Negatif ve Pozitif Belirtili Şizofren Hastalarda Kan Grupları

Negatif ve Pozitif Belirtili Şizofren Hastalarda
Kan Grupları
M. Emin ÖNDER*, Bülent ÇEL İKEL*, Nesrin D İLBAZ*, Selahattin ŞENOL*
ÖZET
Şizofreni ile kan grupların ın ilişkisi üzerine yap ılm ış çalışmalarda çelişkili sonuçlar bildirilmektedir. Ayr ıca şizofreni
alttipleri ile yap ılm ış sın ırlı sayıda çalışma vardır. Bu çalışmada negatif ve pozitif belirtili 193 şizofreni
tanısı alan hastalar ile 91 kişilik kontrol grubun kan gruplarının karşdaştırdmast amaçlanmıştır. Veriler ki-kare
ile test edilmi ş, hasta ve kontrol grupların ın ABO kan gruplar ı yönünden k ıyaslanmasında istatistiksel olarak anlamlı
bir farklılık bulunamam ıştır.
Anahtar kelimeler: ABO kan gruplar ı , şizofreni, negatif ve pozitif belirtiler
Düşünen Adam; 1994, 7 (1-2): 15-17
SUMMARY
There have been controversial outcomes in studies investigating relationships between the ABO blood groups
and schizophrenia. On the other hand, studies on the subgroups and on schizophrenia have been limited. The
ABO blood groups of 193 schizophrenic patients and 91 controls are compared and no statistically significant
difference have been found between the ABO blood groups of the patients and controls through the data tested
with the chi-square method.
Key words: ABO blood groups, schizophrenia, negative and positive symptoms
GİRİŞ
Psikiyatrik bozukluklarla ABO kan gruplar ı aris
ındaki ili şkinin araştırıldığı birçok ara ştırma çelişkili
sonuçlar vermektedir. Baz ı çalışmalar 0 kan grubuna
sahip kişilerde manik depresif psikoz, özellikle
depresyonun daha yüksek oranda oldu ğunu göstermektedir
( 11 ). 1980 y ılında Hindistan'da Jan' affektif
hastaların, Sih'li affektif hastalara göre daha fazla
0 kan grubuna sahip olduklar ı saptanm ıştır (13) .
Şizofren hastalar ın kan gruplar ı ile ilgili çalışmalar,
genelde iki grup alt ında özetlenebilir. Birincisi şizofreni
ile kan gruplar ı, ikincisi de şizofreninin alt
grupları ile kan grupları aras ındaki ilişkidir. Çoğu
araştırmac ı , şizofreni ile kan gruplar ı aras ında bir
ilişki gösteremezlerken (7'8'9' 11) , Czechowicz ve
Famnan, şizofren hastalar ın daha az oranda 0 kan
grubuna sahip olduklar ın ı, Mendlewicz ve arkada ş-
ları ise şizofren hastalar ın çoğunun A kan grubuna
sahip olduklarını bildirmektedirler (3 '8).
pecya
Literatürde, kan gruplar ı ile şizofreninin alttipleri
aras ındaki ili şki ile ilgili araştırmaların oldukça az
olduğu dikkati çekmektedir. Maj ve arkada şları , şizofren
hastalar ın A ve AB kan gruplar ına daha fazla
sahip olduklarını, buna karşın A ve 0 kan grubuna
daha az rastland ığın ı bildirmi şlerdir ( 10). Ayni çalışma
paranoid tip şizofren hastalar, kontrol grubuna
göre kan gruplar ı yönünden farkl ılık göstermezken,
* Ankara Numune Hastanesi, Psikiyatri Klinigi
15

Negatif ve Poiitif Belirtili Şizofren Hastalarda Kan Gruplar ı
Önder, Çelikel, Dilbaz, Şenol
hebefrenlerin daha az oranda A kan grubuna sahip
oldukların ı göstermektedir. Ba şka bir çalışma ise paranoid
ve hebefren tip şizofren hastalar ın özgün bir
kan grubuna sahip olduklarını saptayamam ıştır (12) .
Şizofreniyi homojen bir grup olarak kabul eden bu
çal ışmaların sonuçları değişkenlik göstermektedir.
Bu yüzden negatif ve pozitif belirtili şizofren hastalann
kan gruplar ı yönünden ayr ı ayrı çalışılmas
ının ilginç olacağını düşündük.
YÖNTEM
Bu çalışma,1990-1993 y ılları aras ında Ankara Numune
Hastanesi Psikiyatri Klini ği'ne yatınlan ve şizofreni
tan ısı konan 193 hasta üzerinde yap ılmıştır.
91 kişi, kontrol grubunu olu şturmu ştur.
Şizofreni tan ıs ı DSM-III-R kriterleri gözönüne al ı-
narak konulmuştur. Negatif ve pozitif belirtili şizofreni
ayr ım ı ise Andreasen'in negatif ve pozitif belirtili
şizofreni skalas ı (SAPS, SANS) (10) kullanılarak
yap ılmıştır.
SAPS, dört alt ba şlık (hallusinasyonlar, sannlar,
bizar davran ış, pozitif formal dü şünce bozuklu ğu) ve
toplam 34 maddeden, SANS ise be ş alt başlık (affektif
kiintleşme, asosyalite, dü şünce ve bilişsel işlevlerde
fakirle şme, apati, dikkat bozuklu ğu) ve 25
maddeden oluşmaktad ır. Bu ölçeklerdeki her madde
0: Belirti yok, 1: Şüpheli, 2: Hafif, 3: Orta, 4: Belirgin,
5: Şiddetli olarak derecelendirilmektedir.
SAPS ve SANS' ın değerlendirilmesinde Arndt ve arkadaşlannın
uygulad ıkları yöntem esas almm ıştır
(11). Her bir alt ba şlığın şiddeti, global de ğerlendirilmesiyle
belirlenmi ştir.
pecya
Ayrıca SAPS ve SANS' ın Türkiye'de güvenirlik ve
geçerlik çal ışmas ı da yap ılmıştır (45) . Kan gruplarının
belirlenmesi, Numune Hastanesi Kan Merkezi'nde
yap ılmıştır. Çal ışmanın verileri ki-kare yöntemi
ile test edilmi ştir.
BULGULAR
Çalışmaya 99 pozitif, 94 negatif belirtili şizofren
hasta ve 91 ki şi kontrol grubu olarak kat ılmıştır. Pozitif
belirtili şizofreni tan ılı hastalar ın 55'i erkek,
44'ü kadın, negatif belirtili şizofreni tan ılı hastalar ın
51'i erkek 43'ü kad ındı. Kontrol grubunu ise 47'sini
erkekler 44'ünü kad ınlar olu şturuyordu. Hasta grubunun
yaş ortalamas ı 33.9±2.7, kontrol grubunun ise
29.5±2.1'dir. Negatif ve pozitif belirtili şizofren hastaların
kan gruplar ı ve erkek-kad ın ayrım ı Tablo l'de
gösteril-mi ştir.
Şizofreni tan ıs ı alan hastalarla kontrol grubunun kan
grupları aç ısından ki-kare ile yap ılan karşılaşt ırılmasında
her iki grup aras ında anlaml ı bir farkl ılık gözlenmemiştir
(x2=3.29,SD=3, p>0.05).
Tablo 1'de gösterilen olgular ın dağılım ında üç faktör
esas al ınm ıştır. I: Kan gruplar ı (AB, A, B, O), II: Tanı
(pozitif semptomlu şizofreni, negatif belirtili şizofreni),
III: Cinsiyet (kad ın, erkek).
Tablo 2. Ki-kare sonuçlar ı .
Değişkenler
Ki-kare
sonucu
Serbestlik
Derecesi (SD)
IxIlxIII 19.93 15 p>0.05
Ix11 5.82 6 p>0.05
Ix111 3.51 3 p>0.05
11x1I1 0.3 p>0.05
p
Tablo 1. Pozitif ve negatif belirtili şizofren hastalar ın cinsiyet ve kan gruplar ın ın dağı l ımı.
ERKEK
KADIN
Kan Pozitif Negatif Kontrol Pozitif Negatif Kontrol
Gruplar ı Belirtili Belirtili Belirtili Belirtili
Şizofren Şizofren Şizofren Şizofren
AB
A
B
0
6
22
10
17
4
30
9
8
2
20
15
10
5 5 6
18 18 13
12 14 9
9 6 16
Toplam
51 55 47
43 44 44
16

Negatif ve Pozitif Belirtili Şizofren Hastalarda Kan Gruplar ı
Önder, Çelikel, Dilbaz, Şenol
Tablo 2'de ki-kare analizlerini gösterilmektedir. Verilerin
sonuçlar ı ne faktörler aras ında ne de bu üç
faktörün etkile şimi aras ında farkl ılık göstermemi ştir.
Dikkat edilece ği gibi klinik materyalimiz rastgele
kontrol örne ği gibi dağılmıştır.
TARTIŞMA
Yap ılan bu çal ışmanın sonuçlarına göre şizofreni tanısı
alan hastalarla kontrol grubu aras ında anlaml ı
bir ili şki saptanmamas ı, bu konuda yap ılan diğer çalışma
sonuçları (7,8,9,11) ile uyumludur. Şizofreninin
alt grupları aç ısından incelendi ğinde negatif ve pozitif
belirtili şizofrenik hasta grubunun kan grubu dağılım
ı kontrol grubundan farkl ı bulunmamıştır.
Her ne kadar Maj ve arkada şları ( 10) ile Rinieris ve
arkadaşları (12) şizofreni alt tiplerine göre kan grupların
ın farkl ı olduğunu bildirmiş olsa da bu alt tiplemenin
hastal ığın belirtilerine yönelik olmay ışı sonucu
bizim çal ışma bulgulanm ızdan farkl ı kılmaktadır
Negatif belirtili şizofreni ile pozitif belirtili şizofreni
olgulann ı ayrı ayrı gözönüne al ınmas ına karşın ABO
kan grupları aras ında anlaml ı bir ilişki saptanamam
ıştır. Ayrıca cinsiyet ile negatif ve pozitif belirtiler
aras ında ve cinsiyet ile kan gruplar ı aras ında da anlaml
ı bir ili şki de saptanamam ıştır. Bu negatif bulgulara
dayan ılarak ABO kan gruplar ına göre pozitif
pecya
ve negatif belirtili şizofreni geli şiminde ya da aynmın
yap ılabilmesinde bir farkl ılığın olmad ığı ileri
sürülebilir.
KAYNAKLAR
1. Andreasen NC: Negative-positive schizophrenia: Definition
and validation. Arch Gen Psychiatry 39:789-794, 1982.
2. Arndt S, Alliger RJ, Andreasen NC: The distinotion of positive
and negative symptoms: The failure of a two-dimensional model.
Br J Psychiatry 158:317-322. 1991.
3. Czechowioz AS, Pamnany L: ABO blood groups and the etiology
of schizophrenia. Med J Aust 11:1252-54, 1972.
4. Erkoç Ş, Arkonaç O, Atakl ı C, Özmen E: Negatif semptomlar ı
değerlendirme ölçeğinin güvenilirliği ve geçerliliği. Dü şünen
Adam 2:16-18, 1991.
5. Erkoç Ş, Arkonaç O, Atakl ı C, Özmen E: Pozitif semptomlar ı
değerlendirme ölçeğinin güvenilirliği ve geçerliliği. Dü şünen
Adam 2:20-24, 1991.
6. Peterfy G, Solyom L, Kandall AG, T ıırcan M: The rationship
between ABO blood groups and schizophrenia. Can Psychiatry
Asoc 21:303-307, 1976.
7. Irvine DG, Miyaslita H: Blood types in relaton to depressions
and schizophrenia: A preliminary repord. Canad Med Ass J
92:551-554, 1965.
8. Irvine DG: Blood groups in psychiatric illness. Br J Psychiatry
114:917-918, 1968.
9. Lafferty CR, Knox WJ, Melone MC: Schizophrenia in relation
to blood groups ABO and blood types RH, D and MN. Am J
Psychiatry 113:1117, 1957.
10. Maj M, Morgese G, Vecchio MD, Keman D: ABO blood
group distribution in hebephrenic and paranoid schizophrenics.
Acta Neurol 35:394-398, 1980.
11. Masters AB: The distribution of blood groups in psychiatric
illness. Br J Psychistry 113:1309-15, 1967.
12. Rinieris P, Stefanis C, Lykouras E, Varsou E: Subtypes of
schizophrenia and ABO blood types. Neuropsychobiology 8:57-
59, 1982.
13. Varma VK, Wig NN, Murthy RS, M ısra K: Socia-demographic
correlates of schizophrenia, affective psychoses and neuroses
in a clinic in Indis. Acta Psychiatrics Scard 61:404-412,
1980.
17