Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman
Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman
Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
sonuç<br />
dir. Bu durum Allah’a ve dine inandığını ifade eden insanların<br />
önemli bir kısmının inançlarını içselleştiremediklerini göstermektedir.<br />
Allah’a ve dine inandığını söylemesine rağmen<br />
Allah’ın da, dinin de yaşamında kayda değer bir önemi bulunmayan<br />
kişilerin nasıl olup bu çelişki ile yaşayabildiklerini düşündüğünüzde<br />
ise söz konusu kişilerin bu çelişkiyi bastırmak<br />
üzere bu gerçeği düşünmemeye çalıştıklarını ya da dünya hayatının<br />
aldatmacası içinde kendilerini bu gerçeğe kapattıklarını<br />
görüyorsunuz. İşte tam da bu noktada insanların içinde bulundukları<br />
bu çelişkili durumu meşrulaştırmak üzere çalışma<br />
boyunca dikkat çekilmeye çalışılan bahaneleri geliştirerek bu<br />
bahanelerin arkasına sığındıklarına şahit oluyorsunuz.<br />
Amerikalı sosyal psikolog Leon Festinger tarafından ortaya<br />
konulan ‘Bilişsel Çelişki Kuramı’ insanların çelişkilerini<br />
ve bu çelişkilerden kurtulmak için neler yaptıklarını anlamamızda<br />
kolaylık sağlar bize. 243 Söz konusu kurama göre insanların<br />
davranış ve düşünceleri; inançları, tutumları ve ihtiyaçları<br />
doğrultusunda şekillenir. İnsan zihni çelişkili davranış ve<br />
düşüncelere bir arada sahip olmaktan rahatsızlık duyar. Dolayısıyla<br />
pek çok kişi birbirine zıt davranış veya düşüncelerinde<br />
çeşitli şekillerde değişiklikler veya düzenlemeler yaparak<br />
bir şekilde bu çelişkiden kurtulmaya çalışır. İnsanlar yaşamları<br />
içinde pek çok şeye değer biçerler. Bir dine, bir gruba, siyasi<br />
bir partiye ya da bir futbol takımına bağlanmak şeklinde ortaya<br />
çıkar söz konusu bu değer. Ancak zamanla insanlar, değerleri<br />
ile yaşamları arasında tezat oluşturacak şeyler ile karşılaşırlar.<br />
Genellikle insanlar yapmak istedikleri şeylerin yanlış<br />
olmasını istemezler. Bu yüzden ya gerçeklerle yüzleşmekten<br />
kaçar ya da bu gerçeğe karşı koymaya çalışırlar. Üstelik bu konuda<br />
kendini öyle kandırıp ikna eder ki kendi kendini kandırdığının<br />
farkına bile varamaz çoğu zaman. Örneğin sigara<br />
243 Bakınız: Leon Festinger, A Theory of Cognitive Dissonance, Stanford University<br />
Press, 1962.<br />
181