BULAÄ¡IK MAKÄ NELERÄ NDE CAM MALZEMELERDEKÄ ...
BULAÄ¡IK MAKÄ NELERÄ NDE CAM MALZEMELERDEKÄ ...
BULAÄ¡IK MAKÄ NELERÄ NDE CAM MALZEMELERDEKÄ ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BULAġIK MAKĠNELERĠNDE *<br />
<strong>CAM</strong><br />
MALZEMELERDEKĠ KOROZYONU ÖNLEMEK<br />
AMACIYLA KULLANILABĠCEK DOĞAL<br />
MALZEMELERĠN ARAġTIRILMASI
PROJE EKİBİ<br />
Emine BALTACI<br />
ġefika TEKĠN<br />
PROJE DANIġMANLARI<br />
Prof.Dr. Adem KILIÇ Prof.Dr.Esma TÜTEM<br />
GEBZE-KOCAELĠ ġUBAT 2011
PROJE AMACI<br />
BulaĢık makinelerinde kullanılan<br />
deterjanların cam malzemelerde<br />
oluĢturduğu korozyonun önlenmesi için<br />
kullanılabilecek doğal malzemelerin<br />
araĢtırılmasıdır.
GİRİŞ<br />
Cam, günlük yaĢantımızda çok sık<br />
kullandığımız araç gereçlerin yapımında geniĢ yer<br />
tutmaktadır. Cam hem estetik açıdan hem de<br />
sağlık açısından en kullanılabilir malzemelerden<br />
biridir.Hemen hemen her gün severek<br />
kullandığımız bardaklarımızın ve tabaklarımızın<br />
aĢınması, görünümünün matlaĢması, kullanım<br />
ömrünün kısalması canımızı sıktığı gibi maddi<br />
kayıplara da neden olmaktadır.<br />
Bu etkilere neden olan bozulmanın sebebi<br />
bazik bulaĢık deterjanları nedeniyle oluĢan<br />
korozyondur.
Bazlar da asitler de farklı yollarla<br />
aĢınmaya yani korozyona yol<br />
açmaktadır(1).Bazlar, camın yapısındaki<br />
silisyuma saldırır.Bu da cam yüzeyinde<br />
aĢınmalara sebep olur.BulaĢık yıkamada<br />
kullanılan malzemeler de bazik yapıdadır.Evimizde<br />
her an elimizin altında<br />
bulunan malzemeler kullanılarak<br />
korozyonu engellemenin mümkün olup<br />
olmayacağının deneysel araĢtırılması bu<br />
çalıĢmada amaçlandı.
Düşük yada yüksek pH korozyon nedeni<br />
olduğu için çalışmada öncelikle bulaşık derterjanı<br />
ve doğal malzemelerin tek başlarına ve çeşitli<br />
oranlardaki karışımlarının pH değerleri ölçülerek<br />
doğal malzemelerle nötral pH civarında<br />
karışımlar elde edilmeye çalışıldı. Ayrıca belli<br />
özellikteki cam küreler temin edilerek ISO 719<br />
korozyon testi uygulanarak tüm karışımların cam<br />
üzerindeki korozyon etkisi araştırıldı.
UYGULANAN YÖNTEMLER<br />
Bulaşık makinelerinde A,B sınıfı olmalarına, teknolojide son<br />
noktanın kullanılmasına göre değişmelerle beraber, ortalama 12-15<br />
lt su kullanılmaktadır.<br />
Su miktarı , seçtiğimiz programa(ön yıkama-ekonomik-yarım<br />
yük …)göre , makinemizin dolum oranına göre de değişir.Yıkama<br />
anında 12-15 lt suyun ortalama 1/3 i ( yaklaşık 4 lt) ve<br />
ortalama 30 g toz deterjan kullanılmaktadır. Bu verilerden yola<br />
cıkarak 100 ml suya 0.75 g toz deterjan koyarak çözeltiler elde<br />
edildi, aynı miktarda karışımı 60 ̊C deki su ile hazırlayıp pH<br />
değerini ölçtük.<br />
100 ml soğuk su (oda sıcaklığı ) + 0,75g toz deterjan pH : 11.3<br />
100ml sıcak su(60 ̊C) + 0,75g toz deterjan pH: 11.5<br />
Sıcak yada soğuk su kullanmanın pH üzerinde etkisi olmadığını<br />
gözlemledik. Oda sıcaklığında su kullanmaya devam ettik.Tüm<br />
çalışmalar oda sıcaklığında sürdürüldü.
Günlük hayatta kullandığımız malzemelerden deterjan<br />
çözeltisine ekleyerek pH seviyesini 7 civarına getirmeye<br />
çalıştık ve aşağıdaki gibi veri tablosu oluştu.<br />
ELMA SİRKESİ<br />
2ml elma sirkesi pH 10,9<br />
3 ml elma sirkesi pH 9,7<br />
4 ml elma sirkesi pH 8,1<br />
5 ml elma sirkesi*** pH 6,9
LİMON SUYU<br />
1 ml limon suyu<br />
pH 11,3<br />
3 ml limon suyu pH 8,7<br />
4 ml limon suyu*** pH 6,9<br />
ÜZÜM SİRKESİ<br />
2 ml üzüm sirkesi<br />
pH 10,9<br />
3 ml üzüm sirkesi pH 10,2<br />
4 ml üzüm sirkesi pH 8,4<br />
5 ml üzüm sirkesi*** pH 6,8
ASPİRİN<br />
1 tablet aspirin(0,6 g)<br />
pH 8,7<br />
2 tablet aspirin(1,2 g) pH 6,5<br />
1.5tablet aspirin(0,9 g)*** pH 7,0<br />
Verilerden yola çıkarak bulaşık makinelerinde kullanılan deterjanın pH 11.3 ten nötral<br />
değere<br />
( pH = 7 ) en yakın değere düşürdük.Ayrıca evde kolaylıkla bulabildiğimiz<br />
malzemelerin cam korozyonunu engellemesini , ISO 719 cam dayanıklılık testini<br />
hazırladığımız nötral değere yakın pH daki karışımlara uyarlayarak inceledik.
Tablomuzdaki karışımlardan 50 ml alıp her birine 2 g cam kürecikler ekleyerek<br />
98 ̊̊C de 60 dak tuttuk.Soğumasını bekledik ,sonra 25 ml alarak erlende<br />
fenol ftalein indikatörlüğünde 0,01 HCl ile titre ettik.En fazla HCl harcayan,<br />
aşınma sonucu açığa çıkan sodyum oksitten dolayı aşınmanın en fazla olduğu<br />
durumu göstermektedir.
Çözeltinin pH’ ı<br />
98C̊ de 60dk bekletme sonrası<br />
pH<br />
0,01 M HCl çözeltisi<br />
sarfiyatı(ml)<br />
Deterjan çözeltisi 12 11,8<br />
Deterjan çözeltisi + 4 ml<br />
limon suyu<br />
6,9 10 12<br />
Deterjan çözeltisi + 5 ml<br />
üzüm sirkesi<br />
6,8 9,9 14<br />
Deterjan çözeltisi + 4 ml elma<br />
sirkesi<br />
6,9 10,3 9,8<br />
Deterjan çözeltisi + 1.5 tablet<br />
aspirin<br />
7,2 6,1
Deterjan çözeltisinde , yüksek pH nedeniyle aşınmadan oluşabilecek sodyum oksit<br />
miktarını belirlemek mümkün olmadı.<br />
Aspirinin pH’ ı çok düşük olduğu için HCl ile titre edilemedi.<br />
SONUÇ VE TARTIŞMA<br />
Deterjanın aşındırıcı etkisiyle olduğu düşünülen pH’ı nötral değere indirebileceğimiz<br />
ve günlük hayatta kolaylıkla bulabileceğimiz limon suyu, üzüm sirkesi ve elma sirkesinin<br />
camların korozyonunu engelleyebileceği ve aralarında çok büyük farklılıklar olmadığı için<br />
limon suyu elma sirkesi, üzüm sirkesinden her üçünün de kullanılabileceğine karar verdik.<br />
Ortamdaki düşük pH’ın aşınma olmamasından mı yoksa aspirinin sirke ve limondan farklı<br />
davranmasından mı olduğuna karar verilemedi.
KAYNAKLAR<br />
1-<br />
http://translate.google.com.tr/translatehl=<br />
tr&langpair=en%7Ctr&u=http://en.wikipe<br />
dia.org/wiki/Corrosion<br />
2-<br />
www.kimyadersi.com
TEŞEKKÜR<br />
Çalıştay koordinatörü: Prof. Dr. Mehmet AY' a<br />
Sunuları ve çalışmalarıyla bizleri aydınlatan;<br />
Danışmanlarımız:<br />
Prof. Dr. Adem KILIÇ<br />
Prof. Dr. Esma TÜTEM<br />
Teknisyen Ahmet ERDEM' e Tüm çalıştay<br />
ekibine TEŞEKKÜRLERİMİZİ ARZ EDERİZ.
Change language