17.01.2015 Views

Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman

Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman

Dini-Konularda-Kendini-Kandırmanın-40-Yolu-Emre-Dorman

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

sonuç<br />

dir. Bu durum Allah’a ve dine inandığını ifade eden insanların<br />

önemli bir kısmının inançlarını içselleştiremediklerini göstermektedir.<br />

Allah’a ve dine inandığını söylemesine rağmen<br />

Allah’ın da, dinin de yaşamında kayda değer bir önemi bulunmayan<br />

kişilerin nasıl olup bu çelişki ile yaşayabildiklerini düşündüğünüzde<br />

ise söz konusu kişilerin bu çelişkiyi bastırmak<br />

üzere bu gerçeği düşünmemeye çalıştıklarını ya da dünya hayatının<br />

aldatmacası içinde kendilerini bu gerçeğe kapattıklarını<br />

görüyorsunuz. İşte tam da bu noktada insanların içinde bulundukları<br />

bu çelişkili durumu meşrulaştırmak üzere çalışma<br />

boyunca dikkat çekilmeye çalışılan bahaneleri geliştirerek bu<br />

bahanelerin arkasına sığındıklarına şahit oluyorsunuz.<br />

Amerikalı sosyal psikolog Leon Festinger tarafından ortaya<br />

konulan ‘Bilişsel Çelişki Kuramı’ insanların çelişkilerini<br />

ve bu çelişkilerden kurtulmak için neler yaptıklarını anlamamızda<br />

kolaylık sağlar bize. 243 Söz konusu kurama göre insanların<br />

davranış ve düşünceleri; inançları, tutumları ve ihtiyaçları<br />

doğrultusunda şekillenir. İnsan zihni çelişkili davranış ve<br />

düşüncelere bir arada sahip olmaktan rahatsızlık duyar. Dolayısıyla<br />

pek çok kişi birbirine zıt davranış veya düşüncelerinde<br />

çeşitli şekillerde değişiklikler veya düzenlemeler yaparak<br />

bir şekilde bu çelişkiden kurtulmaya çalışır. İnsanlar yaşamları<br />

içinde pek çok şeye değer biçerler. Bir dine, bir gruba, siyasi<br />

bir partiye ya da bir futbol takımına bağlanmak şeklinde ortaya<br />

çıkar söz konusu bu değer. Ancak zamanla insanlar, değerleri<br />

ile yaşamları arasında tezat oluşturacak şeyler ile karşılaşırlar.<br />

Genellikle insanlar yapmak istedikleri şeylerin yanlış<br />

olmasını istemezler. Bu yüzden ya gerçeklerle yüzleşmekten<br />

kaçar ya da bu gerçeğe karşı koymaya çalışırlar. Üstelik bu konuda<br />

kendini öyle kandırıp ikna eder ki kendi kendini kandırdığının<br />

farkına bile varamaz çoğu zaman. Örneğin sigara<br />

243 Bakınız: Leon Festinger, A Theory of Cognitive Dissonance, Stanford University<br />

Press, 1962.<br />

181

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!