içindekiler pdf - Hukuk Market

6
7
TÜRK TİCARET
KANUNU
• Kavramlar
• Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında
Kanun
• 3095 S. Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun
• Çek Kanunu
• Rekabetin Korunması Hakkında Kanun
• Ticarette Tağşişin Men’i ve İhracatın Murakabesi ve
Korunması Hakkında Kanun
• Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
• Ticare İşletme Rehni Kanunu
• İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun
• Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara
İlişkin Yönetmelik
• Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi
Hakkında Yönetmelik
• Ticaret Şirketlerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Denetlenmesi
Hakkında Yönetmelik
• Münfesih Olmasına veya Sayılmasına Rağmen Tasfiye Edilmemiş
Anonim Ve Limited Şirketler ile Kooperatiflerin Tasfiyelerine ve Ticaret
Sicili Kayıtlarının Silinmesine İlişkin Tebliğ
Bandrol Uygulanmasına İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5.
maddesinin 2. fıkrası çerçevesinde
bandrol taşıması zorunlu değildir.

Yay›n No : 2823
Hukuk Dizisi : 1386
ISBN 978 - 605 - 377 - 848 - 6
7. Bask› – Ağustos 2013 – ‹STANBUL
Cop yright© Bu ki ta b›n bu ba s› s› n›n Tür ki ye’de ki ya y›n hakla
r› BE TA Ba s›m Ya y›m Da €› t›m A.fi.’ye ait tir. Her hak k›
sak l› d›r. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra f› k›s men ve ya ta ma men
ya da özet ha lin de, fo to ko pi, fak si mi le ve ya bafl ka her hangi
bir flekilde ço €alt›lamaz, da €›t›lamaz. Normal ölçüyü aflan
ik ti bas lar ya p› la maz. Nor mal ve ka nu nî ik ti bas lar da kay nak
gös te ril me si zo run lu dur.
Editör
: Av. Celal ÜLGEN
Dizgi : Beta Bas›m A.fi.
Bask› - Cilt : Pasifik Ofset
Cihangir Mah. Güvercin Cad. No: 3
Baha İş Merkezi A Blok Avcılar / İSTANBUL
Tel: (0212) 412 17 77 (Sertifika No. 12027)
Kapak Tasar›m : Gülgonca Çarpık
Beta Basım Yayım Dağıtım A.fi. (Sertifika No. 16136)
Narl›bahçe Sokak Damga Binas› No: 11
Ca€alo€lu - ‹STANBUL
Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77
Fax: (0-212) 511 36 50
www.betayayincilik.com

‹Ç‹NDEK‹LER
TÜRK TİCARET KANUNU
Bafllangݍ..........................................................................................................1
A) Kanunun uygulama alanı..................................................1
I - Ticari hükümler.........................................................1
II - Ticari örf ve âdet......................................................2
III - Ticari işler.................................................................2
IV - Ticari davalar, çekişmesiz yargı işleri ve delilleri....2
1. Genel olarak.........................................................2
2. Ticari davalar ve çekişmesiz yargı işlerinin
görüleceği mahkemeler..........................................3
B) Çeşitli hükümler................................................................4
I - Zamanaşımı...............................................................4
II - Teselsül karinesi........................................................4
III - Ticari işlerde faiz......................................................5
1. Oran serbestisi ve bileşik faizin şartları...............5
2. Uygulanacak hükümler.........................................5
3. Faizin başlangıcı...................................................5
BİRİNCİ KİTAP
Ticari İşletme........................................................................ 5
BİRİNCİ KISIM
Ta cir....................................................................................................................5
A) Ticari işletme....................................................................5
1. Bütünlük ilkesi......................................................5
B) Tacir..................................................................................6

IV
I - Gerçek kişiler............................................................6
1. Genel olarak ....................................................6
2. Küçük ve kısıtlılar.............................................6
3. Ticaret yapmaktan menedilenler......................6
4. Esnaf.................................................................7
II - Tüzel kişiler...............................................................7
III - Donatma iştiraki.......................................................7
C) Tacir olmanın hükümleri...................................................7
I - Genel olarak..............................................................7
II - Özel olarak................................................................8
1. Ticari iş karinesi...................................................8
2. Ücret isteme hakkı ...............................................8
3. Fatura ve teyit mektubu.........................................8
4. Ücret ve sözleşme cezasının indirilmesi...............9
5. Ticari satış ve mal değişimi..................................9
İKİNCİ KISIM
Ticaret Sicili ........................................................................10
A) Kuruluş ........................................................................10
I - Genel olarak............................................................10
II - Yönetim....................................................................11
III - Yönetmelik...............................................................12
B) Tescil...............................................................................12
I - Şartları....................................................................12
1. İstem....................................................................12
2. İlgililer................................................................12
3. İstemin şekli .......................................................13
4. Süre.....................................................................13
5. Değişiklikler........................................................13
II - Sicil müdürünün görevleri......................................13
1. İnceleme görevi ve geçici tescil..........................13
2. Tescile davet ve ceza ..........................................14
3. İtiraz....................................................................15

III - Açıklık.....................................................................15
IV - Sonuçları.................................................................15
1. Tescil ve ilanın üçüncü kişilere etkisi.................15
2. Görünüşe güven..................................................16
3. Sorumluluk..........................................................16
ÜÇÜNCÜ KISIM
Ticaret Unvanı ve İşletme Adı............................................. 17
A) Ticaret unvanı.................................................................17
I - Kullanma zorunluluğu............................................17
1. Genel olarak.......................................................17
2. Tescil...................................................................17
II - Ticaret unvanının şekli............................................18
1. Gerçek kişiler .....................................................18
2. Tüzel kişiler.........................................................18
a) Kollektif ve komandit şirketler.......................18
b) Anonim, limited ve kooperatif şirketler..........18
c) Tacir sayılan diğer tüzel kişiler ve
donatma iştiraki..............................................19
d) Ortak hükümler..............................................19
3. Ekler....................................................................19
4. Ticaret unvanının devamı...................................20
5. Şubeler................................................................20
6. Ticaret unvanının devri.......................................20
III - Ticaret unvanının korunması..................................20
1. İlke......................................................................20
2. Bildirim ve ceza..................................................21
3. Unvanına tecavüz edilen kimsenin hakları.........21
B) İşletme adı.......................................................................21
DÖRDÜNCÜ KISIM
Haksız Rekabet..................................................................... 22
V

VI
A) Genel olarak.................................................................... 22
I - Amaç ve ilke............................................................22
II - Dürüstlük kuralına aykırı davranışlar,
ticari uygulamalar..................................................22
B) Hukuki sorumluluk..........................................................25
I - Çeşitli davalar.........................................................25
II - Çalıştıranın sorumluluğu........................................26
III - Basın, yayın, iletişim ve bilişim kuruluşlarının
sorumluluğu............................................................26
IV - Kararın ilanı...........................................................28
V - Zamanaşımı.............................................................28
VI - İhtiyati tedbirler......................................................28
C) Ceza sorumluluğu...........................................................29
I - Cezayı gerektiren fiiller...........................................29
II - Tüzel kişilerin cezai sorumluluğu...........................29
BEŞİNCİ KISIM
Ticari Defterler.................................................................... 30
A) Defter tutma ve envanter.................................................30
I - Defter tutma yükümlülüğü......................................30
II - Defterlerin tutulması...............................................31
III - Envanter..................................................................32
IV - Envanteri kolaylaştırıcı yöntemler..........................33
B) Açılış bilançosu, yılsonu finansal tabloları....................33
I - Genel hükümler.......................................................33
1. Düzenleme yükümü.............................................33
2. Düzenlemeye ilişkin ilkeler.................................34
3. Dil ve para birimi...............................................34
4. İmza.....................................................................34
II - Kalemlere ilişkin ilkeler..........................................34
1. Tamlık ve mahsup yasağı....................................34
2. Bilançonun içeriği..............................................35
3. Aktifleştirme yasağı............................................35

VII
4. Karşılıklar...........................................................35
5. Dönem ayırıcı hesaplar......................................35
6. Sorumluluk ilişkileri............................................36
III - Değerleme ilkeleri...................................................36
1. Genel değerleme ilkeleri.....................................36
2. Varlıklar ile borçların değerleme ölçüleri..........37
3. İktisap ve üretim değerleri..................................37
4. Değerlemeyi basitleştirici yöntemler..................37
C) Saklama ve ibraz.............................................................37
I - Belgelerin saklanması, saklama süresi...................37
II - Hukuki uyuşmazlıklarda ibraz................................39
III - Uyuşmazlıklarda suret alınması.............................39
IV - Defterlerin tümüyle incelenmesi.............................39
V - Görüntü ve veri taşıyıcılara aktarılmış belgelerin
ibrazı.......................................................................39
VI - Ticarete yeni başlayanlar için uygulama...............40
VII - Kamu gözetimi, muhasebe ve denetim standartları
kurumunun yetkisi...................................................40
ALTINCI KISIM
Cari Hesap...........................................................................41
A) Tanım ve şekil..................................................................41
B) Hükümleri........................................................................41
I - Genel olarak............................................................41
II - Özel durumlar.........................................................42
1. Ticari senetler.....................................................42
2. Ücret ve giderler.................................................42
3. Hesap dışında kalan alacaklar ..........................42
III - Bakiye......................................................................42
1. Belirlenmesi........................................................42
2. Faiz......................................................................43
3. Bileşik faiz ve sözleşme ile belirlenebilecek
hükümler.............................................................43

VIII
IV - Bütünlük ilkesi.........................................................43
C) Cari hesabın sona ermesi...............................................43
I - Genel olarak............................................................43
II - Ölüm ve kısıtlılık hâlleri.........................................43
D) Bakiyenin haczi...............................................................44
E) Zamanaşımı.....................................................................44
YEDİNCİ KISIM
Acentelik............................................................................... 44
A) Genel olarak....................................................................44
I - Tanımı.....................................................................44
II - Uygulama alanı.......................................................45
III - İnhisar.....................................................................45
B) Acentenin yetkileri...........................................................45
I - Genel olarak............................................................45
II - Özel ve yazılı yetki gerektiren hâller.......................46
III - Sözleşme yapma yetkisi...........................................46
IV - Yetkisizlik.................................................................46
C) Acentenin borçları..........................................................46
I - Genel olarak............................................................46
II - Haber verme yükümlülüğü......................................47
III - Önlemler.................................................................47
IV - Ödeme borcu...........................................................47
D) Acentenin hakları............................................................48
I - Ücret........................................................................48
1. Ücrete hak kazandıran işlemler..........................48
2. Ücrete hak kazanma zamanı...............................48
3. Ücretin miktarı....................................................49
4. Ücretin ödeme zamanı........................................49
II - Olağanüstü giderlerin karşılanması.......................50
III - Faiz isteme hakkı.....................................................50
IV - Hapis hakkı.............................................................50

IX
E) Müvekkilin borçları.........................................................50
F) Acentelik sözleşmesinin sona ermesi..............................51
I - Sebepleri.................................................................51
II - Denkleştirme istemi.................................................51
III - Rekabet yasağı anlaşması.......................................52
İKİNCİ KİTAP
Ticaret Şirketleri..................................................................53
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler...................................................................53
A) Türleri.............................................................................53
B) Tüzel kişilik ve ehliyet.....................................................53
C) Uygulanacak kanun hükümleri.......................................54
D) Sermaye koyma borcu.....................................................54
I - Konusu....................................................................54
II - Hükmü.....................................................................55
1. Genel olarak.......................................................55
2. Temerrüt faizi.....................................................56
3. Sorumlu olma......................................................56
4. Karineler.............................................................56
5. Faiz ve ücret alma hakkı.....................................57
E) Ortakların kişisel alacaklıları.........................................57
F) Birleşme, bölünme ve tür değiştirme..............................57
I - Uygulama alanı ve kavramlar................................57
1. Uygulama alanı..................................................57
2. Kavramlar...........................................................58
II - Birleşme..................................................................58
1. Genel hükümler...................................................58
a) İlke..................................................................58
b) Geçerli birleşmeler.........................................59
c) Tasfiye hâlindeki bir şirketin birleşmeye
katılması..........................................................59

X
d) Sermayenin kaybı veya borca batıklık
hâlinde birleşmeye katılma.............................60
2. Ortaklık payları ve hakları.................................60
a) Ortaklık payının ve haklarının korunması.....60
b) Ayrılma akçesi................................................61
3. Sermaye artırımı, yeni kuruluş ve ara bilanço...61
a) Sermaye artırımı.............................................61
b) Yeni kuruluş....................................................61
c) Ara bilanço.....................................................61
4. Birleşme sözleşmesi ve birleşme raporu.............62
a) Birleşme sözleşmesi........................................62
aa) Birleşme sözleşmesinin yapılması............62
bb) Birleşme sözleşmesinin içeriği.................62
b) Birleşme raporu..............................................63
c) Birleşme sözleşmesinin ve birleşme
raporunun denetlenmesi.................................64
5. İnceleme hakkı ve malvarlığında değişiklikler...64
a) İnceleme hakkı................................................64
b) Malvarlığındaki değişikliklerle ilgili
bilgiler............................................................65
c) Birleşme kararı...............................................66
6. Kesinleşmeye ilişkin hükümler............................67
a) Ticaret siciline tescil......................................67
b) Hukuki sonuçlar.............................................67
c) İlan..................................................................67
7. Sermaye şirketlerinin kolaylaştırılmış
şekilde birleşmesi................................................68
a) Uygulama alanı..............................................68
b) Kolaylıklar......................................................68
8. Alacaklıların ve çalışanların korunması............69
a) Alacakların teminat altına alınması...............69

XI
b) Ortakların kişisel sorumlulukları ve iş
ilişkilerinin geçmesi........................................69
III - Bölünme..................................................................70
1. Genel hükümler...................................................70
a) İlke..................................................................70
b) Geçerli bölünmeler.........................................70
c) Şirket paylarının ve haklarının korunması.....70
2. Bölünmenin uygulanmasına ilişkin hükümler....71
a) Sermayenin azaltılması..................................71
b) Sermaye artırımı.............................................71
c) Yeni kuruluş....................................................71
d) Ara bilanço.....................................................71
3. Bölünme belgelerini
inceleme hakkı....................................................72
a) Bölünme sözleşmesi ve bölünme planı...........72
aa) Genel olarak.............................................72
bb) Bölünme sözleşmesinin ve
bölünme planının içeriği.........................72
b) Bölünmenin dışında kalan malvarlığı............73
c) Bölünme raporu..............................................74
aa) İçerik........................................................74
bb) Bölünme sözleşmesinin veya bölünme
planının ve bölünme raporunun
denetlenmesi.............................................75
d) İnceleme hakkı................................................75
e) Malvarlığındaki değişikliklerle ilgili
bilgiler............................................................76
4. Bölünme kararı...................................................76
5. Korunmaya ilişkin hükümler..............................76
a) Alacaklıların korunması.................................76
aa) Çağrı........................................................76
bb) Alacakların teminat altına alınması.........76

XII
b) Sorumluluk.....................................................77
aa) Bölünmeye katılan şirketlerin ikinci
derecede sorumluluğu..............................77
bb) Ortakların kişisel sorumluluğu................77
6. İş ilişkilerinin geçmesi........................................78
7. Ticaret siciline tescil ve geçerlilik......................78
IV - Tür değiştirme.........................................................79
1. Genel hükümler...................................................79
a) İlke..................................................................79
b) Geçerli tür değiştirmeler................................79
c) Kollektif ve komandit şirketlerin tür
değiştirmelerine ilişkin özel düzenleme..........79
2. Şirket payının ve haklarının korunması..............80
3. Kuruluş ve ara bilanço.......................................80
4. Tür değiştirme planı...........................................81
5. Tür değiştirme raporu.........................................81
6. Tür değiştirme planının ve tür değiştirme
raporunun denetlenmesi.....................................82
7. İnceleme hakkı....................................................82
8. Tür değiştirme kararı ve tescil............................82
9. Alacaklıların ve çalışanların korunması............83
V - Ortak hükümler.......................................................83
1. Ortaklık paylarının ve ortaklık haklarının
incelenmesi.........................................................83
2. Birleşmenin, bölünmenin ve tür değiştirmenin
iptali ve eksikliklerin sonuçları..........................84
3. Sorumluluk..........................................................84
VI - Ticari işletme ile ilgili birleşme ve tür
değiştirme................................................................85
G) Şirketler topluluğu..........................................................85
I -Hâkim ve bağlı şirket..........................................85
II - Pay ve oy oranlarının hesaplanması.......................87

XIII
III - Karşılıklı iştirak......................................................87
IV - Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri....................87
V - Bağlı ve hâkim şirketlerin raporları.......................88
VI - Bağlı şirketler hakkında bilgi alma........................89
VII - Hakların donması...................................................90
VIII - Sorumluluk..............................................................90
1. Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.............90
2. Tam hâkimiyet hâlinde........................................92
a) Talimat............................................................92
b) İstisna.............................................................92
c) Bağlı şirketin organlarının şirkete ve pay
sahiplerine karşı sorumsuzluğu......................92
d) Şirket alacaklılarının dava hakkı...................93
IX - Çeşitli hükümler......................................................93
1. Özel denetim.......................................................93
2. Satın alma hakkı.................................................93
3. Güvenden doğan sorumluluk..............................93
H) Gümrük ve Ticaret Bakanlığının düzenleme ve
denetleme yetkisi..................................................................94
İKİNCİ KISIM
Kollektif Şirket.....................................................................94
BİRİNCİ BÖLÜM
Şirketin Niteliği ve Kuruluşu...............................................94
A) Tanım...............................................................................94
B) Sözleşme..........................................................................95
I - Şekil ........................................................................95
II - Zorunlu kayıtlar......................................................95
III - Noksanlıklar............................................................95
C) Tescil...............................................................................96
I - Yükümlülük..............................................................96

XIV
II - Yükümlülüğün yerine getirilmemesi........................96
İKİNCİ BÖLÜM
Ortaklar Arasındaki İlişkiler...............................................96
A) Sözleşme serbestisi..........................................................96
B) Şirketin yönetimi.............................................................96
I - Yönetimin kime ait olduğu......................................96
1. Genel olarak.......................................................96
2. Görevden alma....................................................97
a) Şirket sözleşmesiyle atama.............................97
b) Ortaklar kararıyla atama...............................97
3. Yönetim işlerinde yalnız başına veya birlikte
hareket................................................................97
4. Diğer ortakların itirazı.......................................97
II - Yönetimin kapsamı..................................................98
III - Faiz verme borcu.....................................................98
C) Denetim...........................................................................98
D) Oy hakkı ve kararlar.......................................................98
E) Kâr payı hakkı ve zarara katılma...................................99
I - Finansal tablolarının çıkarılması...........................99
II - Ortağın istemleri.....................................................99
III- Zarar payı.............................................................100
F) Rekabet yasağı..............................................................100
I - Kural.....................................................................100
II - Aykırı hareket........................................................100
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin ve Ortakların Üçüncü Kişilerle İlişkileri.............101
A) Tüzel kişiliğin kazanılması............................................101
B) Temsil............................................................................101
I - Kapsam.................................................................101
II - Hükümleri.............................................................101

XV
III - Temsil yetkisinin kaldırılması...............................101
C) Şirket alacaklılarının durumu.......................................102
I - Ortakların kişisel sorumluluğu.............................102
II- Sorumluluğun derecesi..........................................102
III - Mahkeme kararı....................................................102
IV- İflas ......................................................................103
1. Şirketin iflası.....................................................103
2. Şirketin ve ortakların iflası...............................103
3. Ortakların hakları.............................................103
V - Takas.....................................................................103
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Sona Ermesi ve Ortağın Ayrılması.......................104
A) Sona erme......................................................................104
I - Sebepleri...............................................................104
1. Genel olarak.....................................................104
2. İstisnalar...........................................................104
3. Haklı sebepler...................................................104
4. Özel durumlar...................................................105
a) Sermaye koyma borcunun yerine
getirilmemesi.................................................105
b) Karine...........................................................105
5. Kişisel alacaklıların durumu............................105
a) Şirket süresinin uzatılması hâlinde
itiraz hakkı....................................................105
b) Haciz ve şirketin feshini isteme hakkı..........106
II - Hükümleri.............................................................106
1. Tescil ve ilan....................................................106
2. Ortakların yönetim haklarının sona ermesi.....106
3. Geçici yönetim..................................................106
B) Ortakların şirketten ayrılması......................................107
I - Özel durumlar.......................................................107

XVI
1. Ortağın ölümü...................................................107
2. Ortağın iflası.....................................................107
3. Haklı sebepler...................................................108
4. Fesih ihbarı.......................................................108
5. İki kişilik şirkette...............................................108
a) Haklı sebeplerin varlığında.........................108
b) Diğer sebeplerin varlığında.........................109
II - Hükümler...............................................................109
1. Tescil.................................................................109
2. Ayrılan ortağın payı..........................................109
a) Hesaplama şekli...........................................109
b) Ödeme şekli..................................................109
c) Ödeme zamanı..............................................109
d) Tamamlanmamış işler..................................110
e) Zamanaşımı..................................................110
f) Özel durumlar...............................................110
g) Zamanaşımının kesilmesi.............................111
BEŞİNCİ BÖLÜM
Tasfiye................................................................................111
A) Genel hükümler.............................................................111
I - Sözleşme serbestisi................................................111
1. Kural.................................................................111
2. Ortakların kararlarına uyma zorunluluğu.......111
II - Tüzel kişiliğin devamı...........................................112
III - İflas ......................................................................112
IV - Şirket alacaklılarının rüçhan hakkı......................112
B) Tasfiye memurları.........................................................112
I - Genel olarak..........................................................112
II- Seçim ve atama.....................................................112
III - Görevden alma......................................................113
1. Tasfiye memuru olan ortaklar...........................113
a) Sona ermeden önce atanma.........................113

XVII
b) Sona ermeden sonra atama..........................113
2. Ortak olmayan tasfiye memurları.....................113
3. Mahkemece atanan tasfiye memurları..............113
IV - İşlem biçimine ilişkin hükümler............................114
1. Birlikte hareket.................................................114
2. Devir yasağı ve vekil etme................................114
3. Temsil................................................................114
4. Yalnız başına hareket........................................114
5. Yetkilerin genişletilmesi veya daraltılması.......115
V - Tescil ve ilan.........................................................115
VI- Ücret......................................................................115
VII - Sorumluluk............................................................115
C) Tasfiye işleri..................................................................116
I - Koruma önlemleri.................................................116
II - Defter tutma yükümlülüğü....................................116
1. Başlangıç envanteri ve bilançosu.....................116
2. Defterler............................................................116
3. Son bilanço.......................................................116
4. Saklama zorunluluğu........................................117
III - Tasfiyenin amacı...................................................117
IV - Yeni işler................................................................117
1. Kural.................................................................117
2. İstisna................................................................117
V - Varlıkların paraya çevrilmesi...............................117
1. Ayrı ayrı satış...................................................117
2. Toptan satış.......................................................118
3. Paranın yatırılması...........................................118
VI - Borçların ödenmesi...............................................118
VII - Ortakların ek ödemeleri........................................118
VIII - Tasfiyeden arta kalanın dağıtılması......................118
1. Geçici ödemeler................................................118
2. Son dağıtma......................................................118

XVIII
IX - Ortakların denetleme hakkı..................................119
1. Bilgi isteme hakkı..............................................119
2. Defterleri inceleme hakkı..................................119
X - Tasfiyenin sonu......................................................119
ÜÇÜNCÜ KISIM
Komandit Şirket.................................................................119
BİRİNCİ BÖLÜM
Şirketin Niteliği ve Kuruluşu.............................................119
A) Tanımı............................................................................119
B) Uygulanacak hükümler.................................................120
C) Sözleşme........................................................................120
I - Yorum....................................................................120
II- Komanditerlerin sermaye koyma borcu................120
İKİNCİ BÖLÜM
Ortaklar Arasındaki İlişkiler.............................................120
A) Sözleşme serbestisi........................................................120
B) Komanditerlerin hukuki durumu...................................121
I - Yönetim..................................................................121
II - Denetleme.............................................................121
III - Rekabet yasağı......................................................121
IV - Kâr ve zarar..........................................................122
1. Genel olarak.....................................................122
2. Geri verilmesi zorunlu olmayan faizler ve
kâr payları........................................................122
a) Usulüne göre tahakkuk ettirilmiş olanlar....122
b) Usulsüz tahakkuk ettirilmiş olanlar.............122
V - Ortaklığın geçişi....................................................122
1. Devir hâlinde....................................................122
2. Ölüm hâlinde....................................................122

XIX
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin ve Ortakların........................................................123
Üçüncü Kişilerle Olan İlişkileri........................................123
A) Uygulanacak hükümler.................................................123
B) Şirketin temsili..............................................................123
C) Komanditer ortağın sorumluluğu.................................123
I - Genel olarak..........................................................123
II - İstisnalar...............................................................123
1. Adı şirketin unvanında bulunan komanditer....123
2. Şirket adına işlemde bulunan komanditer........123
III - Alacaklıların durumu............................................124
1. Takip imkânı......................................................124
2. Sermayenin azaltılması.....................................125
3. İflas...................................................................125
a) Şirketin iflası................................................125
b) Komanditelerin sorumluluğu.......................125
c) Komanditerin iflası.......................................125
4. Takas.................................................................125
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Sona Ermesi ve Tasfiyesi......................................126
A) Uygulanacak hükümler.................................................126
DÖRDÜNCÜ KISIM
Anonim Şirket.....................................................................126
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler, Kuruluş ve Temel İlkeler........................126
A) Genel Hükümler............................................................126
I - Tanım.....................................................................126
II - Özel kanunlara bağlı anonim şirketler.................126

XX
III - Amaç ve konu........................................................126
IV - En az sermaye tutarı.............................................126
V - Devletin gözetimi..................................................127
1. İzin....................................................................127
2. Kamu tüzel kişilerinin yönetim kurulunda
temsili....................................................................127
B) Kuruluş..........................................................................128
I - Kurucu işlem.........................................................128
II - Kuruluş belgeleri..................................................128
III - Kurucular..............................................................128
1. Tanım................................................................128
2. Asgari sayı........................................................129
IV - Esas sözleşme........................................................129
1. İçerik.................................................................129
2. Emredici hükümler............................................130
V - Taahhüdün onaylanması.......................................130
VI - Ayni sermaye.........................................................130
1. Ayni sermaye konulabilecek malvarlığı
unsurları...........................................................130
2. Değer biçme......................................................131
VII - Pay bedellerinin ödenmesi....................................131
1. Nakdî sermaye..................................................131
2. Ödeme yeri........................................................131
3. Halka arzedilecek paylar..................................132
VIII - Primli paylar.........................................................132
IX - Kurucu menfaatleri...............................................132
X - Kurucular beyanı..................................................133
XI - Halka arz taahhüdü..............................................133
XII - İşlem denetçisi raporu..........................................134
XIII - Kuruluştan önce pay taahhüdünün devri.............134
XIV - Fesih davası...........................................................134
XV - Şirketin tescili ve ilanı..........................................135

XXI
XVI - Tüzel kişiliğin kazanılması....................................135
C) Kanuna karşı hile..........................................................136
D) Temel ilkeler.................................................................136
I - Eşit işlem ilkesi.....................................................136
II - Pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağı...........136
İKİNCİ BÖLÜM
Yönetim Kurulu..................................................................137
A) Genel olarak..................................................................137
I - Atama ve seçim.....................................................137
1. Üyelerin sayısı ve nitelikleri.............................137
2. Belirli grupların yönetim kurulunda temsil
edilmesi.............................................................137
3. Sigorta...............................................................138
4. Görev süresi......................................................138
II - Üyeliğin boşalması...............................................138
III - Görevden alma......................................................138
B) Yönetim ve temsil...........................................................139
I - Genel olarak..........................................................139
1. Esas...................................................................139
2. Görev dağılımı..................................................139
3. Yönetimin devri.................................................139
4. Ticari mümessil ve vekiller...............................140
5. Özen ve bağlılık yükümlülüğü...........................140
II - Temsil yetkisi.........................................................140
1. Genel olarak.....................................................140
2. Kapsam ve sınırlar............................................140
3. İmza şekli..........................................................141
4. Tescil ve ilan.....................................................141
III - Görevler ve yetkiler...............................................141
1. Genel olarak.....................................................141
2. Devredilemez görev ve yetkiler.........................142

XXII
3. Sermayenin kaybı, borca batık olma durumu...142
a) Çağrı ve bildirim yükümü............................142
b) İflasın ertelenmesi........................................143
4. Riskin erken saptanması ve yönetimi................143
5. Şirketin kendi paylarını iktisap veya rehin
olarak kabul etmesi...........................................144
a) Genel olarak.................................................144
b) Kanuna karşı hile.........................................144
c) Yakın ve ciddi bir kaybın önlenmesi.............145
d) İstisnalar......................................................145
e) İvazsız iktisap...............................................146
f) Elden çıkarma...............................................146
g) Aykırı iktisap hâlinde elden çıkarma...........146
h) Sermayenin azaltılması................................146
ı) Saklı tutulan hükümler..................................146
i) Kendi paylarını taahhüt yasağı.....................146
j) Hakların kullanılması...................................147
IV - Yönetim kurulu toplantıları...................................147
1. Kararlar............................................................147
2. Batıl kararlar....................................................148
3. Bilgi alma ve inceleme hakkı............................148
4. Müzakereye katılma yasağı...............................149
V- Yönetim kurulu üyelerinin mali hakları................150
VI - Şirketle işlem yapma, şirkete borçlanma yasağı..150
VII - Rekabet yasağı......................................................150
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetleme ..........................................................................151
A) Genel olarak..................................................................151
B) Konu ve kapsam............................................................152
C) Denetçi..........................................................................154
I - Seçim, görevden alma ve sözleşmenin feshi..........154

XXIII
II - Denetçi olabilecekler............................................155
D) İbraz yükümü ve bilgi alma hakkı................................157
E) Denetim raporu.............................................................158
F) Görüş yazıları...............................................................159
G) Denetçilerin sır saklamadan doğan sorumluluğu........160
H) Şirket ile denetçi arasındaki görüş ayrılıkları..............161
I) Topluluk ilişkileri için özel denetçi denetimi.................162
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Genel Kurul ......................................................................162
A) Genel olarak..................................................................162
B) Görev ve yetkileri..........................................................163
C) Toplantılar.....................................................................163
D) Çağrı.............................................................................164
I - Yetki.......................................................................164
1. Yetkili ve görevli organlar.................................164
2. Azlık..................................................................164
a) Genel olarak.................................................164
b) Mahkemenin izni..........................................164
II - Gündem.................................................................165
III - Çağrının şekli........................................................165
1. Genel olarak.....................................................165
2. Genel kurula katılmaya yetkili olan
pay sahipleri.....................................................165
3. Çağrısız genel kurul..........................................166
E) Toplantının yapılması....................................................166
I - Hazır bulunanlar listesi........................................166
II - Toplantı ve karar nisabı........................................167
III - Toplantı başkanlığı ve iç yönerge.........................167
IV - Toplantının ertelenmesi.........................................168
V - Esas sözleşme değişikliklerinde toplantı ve karar
nisapları................................................................168

XXIV
VI - Tutanak.................................................................169
VII - Kararların etkisi....................................................170
VIII - Bilançonun onaylanmasına ilişkin karar..............170
F) Pay sahibinin kişisel hakları.........................................170
I - Genel kurula katılma............................................170
1. İlke....................................................................170
2. Şirkete karşı yetkili olma..................................170
3. Pay sahibinin temsili.........................................171
a) Genel olarak.................................................171
b) Organın temsilcisi, bağımsız temsilci ve
kurumsal temsilci..........................................171
c) Tevdi eden temsilcisi.....................................172
d) Bildirge.........................................................172
e) Bildirim.........................................................173
4. Birden çok hak sahibi.......................................173
II - Yetkisiz katılma......................................................173
III - Oy hakkı................................................................174
1. İlke....................................................................174
2. Oy hakkının doğumu.........................................174
3. Oydan yoksunluk...............................................174
IV - Bilgi alma ve inceleme hakkı................................174
V - Özel denetim isteme hakkı....................................176
1. Genel kurulun kabulü.......................................176
2. Genel kurulun reddi..........................................176
3. Atama................................................................176
4. Görev.................................................................176
5. Rapor................................................................177
6. İşleme konulma ve açıklama.............................177
7. Giderler.............................................................177
G) Genel kurul kararlarının iptali.....................................178
I - İptal sebepleri.......................................................178
II - İptal davası açabilecek kişiler..............................178

XXV
H) Butlan............................................................................178
I) Çeşitli hükümler.............................................................179
I - İlan, teminat ve kanun yolu...................................179
II - Kararın yürütülmesinin geri bırakılması..............179
III - Kararın etkisi........................................................179
IV - Kötüniyetle iptal ve butlan davası açanların
sorumluluğu..........................................................179
BEŞİNCİ BÖLÜM
Esas Sözleşmenin Değiştirilmesi.......................................180
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Olarak......................................................................180
A) İlke.................................................................................180
B) Usul...............................................................................180
I - Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni ve
genel kurul kararı.................................................180
II - İmtiyazlı pay sahipleri özel kurulu.......................180
III - Tescil.....................................................................181
İKİNCİ AYIRIM
Özel Değişiklikler..............................................................182
A) Sermayenin artırılması..................................................182
I - Ortak hükümler.....................................................182
1. Genel olarak.....................................................182
2. Yönetim kurulunun beyanı................................182
3. Denetleme raporu.............................................183
II - Sermaye taahhüdü yoluyla artırım.......................183
1. Esas sermaye sisteminde..................................183
2. Kayıtlı sermaye sisteminde...............................184
3. Rüçhan hakkı....................................................185
III - İç kaynaklardan sermaye artırımı.........................186

XXVI
IV - Şarta bağlı sermaye artırımı.................................186
1. İlke....................................................................186
2. Sınırlar..............................................................187
3. Esas sözleşmedeki dayanak..............................187
4. Pay sahiplerinin korunması..............................188
5. Değiştirme veya alım hakkını haiz bulunan
kişilerin korunması...........................................188
6. Sermaye artırımının gerçekleştirilmesi.............188
a) Hakların kullanılması, sermaye taahhüdü...188
b) Uygunluğun doğrulanması...........................189
c) Esas sözleşmenin uygun duruma
getirilmesi.....................................................189
d) Ticaret siciline tescil....................................189
7. Esas sözleşmeden çıkarma................................189
B) Esas sermayenin azaltılması.........................................189
I - Karar.....................................................................189
II - Alacaklılara çağrı.................................................190
III - Kararların yerine getirilmesi................................191
ALTINCI BÖLÜM
Pay ve Sermaye Koyma Borcu...........................................191
BİRİNCİ AYIRIM
Pay ......................................................................................191
A) Genel hükümler.............................................................191
I - Asgari itibarî değer...............................................191
II - Payların bölünememesi.........................................192
B) İmtiyazlı paylar.............................................................192
I - Tanım.....................................................................192
II - Oyda imtiyazlı paylar...........................................193

XXVII
İKİNCİ AYIRIM
Pay Bedelini İfa Borcu ve
İfa Etmemenin Sonuçları................................................193
A) İlke.................................................................................193
B) Ödemeye çağrı..............................................................194
C) Temerrüt........................................................................194
I - Sonuçları...............................................................194
II - Iskat usulü.............................................................195
YEDİNCİ BÖLÜM
Menkul Kıymetler...............................................................195
BİRİNCİ AYIRIM
Pay senetleri ......................................................................195
A) Ortak Hükümler............................................................195
I - Türler....................................................................195
1. Şartlar...............................................................195
2. Dönüştürme.......................................................195
II - Pay senedi bastırılması.........................................196
III - Pay senetlerinin şekli............................................196
IV - Yıpranmış pay senetleri........................................197
B) Hamiline yazılı pay senetlerinin devri..........................197
C) Nama yazılı payların ve pay senetlerinin
devrinde ilke ......................................................................197
D) Devrin sınırlandırılması...............................................197
I - Kanuni sınırlama..................................................197
II - Esas sözleşmeyle sınırlama...................................197
1. İlkeler................................................................197
2. Borsaya kote edilmemiş nama yazılı paylar.....198
a) Red sebepleri................................................198
b) Hükümleri.....................................................198

XXVIII
3. Borsaya kote edilmiş nama yazılı paylar.........199
a) Red sebepleri................................................199
b) Bildirme yükümü..........................................199
c) Hakların geçişi.............................................199
d) Red süresi.....................................................200
III - Pay defteri.............................................................200
1. Kayıt..................................................................200
2. Kaydın silinmesi................................................200
3. Bedellerinin tamamı ödenmemiş nama yazılı
paylar................................................................201
İKİNCİ AYIRIM
İntifa Senetleri....................................................................201
A) Çıkarılması....................................................................201
B) Hükümleri......................................................................201
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Borçlanma Senetleriyle Alma ve
Değiştirme Hakkını İçeren Menkul Kıymetler................202
A) Genel kurul kararıyla....................................................202
B) Yönetim kurulu kararıyla..............................................202
C) Sınır .............................. ...............................................202
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Kâr, Kazanç ve Tasfiye Payı...............................................203
A) Kâr ve tasfiye payı hakkı...............................................203
I - Genel olarak.....................................................203
II - Hesaplama biçimi...........................................203
B) Kâr payı, hazırlık dönemi faizi ve kazanç payı............203
I - Kâr payı........................................................203
II - Hazırlık dönemi faizi....................................203
III - Kazanç payları..............................................204
C) Geri alma hakkı............................................................204

XXIX
I - Kötüniyet hâlinde..................................................204
II - Şirketin iflası hâlinde............................................204
DOKUZUNCU BÖLÜM
Şirketin Finansal Tabloları, Yedek Akçeler........................205
A) Anonim şirketlerin finansal tabloları ve yönetim
kurulunun yıllık faaliyet raporu.........................................205
I - Hazırlama yükümü................................................205
II - Dürüst resim ilkesi................................................205
III - Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu..............205
B) Şirketler topluluğunun finansal tabloları ve yıllık
faaliyet raporu...................................................................206
I - Uygulanacak muhasebe standartları....................206
II - Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu..............206
C) Yedek akçeler................................................................206
I - Kanuni yedek akçe................................................206
1. Genel kanuni yedek akçe..................................206
2. Şirketin iktisap ettiği kendi pay senetleri
için ayrılan yedek akçe ve yeniden değerleme
fonları...............................................................207
II - Şirketin isteği ile ayırdığı yedek akçe...................207
1. Genel olarak.....................................................207
2. Çalışanlar ve işçiler lehine yardım akçesi.......208
III - Kâr payı ile yedek akçeler arasında ilgi...............208
D) Çeşitli hükümler............................................................208
I - İlan........................................................................208
II - Yabancı şirketlerin Türkiye şubeleri.....................209
III - Özet finansal tabloları..........................................209
IV - Sır saklama yükümü..............................................209
E) Özel hükümler...............................................................209

XXX
ONUNCU BÖLÜM
Sona Erme ve Tasfiye.........................................................210
A) Sona erme......................................................................210
I - Sona erme sebepleri..............................................210
1. Genel olarak.....................................................210
2. Özel hâller........................................................210
a) Organların eksikliği.....................................210
b) Haklı sebeplerle fesih...................................210
II - Hükümleri.............................................................211
1. Tescil ve ilan.....................................................211
2. Sonuçlar............................................................211
III - İflas hâlinde tasfiye...............................................211
IV - Şirket organlarının durumu..................................211
B) Tasfiye...........................................................................212
I - Tasfiye memurları.................................................212
1. Atama................................................................212
2. Görevden alma..................................................212
3. Aktifleri satma yetkisi.......................................212
4. Yetkilerin sınırlandırılması ve genişletilmesi....213
II - Tasfiye işleri..........................................................213
1. İlk envanter ve bilanço.....................................213
2. Alacaklıların çağrılması ve korunması.............214
3. Diğer tasfiye işleri............................................214
4. Tasfiye sonucu dağıtma.....................................215
5. Defterlerin saklanması......................................215
III - Şirket unvanının sicilden silinmesi.......................216
IV - Uygulanacak diğer hükümler...............................216
C) Ek tasfiye.......................................................................216
D) Tasfiyeden dönülmesi....................................................216
ONBİRİNCİ BÖLÜM
Hukuki Sorumluluk............................................................217
A) Sorumluluk hâlleri........................................................217

XXXI
I - Belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması....217
II - Sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme
yetersizliğinin bilinmesi........................................217
III - Değer biçilmesinde yolsuzluk...............................217
IV - Halktan para toplamak.........................................218
V - Kurucuların, yönetim kurulu üyelerinin,
yöneticilerin ve tasfiye memurlarının
sorumluluğu..........................................................218
VI - Denetçinin ve işlem denetçilerinin sorumluluğu..218
B) Şirketin zararı...............................................................219
I - Genel olarak..........................................................219
II - İflas hâlinde..........................................................219
III - Teselsül ve başvuru...............................................219
IV - İbra........................................................................220
1. İbranın etkisi.....................................................220
2. Kuruluş ve sermaye artırımında ibra...............220
V - Zamanaşımı...........................................................220
VI - Yetkili mahkeme....................................................220
ONİKİNCİ BÖLÜM
Cezai Sorumluluk...............................................................221
A) Suçlar ve cezalar...........................................................221
B) Soruşturma ve kovuşturma usulü..................................223
BEŞİNCİ KISIM
Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket.................223
A) Tanımı............................................................................223
B) Uygulanacak hükümler.................................................223
C) Kuruluş..........................................................................223
I - Esas sözleşme........................................................223
1. Şekil...................................................................223
2. İçeriği................................................................224

XXXII
II - Kurucular..............................................................224
III - Uygulanacak hükümler.........................................224
D) Yönetim.........................................................................224
I - Uygulanacak hükümler.........................................224
II - Görevden alınma...................................................224
III - Rekabet yasağı......................................................224
ALTINCI KISIM
Limited Şirket.....................................................................225
BİRİNCİ BÖLÜM
Tanım ve Kuruluş...............................................................225
A) Kavram..........................................................................225
B) Ortakların sayısı...........................................................225
C) Şirket sözleşmesi...........................................................225
I - Şekil ......................................................................225
II - İçerik.....................................................................226
1. Zorunlu kayıtlar................................................226
2. Şirket sözleşmesinde öngörülmeleri şartıyla
bağlayıcı olan hükümler...................................226
3. Ayni sermaye, ayni devralmalar ve
özel menfaatler.................................................227
4. Emredici hükümler............................................227
D) Sermaye........................................................................227
I - En az tutar.............................................................227
II - Ayni sermaye.........................................................228
III - Mal bedelleri ve kurucu menfaatleri....................228
E) Esas sermaye payları....................................................228
F) İntifa senetleri...............................................................229
G) Kuruluş.........................................................................229
I - Kurulma anı..........................................................229
II - Tescil.....................................................................229
1. İstem..................................................................229

XXXIII
2. Tescil ve ilan.....................................................230
III - Tüzel kişilik...........................................................231
İKİNCİ BÖLÜM
Şirket Sözleşmesinin Değiştirilmesi...................................231
A) Genel olarak..................................................................231
B) Özel değişiklikler..........................................................231
I - Esas sermayenin artırılması.................................231
1. İlke....................................................................231
2. Rüçhan hakkı....................................................232
II - Esas sermayenin azaltılması.................................232
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ortakların Hak ve Borçları...............................................232
A) Esas sermaye payının işlemlere konu olması...............232
I - Genel olarak..........................................................232
II - Pay defteri.............................................................233
III - Esas sermaye payının geçişi hâlleri.....................233
1. Devir.................................................................233
2. Miras, eşler arasındaki mal rejimi ve icra........234
3. Gerçek değerin belirlenmesi.............................234
4. Tescil.................................................................234
IV - Birden fazla ortağa ait esas sermaye payı,
bu pay üzerinde çeşitli haklar...............................235
1. Paylı mülkiyet....................................................235
2. İntifa ve rehin hakkı..........................................235
B) Geri verme yasağı.........................................................235
C) Ortakların sorumluluğu................................................236
D) Ek ödeme ve yan edim yükümlülükleri.........................236
I - Ek ödeme yükümlülüğü.........................................236
1. Kural.................................................................236
2. Yükümlülüğün sürmesi......................................237
3. Geri ödeme........................................................237

XXXIV
II - Yan edim yükümlülüğü..........................................237
III - Sonradan öngörülme.............................................237
E) Kâr payı ve ilgili diğer hükümler.................................238
I - Kâr payı ve yedek akçeler.....................................238
II - Faiz yasağı ve hazırlık dönemi faizi......................238
III - Finansal tablolar ve yedek akçeler.......................238
IV - Haksız alınan kâr paylarının geri verilmesi.........238
F) Şirketin kendi esas sermaye paylarını iktisabı.............239
G) Bağlılık yükümlülüğü ve rekabet yasağı.......................239
H) Bilgi alma ve inceleme hakkı........................................240
I) Özkaynakların yerini tutan ödünçler.............................240
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şirketin Organları..............................................................240
A) Genel kurul....................................................................240
I - Yetkiler..................................................................240
II - Genel kurulun toplanması.....................................242
1. Çağrı.................................................................242
2. Oy hakkı ve hesaplanması................................242
3. Oy hakkından yoksunluk...................................243
III - Karar alma............................................................243
1. Olağan karar alma...........................................243
2. Önemli kararlar................................................243
IV - Genel kurul kararlarının butlanı ve iptali............244
B) Yönetim ve temsil...........................................................244
I - Müdürler...............................................................244
1. Genel olarak.....................................................244
2. Müdürlerin birden fazla olmaları.....................245
II - Görevler, yetkiler ve yükümlülükler......................245
1. Devredilemez ve vazgeçilemez görevler............245
2. Özen ve bağlılık yükümü, rekabet yasağı.........246
3. Eşit işlem...........................................................246

XXXV
III - Müdürlerin yerleşim yeri......................................246
IV - Temsil yetkisinin kapsamı, sınırlandırılması........247
V - Görevden alma, yönetim ve temsil yetkisinin
geri alınması ve sınırlandırılması.........................247
VI - Ticari mümessiller ve ticari vekiller.....................247
VII - Haksız fiil sorumluluğu.........................................248
C) Sermaye kaybı ve borca batıklık...................................248
I - Bildirim yükümlülüğü...........................................248
II - İflasın bildirilmesi veya ertelenmesi.....................248
D) Denetçi..........................................................................248
BEŞİNCİ BÖLÜM
Sona Erme ve Ayrılma.......................................................248
A) Sona erme sebepleri ve sona ermenin sonuçları..........248
B) Tescil ve ilan..................................................................249
C) Çıkma ve çıkarılma.......................................................249
I - Genel olarak..........................................................249
II - Çıkmaya katılma...................................................249
III - Çıkarma................................................................250
IV - Ayrılma akçesi.......................................................250
1. İstem ve tutar....................................................250
2. Ödeme...............................................................250
D) Tasfiye...........................................................................251
E) Uygulanacak hükümler.................................................251
ÜÇÜNCÜ KİTAP
Kıymetli Evrak...................................................................252
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler.................................................................252
A) Kıymetli evrakın tanımı.................................................252
B) Senetten doğan borç......................................................252
C) Kıymetli evrakın devri...................................................252

XXXVI
I - Genel şekil.............................................................252
II - Ciro.......................................................................252
1. Şekil...................................................................252
2. Hükümleri.........................................................253
D) Senedin türünün değiştirilmesi.....................................253
E) İptal kararı....................................................................253
I - Şartları..................................................................253
II - Hükümleri.............................................................253
F) Özel hükümler...............................................................253
İKİNCİ KISIM
Nama Yazılı Senetler..........................................................254
A) Tanımı............................................................................254
B) Alacaklının hakkını nasıl ispat edeceği........................254
I - Kural olarak..........................................................254
II - Eksik nama yazılı senetler....................................254
C) İptal kararı....................................................................254
ÜÇÜNCÜ KISIM
Hamile Yazılı Senetler........................................................255
A) Tanımı............................................................................255
B) Borçlunun def’ileri........................................................255
I - Genel olarak..........................................................255
II - Hamile yazılı faiz kuponları.................................255
C) İptal kararı....................................................................255
I - Genel olarak..........................................................255
1. Yetki...................................................................255
2. Ödeme yasağı....................................................256
3. İlan ile çağrı, başvuru süresi............................256
4. İlan şekli............................................................256
5. Hükümleri.........................................................257

XXXVII
a) Senedin ibrazı hâlinde..................................257
b) Senedin ibraz edilmemesi hâlinde................257
II - Kuponlarda usul....................................................257
III - Banknotlarda ve buna benzer kâğıtlarda usul......257
D) İpotekli borç senedi ve irat senedi................................257
DÖRDÜNCÜ KISIM
Kambiyo Senetleri..............................................................258
A) Borçlanma ehliyeti........................................................258
BİRİNCİ BÖLÜM
Poliçe ..................................................................................258
BİRİNCİ AYIRIM
Poliçenin Düzenlenmesi ve Şekli........................................258
A) Şekil ............. ................................................................258
I - Unsurları...............................................................258
1. Genel olarak.....................................................258
2. Unsurların bulunmaması..................................258
II - Münferit unsurlar..................................................259
1. Düzenleyenin aynı zamanda muhatap veya
emrine ödenecek kişi olması.............................259
2. Adresli ve yerleşim yerli poliçe.........................259
3. Faiz şartı...........................................................259
4. Poliçe bedelinin çeşitli şekillerde
gösterilmesi.......................................................259
B) İmza edenlerin sorumluluğu.........................................260
I - Geçerli olmayan imzaların bulunması.................260
II - Yetkisiz imza..........................................................260
III - Düzenleyenin sorumluluğu...................................260
IV - Açık poliçe.............................................................260

XXXVIII
İKİNCİ AYIRIM
Ciro ....................................................................................260
A) Poliçenin devredilmesi..................................................260
B) Ciro...............................................................................261
I - Kayıtsız, şartsız olması.........................................261
II - Cironun şekli.........................................................261
III - Cironun hükümleri................................................261
1. Devir işlevi........................................................261
2. Teminat işlevi....................................................262
3. Hamilin hak sahipliği.......................................262
IV - Def’iler..................................................................262
V - Cironun çeşitleri...................................................262
1. Tahsil cirosu......................................................262
2. Rehin cirosu......................................................263
3. Vadeden sonraki ciro........................................263
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Kabul ve Aval.....................................................................263
A) Kabule arz.....................................................................263
I - Kural.....................................................................263
II - Kabule arz şartı ve yasağı....................................264
III - Görüldükten belirli bir süre sonra ödenmesi
gereken poliçelerde...............................................264
IV - Bir daha kabule arz..............................................264
B) Kabul.............................................................................264
I - Şekli ......................................................................264
1. Genel olarak.....................................................264
2. Kabulün sınırlandırılması.................................265
3. Adresli ve yerleşim yerli poliçe.........................265
II - Hükümleri.............................................................265
1. Genel olarak.....................................................265
2. Kabul şerhinin çizilmesi.......................................266

XXXIX
C) Aval...............................................................................266
I - Aval verenler.........................................................266
II - Şekil.......................................................................266
III - Hükümler...............................................................266
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Ödeme................................................................................267
A) Vade...............................................................................267
I - Vadenin belirlenmesi.............................................267
1. Genel olarak.....................................................267
2. Görüldüğünde ödenecek poliçe........................267
3. Görüldükten belirli bir süre sonra ödenecek
poliçe................................................................267
II - Sürelerin hesabı....................................................268
1. Genel olarak.....................................................268
2. Takvimlerin çatışması.......................................268
B) Ödeme...........................................................................268
I - İbraz......................................................................268
II - Makbuz istemek hakkı...........................................269
III - Vadeden önce ve vadesinde ödeme.......................269
IV - Yabancı ülke parası ile ödeme..............................269
V - Tevdi......................................................................270
BEŞİNCİ AYIRIM
Kabul Etmeme ve Ödememe Hâllerinde Başvurma
Hakları...............................................................................270
A) Başvurma hakkı.............................................................270
I - Genel olarak..........................................................270
II - Protesto.................................................................271
1. Süreler ve şartları.............................................271
2. Şekli...................................................................271
a) Noterlikçe düzenlenmesi...............................271

XL
b) İçindekiler....................................................271
c) Protesto belgesi............................................272
d) Kısmi kabul hâlinde.....................................272
e) Birden fazla kişiye karşı düzenlenen
protesto.........................................................272
3. Saklama yükümü...............................................272
4. Sakat protesto...................................................273
5. Protesto düzenlenmesi gerekmeyen hâller........273
III - İhbar zorunluluğu.................................................273
IV - Teselsül..................................................................274
V - Başvurma hakkının kapsamı.................................274
1. Hamilin hakkı....................................................274
2. Ödeyen kişinin hakkı.........................................275
VI - Makbuz..................................................................275
1. Genel olarak.....................................................275
2. Kısmi kabul hâlinde..........................................275
VII - Retret.....................................................................276
VIII - Başvurma hakkının düşmesi.................................276
1. Genel olarak.....................................................276
2. Mücbir sebepler................................................277
B) Sebepsiz zenginleşme....................................................277
C) Poliçe karşılığının devri................................................278
D) Araya girme..................................................................278
I - Genel hükümler.....................................................278
II - Araya girme suretiyle kabul..................................279
1. Şartlar, hamilin durumu....................................279
2. Şekil...................................................................279
3. Araya girerek kabul edenin sorumluluğu.........280
III - Araya girerek ödeme.............................................280
1. Şartları..............................................................280
2. Hamilin ibraz yükümlülüğü..............................280
3. Reddin sonucu...................................................280

XLI
4. Makbuz..............................................................281
5. Hakların devri, araya girenlerin birden
fazla olması hâli...............................................281
ALTINCI AYIRIM
Poliçe Nüshaları ve Suretleri.............................................281
A) Poliçe nüshaları............................................................281
I - İsteme hakkı..........................................................281
II - Nüshalar arasındaki ilişki.....................................282
III - Kabul şerhi............................................................282
B) Poliçe suretleri..............................................................282
I - Şekil ve hükümleri.................................................282
II - Senet aslının teslimi..............................................283
YEDİNCİ AYIRIM
Çeşitli Hükümler................................................................283
A) Senet metnindeki değişiklikler......................................283
B) Zamanaşımı...................................................................283
I - Süreler...................................................................283
II - Kesilme..................................................................284
1. Sebepleri...........................................................284
2. Hükümleri.........................................................284
C) Süreler...........................................................................284
1. Tatil günleri......................................................284
2. Sürenin hesaplanması.......................................284
3. Atıfet süreleri....................................................284
D) Poliçeye ilişkin işlemlerin yapılacağı yer.....................285
E) İmzalar..........................................................................285
F) İptal...............................................................................285
I - Önleyici önlemler..................................................285
II - Poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi.................285
III - Poliçeyi eline geçirenin bilinmemesi.....................285

XLII
1. Dilekçe sahibinin yükümlülükleri.....................285
2. İhtar..................................................................286
a) İçeriği...........................................................286
b) Süreler..........................................................286
c) İlan................................................................286
IV - İade davası............................................................286
V - İptal kararı............................................................287
VI - Teminat..................................................................287
SEKİZİNCİ AYIRIM
Kanunlar İhtilafı................................................................287
A) Ehliyet..........................................................................287
B) Şekil ve süreler..............................................................287
I - Genel olarak..........................................................287
II - Hakların kullanılması ve korunmasına
ilişkin işlemler.......................................................288
III - Başvurma hakkı.....................................................288
C) Borçlanmaların hükümleri............................................288
I - Genel olarak..........................................................288
II - Kısmi kabul ve ödeme...........................................288
III - Ödeme...................................................................288
IV - Sebepsiz zenginleşmeden doğan haklar................289
V - Karşılığın hamile geçmesi....................................289
VI - İptal kararı............................................................289
İKİNCİ BÖLÜM
Bono veya Emre Yazılı Senet.............................................289
A) Unsurlar........................................................................289
B) Unsurların bulunmaması..............................................290
C) Uygulanacak hükümler.................................................290
D) Düzenleyenin sorumluluğu...........................................291

XLIII
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çek .....................................................................................292
BİRİNCİ AYIRIM
Çeklerin Düzenlenmesi ve Şekli.........................................292
A) Şekli...............................................................................292
I - Unsurlar................................................................292
II - Unsurların bulunmaması......................................292
B) Münferit unsurlar..........................................................292
I - Muhatap................................................................292
1. Muhatap olma ehliyeti......................................292
2. Karşılık..............................................................293
II - Kabul yasağı.........................................................293
III - Kimin lehine çekilebileceği...................................293
IV - Faiz şartı...............................................................294
V - Adresli ve yerleşme yerli çek................................294
İKİNCİ AYIRIM
Devir ..................................................................................294
A) Devredilebilirlik............................................................294
B) Ciro...............................................................................294
I - Genel olarak..........................................................294
II - Hak sahipliğini ispat görevi..................................295
III - Hamiline yazılı çek üzerine yapılan ciro..............295
C) Elden çıkan çek.............................................................295
D) Protestodan ve ibraz süresinin geçmesinden sonraki
ciro.....................................................................................295
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Ödeme ve Ödememe...........................................................296
A) Ödeme...........................................................................296

XLIV
I - Aval.......................................................................296
II - Muacceliyet...........................................................296
III - Ödeme için ibraz...................................................296
1. Genel olarak.....................................................296
2. Takvim farklılığı................................................296
3. Takas odası.......................................................297
IV - Çekten cayma........................................................297
1. Genel olarak.....................................................297
2. Özel hâller........................................................297
V - Ciroların incelenmesi............................................297
VI - Yabancı ülke parasıyla ödenecek çek...................297
VII - Çizgili çek.............................................................298
1. Şekil ve şartları.................................................298
2. Hükümleri.........................................................298
VIII - Hesaba geçirilmek üzere düzenlenen çek.............299
1. Genel olarak.....................................................299
2. Hamilin hakları.................................................299
a) İflas hâlinde..................................................299
b) Hesaba geçirilmeme hâlinde........................299
B) Ödememe.......................................................................299
I - Hamilin başvurma hakları....................................299
II - Protesto.................................................................300
III - Başvurma hakkının kapsamı.................................300
IV - Mücbir sebepler....................................................300
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Çeşitli Hükümler................................................................301
A) Sahte veya tahrif edilmiş çek........................................301
B) Çekin birden fazla nüsha olarak düzenlenmesi............301
C) Zamanaşımı...................................................................301
D) Bankanın tanımı............................................................302
E) Süreler...........................................................................302

XLV
I - Tatil günleri...........................................................302
II - Sürelerin hesabı....................................................302
F) Uygulanacak hükümler.................................................302
BEŞİNCİ AYIRIM
Kanunlar İhtilafı................................................................304
A) Muhatap olma ehliyeti..................................................304
B) Şekil ve süreler..............................................................304
C) Borçlanmaların hükümleri............................................304
I - Düzenlenme yeri kanunu.......................................304
II - Ödeme yeri hukuku...............................................304
III - Yerleşim yeri hukuk...............................................305
BEŞİNCİ KISIM
Kambiyo Senetlerine Benzeyen Senetler ve Diğer
Emre Yazılı Senetler...........................................................305
A) Emre yazılı senet...........................................................305
I - Tanımı...................................................................305
II - Borçlunun def’ileri................................................306
B) Kambiyo senetlerine benzeyen senetler........................306
I - Emre yazılı havaleler............................................306
1. Genel olarak.....................................................306
2. Kabul zorunluluğunun bulunmaması................306
3. Kabulün hükümleri...........................................306
4. İcrada uygulanmayacak hükümler...................306
II - Emre yazılı ödeme vaatleri...................................307
C) Cirosu kabil olan diğer senetler...................................307
ALTINCI KISIM
Makbuz Senedi ve Varant...................................................307
A) Umumi mağazalar.........................................................307
I - Genel olarak..........................................................307
II - İstisnalar...............................................................308

XLVI
B) Makbuz senedi ve varant...............................................308
I - Şekil.......................................................................308
1. Makbuz senedi..................................................308
2. Varant................................................................309
3. Defter................................................................309
4. Kısmi senet........................................................309
II - Ciro.......................................................................309
1. Genel olarak.....................................................309
2. Hükümleri.........................................................309
3. Varantın cirosu..................................................310
C) Mallar üzerinde tasarruflar..........................................310
I - Yapılamayacak işlemler........................................310
II - Malın geri alınması...............................................310
1. Genel olarak.....................................................310
2. Kısmen geri alma..............................................310
III - Sattırma hakkı.......................................................311
1. Şartlar...............................................................311
2. Satış bedeli........................................................311
3. Başvurma hakkı................................................311
4. Sigorta...............................................................311
D) Zamanaşımı..................................................................311
E) Senetlerin zıyaı..............................................................311
DÖRDÜNCÜ KİTAP
Taşıma İşleri ......................................................................312
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler.................................................................312
A) Taşıyıcı..........................................................................312
B) Hükümlerin uygulama alanı.........................................312
C) Saklı tutulan hükümler..................................................313
I- Kural.....................................................................313

XLVII
II- Özel hükümlerin sorumluluğu etkilememesi.........313
D) Sorumluluğun kaldırılmasına veya hafifletilmesine
ait hükümlerin geçersizliği.................................................313
E) Zamanaşımı...................................................................313
İKİNCİ KISIM
Eşya Taşıma ......................................................................314
A) Taşıma sözleşmesinin uygulanması...............................314
I - Taşıma senedi........................................................314
II - Taşıma senedinin içeriği.......................................314
III - Taşıma senedinin ispat gücü.................................315
IV - Yük senedi ............................................................316
V - Refakat belgeleri...................................................316
VI - Tehlikeli eşya.........................................................316
VII - Ambalaj ve işaret..................................................317
VIII - Yükleme ve boşaltma.............................................317
IX - Özel durumlarda gönderenin kusursuz
sorumluluğu..........................................................317
X - Gönderen tarafından fesih....................................318
XI - Kısmi taşımayı istem hakkı...................................319
XII - Yükleme süresine uyulmaması hâlinde
taşıyıcının hakları.................................................319
XIII - Emir, talimat ve tasarruflar...................................320
XIV - Taşıma ve teslim engelleri.....................................321
XV - Taşıma ücretinin hesaplanması ve ödenmesi........322
XVI - Gönderilenin hakları ve ödeme borcu..................323
XVII - Ödemeli teslim......................................................323
XVIII - Taşıma süresi.........................................................324
XIX - Zıya karinesi.........................................................324
B) Taşıyıcının sorumluluğu................................................324
I - Zıya veya hasar ile gecikmeden doğan
zarardan sorumluluk.............................................324

XLVIII
II - Sorumluluktan kurtulma.......................................325
1. Genel olarak.....................................................325
a) Taşıyıcının özeni...........................................325
b) Araç arızası ve kiraya verenin kusuru..........325
2. Özel hâller........................................................325
III - Yardımcıların kusuru.............................................326
IV - Tazminatta esas alınacak değer............................326
V- Zarar saptama giderleri........................................327
VI - Sorumluluk sınırları..............................................327
VII - Diğer giderlerin tazmini.......................................327
VIII - Diğer zararlarda sorumluluğun en yüksek tutarı.328
IX - Sözleşme dışı istemler...........................................328
X - Sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı.................328
XI - Yardımcı kişilerin sorumluluğu.............................328
XII - Fiilî taşıyıcı...........................................................329
XIII - Bildirim.................................................................329
XIV - Yetkili mahkeme....................................................330
XV - Hapis hakkı...........................................................330
XVI - Birden çok taşıyıcı................................................330
XVII - Birden çok hapis hakkının sırası...........................331
ÜÇÜNCÜ KISIM
Taşınma Eşyası Taşıması...................................................331
A) Uygulanacak hükümler.................................................331
B) Taşıyıcının yükümlülükleri............................................331
C) Taşıma senedi, tehlikeli mal, refakat belgeleri,
bildirim ve bilgi verme yükümlülükleri..............................332
D) Gönderenin özel hâllerde sorumluluğu........................332
E) Sorumluluktan kurtulma sebepleri................................332
F) Sorumluluk sınırı...........................................................333
G) Bildirim.........................................................................333
H) Sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı........................333

XLIX
DÖRDÜNCÜ KISIM
Değişik Tür Araçlar ile Taşıma.........................................334
A) Sözleşme........................................................................334
B) Bilinen zarar yeri..........................................................334
C) Bildirim ve zamanaşımı................................................335
D) Taşınma eşyasının taşıması..........................................335
BEŞİNCİ KISIM
Yolcu Taşıma......................................................................335
A) Kurallara uyma zorunluluğu.........................................335
B) Seferin yapılamaması....................................................335
C) Seferin gecikmesi..........................................................336
I - Hareketin gecikmesi..............................................336
II - Sefer sırasında......................................................337
1. Yol değiştirme...................................................337
2. Zorunlu sebepler...............................................337
D) Seferin duraklaması......................................................337
E) Bagaj.............................................................................338
I - Taşıyıcının sorumluluğu........................................338
II- Taşıyıcının hapis hakkı.........................................338
F) Taşıyıcının sorumluluğu................................................338
G) Yolcunun ölümü............................................................339
H) Yönetmelik.....................................................................339
ALTINCI KISIM
Taşıma İşleri Komisyoncusu..............................................340
A) Taşıma komisyonculuğu sözleşmesi..............................340
B) Hükümleri......................................................................340
I - Eşyanın taşıtılması................................................340
II - Bildirme yükümlülüğü...........................................341

L
III - Ücretin muacceliyeti.............................................341
IV - Kesin ücret............................................................341
V - Gönderenin alacakları..........................................341
VI - Hapis hakkı...........................................................342
VII - Sonraki komisyoncu..............................................342
VIII - Halefiyet................................................................342
IX - Komisyoncunun taşıma işini üzerine alması........342
X - Toplama yük..........................................................342
C) Sorumluluk....................................................................343
I - Komisyoncunun sorumluluğu................................343
II - Yardımcıların kusuru.............................................343
D) Zamanaşımı..................................................................343
BEŞİNCİ KİTAP
Deniz Ticareti.....................................................................344
BİRİNCİ KISIM
Gemi...................................................................................344
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler.................................................................344
A) Tanımlar........................................................................344
I - Gemi, ticaret gemisi..............................................344
II - Denize, yola ve yüke elverişli gemi.......................344
III - Tamir kabul etmez gemi, tamire değmez gemi......345
IV - Gemi adamları......................................................345
B) Hükümlerin uygulama alanı.........................................345
C) Gemilerin hukuksal niteliği..........................................346
I - Genel olarak..........................................................346
II - Taşınmazlarla ilgili hükümlerden gemilere
uygulanacak olanlar.............................................346

LI
İKİNCİ BÖLÜM
Geminin Kimliği.................................................................346
A) Geminin adı...................................................................346
I - Seçme serbestisi....................................................346
II - Gövde üzerine yazılma zorunluluğu.....................347
B) Geminin bayrağı...........................................................347
I - Türk Bayrağını çekme hakkı ve yükümlülüğü.......347
II - İstisnaları..............................................................348
III - Türk Bayrağı çekme hakkının kaybedilmesi.........348
IV - Hakkın ispatı.........................................................348
1. Gemi tasdiknamesi............................................348
2. Bayrak şahadetnamesi......................................349
3. Muaf olma.........................................................349
C) Geminin bağlama limanı..............................................349
D) Ceza hükümleri.............................................................349
I- Suç oluşturan fiiller..............................................349
1. Kanuna aykırı şekilde bayrak çekme................349
2. Tasdikname veya şahadetname almadan ve
gemide bulundurmadan bayrak çekme.............350
3. Harp gemileri ile istihkâmlar önünde ve
limanda bayrak çekmemek................................350
4. Geminin adının ve bağlama limanının
yazılmaması......................................................350
II - Ortak hükümler.....................................................350
1. Kusur.................................................................350
2. Suçun işlendiği yer ve işleyenin vatandaşlığı...350
E) Tüzük.............................................................................350
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Gemi Sicili..........................................................................351
A) Genel hükümler.............................................................351

LII
I - Sicil müdürlükleri ve bölgeleri.............................351
II - Yetkili sicil müdürlüğü..........................................351
III - Tescili caiz gemiler...............................................351
IV - Tescili zorunlu gemiler..........................................352
V - Tescili caiz olmayan gemiler.................................352
B) Geminin tescili..............................................................352
I - İstem......................................................................352
1. Şekli...................................................................352
2. İçeriği................................................................352
3. Belgeler.............................................................353
a) Genel olarak.................................................353
b) Yabancı sicile kayıtlı gemiler için................353
II - Tescil.....................................................................354
1. Tescil edilecek hususlar....................................354
2. Değişiklikler......................................................354
C) Silinme..........................................................................355
I - İstem üzerine.........................................................355
II - Resen.....................................................................356
1. Genel şartları....................................................356
2. Özel hâller........................................................356
D) Gemi tasdiknamesi........................................................357
I - İçeriği....................................................................357
II - Yeniden düzenlenmesi...........................................357
III - Değişiklikler..........................................................357
IV - İbraz zorunluluğu..................................................357
E) Sicil işlemlerini yaptırmaya davet................................358
F) Hükümleri......................................................................358
I - Sicilin açıklığı.......................................................358
II - Sicil karineleri.......................................................358
III - Sicilin gerçek hukuki duruma uygun
hâle getirilmesi......................................................358
IV- İtirazlar.................................................................359

LIII
V - Şerhler...................................................................359
1. Verilebilecekleri hâller......................................359
2. Verilmesi............................................................360
3. Sağladığı hak....................................................360
4. Hükümden düşmesi...........................................360
5. Silinmesi............................................................360
VI - İtiraz veya şerhin kalkması...................................360
VII - Sicile güven ilkesi..................................................361
G) Zamanaşımı..................................................................361
H) Kayıt giderleri..............................................................361
İ) Yapı hâlindeki gemilere özgü sicil..................................362
I- Genel olarak..........................................................362
II- Yapının tescili........................................................362
1. Tescil istemi.......................................................362
a) Şekli..............................................................362
b) İçeriği...........................................................362
2. Tescil.................................................................363
a) Tescil edilecek hususlar................................363
b) Değişiklikler.................................................363
c) Hükümleri.....................................................363
d) Silme.............................................................364
J) Sicil müdürlüğünün kararlarına itiraz..........................364
K) Tüzük.............................................................................364
L) Türk Uluslararası Gemi Sicili.......................................364
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mülkiyet ve Diğer Ayni Haklar..........................................365
BİRİNCİ AYIRIM
Uygulanacak Hükümler.....................................................365
A) Sicile kayıtlı gemilere....................................................365
B) Sicile kayıtlı olmayan gemilere.....................................365

LIV
İKİNCİ AYIRIM
Mülkiyet..............................................................................365
A) İktisabı...........................................................................365
I- Aslen iktisabı.........................................................365
1. Sahiplenme........................................................365
2. Olağan zamanaşımı..........................................365
3. Olağanüstü zamanaşımı....................................366
II- Devren iktisabı......................................................367
1. Devrin şekli.......................................................367
2. Devrin kapsamı.................................................367
B) Zıya................................................................................367
I- Geminin zıyaı........................................................367
II- Terk........................................................................368
III- Zamanaşımı...........................................................368
C) Sicile kayıtlı gemi payı ve iştirak payı üzerinde
mülkiyet..............................................................................368
I- İktisabı..................................................................368
1. Aslen..................................................................368
2. Devren...............................................................368
a) Devir yoluyla................................................368
b) İştirak payının bırakılması yoluyla..............369
II- Zıyaı......................................................................369
D) Yapı hâlinde bulunan gemiler ve yapı payları
üzerindeki mülkiyet............................................................369
I- Yapı hâlindeki gemilere özgü sicile
kaydolunmayan yapılar ve yapı payları...............369
II- Yapı hâlindeki gemilere özgü sicile
kaydolunan yapılar ve yapı payları......................370
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Gemi Rehni........................................................................370

LV
A) Sicile kayıtlı olmayan gemiler üzerindeki iştirak
payının rehni......................................................................370
B) Sicile kayıtlı olan gemilerin rehni.................................370
I- Tersane sahibinin ipotek hakkı.............................370
II- Gemi ipoteği..........................................................371
1. Niteliği..............................................................371
2. Kurulması..........................................................371
3. Sicile geçirilecek hususlar................................372
4. İpoteğin derecesi...............................................373
5. İpoteğin teminat altına aldığı alacak...............373
a) Genel olarak.................................................373
b) Faizler...........................................................374
6. İpoteğin kapsamı...............................................374
a) Gemi, gemi payı, bütünleyici parça, eklenti,
gemi yerine geçen satış veya kamulaştırma
bedeli ve tazminat istemleri..........................374
b) Birlikte gemi ipoteğinde birden çok
gemi veya gemi payı......................................374
c) Sigorta tazminatı..........................................375
aa) Kural.......................................................375
bb) Sigortacının yapacağı ödemeler............375
cc) Gemi ipoteğinin sigortacıya
bildirilmesi.............................................376
aaa) Bildirim yükümü...................................376
bbb) Birden çok sigortacının varlığında......376
ccc) İpotekli alacaklının yerleşim yerini
değiştirmesi...........................................377
dd) Sigortacının borcundan kurtulması........377
ee) İpoteğin ödeyen sigortacıya geçmesi......377
ff) Sigortacının prim ve ödemeleri kabul
etmek zorunluluğu....................................378

LVI
7. İpoteğin hükümleri................................................378
a) Alacağın muaccel olmasından önce.............378
aa) İpotekli alacaklının hakları....................378
aaa) Gemi maliki aleyhine...........................378
bbb) Üçüncü kişiler aleyhine........................379
bb) Malikin hakları.......................................379
aaa) Def’ide bulunma hakkı.........................379
bbb) Alacağın muacceliyeti için
bildirimde bulunma hakkı.....................379
ccc) Malike temsilci atanması......................379
b) Alacağın muaccel olmasından sonra...........380
aa) Gemi malikinin borcu ödeme hakkı.......380
bb) Alacağın malike geçmesi........................380
cc) Gemi malikinin belgelerin verilmesini
istem hakkı...............................................380
8. Gemi ipoteğinin devri ve değiştirilmesi............380
a) İpoteğin devri...............................................380
aa) Genel olarak...........................................380
bb) İtiraz ve def’iler......................................381
cc) Devri genel hükümlere tabi alacaklar....381
b) İpoteğin değiştirilmesi..................................382
aa) İpoteğin içeriğinin değiştirilmesi...........382
bb) İpoteğin derecesinin değiştirilmesi........382
cc) İpotekli alacağın yerine başka bir
alacağın konulması.................................382
9. Gemi ipoteğinin sona ermesi............................383
a) Sebepleri.......................................................383
aa) Alacakla birlikte ipoteğin de
düşmesi sonucunu doğuran sebepler.....383
aaa) Alacağın düşmesi.................................383
bbb) Alacaklı ve malik sıfatlarının
birleşmesi..............................................383

LVII
ccc) Birlikte gemi ipoteğinde malikin
alacaklıya ödemede bulunması.............384
ddd) Birlikte gemi ipoteğinde ipoteğin
borçluya geçmesi..................................384
eee) Alacaklının gemi malikine karşı
sahip olduğu istem hakkının
zamanaşımına uğraması.......................384
bb) Sadece ipoteğin düşmesi sonucunu
doğuran sebepler....................................384
aaa) Tarafların anlaşması............................384
bbb) Alacaklının feragati..............................385
ccc) İpoteğin süresinin dolması....................385
cc) Mahkemece ipoteğin düşmesine
karar verilmesi........................................385
aaa) Alacaklının belli olmaması hâlinde.....385
bbb) Paranın tevdii hâlinde..........................385
III- Yapı hâlindeki gemiler üzerinde ipotek.................386
1. Konusu..............................................................386
2. Kurulması..........................................................386
3. Kapsamı............................................................386
4. Derecesi............................................................387
5. Uygulanacak hükümler.....................................387
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
İntifa Hakkı........................................................................387
A) Kurulması......................................................................387
B) Uygulanacak hükümler.................................................387
İKİNCİ KISIM
Donatan ve Donatma İştiraki............................................388
A) Donatan.........................................................................388
I- Tanımı.............................................................................388

LVIII
II - Gemi adamlarının kusurlarından
doğan sorumluluğu...............................................388
III - Yetkili mahkeme....................................................388
B) Donatma iştiraki...........................................................389
I - Tanımı...................................................................389
II - İştirakin tescili......................................................389
III - Paydaş donatanlar arasındaki ilişkiler.................389
IV - İştirakin yönetimi ve temsili..................................389
1. Kararlar............................................................389
2. Gemi müdürü....................................................390
a) Atanması ve görevden alınması....................390
b) Yönetim yetkisi..............................................390
c) Temsil yetkisi................................................390
aa) Kapsamı..................................................390
bb) Hükümleri...............................................391
cc) Sınırlandırılması.....................................391
d) Yükümlülükleri.............................................391
aa) Özen yükümlülüğü..................................391
bb) Defter tutma ve belgeleri
saklama yükümlülüğü.............................392
cc) Bilgi ve hesap verme yükümlülüğü.........392
V - Kazanca ve zarara katılma...................................392
VI - Giderlere katılma..................................................392
VII - Paydaş donatanların şahsında değişiklik.............392
VIII - Paydaş donatan olan kaptan.................................392
IX - Paydaş donatanların sorumluluğu........................393
1. İştirakin borçlarından dolayı üçüncü kişilere
karşı sorumluluğu.............................................393
2. İştirak payının devredilmiş olması hâlinde......393
X - Sona ermesi...........................................................393
1. Sona erme sebepleri..........................................393
a) Fesih kararı..................................................393

LIX
b) Çıkmak isteyen ortağın fesih istemi..................394
c) İştirakin iflası....................................................394
2. Sona ermeyi gerektirmeyen hâller.................................394
XI - Tasfiye...................................................................394
XII - Yetkili mahkeme....................................................395
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kaptan................................................................................395
A) Özen yükümlülüğü.........................................................395
B) Sorumluluğu..................................................................395
C) Görevleri.......................................................................396
I - Geminin elverişliliği ile ilgili olarak....................396
1. Geminin denize ve yola elverişli olup
olmadığına dikkat etme....................................396
2. Geminin yüklemeye ve boşaltmaya
elverişli olup olmadığına dikkat etme..............396
II - Yabancı mevzuata uyma........................................396
III - Yola çıkma.............................................................397
IV - Gemide hazır bulunma..........................................397
V - Kaptanın gemi zabitlerine danışması...................397
VI - Gemi jurnali..........................................................397
1. Tutma yükümlülüğü...........................................397
2. İçeriği................................................................398
VII - Deniz raporu.........................................................398
1. Düzenlenmesi istemine yetkili olanlar..............398
2. Tespit edilecek konular.....................................399
3. Usul...................................................................399
4. Tutanağın aslının saklanması...........................400
VIII - Donatanın menfaatlerini koruma.........................400
D) Kanundan doğan temsil yetkisi.....................................400
I - Donatanın temsilcisi sıfatıyla...............................400
1. Kapsamı............................................................400

LX
a) Gemi bağlama limanında bulunduğu
sırada............................................................400
b) Gemi bağlama limanı dışında
bulunduğu sırada..........................................400
c) Kredi işlemleri..............................................401
2. Temsil yetkisinin sınırlandırılması....................401
3. Fesihten sonra kaptanın yetkilerinin
kaldırılması.......................................................401
4. Kaptanın vekâletsiz iş görmesi.........................402
5. Donatanın kaptanın yaptığı işlemlerden
doğan sorumluluğu...........................................402
6. Kaptanın donatana karşı hak ve
yükümlülükleri..................................................402
II - Kendi hesabına gemiye eşya yükleme yasağı.......403
III - Yükle ilgili olanların menfaatlerini
koruma yükümlülüğü.............................................403
1. Genel olarak.....................................................403
2. Rotadan sapma.................................................404
3. Eşya üzerinde tasarruf yetkisi...........................404
a) Genel olarak.................................................404
b) Müşterek avarya hâlinde..............................404
c) Diğer hâllerde..............................................404
d) Kaptanın işlemlerinin donatanı
bağlaması......................................................404
4. Dış ilişkide işlemlerin geçerliği........................405
DÖRDÜNCÜ KISIM
Deniz Ticareti Sözleşmeleri...............................................405
BİRİNCİ BÖLÜM
Gemi Kira Sözleşmeleri.....................................................405
A) Tanımı ve türleri............................................................405

LXI
B) Gemi kira senedi...........................................................405
C) Sicile şerh......................................................................405
D) Hüküm ve sonuçları......................................................406
I- Geminin kullanılmasından doğan istemler...........406
II- Geminin teslimi.....................................................406
III- Giderler.................................................................406
IV- Gemiyi kullanma hakkı.........................................406
V- Sigorta...................................................................406
VI - Gemi adamlarının çalıştırılması...........................407
VII - Kira ödeme borcu ve teminatı...............................407
VIII - Geminin iadesi......................................................407
E) Uygulanacak hükümler.................................................408
İKİNCİ BÖLÜM
Zaman Çarteri Sözleşmesi.................................................408
A) Tanımı............................................................................408
B) Zaman çarter partisi.....................................................408
C) Tarafların hakları ve borçları.......................................408
I - Tahsis edenin borçları..........................................408
II - Geminin ticari yönetimi........................................408
III - Giderler.................................................................409
IV - Ücret ödeme borcu ve teminatı.............................409
V - Tahsis olunanın sorumluluğu ve
gemiyi iade yükümlülüğü......................................409
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Navlun Sözleşmesi..............................................................410
BİRİNCİ AYIRIM
Genel Hükümler.................................................................410
A) Navlun sözleşmesinin türleri.........................................410
B) Yolculuk çarter partisi...................................................410

LXII
C) Kamaralar.....................................................................410
D) Taşıyanın, gemiyi denize, yola ve yüke elverişli
bulundurma yükümlülüğü..................................................410
İKİNCİ AYIRIM
Yükleme ve Boşaltma.........................................................411
A) Yükleme.........................................................................411
I - Demirleme yeri.....................................................411
II - Yükleme giderleri..................................................411
III - Yüklenecek eşya....................................................411
1. Kararlaştırılandan başka eşya.........................411
2. Doğru bildirimde bulunma yükümlülüğü.........411
a) Eşya hakkında..............................................411
b) Caiz olmayan eşya ve yükleme hakkında.....412
c) Gizlice yüklenen eşya hakkında...................412
d) Tehlikeli eşya hakkında................................412
3. Bilgi...................................................................413
IV - Başka gemiye yükleme ve aktarma.......................413
V - Güverteye konacak eşya........................................413
VI - Süreler...................................................................414
1. Hazırlık bildirimi..............................................414
2. Yükleme süresi..................................................414
3. Sürastarya süresi..............................................415
4. Sürastarya parası..............................................415
5. Yükleme ve sürastarya sürelerinin hesabı........416
6. Hızlandırma primi............................................416
VII - Yolculuk başlamadan önce sözleşmenin feshi......417
VIII - Yüklemenin hiç veya süresinde yapılmaması........417
1. Yüklemenin hiç yapılmaması............................417
2. Eksik yükleme....................................................418
IX - Birden çok yükleten veya taşıtanın bulunması.....419
1. Birden çok yükleten...........................................419

LXIII
2. Birden çok taşıtan.............................................419
X - Kırkambar sözleşmesi...........................................419
1. Yükleme anı.......................................................419
2. Taşıtanın sözleşmeyi feshetmesi........................420
XI - Belgeleri verme yükümlülüğü...............................420
B) Boşaltma........................................................................420
I - Demirleme yeri.....................................................420
II - Boşaltma giderleri................................................420
III - Süreler...................................................................420
1. Hazırlık bildirimi..............................................420
2. Boşaltma süresi.................................................421
3. Sürastarya süresi..............................................422
4. Sürastarya parası..............................................422
5. Boşaltma ve sürastarya sürelerinin hesabı.......422
6. Hızlandırma primi............................................423
IV - Boşaltmanın hiç veya süresinde yapılmaması......423
V - Kısmi çarter sözleşmelerinde................................424
VI - Kırkambar sözleşmesi...........................................424
1. Boşaltma işleri..................................................424
2. Taşıtanın üçüncü şahıslarla yaptığı
kırkambar sözleşmeleri.....................................424
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Taşıyanın Sorumluluğu ve Hakları....................................425
A) Taşıyanın sorumluluğu..................................................425
I- Genel olarak..........................................................425
II - Sorumluluktan kurtulma hâlleri............................426
1. Taşıyana yüklenemeyecek sebep.......................426
2. Teknik kusur ve yangın......................................426
3. Denizde kurtarma.............................................426
III - Taşıyanın kusursuzluk ve uygun illiyet
bağı karinelerinden yararlandığı hâller...............426

LXIV
IV - Sebeplerin birleşmesi............................................427
V - İnceleme ve bildirim..............................................427
1. İnceleme............................................................427
2. Bildirim.............................................................428
VI - Sorumluluğu sınırlandırma hakkı.........................429
1. Sorumluluk sınırları..........................................429
2. Sorumluluğu sınırlandırma hakkının kaybı......430
VII - Tazminat istemi için süre......................................430
1. Hak düşürücü süre............................................430
2. Hak düşürücü süre itirazından yararlanma
hakkının kaybedilmesi......................................431
VIII - Sözleşme dışı istemler ..........................................431
IX - Fiilî taşıyanın sorumluluğu...................................431
1. Genel olarak.....................................................431
2. Sorumsuzluk şartı..............................................432
B) Taşıyanın hakları..........................................................433
I - Navlun ödenmesini istem hakkı............................433
1. Miktarı..............................................................433
a) ölçü, tartı veya sayı üzerine navlun.............433
b) Zaman üzerine navlun..................................433
c) Navlun kararlaştırılmamışsa........................434
d) Navlun dışında kalan prim ve giderler........434
2. Navlunun muacceliyeti......................................434
3. Eşyanın navlun yerine bırakılması...................434
4. Zıyaa uğrayan eşyanın durumu........................434
5. Navlun borçlusu................................................435
II - Hapis hakkı...........................................................435
1. Genel olarak.....................................................435
2. Çekişmeli tutarın yatırılması ve teminat...........435
III - Üçüncü kişi gönderilenin durumu........................436
1. Ödeme yükümlülüğünün doğması.....................436
2. Gönderilene karşı hapis hakkının
kullanılması......................................................436

LXV
3. Rücu hakkı........................................................436
a) Eşyanın teslimi hâlinde................................436
b) Hapis hakkının paraya çevrilmesi hâlinde..436
c) Gönderilenin eşyayı teslim almaması
hâlinde..........................................................437
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Taşıtanın ve Yükletenin Sorumluluğu................................437
A) Kusur sorumluluğu........................................................437
BEŞİNCİ AYIRIM
Yolculuğun Başlamasına veya Devamına Engel Olan.......437
Sebepler Yüzünden Sözleşmenin Sona Ermesi..................437
A) Sözleşmenin hükümden düşmesi...................................437
I - Geminin zayi olması sebebiyle..............................437
1. Yolculuk başlamadan önce...............................437
2. Yolculuk başladıktan sonra...............................438
a) Mesafe navlunu............................................438
b) Kaptanın yükümlülükleri..............................438
3. Başka gemiye yükleme ve aktarma...................439
4. Geminin denize elverişsiz hâle gelmesi............439
II - Eşyanın zayi olması sebebiyle..............................439
1. Yolculuk başlamadan önce...............................439
a) Eşya sözleşmede ferden belirlenmişse.........439
b) Eşya, sözleşmede tür veya cinsi ile
belirlenmişse.................................................439
2. Yolculuk başladıktan sonra...............................440
a) Eşyanın tamamının zayi olması...................440
b) Eşyanın bir kısmının zayi olması.................440
B) Sözleşmenin feshi..........................................................440
I - Taraflara fesih hakkı veren hâl.............................440

LXVI
II - Tarafların fesih hakkına sahip olmadığı hâller....441
1. Eşyanın sadece bir kısmına ilişkin engeller.....441
2. Kaptanın haklı bir sebeple rotadan sapması....442
3. Geminin yolculuk sırasında tamirinin
gerekmesi..........................................................442
III - Diğer sebeplerin etkisi..........................................442
IV - Eşya üzerinde tasarruf yetkisi olan kişinin
fesih hakkı.............................................................443
V - Fesih hakkının kullanılması..................................443
1. Feshin bildirimi.................................................443
2. Hüküm ve sonuçları..........................................443
a) Sözleşme yolculuk başlamadan önce
feshedilmişse.....................................................443
b) Sözleşme yolculuk başladıktan sonra
feshedilmişse.....................................................443
C) Birden çok yolculuğun özellikleri.................................444
ALTINCI AYIRIM
Denizde Taşıma Senetleri..................................................444
A) Konişmento....................................................................444
I - Tanımı, türleri ve düzenlenmesi............................444
II - İçeriği....................................................................445
III - Hükümleri.............................................................446
1. Kıymetli evrak olma niteliği.............................446
a) Eşyanın yetkili konişmento hamiline
teslimi............................................................446
aa) Genel olarak...........................................446
bb) Birden çok konişmento hamilinin
başvurusu...............................................446
cc) Yükletenin talimatı..................................447
dd) Navlun sözleşmesinin umulmayan hâl
yüzünden hükümden düşmesi..................447

LXVII
b) Konişmentonun eşyayı temsili..........................447
aa) Genel olarak...............................................447
bb) Birden çok konişmento hamili....................447
cc) Konişmentonun geri verilmesi karşılığında
eşyanın teslimi............................................448
2. İspat işlevi.........................................................448
a) Hukuki ilişkiyi ispat......................................448
b) Taşıyanı ispat...............................................448
c) Eşyanın genel olarak cinsini, işaretlerini,
koli veya parça adedini, ağırlık ve
miktarını ispat...............................................449
d) Navlunu ispat...............................................450
e) Yükleten tarafından verilen garantiler.........450
B) Diğer denizde taşıma senetleri.....................................451
YEDİNCİ AYIRIM
Emredici Hükümler............................................................451
A) Genel olarak..................................................................451
B) İstisnalar.......................................................................452
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Zamanaşımı........................................................................453
BEŞİNCİ BÖLÜM
Deniz Yoluyla Yolcu Taşıma Sözleşmesi............................453
A) Tanımı............................................................................453
B) Taşıyan ve fiilî taşıyan..................................................453
C) Yolcu..............................................................................454
D) Bagaj.............................................................................454
E) Yolcunun yükümlülükleri...............................................454
I - Kaptanın talimatına uyma....................................454
II - Bagaj hakkında doğru bilgi verme
yükümlülüğü..........................................................454

LXVIII
III - Gemiye zamanında gelmek...................................455
F) Taşıyanın hapis hakkı....................................................455
G) Ölen yolcunun bagajı....................................................455
H) Yolcunun uğradığı zararlardan sorumluluk.................455
I - Taşıyanın sorumluluğu..........................................455
II - Fiilî taşıyanın sorumluluğu...................................457
III - Taşıma süresi.........................................................458
IV - Zorunlu sigorta.....................................................458
V - Değerli eşya..........................................................459
VI - Birlikte kusur.........................................................459
VII - Bedensel zarardan doğan sorumluluğun sınırı.....459
VIII - Bagaj ve araçların zıyaı veya hasarından
doğan sorumluluğun sınırı....................................459
IX - Sorumluluk sınırlarına ilişkin ortak hükümler.....460
X - Taşıyanın adamlarının savunmaları ve
sorumluluk sınırları..............................................460
XI - İstemlerin birleşmesi.............................................460
XII - Sorumluluğu sınırlandırma hakkının kaybı..........461
XIII - İstemlerin dayanağı..............................................461
XIV - Bagajın zıyaı veya hasara uğradığının bildirimi..461
XV - Zamanaşımı...........................................................461
XVI - Emredici hükümler................................................462
BEŞİNCİ KISIM
Deniz Kazaları...................................................................462
BİRİNCİ BÖLÜM
Müşterek Avarya................................................................462
A) Genel hükümler.............................................................462
I - Tanım.....................................................................462
II - Uygulanacak kurallar...........................................463
B) Borçlular ve teminat.....................................................463

LXIX
I - Garame paylarının borçluları..............................463
II - Alacaklıların rehin hakları...................................464
1. Genel olarak.....................................................464
2. Gemiye düşen garame payı için teminat...........464
3. Hapis hakkının kullanılması.............................464
C) Dispeç...........................................................................464
I - Genel olarak..........................................................464
1. Yaptırma yükümlülüğü......................................464
2. Yapılacağı yer...................................................465
3. Dispeççi............................................................465
II - Dispeçin onaylanmasını isteme hakkı ve
dispeçe itiraz.....................................................465
1. Duruşma............................................................465
2. Dispeçin onaylanması.......................................466
3. Uygulanacak usul hükümleri............................466
4. Dispeç raporunun onaylanması
hakkındaki kararın hükmü................................467
D) Zamanaşımı..................................................................467
İKİNCİ BÖLÜM
Çatma.................................................................................467
A) Uygulama alanı.............................................................467
B) Kusursuz çatma.............................................................467
C) Kusurlu çatma...............................................................468
I - Bir tarafın kusuru..................................................468
II - Ortak kusur...........................................................468
1. Eşya zararı........................................................468
2. Bedensel zarar..................................................468
III - Kılavuzun kusuru..................................................469
D) Dava öncesi delil tespiti...............................................469
E) Şekil şartı yokluğu.........................................................469
F) Karine yokluğu..............................................................469

LXX
G) Kaptanın yardım görevi ve yerine getirilmemesinden
donatanın sorumsuzluğu....................................................470
H) Saklı tutulan hükümler..................................................470
İ) Zamanaşımı....................................................................470
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kurtarma............................................................................470
A) Eşya kurtarma...............................................................470
I - Kurtarma faaliyeti.................................................470
II - Diğer hâller...........................................................471
III - Kurtarma sözleşmesi.............................................471
1. Sözleşme yapma yetkisi.....................................471
2. Sözleşmenin uyarlanması veya iptali................472
3. Emredici hükümler............................................472
IV - Tarafların yükümlülükleri.....................................472
V - Kurtaranın hakları................................................473
1. Kurtarma ücreti................................................473
a) İlkeler...........................................................473
b) Ücretin belirlenmesi.....................................473
c) Borçlular......................................................474
d) Gönderilenin sorumluluğu...........................475
e) Ücretin paylaştırılması.................................475
aa) Tek ücret.................................................475
bb) Birden çok kurtaran arasında................475
cc) Gemi adamlarına ve kurtaranın diğer
adamlarına verilecek pay........................475
f) Ücretten mahrumiyet.....................................476
2. Özel tazminat....................................................476
3. Faiz....................................................................477
4. Ödeme zamanı ve teminat.................................478
5. Rehin hakları....................................................478
6. Avans.................................................................478

LXXI
B) İnsan kurtarma..............................................................478
I - Kaptanın yükümlülüğü..........................................478
II - Ücret......................................................................479
C) Zamanaşımı...................................................................479
ALTINCI KISIM
Gemi Alacakları.................................................................479
A) Gemi alacaklısı hakkı veren alacaklar.........................479
B) Gemi alacağının verdiği kanuni rehin hakkı................480
I - Kapsamı................................................................480
II - Temin ettiği alacaklar...........................................481
III - Önceliği.................................................................481
IV - Sırası.....................................................................482
V - Devri ve intikali....................................................482
VI - Düşmesi.................................................................482
VII - Zamanaşımı...........................................................483
YEDİNCİ KISIM
Sorumluluğun Sınırlanması ve...........................................483
Petrol Kirliliği Zararının Tazmini......................................483
A) Deniz alacaklarına karşı sorumluluğun sınırlanması..483
I - Kural.....................................................................483
II - Yabancılık unsuru taşımayan hâller.....................484
III - Uygulama alanının genişletilmesi........................484
IV - Sözleşmenin uygulanmayacağı alacaklar.............485
V - Üçyüz tonilatodan küçük gemiler.........................485
VI - Sondaj işlemi gemileri..........................................485
VII - Öncelik..................................................................485
VIII - Fon kurmadan sorumluluğun sınırlanması...........486
B) Petrol kirliliği zararı hakkında özel hükümler..............486
I - Kural.....................................................................486
II - Yabancılık unsuru taşımayan hâller.....................487
III - Uygulama alanının genişletilmesi........................487

LXXII
IV - Davanın ihbarı ve davaya müdahale....................488
V - Yabancı hukukun uygulanması..............................488
C) Sözleşmelere ilişkin ortak hükümler.............................489
I - Kılavuzlar için sorumluluk sınırı..........................489
II - Kişisel sorumlulukta fon kurulması......................489
III - Sınırlama hakkını kaldıran kusur.........................489
IV - Kanuni halefiyet....................................................490
V - Alacakların teminatı.............................................490
VI - Diğer alacaklılar...................................................490
VII - Faiz........................................................................490
VIII - Görevli ve yetkili mahkeme...................................491
IX - Yargılama ve takip giderleri.................................491
SEKİZİNCİ KISIM
Cebrî İcraya İlişkin Özel Hükümler..................................491
A) Uygulanacak hukuk.......................................................491
B) Tamamlayıcı hükümler..................................................492
C) Gemiler hakkında..........................................................492
I - İhtiyati haciz.........................................................492
1. Deniz alacakları................................................492
2. İhtiyati haciz isteyebilme hakkı.........................494
3. Yetkili mahkeme................................................494
a) İhtiyati haciz kararı bakımından..................494
aa) Dava açılmadan önce.............................494
aaa) Türk Bayraklı gemiler..........................494
bbb) Yabancı bayraklı gemiler......................495
ccc) Yetkiye, tahkime ve esasa uygulanacak
hukuka ilişkin bir anlaşmanın varlığı hâlinde
Türk mahkemesinin yetkisi...........................495
bb) Dava açıldıktan sonra............................495
cc) İtirazlar ve değişiklik istemleri...............496
b) Esas hakkında..............................................496

LXXIII
c) Tenfiz hakkında.............................................496
d) Haksız ihtiyati haciz sebebiyle açılacak
tazminat davası hakkında.................................497
4. Alacaklı tarafından delil gösterilmesi..............497
5. Alacaklı tarafından teminat gösterilmesi..........497
6. İhtiyati haczin yapılması...................................497
a) İhtiyati haciz kararının icrası.......................497
b) İhtiyati hacze başlama süresi.......................498
c) Gemiye el konulması ve muhafaza
tedbirleri.......................................................498
d) Geminin seferde olması................................498
e) İhtiyati haczin kapsamı, geminin
idaresi ve işletilmesi.....................................499
7. İhtiyati haciz hakkının kullanılması..................499
8. Geminin serbest bırakılması.............................500
a) Geminin değerinin depo edilmesi................500
b) İhtiyati haczin kaldırılması..........................501
c) Tarafların anlaşması....................................501
d) Saklı kalan haklar........................................501
e) Teminatın değiştirilmesi...............................501
9. Yeniden veya aynı alacak için ihtiyati haciz.....501
10. İhtiyati haczi tamamlayan işlemler..................502
II - Rehinli alacakların takibi.....................................502
1. Fer’ilik ilkesi.....................................................502
2. İflas yoluyla takip hakkı....................................503
3. Diğer takip yolları............................................503
4. Rehinli alacaklıların takip hakkı..........................503
a) Kanuni rehin hakkı sahiplerinin.......................503
b) İpotek sahiplerinin............................................503
III - Cebrî satış.............................................................503
1. Haciz.................................................................503
2. Paraya çevirme.................................................503

LXXIV
3. Yabancı sicile kayıtlı gemilerin satışı
için hazırlıklar..................................................504
4. Artırmanın ilanı................................................504
5. Vaktinden evvel satış.........................................505
6. Pazarlık suretiyle satış......................................505
7. Satış ve ihalenin sonucu...................................505
8. Sıra cetveli........................................................506
a) İlkeler...........................................................506
b) Birinci sıra...................................................506
c) İkinci sıra......................................................507
d) Üçüncü sıra..................................................507
e) Dördüncü sıra...............................................507
f) Beşinci sıra....................................................507
g) Altıncı sıra....................................................507
h) Yedinci sıra...................................................507
i) Sekizinci sıra.................................................508
D) Eşya hakkında...............................................................508
I - Hapis hakkı için defter tutulması..........................508
II - İlamlı icra..............................................................508
III - İlamsız icra............................................................508
ALTINCI KİTAP
Sigorta Hukuku..................................................................509
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler.................................................................509
A) Sigorta sözleşmesi.........................................................509
I - Temel kavramlar...................................................509
1. Tanım................................................................509
2. Karşılıklı sigorta...............................................509
3. Reasürans..........................................................509
4. Geçerli olmayan sigorta...................................510

LXXV
II - Hükümler...............................................................510
1. Sözleşmenin yapılması sırasında susma...........510
2. Temsil................................................................510
a) Genel olarak.................................................510
b) Talimat bulunmaması...................................510
3. Sigorta menfaatinin yokluğu.............................511
4. Sigortanın kapsamı...........................................511
5. Sigorta süresi....................................................511
6. Sigorta dönemi..................................................511
7. Sigorta ettiren dışındakilerin bilgisi ve
davranışı...........................................................511
8. Fesih ve cayma..................................................511
a) Olağanüstü durumlarda fesih......................511
b) Sigorta priminin artırılmasında fesih..........512
c) Kısmi fesih ve cayma....................................512
9. Tebliğler ve bildirimler.....................................512
10. Olağanüstü durumlar........................................512
a) Tarafların aczi, takibin semeresiz kalması...512
b) Sigortacının iflası.........................................513
11. Prim iadesi........................................................513
12. Zamanaşımı.......................................................513
III - Tarafların borç ve yükümlülükleri........................513
1. Sigortacının borç ve yükümlülükleri.................513
a) Rizikoyu taşıma yükümlülüğü.......................513
aa) Genel olarak...........................................513
bb) İmkânsızlık..............................................514
b) Aydınlatma yükümlülüğü..............................514
c) Sigorta poliçesi verme yükümlülüğü............514
aa) Genel olarak...........................................514
bb) İçerik......................................................515
d) Giderleri ödeme borcu.................................515
e) Tazminat ödeme borcu..................................515

LXXVI
aa) Genel olarak...........................................515
bb) Kısmi tazminat ödemeleri......................516
cc) Rizikonun gerçekleşmesinde kusur.........516
2. Sigorta ettirenin borç ve yükümlülükleri..........517
a) Prim ödeme borcu........................................517
aa) Genel olarak...........................................517
bb) Ödeme zamanı........................................517
cc) Ödeme yeri..............................................518
dd) Primin indirilmesi..................................518
ee) Temerrüt..................................................518
b) Beyan yükümlülüğü......................................519
aa) Sözleşmenin yapılmasında.....................519
aaa) Genel olarak.........................................519
bbb) Yazılı sorular........................................519
ccc) Bağlantı.................................................519
ddd) Sigortacı tarafından gerçek
durumun bilinmesi........................................519
eee) Yaptırım.................................................520
fff) Caymanın şekli ve süresi.........................520
ggg) Caymanın hükümleri............................520
hhh) Cayma hakkının düşmesi......................520
bb) Teklifin yapılması ile kabulü
arasındaki değişiklikleri beyan
yükümlülüğü..................................................521
cc) Sözleşme süresi içinde............................521
aaa) Genel olarak.........................................521
bbb) Sigortacının hakları..............................521
dd) Riziko gerçekleştiğinde...........................522
c) Bilgi verme ve araştırma yapılmasına izin
verme yükümlülüğü.......................................523
d) Zararı önleme, azaltma ve sigortacının
rücu haklarını koruma yükümlülüğü............523

LXXVII
e) Sözleşmede öngörülen yükümlülüklerin
ihlali..............................................................524
B) Kanun hükümlerinin uygulama alanı...........................524
C) Sigorta sözleşmeleri hakkında uygulanacak
hükümler.............................................................................524
D) Koruyucu hükümler......................................................524
İKİNCİ KISIM
Sigorta Türlerine İlişkin Özel Hükümler...........................525
BİRİNCİ BÖLÜM
Zarar Sigortaları................................................................525
A) Mal sigortaları..............................................................525
I - Menfaat ve kapsam...............................................525
1. Genel olarak.....................................................525
2. Başkası lehine sigorta.......................................525
3. Müşterek menfaatlerin sigortası.......................526
4. Menfaat üzerinde sınırlamalar.........................526
a) Sınırlı ayni hak.............................................526
b) Haciz............................................................527
II - Geçmişe etkili sigorta...........................................527
III - Tazminat ilkesi......................................................528
1. Genel olarak.....................................................528
2. Sigorta değeri...................................................528
3. Sigorta bedeli....................................................528
4. Hükümleri.........................................................528
a) Eksik sigorta.................................................528
b) Aşkın sigorta.................................................528
c) Takseli sigorta...............................................528
d) Birden çok sigorta........................................529
aa) Kural.......................................................529
bb) Müşterek sigorta.....................................529

LXXVIII
cc) Çifte sigorta............................................529
dd) Kısmi sigorta..........................................530
e) Sigortacının sigortalanan menfaati
inceleyebilmesi..............................................530
IV - Sigorta edilen menfaatin sahibinin değişmesi......530
V - Zarar gören mal ve zararın gerçekleştiği
yerde değişiklik yapmama.....................................530
VI - Halefiyet................................................................531
B) Sorumluluk sigortaları..................................................531
I - Genel hükümler.....................................................531
1. Sözleşmenin konusu ve kapsamı.......................531
2. Hukuki koruma..................................................531
3. Bildirim yükümlülüğü.......................................532
4. Sigortacının yardımları.....................................532
5. Kasten neden olma............................................533
6. Doğrudan dava hakkı.......................................533
7. Sigortacının zarar görenden bilgi alma
hakkı..................................................................533
8. Takas.................................................................533
9. Halefiyet............................................................533
10. Zamanaşımı.......................................................534
II - Zorunlu sorumluluk sigortaları............................534
1. Sözleşme yapma zorunluluğu............................534
2. Zarar görenle ilişkide ifa yükümlülüğü............534
III - Sorumluluk sigortalarına uygulanacak
hükümler...............................................................534
C) Koruyucu hükümler......................................................534
İKİNCİ BÖLÜM
Can Sigortaları..................................................................535
A) Hayat sigortası..............................................................535
I - Tanım.....................................................................535

LXXIX
II - Tontin....................................................................535
III - Sözleşmeden cayma...............................................535
IV - Hayatı sigorta edilecek kişi..................................535
V - Sigorta değeri........................................................536
VI - Doktor incelemesi.................................................536
VII - Lehtar....................................................................536
1. Atanması ve değiştirilmesi................................536
2. Lehtar atanmasına ilişkin yorum kuralı...........537
VIII - Sigorta ettiren lehine hak......................................537
IX - Grup sigortaları....................................................538
X - Beyanlar................................................................538
1. Yanlış yaş beyanı...............................................538
2. Sözleşmenin yapılması sırasındaki
beyan yükümlülüğünün ihlali...........................539
3. Sözleşmenin devamı sırasındaki
beyan yükümlülüğünün ihlali...........................539
XI - Sigortadan ayrılma...............................................539
XII - Ödünç verme.........................................................540
XIII - Prim ödenmesinden muaf sigorta.........................540
XIV - İntihar...................................................................540
XV - Sigorta ettiren veya lehtarın sigortalıyı
öldürmesi..............................................................540
XVI - Lehtarın sigorta ettirenin yerine geçmesi.............541
XVII - Sigortacının iflası..................................................541
B) Kaza sigortası...............................................................541
I - Genel olarak..........................................................542
II - Tedavi giderleri.....................................................542
III - Sigortalı.................................................................542
IV - Uygulanacak hükümler.........................................542
C) Hastalık ve sağlık sigortası...........................................542
I - Sigortanın yaptırılması.........................................542
II - Teminatlar.............................................................542

LXXX
1. Sigorta teminatı.................................................542
2. Sağlık sigortası teminatları...............................543
III - Sigorta değeri........................................................543
IV - Hastalık sigortasında lehtar.................................543
V - Bekleme süresi......................................................544
VI - Yeni doğan bebeğin ve evlat edinilenin
sigorta kapsamında olması...................................544
VII - Bilgi isteme hakkı..................................................544
VIII - Hastalık ve sağlık sigortasına uygulanacak
diğer hükümler......................................................545
IX - Koruyucu hükümler...............................................545
SON HÜKÜMLER
A) Şirket davalarında yargılama usulü.............................546
B) Ölçeklerine göre işletmeler...........................................546
C) Ölçeklerine göre sermaye şirketleri..............................546
D) Elektronik işlemler ve bilgi toplumu hizmetleri...........547
I - İnternet sitesi.........................................................547
II - Beyanlar, belgeler ve senetler...............................548
III - Güvenli elektronik imza........................................548
IV - Elektronik ortamda kurullar.................................549
1. İlkeler................................................................549
2. Uygulama kuralları...........................................551
E) Kurumsal yönetim ilkeleri.............................................551
F) Ticari hükümlerle yasaklanmış işlemler ile mal ve
hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları......................551
G) “Şirket” ve “ortaklık” terimlerinin kanuniliği............553
H) Ticaret sicili harçları....................................................553
İ) Yürürlükten kaldırılan hükümler....................................553

LXXXI
Geçici madde 1..................................................................554
Geçici madde 2..................................................................555
Geçici madde 3..................................................................555
Geçici madde 4..................................................................555
Geçici madde 5..................................................................555
Geçici madde 6..................................................................556
Geçici madde 7..................................................................557
Geçici madde 8..................................................................561
Geçici madde 9..................................................................562
Yürürlük.............................................................................562
Yürürlük.............................................................................563
TÜRK T‹CARET KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE
UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN...........565
KANUN‹ FA‹Z VE TEMERRÜT
FA‹Z‹NE ‹L‹fiK‹N KANUN.................................................585
ÇEK KANUNU..................................................................................... 591
REKA BE T‹N KO RUN MA SI HAK KIN DA
KA NUN...............................................................................................609
T‹CARETTE TA⁄fi‹fi‹N MEN’‹ VE ‹HRACATIN
MURAKABES‹ VE KORUNMASI
HAKKINDA KANUN................................................................ 647
DIfi T‹CARET‹N DÜZENLENMES‹ HAKKINDA
KANUN...............................................................................................653

LXXXII
T‹CAR‹ ‹fiLETME REHN‹ KANUNU................................. 657
‹THALATTA HAKSIZ REKABET‹N
ÖNLENMES‹ HAKKINDA KANUN............................. 667
ANONİM ŞİRKETLERDE ELEKTRONİK ORTAMDA
YAPILACAK GENEL KURULLARA İLİŞKİN
YÖNETMELİK............................................................................. 679
ŞİRKETLERİN YILLIK FAALİYET RAPORUNUN
ASGARİ İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİ
HAKKINDA YÖNETMELİK.............................................. 689
TİCARET ŞİRKETLERİNİN GÜMRÜK VE TİCARET
BAKANLIĞINCA DENETLENMESİ HAKKINDA
YÖNETMELİK............................................................................. 701
MÜNFESİH OLMASINA VEYA SAYILMASINA
RAĞMEN TASFİYE EDİLMEMİŞ ANONİM VE
LİMİTED ŞİRKETLER İLE KOOPERATİFLERİN
TASFİYELERİNE VE TİCARET SİCİLİ
KAYITLARININ SİLİNMESİNE İLİŞKİN
TEBLİĞ ......................................................................713
TÜRK TİCARET KANUNU
ESKİ/YENİ – YENİ/ESKİ
MADDE KARŞILAŞTIRMA ÇİZELGESİ................731
TTK KAVRAM DİZİNİ..................................................................777