgili bir sorunumuz yoktur. Eğer olursa bunu konuşarak<br />
halletme taraftarıyım teşekkür ediyorum.<br />
Açıklama: Prof. Dr. Yunus BEKDEMİR, Ondokuz Mayıs Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Lojistiğin ne kadar entegre bir çözüme ihtiyacı olduğu ortadadır. Bu durumu şüphesiz<br />
kendi kurumlarımızla, müteşebbislerimizle anlayış içerisinde çalışarak birlikte çözebiliriz.<br />
Açıklama: Prof. Dr. Tunçdan BALTACIOĞLU, İzmir Ekonomi Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Gümrük konusu açılmışken bu konuya ben de değinmek istiyorum. Şimdi biliyorsunuz<br />
ki gümrük müşaviri olmak için yasalara göre İşletme, İktisat, Hukuk Fakültesi mezunu<br />
olunması gerekiyor. Fakat bu yasa çıktığı dönemlerde lojistik yönetimi diye bir eğitim<br />
söz konusu değildi. Bu dünyada da Türkiye’de de böyleydi. Ancak artık lojistik kavramı<br />
gelişti ama kanun değişmedi. Bunun için ben Ulaştırma Bakanlığı’na, Dış <strong>Ticaret</strong> Müsteşarlığı’na<br />
artık Lojistik Bölümünün kurulduğu ile üni<strong>ve</strong>rsitelerde bu konuya dair eğitimlerin<br />
<strong>ve</strong>rildiğiyle ilgili yazılar yazdım. Gümrük mevzuatı hakkında Lojistik Bölümü<br />
öğrencilerinin işletme, iktisat <strong>ve</strong> hukuk öğrencilerinden çok daha fazla bilgilerinin olduğundan<br />
onlara öncelik tanınması gerektiğinden bahsettim. Gümrük müşaviri <strong>ve</strong>ya<br />
gümrük müşaviri yardımcılığı sınavının yasayla kayıt altına alınmasını <strong>ve</strong> bu öğrencilere<br />
öncelik tanınması gerektiğini düşünüyorum. Aslında bu sınavlara girmek daha çok onların<br />
hakkıdır. Gerekli yerlere bunun ulaşması gerektiğini belirtmek istedim. Teşekkür<br />
ediyorum.<br />
Açıklama: Bircan DİZMAN, Metro Çarşamba Hava Kargo Genel Müdürü<br />
Sayın katılımcılar öncelikle bu güzel Lojistik Kongresine hepiniz hoş geldiniz. Sizleri burada<br />
ağırlamanın gurur <strong>ve</strong> onurunu yaşadığımızı tekrar belirtmek isterim. Yaklaşık dört<br />
aydır burada bu görevi yapmaktayım. Sayın Gümrük Baş Müdürü Ali İhsan Bey’e bir<br />
136<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
katkıda bulunmak istiyorum. Ali ihsan Bey genel olarak düşünmedi. Bunu <strong>Samsun</strong><br />
olarak düşündü <strong>ve</strong> doğrudur kendisinin <strong>Samsun</strong> için katkıları büyüktür. Bunu kendisiyle<br />
yaptığımız istişarelerden biliyorum. Hava terminali içerisindeki kargo müdürlüğü oluşumuna<br />
destekleri olmuştur. <strong>Samsun</strong>’a katkıda bulunduğu için kendisinin o yüzden<br />
yanlış anlamış olduğunu düşünüyorum. Sayın müdürümüz, gümrük alanında katkılarını<br />
<strong>Samsun</strong>’a <strong>ve</strong>rmektedir. Biz bunu işletmeciler olarak görüyoruz. Bunu eklemek istedim.<br />
Teşekkür ediyorum.<br />
Açıklama: Yrd. Doç. Dr. Yetkin BULUT, Ondokuz Mayıs Üni<strong>ve</strong>rsitesi İ.İ.B.F<br />
Öncelikle hepiniz hoş geldiniz. Ben birkaç fikrimi paylaşmak istiyorum. Tunçdan Bey çok<br />
güzel bir sunum yaptı. O dedi ki: “Tedarik zinciri yönetiminde gü<strong>ve</strong>n çok önemlidir.”<br />
2004 yılında ben İstanbul’da iken bu gü<strong>ve</strong>n unsuru üzerine bir makale yazdım. Bu<br />
makale yazımı esnasında da Vakko Genel Müdürü Neşe Hanım ile bir görüşme yaptım.<br />
Veri toplama aşamasındaydık <strong>ve</strong> orada da gü<strong>ve</strong>nin çok önemli olduğunu gördük.<br />
Ancak bizim şöyle bir anlayışımız var. Mesela ben Vakkoyum, ben herkesin deposunu<br />
görebilirim ama kimse benim depomu göremez. Dolayısıyla tedarik zinciri dediğimiz<br />
şeyi Tunçdan Bey ilk aşamadan son aşamaya kadar çok güzel çizdi. Böyle tam bir bilgi<br />
paylaşımının olması gerekiyor ki zincirin halkaları da tam olsun. Aksi halde Muhammet<br />
Bey’in de slaydında gösterdiği gibi zincirin halkaları arası ince ip gibi kalabiliyor. İkinci<br />
olarak söyleyeceğim şey tersine lojistikle ilgilidir. Son zamanlarda bununla ilgili olarak<br />
Türkcell şöyle bir şey yaptı; eski kullanmadığımız cep telefonlarımızı geri dönüşüm için<br />
topluyor. Üçüncü söyleyeceğim şey de ortaklaşa rekabet olgusunun bizim için çok<br />
önemli olduğudur. Yıllar önce Hilton’da katıldığım bir konferansta Alman bir profesör<br />
şöyle demişti: ‘Siz Türkler, enteresan insanlarsınız, rekabeti birbirinizin boğazını sıkmak<br />
gibi algılıyorsunuz’. Hâlbuki artık siz de biliyorsunuz Metro, Tesko Avrupa ‘da ortak firma<br />
satın alıyorlar. Birim maliyetleri düşürmek adına sürekli ortak hareket ediyorlar. Dolayısıyla<br />
bizim de firmalar olarak ortaklaşa rekabet olgusunu tüm iş adamlarımızın tüm<br />
katmanlarında içselleştirmesi gerektiğini düşünüyorum <strong>ve</strong> teşekkür ediyorum.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
137
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Oturum kapanışı:<br />
Oturum Başkanı: Prof. Dr. Yunus BEKDEMİR, Ondokuz Mayıs Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Kıymetli hocalarımız, başta Sayın Baltacıoğlu’yla başladık, tedarik zinciri anlayışına değindi.<br />
Rekabetteki başarı lojistikteki etkinlikte gizlidir. Sayın Mehmet Bey depo gerekli<br />
mi diye başta bir soru sormuştu. E<strong>ve</strong>t, gerçekten gereklidir. Bugün hatta depolarda refit<br />
etiketli ambalajlamalar var. Yani malın kendisi ben buradayım diye merkezi istasyona<br />
sürekli bilgi gönderiyor. Mal araziden dışarı çıktığında yine bilgi gönderiyor. Barkoda<br />
okutmaktan da öte bir uygulamadır. Son olarak sayın Muhammet Bamyacı bize kentsel<br />
lojistik unsurları <strong>ve</strong> tarihsel gelişimi ile lojistik kümelenmenin nasıl olması gerektiği<br />
hakkında bilgiler <strong>ve</strong>rdi. Buradan konuşmacılarımızın hepsine teşekkür ediyorum.<br />
Prof. Dr. Muhammet BAMYACI, Maltepe Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Bir şehirde başka bir liman yoksa rekabet imkânı kısıtlıysa o zaman bu görüşler geçerlidir.<br />
Eğer rekabet imkânı varsa o zaman özel sektör girişimlerini yapabilir. Rekabet<br />
hiç yoksa büyük sıkıntı var demektir. Bunu eklemek istedim.<br />
İbrahim ÇELİK, TCDD Yük Daire Başkanı<br />
Mete Bey demiryollarının avantajları <strong>ve</strong> dezavantajlarından bahsetti. Benim eklemek<br />
istediğim ise biz geliştirdiğimiz sistem doğrultusunda Rusya ile bir anlaşma yaptık.<br />
Mete Bey’in bahsettiği sorunları ortadan kaldırdık. Ancak bu görüşüme belki katılmayanlar<br />
olabilir. Teşekkür ederim.<br />
Yelken denizcilik temsilcisi<br />
Bu Lojistik Köy projesinin çok iyi bir proje olduğuna katılıyorum. Fakat arka planda,<br />
anladığım kadarıyla bu projede Türkiye içinde Rus vagonları dolanmaya devam ede-<br />
138<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
cekler. Doğru anlıyorum değil mi? Şu anda <strong>Samsun</strong> tren taşımacılığında en büyük sıkıntı<br />
buradan nereye gidileceğidir ki bu ileride de gidiş dönüş yükleriyle birlikte geliştirilmesi<br />
düşünülen bir projedir. Aşağı iniş transı süreklidir. Yani buradan konteynırla<br />
geçen günlerde blok tren mantığıyla bir blok tren taşıması gerçekleştirdik. Organize<br />
sanayideki bir firmaydı. Mersin’de konteynırlar bir haftada zor toparlandı. Ben bu hinterlantta<br />
yaklaşık altı senedir bulunuyordum <strong>ve</strong> işim gereği bu hinterlandı karış karış<br />
gezdim. Amasya’dan tonlarca yük yükleniyor, Mersin’e geliyor. Yine Tokat’tan da aynı<br />
şekilde yükler geliyor. Hepsini gözlemliyorum <strong>ve</strong> gördüğüm problemler şunlardır: blok<br />
trenlerin aşağı inerken dağılmaları <strong>ve</strong> geri çıkışlarda da aynı tip tekli vagonların bir araya<br />
toplanarak yukarıya gelme süreçleri çok uzun olmaktadır. Aynı şey buradaki dökme<br />
yüklerde de geçerlidir. <strong>Samsun</strong>‘un hinterlandı bazen ürün çeşidine göre değişiyor. Bu<br />
tarz gıda servislerinde bu hinterland daha fazla uzayacaktır. Örneğin bu PM’nin gerçekleştirdiği<br />
servis <strong>Samsun</strong>’un hinterlandına Antep’i de sokabilir. Yani Antep’teki bir<br />
sanayici Rusya’ ya vagonu hiçbir şekilde elleçlenmeden tek yüklemeyle gidebilir. Ama<br />
arka plandaki bu vagon dağılmalarını, blok tren dağılmalarını ne şekilde önleyeceksiniz.<br />
Bunu çok merak ediyorum. Teşekkür ediyorum.<br />
Cevap: Mete TIRMAN, Demiryolu Taşımacılığı Derneği (DTD) Başkanı<br />
Aslında sorunu muhatabı ben değilim ama konuşmadan duramayacağım. Çünkü ben<br />
bir taraftan demir yolunu en çok eleştiren kişiyim ama bir taraftan da en çok dile getiren<br />
kişiyim. Söylediğiniz gerçektir. Ama başka bir gerçek daha var. Ben Mersin’den Kapıkule’ye<br />
2,5 günde bir blok treni götürebildim. Narenciyeyi İzmir’den Kapıkule’ye<br />
taşıyarak bozulmadan Sibirya’ya kadar götürebildim. Yani sistem öyle bir sistem ki kendinize<br />
dert edindikçe işiniz zorlaşıyor, yükünüz ağırlaşıyor. O yüzden bu sistemi biraz<br />
daha kendi içinizde çalışabilir hale getirebilirsiniz. Ama bir şeyi unutmayın. <strong>Samsun</strong><br />
öncelikle güney –kuzey hattının önemli bir parçası olacaktır. Mersin’in lojistik gelişmesiyle<br />
beraber Mersin’den kuzeye bağlantı <strong>ve</strong> İran’a rakip olabilecek önemli hatlardan<br />
birisi olacaktır. Bunun dışında giderek daha organize olmaya başlamış Gaziantep, Kayseri,<br />
Ankara gibi hinterlandlar özellikle o bölgenin ihracat yüküne talip olacaktır. Bütün<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
139
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
bu gelişmeler, imkânsızlıklara rağmen elden gelenin en iyisinin yapıldığını gösterir. Ama<br />
siz bu taşımayı yapıyorsanız, başından sonuna kadar adımlarınızı takip ediniz, vagonlarınızı<br />
hep izleyiniz. Benim gönlümden geçen her şey ise bundan 5 - 10 sene sonrasını<br />
kapsıyor. Gelecek sene için her şey değişir, Kavkaz hattı tıkır tıkır işler diye bir<br />
beklentim yok. 2023 yılı için ciddi hedefler kondu, kaynaklar ayrıldı. Her ne kadar kaynaklar<br />
şu anda doğrudan doğruya yüke gitmiyorsa da, yükler bundan nasibini alacaktır.<br />
Eminim bu söylediğiniz sorunları sürekli aklımızda tutmak koşuluyla bir gün aşacağız.<br />
Kendi içimizde tuttuğumuz sürece doğru bir baskı haline gelemeyiz.<br />
DÖRDÜNCÜ OTURUM<br />
Soru: Bircan DİZMAN, Metro Çarşamba Hava Kargo Genel Müdürü<br />
Sayın katılımcılarımız bu güzel lojistik kongresine hepiniz hoş geldiniz. Öncelikle onur<br />
<strong>ve</strong> şeref <strong>ve</strong>rdiniz. Hava alanımızda kargo terminalimiz şu anda faaliyete başladı. Bir<br />
depolama <strong>ve</strong> antrepo sistemi oluşturuldu. Ancak hava alanımız liman statüsüne ne<br />
zaman kavuşturulacaktır? Çünkü burası özellikle uluslararası ulaşımda zorlanmaktadır.<br />
İstanbul ‘a göre baktığımızda da farklı domestik şirketler üzerinde zorlanmaktadır. Dolayısıyla<br />
<strong>Samsun</strong> ‘daki hava alanının hava limanı olması talebimiz var. Çünkü Liman olduğu<br />
takdirde 24 saat hizmet etme yetkisine sahip olacaktır.<br />
Cevap: Sami KABAŞ, Ulaştırma Bakanlığı Baş Danışmanı<br />
<strong>Samsun</strong> limanının gelişmesiyle ilgili bu talebiniz hakkında sizi daha sonra arayacağım.<br />
Çünkü şu anda son çalışmalar hakkında bir bilgim bulunmamaktadır. Ama uluslar arası<br />
havalimanı olma konusunda, <strong>Samsun</strong> projelerimiz arasındadır. Çünkü madem böyle<br />
bir yola çıktık, demek istediğiniz gibi bu sorunu da halletmeliyiz.<br />
140<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
Soru - Açıklama: Fuat KÖKTAŞ, Köktaşlar Nakliyat temsilcisi<br />
<strong>Samsun</strong>’da ilk defa böyle bir lojistik kongre düzenlediği için Sayın <strong>Sanayi</strong> Ve <strong>Ticaret</strong><br />
Odası Başkanına saygılarımı sunuyorum <strong>ve</strong> teşekkür ediyorum. Hem soru hem de<br />
öneri şeklinde zamanınızı alacağım. Bir <strong>Samsun</strong>’lu olarak düşündüğümüzde <strong>Samsun</strong>’un<br />
lojistik köyünü <strong>ve</strong> demir yolu ağını diğer illerle kıyaslarsak şartlar bir birine o<br />
kadar da yakın değildir hatta uzaktır. <strong>Samsun</strong>’da alansal bir sıkışıklık söz konusu <strong>ve</strong> arsa<br />
maliyetleri çok pahalı. <strong>Samsun</strong>’da böyle bir kongre yapıldı ama <strong>Samsun</strong> şaha kalkacak,<br />
lojistik köyünü kuracak diye bir durum yok aslında diye düşünüyorum. <strong>Sanayi</strong> Ve<br />
<strong>Ticaret</strong> Odası Başkanımızın bu konuda ki emek <strong>ve</strong> çabasını yakından takip ediyorum<br />
<strong>ve</strong> biliyorum. Az önce lojistikle ilgili eğitim <strong>ve</strong>recek okulların açılmasından söz ettiler.<br />
Ama <strong>Samsun</strong> buna geç kalabilir. Özellikle bu kongrenin bir sonuç bildirgesinin olmasını,<br />
yapılmasını <strong>ve</strong> bunun yayınlanmasını, gerekli siyasi desteğin sağlanmasını, kamuoyunun<br />
bilinçlendirilmesini bu projelerin hayata geçirilmesi için çabuk olunması<br />
gerektiğini öneriyorum. <strong>Samsun</strong> için şu anda en hızlı şekilde alacağı önlem Gelemen<br />
lojistik köyünün bu lojistik köy projesine katılması <strong>ve</strong> sıvı atık arıtma tesislerinin oradan<br />
yerinin değiştirilip bu lojistik köy projesine dâhil edilmesinin kısa dönemde en iyi çıkış<br />
noktası olacağını düşünüyorum.<br />
Zamanınızı aldığım için özür diliyorum toplantınızın hayırlı olmasını temenni ediyorum<br />
<strong>ve</strong> herkese teşekkür ediyorum.<br />
Açıklama: Mevlüt ÖZEN, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri<br />
Öncelikle böyle bir konferansın ilimizde düzenlenmesine emeği geçen herkese teşekkür<br />
ediyorum. Ben de son konuşmacımızın fikirlerinden yola çıkarak bir an önce harekete<br />
geçilmesi gerektiğini düşünüyorum. Kalkınma Ajansı olarak biz bu yıl faaliyete<br />
geçtik. Bu lojistik faaliyetlerine bölgesellik perspektifini de katarak Amasya-Çorum –<br />
<strong>Samsun</strong>-Tokat birlikteliğinde bir hazır çalışma platformumuz var. Bu lojistik çalışma<br />
platformumuzun yeni valimizin gelmesiyle de birlikte harekete geçirilmesini <strong>ve</strong> pay-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
141
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
daşların bir iş bölümü içerisinde kaynakları seferber edilmelidir, kurumsal kapasite buluşması<br />
anlamında ne yapılması gerekiyorsa yapılmalıdır. Şu anda Amasya-<strong>Samsun</strong>-<br />
Çorum-Tokat birlikteliğinde, ayda bir defa yönetim kurulunun toplandığı, yılda dört defa<br />
kalkınma kurulunun toplandığı çok geniş bir platform oluşmuştur. Türkiye’de 26 tane<br />
kalkınma ajansı bu platformları oluşturdu. Önümüzdeki günlerde kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları,<br />
sivil toplum kuruluşları, üni<strong>ve</strong>rsiteye yönelik destekleme faaliyetleri ortaya çıkacaktır.<br />
Bunların ana konularından birisi lojistiktir. Lojistik sektörünün <strong>ve</strong> insan<br />
kaynaklarının gelişmesi anlamında kalkınma ajansının çok geniş imkânları olduğunu<br />
düşünüyorum. Doğrudan faaliyet, destek, güdümlü proje desteği gibi farklı enstrümanlarımız<br />
var. Özellikle 4 ildeki ticaret <strong>ve</strong> sanayi odaları, sivil toplum kuruluşları, üni<strong>ve</strong>rsiteler<br />
çok çeşitli imkânlardan yaralanarak kalkınma ajanslarıyla çalışabilirler. Ben<br />
bu kongrenin hazır önemli kişilerde bir araya gelmişken bir aksiyona dönüşmesini yani<br />
yararlı bitmesini isterim. Ulaştırma Ve <strong>Sanayi</strong> Bakanlığımızın desteği de varken bu fırsatı<br />
değerlendirmeliyiz. Kalkınma Ajansı olarak biz bu anlamda kaynaklarımızın seferber<br />
edilmesinde, moderasyonda, 31 uzmanımızın 4 ilde görevler yapmasını sağlayarak<br />
katkıda bulunduğumuzu <strong>ve</strong> bulunacağımızı ifade etmek istiyorum.<br />
Beni dinlediğiniz için teşekkür ediyorum.<br />
Açıklama: Atilla YILDIZTEKİN, Lojistik Yönetim Danışmanı<br />
Ben birtakım açıklamalar yapmak istiyorum. Bunlardan birincisi <strong>Samsun</strong>’da kurulacak<br />
lojistik köyün ya da merkezin diğer bölgelerle olan aktiviteleri <strong>ve</strong> ilişkisidir. Lojistiği ülke<br />
içinde <strong>ve</strong> uluslararası alanda lojistik diye düşünebiliriz. Biz buna esasında ağ diyoruz.<br />
Yani karayollarıyla örülmüş ama ara noktalarında bekleme noktası oluşturulmuş ağdır.<br />
Eğer siz Türkiye’de bir tane otobüs kurarsanız hiçbir işe yaramayacaktır. Çünkü her şehirde<br />
kurmak gerekecektir. Aynı şekilde lojistiği de öyle düşünelim. Mesela <strong>Samsun</strong> da<br />
kuracağız, belki ilerde Amasya’da, Antep’te, Kayseri’de kuracağız, İskenderun’da da çalışmaları<br />
devam ediyor. Mersin’de zaten var. Bütün bunlar yüklerin konsolide edildiği,<br />
toplandığı <strong>ve</strong> daha uygun şartlardaki demir yollarıyla yollandığı toplama alanları ola-<br />
142<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
caktır. Örneğin İtalya’da 23 tane lojistik merkez olduğunu söylemiştik. Aralarındaki mesafe<br />
yaklaşık 200 kilometre civarındadır. Bunların sayısı ne kadar artarsa, lojistik köyler<br />
o kadar <strong>ve</strong>rimli olur <strong>ve</strong> o kadar çapları küçük olur. Küçük olduğu zaman da<br />
maliyetleri düşer <strong>ve</strong> bundan daha uzun süreli kullanma şansı çıkar. İkinci olarak da<br />
arazi fiyatına takılıp kalmayalım. Arazi fiyatı burada genel maliyetin çıkarılmasında<br />
önemli bir fonksiyondur tabii ki. Ama siz bir lojistik köyde depolama tesisi yapmak istiyorsanız,<br />
aynı maliyetlerle karşılaşacaksınız. Lojistik köyün avantajı organize sanayi bölgesi<br />
mantığıyla yapılmasıdır, bir kar amacı gütmemesidir. Devletin birçok imkânından<br />
yararlanmasıdır. Bütün bunlar o bölgedeki yatırımın maliyetini geriye düşürür. Her halükarda<br />
bir an önce işe başlanması fikrine katılıyorum; ancak ne kadar hızlı olunursa<br />
o kadar çabuk biter diye düşünmeyelim. Bu işin ilerlemesi oldukça zaman alıyor. Bir<br />
de Mersin’de bakanlık başvurumuz vardı. 3 ile 6 ay arası geri dönüş süremiz vardı. Şu<br />
anda hızlandı 3 ay oldu. Onun için bu işe başlamak önemli ama daha ne yapacağımızı<br />
kararlaştırmadık. Bu yüzden öncelikle alternatiflerin analiz edilmesi <strong>ve</strong> uygun alternatiflerin<br />
bulunması gerekiyor. Ama kimse şurası uygundur diye kesin bir şey<br />
söyleyemez çünkü potansiyeli, ölçeği bilmiyoruz. Bugün için uygun bir yer bulmuş olabiliriz.<br />
Ama bundan 20 yıl sonra yine <strong>Samsun</strong> limanı şehir içinde lojistik bir merkez<br />
olursa, çalışmalar hiçbir işe yaramaz. O yüzden bütün bunları olasılıklar çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />
analiz etmek gerekir diye düşünüyorum. Teşekkür ediyorum.<br />
Açıklama: Mete TIRMAN, Demiryolu Taşımacılığı Derneği (DTD) Başkanı<br />
Aslında çok düşündüm. Herkese bir sorum olacak. Yanıtların illa burada <strong>ve</strong>rilmesi de<br />
gerekmiyor. Sami Bey geleceğe çok umutla bakıyor. Ama benim umudum kadar kuşkum<br />
var. Bu ülkenin bir lojistik planı, master planı var mı? Bundan çok kısa bir müddet<br />
önce Sayın Başbakanımız Türkiye, 2023 yılına geldiğimizde dünyanın en büyük<br />
10. ülkesi olacak dedi. Yine çok kısa bir zaman önce Ulaştırma Bakanımız 2023 yılında<br />
Türkiye’de bir buçuk milyon ton yük taşınacak dedi. 2050 yılında Türkiye 6 trilyonluk<br />
gayri safi milli hâsılayla dünyanın 9. büyük ülkesi olarak tarif ediliyor. Bu<br />
durumda kim diyebilir ki biz dünyanın 9. gelişmiş ülkesi olma fikrini kafamızda yaşat-<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
143
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
mayalım. Bu uğurda bütün varımızla yoğumuzla 2050 yılı için çalışmak isteriz. 2023‘ü<br />
planlayan ulaştırma şurası son derece kısa vadeli planlamalar yapan bir şuradır. Varmak<br />
istediğim nokta şu: bugün Türkiye’de 460 milyon ton yük taşınıyor, 23 milyon<br />
tonu demiryoluyla taşınıyor. 2050 yılında eğer bu 6 trilyonluk hâsılayı üretecek ülke olacaksak;<br />
2 milyar ton yük taşıyacağız demektir. Ne yazık ki hiçbir kamu organında buna<br />
yönelik destekleyici rakamları bulmak mümkün değil. Sadece <strong>ve</strong> sadece oturup biraz<br />
düşünüp biraz matematik yaptığımızda 2 milyar tonları göremiyorsunuz. Eğer demiryolu<br />
%20 pay alacaksa -2023’te 15,20 diyoruz-1 milyar tonun % 15’i 2023 yılında<br />
yaklaşık 200 milyon ton demektir. Yani 23 milyon tonu 5663 km yol yaparak buraya<br />
kadar çıkartmanız lazım. 2 milyar tonda %20 dediğimizde 400 milyon tondur. Yani bugünü<br />
yirmiye katlamamız lazım. Bu durumda biz gerçekten bunları gerçekleştirmek istiyorsak<br />
bunların master planını yapmadan, rakamlarını dökmeden bırakın <strong>Samsun</strong>’u<br />
neyi planlayabiliriz. Ben umudumu bu kadar kolay yitirmek istemiyorum. Gelecekte<br />
ben bunu bir yerden hatırlıyorum, yine mi aynı şeyler demek de istemiyorum. Dünyanın<br />
9. büyük ülkesi olma şansının kaçmasını istemiyorum. Çünkü bu kişi başına 60 bin<br />
dolar demektir. Varlığı olma şansını yitirmeye doğru giden bir ülke olduğumuzu düşünüyorum.<br />
Bu hiç bir kimseye doğrudan bir suçlama değildir. Hepimizi suçluyorum. Geride<br />
bıraktığımız seksen yılı suçluyorum. Bu seksen yılın içinde son on yıl <strong>ve</strong> son yetmiş<br />
yıl diye bir şey de söz konusudur ayrıca biliyorsunuz. Bizler kafalarımızı değiştirmediğimiz<br />
sürece hiçbir şekilde ne <strong>Samsun</strong>’u ne de Mersin ‘i lojistik köy yapabileceğiz. Bu<br />
kadar çabayla yarattıktan sonra, onun gelecekte olması gereken yere gelmesini sağlayabilecek<br />
miyiz? Sayın katılımcı arkadaşlarım gelin bu rakamları masaya dökelim,<br />
tartışalım, beyin fırtınası yapalım <strong>ve</strong> diyelim ki Türkiye 2050 yılında bu noktaya gelebilir.<br />
Bu noktaya gelebilmesi içinde ulaştırma sektörü bu şekilde şekillenmeli, bekleyen<br />
hedefler yükler bunlardır. Biz bu kadar demiryolunu yapamayız. Dolayısıyla ciddi bir<br />
sorun var, uyarıcı olma görevimizi yerine getirelim.<br />
Sami KABAŞ, Ulaştırma Bakanlığı Danışmanı<br />
Geçmiş tarihimize baktığımızda bizim kadar şartları olmamasına rağmen <strong>ve</strong> geleceğin<br />
144<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
tam olarak ne getireceği tam olarak bilinememesine rağmen hedefler ortaya konuyordu.<br />
Bugün biz hedeflerimizi koyarken geleceği daha net görebiliyoruz. Aslında söylediğinizi<br />
siz tespit etmişsiniz. Bu tıkanıklıkları yaşayacağımızı biliyorsunuz, ben de bu<br />
kaygıları taşıyorum, hepimiz de taşıyoruz. Bu yüzden dar alanlarda kısa paslaşmalarla<br />
bu işin içinden çıkamayız. Uzun vadeli planlamanın önünü açacak şekilde elbise biçmemiz<br />
lazım. Bu duyurduğunuz gelişmeler nasıl olacaksa Türkiye onları karşılayabilecektir.<br />
Konuşmalarımızda master plan öne çıkıyor. Aslında Türkiye için planlamak dünya<br />
için planlamaktır. Türkiye az öncede bahsettiğimiz gibi geçiş güzergâhı üzerindedir.<br />
Bunu kabullenerek planlama yapmalıyız. Eğer kabullenerek planlama yapmazsak; örneğin<br />
İstanbul boğazından petrol tankerlerine geçiş izni <strong>ve</strong>rmedik, sınırladık, boğaz tüzüğümüzü<br />
ona göre ayarladık. Ama bu sefer uluslararası toplantılarda büyük<br />
tartışmalara neden oldu, hep karşımıza çıktı. Çünkü dünya geçmek istiyor petrolünü<br />
taşımak istiyor. Şu anda boru hattı projesiyle bir rahat nefes aldık. Bu sefer onlar da<br />
boğazlarınızı korumalısınız demeye başladı. İlişkilerimiz düzeldi. Çünkü onlar da sonuçta<br />
büyümek, gelişmek, ülkelerine refahı getirmek istiyorlar. Biz yeni projeler geliştirdiğimizde<br />
onu karşılayabiliyoruz. Bütün dünya <strong>ve</strong> ülkemiz geleceği planlayıp projelerini<br />
ona göre geliştiriyorlar.<br />
Mete TIRMAN, Demiryolu Taşımacılığı Derneği (DTD) Başkanı<br />
Bütün sektör size gerekli enerjiyi <strong>ve</strong>rmeye hazır; kara yolcusu da deniz yolcusu da hazırdır.<br />
Yeter ki bizi yönetenler bu doğrultuda bir çabada bulunsunlar. Bunun eksikliğini<br />
saptasınlar <strong>ve</strong> siz lütfen geleceğe umutla bakmak isteyenlerin ortak kaygısını sayın bakanımıza<br />
iletin. Bu sektörümüze yapacağınız en büyük iyilik olacaktır.<br />
Sami KABAŞ, Ulaştırma Bakanlığı Danışmanı<br />
Merak etmeyin mesajınızı aldım ileteceğim. Teşekkür ediyorum.<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
145
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
NOTLAR<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
146<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
NOTLAR<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
147
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
NOTLAR<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
148<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
NOTLAR<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN<br />
149
<strong>Samsun</strong> Lojistik Kongresi<br />
NOTLAR<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................<br />
150<br />
27 Mayıs 2010, SAMSUN
Change language