1 - Türk-Alman Biyogaz Projesi
1 - Türk-Alman Biyogaz Projesi
1 - Türk-Alman Biyogaz Projesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Biyogaz</strong> Kılavuzu – Üretimden kullanıma<br />
zunma derecesi organik kuru madde (OKM) ya da<br />
kimyasal oksijen ihtiyacı (CBS) yardımıyla belirlenebilir.<br />
Pratikte ağırlıklı olarak uygulanan analitik nedeniyle<br />
OKM bozunma derecesinin belirlenmesi önerilir<br />
[2-20].<br />
oTS<br />
Sub m zu – oTS Abl m Abl <br />
oTS = -------------------------------------------------------------------------- 100 [%]<br />
<br />
Denklem 2.5: Biyokütlenin bozunma derecesi ( OKM )<br />
(oTS Sub = ilave edilen ham maddenin organik kuru madde<br />
oranı [kg/t YM]; m zu = İlave edilen ham maddenin kütlesi [t];<br />
oTS Abl = Fermentör çıkışında organik kuru madde oranı<br />
[kg/t YM]; m Abl = Fermantasyon artıklarının kütlesi [t])<br />
2.3.3 Karıştırma<br />
oTS Sub<br />
m zu<br />
Yüksek bir biyogaz üretimi gerçekleştirmek için bakterilerle<br />
materyalin yoğun temasına ihtiyaç duyulur,<br />
bu da genel olarak fermantasyon tankının karıştırılmasıyla<br />
elde edilir [2.1]. Karıştırılmamış bir fermentörde<br />
bir süre sonra segregasyonla (çökelme) birlikte<br />
katman oluşumu gözlemlenir, bu da fermentör içerisinde<br />
bulunan materyalde yoğunluk farklılığına ve<br />
gaqz üretiminde azalmaya neden olur. Bu esnada bakteri<br />
kütlesinin büyük kısmı yüksek yoğunluk nedeniyle<br />
alt kısımda toplanırken, bozunacak materyal genellikle<br />
üst katmana çıkar. Bu durumda temas alanı<br />
her iki katmanın birleştiği alanla sınırlıdır ve pek az<br />
bozunma meydana gelir. Bunun yanı sıra yüzen katı<br />
maddeler, gaz çıkışını engelleyen bir yüzer örtü meydana<br />
getirirler [2-21].<br />
Dolayısıyla fermantasyon tankının karıştırılması<br />
suretiyle mikroorganizmalar ile materyalin temasının<br />
sağlanması önemlidir. Yine de aşırı karıştırmadan kaçınılmalıdır.<br />
Özellikle asetik asit oluşturan bakteriler<br />
(asetogenezde aktif) ve metanogenez arkeleri, sorunsuz<br />
bir biyogaz oluşumu prosesi için büyük öneme sahip<br />
bir yaşam birliği oluştururlar. Bu yaşam birliği yoğun<br />
karıştırma nedeniyle ortaya çıkan ayrıştırma<br />
sonucunda tahrip olduğu takdirde, anaerob bozunma<br />
olumsuz bir şekilde etkilenebilir.<br />
Dolayısıyla her iki koşulu da uygun bir şekilde<br />
karşılayacak uygulama şekli bulmak gereklidir. Pratikte<br />
bu bir yandan yavaş dönmek suretiyle düşük ayrıştırma<br />
etkisi oluşturan, öte yandan da reaktör içeriğini<br />
belirli aralıklarla (önceden tanımlanmış kısa<br />
zaman dilimleri) karıştıran bir karıştırıcıyla gerçekleştirilir.<br />
Karıştırmayla ilgili diğer teknik ayrıntılar Bölüm<br />
3.2.2.3’de açıklanmaktadır.<br />
2.3.4 Gaz oluşum potansiyeli ve metanojenik<br />
aktivite<br />
2.3.4.1 Olası gaz verimi<br />
Bir biyogaz tesisinde ne kadar biyogaz üretileceği,<br />
esas olarak kullanılan materyallerin bileşimine bağlıdır.<br />
Bunun için olanaklar dahilinde kullanılan materyal<br />
karışımıyla bir fermantasyon testi yapılmalıdır.<br />
Ayrıca girdilerde bulunan materyallerin gaz çıkışlarının<br />
toplamından da gaz randımanı tahmin edilebilir,<br />
Ancak bunun için materyallerin gaz çıkış değerlerine<br />
ait tabloların bulunması gerekmektedir.<br />
Fermantasyon testi için veri tabanı bulunmayan<br />
egzotik materyaller için gaz çıkışı tahmini sindirim<br />
oranları üzerinden yapılabilir, çünkü bir biyogaz tesisindeki<br />
bozunma prosesleriyle geviş getirenlerin sindirme<br />
süreçleri arasında paralellikler bulunmaktadır.<br />
Yenilenebilir hammaddelerde bunun için gereken endeks<br />
verileri, DLG yem değeri tablolarından temin<br />
edilebilir. Bu tablolarda kuru madde (KM) bağlamında<br />
WEENDER YEM MADDESİ ANALİZİ’nden<br />
ve bunların sindirilebilirliklerinden (VQ) kül (RA),<br />
ham elyaf (RF)i yağ (RL), protein (RP) ve azot içermeyen<br />
ekstrakt maddelerinin (NfE) oranları bulunmaktadır.<br />
RF ve NfE oranları birlikte karbonhidrat miktarını<br />
verirler.<br />
Her bir madde grubu için görece farklı karbon<br />
oranlarından tespit edilen özgül gaz üretimi ve metan<br />
miktarı bilinmektedir (Tablo 2.3) [2-6], [2-25].<br />
Bu bilgilerle organik kuru madde ve her kg kuru<br />
madde başına içindeki sindirilebilir madde gruplarının<br />
kütlesi hesaplanabilir [2-24]:<br />
OKM miktarı:<br />
(1000 - Ham kül 1) )/10 [KM %]<br />
Sindirilebilir protein:<br />
(Ham protein · VQ RP )/1000<br />
[kg/kg KM]<br />
Sindirilebilir yağ:<br />
(Ham yağ · VQ RL )/1000<br />
[kg/kg KM]<br />
Sindirilebilir karbonhidrat:<br />
((Ham elyaf · VQ RF ) + (NfE · VQ NfE ))/1000 [kg/kg KM]<br />
1)<br />
g/kg olarak<br />
Diğer hesaplamaların nasıl yapılacağı ot silajı (mera<br />
otlak, 1. büyüme orta çiçeklenme) örneğinde netleştirilebilir<br />
(Tablo 2.4).<br />
Buradan şunlar hesaplanır:<br />
OKM miktarı:<br />
(1000 - 102)/10 = % 89,8 (KM)<br />
28
Change language