Unutulmakta Olan Bir Epididimoorşit Sebebi ... - Yeni Tıp Dergisi

Yeni Tıp Dergisi 2013;30(1):16-18
Orijinal makale
Unutulmakta Olan Bir Epididimoorşit Sebebi
Olarak Brusella: 34 Hastalık Retrospektif Çalışma
Mehmet Erol YILDIRIM 1 , Fatih YANARAL 1 , Duran KARABEL 2 , Müsemma KARABEL 2 ,
Fırat Zafer MENGELOĞLU 3 , Soner AKÇİN 1
1 Siirt Devlet Hastanesi Üroloji Kliniği, SİİRT
2 Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, DİYARBAKIR
3 Siirt Devlet Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuarı, SİİRT
ÖZET
Giriş: Brucella özellikle endemik bölgelerde görülen
insan ve hayvanları birlikte etkileyen, sistemik tutulumlu
bir zoonozdur. Brucella bakterileri insanlara enfekte
olmuş hayvanlardan ya da hayvan ürünlerinden en sık
gastrointestinal sistem yoluyla geçmektedir. Brusellozlu
hastaların %2-20’sinde epididimoorşit görülmektedir.
Bildirimizde ülkemizde yayınlanmış en geniş brusella
epididimoorşiti serisi sunulmaktadır.
Materyal ve Metot: 2010-2012 yılları arasında Siirt
Devlet Hastanesi ve Siirt Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesinde
Brusella epididimoorşiti tanısı konulup, tedavi
edilen 34 adet hastanın dosyası retrospektif olarak incelendi.
Hastaların tümünün demografik verileri, klinik ve
laboratuar bulguları, tedavi, sonuç ve takip bilgileri
çıkartıldı. Tüm hastaların tanısı skrotal şişlik ve ağrı,
ateş, terleme gibi şikayetlerle hastaneye başvurma sonrası
yapılan standart tüp aglutinasyon testleri (≥1/160
titre) ile konuldu. Hastalara Tetrasiklin 100 mg peroral
günde iki defa ve Rifampisin 600mg/gün peroral olarak 6
hafta süreyle tedavi uygulandı. Hastalar 15. ve 45.
günlerde kontrol edildi.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 29,2 (5-50) idi.
Unilateral tutulum 30 hastada gözlenirken, bilateral
tutulum 4 hastada mevcuttu. Tüm olgular medikal tedavi
ile başarılı olarak tedavi edilmesine rağmen, 1 hastada
nekrotizan orşite bağlı testiküler apse gelişmiş, medikal
sağaltım sonrası ağrı ve şişliğin devam etmesi sonucu sol
skrotal içerik testis ile birlikte çıkarıldı. Diğer 33 hastada
medikal tedavi ile klinik belirtiler geçti.
Sonuç: Özellikle hayvancılığın yaygın olduğu bölgelerde,
sistemik semptomların da eşlik ettiği olgularda
brusellozun epididimoorşit nedeni olabileceği unutulmamalı,
hastalar buna yönelik olarak değerlendirilmeli ve
tedavi edilmelidir.
ABSTRACT
Brucellosis as a forgotten cause of epididymoorchitis:
a retrospective study of 34 patients
Introduction: Brucellosis, a zoonosis, is a multiorgan
infectious disease that affects both humans and animals.
Brucellosis is transmitted to humans from infected
animals or their products mainly through gastrointestinal
tract. Epididymo-orchitis is described in 2-20% of
patients with brucellosis. We are reporting the largest
series of epididymo-orchitis due to brucellosis.
Material and Method: According to the records of Siirt
Goverment Hospital and Siirt Woman Birth and Child
Hospital between 2010-2012, 34 patients of epididymoorchitis
due to Brucellosis hospitalised and followed up
were reviewed, retrospectively. All patients had scrotal
swelling, fever, sweating and scrotal pain and were
diagnosed with standart tube agglutination tests (the
latter in a titer of 1/160). The patients were treated with
a medication composed of tetracycline 100mg p.o b.i.d
and rifampicin 600 mg/day p.o for 6 weeks, then were
evaluated at the 15th and 45th days.
Results: The mean age of patients was 29,2 (5-50).
Thirty out of the 34 patients were found as unilateral
and four of them as bilateral disease. In spite of medical
therapy, one of 34 patients had a testicular abscess
requiring left orchiectomy. Clinical signs and symtoms
resolved in the other 33 patients with medical
treatment.
Conclusion: Brucellosis should be considered and
treated as a cause of epididiymo-orchitis in patients who
have systemic symptoms particularly those living in the
endemic regions where cattle dealing is widespread.
Key Words: Brucellosis; epididymo-orchitis; endemic
Anahtar Kelimeler: Bruselloz; epididimoorşit; endemik
GİRİŞ
Bruselloz, brucella melitensis veya brucella
abortus gibi gram negatif suşların oluşturduğu,
insan ve hayvanları birlikte etkileyen, endemik bir
zoonozdur 1,2 .
Yazışma adresi:
Dr. Erol YILDIRIM
Siirt Devlet Hastanesi Üroloji Kliniği, Siirt
e-mail: doctorerol@hotmail.com
Yazının geldiği tarih : 06.04.2012
Yayına kabul tarihi : 15.06.2012
İnsana geçiş daha çok enfekte hayvanın sütü, eti
veya vücut sıvılarının, abrazyona uğramış deri ve
mukozaya direkt teması veya sindirilmesi ve
inhalasyonu yoluyla olabilir 3 . Bruselloz ülkemizde
endemik olarak özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu
Anadolu bölgelerimizde görülmektedir 4 .
Sağlıklı popülasyonda seropozitivite oranı %1,8
olarak saptanmıştır 5 .
Brusella insanda çeşitli organları tutabilmekle
birlikte, genitoüriner tutulum %2-20 oranında
16

Yeni Tıp Dergisi 2013;30(1):16-18
görülmektedir 6 . Genitoüriner tutulum, prostatit,
seminal vezikülit, akut skrotum, testiküler apseyi
kapsamakla birlikte en sık 1928’de Hardy tarafından
tanımlanmış olan epididimoorşit olarak
görülmektedir 7 .
Bu çalışmamızda 2 Türk hastanesinden toplam
34 Brusella epididimoorşiti hastasının klinik karakteristiklerini,
tedavi seçeneklerini ve tedavi sonuçlarını
değerlendirdik. Daha çok endemik bölgelerde
görüldüğünden, literatürde sınırlı sayıda yayın
bulunan bu konuya ülkemizden yayınlanmış en
geniş serimiz ile katkıda bulunmak istedik.
MATERYAL-METOT
2010-2012 yılları arasında Siirt Devlet Hastanesi
ve Siirt Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi’nde
Brusella epididimoorşiti tanısı konulup tedavi
edilen 34 adet hastanın dosyası demografik veriler,
klinik ve laboratuar bulguları, tedavi, sonuç ve
takip bilgileri açısından retrospektif olarak değerlendirildi.
Hastaların tanısı bruselloz ile uyumlu bulgu ve
semptomları (ateş, skrotal ağrı ve şişlik, terleme,
artralji) ile serolojik olarak pozitif standart tüp
aglutinasyon testi (≥1/160 titre) sonuçlarının birlikte
değerlendirilmesi ile konuldu 8 . Brusella türleri
için standart tüp aglutinasyon (Wright) testi ve
Coombs antikor testi yapıldı 5 . Mümkün olan tüm
hastalara skrotal ultrasonografi uygulandı.
Brusella orşiti tespit edilen erişkin hastalara
Tetrasiklin 100 mg peroral günde iki defa ve
Rifampisin 600 mg/gün peroral olarak 6 hafta
süreyle tedavi uygulandı. Çocuklarda ise 8 yaş
altında Trimetoprim-Sulfometaxozole 10 mg/kg
günde iki defa ve Rifampisin 15-20 mg/kg/gün
şeklinde 6 hafta boyunca uygulandı. 15. ve 45
günlerde hastalar kontrole çağrıldı.
BULGULAR
Hastaların ortalama yaşı 29,2 (5-50) idi. Hastalarının
hepsinde son 3 hafta içinde pastörize olmayan
süt ürünleri tüketimi hikayesi vardı. Tüm hastalarda
semptomların başlangıcı akut (≤30 gün)
idi. En sık geliş semptomu skrotal ağrı, skrotal
şişlik, hassasiyet ve ateşti. Hastaların 3’ünde alt
üriner sistem semptomları vardı. İdrar tetkiki 16
hastada normal bulunurken, 2 hastada piüri tespit
edildi. Hastaların 30’unda tek taraflı tutulum
izlenirken, 4 hastada çift taraflı tutulum vardı.
Laboratuar testleri tüm hastalara uygulanamadı.
Yapılabilen laboratuar test sonuçlarına göre;
lökositoz 16 hastadan 5’inde (%31) saptanırken,
11 hastada (%69) normal lökosit sayıları izlendi.
Hiçbir hastada anemi saptanmazken, 16 hastadan
1’inde (%6) trombositopeni vardı. Eritrosit sedimentasyon
oran hızı 8 hastadan 1’inde (%13)
yüksek tespit edildi. Karaciğer enzim aktiviteleri
17 olgudan 2’sinde (%12) yüksek bulunurken, 1
hastada (%6) böbrek fonksiyon testleri anormal
idi. C reaktif protein (CRP) değerleri ise 8 hastadan
1’inde (%13) yüksekti.
Tüm hastalara Coombs testi uygulandı. Test
sonucu pozitif olan tüm hastalarda Wright tüp
aglutinasyon testleri pozitif çıktı (≥1/160 titre).
Tüm hastalara 6 hafta oral antibiyotik tedavisi
verildi. Medikal tedaviye rağmen bir hastada testiküler
apse gelişti ve bu hastaya orşiektomi uygulandı.
TARTIŞMA
Bruselloz pekçok organı ve sistemi tutabilen,
çok farklı klinik spektrumlara sahip bir enfeksiyon
hastalığıdır. Değişik sistemler tutulmakla birlikte
osteoartiküler ve genitoüriner tutulum en yaygın
görülen fokal tutulumlardır. Genitoüriner tutulum
içinde epididimoorşit %2-20 ile en sık olanıdır 9-10 .
Brusella epididimoorşiti (BEO) ilk defa Hardy tarafından
1928’de tanımlanmıştır 4,3 . Bruselloz ülkemizde
özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu
Anadolu bölgelerinde endemik olarak görülmektedir
1 . Bir çalışmada brusellozun ülkemizdeki seropozitiflik
oranı %1,8 olarak belirtilmiştir 4 . Türkiye’
deki BEO insidansı %2-12,7 olup, yine Akdeniz
ülkeleri olan Yunanistan ve İspanya’da sırasıyla
%12 ve %20 olarak tespit edilmiştir 11-13 .
Suudi Arabistan’da ise bu oran %1,6 olarak
yayınlanmıştır 7 . Ancak şu ana kadar BEO ile ilgili
çoğu vaka raporlarından oluşan düşük sayılı
sadece birkaç seri yayınlanmıştır 6 .
Brusella tanısı klinik değerlendirme ve laboratuar
sonuçları ile konulabilmektedir. BEO’nun diğer
akut nonspesifik epididimoorşitlerden ayırımı,
hastalık seyrinin uzun sürmesi, hayvanlarla veya
pastörize edilmemiş hayvan ürünleri ile temas
hikayesi ve tipik ondülan ateş gibi özellikleri ile
yapılabilir 7,14 . Hastalarımızın tümünün başvuru
semptomları Khan ve ark.’nın ve Akıncı ve ark.’nın
verilerinde olduğu gibi akut karakterdeydi 4,15 .
Khan ve ark. BEO hastalarının %69’unda alt üriner
sistem semptomları görmüş olmakla birlikte, bizim
çalışmamızda bu oran sadece %8,8 olarak bulunmuştur.
Bunun yanında tüm hastalarımızda mevsimsel
bir dağılım sözkonusu olup daha çok
ilkbahar aylarında yaygınlaşmaktadır.
En muhtemel tanı yöntemi seroloji testleri
olmakla birlikte, kesin tanı kan kültüründe etkenin
üretilmesi ile konulmaktadır 16 . Standart tüp aglutinasyon
testi (≥1/160 titre) ve Coombs aglutinasyon
testi ile serolojik olarak tanı konulabilmektedir.
Bizim hastalarda kültür uygulanamamış olup,
standart tüp aglutinasyon testi (≥1/160 titre) ile
tanı konulmuştur. Ultrasonografinin karakteristik
17

Yeni Tıp Dergisi 2013;30(1):16-18
bulguları epididimde genişleme, skrotal ciltte
kalınlaşma ve epididimin ekosunda artış şeklindedir.
Ultrasonografinin BEO tanısında ve hastalığa
yaklaşımda faydası olmakla birlikte, asıl kullanım
alanı daha çok klinik tanıyı desteklemek üzere
testiküler apse, torsiyon ve testis tümörünün
ayırıcı tanısı olmaktadır 17 . Bizde yapılan ultrasonografi
sonuçları da yukarıda bahsettiğimiz gibi
olup, sadece bir hastamıza antibiyoterapiye yanıtsızlık
ve ultrasonografide sol testiküler apse tespit
edilmesi üzerine orşiektomi uygulandı.
Brusellar epididimoorşitte ana tedavi seçeneği
medikal tedavi olmakla birlikte, bu tedaviye yanıt
alınamadığı durumlarda cerrahi olarak testiküler
apsenin boşaltılması veya orşiektomi gibi tedaviler
de devreye girmektedir 10 . En sık kullanılan ilaç
kombinasyonu tetrasiklin ve bir aminoglikozid olmaktadır.
Bu kombinasyonun yetersiz kaldığı
durumlarda siprofloksasin ve doksisiklin, rifampin
ve trimetoprim-sulfometaksozol seçenekleri de
denenmiştir 18 . Bizim hastalarımızda rutin olarak
tetrasiklin-rifampin kombinasyonu kullanılmış olup,
sadece bir hastamız medikal tedaviden fayda
görmeme sonucu orşiektomiye gitmiştir. Zaten
günümüz serilerinde de farklı ilaç kombinasyonları
arasında istatistiksel anlamlı bir fayda farklılığı
saptanmamıştır. Ancak BEO konusundaki çalışmalar
kısıtlı sayıda hasta ile yapıldığından yine de
daha geniş seriler sonrası kesin antibiyotik kombinasyonu
hakkında karar vermek doğru olacaktır.
Tedavinin süresi hakkında da farklı görüşler
olmakla birlikte genel kanı 6 ila 8 hafta arasında
tedavi verilmesi yönündedir 6,14 .
Hastalarımızda daha çok 6 haftalık oral tedavi
uygulanmış ve sonrasında henüz bir relaps izlenmemiştir.
SONUÇ
Genitoüriner brusella enfeksiyonları, spesifik bir
semptomatolojisi olmadığından ve rutinde uygulanan
laboratuar testleri ile tanısı konulamadığından,
tanısı kolaylıkla atlanabilecek bir hastalık
grubudur. Özellikle brusellozun endemik olarak
görüldüğü ülkelerde epididimoorşit bulguları ile
başvuran hastalarda öncelikli olarak brusella epididimoorşitini
düşünülmeli ve laboratuar tetkikleri
buna göre planlanmalıdır.
REFERANSLAR
1. Tanıdır Y, Gümrah A, Akbal C, Tarcan T. Brucella epididymoorchitis
as the first presenting sign of brucellosis: A case report and review
of the literature. Marmara Medical Journal 2008;21(1);56-60.
2. Young EJ. An overview of human brucellosis. Clin Infect Dis
1995;21:283–9.
3. Kadikoylu G, Tuncer G, Bolaman Z, Sina M. Brucellar Orchitis in
innerwest Anatolia Region of Turkey: A report of 12 cases. Urol Int 2002;
69:33-5.
4. Akıncı E, Bodur H, Cevik MA, Erbay A, Eren SS, Zıraman İ, et al. A
complication of brucellosis: Epididymoorchitis. Int J Inf Dis 2006;10:171-7.
5. Doganay M, Bilgehan A. Human brucellosis: An overview. Int J Inf
Dis 2003;7:173-81
6. Ibrahim AIA, Awad R, Shetty D, Saad M, Bilal NE, et al. Genitourinary
complications of brucellosis. Br J Urol 1988;61:294–8.
7. Memish ZA, Venkatesh Z. Brucella epididymo-orchitis in Saudi
Arabia; a retrospective study of 26 cases a review of the literature. BJU Int
2001;88:72-6.
8. Young EJ. Brucella species. In: Mandell GL, Douglas RG, Bennett
JE, Dolin R, editors. Mandell , Douglas and Bennett’s principles and practice
of infectious diseases. 6th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone 2005;p:
2669-75.
9. Colmenero JD, Munoz-Roca NL, Bermudez P, Plata A, Villalobos A,
Reguera JM. Clinical findings, diagnostic approach, and outcome of Brucella
melitensis epididymo-orchitis. Diagn Microbiol Infect Dis 2007;57(4):367-
72.
10. Navarro-Martinez A, Solera J, Corredoira J, Beato JL, Martı´nez-
Alfaro E, Atienzar M, et al. Epididymo-orchitis due to Brucella melitensis: a
retrospective study of 59 patients. Clin Infect Dis 2001;33:2017-22.
11. Aydoslu B, Çelik AD, Kuloğlu F, Tansel O, Akata F,Tuğrul M.
Evaluation of brucellosis patients in Trakya University Hospital. Mikrobiyol
Bul 2006;40:257-263.
12. Yetkin MA, Erdinç FS, Bulut C, Tulek N. Epididymoorchitis due to
brucellosis in central Anatolia, Turkey. Urol Int 2005;75:235-8.
13. Papatsoris AG, Mpadra FA, Karamouzis MV, Frangides CY. Endemic
brucellar epididymo-orchitis: a 10-year experience. Int J Infect Dis 2002;6:
309-13.
14. Yurdakul T, Sert U, Acar A, Karalezli L, Akçetin C. Epididymoorchitis
as a complication of brucellosis. Urol Int 1995;55:141–2.
15. Khan MS, Humayoon MS, Al-Manee MS. Epididymo-orchitis and
brucellosis. Br J Urol 1989;63:87-9.
16. Solera J, Martınez-Alfaro E, Espinosa A. Recognition and optimum
treatment of brucellosis. Drug 1997;53:245–56.
17. Patel PJ, Kolawole TM, Sharma N, El-Faqih SR. Sonographic
findings in scrotal brucellosis. J Clin Ultrasound 1988;16:483–6.
18. Solera J, Rodriguez-Zapata M, Geijo P, Largo J, Paulino J, Sáez L,
et al. Doxycycline-rifampin versus doxycycline-streptomycin in treatment of
human brucellosis due to Brucella mellitensis. Antimicrob Agents
Chemother 1995;39:2061–7.
18