Siber-koyun kesmek caiz midir? - Mithat Alam Film Merkezi

More documents

Recommendations

Info

310 Mithat Alam Film Merkezi Söyleşi, Panel ve Sunum Yıllığı 2003 geliştiren teknoloji, son adımda bedenin kendisini aşmasına yarayacak, yani hem onunla ilişkisi şeffaflaşacak, hem de bedeni tamamen şeffaflaştıracaktır. Ama Woodward, artan şeffaflık sonucu kişinin ulaştığı bilinci yapay bir bilinç ya da bilinçlenme olarak görür. ‘Siberpunk’ın nihai hedefleri saf akla ulaşma ve ‘bedensizleşme’dir (‘disembodiment’). Bu düşünceye karşı çıkan insanlar, gerçekçi bir bakış açısından baktıklarını iddia ediyorlar ve sonuç itibariyle bu kaçışın yaşadığımız gerçeklikte temelleri olmayan bir şey olduğuna değiniyorlar. Öbür taraftan da bedenden, etten, saf aklı kuşatan bu gövdeden kaçışın bizi idealize bedene ulaştıracağı iddia e- diliyor. Bu idealize beden pek çok maddi, fiziksel sorumluluktan ya da yükümlülükten kurtulmuş bir bedendir; aslında ‘olmayan’ bir bedendir. Bu beden, yemek yemez, bir şey içmez, yorulmaz, ölmez. Bütün bunlar iyi, ama mesela, pek çok yerde karşımıza çıktığı gibi bu beden cinsel ilişkiye girer. Bunun benim gözümdeki en çarpık örneği, The Lawnmover Man (1992) filmindeki sanal sevişme sahnesi. Beden, etliğinden ve onunla ilişkili arzu ve dürtülerden kaçarken, bu arzuların en baskınına teslim oluyor. Bu açıdan, siberuzay bir tür kaçış alanı haline geliyor. İnsanın gerçek yaşamda yapamadıklarını yaptığı (yapma yanılmasını kazandığı) bir fırsat sunuyor. Dolayısıyla da bu ‘bedensizleşme’, etten kaçış söylemlerinin, vaatlerinin içindeki bu ‘kaçış çizgisine’ karşı da dikkatli olunmalıymış gibi duruyor. Çünkü bu halde bahsettiğimiz, insan evriminin, insan düşüncesinin değil, insan yapaylığının ya da insan korkaklığının yeni bir adımı haline geliyor benim gözümde. Yine de ‘siberpunk’, bu Descartesçı düşünceler üzerine, çağdaş kültürde rakipsiz bir meditasyon sunuyor. Bu meditasyonlar sonucunda ortaya koyduğu ideallere en yakın cisimleşmiş örnekler olarak siborgları görüyoruz, nitekim bu film de siborglarla dolu. O yüzden siborgları anlamamız lâzım; ama siborg, sibernetik organizma demek olduğundan, öncelikle sibernetiği anlamamız gerekiyor.
Siber-koyun kesmek caiz midir 311 Sibernetik ve Sibernetik Organizmalar Sibernetik, en genel anlamıyla makine ve hayvanlardaki, dolayısıyla insanlardaki kontrol ve iletişim sisteminin bilimidir. Bunu, yanılmıyorsam 1948 yılında ilk kez ortaya atan Norbert Wiener, ‘sibernetik’ kavramıyla, insan bedeninin bir tarihçesini çıkarmış ve insan bedeninin öyküsünde yeni bir eşik, hatta yeni bir meydan okuma yaratmıştır. En son adımda sibernetikle başlayan döneminde insan bedeni, temel işlevi enerjinin dolaşımı ve korunması olan, tasarlanmış bir mühendislik ürünü değil, aksine az önce bahsettiğim kontrol ve iletişim sistemleri doğrultusunda temel görevi uzayda ve zamanda belli sinyallerin yeniden üretimi ve ulaştırılması olan bir organizasyon haline geliyor. Buradaki en can alıcı nokta, bir makinenin bir organizma gibi davranması ya da bir organizmanın bir makine gibi davranması değil. Sibernetiğin yaptığı en önemli şey, yine kontrol ve iletişim bağlamında, makine ile organizma arasındaki ortaklıkların altını çizmektir. Bu ortaklıkların en önemlilerinden biri geribeslenimdir, ki bu sibernetik organizmanın çevresiyle olan ilişkilerinde önemlidir ve geleceği için geçmişteki bilgileri kullanmasını sağlar. Hiyerarşik bir düzen ve bir karar alma mekanizması vardır. Etkin bir organizmadır ve bir amaç doğrultusunda hareket eder. Bütün bunların ışığında bir şeyin altını tekrar çizmek istiyorum: Sibernetiğin önümüze koyduklarıyla insan bedeninin öyküsünde yepyeni bir eşik yaratılıyor ve bu eşikten ilk geçenler siborglar oluyor. Siborg, insan-makine melezi sibernetik bir organizmadır; fakat insan tarafı ağır basar. Popüler kültürdeki temsillerinde de, siborgların insanlığına daha fazla vurgu yapıldığını görürüz. Siborglarla ilgili pek çok teori geliştirilmiştir. Bunların ışığında karşımıza teorik olarak iki temel siborg türü çıkıyor. İlkini geliştiren Manfred Clynes ve Nathan Kline adlı teorisyenlerin temel amacı, insanın uzay yolculuğu sırasında -teorinin 1960’larda geliştirilmesi oldukça manidardır- karşılaşabileceği sorunları çözebilmekti. Bunun altın-
Page 1 and 2: Siber-koyun kesmek caiz midir: Sibe
Page 3 and 4: Siber-koyun kesmek caiz midir 307 S
Page 5: Siber-koyun kesmek caiz midir 309 d
Page 9 and 10: Siber-koyun kesmek caiz midir 313 d
Page 11 and 12: Siber-koyun kesmek caiz midir 315 n
Page 13 and 14: Siber-koyun kesmek caiz midir 317 g
Page 15 and 16: Siber-koyun kesmek caiz midir 319 o
Page 17 and 18: Siber-koyun kesmek caiz midir 321 b
Page 19 and 20: Siber-koyun kesmek caiz midir 323 B
Page 21 and 22: Siber-koyun kesmek caiz midir 325 k
Page 23 and 24: Siber-koyun kesmek caiz midir 327

Siber-koyun kesmek caiz midir? - Mithat Alam Film Merkezi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?