Siroz - Prof. Dr. Sadettin Hülagü
Siroz - Prof. Dr. Sadettin Hülagü
Siroz - Prof. Dr. Sadettin Hülagü
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
SİROZ<br />
Etyoloji-Klinik-Komplikasyonlar<br />
Laboratuar-Tedavi<br />
<strong>Prof</strong>.<strong>Dr</strong>.Saadettin HÜLAGÜ<br />
KOÜ Tıp Fak.Gastroenteroloji B.D
<strong>Siroz</strong> nedir <br />
• Son dönem karaciğer hastalığı<br />
• Fibroz dokuyla çevrili rejeneratif nodül<br />
histolojisi ile karekterize<br />
KLİNİK<br />
• Kompanse <strong>Siroz</strong><br />
• Dekompanse siroz
<strong>Siroz</strong> nedir <br />
Normal Karaciğer<br />
<strong>Siroz</strong>
<strong>Siroz</strong> nedir <br />
Sirotik KC<br />
Nodüler irregüler yüzey
<strong>Siroz</strong> nedir <br />
Normal Karaciğer<br />
Sirotik Karaciğer
<strong>Siroz</strong> nedir
<strong>Siroz</strong> nedir
<strong>Siroz</strong> nedir
<strong>Siroz</strong> nedir <br />
<strong>Siroz</strong>da mikrovasküler değişiklikler<br />
•Stellate hc.lerin aktivasyonu<br />
•Disse mesafesinde kollagen dep.<br />
•Sinusoidlerin konstrüksiyonu<br />
•Sinusoidlerin defenestrasyonu
<strong>Siroz</strong>un doğal seyri<br />
Kronik KC<br />
Hastalığı<br />
Kompanse<br />
SİROZ<br />
Dekompanse<br />
SİROZ<br />
KOMPLİKASYON GELİŞMESİ<br />
•Varisiyel Kanama<br />
•Assit<br />
•Ensefalopati<br />
•Sarılık<br />
ÖLÜM
<strong>Siroz</strong> komplikasyonlarının seyri<br />
SİROZ<br />
Portal<br />
Hipertansiyon<br />
Karaciğer<br />
Yetmezliği<br />
Varisiyel Kanama<br />
SBP<br />
Assit<br />
HRS<br />
Ensefalopati<br />
Sarılık
<strong>Siroz</strong> & Tanı<br />
• <strong>Siroz</strong> tanısı histolojik tanıdır<br />
• Karaciğer biyopsisi yapılmadan bazı klinik<br />
bulgular ve noninvazif testlerle siroz<br />
tanısını konulabilir.
Hangi hastada sirozdan şüphelenilmeli <br />
• Kronik karaciğer hastalığı olan bir hasta<br />
– Transaminazlarda ve/ya alkalen fosfataz anormalliği<br />
• Fiziksel muayene<br />
– Kronik KC hastalığı bulguları<br />
• Kaslarda güçsüzlük,spider nevüs,palmer eritem<br />
– KC sol lobun palpe edilmesi<br />
– KC de küçülme<br />
– Splenomegali<br />
– Dekompansazyon bulguları (Assit,sarılık,asteriksis)
Hangi hastada sirozdan şüphelenilmeli <br />
Laboratuvar<br />
• KC yetmezliği<br />
• Hipoalbüminemi < 3.8 g/dl<br />
• Protrombin zamanında uzama ( INR > 1.3 )<br />
• Yüksek bilirubin (> 1.5 mg/dl )<br />
• Portal Hipertansiyon<br />
– Trombositopeni < 175.000/uL<br />
• AST/ALT > 1
Hangi hastada sirozdan şüphelenilmeli <br />
Görüntüleme<br />
• KC-Dalak sintigrafisi<br />
– Küçük Karaciğer, İrregüler uptake<br />
– Splenomegali<br />
– Kolloid maddenin kemik iliğinde birikimi<br />
• CT/ US<br />
– Nodüler Karaciğer<br />
– Splenomegali<br />
– Venöz kollateraller
KC Dalak Sintigrafisi
<strong>Siroz</strong>da CT<br />
İrregüler yüzeyli KC<br />
Kollateraller Splenomegali
• <strong>Siroz</strong> :<br />
Hepatosellüler nekrozu takiben<br />
anatomik olarak karaciğerin diffuz<br />
fibroz ve nodül formasyonudur. Etyoloji<br />
farklı olsa bile nihai sonuç aynıdır.
<strong>Siroz</strong><br />
• İlk kez 1826’da Laennec tarafından bildirilmiştir.<br />
<strong>Siroz</strong> yaygın fibrozis ve nodül formasyonu ile<br />
karakterizedir. Fokal lezyonlar (fokal nodüler<br />
hiperplazi) siroz sayılmazlar.<br />
• Nodülsüz fibrozis: Hepatoportal sklerozis siroz<br />
değildir. Konjenital hepatik fibroziste, nodüllerin<br />
etrafı fibrozisle kaplı olmasına rağmen ana yapı<br />
bozulmadığı için fibrozisli bu tabloya siroz<br />
denilmemektedir.
Klasifikasyon<br />
- Morfolojik özelliklere göre<br />
- Etyoloji<br />
- Hastalığın aktivite ve gelişmesinin<br />
değerlendirilmesi<br />
- Komplikasyonlara göre yapılabilir.
Morfolojik Tanımlama<br />
• Mikronodüler <strong>Siroz</strong>:<br />
Nodüllerin çapı 3 mm.den küçüktür. Mikronodüller<br />
nadiren portal traktüs veya efferent venüller içerebilir.<br />
Fakat kaide olarak normal yapı bozulmuştur. Hastalık<br />
ilerlediğinde nodüllerde büyüme gözlenmektedir.<br />
• Makronodüler <strong>Siroz</strong>:<br />
3 mm.den büyük nodüller vardır. Bu nodüllerde portal<br />
traktüsler de gözlenmektedir. Bazen ince iğne<br />
biyopsisiyle bu tanının konulmasında zorluk oluşabilir.<br />
• Mixt tip <strong>Siroz</strong>:<br />
Bu iki nodüler yapının karıştığı tablodur.
Etyoloji<br />
• Alkol<br />
• Viral Hepatitler (B, B+D, C)<br />
• Otoimmün Hepatitler<br />
• Metabolik Hastalıklar<br />
Hemokromatozis<br />
Wilson Hastalığı<br />
1- antitripsin eksikliği<br />
Kistik Fibrozis<br />
Glikojen Depo Hast., Galaktozemi<br />
Herediter tirozinemi, fruktoz intoleransı<br />
Herediter Hemorajik Telanjiektazi<br />
Byler Hastalığı<br />
Abetalipoproteinemi<br />
Porfiria
Etyoloji<br />
Biliyer Hastalıklar.<br />
Extrahepatik biliyer obstrüksiyon.<br />
İntrahepatik biliyer obstrüksiyon.<br />
Primer Biliyer <strong>Siroz</strong>is.<br />
Primer Sklerozan Kolanjit.<br />
Venöz Outflow Obstrüksiyonu.<br />
Veno-oklüzif Hastalık.<br />
Budd- Chiari Sendromu.<br />
Kardiyak yetmezlik.<br />
İlaç ve Toksinler(Methotrexate-amiadorone)<br />
İntestinal By-pass (Obezite için).<br />
Sarkoidozis.<br />
Sifiliz.
Etyoloji<br />
• Kesin Olmayanlar:<br />
- Viral Hepatit (Tip G)<br />
- Mycotoxinler<br />
- Schistosomiasis<br />
- Malnütrisyon<br />
- Obezite<br />
- Diyabetes Mellitus<br />
• Sebebi Bilinmeyenler:<br />
- Hindistan Çocukluk <strong>Siroz</strong>u<br />
- Kriptojenik <strong>Siroz</strong>
Epidemiyoloji<br />
• Alkolik ve Nonalkolikler bölgeler arasında oldukça<br />
farklılıklar göstermektedir.<br />
• Alkolik <strong>Siroz</strong>da 3000/ 100 000<br />
• Kriptojenik 700/ 100 000<br />
• Hemokromatozis 1000/ 100 000<br />
• Alfa 1 Antitripsin 120/ 100 000<br />
• PBS 90/ 100 000<br />
• Wilson 5/ 100 000<br />
• Fransa’da 3000/100 000 Erkeklerde 3 kat daha fazla<br />
• 80 g/gün-30 yıl alkol erkek 25 000/100 000<br />
• 40 “ “ “ bayan “ “
Kompanse <strong>Siroz</strong>:<br />
• Herhangi bir klinik bulgu olmaksızın görülebilmektedir.<br />
Genelde düşük dereceli ateş, asteni ile birlikte genel<br />
durumun bozulması, anoreksi veya kilo kaybı, anemi ,<br />
trombositopeni ve lökopeni (hipersplenizmden ötürü)<br />
görülür.<br />
• Kompanse siroz rutin klinik muayenesi , biyokimyasal<br />
tetkikler esnasında veya diğer nedenlerden dolayı<br />
yapılan ameliyat esnasında tesadüfen tespit edilebilir.<br />
• <strong>Siroz</strong>lu hastaların % 30-40 genelde asemptomatiktir.
Dekompanse <strong>Siroz</strong><br />
• 2 major sonuç vardır.Hepatik yetmezlik +Portal<br />
Hipertansiyon<br />
• Sarılık, ensefalopati, asit ve sindirim sistemi<br />
hemorajisi bu iki komplikasyonun klinik<br />
yansımasıdır. Bunlar geliştiğinde dekompanse siroz<br />
olmaktadır.
SĠROZDA SĠSTEMĠK HEMODĠNAMĠĞĠ<br />
ETKĠLEYEN MADDELER<br />
VAZODĠLATÖRLER<br />
• Adrenomedullin<br />
• ANP<br />
• Calcitonin gene-related<br />
peptid<br />
• ET-3<br />
• Endotoksin<br />
• Enkephalinler<br />
• Glukagon<br />
• Nitrik oksit<br />
• Prostasiklin<br />
• Substance P<br />
• TNF-alfa<br />
• Vazoaktif intestinal peptide<br />
• Adenosin<br />
VAZOKONSTRĠKTÖRLER<br />
• Adrenaline ve noradrenaline<br />
• ET-1<br />
• RAAS<br />
• SSS<br />
• ADH
Genel durumda bozulma:<br />
<strong>Siroz</strong>un en sık klinik bulgusudur.<br />
• Anoreksi<br />
• Kilo kaybı<br />
• Kuvvetsizlik<br />
• Halsizlik başlıca şikayetlerdir.<br />
Anoreksi, asit tarafından agreve edilebilir. Kilo<br />
kaybı asit veya ödem tarafından maskelenebilir.
BİR BAŞKADIR BENİM MEMLEKETİM
Klinik<br />
Ateş:<br />
• Düşük derecede ve devamlıdır. Alkolik sirozda ateş<br />
alkolik hepatitten dolayı olabilir. Bakteriyel enfeksiyon<br />
immün sistem ve makrofaj fonksiyonlarında bozuklukla<br />
ilişkilidir.<br />
• Hastaneye kabul edilen sirozluların %30- 40’ında<br />
enfeksiyon mevcuttur. Bakteriyel peritonit asit olduğunda<br />
üriner enfeksiyon, üst solunum yolları enfeksiyonları,<br />
bronkopulmoner enfeksiyon, kutanöz enfeksiyonlar.<br />
• Ağız ve dental enfeksiyon yönünden dikkatli olunmalıdır.<br />
Asit, plevral sıvı ve idrar kültürü tüm vakalarda elde<br />
edilmelidir.
Klinik<br />
Ateş : Enfeksiyon nedeniyle sirozda mortalite %30<br />
dolayın dadır. Enfeksiyondan şüphelenildiğinde (asit<br />
sıvısında nötrofil sayısı >250/mm 3 , ateş, pyüri vs.)<br />
ampirik olarak nefrotoksik olmayan antibiyotikler<br />
verilmelidir. Enfeksiyonun önlenmesinde profilaktik<br />
kinolonlar kullanılabilir.<br />
- Bakteriyel peritonitin ilk episodundan dolayı,<br />
- Asit sıvısındaki protein konsantrasyonunun 10gr/dL’den düşük<br />
olması- enfeksiyon için yüksek risk mevcuttur.
Klinik<br />
• Klinik: Karaciğer büyük, düzgün kenarlı bazen hassas, bazen normal veya<br />
küçük bulunabilir. Vakaların %20-60’ında splenomegali olabilmektedir.<br />
• Spider anjioma: Süperior Vena Cava üstünde gözlenmektedir. Nadiren alt<br />
abdomende görülür. Çapı 1- 10mm arası değişmektedir. Hepatik fonksiyonlar<br />
düzeldiğinde kaybolurlar. Bunlar özellikle karaciğer yetersizliğine bağlı<br />
östrojen metabolizmasındaki değişikliklerden dolayı oluşur. Bazen akut viral<br />
hepatit, normal insanlarda, romatoid artrit, östojen tedavisi esnasında,<br />
gebelikte (özellikle 2. Trimesterden sonra oluşur ve doğumdan 2 ay sonra<br />
kaybolur.) görülür.<br />
• Palmar Eritem: Avuç içindeki beneklerin fazlalaşmasıdır. Hipotenar ve tenar<br />
kasların yüksek kısımlarında belirgindir. Ayak tabanında da aynı bulguya<br />
rastlanabilir. Bozulmuş östojen metabolizmasından kaynaklandığı<br />
düşünülmektedir. Romatoid artrit, gebelik, kronik ateşli hastalıklar, lösemi ve<br />
tirotoksikozda da gözlemlenebilir.<br />
• Beyaz Tırnak<br />
• Parmaklarda Çomaklaşma: Oksijen satürasyonu ile ilişkilidir. Hipertrofik<br />
osteoartropati ile birlikte olabilir.
Klinik<br />
• Dupuytren Kontraktürü: Alkolizmde genelde gözlenebilir.<br />
• Kas Krampları: Lokomotor sistemde istem dışı ağrılı kontraksiyonlar.<br />
Istirahatte, gece, asimetrik olarak bacak ve ayakları kapsar. Karaciğer<br />
fonksiyon bozukluğunun ciddiyeti ve hastalığın süresi ile yakından ilgilidir.<br />
Efektif plazma volumunun azalması ile ilişkili olduğu görülmüştür ve haftalık<br />
albümin infüzyonları ile şikayetler düzelmiştir.<br />
• Foetor Hepatikus: Nefesin çürük elma veya küf kokusu gibi kokmasıdır. Ciddi<br />
karaciğer yetmezliğinde görülür. Aşırı kollateral sirkülasyon olduğunda sıktır.<br />
Barsak orijinlidir ve geniş spektrumlu antibiyotikler ile kaybolur. Hepatik<br />
ensefalopati ile birliktedir.<br />
• Kollateral Sirkülasyon: Portal kan paraumblikal ven yoluyla umblikal vene<br />
yönelmektedir. Buradan da sistemik dolaşıma kan geçer. Bazen Caput<br />
Medussa görülebilir. Cruveilheir- Baumgarten sendromu, sol portal venden<br />
umblikusa doğru kanın yayılımında duyulan thrildir. En iyi ultrasonografi ile<br />
tanı konulur. Sırtta da bu kollateraller görülebilir.
Sarılık<br />
• Sarılık primer olarak karaciğer hücrelerindeki yetersizlikten<br />
dolayı bilirübin ekskresyonunun yetersizliğidir. Ağırlıklı olarak<br />
konjuge bilirübin hakimiyeti vardır. Sarılık daima ciddi karaciğer<br />
disfonksiyonunun bulgusudur. Bazı sebepler bu olayı artırabilir.<br />
a) Hiperhemoliz: Karaciğere fazla miktarda unkonjuge<br />
bilirübin gelmesine bağlı olarak.<br />
b) Fonksiyonel Renal Yetmezlik: (hepatorenal sendrom)<br />
Böbreklerden direkt bilirübin ekskresyonunun bozulmasına bağlı<br />
olarak.<br />
c) Bakteriyel Enfeksiyon: (bakteriyel peritonit, üriner<br />
enfeksiyon) kolestazise neden olarak direkt bilirübinde artış olur.<br />
• Eğer bu faktörler düzeltilebilirse sarılık düzeyinde düşme olabilir.<br />
Alkolik sirozlu bir hastada derin sarılıkla beraber yardımcı<br />
faktörlerin hiçbirisinin bulunmaması halinde alkolik hepatit<br />
düşünülmelidir.<br />
• <strong>Siroz</strong>lu bir hastada koinsidental olarak sarılığa neden olan faktör<br />
akut viral hepatit, koledokun taş nedeniyle tıkanması veya kronik<br />
pankreatit olabilir
HĠPERBĠLURĠBĠNEMĠNĠN ETKĠSĠ<br />
• Kardiyak fonksiyonlarda bozulma<br />
• Sistemik vazodilatasyonda artma<br />
• Renal vazokonstrüksiyonda artma<br />
• Diüretik etki ve sıvı kaybı<br />
• >30 mg/dl direkt nefrotoksik etki
Asit<br />
• Sıklıkla bacaklardaki ödemle birliktedir.<br />
Ağrısızdır. Ağrı olduğunda Spontan Bakteriyel<br />
Peritonit açısından dikkatli olunmalıdır.<br />
• Bazen asit tanısı, belirginleşmiş inguinal ve<br />
umblikal venlerle birlikte konabilir. Asit çok<br />
büyük olduğunda abdominal viscera baskısı<br />
nedeniyle anoreksi meydana gelebilir.
Asit<br />
• Vakaların %5-10’unda plevral effüzyon ile birliktedir.<br />
%70 oranında sağda görülürken bazen sadece solda<br />
görülebilir. Bunun sebebi diyafragmadaki defektlerdir.<br />
Bazen batında asit olmaksızın plevral effüzyon<br />
görülebilir.<br />
• Batın ultrasonografisi ya da bilgisayarlı tomografi ile<br />
az miktarda bile olsa tespit edilebilir.<br />
• Parasentez ile protein, eritrosit, lökosit tayini ve de<br />
aerobik ve anaerobik kültürlerin mutlaka yapılması<br />
gerekmektedir.
Koagülasyon bozuklukları<br />
• Koagülasyon faktörlerinin sentezlerinin<br />
azalması<br />
• Yaygın intravasküler koagülasyon (DİK)<br />
• Trombositopeni<br />
Orta derecede olduğunda bozulmuş<br />
koagülasyonun bir önemi yoktur. Ciddi olduğunda<br />
spontan ekimoz, diş eti ve burun kanaması veya<br />
purpuralar görülebilir.
Hematolojik Komplikasyonlar<br />
Anemi: Dekompanse sirozda sıklıkla rastlanır. Hem<br />
kemik iliğinde yapımda azalma hem de periferik<br />
yıkımda artma söz konusudur. Genelde makrositik<br />
olmakla beraber mikrositik veya hipokromik olabilir<br />
(GİS kanaması sonrası). Kan kaybından başka diğer<br />
faktörler de anemi gelişimine yardım edebilir.<br />
- Folat eksikliği<br />
- Hemoliz, özellikle ilerlemiş sirozlularda, eritrosit<br />
membranındaki değişiklikler, frajilitenin artması,<br />
ekinositler veya akantositler..<br />
- Hipersplenizm veya splenomegali olduğunda<br />
eritrositlerin sekestrasyonu.<br />
Anemi trombositopeni ve lökopeni ile birlikte olabilir.
Sindirim Sistemi Kanamaları<br />
• Hayatı tehdit eden özafagus veya gastrik varis<br />
kanamaları meydana gelebilir.<br />
• Diğer nedenler arasında akut erozyonlar<br />
(ülserasyonlar), portal gastropatiye bağlı olarakta<br />
oluşabilir.<br />
• Kanama gastrik veya duodenal ülserden dolayı da<br />
olabilir.<br />
• Acil hemorajilerde acil endoskopi önemlidir.
Endokrinolojik Komplikasyonlar<br />
Hipogonadizm:<br />
• Erkeklerde impotans, libido kaybı, testiküler atrofi<br />
ile karakterizedir. İnfertilitenin en sık<br />
sebeplerindendir. İmpotans çok sıktır. Karaciğer<br />
fonksiyon testlerinin düzelmesiyle normal hale<br />
gelebilir.<br />
• Hipogonadizm direkt olarak alkolden etkilenmeye<br />
bağlı olabilir. Alkoliklerde plazma testosteron<br />
seviyesinde azalma ve sex hormon bağlayan<br />
globülinde artma vardır. Bunun sonucu olarak<br />
plazmada bağlı olmayan testosteronda azalma<br />
meydana gelir.<br />
• Kadınlarda oligomenore, amenore ve sterilite sıktır.<br />
Plazma östradiol ve progesteron azalmıştır. Sirotik<br />
hastalarda başarılı gebelikler bildirilmiştir.
Endokrinolojik Komplikasyonlar<br />
Endokrin anomaliler, konjuge veya metabolize olan hormonların<br />
karaciğerdeki işlemlerin yetersizliği ya da porto-sistemik şantlardan<br />
dolayı veya her ikisi beraber etkilendiğinde oluşmaktadır. Alkol<br />
endokrin değişiklikleri etkilemektedir.<br />
Feminizasyon:<br />
• Jinekomasti<br />
• spider anjioma<br />
• palmar eritem<br />
• vücut kıllarındaki patern değişikliği.<br />
Periferik dokularda (cilt, yağ dokusu, kas, kemik) androjenik<br />
steroidlerin östrojene dönüşümü artmıştır. Böylece plazma<br />
östradiol ve östrone normal veya hafif yükselmiş bulunabilir.<br />
Sprinolakton, serum testosteron seviyesinin azalması ve hepatik<br />
androjen reseptör aktivitesinde azalma nedeniyle jinekomasti<br />
meydana getirebilir.
Endokrinolojik Komplikasyonlar<br />
Diabetes Mellitus: <strong>Siroz</strong>lu hastalarda diyabet<br />
insidansı artmıştır.<br />
• Hiperglisemi<br />
• Glukoz intoleransı<br />
• Hafif glukozüri<br />
• Hiperinsülinemi ve periferal insülin rezistansı görülebilir.<br />
Genelde diyet yeterli olmakla beraber bazen oral ajanlar<br />
ve nadiren insüline ihtiyaç olur. <strong>Siroz</strong>da, diyabet<br />
hiperinsülinemi ve hiperglukagonemi ile birliktedir.<br />
Hiperinsülineminin nedeni karaciğer tarafından insülin<br />
katabolizmasındaki azalmadan dolayıdır. Artmış insülin<br />
sekresyonu bu olaya yardım etmektedir.
Endokrinolojik Komplikasyonlar<br />
Hipoglisemi:<br />
• Ciddi hepatosellüler yetmezlikli ilerlemiş siroz<br />
vakalarında görülür.<br />
• Infeksiyon ve aşırı alkol tüketimi bu olaya neden<br />
olabilir.<br />
• Hepatosellüler karsinomaya bağlı tümörün<br />
glukoz tüketiminin artmasından dolayı olabilir.
HEPATĠK ENSEFALOPATĠ<br />
Hepatik ensefalopati (HE), ciddi karaciğer<br />
disfonksiyonu olan hastalarda görülen, farklı nedene bağlı<br />
bir nörolojik ve/veya metabolik hastalık olmaksızın, bir dizi<br />
reversibl nöropsikiyatrik değişikliklerle karakterize bir<br />
sendromdur.<br />
Patogenetik mekanizması tam olarak anlaşılamayan bu<br />
hastalığın klinik tablosu, mental fonksiyonlardaki hafif farklılaşmadan<br />
derin komaya kadar değişen bir çeşitlilik gösterir. Terminolojide değişik<br />
ifadelerle adlandırılmasına karşın en çok “Hepatik koma”, “Hepatik<br />
ensefalopati” ve “Porto-sistemik ensefalopati” deyimleri<br />
kullanılmaktadır.
Hepatik Ensefalopati<br />
•Evre 0 : Bilinç, kişilik, entelektüel fonksiyon ve<br />
davranışta hiçbir değişiklik olmaması.<br />
•Evre I : Hipersomni, insomni, öfori veya anksiyete,<br />
dikkat süresinin kısalması, irritabilite.<br />
•Evre II : Letarji, oryantasyon bozukluğu, uygunsuz<br />
davranış, konuşmanın bozulması, ataksi.<br />
•Evre III: Somnolans, belirgin konfüzyon, ısrarlı<br />
uyarılara cevap.<br />
•Evre IV : Koma, uyarılara cevapsızlık .
HE & PATOFĠZYOLOJĠ<br />
• Karaciğerde yüksek volümlü ve düşük basınçlı kan akımı<br />
+yaygın sinusoidal ağ barsaklardan gelen toksinleri<br />
temizlemek için ideal mekanizmadır.<br />
• <strong>Siroz</strong> ve fibroziste detoksifikasyon işlemi bozulur ve<br />
porto-venöz rezistans artması nedeniyle kan akımı<br />
kollateral dolaşıma yönelir.Detoksifikasyon işlemine<br />
yardımcı olmak maksadıyla özellikle a.hepatikada belirgin<br />
olmak üzere kan akımı artar.
HE & PATOFĠZYOLOJĠ<br />
• Hepatositler dereceli olarak izole olurlar ,bunun sonucu<br />
-Hepatositlerin sinüzoidlere bakan kısmında<br />
defenetrasyon<br />
-Subendotelyal kollagen birikimi<br />
-İntra hepatik porto-sistemik kollateral formasyonu<br />
oluşur.<br />
• Fibrositler tarafından makrositlerin izolasyonu vardır.Bu<br />
izolasyon detoksifikasyonu bozma yanında hepatosit<br />
kitlesini ve/veya fonksiyonunun azalmasına neden olur.Bu<br />
işlem aynı zamanda portal ven yoluyla hepatotrofik<br />
substantlardan hücleri yoksun bırakmaktadır.
ĠLERĠ SÜRÜLEN HĠPOTEZ VE GÖRÜġLER<br />
A. Dolaşan nörotoksinler (Splaknik alandan<br />
gelmektedir )<br />
B. Astrosit ve diğer nöroanatomik modifikasyonlar<br />
C. Major patofizyolojik değişiklik olarak<br />
nörotransmission’lardaki değişiklikler
Presipitan faktörler<br />
• Gastrointestinal kanama<br />
• Sepsis<br />
• Azotemidir<br />
• Sıvı-elektrolit bozukluğu ( kusma, ishal, diüretik<br />
kullanımı, geniş parasentez gibi nedenlere bağlı )<br />
• Konstipasyon<br />
• Aşırı proteinli diyet ve santral sinir sistemini etkileyen<br />
ilaç kullanımıda önemli faktörler olarak bilinmektedir.
Presipitan faktörler<br />
• Akut hepatit,<br />
• Enfeksiyonlar ( spontan bakteriyel peritonit,<br />
pulmoner ve üriner enf. vb. )<br />
• Alkol alımı veya alkol alımının kesilmesi<br />
• Cerrahi şant oluşturulması<br />
• TİPS uygulaması<br />
• Çinko eksikliğide hepatik komayı presipite<br />
edebilmektedir.
Pulmoner Komplikasyonlar<br />
Hepatopulmoner sendrom<br />
• Kronik karaciğer hastalığının olması<br />
• İntrinsik kardiyopulmoner hastalığın olmaması<br />
• Pulmoner gaz exchange anormallikleri<br />
• Alveolar-arteriolar oksijen gradient<br />
• İntrapulmoner vasküler shunt bulguları<br />
Hafif : PaO2 > 80 mm Hg<br />
Orta : PaO2 :60-80 mmHg<br />
Ağır : PaO2 < 60 mmHg<br />
Clubbing+Cyanosis+Spider Angioma....HPS<br />
düşündürür.
Pulmoner Komplikasyonlar<br />
• Hepatopulmoner sendrom: Assit veya plevral effüzyon<br />
olmadıkça dispne nadirdir. Dispne olduğunda pulmoner<br />
hipertansiyonu düşündürür. Belirgin siyanoz ve parmaklarda<br />
çomaklaşma (clubbing) nadirdir. Bu semptomlar oksijenin<br />
desatürasyonundan dolayı oluşur. Dekompanse sirozlularda<br />
azalmış arteriyel parsiyel oksijen basıncı %50 vakada<br />
gözlenmektedir. PO 2<br />
60-70mmHg bulunur. Bu olaya yardım eden<br />
faktörler<br />
a) Pulmoner A-V anastomozlar (mikroskopik veya<br />
büyük damarlarda yerleşimli)<br />
b) Özellikle asitli veya plevral effüzyonlu hastalarda<br />
ventilasyon- perfüzyon değişikliği.<br />
c) Prekapiller pulmoner damarların dilatasyonu veya<br />
intestinal ödeme bağlı pulmoner diffüzyon<br />
kapasitesinin azalması.<br />
d) Eritrositlerin oksijene affinitesinin azalması
Pulmoner Komplikasyonlar<br />
• Asit birikimi İntra abdominal ve intratorasik<br />
basınçları etkileyerek torasik volüm değişikliğine<br />
neden olur.<br />
• Asit sıvısı ile hipoksi ilişkilidir.<br />
• Asit dilate olmuş lenfatikler yoluyla diyafragmadan<br />
geçer , intra plevral mesafede birikir.<br />
• Asit ile özellikleri aynıdır.Bu nedenle tedaviden amaç<br />
asidin tedavi edilmesidir.<br />
• Asitin diyafragmaya basması nedeniyle standart<br />
pulmoner fonksiyon testleri(Total AC kapasitesi ve<br />
Fonksiyonel residüel kapasite ) azalma gösterir.
HPS da Pulmoner Fonksiyon Testler<br />
• Fonksiyonel Residüel kapasitede azalma<br />
• FEV genelde normal-Ġlave hava yolu hastalığı yok ise<br />
• Asit+ dispne Solunumda daha fazla efor sarfederler<br />
• Progressive Akciğer Volümü ve Fonksiyonel alveolar<br />
yüzeyin azalması aşırı hipoksemiye neden olur.<br />
• Postural değişikliklerle oksijen satürasyonda<br />
değişiklik olmaktadır(Ortodeoxia),upright<br />
pozisyonunda yer çekiminin etkisinden dolayı,bazal<br />
zonlardaki dilate prekapiller yatakta kanın<br />
yönlenmesiyle shunt daha fazla artmakta ,hipoksemi<br />
artmaktadır
HPS<br />
• Kontrast ekokardiyografi en iyi tanı yöntemidir.Dilate<br />
intrapulmoner yataklar tespit edilebilir. Patofizyolojisi tam olarak<br />
bilinememektedir. Anormalliklerin çoğu organikten ziyade<br />
fonksiyoneldir. Bu nedenle karaciğer transplantasyonu için<br />
kontrendike olduğu düşünülmeme-lidir. TİPS şantına çok iyi cevap<br />
verirler.<br />
• Tüm vucut Scanning Tc 99 ile iĢaretli MakroAlbümin<br />
(20 Mikrom çapında)pulmoner kapillere takılır ,akciğer<br />
perfüzyonunu ölçmeye yarar , Shunt olanlarda bu madde sistemik<br />
dolaşıma katılır.<br />
• Pulmoner Hipertansiyon %1 vakada özellikle porto- caval<br />
anastomoz sonrası görülmektedir. Klinik bulguları arasında dispne,<br />
senkop, prekordiyal ağrı ve nadiren de hemoptizi yer alır.<br />
Patogenezinde portal sistemden sistemik dolaşıma geçen emboli veya<br />
humoral vazokonstriktörler suçlanmaktadır.
HPS-Tedavi<br />
• Nazal O2 takviyesi semptomları rahatlatır<br />
• Hb
Hepatorenal sendrom ilerlemiş karaciğer<br />
yetmezliğinde oluşan böbrek yetmezliğidir.<br />
• Böbreklerde belirgin bir histolojik<br />
anormallik yoktur.<br />
• Böbrekler KBY hastalarına<br />
nakledildiğinde fonksiyon görürler.<br />
• Karaciğer naklinden sonra geri<br />
dönüşümlüdür.
* Hepatorenal sendrom splaknik<br />
vazodilatasyon zemininde, araya giren bir<br />
faktör nedeni ile renal vazokonstrüktör<br />
mekanizmaların renal vazodilatatör<br />
mekanizmalara çok üstün gelmesidir.<br />
* İleri karaciğer yetmezliğinde oluşan,<br />
böbreklerde belirgin bir histolojik bozukluğun<br />
olmadığı, GFR ve kan akımında belirgin<br />
azalma ile karakterize klinik durumdur.
SĠROZDA DĠĞER BÖBREK YETMEZLĠĞĠ<br />
NEDENLERĠ<br />
• Akut tubuler nekroz<br />
• Glomerular bozukluklar<br />
• Renal tubuler asidoz<br />
• İlaca bağlı böbrek yetmezliği
RENAL BOZUKLUKLAR<br />
KC Hastalığı<br />
Alfa-1 A.T<br />
HBV<br />
HCV<br />
Alkolik Hepatit<br />
Otoimmun Hep.<br />
PBS<br />
Wilson<br />
Renal Bozukluk<br />
MP Gn<br />
MP Gn<br />
Membranöz Gn<br />
PAN<br />
MP Gn<br />
MezenĢial IG A<br />
Immun Complex<br />
Renal Tub.asidoz<br />
Renal Tub.asidoz<br />
Immun Complex<br />
Fanconi sendromu
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Potential Intrarenal Mechanisms of Type-1 HRS<br />
Click to edit Master title style<br />
HRS<br />
Vasodilators<br />
Vasoconstriction
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Click to edit Master title style<br />
VicenteArroyo PathogenesisandTreatmentofHepatorenal Syndrome<br />
SEMINARS IN LIVER DISEASE /VOLUME 28 ,NUMBER 12008
HRS<br />
Tip I 2 haftadan daha kısa sürede ortaya<br />
çıkan tablodur.<br />
• Serum kreatinin değerleri 24 saatte % 50<br />
artar . > 2.5 mg/dl<br />
• Kreatinin kirensi < 20 ml/dk<br />
Tip 2 kreatinin değerleri > 1.5 mg/dl ve<br />
böbrek fonk.bozukluğu…tip 1 özelliğini<br />
taşımayan vakalar
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Natural History Click to of edit Hepatorenal Master title Syndrome style (HRS)<br />
6<br />
5<br />
Type 2 HRS<br />
SBPType 1 HRS<br />
Creatinine<br />
(mg/dL)<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
Therapeutic<br />
paracenteses<br />
Cefotaxime<br />
0<br />
0 - 6 - 4 - 2 0 1 2 3<br />
Months<br />
Weeks<br />
Arroyo et al., Gastroenterology 2002; 122:1658
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Click to edit Master title style<br />
VicenteArroyo Pathogenesis and Treatment of Hepatorenal Syndrome<br />
SEMINARS IN LIVER DISEASE /VOLUME 28 ,NUMBER 12008
PROGNOZ<br />
• HRS ort.yaĢam 1.7 hafta-2 ay
HRS MAJOR KRĠTERLERĠ<br />
• KC yetmezliği ve PHT ile giden kronik veya<br />
akut KC hastalığı<br />
• Kreatinin >1.5 mg/dl, K.klirens
HRS MĠNÖR KRĠTERLER<br />
• İdrar miktarı < 500 ml/gün<br />
• İdrar Na 10 mmol-Eq/L gün<br />
• İdrar osmolalitesi > plazma osmolalitesi<br />
• İdrar sedimentinde eritrosit < 50<br />
• Serum Na < 130 mmol/L
VicenteArroyo PathogenesisandTreatmentofHepatorenal Syndrome<br />
SEMINARS IN LIVER DISEASE /VOLUME 28 ,NUMBER 12008
HRS
PREDĠKTĠF FAKTÖRLER<br />
• İdrar Na < 2mmol/gün<br />
• Serum Na < 133 mmol/mL<br />
• Serbest su klirensi < 3.3 ml/dk<br />
• Nutrisyonel durum<br />
• Renin aktivitesi>3.5ng/ml.st<br />
• OAB < 85 mmHg<br />
• Hepatomegali olmaması<br />
p=0.0008<br />
p=0.003<br />
P=0.02<br />
P=0.005<br />
P=0.0002<br />
P=0.04<br />
P=0.04
PRESĠPĠTE EDEN FAKTÖRLER<br />
• Sıvı dengesizliği<br />
• Yerine koymadan yapılan büyük hacimli parasentez<br />
• Diüretiklerin aşırı kullanımı<br />
• Gastrointestinal kanama<br />
• İshal ve kusma<br />
• Progressif sarılık<br />
• Enfeksiyon (SBP)<br />
• Nefrotoksik ilaçlar<br />
• Radyografik kontrastlar<br />
• NSAİD’ler
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Precipitating Factor<br />
Click to edit Master title style<br />
GI Bleed<br />
Sepsis,SBP<br />
Large volume<br />
Paracentesis<br />
without albumin<br />
NSAIDs<br />
Diuretics<br />
Amino-glycosides<br />
Pre Ascitic<br />
Ascites<br />
Refractory<br />
Ascites<br />
HRS II<br />
HRS I<br />
…can often be avoided or treated!
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Click to edit Master title style<br />
Continum of Renal Failure in Cirrhosis<br />
Pre Ascitic<br />
Ascites<br />
Refractory<br />
Ascites<br />
HRS II<br />
HRS I<br />
Sodium<br />
Excretion <br />
Creatinine <br />
Oligo-/<br />
Anuria
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Possible mechanism of Type-2 HRS in Cirrhosis<br />
Click to edit Master title style<br />
ADVANCED LIVER DISEASE AND<br />
SEVERE PORTAL HYPERTENSION<br />
INTENSE SPLANCHNIC<br />
ARTERIAL VASODILATION<br />
MARKED ACTIVATION<br />
OF SNS, RAAS AND ADH<br />
RENAL VASOCONSTRICTION<br />
TYPE-2 HRS
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Ascites, Hepatorenal Syndrome and Dilutional Hyponatremia in Cirrhosis<br />
Click<br />
have<br />
to<br />
a<br />
edit<br />
Common<br />
Master<br />
Pathogenesis<br />
title style<br />
Cirrhosis<br />
Arteriolar resistance (vasodilatation)<br />
Effective arterial blood volume<br />
Activation of neurohumoral systems<br />
(aldosterone, renin, angiotensin, epinephrine,<br />
antidiuretic hormone)<br />
sodium<br />
retention<br />
renal vasoconstriction<br />
water<br />
retention<br />
ascites<br />
hepatorenal<br />
syndrome<br />
hyponatremia
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Click Diagnostic to edit Master Approach title style<br />
Renal Failure<br />
prerenal<br />
fluid loss<br />
shock<br />
drugs<br />
nephrotoxic<br />
History.<br />
phys exam<br />
ATN<br />
infection<br />
induced<br />
signs of infection<br />
persistent renal failure<br />
after resolution of infection<br />
HRS<br />
Proteinuria<br />
Haematuria<br />
abnormal renal<br />
sonography<br />
parenchymal<br />
Blood /urine<br />
chemistries<br />
Ultrasound<br />
adapted from Ginès et al. Lancet 2003
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Management of HRS<br />
Click to edit Master title style<br />
Proven efficacy<br />
Liver transplantation<br />
Under investigation<br />
Vasoconstrictor + albumin<br />
Transjugular intrahepatic portosystemic shunt<br />
(TIPS)<br />
Vasoconstrictor + TIPS<br />
Extracorporeal albumin dialysis (ECAD)<br />
Ineffective<br />
Renal vasodilators (prostaglandin, dopamine)<br />
Hemodialysis
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Click to edit Master title style<br />
Management of Hepatorenal Syndrome<br />
Vasoconstrictors and Albumin<br />
(1g/kg on day one followed by 20-40g/day<br />
Terlipressin:<br />
0.5mg IV every 4<br />
hours: can increase<br />
dose to 1 mg.4h and<br />
then upto 2 mg.hr<br />
Midodrine & Octreotide:<br />
Midodrine: 2.5-7.5mg p.o.<br />
12.5 mg t.i.id daily if<br />
needed & octreotide: 100 ug<br />
s.c. t.i.d. with an increase to<br />
200 ug t.i.d. if need<br />
Noradrelanine:<br />
0.5-3mg/hr<br />
continuous IV<br />
infusion<br />
Duration of therapy: between 1-2 weeks<br />
GOAL: Reduction of serum creatinine < 1.5mg/dL<br />
Journal of Hepatology Suppl No 1 Vol 42 2005
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Prevention of Hepatorenal Syndrome<br />
Click to edit Master title style<br />
Clinical Situation Intervention Comment<br />
Spontaneous<br />
Bacterial<br />
Peritonitis<br />
Alcoholic<br />
Hepatitis<br />
Albumin (1.5 g/kg iv at<br />
diagnosis of the infection<br />
and 1kg after 2 day)<br />
Oral pentoxifyline 400mg<br />
p.o. t.i.d for 1 month<br />
Reduces incidence of renal<br />
failure from 30 to 10% and<br />
improves survival from<br />
10% to29 %<br />
Reduces the incidences of<br />
HRS and mortality to 8<br />
controls 35 and 46%<br />
respectively<br />
Journal of Hepatology Suppl No 1 Vol 42 2005
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Site of Action Click to of edit Different Master Therapies title stylefor HRS<br />
Advanced<br />
Cirrhosis<br />
Intrahepatic<br />
resistance<br />
Transplant<br />
Vaso-constrictors<br />
Arteriolar<br />
resistance<br />
(vasodilation)<br />
Sinusoidal<br />
pressure<br />
TIPS<br />
Albumin<br />
TIPS<br />
Effective<br />
arterial blood<br />
volume<br />
Hepatorenal<br />
syndrome<br />
Renal<br />
vasoconstriction<br />
Activation of<br />
neurohumoral<br />
systems
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Mechanism of Action of Vasoconstrictors + Albumin<br />
Click to edit Master title style<br />
in Hepatorenal Syndrome<br />
Cirrhosis<br />
Vasoconstrictors<br />
Intrahepatic<br />
resistance<br />
Sinusoidal<br />
pressure<br />
Increased<br />
arteriolar<br />
resistance<br />
Increased<br />
effective blood<br />
volume<br />
Albumin<br />
Ascites<br />
Hepatorenal<br />
syndrome<br />
Sodium and<br />
water retention<br />
Renal<br />
vasoconstriction<br />
Activation of<br />
neurohumoral<br />
systems
HİPONATREMİNİN TEDAVİSİ<br />
Serum Na<br />
130-134 mmol/L 125-129 mmol/L < 125 mmol/L<br />
Diüretik dozunu<br />
azalt<br />
Diüretikleri Kes<br />
Diüretikleri Kes<br />
Cevap (+)<br />
Cevap (-)<br />
Ortalama sıvı alımı<br />
1.5 L /gün<br />
Sıvı kısıtlaması<br />
1.0-1.2 L/gün<br />
Ultrafiltrasyon<br />
Sıvı Kısıtlaması<br />
0.8-1.0 L/gün<br />
Karaciğer Transplantasyonu
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Click to TIPS edit Master for HRS title style<br />
Non TIPS group<br />
TIPS group<br />
Brensing et al. GUT 2000
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Extracorporeal Albumin Dialysis (ECAD)<br />
Click to edit Master title style<br />
1 2 3 4<br />
Dialysate<br />
Blood<br />
Albumin<br />
with toxic<br />
molecules<br />
Albumincoating<br />
with<br />
binding sites<br />
Albumin<br />
with toxic<br />
molecules<br />
Albumin<br />
with free<br />
binding sites<br />
Membrane<br />
Albumin<br />
with free<br />
binding sites
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Click to edit Master title style<br />
Potential Targets for Prevention of the HRS in Cirrhosis<br />
Decreased liver function<br />
Portal hypertension<br />
b-receptor blockade<br />
Nitrates<br />
TIPS<br />
Decreased kidney function<br />
Renal vasoconstriction<br />
ET-antagonists<br />
Adenosine antagonists<br />
Anti-leukotriene drugs<br />
Low glomerular filtration rate<br />
Terlipressin and volume expansion<br />
Low sodium excretion<br />
Increase in arterial blood pressure<br />
Amelioration of central hypovolaemia<br />
(albumin)<br />
Diuretics thoroughly administered<br />
Dilutional hyponatraemia<br />
Vasopressin V2 antagonists<br />
Increased renal venous pressure<br />
Paracentesis<br />
Systemic circulatory dysfunction<br />
Low central and arterial blood volume<br />
Vasoconstrictors, plasma expanders<br />
High cardiac output<br />
b-receptor blockade<br />
Vasoconstrictors<br />
Low arterial blood pressure and<br />
systemic vascular resistance<br />
Vasoconstrictors<br />
Plasma expanders<br />
High heart rate<br />
b-receptor blockade<br />
Vasoconstrictors
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Click to edit Master title style<br />
Management of Hepatorenal Syndrome<br />
Vasoconstrictors and Albumin<br />
(1g/kg on day one followed by 20-40g/day<br />
Terlipressin:<br />
0.5mg IV every 4<br />
hours: can increase<br />
dose to 1 mg.4h and<br />
then upto 2 mg.hr<br />
Midodrine & Octreotide:<br />
Midodrine: 2.5-7.5mg p.o.<br />
12.5 mg t.i.id daily if<br />
needed & octreotide: 100 ug<br />
s.c. t.i.d. with an increase to<br />
200 ug t.i.d. if need<br />
Noradrelanine:<br />
0.5-3mg/hr<br />
continuous IV<br />
infusion<br />
Duration of therapy: between 1-2 weeks<br />
GOAL: Reduction of serum creatinine < 1.5mg/dL<br />
Journal of Hepatology Suppl No 1 Vol 42 2005
HRS & Tedavi
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
How to Monitor Response to Treatment<br />
Click to edit Master title style<br />
• Sequentially measuring serum creatinine ↓ (first 2 days)<br />
• Measurement of arterial pressure ↑ (10 mmHg)<br />
• Plasma-renin activity decreases ↓<br />
• Serum sodium increases ↑<br />
* Cases without decrease serum creatinine within the first 4-5 days of<br />
treatment will not respond and need other therapies like TIPS<br />
V. Arroyo Aliment Pharmacol Ther 2004; 20 (Suppl. 3): 49–54
I S T A N S O C<br />
P A K<br />
I E T Y O F H E P A T O L O G Y<br />
P. S.H<br />
Hepatorenal Syndrome -- Management<br />
Future Therapy<br />
Click to edit Master title style<br />
• Endothelins,<br />
• Adenosine antagonists<br />
• Long-acting vasoconstrictors<br />
• Antileukotriene drugs may play a role in preventing<br />
and treating HRS.<br />
S. MØLLER & J. H. HENRIKSEN Aliment Pharmacol Ther 2004; 20 (Suppl. 3): 31–41.
Kardiyak Komplikasyonlar<br />
• <strong>Siroz</strong>lu hastaların %30- 60’ında artmış kardiyak<br />
output ve azalmış periferal rezistans bulunur.<br />
Hiperdinamik sirkülatuvar bir durum vardır. Bu<br />
değişiklikler egzersizle artar. Egzersiz kapasitesi<br />
azalmıştır. Taşikardi ve diyastolik basınçta orta derecede<br />
bir azalma göstermektedir.<br />
• Periferik rezistansın azalması katekolaminlere<br />
azalmış arteriyel sensitivite neden olabilir. <strong>Siroz</strong>da<br />
periferik kanda katekolamin konsantrasyonunda artma<br />
vardır. Düşük sistemik rezistanstan dolayı kardiyak<br />
output artmış olmasına rağmen sistemik kan basıncı<br />
düşüktür.
Diğer Komplikasyonlar<br />
Safra TaĢı:<br />
<strong>Siroz</strong>da görülme sıklığı artmıştır. Pigment taşlarında<br />
artış vardır (kolesterolde yok).Safra kesesi kolesterol<br />
ile satüre olmadığından kolesterol taşları nadirdir.<br />
Pigment taşı hemolizin artması ve safra<br />
pigmentlerinin ekskresyonunun artmasından dolayı<br />
olabilir.<br />
Peptik Ülser:<br />
Genel popülasyondan yüksektir. <strong>Siroz</strong>lularda %10-<br />
15 gözlenir. Yaşam boyu prevalans daha yüksektir<br />
(%24). Ülserler genelde asemptomatiktir. Gerçek<br />
mekanizma tam bilinememektedir.
Hepatosellüler Karsinoma<br />
• Özellikle HBV ve HCV olanlarda %10-25 dolayındadır.<br />
• Ayrıca hemakromatozis, 1<br />
-antitripsin eksikliği ve alkolik<br />
sirozda da artmış bulunur.<br />
• Primer biliyer siroz ve otoimmün hepatitte nadirdir.<br />
• Her 6 ayda bir -fetoprotein takibi+ batın ultrasonu ile<br />
rezeke edilebilecek tümörlerin tespiti yapılabileceği<br />
bildirilmiştir.<br />
• Japonlar, doubling- time kısalığından ötürü 3 ayda bir<br />
tarama önermektedirler.
Biyokimyasal Araştırmalar<br />
• Aminotransferazlar: Orta derecede yükselmiştir. Normalde 5<br />
kattan fazla değildir. AST/ALT 1’den büyüktür. AST vakaların<br />
%90’ında, ALT %65’inde artmaktadır.<br />
• -Glutamil Transferaz: Kronik karaciğer hastalığı<br />
düşünüldüğünde aminotransferazlar ve alkalen fosfatazdan<br />
daha değerlidir. Tek başına kullanıldığında tanı değeri zayıftır.<br />
Alkoliklerde AST, ALT veya Alkalen fosfataza oranla daha<br />
anlamlı yükseklik göstermektedir. -GT/Alkalen Fosfataz oranı<br />
>2,5 ise kesin alkol kullanımı mevcuttur. HCC tanısında pek<br />
değerli değildir.<br />
• Alkalen Fosfataz: <strong>Siroz</strong>luların %70’inde artmıştır. Genelde 3<br />
kattan daha az yükselmiştir. Belirgin Alkalen Fosfataz<br />
yüksekliği HCC düşündürmeli; PBS ve PSC de değerlendirmede<br />
hatırlanmalıdır.
Biyokimyasal AraĢtırmalar<br />
• Serum Albümin Konsantrasyonu: Genelde azalmıştır.<br />
- Sentezin azalması<br />
- Hemodilüsyon<br />
- Muhtemel azalmış sekresyon Hipoalbüminemi asit ve<br />
ödem oluşumuna yardım etmektedir.<br />
• Serum Globülin Konsantrasyonu:<br />
Globülin artmıştır. İmmünglobülinlerde poliklonal artış<br />
vardır. Alkolik sirozlularda IgA yüksektir. IgG otoimmün<br />
hepatit ve kriptojenik sirozda ; IgM ise primer biliyer<br />
sirozda yükselmiştir.
Biyokimyasal AraĢtırmalar<br />
• Protromin Zamanı: Karaciğer biyopsisi için çok önemlidir.<br />
Normalin %50 altında olduğunda müdahale<br />
edilmemelidir. Albümin ve protrombin zamanı<br />
diyagnostik amaçlı ve karaciğer fonksiyonunu tahmin<br />
etmeye yarar.<br />
• Konvansiyonel testlere ilaveten; viral markerlar,<br />
otoantikorlar (B,C,D, mitokondriyal, nükleer, düz kas,<br />
liver- kidney mikrozomal type 1 ve 2), serum Fe ve<br />
Transferin saturasyonu ve konsantrasyonu, serum bakırı<br />
ve seruloplazmin, idrarla atılan bakır miktarı ve -<br />
fetoprotein muhakkak bakılmalıdır.
Görüntüleme Yöntemleri:<br />
• Ultrasonografi: HCC tanısında önemlidir. Tümör<br />
2cm.den büyükse rahatlıkla tanı konmaktadır. Nodüller<br />
genelde hipoekojenik bazen de hiperekojenik görülebilir.<br />
Bazı hiperplastik ve rejeneratif benign nodüller benzer<br />
görünüm verebilirler. 300ngr/mL HCC tanısı koydurur. Bu<br />
tip hastalarda iğne biyopsisinden kaçınılmalıdır.<br />
Tümörün invazyonuna neden olabilir. US eşliğinde<br />
histolojik konfirmasyon için şüpheli vakalarda yapılabilir.<br />
•
Görüntüleme Yöntemleri<br />
• USG ayrıca karaciğer hacmi, biçimi, siroz ile birlikte<br />
hepatosteatoz olup olmadığı, assitin tayini ve portal<br />
hipertansiyonun değerlendirilmesinde kullanılır.<br />
• <strong>Siroz</strong>da sol lobta (II ve III.segment) hipertrofi ve sağ<br />
lobta (posterior sektor, VI ve VII) atrofi ve Spigel lobun<br />
(segment I) hipertrofisi tipiktir.<br />
• Karaciğerin kenarı nodüler, özellikle asit olduğunda<br />
kontrast artar. Karaciğer parenkim ekojenitesi artmış ve<br />
hafif irregülerdir. Bu muhtemelen yağ ve/veya fibrozis ve<br />
basitçe diffüz karaciğer hastalığının bulunduğunu<br />
belirtebilir.
Portal Hipertansiyonun Bulguları<br />
1) Portal ven çapında artma. Çapı 15mm.den büyükse<br />
spesifisite %100, sensitivite %50.<br />
2) Kollateral venler (%90 portal hipertansif hastalarda<br />
mevcuttur.) Genelde koroner ve umblikal ven ile<br />
lokalize edilmiştir. Daha sıklıkla paraumblikal ven ve<br />
splenik bölgede kıvrımlı gözlenir. Ayrıca splenorenal<br />
anastomozis bölgesi tespit edilebilir.<br />
3) Splenomegali Safra kesesi sıklıkla geniş, hipotonik,<br />
asitten dolayı duvarı kalın, venleri dilate izlenir.<br />
<strong>Siroz</strong>lu hastalarda %20-30 oranında taş gözlenir.
CT<br />
• HCC şüphesi hariç sirotik hastada kullanılmaz. Densite homojen<br />
veya heterojen saptanabilir. Hepatosteatoz mevcutsa hipodenstir.<br />
Karsinomlarda hipodens görünüm mevcuttur. Nodüllerde nekrotik<br />
alanlar heterojen olarak görülebilir. Tümör içinde hemoraji varsa<br />
hiperdens görülür.<br />
• Kalsifikasyon vakaların %5-25 dolayında saptanır. Kontrast<br />
ajanların infüzyonundan sonra hipodens görünüm olur.<br />
• Hızlı injeksiyon tekniği (angioscan) arteriyel vaskülarizasyon<br />
belirgin olursa portal ven trombozu tespit edilebilir. Lipiodol<br />
intraarteriyel enjeksiyonundan sonra cerrahi rezeksiyon öncesi<br />
tümörün yayılımı tespit edilebilir. USG ile cerrahi düşünülmeyen<br />
hastaya CT gereksizdir.
Arteriografi<br />
İki endikasyonu vardır.<br />
• Cerrahi öncesi hepatik damarların anatomisini<br />
belirlemek için. (özellikle transplant yapılacak vakalarda)<br />
• USG ile tayin edilmiş HCC’nin yaygınlığını tespit etmek.<br />
Bu vakalarda intraarteriyel ultrafluid Lipiodol verildikten<br />
2-3 hafta sonra CT scan çekilir. HCC alanları hiperdens<br />
görünüm verirler. Arteriografiden sirotik nodüllerden<br />
HCC’yi ayırt etmede yararlanılabilir. Venöz fazda portal<br />
ven ve kollateraller tespit edilir. Geniş bir splenorenal<br />
şant bazı hastalardaki hepatik ensefalopatiyi izah<br />
edebilir.
• Peritoneoskopi: Karaciğer biyopsisinin çok yardımcı<br />
olamadığı durumlarda yardımcıolur.<br />
• Radioisotop Scans: 99 Tc-sulphur colloid ile<br />
radioisotop yapıldığında makrofajlar tarafından uptake<br />
edilmektedirler. Karaciğerin ve dalağın hacmi ve şekli<br />
belirlenir.sirozda uptake heterojendir, dalak genişlemiş<br />
ve splenik uptake artmıştır.<br />
• MRI Endikasyonları;<br />
- Hemakromatozisteki demir yüklenmesini takip ve<br />
değerlendirme<br />
-
Karaciğer Biyopsisi:<br />
• Tanı için lüzumludur. Basit, ucuz, kolay kabul edilen ve<br />
emniyetli bir uygulamadır.USG ve CT rehberliğinde yapılması<br />
uygundur.Kanama riski olanlarda juguler yol ile hepatik ven<br />
kateterizasyonu ile yapılabilir.<br />
• Biyopsi ile aktivitenin derecesi ve ciddiyeti değerlendirilir.<br />
Sebep tayininde yardımcı olabilir (alkolizm, diyabetes ve obezite,<br />
bazı ilaçlar- perhexilline maleate).<br />
buzlu cam görünümü………Hepatit B<br />
safra yolları hasarı………… .PBS<br />
periduktal fibrozis…………..PSC<br />
Demir birikimi………………..Hemakromatozis<br />
1-antitripsin globülleri…….Immünhistokimya boyamayla<br />
sinüzoidlerin dilatasyonu ve konjesyonu……Budd- Chiari<br />
Send. KKY, Konstriktif perikardit<br />
Özel boyalar…Retikülin…..Lobüler yapıdaki değişiklikleri belirler.
PROGNOZ<br />
• En önemli belirleyicileri,<br />
- epidemiyolojik yerleşim<br />
- etyoloji<br />
- klinik ve laboratuar bulguları<br />
- histolojik lezyonların ciddiyeti<br />
- tedavi olanakları<br />
Örnek; Alkolik sirozda (assit, sarılık, gis kanama ve alkol<br />
alımının olmadığı) 5 yıllık sağkalım %90<br />
Hepatik ensefalopatili alkolik sirozda 5 yıllık yaşam % 0<br />
Eğer assit, sarılık, hematemez mevcutsa 5 yıllık yaşam<br />
%7-19.<br />
Kompanse siroz ….. 6 yıllık sürvi %54<br />
Dekompanse siroz…..6 yıllık sürvi %21
Ölümdeki risk faktörleri:<br />
• Yaş<br />
• Cins<br />
• Ensefalopati<br />
• Hemoraji<br />
• Varis<br />
• PT<br />
• HbsAg(+)<br />
• HCC.<br />
Child ve Turcotte portocaval cerrahi için aday seçimi<br />
serum albümin konsantrasyonu<br />
serum bilirübin konsantrasyonu<br />
hepatik ensefalopati derecesi<br />
assit olması<br />
beslenme durumu
Child- Pugh Skoru<br />
1 2 3<br />
Bilirubin 3,0<br />
(mg/dL)<br />
Albümin >3,5 2,8-3,5 6<br />
(>%50) (%40-50) (10<br />
A- 5-6 B- 7-10 C- 11-15
Alkolik karaciğer hastalığında<br />
belirleyici faktörler (kötü prognoz)<br />
• 4,6x protrombin zamanı+ serum bilirubin<br />
(mg/dL) >93 kötü prognoz<br />
• Modifiye şekli:<br />
4.6 x Uzamış protrombin zamanı +serum<br />
biluribin(mgr/dl) > 32
Tedavi<br />
• 1gr/kg/gün protein alımı yeterlidir. Malnütrisyondaki<br />
hastalara daha fazla protein verilebilir. Choline,<br />
methionine gibi çeşitli hepatoprotektif ajanlar<br />
verilmesi; yağ, yumurta, kahve, çikolatadan<br />
kaçınmanın bir değeri yok. Komplikasyonlarının<br />
tedavisi ayrıdır.<br />
• Varis kanaması profilaksisi<br />
• Propranolol 40-160mg/gün<br />
• Nadolol 80-160mg/gün etkilidir.<br />
• <strong>Prof</strong>laktik skleroterapi önerilmemektedir.<br />
• İlk kanama sonrası skleroterapi ve Betablokerler etkili<br />
• Endoskopik band ligasyonu<br />
• TİPS<br />
• Antifibrotik Ajanlar:
Tedavi<br />
• Penicillamine.. PBS’de faydası yok.<br />
• Colchicine…. Mikrotubulleri bozar ve prokollagen sekresyonunu<br />
azaltarak etkili olur.<br />
• Interferon-<br />
• 2-oxo- glutarat analogları<br />
• Prostoglandinler<br />
• Extrasellüler proteaz aktivitesini artıran ajanlar<br />
• Somatik gen tedavisi<br />
• Diğer Tedaviler<br />
• Kolestatik hastalıklarda (PBS, PSC) Ursodeoxicholic acid ve<br />
immünsüpresifler<br />
• D- penicillamine……………………. Wilson Hastalığı<br />
• Fe çıkarılması………………………. Hemakromatozis<br />
• Antiviral Ajanlar…………………… Hepatit B- C<br />
• Kortikosteroidler……………………Otoimmün hepatitler
• Cerrahi Op<br />
Tedavi<br />
• Child A %10, Child B % 31, Child C %76<br />
- Tekrarlayan Variseal Kanamalar<br />
- Tedaviye rezistan Assit<br />
- SBP epizodlarının olması<br />
- Hepatik Ensefalopati..Karaciğer Transplantasyonu<br />
• Alkol alanlar en az 6 ay alkol bırakma<br />
rehabilitasyonundan geçirilir.<br />
• HCC için desgamma- karboksiprotrombin önemlidir.
“ Hayat çok kısa,sanatı öğrenmek çok uzun sürer,<br />
fırsatlar çabuk kaçar,deneyim yanıltıcıdır ve<br />
karar vermek güçtür”<br />
HĠPOKRAT