MA:=YI=s 1=98=8

'.. 

Ayllk, Koltor, Fikir, SnDat Dergisi 

:-----;;:;;;;:MA:=YI=s 1=98=8 ===;;;;;;;;;;;;;;; 13~==;;;;;700;;;;;;;;;;:.- T;;;;;;;;;;:L. 

(=K~v;;;;;;;;;;;;Da=hild=ir) ~

·~i 

!lO'nlaraoldii demeyiniz. O'nlar 

Kabiderinde diridirler. Hatta Merzukturlar 

(Yerve i~erler) 

DEGERLi AGAB'EViMiz S·ERHAT 

UNrSAL'IN BiRiciK KARDE$LERi 

SE·LMA ONSAL 

$EMiT OLMU$TUR. KENDlsiNE, AiLESiNE 

VE CiMiAMIZA 

BASSAGLIGI , . DiLERiz. 

. 

BiRLiGE ~AGRI 

MENSUPLARI 

Haftallk Gazete 

"YENi DU$UNCE" 

Okuyunuz, Okutunuz 

_ _1

YIL: 2 

~~AGRI 

Ayhk Fikir Ve Sanat Dergisi 

SAYI: 13 

MAYIS 1988 

Degerli OkuyucularJ1l11z; f')'Ol'U2. Ne para. ne diger imtiyazl, hdller ayeJlt.! 

Candan desteginiz S6yesillde devam/d'Btn to lralnwmrnn sebeh; degildir. Ba,aTlmu Cenab-l 

hazzII" yaf,yoruz. Lakin tahammiilii peh fii~ Allah (cc) 'm ruGS'ile haimdir. Ne fan, ne fU 

olan zamlara mukallemet her ge~cn gUn daha d. ret. ne de baf/ul bir fey... Bise bu gorevin nad 

gii~lefmektedir; Bizin ne gibi fedakarl,klarlB I,k ."rep yeler... Anla,'Uleag, llzere maddi her 

abone iicretin; yatlrmaya ~al'ft,gmum farkmdo· IuJIJfi b,r,eyin pefinde degiliz lie asia olmayaea 

yzz. Bu yiizden ehonomik s,kmhlanmu, me .1M da. Yarabbi. sen utolld,rma! Yarabbi;yard, 

yiiklemek gibi bir diifiince i~erisindedegi/iz. 

~;r yd, afkln bir zamandtr birlikteyiz. 

.nil",Jlsirgcme! Yarabbi;seudihlerinin himmel lie 

Ii&lafanmiizerimize bahset. Bahfet hi, leiilriinba"~ 

Fikri lie sihni yapmlu, pekdld biliyorsunuz. Ay' lczra ta~ edilen zulmii karfl8znda, inananta 

nz ,ekilde (ellkalade iut imhanlarla hizmetimizl pe dimajlara kalkan o/maya Clu,sa.~'m. 

siirdiirmeye ~allfhg'mum da !arkmdasmu. 0 ile onlarla birlikte biz de kendimie! kOl·ti.ir17iltl·;~ 

hiilde dergimizi yakm ~evrenize tanumah, abo- lim... DUGue niyaz,mua sizler de ieabet edimz. 

ne bulmak i~in gayret Mlr(atmek lie dua... Ne. Feth-i Mubininizi, Kadir Gecenizi lie Miibq: 

.&lr daha/azla dua edini.! 8k Ramazan .Bayrammu, tebrill eder, bu kudB·l 

• Bay,."" miimkiin alandan ~a aYQ4_, Ia· giAnlcrtnmanelli kurllllUfumuza !lesiIe olmasm, 

,'nllJya. yukseltmeye kDrai-~IZ. Miicotl.le ~'~:~~7:,.;,;~",""'-:itDftiJl.ten diIeriz. 

fie ,uuru ;~eriaindeyiz_/(udsi dafltl nelerllJmm 

Qi1dordiinciiS6ytmzzda 

fart lie husUBiyetlerinibiliyor lie yDflJ1TUJya ~- fie iimidi ile M'f4JkGlmu. 

lmtiyaz Sahibi: Genel Koordinator: 

Yazi Islert Miidiirii: 

Halkla lliskiler 

- 

Miidiirii: 

inan SOYER 

AydmERCAN 

Celalettin ALTIN 

Edip ERSOZ 

-e- -It 

·-e- 

Idari Isler MUdUrii Teknik Yonetrnen: 

Dagltlm·Pazarlama: 

Baski: 

Ytlmaz BARAN Necati GOKS~L 

H. Orner ONSAL 

Sistem Ofset , 

Mahmut TORKER 

2291881 - 229 6397 

Slhhiye/ANKARA 

A

iNFAK VE YARDIMLASMA 

HalllIPEK 

Emekli Merkez Vaizi 

'INF AK VE;SADAKANIN GtZLI OLMASI, A~IKAR OLMASINDAN DAHA HAYIRLIDIR. 

GIZLI SADAKA VERENLER AR~IN GOLGESINDE GOLGELENECEKLERDIR. 

SADAKANIN cox (E~tTLERI VARDIR: MAL ILE OLDU(iU GIBt, BEDEN tLE DE 

OLUR. BIR HAMALIN YOKONE YARDIM EDIP KALDIRMAK DA SADAKADlR. 

GOLERYOZLD KONU~MAKOIR SADAKADIR. TATLI SOZLERLE KONU~MAK 

SADAKADIR. BiR CARIBE VOL GOSTERMEK DE SADAKADIR. BIR MOSLOMAN 

DIN KARDE~ININ IHTIYACINI CIDERDICI MODDET(E ALLAH TEALA DA 0 

KULUNUN YARDIMINDADIR." 

lnfak; bir mall Allah yolunda, din ugrunda harcamak 

ve comertlik yapmak demektir. HiS; bir maddi kar temezler, korkarlar. Bir miimin hayir yapacagi zaman 

sadaka verince mahnm eksilecegini zanneder, verrnek is 

~Ihk beldemeden; sirf Allah rIZaSIicin yap alan infakm yetmis seytan onun koluna yapisrr, mani olmaya cahsular. 

Eger imam kuvvetli ise yapacagr hayn yapar. Bu 

kar~tllgl cennet olacaktir ~iiphesiz.. Bir hadisi seritde; 

"Comert; Allah 'a yakmdir. insanlara yakmdir. Cennete sekilde yetmis seytani yanmdan kovmus olur. Bir kul 

yakmdu, cehenneme uzaktir. Cimri kimse AlIah'dan din kardesinin ihtiyacmt giderdigi muddetce Allah Teala 

da 0 kulununyardimmdadir." 

uzaktir. insanlardan uzaktir , Cennetten uzaktir. Cehenneme 

yakmdir" buyurulmaktadir. infak hususunda pek Peygamberimize bir cocuk geldi "Annem bir gomlek 

istiyor" dedi. 0 vakit Peygamberimizin iizerindeki 

cok ayeti kerimeler ve hadisi serifler vardir, Bunlar yeri 

geldikce beyan edilecektir. Bakara Suresi 261. ayetde; gomlekten baska gomlegi yoktu. "Git baska zaman gel!" 

"Allah Tealanm yolunda; yani din ugrunda cihat icin buyurdu. Cocuk annesine gitti, durumu arzetti. Annesi; 

mallanm infak edenlerin meseli hali, nail olacaklan miikafatlann 

miktan, 0 ,)j" ekilmis tanenin misli gibidir. seleyi Efendimize izah etti. Peygamberimiz hane-i saade 

"Git, soyle iizerindeki gomlegi versin" dedi. Cocuk me 

Ki~i yedi basak bitirrnis ve her basakta yiiz tane bulrnus 

olur. lste Hakk yolunda yap dar bir haynn, verilen vakti geldigi icin Bilal-i Habesi (RA) ezan okudu. Resulu 

te girdi, gomlegini cikanp verdi, ciplak kalnusn. Namaz 

bir zekatm ve sadakanm da boyle kat kat sevabi vardir Ekrem Efendimiz evinden cikamadi. Ashab-i Kiram beklediler, 

gelmeyince merak ettiler. Birkac kisi gondererek 

ve Allah Teala diledigine giizel amelinin sevabmi kat kat 

artmr. Bir giizel amele en az on misli sevap verir, daha durumu ogrendiler, hemen elbise tedarik ettiler. Efendimiz 

ancak bu sekilde cemaata tesrif buyurdular. Bu 

da artmr. Sahibinin giizel niyetine gore hesapsiz mukafatlar 

da ihsan buyurur. Ve Allah Teala vasidir. Liituf, hadise akabinde ~u ayeti kerime naziI oldu: "Ya Habibim! 

Tamamen elini boynuna baglaml~ gibi olma ve 

ihsan ve keremi pek boldur. Alimdir; kullannm yaptiklanm 

- yapacaklanm tamamiyle boo, ona gore mukafat 

ve miicazat verir. Yine Sebe Suresi 39. ayet-i keri 

dilenciler geIir de verecek bir seyin olmazsa seni cimri 

mevcut olan mahm tamamen isteyenlere de verme. Diger 

mesinde de: "Ne infak edersiniz Allah onun yerini doldurur. 

0 nzik verenlerin en hayuhsidir." buyurulmaktahrsm" 

Anla~tlacagl iizere Cenab-r Hakk; infakda da israf 

Hide itham ederler. Melul ve mahzun olarak oturur kadir, 

Sadaka ve infak, mala eksiltmez; bilakis s;ogaltrr. ve cirnrilikten menetmektedir. 

imam kuvvetli olanlar bunu bilir. Mahm infak etmekten 

korkmaz ve cekmmezler. imam zayif olanlar ise; oldugu giin 40.000 akce parasi vardr, Hepsini islam ni 

Hz. Ebubekir Srddik (RA) Efendimizin miisliiman 

2 ----------------------------~---------------------------------Birli~eQAGRI

me tine ~iiktir icin fakirlere dagitn. Vine Hz. Ebubekir 

Efendimiz, biitiin mahm gece-giindiiz, gizli-asikar daglttl. 

Uzerindeki elbisesini de verdi. Kildan bir aba giyip goksiinii 

kahn bir iple baglaml~ oldugu halde huzuru Resulu 

Ekrem 'e geldi. 0 anda Cebrail (AS) da icabet etti. Hz. 

Ebubekir'i. bu halde gorunce Resul-u Ekrem'e; "Ebubekir'i 

bu surette gordiigiim yoktu" diye sorunca, Resulu 

Ekrem Efendimiz: "Ebubekir biitiin mahm yoksullara 

dagrtn. Ozerindeki abadan baska mah kalmadr" buyurduo 

Cebrail (AS): "Ya Muhammed! Ben bu i~ icin geldim. 

Allah Teala sana selam edip buy urdu ki; 'Ebubekir 

kuluma benden selam soyleyip sorsun ki, bu fikirlik 

halinde benden razt mrdrr' Resulii Ekrem Efendimiz 

Ebubekir (RA) donup; "Ya Ebubekir! Hz. Allah (cc) 

sana selam edip 'bu halinde benden razi rmdir' diye 

buyurmaktadir" deyince, Hz. Ebubekir aglayarak "Ebubekir 

kimdir ki Rabbisinden razr olmasm, Razryim, ra 

ZIYlm,raziyim" demistir. 

Hz. Omer (RA) halife iken bir kadin geldi "lhtiyac 

sahibiyim. Coluk-cocugum var. Bana yardim et" dedi. 

Hz. Orner yardrm talebini reddedince "Ne olur yardim 

et. Yarm kiyamet giinii Allah Teala benirn halimden dolayi 

seni sorguya cekse gerekir" dedi. Donup giderken 

Hz. Omer'in gozlerinden yaslar miibarek sakahna dokulmeye 

basladi. "Kaduu geri ~aglrln!" dedi. Ozerindeki 

gomlegini cikanp verdi. Yanmdakiler "Kadmm sozlerinden 

mi korktun ya Omer!" dediler. "Hayir, sozlerinden 

korkmadnn. Sozlerinde gecen kiyamet giiniinden korktum" 

buyurdular. 

Resulii Ekrem Efendimiz Tebuk seferine giden orduya 

yardun kampanyasi actigmda, Hz. Osman (RA) 200 

deve ve 10 bin dinar bagislarmsn. Dinarlan Efendimizin 

onune doktiigii zaman Resulullah: "Bunlar nedir ya Osman!" 

deyince, "Orduya hediyedir ya Resulullah!" dedi. 

Efendimiz paralan kansnrarak "Ya Osman! Allah seni 

magfiret buyursun" dediler. Bu orduya Hz. Ebubekir 

biitiin servetini bag.~ladl. Efendimiz: "Geriye ne biraktm 

ya Ebubekir!" dediginde "Allah ve Resulunu biraknm" 

dedi. Hz. Orner bu orduya mahnm yansnu vererek istirak 

etti. "Ne kadar yardim edebildin ya Orner" diye soruldugunda 

"yansmi evde biraknm, yansuu getirdim" 

dedi. Yardun hususunda Hz. Ebubekir'i gececegini zannediyordu. 

Hz. Orner; "Yardnnda Hz. Ebubekir'i ge~ecegimi 

zannediyordum. Bundan sonra anladim ki hie bir 

zaman hayir ve hasenatta O'nu gecmek mtirnkiin degildir" 

itirafmda bulunrnu~tur. Resulii Ekrem Efendimiz 

ise; "ikimiz arasmdaki fark, cevabmlz arasmdaki fark gibidir" 

buyurmu~lardu. 

Hz. Ali (RA) oru~lu iken iftar zarnanmda bir rniskin 

geldi. Yemek tam ortaya konrnu~tu. Hz. Fatma (RA) ve 

iki giizide yavrulan Hz. Hasan (RA) ile Hz. Hiiseyin (RA) 

de yard!. Miskin yemek istedi. Hz. Ali: "Ya FatIma! Ben 

hisserni bu miskine verecegim. Siz yemeginizi yeyin!" 

dedi. Hz. FatIma "Sen yemezsen ben de yemem" dedi. 

Bunun iiZerine Hz. Hasan ve Hz. Hiiseyin de "Biz de ye 

Birlige QAGRI 

rneyiz" dediler. Yernek rniskine verildi. Miskin yedi, doyduo 

Bunlar da sadoldular. Su ile iftar ettiler. Ertesi giin 

orucuna niyet ederek devam ettiler. Vine aksam iftar zamam 

oldu. Yemek sofraya kondu. Bu defa bir yetim gelerek 

yemek istedi. Hz. Ali "Ben hissemi bu yetime verecegim, 

siz yeyiniz!" dedi. Onlar da "Sen yemedikce biz 

de yemeyiz" dediler. Yernek yetirne verildi. Yetim yedi, 

doydu. Bunlar sad oldular, yine su ile iftar ettiler. Ertesi 

giiniin orucuna devam ettiler. Vine aksam iftar vakti 01- 

duo Yernek sofraya kondu. Bu defa kapiya bir esir geldi, 

yernek istedi. Hz. Ali yine "Hisserni bu esire verecegim. 

Siz yeyiniz!" buyurdu. Onlar da "Sen yemedikce biz de. 

yemeyiz" dediler, Yernek esire verildi. Esir yedi, doydu. 

Bunlar da sadoldular. Baskalannm hallerine vakif olmamalan 

icin kannlanna tas bagladilar. Bunun iizerine Dehir 

Suresindeki "Onlar taamlanm seve seve rniskine, yetime, 

esire verirler" diye Allahii Teala'run rnedhine nail 

oldular. Allah bizlere de kalp uyarnkhgr versin de bu 

olaylardan ibret alahrn, cirnrilikten kurtulahrn. 

lnfak ve sadakamn gizli olmasi, asikar olrnasmdan 

daha hayirhdn. Gizli sadaka verenler "Arsm golgesinde 

golgeleneceklerdir". Sadakamn cok cesitleri vardrr: Mal 

ile oldugu gibi beden ile de. olur. Bir hamahn yiikiine 

yardim edip kaldirmak da sadakadir. Giiler yiizlii olarak 

konusmak bir sadakadir. Tath sozlerle konusmak sadakadir. 

Bir garibe yoI gostermek.de sadakadir. Allah Tealft 

Hazretleris yerleris yarattigmda melekleri sordular: 

"Ya Rabbi! Yerlerden kuvvetli neyi yarattm" Cenab-i 

Hakk; "Daglan" buyurdu. "Daglardan kuvvetli neyi 

yarattm ya Rabbi" dediler. "Derniri yarattim" buyurduo 

"Dernirden kuvvetli neyi yarattm ya Rabbi" dediler. 

"Atesi yaratnm" buyurdu. "Atesten kuvvetli neyi 

yarattm ey Rabbimiz" dediler. "Suyu yarattun" buyurdu. 

"Ey Rabbimiz! Sudan kuvvetli neyi yarattm" 

dediler. "Yelleri yarattim" buyurdu. "Yellerden kuvvetli 

neyi yarattin ey Rabbirniz" dediklerinde "Bunlardan 

daha kuvvetli bir miiminin gizlice verdig! sadakanm 

sevabnu yarattun" buyurdular, 

Abdullah Bin Omer'e bir sahabe 4 bin dirhern yardnnda 

bulundu. Ertesi giiniin sabahi Hz. Abdullah (RA) 

'I carsrda atimn yiyecegi arpayi veresi aldignu gordu. 

Hemen evine haber gonderdi: "Hz. Abdullah 4 bin dirherni 

ne yapti" diye sordurdu. "Sabahaskadar fakirlere 

daglth" dediler. Hasan bin Ali (RA)'den bir adam bir 

sey istedi. 50 bin dirhem 500 dinar verdi. Hamal iicretini 

de vererek evine paralarl gonderdi. Bu defa da bir kadm 

bir rniktar hal istedi. Bir ~anak bal verdi. "0 az hir miktar 

bal istedi. Sen bir ~anak verdin. 0 ihtiyacma gore istedi. 

Biz de rniiriivvet ve himrnetimiz miktan verdik" dediler. 

Malik bin Enez HZ.lerine Harun-ill Re~id (RA) 500 

dinar verdi. Ebu'l Leys (RA) bin dinar verdi. Hz. Haru~ 

gadablanw "Ben rnelikim, 500 dinar verdim, sen benim 

tabaamdan oldugun halde bin dinar verdi." dedi. 0 ise; 

"Ey mtirninlerin emiri! Ben sana kerhen bunu yapmadIm. 

Benim giinliik gelirim bin dinardJr. Ondan a~gl in 

ā

fakta bulunmaktan AlIah'dan hay a .ettim." dedi. Giinliik 

geliri bin dinar oldugu halde hayatt boyunca zekat vermemistir. 

Zekat verecek mal hiriktirmemistir. Hz. Ebubekir 

ve Hz. Orner de hayatlan boyunca zekat verrnemisler, 

zekat verecek mah biriktirmemisler ki senelik zekatim 

versinler. Onlar yarmm nzkmi Allah Teala Hz. lerinin 

vereceginisyakinen bildikleri iein yannm yiyecegin! 

hi~ dusunmemislerdir. Hatemi Tay'a sordular: "Hie hayatmda 

kendinden daha comert birini gordim mii" 

"Evet gordurn: Bir gence misafir oldum. On tane koyunundan 

birini keserek omuz etlerinden kebap yapnrmrsh. 

Kebabi yerken "Ben koyunun bu yerdeki etini severim" 

demis bulundum. Hemen disanya ~lktl. Dokuz 

koyununu da kesmis hep omuz kiirek etlerinden kebap 

yapmis getirdi. Yedik. lste 0 gene benden daha 

comerttir" dedi. "Peki giizel sen ona ne ikramda bulundun" 

dediler. "Ben de onu bir hafta misafir ettim. 

Giderken, 100 koyun, 100 deve ve 100 de inek verdim" 

dedi. "Oyle ise sen ondan daha comertsin" dediler. "Hayir" 

dedi. "0 biitiin servetini bana ikram etti. Ben ise 

servetimin binde birini ancak verebildim. 0 benden daha 

comerttir" dedi. 

_ 

Sam 'da Ibni Muvaffak ismiyle arulan bir alim var 

idi. Hac icin bir miktar para hazirladr. Komsulan ile helallasmaya 

basladi, Yakm bir komsusunun evine vardigmda 

ocakta et (pirzola) yapihyordu. "Giizel koktu. 

Bir lokma verin cok carum cekti" dedi. "Hay If sana vee 

remeyiz. Bize et helal sana haramdir." dediler. "Nasil 

size helal bana haram olur" dedi. "Ben senelerdir et 

yiizii gorrneyen bir fakirim. Cocuklar et diye agla~tdar. 

Kasaptan alacak param da yoktu. Bir viranede merkep 

lesesi buldum. Ondan bir miktar kesip getirdim" dedi. 

o alim bir ah cekti "Komsum boyle ac iken ben nafile, 

Hacca gitmeyi miiriivvetirne yakistiramam" diyereks butiin 

hac parasint 0 fakire yardrmda bulundu. Vine bir 

zengin evinden ciksp nafile hacca giderken onune hemen 

bir kadm crktr; "Ben dul bir kadmim. Yetimlerim 

var. Aym zamanda Resulii Ekrem'in nesli pakindenim. 

Bana yardim et" dedi. "Ne kadar paraya ihtiyacm var" 

dediginde "Uzerindeki hac parasi kadar" dedi. Biitiin 

hac parasrm 0 kadma vererek evine dondu. Hacca 0 sene 

gitmedi. 0 sene memleketinden haca gidenler onu Mekke'de, 

Arafat'da, Mine'de goriirler. Hacdan dondiikleri 

zaman 0 zata "Haccm miibarek olsun, tebrik ederiz" 

dediler. Adamcaglz mahcup oldu "Ben hacca gitmedigim 

halde beni nasd tebrik ediyorlar" dii~iincesi ifi:erisinde 

yattl. 0 gece riiyasmda Rasulii Ekrem Efendimizi gordii. 

Efendimiz hal ve hatlOm sorduktan sonra "Sen haccml 

tebrik edenlerden mahzunmu oluyorsun" der. "Evet ya 

Resulullah!" cevabma kar~lhk Resulii Ekrem Efendimiz: 

"Evet sen hacca gitmedin ama bir kadma sadaka verdin 

o dua etti. Allah Teala onun duasmdan senin suretinde 

bir melek yarattl. 0 melek senin yerine hac yaptl. Onu 

gordiiler de seni hac yaph diye tebrik ettiler. 0 melek 

klyamete kadar senin yerine her sene hac yapacaktrr" 

buyurdular. 

4 

Abdullah bin Omer'e bir pismis keUe hediye edildi. 

Baska birine gonderdi, "0 benden daha muhtactir" du 

~iincesiyle .. 0 da digerine, 0 da baska birine ... Derken 

altr ev dolastr yine Abdullah bin Omer'in evine geldi. Ashabi 

Kerim Allah'm Resulimden aldiklan terbiye ile boyle 

kendilerinden ziyade diger din kardeslerini dii~iiniirler. 

di. ~imdiki miisliirnanlar sadece nefsini dii~iiniiyorlar. 

Bircoklarnmzm kalplerinden merhamet ve sefkat hissi si· 

linrnis vaziyettedir. Peygamber Efendimiz bir hadisi seriflerinde: 

"Her iirnmetin bir fitnesi vardir. Benim ummetim 

in fitnesi de mal ve paradsr." buyurmuslardir. Para 

yeni ~lktlgmda seytan alarak opttl alnma koydu. Diger 

~eytanlar "Bunda ne var da opuyorsun" dediler. "Kim 

bunu severse 0 benim kolerndir. Bu benimielimde bir 

kozdur, bununla coklanm dinden cikarmm, on un i~in 

opuyorurn' dedi. 

Siileyman (AS) ~eytana sordu: "lsa (AS) iirnmetine 

ne yapacaksm" Seytan, "On lara iki..jj~ ilah var dedirtmekle 

Hakk yoldan sapinnm", "Muhammed (AS)'m iirn· 

metine ne yapacaksm" dediginde, "On Ian da para ile 

sapitmm. Hatta onlarm bazilanna para kelime-i §ehadetten 

daha tath olur" Siileyman (AS): "0 zaman senin ~er· 

rinden Allah 'a slgmmm" dedi. 

infak, can He olur. ~ehitlerin din, millet, vatan, namus 

ugrunda canlanm feda ettikleri gibi mal ile olur. Yukanda 

zikrettigimiz gibi bedenle olur. Giicii ile, akh ile, 

ilmiyle, irfamyla miirninlere faydab olmak gibi.. "Veren 

elin alan elden iistiin" oldugunu dii§iinmeli ona gore hareket 

etmeli, "Yanm hurma tanesiyle de olsa cehennemden 

korununuz" bnyurulan hadisi ~erifi·unutmamalIYlz. 

Verdigimiz sadakalara goz dikmemeliyiz. Basa kakmamahyiz 

ki huzuru ilahide makbul olsun. Bir sadaka verenin 

elinden fi:lktlgmda alanm eline degmeden huzuru 

ilahide yazihr, 

Vakidi Hz. lerinin akillara hayret veren bir olayiyla 

konumuzu kapatahm. Vakidi diyor ki: Biri Hasimi olan 

iki arkadasrm var idi. O~iirniiz de pek ~iddetli bir darhga 

giriftar olduk. Bayram da yaklasmrsn. Hammnn dedi ki: 

'Biz nasil olsa bu fakirlige, bu ~iddete dayanabiliriz. Lakin 

bu cocuklara ne diyelim Onlar iein yiiregim parca 

parca oluyor. Komsu cocuklanru bayramda siislenmis, 

yeni elbiseler giyinmis kendilerini de perisan hal gorup 

duruyorlar. Bu hallerine aClmamak'elirnde degil bir fi:are· 

sini bulsan da iistlerini, ba~larml diizeltecek biraz para tedarik 

etsen" dedi. Bunun iizerine Ha~imi arkada~lma 

elindeki mevcudiyle 0 giinki slkJntlml defetmesi i~in 

mektup yazdlm. Bana; 'i~inde .bin dirhem var' dedigi 

agzl miihiirlii bir kese gonderdi. Kese elirnde durdu-durmadl 

derken oteki arkada§lmdan benim Ha~imi'ye yazdlglm 

gibi slkmtlsmdan §ikayeti havi bir tezkire aldrrn. 

Keseyi miihiiriinii afi:madan hemen ona ganderip mescide 

gittim ve hanrrna kar~1 hicablmdan biitiin geceyi orada 

ge~irdim. Eve dondiigiirnde meseleyi anlattrrn, kadmcaglZ 

bana hi~ danhnaYlp yaphg.m i§i begendi. Onunla bu 

bahiste iken bir de baktlm ki Ha§imi arkada§rrn mahut 

kese heyeti elinde oldugu halde ~lkageldi ve "dogrusunu 

Birli~e QAGRI

soyle sana gonderdigim parayi ne yaptm" diye sordu. 

i~i oldugu gibi anlatnm dedi ki: "Sen benden para istedigin 

vakit gonderdigim bu keseden baska dar-i dunyada 

hie bir seye malik degildim. Sana gonderdim ve arkadasmnza 

yardnnda bulunrnasi icin yazdim. 0 da keseyi benim 

miihiiriim ile kapanmis oIarak bana gonderdi. Vakidi 

der ki: "Kese icindeki bin dirhemi musavi oIarak boli.i~tiik. 

-100 dirhemini de daha evvel benim haruma ayirdik, 

Vakayi Halife Memun haber aldi. Beni ~agmp sordu. 

Ben de i~i oldugu gibi serh ve tafsil ettim. Her birimize 

iki biner, hamrmma da bin dinar olmak iizere yedi 

bin dinar verilmesini emretti." 

Iste muslumanlar arasmda yardnnlasmamn en guzel 

ornegl. Allah (cc) ci.imle din kardeslerimi 'ismahna, 

ilmine, mevki ve makamma magrur etmesin. Bunlann 

elimizde emanet oldugunu hakkiyla bildirsin (Amin). 

MESEY.E(7) 

YII 630.. Aylardan Ramazan. 

Onbin kisilik bir ordu Mekke'ye 

ilerlemekte. Baslannda Kainatm 

Efendisi. BiltUn cavdmci fikirler 

bertaraf edilmis, fetih yolu acrlrrusttr. 

"Muhakkak ki, biz seni gUzel 

bir fetihle mUjdeledik!" ernr-i 

ilahisi gerceklesrnis, Mescid-i Haram'a 

yonelen yUzler mukaddes 

beldenin muhafizlan haline getmlstiro 

Allah Resulii "karst koymavanlann 

mallarma ve canlanna dokunulmayacagrm" 

bildirir. Fakat Kurey~ 

korkuludur. OnU~ YII boyunca 

kendisine her tiirlii eziyeti ve lskenceyi 

reva gordiikleri peygamber 

geri donrnektedir. Kendilerine "Ey 

insanlar! Size ~u tepenin arkasmda 

bir ordu var, biraz sonra gelip sizi 

helak edecek, desem inaOlr mlsl 

OIZ" buyurdugunda "Elbett~ ina· 

",nz; ~Unkii senin hi~ yalan soyledigini 

bilmeyiz." diVe cevap vermi~lerdir. 

"Oyleyse ~una da inanm 

ki; Allah birdir ve O'ndan ba~ka 

ilah yoktur." tebligini yapmca, 

"Vay, demek sen ilahlanmlzl inkar 

etmek i~in. bizi buraya ~aglrdm, 

oyle mi" yobazhglyla ta~a tuttuk 

Ian peygamber geri donmektedir. 

Sadece ve sadece "Allah'tan ba~ka 

ilah yoktur" dedigi i~in, yollarma 

dikenler do~edikleri, Uzerine kopek 

Birli~e QAGRI 

Hamza 

QZDEIIiB. 

ler saldrklan, caruna kasteddikleri 

peygamber geri donrnektedir. 

lste sonunda kiifUr inadr, lman 

gunesine boyun egmistir. Sirkin 

buzlan erimis, yokolmus, onun yerini 

tevhid rahrneti tutmustur. Yilce 

Peygamber her zaman oldugu gibi 

sefkat tel kin eden sesiyle hitap 

etmekte: "Allah sizleri affedivor; 

~iinkii 0 bagl~laYlcldlr. Birbirinizden 

gordiigUnUz kotuhlkleri affediniz! 

Mii~rikler zamanmdaki faiz ve 

kan diyeti gibi haklar kaldmlrmsnr. 

Bir koleyi kamci veya degnekle 

doyen yiiz di~i deve diyet verecektiro 

MUslUmanlar birbirinin kardesidir." 

Bu ruh ve iman biitiin zarnan 

Ian kusatan ozelligiyle yeni fetihlerin, 

yeni zaferlerin mUjdecisidir. islam 

devlet olmu~tur. YeryiizUnde 

adaletin, karde~ligin' tesis edildigi, 

zulmUn ve kinin yok edildigi bir de· 

vir a~llml~tlr. Klsa bir' zaman i~erisinde 

cehaletin, hakslzhgm, zulmun, 

,adaletsizligin kolgezdigi bir 

gafiller sUriisiinden, ilmin, hakkm, 

me'rhametin ve adaletin hakim 01- 

dugu dipdiri bir cemiyet ortaya ~Ik. 

ml~tlr. Ve 0 cemiyetin ve biitUn insanhgm 

efendisinin gozleri Konstantini'ye 

~evrilmi~, mubarek lisa", 

vine bir kutlu ani teb~ir etmektedjr: 

"Konstantini'ye elbet bir gun 

fetholunacaknr; O'nu fetheden kumandan 

ne guzel kumandan, onu 

fetheden asker ne giizel askerdir." 

Bu bir iltifat degildlr. Bu bir cermet 

vaadi deglldfr. Bu diipediiz herseyden 

iistiin ve yiice olan ilahi nzaya 

kavusma miljdesidir. Bir miimin icin 

biitiin degerlerin iistlinde olan bir. 

deger: ilahi rilL Kamil miimin 

icin, "cermet cennet dedikleri - biro 

kac koskle birkac hurl- isteyene 

versen aru-bana seni gerek seni" ifadeleriyle 

ozlesen Hakk coskunlugu, 

Miimin goniiller peygamber isaretiyle 

canlanru bu yola feda, kanlanm 

bu yola sebil ederler. Konstantiniyye 

feth olunacaknr. Zaman devretmektedir. 

Hangi devir bu beldenin 

bagnna Allah lafzt celilinin elifini 

verlestirecektir 0 bir sir... 

islamiyet yanm asirda bUtiin 

Arabistan'a hakim. islam kihcr sonra 

iran iclerinde. lran-Acern Diyan, 

her zaman bir ciban basi. Tek Hz. 

Selman icin, tek bu topraklarda ~ehit 

diisenler icin sevllrnesi gereken 

diyar. Gerisinde nifak alarnetleri. 

Yirminci asirda komiinizm adim 

alan Mazdek hayasizhgmm mekaru. 

Cehennem habercisi, atese secde 

edenlerin karargahr. islam ordulan 

uzun silren savaslar neticesinde merdivenin 

bu basamagrru -tabiri caizse- 

kmk civiyle tutturarak gecerler. 

Zaman devretmekte, zaman krsalmakta. 

"Konstantiniyye feth olunacaktir" 

Peki bu doguya akmlar 

niye Doguda bir bekleyen var. 

Kutlu habere susarms goniiller tedirgin. 

Uzaklarda Cinli yamaklan duvar 

ustalarr haline getiren, yakmlarda 

Pers ihti~amml golgeleyen, u~· 

suz-bucakslz iilkenin daglannda, 

ovalarmda at iistiinde yel olup esen 

bir er sablfSIZ."Hakimiyyet" diyor. 

"Hakimiyet, adalet i~in hakimiyet, 

adalet i~in kuvvet. Bir iilke olmah, 

gUn,0 iilkede dogmah, 0 iilkede batmah, 

giin 0 ii1keye bayrak olmah." 

iki deniz arasmdaki set birdenbire 

a~llml~tlf. Miibarek ve muazzez 

bir kucakla~ma. Tiirk, islamla izzet 

ve ~eref bulmu~, islam, Tiirkle yeni 

bir gi.i~ ve kudret. Artlk giiniin 

battlgl ii1keler yakm olmak Uzeredir. 

Tannnm klhcl, zuliim tacla,,", 5

yerle bir etmeye hazirdir. Karahanh, 

GazneJi ve Selcuklu .. 

Oguzun Krruk Boyu, bir kilidi 

acar Malazgirt'te. Hac bovlesine 

hilal atesine tutulmus degildlr. 

Haclt Anatolia erimeye yiiz tutar. 

Egilir, hilale boyun eger. Malazgirt 

bir destan. Malazgirt miicahidleri 

destan kahramanlan. 

Kubbe kubbe ezanlar Anatolia'nm 

celik zirhrm yumusanr, kubbelestirir. 

Dervis-gazller akm akm 

Anadolu iclerinde. Her kosede bir 

ocak, her kosede bir goniil atesi. 

Anadolu yeni bir krvilcrmla tutusrnustur, 

Goniil seferberligi acrirmsnr. 

Goniillerde islam sancagr, Gozlerde 

valrm ates, Diisiincelerde bir 

iilkii. Konstantiniyye feth olunacaknr. 

Alparslan'm gozler] uzaklarda. 

Iraklan yakm eden iman atesi 

Anadolu'yu Turk-Islam miihriiyle 

percinler. lnsana saygr, insana sevgi, 

insam Allah'm mukaddes bir 

emaneti, yeryuzllndeki halifesi anla 

YI~lyla kucaklayan bir tefekkiir. De 

Iilerin bile birinci srruf insan muamelesine 

tabi tutuldugu garip; fakat 

yiice bir medeniyet be~igi. Biitiin 

akrnlar hep banva, Krhcarslan'm 

gozleri Konstantiniyye'de, Yrldmm' 

m gdzler] Konstantiniyye'de. Ve 

Sultan Murad'm gozleri Konstantiniyye'de. 

Goniiller ilahi maya kavusma 

coskunlugunda, 

8ir garip dervis, bir garip alperen, 

Engiirii'de goniiller dev~irmede. 

Haci Bayram VeiL VeJi goniil, sultan 

goz. Goz goriir, goniil bilir. Sultan 

Murad'm gozleri Konstantiniyye'yi 

gormekte, Bayram Veli'nin 

gonlii Konstantiniyye'yi bilmekte. 

Veli buyurur: "Sultamm mahzun 

olma ama ne sen ne de ben 0 saadetin 

devrinde degiliz. in~aallah 

o mu~tu, ~u bizim kose dervi~le, 

senin be~iginde biiyiiyecek ogluna 

nasip olacaktlr!" Sultanm gozleri . 

ya~h, gonlii mahzun. "Ni~in ben 

degilim" diyecek olur, sonra "Allah 

nimeti diledigine verir." diyerek 

ferahlar. 

1432 YIII. Bir yeni can gelir 

diinyaya. Kulagma ezanlar okunur, 

adml Muhammed koyarlar. "Kutlu 

olsun" derler. Sultan Murad "Ugu- 

6 

run kutlu olsun ogul!" der. Osmanogluna 

yeni bir can kanlmrsnr, Ecdadmm 

birbucuk asirdir siirdiirdiigii 

yiice dava, yeni bir yiirek, yeni bir 

gii~ kazanrmsnr. Gozler] gerilere 

kayar, devirleri asar. Biiyiik dedesi 

Osman Gazi Han'i son yolculugu 

oncesinde goriir. Orhan Gazi diz 

~okmii~, husu icerisinde atasmi 

dinlemekte "Ogul, bizim davarmz, 

kupkuru bir cihangirlik davasi degildir. 

Bizim davamiz Ila-YI Kelimetullah'nr. 

Yeryiiziinde Allah'm adaletini 

tesis etmektir. Kur'an-i Hakim 

"FETiH BiR SON DEGiL, 

BA~LANGI

icten vrkrlrmsnr. Bizans'i icten ~o. 

kerten, devlet elden gitmekteyken, 

onlan liizumsuz munakasalar pesinde 

kosturan Fatih dehasl. 

Konstantiniyye islambol 01- 

mus, haem kavsi hilale donmii~, 

Ayasofya teslisten vahdete riicu 

etmistir. Maddi fethin peslnden, 

peygamberi duyus ve dii~iinii~le yeo 

ni bir zaman baslamrsttr. Hiristivan 

sehlr kisa zamanda Tiirk·islam 

eserleri islamla~ml~, cihan devletine 

payi taht olrnustur. 

Bizim icln istanbul macerasi 

aS11bundan sonra baslar, istanbul 

rnemleketin kalbi oJur. llmin, sanatm 

ve dinin kalbi olur. istanbul'un 

aS11sahipleri memleketin de sahibi 

olurlar. Klh~la elde edilen miibarek 

belde adalet ve imanla ayakta tutulur. 

Fetih bir son degil, baslangicnr. 

"Solmaz ve porsiirnez yeninin" 

zamana kucak acmasidir. Fetih imarun 

kemalidir. Fetih yeni bir ruhtur. 

Fetihle Tdrklesen ve islamla· 

san bu miibarek belde fethin getirdikJerinin, 

eriyip yokolmasryla eski 

sahiplerinin at kosturdugu kuru bir 

mekana donerse ne hazin. Avasofya'da 

krlrnan ilk cumadan geriye sadece 

bir aks-i sada kahrsa ne acr, 

Fatih'in elleriyle tevhide dondiirdii· 

gii putperestligin canlan yeniden 

kubbemizi yrrtarsa ne garip ... 

"ULKE TARiHiNiN EN FAZLA HAKSIZLIGINA, KOMPLO VE SOYKIRIMLARINA, 

tSABETU VE KADROLU DV~UNCE

lemek, uyusturrnak, dii~iindiirtmemek 

ve dl~ serrnave giiclerinin atlarna 

tahtasi olma tesebbiislerine gozlemleme 

mantigmdan mahrum YIgmlarm 

olusturuldugu Ylgmlarm 

neticeleri mevdandadir. 

Temel hak ve hiirriyetler kaglt 

iizerinde, hiir diisiinrne ve tartrsma 

irnkanlan sadece belirli zurnrelere 

ve sornurge baglannl: odaklara saglamp 

tekellerine kahrken, dl~ giiclerin 

alarm Ian ve isaretleri ile olusturulan 

demokrasilerin diizmece recetelerivle, 

tastikfi avukatlarrn demagojileri 

kanahvla sun'i hedeflere 

siiriiklenen kahpcrlrk isrannda, hakikatlerin 

"H "sine biganeleri tastikci 

rnakarmnda tutmaya ozen gosterirler. 

Tetkiksiz tastik ve miinazarasiz 

savunma saplannsi egemen ziirnrelerin 

metod fuca kullandrklan ve tat 

II vaadlerle mefkuresizlige saplanan 

Ian kodamanfann dogal iandarmasi 

vazifesiyfe kullarnrlar ve bunun isrni 

"Tatli ve rahat vasarnavr" kabullenenlerin 

istekleri ofarak adlandmrfar. 

Diisundukleri gibi yasamayan, 

daracik kapasitelerle ahkam kesen, 

inanclan cami kaprsmda mendil 

acarak imarette kullanllmak iizere 

yardrm topfamak ofarak degerlendirip, 

acmazlanvla basbasa kalan 

toplum yap lSI arzu edenlere yardrm 

CI olanlann, surdaki yaralarda pay 

fan vardir. 

Varhk sahasrnda bulunusumuz 

ve milslilman yaftasuu yaka rozeti 

olarak tasryanlarla, ihlasm dorugunda 

varoluslarrru percinleyenler arasmdaki 

degerlendirrnevi net ofarak 

vapmarmzt gerektiren direnci kazane 

olarak degerlendirip, zinde ka 

II~I cern ofu~ta bufan katalizator 

toplum yap,sl tahammiilsuzliigu dl 

~a yansltanlann tazyiklerini hi{: 

noktasma getirir. En onemfi hane 

ve kufvar budur. Ozerimizde dola 

~an golgelere basamak olan yaka rozet{:i 

likten kurtufamayan ezberciferdir. 

Otorite ve hak tanlmazllgl 

prensip kabul eden, tabufarmm e~iginden 

1~lk bekleyen bagnaz tutumfar 

tektip insan uretelJ mekanizmalar 

ve sadistlerin modellerini tatbi 

BirJige GAGRI 

far ve sadistlerin modellerini tatbikata 

koymakta anidirfcr ve tavizsizdirler. 

Bulandmlrms, toz bulutlanvfa 

orulmu~, grdasi sartlanrnak olan 

ve 0 gidava ahstirtlrms bakislar ve 

tepkilerfe adrrn atan sabbahi fedaileriyle 

ayaktadrrlar. Ayakta kalmaya 

calrsrmslardrr. .. 

Ban ~opliigunun insanlan, sorniirme 

kasnyla urettigi ... izrnler 

halkasrndan olan otoriteryan Nazi 

diktatorlugimim sartlandrrmalarla 

insa ettigi ':S.A." lar zaman gelrnis 

kurulu diktatorliigiln ctbanbasi ve 

hasta bolgesi haline gelmekten ve 

diktavi tehdit etrnekten kacmrnamrsnr. 

Dlktatorlukler hayat sahasina 

{:lkl~la birlikte, ayakta kalmarun 

rnetodlannda da sert olurken, gidiciligi 

hazrrlavan sebeplerden kacarken 

de zalimligini en sert sekilde 

ortaya koymaktan kacmrvor. 

Diktafar u~uncu dunyarun -pak 

ve aravrs krncr roH.inu ovnamas: 

ve daima uluslararasi kapitalizm veya 

komllnizrn tarafrndan destekle 

koltuklarrna vapisan diktatorlerin 

halki uyutan ve miskinlestiren butun 

istisrnar vasrtalarrm ve silahlan 

kullandrklan asikardir. Buvuk patronlann 

az gelismis illkelerde sungu 

imparatorluklanru devrelere sokusu 

ve devamrnda rsranndaki rolu ve Ban 

sermayesinin gene I crkarlarrnm 

sartsrz bekcisi statiisiine yerlesmesi 

gercegi toplurnlarm ve sorniirge illkelerin 

sirtmdaki kamburdur. 

Susturulmus halkrn haklanru 

aramaya kalkanlan ve neticeleri ortadadrr. 

Saltanatlan kaldirdrklanru 

ve 0 devirlerin tarihe gomuldugiinu 

soyleven agrztarm kurduklan korkun{: 

baskici hanedanllklar kilif degi~tirmi~se 

ve degi~en sadece isimler 

ve baglantllar ise degi~en nedir 

Ta{:11 saltanatlar gitmi~, siingulii ve 

maskeli demokrasyalar kolanyalistlerce 

in~a edilmi~ ve ismi halkm sesi 

olmu~tur ... Stalin'in, NaSJr'm, Saddam'm, 

Esad'm, Pnoched'in, Galtieri 

'nin, Madanoglu cuntalannm ve 

{:agda~ goruntiideki uzantllarmm 

sehpafarmda can veren, zindanlarmda 

zulum goren anti-emperyalist 

gu~ler hayat sahnesinden silindi mi 

Tabii ki haYlr! 

Ol\1iTLER HASRETE 

Mazlumun gozyasi yogurur beni. 

Gafifi hogac:lk sel olmadan gel. 

Nice esir iller yagmr beni, 

Zay'ettimsaklim del'olmadan gel. 

Kimseye diyecek sozum kalrnadr, 

Hakk 'a yalvaracak yiiziim kalmadi, 

Simsek hizrm, celik ozum kalmadi, 

Basima bir garip hal olmadan gel. 

Hedef ayru ise yollar birlessin, 

Allah ic in eller, diller birlessin, 

Culsende adakh giiller birlessin, 

Goncalar kupkuru dal olmadan gel. 

Omidi sabirla celikledigim, 

"Birlik birlik" diye sayikladrgrm, 

Yuregimde sevkle yayikladigim, 

Kutlu dileklerim kiil olmadan gel. 

Hasret yiiregimde nagrnelendi ha! 

Oziimde atesler dogmelendi ha! 

Korpe iimitlerim yagmalandi hal 

Sabir kalesini el alma dan gel. 

Y,klml bekleyen hana donmii~iim, 

Son nefesi veren cana donmii~iim, 

Bir iimit yiiziimii sana donmii~iim, 

Goniille_r yabana kul olmadan gel. 

Tez vakitte gel ki, beni bulas1l1, 

Vaktinde gelmezsen neyi bulasllI, 

Allah hesap sorar iyi bilesin, 

~iiheda yatagl yol olmadan gel. 

Bestami 

J\.IAHKUM OLMASJN 

Y AZGAN 

9

YALVARI~ 

Allah'un affm dilerim 

lsyanla gecti giinlerim 

Ben bu dertle inlerim 

Beni affeyle Allah'nn. 

Sana dondum bak yonumu 

Gorememi~tim onumu 

GUn ettiysem hep gunumu 

Beni affeyle Allah'un. 

iSLAMiYETiN SANAT 

VEF]~nN'NEVERDiGi 

DEGER 

Mu.hlttln fAHiNER 

o 

Cok cahiIdim bilemedim 

Dogru yolu goremedim 

Ben olmeden olemedim 

islam dini, insarun gelecegini Sarlman'a goriilmemi~ giizeiiikte 

Beni affeyle Allah'im. 

garantiye alan hayat dinidir. islam hediyeler gonderilmesi ki bu hediyelerden 

bir tanesi calar saat, 

dini, insarnn ahiretini dii~iindiigii 

kadar dilnvasi icin de hayata teknik 

bilgiye ve sanata tesvik eder. kiimdarma gonderilen essiz hedi 

Kor nefse uyandan oldum 

713 yihnda Semerkant'ta C;in Hii 

A~ varken doyandan oldum islamm ana kaynagl olan Kur'an-I yeler arasmda bulunan kristal bedialar, 

Fransrz ve C;in saraylarmda 

Mazluma kiyandan oldum Kerim'in bir cok ayetlerinde ve 


bilyilk Peygamberimiz Hz. (SAV)' biiyiik hayranhk uvandirrms, adeta 

in miibarek sozlerinde -sanat ve seyredenleri biiyulemistir. Bir zaman 

dinimizde alnn bilezik diye 

teknik bilginin gerekliligini ve 

Genlumsyanar askm ile 

ehemmiyetini, diinyadaki mevcut amlan sanat bugiin (elmas tac) yerine 

gecrnlstir. Diinyarruzm guzel 

Nefsimscosarsgelir dile 

her seyln llahi muhtecern bir sanat 

eseri olduguna i~aret eder. i~lesmesine 

ruhumuzun venllenmesi 

Cok gunahkar olsam bile 

Benizaffey Ie Allah 'lID. 

te sanat ve fen, bu muhtesem varhktan 

feyiz ve ilham alarak gellstisadi 

ve medeni hayanrmzm yiikne, 

fikrimizin inklsaf etrnesine, ik 

Sen bagisla gunahum 

mektedir, insanlar dogustan islam selmesine, milletlerarasi kiiltiir munasebetlerin 

gelismeslne veslledir, 

frtrau iizerine dogduklan gibi, sanat 

ve fen'ne de meyyaldirler. Bir millet ilim sahasmda ne kadar 

Gorur duyarsm alunu 

Dilerim ben felahum 

Yeryiizllnde yaprlan harfiyat ile ileri giderse gitsin, sanat ve teknik 


meydana crkarrlan etnorafya rnilzelerinde 

gdrillen cok eski devirlere miikemrnel bir varhk gosteremez. 

sahada inkisaf etrnedikce tam ve 

Sana actim ben elimi 

ait sanat eserleri teknik zevk ve Diinya -kuruldugundan bu vana 

tarih hi~ bir devirde asnrmzda 

Sana yonelttim diIimi 

renk bakrmmdan hayranhk uy~ndiran 

giizellik ve ozetlik bildirrnektedir. 

islamiyet kuru bir ~ol olan da bir ilerleme kavdetrnernistir. in 

Nefsim tatmadan oliimii 

oldugu kadar -sanat ve teknik saha 

Beni affeyle Allah 'im. 

verimsiz ve teknik bilgilerin olmadig. 

bir ii1kede dogmu~ olrnasma ve Ekvatora kadar telsizlerden, kopsan 

zekasinm okyanuslara, kutup 

Gozum dolar yanar icim ragmen, krsa bir zaman lcerisinde rii kurarak, en ufak f,sllt,y, dahi, bir 

Varhk deryasmda hicim 

Mlslf, iran ve Bizans gibi eski medeniyet 

merkezlerine kadar ilerle 

obiif ucuna ulasttrmasr, radyo, ra 

an icinde diinyanm bir ucundan 

Ne yapnysarn benim sucum 


rnis, oralarda bulunan sanat eserlerini 

ve sanat alanlanru himaye et 

biiyiik icatlar hep asnrmzm bulusdar, 

televizyon, telsiz ve atom gibi 

mi~ ve bu suretle yeni sanatlarm Iaruhr. Yurdumuida da ziraat, sanat, 

teknik bilgi ve iktisadi hayat 

Yunus gibi oImam icin 

dogmasma, yeni etnografya mdzelerinin 

kurulmasma 1~lktutmustur. bakimmdan biiyiik ilerlemeler ya 

A§k oduna yanmam i~in 

Deryalara dalmam icin 

Yeni eser ve sanatlarm dogrnasma prlnustir, Biiyiik gizli hazinelere 

Beni affeyle AIlah'un. 

sebep olan islamiyet - Hayber'in (madenlere) tabiat giizelliklerine sahip 

bulunan yurdumuzda bir cok 

fethinde mancmik kullarulmasr, 

Alper 0ZYOL Harun Resit'ln Fransa hilkiimdart sanayii fabrikalarnun hidroelektrik 

---__,..------_..L--------------------Birli~e 

QAGRI

"tSLAMtYET; tUM, FEN VE 

SANATLA DAIMA BERA 

BER BtlYtlMtl~, tUM VE 

SANATIN HAMtSt, MEDENt 

YET VE MAMURtYETiN BA 

NiSi, FEN'iN EN SADIK VE 

SAMiMi KORUYUCUSU OL 

MA VASFINI KESiNLiKLE 

ELiNDE TUTMU~TUR. is 

LAMiYET; SES, SOZ, HiTA 

BET, EDEBiYAT VE snae 

DE BDYDK YER VERMi~ 

TiR. " 

santrallerinin kurulmasi bunlar arasmdadrr. 

Bu sebeple asnmizda her 

seyden once teknisyene ihtiyac 

vardrr. lslarnm ana kaynag: olan 

mukaddes kltabirruz Kur'an-i Kerim 

verde, gokte bulunan biltiln 

tabiat kuvvetterinden faydalanmaya 

ve demirin, komiiriin, elektrik 

enerjisi ile dolu olan suyun hayati 

onemine lsaret etmektedir. Kur'· 

an-I Kerim altm, giimii~, bakir, kursun, 

kalav gibi cesitli rnadenlerden 

tugla kirernit gibi insaat malzemesinden. 

kristal saravlardan bugiinkii 

barajlan andrran biiyiik su 

bentlerinden, toprak mahsulleri 

of isinden,. migfer gibi harb sanayiinden, 

hava filolanndan, radyo, 

radar, atom gibi son kesif icatlardan, 

gecrnis millet ve medenlvetlerin 

ilerleme sahalarrndan isaret 

halinde bahseder ve asnn emrettigi 

icat ve icatlara uygun askeri hazlrhklan 

emreder. Asnmlzda askerlik 

denilen mukaddes meslek sa· 

nat, fen ve teknik bilgiden ibaret 

bUyUk bir ilerleme kaydetmi~tir. 

Gerek askeri gerek iktisadi sahada 

teknige vok ihtiyav vardlr. islami· 

yet Him, fen ve sanatla daima beraber 

biiyiimii~, ilim ve sanatm hami· 

si medeniyet ve mamuriyetin (ge 

Ii~me ve gUzelle~tirme) banisi, fenin 

en sadlk ve samimi koruyucusu 01- 

ma vasfml kesinlikle eJinde tutmu~tur. 

islamiyetin ruh ve hedefi iyi 

anJa~lldlgl . devirlerde vok biiyiik 

~apta Him ve sanat adamlan yeti~mi~, 

islamiyetin girdigi iilkelerde 

biitiin diinr::mm hayran kaldlgl. ilim 

Birlige QAGRI 

ve sanatm zirvcsine ulasrlan vaglmizda 

dahi insanlann yapmakta 

acizlik gosterdigi biiyiik ornek sanat 

abideleri meydana getirrnislerdir. 

Hindistan icerlerlnden Tuna 

boylanna, Viyana kapilanna, Ma· 

caristan ovalanna, buzlu Kuzey Denizinden 

ates gibi yanan Afrika 

collerine kadar yavrlan muslumanlar 

tarafmdan yapnnlan sanat abideleri, 

motif ve teknik bakirmndan 

emsaline tesadiif edilemiyen 

giizellik arzetrnesi, atalarimrzm sanat 

ve teknige ne kadar deger ve 

onem verdiklerini gostermeye kafidir. 

istanbul'da, Anadolu'da, Se· 

merkant'da ve dunvarun bir cok yerinde 

her bir tasi pirlanta gibi islenrnis 

Tiirk sanatmm ~aheserleri halinde 

dile gelen viikselen camiler, 

saraylar ve diinyaya 1~lk sacan kiltuphaneler 

kurulmustur, Tiirk deha 

ve zekasrmn sembolil olan ilim ve 

sanatta ornek sahsivetler vetisrnis 

ve diinyaya ilim ve sanat yonimde 

1~lk tutmuslardrr. Fatih Sultan 

Mehmet zamanmda biiyiik havan 

toplarrn yaprlmasr, bugiin dahi sa· 

nat adamlarma parmak rsirtan Sultan 

Ahmet Cesrnesi, Siileymaniye 

Camii, Sultan Ahrnet Camii ve akrllara 

durgunluk veren dort minareli 

her minaresinde iiv serefesi bulunan 

her serefesine ayn yoldan cikrlan 

Edirne Selimiye Camii'si ve benzerleri 

gibi biiyilk tarihi eserleri Tiirk 

ilim ve sanat alanlanrun bilhassa 

hiikiimdarlann bastaci yaptlklan iftiharla 

meslek haline getirdikleri 

meydandadlr. Pusula ve kagldm 

Tiirkler tarafmdan icadl, diinyada 

yeni bir ilerlemenin alemi ve onciisU 

olmu~tur. Biiyiik deniz seferleri, 

Amerika'nm ke~fi, Avrupa'nm uya· 

m~l, milletlerarasl ticari ve siyasi 

miinasebetlerin kurulu~u, ilim ve sanatm 

ilerleyi~i, diinyanm bugiinkii 

duruma yiikseli~i hep bu sayede 

vUcuda gelmi~ ve atalanmlzm bu 

ilerleme ve geli~melerde arslan pay· 

Ian vok ,biiyUk olmu~tur. Kanuni 

Sultan Slileyman'm ogullara yaptlgl 

siinnet diigiiniinde tertip olunan eglenceler 

arasmda Mehmet admda bir 

Tiirk sanatkarmm buharla i~leyen 

bir oyuncak icad etmesi ve 10. asirda 

Cehveri admdaki biiyiik TUrk aliminin 

tahta kanatlarla ucma denemeleri 

bugUnkU buharla isleven vasrtalarm 

ve havacrlrgm ilk adrrmm atml~ 

ve bugiinkii modern ilerlernelere 

1~lktutmuslardir. 

lslamlyet: ses, soz, hitabet, 

edebiyat ve siire de bilyilk bir yer 

verir. Peygamberimiz (SAY) giizel 

soz soyler, kitlelere hitap eder, kelimeleri 

inci tanesi gibi dizer, konus 

tugu anda dinleyenlerini hayran brrakirdr, 

hatipleri edipleri, sairlerl himaye 

ederdi. Kur'an-I Kerim'in ruhlara 

isleyen iistiin tesiri tUrliimakam 

larda okunrnasr, islamiyetin ses 

sanatrna verdigi ehemmiyeti gosterir. 

Dinimiz bizleri ilerlemeye daima 

tesvik eden en giizel bir dindir. iki 

giinU birbirine esit olan bir insanm 

zararda oldugunu, dUnya ve hayatm 

sanat ve ilim bakimmdan gerekleri 

ne ise onlan vapmarmzr emreden 

bir dindir. Daima dU~mammlzdan 

iistiin olmayr, harb sahasmda dii~marurruza 

galip gelecek en gelismis 

ve modern silahlarla mticehhez 01- 

marruzt ernreden bir dindir. Hie 01· 

meyecekmis gibi bu diinya icin cahsrnarmzt 

ve yann olecekrnis gibi 

de ahiretimiz icin cahsmarmzi ernreden 

biiyiik bir dindir. 

Cahsarn, Allah'm sevecegini, 

, cahsmavip bos duranm ne Allah ne 

Peygamber ne de insanlar tarafrndan 

sevilmeyecegini bildiren bir 

dindir. Bizlerin de cahsarak atalanmlzm 

diinyaya 1~lk tutan, ornek 

olan, hala ilerlemi~ milletlerin dahi 

hayranhgml kazanarak biiyiikli@i 

ve icadl kar~lsmda onlan adz blra· 

kan eserleri gibi yeni bulu~lar yaparak 

ecdadlmlza laYlk olmaya \;ah~ahm. 

Biitiin diinyaYI adaleti, sanatl 

yeni icatlan ve kurduklan dUzen sa· 

yesinde aSlrlar boyunca iistUn bir 

millet olaraktan ya~ayan, hayran 

blrakan ge\;mi~imize laYlk olahm. 

C;ah~anm hem dUnyasmm, hem 

de ahiretinin mamur olacagml, \;a· 

h~mayanm diinyasmm da ahiretinin 

de peri~an ve zelil olacagmm bilinmesi 

~uuru i~inde bulunmahYlz. 

11

IMUH.AM:MED-l 

VAHDET 

Bugiin diinyamiz binbir isttrapla 

mustarip. Giin gecmiy or hi, aCI 

bir haber duymayallm. Ya§ll diinyamlzzn 

oliimii mii ya/zla$zyor .. 

Bunu ancak Allah bilir. Fahat $U- ' 

rasl bir gercek hi, diinya bunallmlann 

esiginde ... 

islam alemi parca parco ... Afganistan'tnda, 

Hindistan'tnda, Tiirhistan'tnda, 

Bulgaristan'tnda yapt 

Ian zuliim 0'na. 

Daha diin, ceddimiri atinin 

iizengisini open halaYlhlarzmlZ, bugun 

bashaldtrmts, Sebep: Eshi hasmetimizi 

haybedisimizdir, Batt, bu 

huvveti ythrnah. icin "Haclt Seferleri" 

tertiplemis rye§it cesit.i, Ama 

12 

muhtesem bir vahdete toslamts. KIllg 

kuvvetiyle Osmanlz 'YIYlhamayacaglm 

anlayan Avrupall, ba§ha yallara 

ba§vurmu§; bir nohtada da muvaffah 

almu$tur. 

Kiiltiir istilasiyla saldlrml§ mil 

Ietlere. Osmanlmm horuyucu kanat 

Ian altmda ya§ayan milletleri bize 

hiistiirmiis, Bizi de anlara dii§man 

etmeye gall$mi§. Siyah hopege 

"arap arap gelf" diye seslenisimizi 

nasIIizah edersiniz. Bizimle, islam 

diinyasmm arasindahi bu uguruma 

sebep olanlart hie diisiindiik mii. 

Bir zamanlar ham$umuz, simdi 

col: uzagtmtzda alan bir devlet, 

Kanuni'nin bir hiikremesiyle "danst" 

iilhesinde yasahlamtsti. Basha 

bir devlet, Hz. Musa 'YI kotideyen 

bir ayunu sahneden alml$tl. Bugiin 

sesimizi niryin duymuyorlar Yahudi, 

niryin bu hadar stmardit., Rus, 

nir,;in benim Afganlimtn yurdunda 

han kusuyor .. Bul[!ar nicin edepsizlih 

ediyor.. Yahm kom$umuz 

hangi akilla elini ate§e uzatzyor. 

Biitiin bu sorularm cevabml bul 

mah zorundaYlz. Hastallgm tedavisi 

te§hise, dogru te§hise baglldlr. Bugiin 

tek $eye muhtaclz. Birlige Muhammedi 

uahdete ... Aym Allah 'a, 

aym Peygamber 'e inanan insanlar 

birlikte hareket etmek zorundadlr· 

lar. Goniiller birle§meli. Sinelerdeki 

kalpler aym tempoda atmail. Maddi 

imkanlar, genel menfaatlerimiz igin 

hullanzlmall. 

Bunlan, once devlet biiyiilzlerimiz 

dii§iinmeli. Bizimki sadece yazmah... 

$amil iMAMOGLU 

"... VE SiZLER, YANi OZU GONLU ANAMIN SUTU 

GiBi OLANLAR BAYRAMINIZ MUBAREK OLSUN.." 

BiR KUTLU -GONE 

BASLARKEN ... , 

Biraz sonra gun donecek. insanlar 

hala carsrda ogul veriyor. Bazan 

kendi kendime her gun boyle olsa 

diyorum. Ne vardi her zaman dargmlrklann 

ipleri cabuk incelip cabuk, 

kopsa, tebessurnler aynalarda 

solmasa ... 

Sukiir maddiyattan yana pek 

srkrntrm var sayrlmaz. Ama carurn 

uyumak istemiyor. Anasiz babasiz 

cocuklann basucunda oturuyor dii 

~iincelerim. Onlann verine koymak 

istiyorum kendi kendimi. Onlann 

cercevesiz diisilndiiklerl gibi diisilnemiyorum. 

_ 

Ya kimsesizler yurdundaki

ms. Bankalarda faiz alacaklanruz 

var, devlette hisse senetleriniz var. 

Bir selamrmz ile cok kisivi iki bilk 

IUm ediyorsunuz, herkeste alacagiruz 

var... Ya oksuzleri ya fakirleri 

akhmzm en uzak bir noktasinda da 

olsa dii~iindiiniiz rnii hie Hayrr! Neden 

diislinmediniz Dii~iinemezsiniz 

ki.

Ve sizler, yani ozii, gonlii anarmn 

siitii gibi olanlar, Bayrarmruz 

mubarek olsun. Unutmaym ki kahcrhk 

O'na mahsustur. Hepimiz er 

veya ge~ O'na donecegiz. 

"EFENDIM; BtZLER, MILLET OLARAK KENDt 

KAABILiYETLERiMiZi HARCAMADA COK 

MAHtRtZDtR. DAG BA~INDAKt BiR OGRETMENtN 

KENDi YAZIP SAHNEYE KOYDl1'CU ESERtN 

GOZELLlCtNt BDYDK tLLERDEKi PROFESYONELLER 

GORSELER BDYDK DtLLERtNt YUTARLAR ..." 

NAstHAT 

-Oglum Tahir'e+ 

Zaman aniden ge~ip gidiyor, 

Bu giiniin i~ini yanna birakma! 

Olum kapma mutlak gelecek, 

Ahireti unutup bu diinyaya kanma! 

QOCUK VE GENQLERiMiziN 

EGiTiMiNDE TiYATRONUN 

ONEMi 

M. Fatih ERTUGRUL 

Her gecenin mutlak sabahi var, 

Sevgili okuyuculannuz: 

seyretmeye gelrnis, seyretmesini ve 

Karanhga bakip da giindtizii unutma! 

Miisaade ederseniz sizlere kii dinlemesini bilen olgun bir seyirci 

~iik bir rneseli hanrlatarak yazumza kitlesi vardrr, Ostelik tiyatro oyuncusu, 

ovnavacagt oyunu daha once 

baslamak istiyorum. 

Fftni diinya cok ~elsin diye, 

Deveye sorrnuslar; 

ezberlemis ve defalarca tekrar etrnistir. 

Hurilerle dolu cenneti unutma! 

"Neden boynun egri" zavalh 

deve, bir boynuna, bir horgiiciine bgretmenlik oyle mi ya 

Giinahlann hesabi birgiin gorulecek, bakmrs, sonra bir bacaklanna ve bacaklanyla 

cok giizel bir uyum gosteyircisine 

kabul ettirecek, seyrettire 

bgretmen, once kendisini se 

Yapngnn yamma kar kahr sanma! 

ren kuyruguna bakrnrs, gozlerinl cek, ovnavacak, ogretecek ve sonucunu 

Her yolun bir sonu var, 

yere dikerek; 

da yine kendisi teftis edecek. 

Yollara bakip da sakm aldanma! 

"Nerem dogru ki" diye cevap Daha da zoru, teftis sonucuna gore 

vermis. 

basarrh veya basansrz sayrlacak. 

Bu vazrmizda sizlere, tiyatrolar, 

bilhassa okul tiyatrolan, tivat 

• buyrun, cikm isln lcinden crkabi- 

Yiiz bilinmeyenli bir denklem, 

Para, mal, ~ohret hep ~e~ici, 

Dalkavuklara karup dostunu unutma! 

rolann egitimde kullanrlrnasr ve faydalan 

lirseniz! . 

Nefsinle miicadele et, ona kamp da, 

iizerinde durmak istiyorum. 

Evet Biz sirndi su sonucu ~Ilirseniz! 

Tiyatroyu ~oyle tarif ederler: karabiliriz saruvorurn: 

Sakm hal Yiice Mevla'YI unutma 

"lnsaru, insana, insanla anlatan 

"Meger ki ogretmenlik en zor 

EdipERSOZ 

bir sanat dah". 

tiyatro oyunculugudur, oylevse ogrenciler 

birer seyirci, smrf bir sahne, 

Krsa arna, ne kadar ozlii bir tao 

rif degil mil 

egitimin her kademesindeki idareciler 

DUYURU 

Halkla Iliskiler MudiirUmiiz 

de birer yonetmen veya reiisor 

•.. ve insaru, insana, insanla 

anlatmak ..• 

diirler. Dolayisryla okulda kocaman 

_ Birde derler ki; "tiyatro sanatfYlSIolmak, 

hele hele oyuncusu 01. mi" 

birer tiyatro blnasi sayrhrlar degil 

Saym Edip ERSOZ'iin bir kiz mak cok zordur." Egitim ve ogre. Okullardaki sevgili ogretmen ve 

cocugu diinyaya gelmistir. timle, tiyatronun ilgisine gelince genel 

idarecilerimiz, bu gercek tivatrocu 

gorii~ler su ortak noktada birleluklarmm 

yanmda, hemen her okul 

~EYMA ~ENtZ ismi verilen 

sirler: 

sonunda da, bilhassa ogrenci velllerine 

seyrettirmek iizere bir tiyatro 

yavruya hayrrh uzun omurler 

"Ogretmenlik, diinyanm en zor 

dilerken, Edip-Nurten ERSOZ tiyatro oyuneulugudur." 

- haZirlamak isterler. Tabii bu giizel 

~iftini candan tebrik ederiz. 

Bu bUyiik iddiaya destek veren istegi biitiin okullardaki biitiin idarecl 

~hsi gorii,lerimizi siralamak istiyorum: 

ve ogretmenlerin katlldlgml soy- 

Birlige

egitlm ve ogretimde kullarulabilme- Bu konuda tecriibesiz idareci Sonuc olarak biz, "tiyatronun, 

sinin biiyiik faydalanndan" haberi ve ogretmen, tutar "Cimri" ile bas- insan iizerine yaptlgl biiyiik etki, 

yoktur. Dolavisryla bazi idareciler lar, ama cok gecmeden brrakmak egitim ve ogretimde mutlaka kullabilhassa 

ogrenci ve velilerinden ge~ zorunda kahr. Sonra yine cok pro- rulmalrdrr" lddiarmzi tekrarladiktan 

len bu isteg], okul koruma dernegi fesyonellik isteyen baska meshur sonra bu i~ icin yaprlmasi gereken 

yararma bir ozel tiyatro ile anlasa- "$ bir oyunu d d dener. Vine birakrr. So- pro blem Iere getlrdlgimlz ~oziimleri 

rak savusturur, nun a a, ya vilzlerce defa oynanan 

"Catalh Koyii" veya hicbir de siralamaya cahsahm: 

Burada karsinuza ~I,kanen sac- edebi deger! olmayan bir oyunla, - Her iI ve ilcede, mutlaka 

rna durum sudur: "Sogiitlii Koyiin bgretmeni" ile ke- Genclik Merkezleri ve Okul temsil 

Kendi ogrencilerini, ana-ogulu cileri kacmrlar. kollari kurulmah ve desteklenmeli, 

oynayan sahnedeki erkek ve krz iki Okul bir tiyatrodur diyeceglz, Ama bu yapihrken, "dostlar ahsveogrenciye 

elele tutusturmayanlar, ogrenci seyirci ayru zamanda oyun- riste gorsun" zihniyetinden kesinlik 

bu ozel tiyatrolarda, anadan iiryan cu, ogretmenlik en zor tiyatro Ie kacrrulmalrdir. 

tiyatro sanatcrsi adi altmdaki rna- oyunculugu ve smrf bir sahne ola- - Bu tiir cahsmava goniillii gelum 

kadmlan seyrettirirler de, yap- cak, boyle oldugu halde, bir okul len gencler ve ogrencilerle ilgileniltiklan 

sacmahk akillanna bile gel, sahneye koyacak bir oyun bulama- meli, gelen ogrenci, bir daha boyle 

mez. Velevki bu tiir mahzurlar 01- yacak. Inanmak miimkiin degil... bir faaliyeti birakip kahveye gidemasa 

I e, a~an I veya az basanh ~gil ama, inanm durum bovte.; - Genclerden ve og~renciler- 

bil b I Efendim inanmak miimkiin de- rnemelidlr. 

en giizelinin kendi ogrencilerinin M'II' I I Egitim Genclik ve Spor den, kahvelere ve soziim ona 'eglenyaptlgl 

oldugunu bir tiirlii dii~iine- Bakanlrgr'nm "bg~retmen Yazarlar ce yeri olarak tanmlan batakhanemezler. 

Serisi" diye bir yayrru var. Ad: ve lere gitmemelerini istemeden once, 

Tabii, bir oyun sergileyecek sa- amact ne giizel deg~il mil Ama ne her . okula bir spor salonu, geregi ka- 

olmayan, spor yapacak tesisi hikmettir bilinmez, cok degerll bir 

Ionu 

olmayan orta dereceli veya yiiksek arkadasrmin verdigi bir tiyatro ese- dar arac ve malzeme, ogretmen ve 

okul idarecileri, mikrofonu kaptik- . ri, basrlmaya karar verdigi halde idareci saglanmalrdir. 

Ian zaman, ogrencilerin kahvehane sekizinci senesine girdigi halde, bir - Sadece gen~ligin degil, co-. 

ve diger eglence yeri adt altmdaki tiirlii yaymlanamadr, hikmetlni bile gu konuda rnaalesef bilgisiz oldugub 

kh ogrenemedik... na lnandrgrmrz vatandaslanrmzm e- 

kim ata keserler, anelere gitmemeleri icin ah- k Efendim, bizler, millet olarak gl v'{' mu ve ogretirm ..~ . . .. 

rem ozellikle 

"'d '1 endi kaabiliyetlerimizi harcamakta egitlm ve og~retim arnach oyunlann 

Bu tur I areci er, ogrencilerin 

y 

cok mahirizdir. DagV basindakl bir I ik dil I'd' 

boyle yerlere gitmemelerini lsterne- ..~ "$ •• yazl masl tesvt e I me I Ir. 

d .. ogret~enin kendi vazip sahneye Egitim ve ogretim amarIJ bir 

en once, onlan ora lara gonderme- koydu.gu eserin giizeJligini biiyiik il- Y 

yecek me~galeleri temin etmeye ~a- lerdekl profesyoneller gorseler bii- oyunun yazllmasmda, en biiyiik bah~malan 

gerektigini ne zaman ogre- yiik dillerini yutarlar. Ama 0 ogret- ~anOin yine bir egitimcinin yapanecekler, 

~ok komik olduklarmm ~enin idarecisi ne tenezziil edip go- cagl gozardl edilmemelidir. 

ne zaman farkma varacaklar rur, hasbelkader goriince de neden - Ost diizey yetkilileri ve ma- 

Aynl ~eyi istanbul'da da gor- boyle yaptm diye ogretmen hakkm- kamlarm, ogretmen yazar ve sanatmii~tiim. 

Ge~enlerde iiniversitelerin da soru~turma a~ar. ~llan te~vik i~in, gereken ne 'ise 

bulundugu bir semtte bir kahveha- Ah... yapmaya biran once ba~lamahdlrneye 

girdim.

- 0 giizel Kumandan ve 

o giizel Verilerin aziz hanrasma 

SANLI FETiH! .. 

, 

Ibrahim KAN 

uu GECE!.. 

- Leyle-i KADiR icin-: 

Istanbul fethedildl bundan be, 8I1r once, 

Fethetmek nuib oldu Fatih gibi bir gence. 

Miijdeledi Peygamber enceden Fatih'imi, 

Ovdii 0ULUONDER kahraman neferiml. 

BindortyiizeUiii~ doviiliiyordu Buriar, 

~ebidlik ,erbetinl i~lyordu arslanlar. 

Atlann kifneyi,i, erlerin giirleyi,i, 

Olur mu bi~ sava,ta Milletimin bir e,l 

Korku yoktu gonliinde fI1nll TORK erlerinln; 

~iinkii !min doluydu goklii neferlerinln. 

Biiyiik·kii~;Bizansb titriyordu yiirektan, 

Vazge~yordu toplar surlamn dovmekten. 

Boguyordu zulmeti VOCEDtNtN NURLARI, 

Diifiiyordu yerlere BizanshnlD ba~lan. 

~ahlarurufll aBkarim sel gibl ~ghyordu, 

En basta Sultan Fatib Bevin~an aghyordu. 

Bir sah sabaluydt bur~larmda Bayragun, 

Dalgalandl Ezan'la Bizans oldu topragllll. 

Altwda yaUyordu alkanla ULUBATLI'M, 

Seyrediyordu onu aghyordu KIR·ATLI'M. 

Onde Ak,emseddin'le girdi Ayaaofya'ya, 

Seede edip birlikte bllfladllar DUAYA. 

IBlam·bul artIk 0 giinIslam·bol'a doniiflii. 

Du.tii giindarlerden hay, HiLAL'le yer degiftl. 

Bizans HalJu yollara dokiildii birer birer, 

Krallan tazimle Fatib'imden at diler. 

Oguz • soylum affetti biitiin Bizailshlan; 

~nkii bOyle yapardl ULu·TORKHakanlan. 

Makke'den, Medina'den, Kudiis'den sonra galen, 

o tertemiz beldeyi ha~I'dan TUrk'dii alan. 

MUftuladt Fethinl Peygamberler Hlitemi, 

Ta 0 giinden bllfladt hayhlann mitami. 

Kur'an'da adr g~en 0 Belde·j Tayyibe, 

Ka~asrr durak oldu ~EH!D EBA EYvtl'B'e 

Yeni blr ~ga glrdi tarib Sultan MEHMED'le, 

Oliimsiizle~i ismi arulaeek RAHMETLE. 

Cihanda tek padi,ap, tek devlet, tek PaY'1Tabt, 

OJBunistedi amma, aiilmedi kendina BAHT. 

Ayaaofya'dan sonrahedefi SENPIYER'di, 

Yllfasaydt Fatib'im ROMA'yada girerdi. 

Alpaalan'la deiilfti bahtl BizansWarm, 

Fatih'le ele ge¢ tabu Bizanlhlarm. 

Ne onu unuturum, ne de 0 ~erileri, 

Hiy ytkmaz hayalimden gage yiikseliflerl. 

Onlar Feth·i Milliin'le goniillerda hep Nar. 

Sevgileri bugiin de slflmaz kalplera ~ar. 

tllkiisii ISLAMoldu TURK'iin bin ytlboyunca, 

A1eme NtzAM verdi OLKOsONONYOLUNCA. 

Bu OLKO, bu tMAN'la ODAM, QYMA(HM,YURDUM, 

Erer felaha aneek. son bulur her bir derdim. 

TUrkliigun hamurunu IsLAM'm mayaalyla, 

Yogurup bezemeli, 0 e,siz hayaalyla. 

ltte 0 giinceddimin ne kabri takmelenJr, 

He de 0 diinkii kolem benim ile eglenir. 

Bllfluln kendimiza donUt hareketimiz, 

Onlensin artlll yater M1LIJ FELAKETlMtZ. 

Incinmeden uyusun kabrinde ~ANU ECDAD, 

DON onlardt bugiin de blzler edeJim ctHAD. 

Bu gecenin adma denir Leyle-i KADiR, 

Miibarek gecelerden budur olan en nadir. 

"Bu gece indirdik" der, KUR'AN'I YOCE..ALLAH, 

Bu gece tevbe eden her kul i~in var felah. 

"lcinde bu gecenin olmadlgl bin aydan, 

Hayirhdir bu gece" bak oyle diyor YE~DAN. 

"Rabbinin izni ile her i~ icin melekler, 

Bu gece ta fecre dek arza iner ve bekler" 

"Bu gece bastan basa her yer selam, selamet", 

Bu gece gonullere dolar sefkat, merhamet. 

Bu gece gokten yere rahmet yagar, nur yagar, 

Bu gece karanhga iMAN gunesi dogar. 

Bu gece "tesbih eder Iisanmca her varhk" 

Bu geceye hiirmeten ALEMDE olmaz darhk, 

Bu gecede niyazlar, nazlar goge yiikselir, 

Bu gecede her gonul HAK icin cusa gelir. 

Bu gecede affolur tevbe edilen giinah, 

Bu gecede secdeye kapanan ahnlar mah. 

Bu gece kabul olur biitiin iyi dilekler, 

Bu gece her ibadet bir sevaba bin ekler. 

Bu gece dudaklardan dokulen tek bir sestir, 

Bu gece hava baska ilahi bir nefestir. 

Bu gece peygambere SALAT okur MO'MiNLER, 

Bu gece hep melekler SAF SAF onlan dinler. 

Bu gecede ni'rnetin binbir cesidi vardir, 

Bu gece mii'min zengin, kafir yine nacardir, 

Bu gece kalpte zikir, dilde zikirdir olan, 

Giinahlara tevbedir, HAKK'a ~iikiirdiir olan. 

Bu gecede mihraplar, mimberler, minareler, 

Mii'minlerle beraber okur tath nagmeler. 

Eri~ir HAKK katma dalga dalga dualar, 

Bu gece yiizler aktlr kalpte nurlu ~ualar, 

Ad! giizel, kendisi miibarektir bu gece, 

E~i yok, benzeri yok, ~iinkii tektir bu gece. 

Biz miicrim kuUanm, Ey ya Rabbe'l Alemin, 

Bu gece hiirmetine, baw~la, affet AMiN. 

16 --------------"""-------------------Birlige QAGRI

"KADiR GECESi. iSM-i AZAM. CUMADA DUALARIN 

KABUL OLUNDUGU SAAT, ALLAH (CC)'IN RIZA 

VE GAZABI VE SELAT-I VUSTA GiZLENMi~TiR. 

CtlMLESiNiN KADR-i KIYMETi PEK BtlYOKTtlR. 

~A YET BUNLAR MALUM OLSA iD1 BU 

VESiLELERLE VE BU ZAMANLARDA YAPI LAN 

iBADAT VE TAATIN MUTLAK KABUL 

OLUNACAGINDAN, SAiR ZAMANLARDA BiR NEVi 

TEMBELLiGE, UYU~UKLUGA SEBEP OLUP, SAiR 

GtlNLER DEGERLENDiR1LMEYECEKT1. .." 

KADiR GECESi VE FAZiLETi 

Saffettin AKCAN 

"Dogrusu biz Kur'an-i Kadir Geeesi'nde indirmisizdir. 

Kadir Geeesi'nin sen ne oldugunu bilir misin Kadir 

Geeesi bin aydan hayirhdir. Melekler ve Cebrail 0 

geeede Rabblerinin izniyle her tiirlii i~ icin inerler. 0 

geee tan yerinin agarmasma kadar bir esenliktir"! Acaba 

bu geeeye nicin Kadir Gecesi denilmistir Once bu 

konu iizerinde durmak istiyoruz. Bu geceye Kadir Gecesi 

denilmesinin sebepleri; 

a) Kitab-i Mubinin bu geeede inmeye baslamasr' 

b) Bu geeede yapilan ibadet, taat sair geeelere nisbetle 

1000 aydan daha efdal ve hayirh oldugundan ' 

c) Bu geeede bu seneden obiir seneye kadar oIan 

(bir senelik) kader, eeel, nzik takdir olunur. Bu takdirin 

manasi bu tiir biIgilerin Allah-ii Zilleelal tarafmdan 

meleklere bildirilmesidir", "0 geeede bu emirler aynhr"! 

d) Bu geceye has miistakil bir surenin 01u~u6 

e) Bu geeede envan teeeIIiyat, envan kudsiyye ve 

nefehati Rabbaniyenin yeryuzune hakim olmasmdan 7 

f) Bu gecede melaikenin yeryiiziine inip orayi doldurmalanndan" 

g) Bu geee magfiret, rahmet ve bereket yagmasmdan 

ve Allah'm zatmm tecellisinden" 

h) Bu geeenin ~eref ve kadrinin cok buyuk olusundan' 

bu geceye Kadir Gecesl denllmistlr. 

Yukanda gecen Kadir Suresi'nin nicin nazil oldugu 

meselesine gelinee, bunun sebebi ise: 

a) Efendimizin bir gUn ashabma Ben-i israil'den 

Semsun adh birinin Allah yolunda 1000 ay cihat ettigini 

anlatmea ashab cok sasmh (kendi omurlerinin krsa 

ve 0 kadar sevap alamayaeaklanndan) ve iizilldtHer. 

BirHge QAdRI 

Onlan yani biz ummet-i Muhammedi teselli i~in Cenab-i 

Hakk bu sureyi inzal buyurdu' I - 

b) Efendimizin Mirac Geeesi'nde onceki iimmetlerin 

hayatlannm cok uzun ve dolayisiyla cok ibadat ve 

taat yaptiklanm gorunce kendi iimmetinin omtirlerinin 

cok kisa oldugunu da bildiginden cok mahzun oldu. 

Cenab-i Hakk, habibini teselli icin bu sureyi inzal buyurdu' 

c) Vine Efendimizin ashabma Ben-i israil'den 4 kisinin 

- ki bunlar; Eyyub, Zekeriyya, Yusa ibn Nun, 

Hszkiyl ibn Acuz'dur- bir an bile gaflette ohnaksizm 80 

sene Allah'a ibadet ediyorlar ve olaya duyulan taaccub 

sonueu bu sure-i eelile inzal buyuruluyor'". Bu arada 

gizlenmis olan; Kadir Gecesi, lsm-i Azam, Cuma'da dualann 

kabul oldugu saat, Allah'm nza ve gazabt ve salat-i 

Vusta'" - ki hepsinin kadri kiymeti gercekten cok buyuktur 

- ~ayet bunlar malum olsa idi bu vesilelerle ve bu 

zamanlarda yapilan ibadat ve taatm mutlak kabul olacagmdan 

sair zamanlarda bir nevi tembellige, uyusukluga 

sebep olacagmdan sair giinler degerlendirilmeyecekti, 

Bunlann bilinmemesinin bir diger sebebi de butun 

gun ve geeelerde bunlan aramak gayesiyle ihya etmek, 

her an uyamk bulunmannz istendigindendir. Bir 

misal verirsek: lsm-i Azam Kur'an-i Kerim'de aciklanmarmstir. 

Dolayisiyla Kur'an bastan sona okunursa 

mutlaka bu arada ism-i Azam'l da okunmus olacagmdan 

0 sevabi nail olunur. Bu geeenin gercekten cok milhim 

ve aranmaya deger bir gece oldugunu su hadisi 

serif ve sair rivayetlerden anhyoruz: "Kim ki Ramazam 

ve Kadir Geeesi'ni ehemmiyetine inanarak geregi 

gibi ihya ederse affolunur'P Ashabdan biri ruyasm- 

17

da Kadir Gecesini Ramazanm son yedi giiniinde goruyor 

ve olayi Efendimize anlanyor. Enfedimiz de; 

"Sizin 0 ruyaruzi ben de biliyorum, Kim 0 geceyi ararsa 

Ramazanm son yedi giiniinde arasm" buyurdu 16 • 

Ebu Said (RA) Hazretleri ise Resulullah ile Ramazan' 

m 10 ile 20. giinleri arasmda itikafa girdigini ve 20. 

giiniin sabahr Efendirnizin disan cikrp; "Ben Kadir Gecesi'ni 

gordum ama 0 bana unutturuldu(*) Siz O'nu 

Ramazanm son 10 giiniinde ve tek gecelerinde araym 

ve ben 0 gece su ve camur icinde secde yaptim sonra 

(son 10 giin icinde) simdi kim Resulullah'la itikafa 

girecekse girsin" buyurdugunu rivayet etti ve "Biz 

de girdik. 0 anda havada his: bulut yoktu bir anda 

bulut geldi ve yagmur yagdl ve mescidin tavam akn. 

o srrada namazda Resulullah'i gordum ki; alnmda su 

ve carnur izi vardi (Yani 0 gece Kadir Gecesi idi)" dedi' 

Hz. Ai~e (RA) Validemizin de; "Efendimiz Ramazanm 

son 10 giinii gelince ailelerini uyandmr ve .0 

geceleri ihya ederdi" dedigi rivayet edilir!". Vine bu 

mevzu ile i1giJi Ebu Said el Hudri; "Resulullah Ramazanm 

ilk 10 gununde itikafa girdi. Sonra 10 ile 20. giin 

arasmda 10 giin itikafa girdi (Bir Tiirk cadmnda ve kapismda 

ham vardi) 20. giiniin sabalu hasm eliyle ahp 

cadmn bir kenanna koydu, basuu cikartarak: "Ben 

Kadir Gecesini aramak icin ilk lOve sonraki 10 goode 

itikafa girdim ve Kadir Gecesi'nin son 10 goode oldugu 

bana bildirildi. Simdi kim benimle itikafa girecekse girsin. 

Kadir Gecesi'ni tek gecelerde goruyorum buyurdu" 

dedi'". 

lbn-i Abbas (RA): "Resulullah Kadir Gecesi 'ni son 

10 giinde veya 9, 7, 5. giinlerde araym" buyurdu dedi20 • 

Zirrin (RA)'den bir rivayete gore, Ubeyy Ibn Ka'be 

(RA): "Ey Ebel Miinzrr Kadir Gecesi'ni bana anlat" dedim. 

(Ibn-i ~esud)'dan soruldu: "Kim senenin gecelerini 

ibadetle gecirirse Kadir Gecesi'ni bulabilir. Allah Eba 

Abdurrahman (RA)'a rahrnet etsin. Yemin olsun ki, Kadir 

Gecesi'nin Ramazanda oldugunu biliyor" dedi. Aynca 

miisedded rivayetine sunu ekledi: "Ama buna baglamp 

kahp ihmalkar hareketlerini kerih gordiigii lcin veya 

avunup kalmamalan icin, hangi giinde oldugunu soylemedi" 

dedi. Daha sonra Kadir'in Ramazan'm 27. gecesinde 

oldujiuna ittifak ettiler'" . 

lbn-i Mesud: "Resulullah 27. gecede araym" bir baska 

rivayetde de; "Son 7 gunde arayrn" buyurdu, dedi22 • 

Resulullah son 10 giinde diger giinlerden daha fazla ibadet 

ederdi. Kadri son tek gunlerde araym23. Abdurrazzak 

(RA)'dan nakledildigine gore; "Hz. Orner (RA) ashabl 

topladl ve on lara Kadir Gecesi'ni sordu ve son 10 

gOnde oldugunda ittifak ettiler. Sonra Hz. Orner (RA) 

kendilerinden ya~c;:ada1ta kii~iik olan ibn-i Abbas (RA)'a 

aym soruyu sordu da "27. gecedir" dedi. Hz. Orner 

(RA); "Nereden anladm" deyince tbn-i Abbas (RA};_ 

"Bilmiyor musunuz Allah Teala gokJerin saYIslm 7 

olarak, yerin saYIsml 7 olarak, gOOlerinsaYIslm 70larak, 

insamn yaratddlgl azalan 7 olarak, Kabe'de tavafl defa, 

cemre 7 ta~, akrabahk 7 nesile kadar, neseb 7 gobege 

18 

kadardir." dedi24. 

Kadir Gecesi'nin hangi gece olduguna dair Efendimizden 

ve ashabdan nakledilen rivayetlerin dismda sair 

zevati kiramdan yaklasik 44 gorii~ mevcut ohnakla beraber 

biz bunlann ilk 21'ini zikredecegiz: 

1- Sia tarafmdan bu gecenin kaldmldrgma dair anlayis 

kesinlikle dogru degildir. 

2- Bu gece Efendimizin zamanmda bir defa vuku 

bulmustur. 

3- Bu gece sirf biz ummet-i Muhammede hassdir. 

4- Bu gecenin tiim sene de olma ihtimali var (Hanife, 

Kadihan, lkrime, Ebubekr Razi) 

5- Bu gece Ramazamn tiim gecelerinde olma ihtirnali 

var (Bazr Hanefiler, Safi, imameyn ve Buski) 

6- Biiyiik Hanefi, tefsir, fikih ve akaid alimi Nesefi; 

"Kadir Gecesi'ni her ayda gozler onu aradi" diyerek 

sair giinlerde de olabilecegini belirtti. 

7- Bu gece Ramazamn 1. gecesidir (Enes'den nakledilen 

bir rivayette Kadir Ramazamn 1. gecesidir buyuruldu.) 

8- Bu gece Ramazamn 15. gecesidir. 

9- Bu gece Ramazamn 17. gecesidir. 

10- Bu gece Ramazamn 10 ile 20. giinii arasidir (Nevevi) 

11- Bu gece Ramazanm 10 ile 18, giinii arasidir. 

12- Bu gece Ramazanm 10 ile 19. giinii arasidir. 

13- Bu gece Rainazamn 10 ile 21. giinii arasidir (~a· 

fi ve cemut) 

14- Bu gece Ramazamn 10 ile 23. giinii arasidrr. 

15- Bu gece Ramazamn 10 ile 24. giinii arasrdir. 

16- Bu gece Rarnazanm 10 i1e25. giinii arasidir. 

17- Bu gece Ramazanm 10 He 26. gimu arasidrr. 

18- Bu gece Rarnazanm 10 ile 27. giinii arasrdrr (ittifak 

halinde) 

19- Bu gece Ramazamn 10 ile 28. giinii arasrdrr. 

20- Bu gece Rarnazamn 10 ile 29. giinii arasrdir. 

21- Bu gece Ramazamn 10 ile 30. giinii arasrdrr", 

NakJedilen rivayetlerin umumu 27. gece He i1giJi 

oldugundan bu geceyle ilgili diger rivayetlerden bazilan 

da: 

- 27. gece hakkmda miistakil bir hadis mevcut (Buharii6 

- Ubeyy ibn Ka'b: "Bu gecenin Ramazanm 27. 

gecesi olduguna yemin edebilirim" diyor2 . 

- Hakeza'da aym sekilde zikretmektedir'". 

- Kur'arr'daki Kadr Suresi 30 kelirneden ibarettir 

ve 27 kelirne HiYE (0 Kadir Gecesi) manasma geldiginden 

yine 27. gecedir denildi29 • 

- Leylet'iiI Kadr; Araps:a terkibinde 9 harftir ve 

surede 3 defa tekrar edildiginden yine "27. gecedir" 

denildi3o. 

- Vine bu gecenin hususiyetIerinden olmak iizere 

Sufyan-I Sevri; "Bu gecede Kur'an okumak, dua ve istigfar 

-;:okhaytrhdlr" demi§tir31 • 

- Hz. Ai§e, Efendimize; "Bu geceye rastlarsam nasd 

dua edeyim" diye sorunca O'da; "Yarabbil Sen affe- 

Birlige QAGRI

Melekler ugradlklarl tum miiminlere selam vedicisin 

ve affr seversin, beni affet, diye dua et" buyurmU!itur32. 

- Sard ibn Miiseyyem: "Bu gecede yatsi namaznn 

cemaatla krlan nasibini ahr" demistir " . 

- Efendimizi su ve camuru secde ederken gormek 

(riiyada) yine bu gecede ve gunduzunde " . 

- "Gunes suasiz (tepsi gibi) meleklerin coklugundan 

ismlar yeryiiziine dagilmaz" denildi. (Nevevij" . 

- Hava ne soguk ne de sicak olur" . 

- 0 giiniin sabahr gunes hafif krrrmzi ve acik olarak 

dogar37. 

Giine~ diiz olur (ay gibi)38 . 

- 0 giin gunesle seytan crkmaz ". 

- Cabir ibn Semere ; "0 gece ruzgar ve yagmur olur 

yildizlar parlak ve acik olur" dedi" . 

- Hureyre; "0 giin yeryiiziinde taslardan daha cok 

melek olur" dedi'" . 

- Bu gecede tevbe kabul edilir42 • (Mutlaka) 

- Giine~in dogusundan bansina dek hava acik 0- 

lur43• 

rir44 . 

Bu gecede yapilan hayir 1000 aydan daha hayrrbdrr45• 

46 

Bu gecede yapilan ser 1000 aydan daha kotudur 

Bu gecede olenden kabir suali kalkar" . 

Bu gecede guzel sular tatlamr'" . 

Simdi de Kadir'in nicin giindiiz degil de gece 01- 

dugu uzerinde durmak istiyoruz: 

- Gece hayan daha hayirh ve ruhani hayat olusundan. 

lira ayet-i Kerimelerde: 

"Gece saatlerinde Allah's zikret" (Taha, 130) 

- "Onlar geceleri az uyuyanlardi (Zuriyat, 17) 

- "Geceleyin ve yildizlar kaybolurken onu tesbih 

et" (Tur, 49) . 

- ~iiphesiz gece kalkrsi daha tesirli ve 0 zaman 

okumak daha elverislidir" (Miizzemmil, 6) 

- Ey Muhammed! Gece uyamp fazladan namaz 

kil" (lsra 79),49. \ 

Bir hadisi serifde de: "Gecenin son ii~te biri olunea 

Allah diinya semasma iner ve kullanna rahmet eder" 

buyurulmaktadrr. Vine gecelerde; insan ilahi SIr ve tecelliyata 

daha yakmdir. C;iinkUkalp bombos (mesguliyetsiz), 

gecenin sakinligi, husu ve korkuam olusundan 

ve kalbin ibadete daha hazrr olmasmdan, yine gecede 

Allah'm zatmm tecelli etmesinden'" (Ruh'ul Beyan) 

Fakat ttim bu rivayetlerin ve gorii~lerin yamsira sunu 

da gozonune almak gerekir. Sajrin biri: "Ey Efendi! 

Leyle-i Kadirin bize nicin cesitli alametlerinden bahsedip 

duruyorsun. Eger sen zamanm kadr-u kiymetini 

bilir (geregi gibi degerlendirirsen) her gece bir Kadir 

Gecesi'dir" demistir, 

KAYNAKLAR: 

1- Kadr Suresi, ayet: 1, 5 

2- Kur'an Dili. Hamdi Yazrr, C: 9, s. 5964, Beydavi Tefsiri, 

C: 6, s. 545, Buhari (Tecrid) C: 6, s. 313-322. Edva'ul Beyan. 

C: 9, s. 379-393. Feth'ill Bari (Askalani), C: 4, s. 202- 

211. 

3- a.g.t. ve hadis kitaplan. 

4- a.g.t. 

5- Duhan suresi, Ayet: 4 

6- Ebu Davud C: 2, 5.381-390 

7- Edva'ill Beyan (Kasanti] C: 9, s. 379-393. Safvet'iil Tefasir. 

C: 3, s. 584. 

8- Safvet'ill Tefasir, C: 3, s. 380, Feth'ill Bari. C: 4, s. 202-211, 

Ruh'ul Beyan, C: 4, s. 878 . 

9- Aym tefsirler 

10- Muntekii [Ibn-i Baci) C: 2, s. 87-89, Nevevi. C: 5, 5.163, 

Ruh'ul Beyan, C: 4, s. 678 

11- Hak Dini, Hazin, Ruh'ul Beyan, Nasfi, Beydavi, Ebu Davud, 

C: 2, 5.381-390 

12- Munteku C: I, s. 427 

13- Kur'an Dili 

14· Tecrid-i Sunh, C: 6, s. 313-322 

15- Feth'iil Bari, C: 4, s: 202-211 

16- a.g.e. ve sh. . 

17- a.g.e. ve Ebu Davud, C: 2, s. 381,390 

18· a.g.e, ve Irsad'us-Sari (Kastalani) C: 3, 5.429 

19- a.g,e. ve Ebu Davud, C: 2, s. 381, 390 

20· Ebu Davud, C: 2, s. 381, 390 

21· a.g.e, ve s. 

22- a.g.e. ve s. ve Tecrid 

23- Sunen-i Tirmizi, C: 2, s. 75 

24- Feth'iiI Bari, C: 4, s. 202, 211 

25. a.g.e., ve s. 

26- Ebu Davud, C: 2, s. 381, 390 ve Tecrid 

27- a.g.e. ve s. 

28· Feth'ill Bari C: 4, 5.202,211 

29- a.g,e, ve s. ve Ruh'ul Bevan, Edva'ill Beyan 

30- a.g,e, ve s. ve Edva'ill Beyan, C: 9, s. 379,393 

31- Tecrid-i Sarih, C: 6, s. 313, 322 

32- a.g.e. ve s. 

33- a.g.e. ve s. 

34· a.g.e, ve s. ve Ebu Davud, C: 2, s. 381,390 

35- Feth'iiI Bari, C: 4, s. 202, 211, Edva'ill Beyan, C: 9, s. 379, 

393, Nevevi. C: 5, s. 163 

36- Feth'iiI Bari. C:4, s. 202, 211 

37- a.g.e.ves. 

39. a.g.e. ve s. 

39- a.g.e. ve s. 

40· a.g.e. ve s. 

41- a.g,e. ve s. 

420 Nesefi. C: 6, s. 545 

43- Ruh'ul Beyan, C: 4, s. 678 

44- Feth'iiI Bari, C: 4, s. 202, 211 ve ir§ad·tis-Sari.C: 3, s: 429, 

439· 

45- Edva'iil Beyan, C: 9, s. 379, 393 

46· a.g.e. ve s. 

47- Ruh'ul Bcyan, C: 4,5: 678 

48- Feth'iiI Bari, C: 4, 5.202,211 

49- Edva'iilBeyan,C:9,s.379,393 

50- Tecrid-i Sarih, C: 6, s. 313, 322 

(*) IIadiste geccn "unuttum" lafzl~dan bir peygamberin unutup-unutrnamasi 

meselesi akla gelir ki, tebligi (Ommete bildirilmcsi 

gerekli olan sevier) vacib olan ahkam icin unutrnasr caiz 

degildir (Yani unutmaz). Unutmak caiz olsa da fiilen vuku bulm~I§t1r. 

Fiilen vaki olsa bile Allah Tcala hatrrlanrdi [Tecrid-i 

Sarih, C: 6, s. 313, 322). 

Birli~e QAGRI--------------------------------- 19

IDEALtMtZDEKi BDYOK 

ISLAM-TURK DEVLETI 

Burhan ULUCAN 

Her, islam'a hizmeti olc;:Uedinen. 

TUrk milliyetc;:isinin gonlunde 

yatan bUyUk islam-TUrk Devletinin 

kurulmasrdrr. Cumhuriyet doneminden 

bu yana hep gUc;:IUve mUreffeh 

bir TUrkiye icin cahstlrms, ama 

soyle, ama boyle esas mesele tatbik 

edilen sistemdir. Bizce onemli olan, 

Batmm ilerlevisine bakrp kucagma 

atrlmak rm yoksa islarn'rn ernrettigi 

degerlerle yola crkrp bizim kesfedemeyip, 

Bannm basanh oldugu sahalarda 

uygulamaya gecrnek midir 

Tarihi iyi bilmeyen avdrn kitle hiebir 

zaman halka. oncuhlk yapamaz. 

Neden tarih (:UnkU c;:okU~ler, crkrslar, 

ilerleyis, geri kalrs sirlan ve 

aciklamalan hep tarihte yatmakta- 

islam'a hizrneti olc;:Uedinen her 

TUrk milleyetcisinin islam oncesi ve 

islam sonrasi Turk tarihini iyi bilmesi 

lazlm. Ben burada tarihten 

bahsetmeyecegirn. Sadece vrllardrr 

ozlernini cektigimiz vagda~ ve rniireffeh 

bir islam-Turk devletinin gerceklesrnesi 

icin gereken ana nokta 

Ian gilniirnilzlln diliyle ozetlerneve 

cahsacagrm, Siyasi, iktisadi ve killtilrel 

acrdan gUc;:1iive mUreffeh bir 

islam', olc;:Uedinen TUrkiye gormeyi 

hicbir ulke istemez. Senelerdir cevrilen 

dolaplar, beyinleri yikanmrs 

kukla ve hainler, milli ve manevi degerlerimizi 

tahrip etmek isteyen, 

halkrmrzi kompleksli halk haline getiren 

ic;: ve d,~ mihraklarm eserleridir. 

Surasi bilinmelidir ki; iktisadi 

ve sosyal kalkmmamlz yolunda islam'a 

hizmeti gave edinen bUtiin 

TUrk milliyetc;:ileri birlikte fedakarhk 

ve mesuliyet yUklenmi~ durumdadlrlar. 

BiiyUk islam TUrk devleti· 

ne ula~mak ic;:in s,kmtl ve c;:ilelere 

gogUs gerip c;:ok c;:ah~,p sablfh 01- 

mak zorundaYlz. Daha dun 10 mil- 

20 

ENHAYIRLI 

GECE ... 

ONDAN 

Zamanm birbirinden farki 

yoktur. Icinde vuku bulan hadiseler 

zamam degerlendirir. Ramazan-i 

Serif kiymetini Leyle-i Kadir' 

den ahr. Leyle-i Kadir'de Peygamber 

Efendimize Kur'an'i Kerim'in 

nazil oldugu gUnden ahr. Bu misalleri 

geceler i"¢erisinde en verimli ve kiymetli 

bir gecedir. Cenab-i Hakk; 

Kur'an '1 Azlmilssan 'in 97. suresinde 

5 ayeti Kerime ile bizlere bu sevine 

Ii gtinU ihsan ettlginl bildirrnistir, 

Kadir Gecesi ile mtisllimanlar hiebir 

ummete nasip olmayan ilahi imtiyazlara 

mazhar olmuslardir: Ben-i 

lsrail ve gecmisteki insanlann orniirleri 

800-1000 sene arasmda olmasina 

mukabil, timmet-i mtislUmanm 

omurlerl 60·70 sene arasmdadir. Bu 

durum karsismda Peygamberimiz 

Cenab-i Hakk'a tazarruda bulunmus 

ve iimmeti de "Kadir Gecesi bin aydan 

hayirhdir" Liitf-i ilahisine nail 

olmuslardir, 1000 ay dogrudan 

dogruya 80 sene yapar. 90 sene omrii 

olan bir miisliiman 6400 sene 

yasamis olur. Ne mutlu miisliimanlara 

... 

Kur'an'i Kerim Resulullah 

(SA V) efendimize bu gece Levh-i 

Mafhuz'dan Serna-i diinyaya indirilmeye 

baslamrstir, Bunun icindir ki, 

Leyle-i Kadir; beseriyet icin bir hidayet 

ve saadet kaynagr olmustur. 

Kur'an-i Kerim'in nuzulii; Feyz-iil 

Vahidin insanlara yeni bir hayat 

vermesi, kiiflir ve dalal zulumetlerinin 

acihp dagilmasi, iman ve irfan 

nurlanmn beseriyet ve ufuklanm 

aydmlatmasi demektir. 

Kur'an-i Kerim, umumiyet 

itiban ile; bizim yegane hidayet 

kaynagirmzdir. Beseriyetin kurtu 

Ius recetesidir. 0; aciz insanlann 

ortaya koydugu bir ahlak kitabi 

degildir. Yasaklar mecmuasi da degildir. 

Boyle olmadrgi icin zaman 

asirm, mekan degismesi O'nu eskitemez 

ve degistlremez. Yi.iri.irllikten 

dusuremez. 0; her zamanki gibi, 

her zaman taze ve her devrede eksiksiz 

ve mtikemmeldir. Miislilmanlann 

anayasasidir. Gecmis ve gelecegin 

bilgisini veren, I~Igmi tutan, 

dunya ve ahiret rehberligi yapan 

bir kanun-i ilahidir, 

Bu mtibarek ve ruhani gecenin 

feyuzatmdan bi-hakkm milstefid 

olmak icin +sabah namazmi kacirmamak 

sartiyla-: ibadet ve taatia 

ihyaya cahsmahyiz. Nedamet gozyaslan 

dokerek Ytice Mevla'ya yalvarmahyiz. 

Peygamber Efendimiz; 

4 kisim insan cennete milstehaktrr: 

"Kur'an-i Kerim okuyanlar, lisamm 

muhafaza edenler, fakirleri doyuranlar, 

Ramazan-i Serlf''de oruc tutanlar 

Allah'm nimetinden istifade 

ederler" buyurmuslardir. 

"Cumera bi-gaflet, beset rtiZgar 

Tubani demi cent frrsat sumar" 

(Ey henuz hayatta bulunan 

insan! Bizim zamammiz gafletle gecip 

gitti. Bari sen su birkac giinlilk 

hayati frrsat say. Hentiz imkan variken 

zikir ve fikir ile ibadet ve taatla 

istigal et). 

Hakk Teala Hz. leri ciimlemizi 

bu ulu gecenin feyuzatma mazhar 

buyursun (Amin). 

ruhen ve :Jealleri bakimmdan tam 

olarak islami olan islam egitim potamizda, 

Tiirk milletinin islam ol~iileri 

icerisinde tesbit edilmis degi~mez 

idealleri dogrultusunda yogurrnak, 

egltmek, yetistirmek zorundaviz. 

Bu da Tiirk milletinin degi~mez 

kurallan itibariyle yapilacak 

olan islami egitimle miimkiindiir. 

Bugiin ki, istikrarsiz uygulama 

ve politikalara kars: olan alternatifimiz 

uygulama sahasma konmahdir" 

[vonetim Allah'a ait olduguna] [, 

man edenler [sivasi, iktisadi, kiiltiirei 

ve sllahh] savasi Allah yolunda 

yaparlar. Kafirlere gelince onlarda 

tagutun yolunda savasirlar" 

Allah'm emirlerini .. kltabiru resuliillahl 

ve birligimiz! saldm alaru 

yapmak isteyenlere miisade etmemeliyiz. 

Biiyiik islam-Tiirk Devletinin 

kuruculan, Tiirk milletini islam 

ol~iilerinden koparmayan ilirnde, 

teknikte iist seviyeye eristirenler 

olacaknr. Bu da, insanlarda 

Inane ve imamyla abidelesen islarna 

hizrneti esas alan Tiirk milliyetcileri 

olacaktrr. Tarihi ve giiniimiizii 

iyi bilip elele, goniil goniile 

goniil seferberligine kosup biiyiik 

yapmamak iJime gereken onemi vermemek 

biiyiik hata, gaflet ve ihanetguttur. 

"~iiphesiz ki, bu (islam) be 

alrnan biitiin ideoloji ve rejimler ta 

islam Tiirk Devleti insa edilecektir. 

Bunu boyle bilip kavramahylz.~ 

Yolu ve metodu ger, bir 

Maddi sahaya onem veren, kaynagml 

be~eri sistem, materyalizm' den) sakmmlz." 

emir etti-ki, (tagutun kotiiliiklerin 

den alan liberal politikalar insammla~kl 

bin florte tercih ettik. Muvaffakiyetin 

ilk ~artl iman ve mii 

Giiniimiizde degi~en ve geli~en 

Zl dengede tutan maddi ve manevi bir diinyada kalkmmanm sag lam temellere 

oturtulabilmesi ancak tekcadele 

gii

YAVUZ BULBBT 

.BAKiLBR'ilv 

DUVAK'TA 

.AN.ADOLU GBRQBGi 

Yavuz Biilent'in, vasayan sairlerimiz 

arasrnda ve bu giinkii ~iirimizde 

hissedilir bir yeri vardir, 0' 

nu giiniimiiz ~iirinden -farz-I. muhal- 

crkanrsaruz bir boslugun dogdugu 

kolayca anlasihr. Ve bu bize 

sairin, bu giinkii edebiyaurmzdaki 

yerinin daha saghkh olarak tesbit 

edilmesine imkan verir. 

Serbest ve hece vezninin kullanJldlgl 

"DUVAK"taki siirlerinde 

cesitli tern 'alarm i~lendigi, ancak, 

hepsinde de insan sevgisinin, ozii 

olusturdugu goriiliir. Bu ~jjrler adeta 

birbirinin devarm intibaim uyandmr 

insanda. 

Yavuz Biilent, bu siirleri duvarak, 

hlssederek, yasavarak yazrmsnr 

ki okuyanlar da ayrn duygunun, 

dii~iincenin benligini.:sardlgmm farkma 

varmadan yasar, Anadolu Ger 

~egi'ni. Anadolu'yu yasayanlann 

diinyasldlr bu. Ve Duvak'm sonunda, 

~oyle geriye vaslarur, uzaklara 

bakarsmrz. i~inizi kaplayan tat" bir 

hiizniin verdigi hazla dalar gidersiniz 

yasanmis diinlere. Yeniden vasarsi- 

22 

Z!YARETyi 

ruz adeta. Ve siz bu duygular icindey 

ken biri cikar da sana seni anlatmaya 

kalkarsa: 

Yahn ayaklannla kostun mu tarla 

tarla 

Duydun mu ciplak.topragm, ~Iplak 

insanm vasuu 

Aglayan kadmlarla, ihtiyarlarla 

Yasadm 11'11 bir yagmur duasrru 

rmsralanm havkirmak gecer icinlzden. 

(jyle ya, senin kadar kim bilebilir, 

ekin kaziklan arasmda valmayak 

kosrnarun actsrn] ..• Devedikenlerinin, 

prtraklann yaladlgl ayaklann 

verdigi izdirabi ... Ya 0 dondurucu 

soguklarda, ciplak toprakta, ~IPlak 

cobarnn, crplak Anadolu insarurun 

goklere vukselen caresiz srzlarusnu.; 

Ve yakrm yakan kadmlarin 

Yiirek yakan serzenislerini ... 

Anadolu insam hep acrlan yasasa 

da - bu onun icin havan cekilmez 

yapmaz. lira her ~ey Allah' 

tandrr. (CC.) -onda yasanacak cok 

giizel seyler de bulur. Bunca kederi, 

Bahann mujdeleri var, kanatlarmda kuslann, 

Gunes ogleyin gelir-gecer pencereden 

En acunasizdrr yasak icinde yasaklarm 

Selam vermek "hava"dakine tutmak demirlerden 

Bir darb-r mesel geliyor akluna dusundukce; 

Bir yanunda muebbetlik yatar, beride idamhk, 

Ziyaretcim hal-hanr sorar, donuk gozlerinde 

Bir af mujdesi aranm, hurriyet bir tadlmhk! 

Selahattin ~ENLiLER 

iiziintiiyii unutturacak, biilbiiller gibi 

sakirdatacak gi.iJbahceleri de Anadolu 

Ger~egi'nin bir parcasidir. Ve 

oyle ki bu, Anadolu Ger~egi'ni yasamavanlara 

kar~1 yan ovi.in~vesilesi 

olur van da sitem: 

Bozbularuk irrnaklarda cirndin mi 

Kulak verdln mi yiirekten kavala, 

saza 

Bir ipek seccade iistilnde gibi, 

huzurla 

Durdun mu toprakta namaza 

Evet bunlar Anadolu insanmm diin 

oldugu gibi 'bugun de giinli.ikhavatmdan 

bir parca. (jmrii bunlarla gecer 

onun. Anadolu'da vasayip da 

bozbularuk mnaklarda cimmeven, 

bir cobanm kavahna, sazma kulak 

vermeyen bir tasavvur edilebilir mi 

hic.; Hele hele husu icerisinde, 

topragr seccade yaprp da namaz krlmamak 

olur mu. 

[lkbahar ve yaz giinleri aYI~lgm 

da, alanlarda gonfunce oynayan cocuklar 

ve derelerden yilkselen kurbaga 

sesleri. .. Taa uzaklardan gelen 

kopek ulumalarma yakmdakilerin 

de katllmalanyle cocuklann seslerini, 

bagmp ~agJrmalanm, oyun seslerini 

bastiran "Hav" "Huv"lar ... 

Geceyanlarmda birbir evlerine 

dagrlan cocuklardan sonra mhk emhgm 

kesildigi, siikunetin saltanat 

siirdiigii koyler ... Ve: 

Geceleri siit kokan, gilbre kokan 

evlerin 

Topraknr hep damian, duvan 

kerpic ... 

Seferberlik vrllanru dinlerken 

iirpererek 

Tandir baslarrnda uyudun mu hi~ 

Koyde bir aksam iizerini -daha 

dogrusu her aksam iizerini- bundan 

daha iyi hangi ~air aciklarmsnr. 

Bir merak konusu dogrusu. Ancak 

bu kadar, vasavan insan ifade edebilir 

Anadolu gercegini, 

KI~ giinleri trenlerle ge~tin ml 

uzak 'koylerden 

Gordiin mii deh~etini tipinin, karm .. 

C;:ektinmi hi~ aClslm istasyonlarda 

Tandlr ekmegi satan, yumurta satan 

BirUge QAGRI

Van crplak cocuklann ... 

Okul parasmr, harchguu crkarmak 

isteyen Anadolu'nun bunca 

cocugu, kar demeden, tipi demeden 

sokaklara dii~er, istasyonlan adunlar. 

Bunlarm ~ogu da evin geciminl 

saglar. Tuz alabilmenin, gaz alabilmenin 

miicadelesini verir sekiz yasrnda, 

on vasmda; cocuklugunu yasarnadan. 

Anacrgirun gonJiinii almak 

ibadetlerin en biiyiigiidiir bu vasta 

Anadolu cocugunda. i~te hayat 

boyle baslar ve devam eder giinbe 

giin. Yann onun cocuklan da ayru 

miicadelenin icinde bulur kendini 

bir anda ... 

Ama bir de bakar ki hi~ klllgi 

kivafeti kendine benzemeyen, Yunus 

Emre'nin dedigince "Diller] var 

bizim dile benzemez"lerden ahkim 

kesenleri buluverir karsismda. Hem 

hikir gortilmek' istenir, hem de isyan 

ettirilmek. istismar etmektir bu 

verli-yabanm gayesi. Kendi cikan , 

i~it;1onu atese atmak. 

o zaman da Anadolu insanr, 

Anadolu'nun bir baska gerceginl 

hanrlatrverer bovlelerine. Suratlanna 

tiikiiriircesine - sizin yiiziinuzden 

bu ~ektigim clleler dercesine-· 

bakar bakar ve lcinden kendi kendine 

mmldamr adeta: 

Krhgm krvafetin sarmadi beni 

Soyledigin tiirkiiler.bizim tiirkilrnilz 

degil 

Baska cesmelerden doldurrnussun 

tasml 

Yureginde nakrs yok, aCIyok 

bizden 

Bulutlar rahrnetini kesmeden yava~ 

yava~ 

insanlar selamml esirgemeden 

Savu~ git i~imizden. 

Diye soylenir. 

Hani bir atasoziimilz vardlf ya 

"Hekim kim" diye ba$lar. "Ba$mdan 

ge~en"i hekim yapan, bilgili kl- 

Ian soziimilz. i~te Anadolu Ger~egi' 

ni de Yavuz Btilent kadar gilzel anlatmak 

pek kola:y olmasa gerek. He 

Ie hele ya~amayanlar i~in. 

MANADA GUZELLiK 

lnsanogtu dogurnundan oJiimune 

kadar gecen sure icerisinde hep 

bir arayrs icinde olrnustur. Bu ara 

YI~, hep giizeli bulma, ona vonelme, 

onu hayal etme ve vasamak blcirnidir. 

Boyledir veya boyle zannedifir 

her insanm guzeli aramadaki rneto- 

• du ayndir hi~ ~uphesiz. Kimi giizelligi 

tabiatta arar, kimi bir kadrnda, 

kimi mevki ve makamda hasrh isln 

emegin, servetin, giizeflikleri gibi... 

Kimine gore gilzel bir kadinda tasvir 

edilir, on un vasannsmm tamarm 

bu arayrsm icine girer, ondaki eda, 

boy, pos onda hersey mevcut hatta 

onda olmayanlar ona malolmus bu 

ki~i aradlgl giizeli buldum zannede- 

. rek ona kavusmak, onu elde etrnek 

icin milskilleri cozmeye ~ah~lf, didinir, 

yorulur, tam hedefe vardiguu 

zannederken bir de hedefsizlikle 

kar~lla~If... Guveni sarsrhr ve 0 guzellik 

:bir rniiddet sonra onun i~in 

biter. Baska bir giizel aramaya kalkl~lf, 

netice birincinin benzeri hadiselerle 

karsilasma ... Tabi aS11hedef 

bu degi.ldir gllzeli ve guzelligi aramada 

... 

Giizel ararur, istenir, bulunur 

veya bulunmaz sarfedilen emek, ci 

Ie hedefte ve menzilde ki~iyi mutlu 

edermi Bir an icin mutlu ettigini 

kabul edersek insan denilen 0 vuce 

mahluk Icin hedef bu mudur Evet 

se~ilen hedefin me~rulugu insan akhnm 

vazge~ilmez unsurudur. Guze 

Ie, Hakk'a, hakikate yonelmek ,demek 

insandaki egoistlik putunun YIkllmaslyla 

ba~lar. Sevgi ve guzel ara 

YI~lmlzla Allah (cc) 'a yonelebifirsek, 

araYI~lmlz ger~ek manada guze 

Ii bulmak ve giizele varmak olacaktlf. 

Hedefte hedefsizlik degil, bizzat 

hayallerimizin otesinde tasavvur etmeye 

insan akhnm alamayacagl guzelliklerle 

kar~lla~acaktlr. i~te guze 

Ii arama budur, bunun i~in her turlii 

eziyet ve me~akkate deger. 

Orban G(JLE~CE 

Kisilere gore giizel ve giizellikler 

degi~ir dedik. Kimi tabiat gllzelligini 

arar bulur. Kimi havvanm gu- 

. zelligini, yemenin, harcamarun, giymenin, 

arkadasm, dostun vs.bunlarrn 

hepsini du~unecek olursak hepsinde 

mevcut bulunan guzeltikler 

kaybolmaya ve glizelliklerini vitirmeye 

mahkumdurlar. Tabiatm aS11 

giizelligi ye~illiginde ararnr, Mevsim 

gecince vesllllk. yerini kurakhga brraksr 

veya bir kasirga ile tabiattaki 

giizellik birden bire kaybolabilir. Insanm 

gilzelligi ya~ kemale erip yiizdeki 

cizgiler belirgin hale geldimi 

insandaki ; giizellik bitrnistir (insan 

gozilvle], havvamn guzelligi ise akhrun 

olmamasi nedeniyle hareketindeki 

dengesizlik sonucu kaybolur. 

i~in, ernegin, isin, dostun hasih 

mevcut olan biitlln ddnyevi guzellikler 

gun gelir kendinden sonraki baska 

bir gilzellikle unutuverilir. Tum 

bu giizelliklerin unutulmasma karsm, 

unutulmamasi gereken aS11guzelllk 

manevi guzelliktir ki, bu da 

insanoglunun elindeki en buyuk hazine 

en biiylik.dilstur ve erdemdir. 

Guzel ve guzellik, guzel olan 

varhk ve bu varhktan insanm kendisinisbulmasr, 

nefsinin ve tiim seytani 

arzulanrun bu guzellik karstsrnda 

yok olmasr, onun yerine huzur 

ve mutlulugun yerle~mesi ancak 

giizel olan Allah'l (cc) aramallYlz. 

C;:unkii, butun guzellikler onda, biitun 

hayatlmlzm yegane miman olan 

gu~te bulmahYlz aS11giizellikleri.. 

Bizleri yoktan var eden Cenab-I 

Hakk'a kar~1 sevgimizi yoneltebilirsek 

araYI~lmlz ger~ek manada guze· 

Ii bulmu~ demektir. Ne mutlu maddi 

giizellikleri bir tarafa blraklp manevi 

gilzellikleri arayanlara ve onun 

takip~ilerine. Hak ve Hakikat guzelliginin' 

etrafmda birle~mek asll hedef 

olmahdlf. Ne mutlu mana guzelligi 

ile ~uzeli arayanlara. 

Ibrahim YALC;:INKAYA 

Birlige QAGRI------------------------------- 23

ANNE 

GeIsen 

Bir aksam sessizce soyle, 

Mevsim bahar 

Ay Nisan 

Giin arefe 

Dolsa odamiza aydmhk yiiziin, 

Acsa goncalar yiiziinde bir oksiizun, 

o gun 

Bir kasrk fazla olsa sofranuzda, 

Bir parca ekmek. 

Ne hos olurdu 

Kimseyi beklemeinek 

Ozleyen ozleten tath sesinle 

Yaksan kmarmzt 

'Nen" soyleyerek 

Sonra 

Yeniden kurutsan nefesinle 

Sinse pamuk ellerinden rtnn 

Oksanan saclanma 

Golgen duvarlarda gezinse 

Hie bitmese gece, 

Hie olmasa sabah 

Bir bitmez riiyaya uzansam kollannda 

Ah! Giizel annecigim ah! 

Bu bayram 

istemem hlc bir oyuncagi hediye 

Sen kendini getirdin ya 

Yureglni, ellerini, gozlerini 

Bunlar yeter 

Bir bayramhgma hi~ degilse 

Yrllar gececek, 

Sen gelmeyeceksin, 

Cocuk kalbim biliyor 

Arefe gecelerinde 

Gozlerim kan ~anagl 

Yiiregim tas kesiliyor. 

Da'ia kac bahar gordun, 

Kac gun hasret giderdin sevdiklerine 

Yasm yirmibes bile degil anne! 

Bu vakitsiz gidi~ neden 

Derdin ne 

Selvinaz 

Rahmet yagar vatamma, 

Buram buram OLKO kokar. 

Bahar olur agaclara, 

Tomur tomur OLKO acar. 

Dogar bebe anasmdan, 

Gozlerinden OLKO akar. 

Mini mini vucudunda, 

Bastan sona OLKO yazar. - 

Celal KAPUSUZOGLU 

24_--------------------------------Birlige 

' 

GEL YAVBUM! .. 

Yavrum dunyada yasanmaz 

Cahssan kiymeti kalmaz 

Az da olsa tad almmaz 

Derlerse de sen gel yavrum. 

Herkes kendi havasmda 

Hicbir sey kalmaz tadmda 

Omidin olmaz yarma 

Derlerse de sen gel yavrum 

Ne arkadas, ne dost vardir 

Bir kalp kirsan 0 da kardir 

Bu dunya bize pek dardir 

Derlerse de sen gel yavrum 

Sen seversin onlar sevmez 

Sen aglarsm kimse bilmez 

Bu dunya gelmene degmez 

Inanma sakm, sen gel yavrum. 

Isteginin biri olmaz 

Bos dolmayip dolu almaz 

Bu dunya kimseye kalmaz 

Kalmasanda sen gel yavrum 

ERDOGAN 

OLKO 

Cenge gider gonuldasuu, 

OLKO tutar OLKO sallar. 

Sehit olur da gardasnn, 

Bayragima OLKO akar. 

Ilham gelir a~lgma, 

Kaleminden OLKO damlar. 

Meda yazar kagidma, 

OLKO icer OLKD koklar. 

- 

MEDA 

QAGRI

Kur'an't Kerim'de sure olarak 

gecen Nisa, liigat anlamryla kadrn 

demektir. insan tarihinde degeri 

hakkiyla verilemeyen, suclanan, 

zuliim goren, horlanan kadm 0 naziktir, 

zariftir, sevgi ve merhamet, 

sefkat frtratmdadrr. Egitilirse rnukaddes 

olmaya layik geri birakihrsa 

yiiziistii siiriinmeye mahkumdur. 

Kadmm insan rm degil mi tarnsrnasmm 

nihavet bir papaz taraftndan 

"kadm mahlukunun ruhu 

voktur" hiikmiiyle delaletin hid 

safhasma getirildigi Sir dolu varhk ... 

Gorilyoroz ki onu anlavamarms, 

ona degerini verememlsiz. Ta~i hak 

din islam gelinceye kadar. Islam 

onu yiiceltiyor, cenneti ayaklanna 

serivor, kocalarma itaatlarmda cenneti 

vaadediyor, nikahta kadmm on 

sarn ile bosanrnavi hak kihyor, 

ona mirastan en gilzel bir bicimde 

pay veriyor. Tabii hakkmdan ne 

bir eksik ne bir fazla ... Onu oyle 

bir koruyor ki kem gozlerden, ortilnmesini 

farz krhvor. Bugiln sokaxlarda 

son derece dekolte giyinenlerin 

kulagl cmlasm ... 

Suclandr dedik. Memnu meyvayr 

(yasak meyve) Adem (AS)'a 

yedirdigi icln Havva validemiz sUIYlandt 

dedik. Cennetten kovulmaya 

sebep oldugu icin suclandi dedik. 

Eminim hurafe boyutunda bu bilgiler 

hepimizin kafasmda, bu bilgilerde 

muharref Tevrat ve incil'de .. 

Halbuki Kur'an'l Kerim'de cennetten 

kov~lmaya SUlYluolarak gostei-ilen 

Hz. Adem (AS)'dlr. "Artlk 

ikisi de ondan yediler, hemen ikisinin 

de avret mahalleri a~thverdi. 

Ozerine cennetin yapragmdan yapt~tlrmaya 

ba~ladllar ve Adem Rabbisine 

asi oldu da ~a~lfdl kaldl". 

Havva, diinyada ge~en omrii 

boyunca Adem (AS)'a iyi bir e~, havat 

arkada~l, 1Y0eukiartnada ~efkat· 

Ii bir anne olmu~tur. 0 bu ozellikleriyle 

~i.iphesiz.kadmm timsaliydi btrakm 

Adem-Havva tartt~masmt ya 

Peygamberler Peygamberi Hz. MutSLAM'IN 

KADINA VERDiai ONEM..~~~ee~~:~:e ~!.~!~:k~~I:II~~'.~:~: 

,. Fi BA~ER yalist ve korniinist ulkelerdeki kagen 

Of M" d 

dmlara verilen haklara: usavat a I 

hammed Mustafa (SAV) efendimi- altmda e~itsizligi vasatnrrnava cahzin 

sevgili zevcesi Hz. Hatice Valide- san bu ddzenler kadiru en zor sartmiz. 

0 kadinhk vasrflanmn en kud- larda aglr i~leri yapmaya zorlarlar. 

sisini tasiyordu. Sefkati, merhameti Erkeklere verdikleri ucretin 1Y0k 

ve sevgiyi... cok altmda bir miktan kesfettikleri 

Dalalet ve saprkhgm dizboyu moda ve makyaj endilstrisiyle geri 

oldugu eahiliyye doneminde pey-· ahrlar. Bir yandan verip, bir yandan 

gamberJik vasfrvla sereflenen Hz. alan bu sistemler akhnea kadma 

Peygamber'e ilk inanan kadm Hz. sosyal bir dilzen hazirlar. 

Hatice. Hira Magarasmda ilk vahyin Hangi kadrn, iizerine zerafet, 

lkra (oku) olarak geldig! giln dehse- ineelik toplanrms bu elleri bir 1Y0eute 

binen Peygamber'e en gilvenli li- gun yumusak teninde gezdirmek 

Birlige QAGRI 

man Hz. Hatice, Ona zor giinlerinde yerine yagh ve zift kokan makinayardimci 

oluyor. Onun dediklerine lara sokmak isteyebilir Hangi kainaruvor, 

islarru tebliginde ayet dm geee gelYvakitlerde bir dolrnus 

ayet inen farzlan yerine getiriyor- ya da otobiis kuyrugunda srkrs-teduo 

Bu dereeede mukaddes bir var- pi~ ii~ilyerek, donarak beklesmek ishgm 

insanhgi ilzcrindc tarnsanlara teyebilir Sdzde kadrru dort duvar 

binlerce lanetler olsun. arasma srkisnran islam dini ona sr- 

Yine islamm kadma verdig! de- cak bir yuvada gecirn kavgrsmdan 

ger iizerinde ~ilpheye dil~enler, Kur' uzak her tiirlii sosyal gilvencesini vean'daki 

hitaplann miizekker olrna- ren bir hayat haztrlar. C;:agda~la~ma 

smdan dolavi bu seslenislerin sade- yolunda kanma feminizmi smngalace 

erkege ait oldugunu sarnrlar. Oy- van "Avrupa Fifileri" insarun furasa 

ki miizekker sadece erkege degil, tmdan gelen ortunme duygusunu 

erkek ve kadrndan olusan topluluga kaldirarak kadmi sehvet timsali 

hitap tarzrdrr. Hatta Ensar'dan biri- yapmaga lYah~ml~, "en bilviik dii~nin 

kitaplarm sadece erkege ait 01- man erkektir " slogam altmda bir 

masi konusunda varnlgrva dil~mesi kadrn-erkek miicadelesi baslatmrsilzerine 

inen ayetlerde hitaplar "Mii- lardir. 

Halbuki kadtn erkegin, erkek 

de kadmm ortiisiidilr. Yapi itiban ile 

gelen birbirinin eksikliklerini bu iki 

yolda~ tamamlar. Hak Peygamber 

(SAV) kadmlar ilYin;:'Omme~imin 

fitnesi" derken sozil Islaml bllmeyen, 

bilip de yCl~amayan kadmlar 

ilYindir. Demekki kadm eger egitil· 

mezse bir tehlike unsuru ta~lyor, 

toplumun yaplsml bozmaya vaslta 

oluyor. Kadml egitmek hor gormemek, 

fltratma yakl~1r i~lerde onu 

benimsemek lazlmdlr. 

Zinanm kanuniJe~tigi, umumhanelerin 

birer ticaret ve kazanlY 

yerleri yaplldlgl giiniimiizde artlk 

namusun muhafazast elde bir avulY 

kor. 

Selam haya, ort sahibi tesettilrii 

kendine farz bilmi~, mil'minlere, selam 

iffet ~izgisi i~inde ortilnen mii' 

min kadtnlara. Selam. 

25 

"SOZDE, KADINI DORT 

DUV AR ARASINA SIKI~TI 

RAN iSLAM DiNt ONA SI 

CAK BtR YUV ADA GE

Kiitiiphane denince kitap, kitap 

denince okumak, okumak denince 

ilim, ilim denince "OKU" emri akhrna 

geliyor. 

Dinimizde okurnarun degerl ne 

kadar yiiceltilrnis ... 

"Alirnin miirekkebi, sehidin kanmdan 

iistiindiir" Hadisi seriflnde 

en giizel ifadesini bulrnustur, 

Sanh tarihimizde ilme verilen 

onerni bilmeyenimiz yoktur. Hocasimn 

anrun ayagmdan sicravan camuru 

siis sayan; cocuklanrun hocasi 

tarafmdan anlasmah olarak azarlanan, 

daha sonra sehzadelere "Gordtiniiz 

iste, beni de ddvilyor" diyen 

ilme savgrh padisahlanmrz vardr, 

ilim yapan insan, kainattaki 

mucizevi ahenke vakif oldukca AIlah'a 

olan imam kuvvetlenmektedir. 

Rabbimiz "Hie bilenle bilmeyen bir 

olur mu" buvurrnaktadir, Gercekten 

de basa gelen tiirlii belalar hep 

cahilliktendir. "Cahil ile crkrna yola, 

basma getirir tiirlii bela." "Aptal 

dostun olacagma akilh dusrnamn 

olsun" gibi ozlti sozlerirniz pek fazladrr. 

Her ~ey ilme dayandlglna, ilimde 

okumak demek olduguna gore; 

isterseniz bir istatistikle durumu 

a~lkhga kavu~turahm: 

Olkemizde 1965'de 20 milyon, 

1985'de 21 milyon kitap baslldlgl 

26 

"GDNDN DEGt~EN ~ARTLARINA KENDI.Mizt 

UYDURACAK ESNEKLiGE VE

diye problemi yazdlglyla sildigi 

'iir olurdu. bgretmenimiz problemi 

tahtaya cozerken, biz de anlayip, 

dinlemeden avm anda defterimize 

yazardik.

iSTANBUL'UN 

FETHi 

ismail ARSLAN 

mak i~in bir cok islam hiikiimdan 

• 

__I, 

Miisliiman Tiirk'lm mazisi tarihe rine ikinci kez Osrnanh tahtmm baaltm 

harflerle yazrlan bircok sanh sma gecmis daha ilk giinden itibaolaylarla 

doludur. iste bir ~agl ka- ren istanbul'un fetih hazirhklanna 

patrp yeni bir ~ag acan istanbul'· Yrldmm Beyazrd'm vapnrdig: Ana· 

un fethi de bunlardan biridir. is· dolu Hisan'na benzer bogaz kesen 

tanbul'un fethinin Tlirk-lslarn tari- ismi verilen Rumeli Hisanru vapnr-. 

hinde onemi cok biiyiiktiir. c;iinkii maya baslarrus bu hisan 4 ay gibi; 

bu hususta sevgili Peygamberimi- kisa bir zamanda tamamlanmastru 

zin miijdesine nail olan bir Tiirk hii- saglamrstrr. Daha 0 giine kadar mis-, 

kiimdarrdir. Allahm sevgili resulu bu Ii goriilmemi~ olan birbucuk ton 

konuda "istanbul elbet fetholuna- aglrhgmda gulle atan sahi adr vericakttr. 

Onu fetheden emir ne guzel len toplar dokiilmiis, 5 Nisan 1453 

emir onun askeri ne giizel askerdir" giinii istanbul onlerlne gelen ordu 

buvurrnustur. Bu miijdeye nail 01· karargah kurmustur, Fatih, 6 Nisan 

1453 Cuma giinii tiim ordu ile beraistanbul 

onlerine gelrnis ancak cok ber cuma namaziru krldrktan sonra 

saglam bir savunrnava sahip olan fiilen savas hazirhgma baslarulmrsbu 

sehri ele gecirememislerdir. is- ur. 

tanbul fetholunmadan once tam 29 Tiirk-lslam toresi geregince Bikez 

kusanlrmstrr. Hatta bugiin is- zans imparatoruna teslim olmasi 

tanbul'da Eyiip semti ismi ile mes- icln haber gonderen Fatih, red cevahur 

semtte tiirbesi bulunan Peygarn- bt almca 12 Nisan 1453 giinii topcu 

berimizin arkadaslarrndan Sahabei birliklerine surlan dovmesi icin 

Kiram Hz. Ebu Eyyub el Ensari de emir vermistir. Giinler geciyor, rnuislam 

ordusunun icinde istanbul hasara uzadrkca uzuyor, Bizans'm 

kusatmasrna katrlnus ve istanbul cok kuvvetli olan surlan bir tiirlii 

onlerinde sehit dii~mii~tiir. yrkrlmak bilmiyordu. Bugiin dahi 

Peygamberimizin rnlijdesine na- akillara durgunluk veren azirn ve cail 

olmak isteyen Sultan Mehmet hsma ire bir gece icinde krzaklar 

Han babast II. Murad'm olUmii iize- iizerinde Halle onlerine indiren Fa- mrsnr. 

28 :._. -------------------------;.._---- 

tih, tekrar hiicum emri vermis, 

kahraman Tiirk ordusu bir yandan 

arnansrzca carprsirken diger taraftan 

istanbul'un fethinin manevi 

kahramanlan Biiyiik Alim Aksernseddin 

ve Molla Hiisrev ordu icinde 

dolasarak sehltligin onemini ve 

Peygamberimizin miijdesini biiyilk 

bir cosku ile anlatrvorlar, askere 

sevk ve gii~ verlyorlardr. Gene Fatih 

au iizerine binerek ordunun 

oniine gecmls: 

- "Evlatlanrn, ben de sizinle 

olrneve hazrnm" diyerek hiicum 

emrini vermis ve bu hava icinde cosan 

askerin arnansrz mdcadelesi :;0- 

nucu kiifriin yikrlmaz zannedilen 

kalesi, 29 MaYls 1453 giinii vakrlrms 

Ulubath Hasan'm sehitlik mertebesine 

ulasarak kiifiir kalesine dikmis 

oldugu islam sancagr biitiin yiiceligi 

ile dalgalanmaya baslarmstr. 

Miisliiman Tiirk ordusunun basrnda 

sehre giren Fatih, herkesin 

dininde hiir oldugunu, kimsenin caruna 

ve mahna dokunulmayacaguu 

beyan ederek fethin bir nisanesi 

olarak Ayasofya kilisesi'ni cami haline 

cevirmis, lstanbul'un fethi ile 

bir ~ag kapanarak yeni bir ~ag acrl- 

Birlige QAGRI

Gune~ haynm acrvor mazgallara. 

Ve sen hala tutuklusun yiirek .. 

Lakin engellerle bagll degil hiilyalar, 

ateste kalrnrs bak sevdalanmiz. 

Belki bir gece ko~e basmda vurulrnus 

bulacaklar sen i... Faili rnechul 

bir kagrda, kavdrrn du~ecekler .. 

Belki kimileri aciyacak arkandan ... 

Kimileri de c;:aga nisbet sevinecekler. 

Fakat; hie;:biri sevdalann kadar 

kucaklarmyacak seni. .. 

Kan cikmayan tek bir hilcren 

kalmayacak ... Goller olacak kandan 

etrafmda, Bir de met guile gelecekler 

tabutunun yanma. Ozdeslesrnis bulacaklar 

seni oliimle. Hesap-kitap tao 

mamlanacak; ve Iter ki~i niyetine" 

diyecekler arkandan. Zindanda yeo 

tim kalacak sevdalarm. 

Yol yorgunu yuregin kor kan- 

. dillere dontlvor... Delikanh goksiinden 

vurdular, dort bir yanmdan vurdular 

goksune ... Yazrndan, bahanndan, 

krsrndan vurdular ... Gun batmrsn 

serinliginde aksarmn ... Bitrneyen 

gecelerde kaldl sevdalanmlz 

prangal, .., 

Buyuk buyuk laflar edildi arkan 

dan ... Ayaklanmlz yere basmadl 0 

gece. Artlk ben havada, quyuk laflann 

ardma sigmacaglm ... Kalbimi 

versem sara, sevdalanm, ta~lrmlsm 

karde~im ... 

Eger tanlyabilsen 

Birlige QAGRI 

"BIR VEFAN VARDI DOSTTA UNUTTUGUN. 0 DA 

NAMLUNUN UCUNDA KALIRDI

"SENt tSTiYORUM KOCA BUDALA" DEDi VE BiR SUSTALIYI A

Yay be, dinsizler oglanl burada oldme terketrnisler. Bu 

adamlar insan degil, canavar Muhittin. 

-- Birak be kardesirn, canavar yer, iznrabma boylece 

son vermis olur. Bu dinsizler canavardan da beter; 

sanki iskence makinesi!.. 

Delicesine esen bir 'riizgar bu konusmavi kesti ve iki 

genci iliklerine kadar titretti. ikisi de kosmaya basladilar. 

Nerede ise nefesleri kesilecekti. Bir ara durup etrafr 

dinlediler. Bir ses isitir gibi olmuslardi, Muhittin birden: 

- Bahadrr bekle, geliyoruz! diye bagurnava bastadr. 

Geliyoruz davan kardesim. 

Vine durdular, etraf dinlediler, Riizgar hala hrzh 

hrzh esiyordu. Bu sirada bir ses isitildi: 

- Ben coplilktevlm, coplliktel.. 

i~te problem t;:oziilmii~tii; iki YII once arkadaslan 

Turgut da burada katledilrnis ve olii bulunrnustu. 

Muhittin ve Celal, sesin geldig] tarafa dogru hrzla 

kostu,

T1iB.K:iiLE:atlVItZLE GELE1VLEB. 

SULTA:N AKDAGJ: 

"Ugradim Bozok'a Sultan Akdagl 

Ala camh bozbularnk sellerin gordum 

Cennet misali tereyin olmus, 

Kokar al kirrmzr gullerln gordilm." 

(Sultan Akdagr tUrkiisiinden) 

Herkesin gonliinde bir sultan yatar. Bazen gonilllerdir 

sultam sultan yapan. Bazan sultandir gontilleri saray 

yapan. 

Goniil sultanlan _.ozsudan cskirdege, eekirdekten 

fidana, fidandan yemyesil agaca ve bir agactan ormanlara, 

ormandan vatana, vatandan imana akan hir ~aglayandir 

hazen. Her birisi ayn taht kurar goniillere .. Eger 

teknoloji konforu ile kirlenmemisse gonilllerimiz, zernzem 

kadar degilse hile ona ozeniyorsa yiiregimiz, "va-: 

tan sevgisi irnandandir" buyrugunca en biiyiik hasretleri 

ve sevgileri biz sakhyoruz demektir. Bu sevgi dogup 

biiyiidiigiimiiz yerlerden baslayip biltiin bir vatam kaplamaz 

rm Kaplar elbet. .. Kaplar ama, coeuklugumuz ve 

ilk gencliglmizin ge~tigi yerier, onsekiz yasm tozpembe 

hayallerinl ektigirniz topraklar herhalde, omrtlmtiziin 

en unutulmaz ve dupduru hatiralanm icinde saklar. 

Eger sizlerde, bir halk tiirkiisiinde de olsa, ugrarsamz 

dogdugum, biiyiidiigiim yeriere; gozlerinizden goniiIIerinize 

girecek, coskun izdiraplan dindirecek sade 

tabiat sevdasmm bir buket gibi sunulan sevgisini hissedeceksiniz. 

Bir Akdagh §airin su misramda diIe getirdigi 

gibi sizler de yogun duygularla dolacaksirnz; 

"Bozkirda yesilin renk renk duasi 

Ufukta uykusuz dii~tiir Akdag'rm, 

Topragm sarkisi, isin havasi, 

Koynunda en yakm estir Akdag 'im.' 

Hele bir ugraym, hele bir ayagmiz bassin Sultan 

Akdagma, bir hasret dindirmis gibi ferahlarsrmz bu vatan 

parcaciginda. Eger basmiz yorulmussa donen durnalara 

bakmaktan, yiireginiz hararetIenmi§se bu daglann 

cezbesinden, hemen "D~ Oluk"tan gana gana i~ebilirsiniz. 

i~ersiniz ve belki sizler de lju mlsralara benzer 

_bir§eyler mmldamrslmz; 

"Ormanlar eline vermi§ eIini, 

Bahar bin c;i~ekle dokmii§ diIini, 

Ku~atml~ beIini, sarml~ beIini, 

En ger~ek goniiIler bir bir Akdag'lm." 

Ie kl; 

"Sacim vadiye tararms atrms, 

Soyle bir silkinmis, dorugu tutrnus, 

Giinii yaprak yaprak dalda uyutmus, 

Kaygusuz baslara dii~tiir Akdag 'im.' 

Gercekten Bozok Yaylasi'nm sultamdir Akdag ... Siz 

onu bir yaz gecesinin ay aydmhgmda gorun. Gece sessizliginin 

iifledigi nlzgarlar earn kokulannm diriitici iksirini 

bahseder cigerlere. Ay, ondordunun isiklanru bu daglann 

iizerine gelinllk bir tiil gibi serer. Riizgar bu tiilii hazen 

serin serin oksar, yesilin aydinhgim nazh nazh irgalar. 

Huzuru, huzurun samimiyetini farkedersiniz; 

"Huzur bir tohumdur sende cillenir, 

Aksam camlannda pul pul gollenir, 

Ekinler diIIenir, otIar dillenir, 

Bu sesle daglan costur Akdag'im." 

ihsan KURT 

Sultan Akdag'm sehir merkezine yaklasildigmda, 

burasi artik Yesil Akdag'dir. Daha dogrusu bu yesillik 

bir zamanlara dogru itilmege baslannstir. Qiinkii burasi 

da beton. canavarlannm saldmsmdadir artik. Ama yine 

de bir direnis, son olmasmi arzu etmedlgirnlz bir direnis 

vardrr. Sehrin Icine girilmediglnde sadece birkae beton 

binadan baska birsey goremezsiniz. Qiinkii yesilln ortlisii 

bu kii~iik Anadolu ilcesinin iizerine kanatlanm hala germektedir. 

Yesil Akdag'm icine daldigimzda zamana yenilmeyen 

ahsap binalann yanmda, zamana uyan beton yigmlannm 

ytikseldlgi gorilliir. Su mimarisiyle goz zevkini 

oksayan ferah evlerin serin sokaklan artik giderek azalmaktadir. 

Ta Almanya'ya giden ayaklanmizm elleri buralan 

da ortadan kaldirmaktadir. Bircok yerlerimiz gibi 

Sultan Akdag'da ferah evlerini, temiz sokaklanm kaybetmege 

ba§laml§tJr ... Kaybolmayan ala~amh daglar biraz 

olsun gonIlimlize su serpmektedir. Yine de bir Sultan 

Akdag gonIlime yer etmi§ olarak kaiacaktJr sanlyorum. 

oyle ya gOriinen sultanlar cadda§sa da, her birimizin 

gonlUnde birer Sultan Akdag yok mudur Ylicelen goniil 

daglanna hangi nuhnar eller uzanmaya cesaret edebiIecek 

Sultan Akdag i~in sultanca sozler gerek ama en iyisi 

biz soziimiizii Akdagh §air LiitfLiKanak'm "Akdagmadeni 

Tiirkiisii" adml verdigi §iirinin son mlsraJ iIe noktala· 

yalIm: 

Bozok Yaylasl'nm kuzeydogu ucunda uzanu Ak· 

daglar ... Sanki yaylanm soluklanlp dirildigi, dirilip ayaga 

kalktJgl yerdir. Bozklrlar yerlerini once seyrek ve CI 

Daglann slrtJm a§agelmedir, 

"Yolu 'bir yama~tan dii~e gelmedir, 

hz me~e agac;lanna, daha sonra aralannda seyrek yabani Arzular goziimde ya§agelmedir, 

kavak aga~lannm gorilldiigii ~am aga~lanna blraku. oy- istersen bu hale §a§, dur Akdag'lm." 

32 --------------:::---------------- Birli~e QAGRI

MEDRESE-i YUSUFiYE'DEN 

BiR MEKTUP 

GONtrLDAfLARIM! .. 

Sebahattin ZORLU 

Kanh g5mlegi sirtmda izdirap 

dikenleriyle dagtanan kuru ekmegin ' saglam nesiller yetistirildi mi 12 

toku, bodrum katlanmn iilkii4ileke Mart'dan sonra meselenin donllp 

~inin ~u satrrlanna liitfen kulak verin! 

kaynaklandigun soylemek cok dog 

dola~tlgl ve meselenln egitlmden 

Gdnuldaslanml Avru yatagm ru olur. Bir baska cok onemli konu 

srcaklrgmdan uzak rnesafelerde kutuplasrrns 

olan bedenlerirnize hiik 

haksrzhklardir. Bunu unutmak onca 

da 12 Eylill'den sonra ugradlglmlz 

meden kalplerimiz her zaman beraberdir. 

Bu beraberlik ne iistad Necip unutmak demektir. Savm: Cumhur 

sehidimizin hasret kaldlgl Fatiha'yi 

Fazrl'm da konularrru teskil eden baskarn Kenan Evren Bursa'da yaptlgl 

konusmada aynen ~unu soy le 

bilekceler ne de oraya giren mesafe 

ve zaman bu bagm zerresini dahi zedelemeyecek 

aksine hasretimiz go 

"1973'den sonra komiinistler 

rnistir: 

niil bulutlan olup her zaman yiireklerimizi 

yakan ates olacaktir. Sonmutanlanna 

aglr hiicumlarda bulun 

12 Mart doneminin srkryonetim kosuz 

selarn ve sevgilerimle savgilanrm 

sunar, dar diinyanm genis ve ayrrustrr. 

Evet hakhydrlar. Gercekten 

muslardir" demis ve bundan yakmdmhga 

ulasmasi icin bir vesilenin o donemlerde Tiirk ordusu bazi istisnalar 

drsrnda yrkrcr-bolllcii komii 

zuhurunu Yiice Allah (cc)'dan niyaz 

ederim ... 

nistlerin tek hedefi olrnustu. Muhnrada 

imzasi bulunan rahmetli TUG 

Gonuldaslanrn! Bizle~"ilkokul 

bayramlarmda elimizde tasrdigmuz MAC;:Pasa basta olmak iizere, devrin 

Curnhurbaskaru Cevdet Sunav, 

dovizler sunlardr: "Bir okul acan, 

bir hapishane kapanr", ilkogretimin 

milli bir hedef saYlldlgl 0 vrllarnetim 

Komutanlan Faik Tiiriin, Se 

MiT Miistesan Fuat Dogu, SlkIYOdan 

bu yana bakarsak bir okul acan mih Sancar, Suat Aktulga, operasyonlarda 

vazife goren Auf Er~I 

bir de hapishane vaptrrmahdir. 

Genclerin mikrobu nereden kapnk kan, Tevfik Tiiriink, mahkernelerde 

Ian ayan-beyan ortadadrr. 0 giinden gorev yapan Ali Elverdi, Naci Giir 

bu giine ciddi ve isabetli tedbirler ve Baki Tug ve daha niceleri hayasizca 

saldinlara ugramad: rm Rah 

ahnsavdi bunca gencimizin beyni 

robotlasip vatan haini olarak cezaevlerini 

doldururmuydu. Mesele 0- Cihangir Erdeniz, IIgaz Aykutlu ve 

rnetli Nihat Erim ve Yasar Degerli, 

_Iup bitenle kalsaydl bunlan yazmazdim 

ama per~embenin geli~i ~ar~am lete hizmet ettikleri i~in hain komii 

Eyiip

·BllZIM.A!VB SOllBASI 

cilik politlkasi ve devlet miilkiyetine 

dayanan" bir .toprak sistemi 01- 

rnustur. 

Zanaat ve ticaret yaygm cagm 

onemli sanayii dah dokumacihkta 

cok ilerlemistir. Degisik cins 

TtiB.K B.B.i:Hi: 

A. QqnDBDS 

te kumaslar dokunmakta ve dill illkelere 

satilmaktadrr. Elisleri, deri 

Tanzimatm TUrk tarihinde cok saldmlarla c;ozillmU§ durumdaydi- ve koselecilik, dokumacihk, cam 

onemli bir yeri vardrr. Ne yazikki lar. islam medeniyetini .Slvunmak imalati, dokiim isleri gelismistir. 

tarihimizde bu konuya cok yer ve- davasi Tiirklerin lizerine dUllmlilltUr Lonco teskilatlan kendi alanlannrilmez; 

kisaca geclstirillr. Uzerinde ve hakikatinde Tlirkler biitiin Orta- daki ilerlemeye yardimci olmakta, 

tam anlamiyla ozellikle ekonomik dogu'yu 1071 'den sonra Anadolu' malm kalitesini korumaktadir. 

yap Ida bir arastirrna yapilmarrustir. yu, Kuzey Afrika'yi, Kanuni done- Medreselerde mUsbet ilimler 

Bazr tarihciler ovgU ile bahseder- minde de Cava ve Sumatra'ya kadar ogretilmekte ve hatta kilise baskiken, 

bazJlan yerle bir edip elestiri- genis bir Asya ve Afrika cografyasi- smdan kacan Hiristiyanlar Osmanh 

ler yagdlrml§lardlr. Bizde bazi kay- m Avrupa'ya karst savunmak mec- Ulkesine gelmelerine biJime katkinaklara 

dayanarak tanzimat done- buriyetinde kalrruslardrr. Iste bu da bulunmalanna imkan tarnmaktaminin 

ekonomik yapisma bakacagiz 600 ile 700 YIIonce baslayan tarihi dir. 

ve anlatmaya cahsacagiz. hadise, TUrk milletinin cihanda or- ,.. lste bu mUkemmel bir sekilde 

Tanzimat donemlne girmeden taya koydugu anti-emperyalist mis- isleyen devlet carki Kanuni Sultan 

onceki TUrk tarihine kisaca bakmak yonun baslangic yillanrn bize ver- Slileyman (1520-1566) devri ile bita 

fayda vardir. Bill.!ldigi gibi tarih mektedir. Tlirkler 1071 yilmda Ana tecek, Narmk Kemal'in izahatiyla; 

bir nehir gibidir. Bunun bir kismim dolu 'ya gelmisler ama gelirken bazi "Kiiclik bir asiretten olusan ylice 

keserek tutmak ve belirli bir tarih- Batrli kaynaklann bile kabul ettigi lmparatorlugun" yeniden kuclilmeten 

itibaren olaylan yeniden baslat- gibi Anadolu'ya sadeee kihc gucuy- ye baslamasirn gorelim: 

mak mtimkUn degildir. Tarihte han- Ie deg1f,ke'ndi kliltlirleriyle birlikte 'lJ!r1der ~dalet .ilkelerine, !yilik 

gi olaya bakarsak bakahm bu olay- gelmislerdir. ozellikleriyle de tarih: ilkelerine, insan ilkelerine dayanlarm 

sebepleri daha gerilere dogru- tebelli bir donemin en ileri, en me- mak suretiyle cihan hakimi haline 

duro Her .olaym bir hazirhk donemi deni, en insani ve yeteneklerini bir- . gelmislerdi. Bu Asya'nm ve Afrika' 

vardir. Sebep olmadan hicblr olay lestirmis, Kur'an-a dayanan miles- nm Avrupa'ya UstUnIUgtiydU·tF~L 

vuku bulmaz, bulrnamrstir. TUrk ta- seselerle kavramlan cok akrlci bir kisa bir stire sonra dunya tiearet 

rihinde atm yeri cok onemlidlr. sekilde yorumlayarak kendi ger- yollan degi§ecek, TUrklerde basla- 

Bu binek hayvam vasrtasiyla cok cekleriyle bagdastirrms, cagmm masi gerekli kesifler ve ieatlar ne 

hareketli olmuslardir. Hareketli1ik en gUC;ltidevletini meydana getir- yazikki Avrupa'da baslayacak duniki 

mefhumu cok onernli sekilde mistir, ~ ya dengesi tersine donecektir, Hele 

etkilemistir. Birisi mekan, digeri ise Uzerinde yasadigmnz TUrkiye, Amerika kitasmm Avrupa tarafmzamandir. 

Boylece TUrkler mesafe Osmanh toplumunun bir devarm, dan bulunmasi, Avrupa'mn en biimefhumuna 

bagh olarak zaman ve son verilen asamasidir. Biz de Os- yiik bahti olmus, TUrkler ieln ise en 

mekan mefhumlan icinde mecbu- manh donemine bakarak ileriye dog bUyUk talihsizlik olmustur. Ameriren 

daha geni§ ufuklu dU§Unmeye, ru gidecegiz. incelenirken, ileriligin ka'nm ke§fi ile orada bulunan ink! 

daha htir dti§Unmeye ba§laml§lardlr. nedenlerini klsaea ara§tJraeaglz. ve Aztek medeniyetlerinin elinde 

Bu zamanla kItalararasl dii§Unmeye Osmanh ekonomik dUzeninde bulunan ve yerden C;lkarIlan altmlar 

ba§laml§lardlr. Bunun neticesi c;ok devlet biitUn ekonomik faaliyetin Amerika'dan Avrupa'ya t:l§mml§- 

saYlda degi§ik kliltlirdeki insanlarla. tek ve mutlak hakimidir. Toprak tIr. i§te bu olay Avrupa'da ticareti 

temas etmelerinden dogmu§ olan mUlkiyetini elinde tutan, diizeni eanlandlrml§tIr. 

adalet inanel vardll. Yunanhlar gibi memur-askeriyle ytineten odur. 1§, ticaretin canh hale gelmesi 

siteye baglJ olmadlklarl iC;inde Tan· Oretimi ve ttiketimi gtiC;1likuru- biiyUk bir potansiyel kazanmasl, 

n diye ikame edeeekleri bir put ih- lUlllanyla denetlemekte, miri am-· milli i§ smllianm a§arak deniza§m 

tiyaeml duymaml§lardll. YapJlanna barl~, n_!llh~mliesseseleri, !;ellitli istikametlere ytinelmi§ ve nihayet 

uygun din olan tslamiyeti kabul et- yasaklar ekonomiye yol c;izmek- somiirgeeilik yani deniza§Jn ticaret 

meleri zor olmaml§tJr. tedir. TicaretC"bir nevi resmi dev- yoluyla Asya ve Afrika'mn soyul- 

TUrklerin islamla§masl yeryU· lE;t ~emuriyeti" §ekline sokmu§- masl donemi ba§laml§tIr. Somiirgeztinde 

c;ok biiyiik bir netice dogur- tur. Ekonominin her alanmda dU- ciligin te§ekkillUnde Avrupa'mn gemu§tur. 

QUnkii TUrklerin mlislliman zenleyici, koruyucu olarak "hazll li§mesinde Portekizlilerin Hindis· 

olmasmdan sonra islam medeniyeti- ve nazlldlr" Osmanhlann kurdugu tan'a gelmeleri c;ok bUyiik rol oynin 

tincilltigii, TUrkl+re geC;milltir. ekonomik diizenin ba~arlsl hem nar. Clinkli eskiden Hint, Qin ve 

Bildiglmiz. gibi hac;h ~eferleri ba§la- akJlcl hem- de Tnsani olabilmesidir. • Avrupa ticareti 0 vakit Siivey§ Kadlgmda 

Arap devletlerinin hepsi iz- Uretimin kontrolu ve duieni, dagl- nah ac;llmaml§ olmalda beraber Akmihlal 

halindeydiler. Hepsi kendi tImm, ula§tJrmanm listlin bir dU- deniz ve Klzlldeniz yoluyla yaplhproblemleriyle 

34' ve Qillaridan gelen zeyde gerc;ekle§mesi, -=--_...::........:..._ .gUC;liidevlet- yordu. Omit BumuBirlige dolaslhnca, CAGRI

diinya ticaret yollan yon degi~tirmis 

ve Avrupahlar mu mesafeleri 

kisaltmak icin denizasm yatmmlara 

yonelmek zorunda kalmislardi. 

Denizasm yatmmlara yonelen bir 

Avrupa baska illkelerin topraklanna 

el koyan, somurgecilik yapan, emperyalizme 

koyan bir Avrupa demektir. 

Alman iktisatcr Fennad 

Grenard; "Portekiz'e karsi Osmanh 

donanmasmm iistiinliik saglayama 

YI~1Asya'run en biiyUk talihsizlig! 

Avrupa'mn en bUyUktalihi" olarak 

kabul etmistir. 

Avrupa'daki bu gelismeyle beraber 

sehirlesme hareketi de hizlanrmstir. 

I;)ehirlerde biriken servet 

i~ vermek gueune kavusunca kurmakta 

oldugu sanayii icin gerekli 

bol ve ucuz isgtlciine kavusmustur, 

Zanaatlardaki ilerleme, uzmanlasrna, 

yapi tekniginin gelismesine, 

ekonominin hizla bUyUmesine sebep 

olmustur, Temelinde ekonomik 

faktorler bulunan bir siyasal olusumun 

paralelindeki bir teknik ilerleme 

biitiin Avrupa'ya yayrlmrstir. 

ozellikle sinal iiretimin kaynagl durumundaki 

yeralti madenlerinin isletilmesinde 

biiyilk bir gelisme vardir, 

16. yiizyrlda dogru kazma, kurutma 

ve havalandtrma teknikleri 

gelismekte, Saksonya, Bohemya ve 

Macaristan'daki madenlerin 600 

ayak derlnlige inilerek isletilmesl 

miimkUn olmaktadir, On ayak yukseklikte 

yapilan fmnlareski dokilmhanelerin 

kapasitesini iiC;katma e;lkarml~, 

Orta Avrupa'nm maden iire· 

timi 1460-1630 ydlan arasmda be~ 

kat artml~tlr_ Bu geli~me ozellikle 

giimii§, demir ve komiirU kapsamakta, 

hem sanayinin kurulmasma hem 

de giie;IUsilahlann yaplmma yaramaktadlr. 

Sermaye birikiminin hlzlandlgl 

oranda yeni ihtiyac;larda belirmektedir. 

Dretimin yarattlgl artl~m satmak 

mecburiyeti teknigi zorlaml§, 

yeni bulu~lara yol ae;ml~tJr. Satmak 

mecburiyeti de yeni pazarlarm aC;IIniasml 

zorunlu kdmaktadii. Bu a 

mae; yeni fetihlere zorlayacakbr. 

GUney Amerika medeniyetlerinin 

yUzydlarca biriktirdikleri hazineler 

silah zoruyla Avrupa'ya ta~macaktlr. 

Amerika'daki insanlar Avrupalllar 

tarafmdan diri diri yakdarak 01- 

dtirillmU~,Aztek ve Inka medeniyetleri 

talan edilmi~tir. 

Afrika sahillerinden 

BirUge YAl.J1tl 

yiizbinler 

ce esir yeni topraklara gonderilmekte 

bu ticaret astronomik karlara 

yol acmaktadir, XVI. yilzyilda 900 

bin Afrikah kole esir tacirleri tarafmdan 

Amerika'ya gotiiriilmU§, sans 

yerine ulasan her koleye karsihk 5 

zenci, ya Afrika'da oldurulmus, ya 

da yolda olmiistiir .. Daha sonraki 

yillarda hizlanan bu ticaret Afrika' 

yl 60 milyon insandan mahrum brrakrmstir! 

. - 

SOmiirge hareketinin sonueunda 

degerli madenler Avrupa'ya adeta 

akrmstrr, Prof. Barkan'm verdigi 

su rakamlar bunu gostermektedir: 

1521-1560 ydlannda ispanya'da 

resrnen 18.000 ton gUmU§ve 200 

ton altm ithal edildigini belirtmektedir. 

Hatta gercek mlktann iki katr 

oldugu sarnlmaktadrr. "Meksika'da 

Peru'da elde edilen harp ganirnetleri 

ve soygunlar da arasmda bir defasmda 

1.300.000 kulce altm oldugu 

gibi normal insan bilyiikliigiinde altmdan 

yapilmis hey keller, yemek 

takimlan, cicek, hayvan, kus heykelleri 

de ilk devrin ganimetleri 

arasmdaydi':". 

lste bu gidi§ Osmanh Devletini, 

lktisaden zayiflatmis, ie; dilzeni 

bozulmus, Avrupa'yi ise iktisaden 

son dereee gilclenmis bir topluluk 

haline getirmistir. Ekonomisi kuvvetli 

olan bir devlet, ordusu daha 

kuvvetli olan bir devlet demektir. 

Osmanh devletini ayakta tutan baharat 

ve ipek yoUan can daman niteligindeydi. 

Kervanlann ta§ldlgl 

mallardan ahnan e;e§itli hare; ve vergiler 

uzun siire devlet gelirinin 0- 

nemli bir boliimUnU meydana getirmi~tir. 

Yol boyunca e;ok saYlda 

kervansaray, hanlar yapllml~. Bu 

ticaret yollan binlerce ki~iye i§ saglaml§, 

ekonomik canhhgm kaynagl 

olmu§tur. Ticaret yollan degi~ince 

yollar boyunca e;ok saYlda insanm 

gee;imini saglayan kervansaraylar, 

hanlar birer birer kapanml§, i~sizlik 

artml§tIr. Bunun yanmda zengin 

Avrupa ahclsmm piyasaya girmesi 

hammaddelerin de Avrupa'ya gitmesine, 

zanaatlann durmasma yol 

ae;nil§tlr. Her ne kadar zanaatlann 

hammaddesi olmalan gereke;esiyle 

dl§a satIml yasa:klanan mallarda 

Avrupah allCmm yUksek deger vermesi 

nedeniy!e BatJya kae;mlml~tJr. 

Hammadde darh~1 ie; piyasada fl· 

yatlann artmasma sebep olmu§tur. 

"Bugdaym kilesi 1450 ylllann· 

da 2·3, 1550'de 3, 1585'de 20-40 

akcedir. Koyun 1450·1580 yillannda 

20·30 akceyken, 1595'de 70-80 

akceye cikrmstrr' ,3 • Hal boyle 

olunca koca imparatorluk gerilemeye 

baslamistir. Osmanh aydmlan 

bu gerilemenin sebeplerini uzun 

uzun dU§Unmek durumundaydr, Ne 

yapmalan gerekliydi Cok az da 01- 

sa diisiinenler eiktr, XVII. yiizyilm 

ilk yansmda Kocl Bey, imparatorluk 

mUesseselerinin e;okU~Uniiaciklayan 

dtlsiincelerini Sultan IV. Murad'a 

bir risale halinde su;mu~tur. 

XVIII. ytizyihn ilk yansmda Defterdar 

Sari Mehmet Pasa Sultan 

III. Ahmet'e sundugu "Nasayih'Ul 

VUzera Ve'l Umera" layihasi iinliidUr. 

Bu gorii§lerde miiesseselerde 

gorulen disiplinsizliklerin giderilmesi 

ve bir takim tedbirler ahnarak 

mliesseselerin eski haline getirtlmesi 

tavsiye edilmektedir. Koci Bey 

ve Defterdar San Mehmet Pasa'mn 

tavsiyeleri istikametinde ahnmasr 

denenen perakende disiplin tedbirlerinden 

koklil bir sonuc almamaymca 

gozler Batiya cevrilmistlr. 

Risalelerin ortak gorii§U olan Kanuni 

Sultan Siileyman cagma yeniden 

donmek. Halbuki bu c;ag bUyUk fetihlerin 

yapddtgl, ganimet gelirlerinin 

temin edildlgi, dUnya ticaret 

yollannm henUz Tiirkler lehine 01- 

dugu, toprak nizammm, medrese 

nizammm Osmanhyi ayakta tuttugu 

donemdlr ... Kanuni donemine 

donmemiz miimkUn degildir. Avru· 

pa sanayile§tikten sonra bizim tanm 

ekonomisine dayanan Kanuni 

donemine donmemiz mUmkUn de· 

gildir. I;)unu hemen belirtelim: Sa 

nayi ve ticaret hie; yoktu anlammda 

kullanmlyorum. ozellikle tanm iyiy 

di. Osmanh devletine tavsiye edilmesi 

gereken tek onemli bir madde 

vardl ki, 0 da sanayile~mek. Osman· 

h aydmlarl bir c;ok sebeplerle male· 

sef bunu gorememi~lerdir. Bunu 

gormeyi~lerinin hence sebebi mazinin 

Gok yakmda c;ok ihti§amh donemi 

birdenbire kayhedilmi~ olmasmm 

dogurdugu bir maziye basret 

hastallgldlr. DolaYlslyla aydmlanmlZ 

kurtulu~u aramak ic;in ufka 

bakmak yerine gline~in battJgl yone 

bakmaYI tercih etmi~lerdir. Boylece 

sanayile§me problemi Uzerinde duro 

maml~lardlr. Hatta belirtildigine gore 

medreselerimizde iktisat ilmi bile 

geli§l:t'Jemi§tir. Aydmlanmtz Avru- 

35

pa'yi gorsdn incelesin diye Avrupa' 

ya gonderilmistir. Bunlardan biri d 

de III. Selim tarafmdan Avusturya' 

ya .gizli memuriyeUe gonderilen 

Ebubekir Ratip Efendi'nin risalesinden 

bir boliim alahm. Ebubekir Ratip 

Efendi 500 sayfahk bir risale ile 

yurda donmiistiir (1793). 

Ebubekir Rr.tlp Efendi risalesln 

de Avrupa'daki Osmanli topraklannda 

goriilen fakirligi, perisanhgi, 

kendisi ile konusan bir Avusturyahmn 

. agzmdan su suretle zabdetmektedir: 

"Ziraat ve harrasette olan 

bolluk vebereket memleketimizden 

baska bir devlet ve memlekette 

yoktur. Hal boyle iken gerek maden 

hususunda ve gerek zahire islerinde 

zahmet ve darhk gonilmektedir. istanbul'dan 

Edirne'ye kadar olan yolun 

sagI ve solu ekilmemis olup 

bombostur. Niifus kalabahktir, Fakat 

i~siz-gue;siiz ve serseri olanlar 

vardir, Bunlann ziraate ve ticarete 

sevk ve tesvik edilmesi hususunda 

hie; gayret sarfedllmernesi hayret ve 

merak vericidir. Siz Avrupa'ya sefareUe 

gelirken bu kadar arazi ve 

memleketten gectiniz. Arazimizde 

ziraatten mahrum bir yer gordiinilz 

mU Ve memleketimizde i~i-gticiive 

kazanci olmayan bir insan gozunuze 

ilisti rni" Aym sahis memlekete 

donerken bu topraklan gorunce aglamI~tu. 

Bu ortam Osmanh devletinin 

nc halde oldugunu a~Ik~a gostermektedir. 

Bab diyen sultanlar ve 

devlet adamlan da bat:Yl tammiyorduo 

. 

Tanzimat donemine geldigimizde 

bu bakl~ ae;ISI,yani maziye bakarak 

ornek olarak bir~eyler kurtarmak 

Kanuni e;agma tekrar giderek 

bir~eyler yapmak modasmm yerini 

ba~ka bir moda almaktadlr. Bu da 

maziye tamamen gozlerimizi kapatarak 

onUmiize bakmaktIr. istikbale 

bakmak demiyorum. C;:iinkiibakIlan 

uzun boylu bir tarih tahliline, ekonomik, 

sosyolojik verilere dayanan 

tarih felsefesinden kaynaklanan bir 

istikbal bakl~I degildir. Sadece Avrupa'YI 

takJitden ibarettir. Geliljen 

~arUar kar~Ismda kendisini kurtarI· 

CI formiilleri, dii~iinceleri, doktrinleri, 

teorileri Uretemedigi ie;in nihayet 

i~i merhamete havale etmek suretiy 

Ie adeta hasma teslim olmak tarzmdaydi. 

Halbuki Tanzimat Doneminde 

tarihimize yeni bir bakl~ a~lSI 

gelmekte ve yeni bir doniim noktasl 

36 

beJirmektedir. Onun adi Batililasmadir. 

II. Mahmud Batihlasmayi 

e.le ahrken yalmz orduyu ve askerlik 

muesseselerini Banhlastirmak yetersizdir, 

devlet milesseselerinin cemiyet 

diizeninin de modemlestirilmesi 

icabeder diye diisiindi]. Ama batryi 

tammiyordu. Kendisine iki yardim 

CI buldu; bunlardan biri Ingiliz elcisi 

Canning, digeri Mustafa Resit Pasa. 

Sultan Mustafa Reslt Pa~a'YI 

Avrupa'ya gondererek incelemesini 

istedi. Pasa da Avrupa'yi inceleyerek 

bir ferman hazirladi bu fermanm 

adi "Tanzi mat Fermani'tdir. 

Tanzimat Ferrnaru'm Han eden 

Mustafa Resit Pasa, padisahta Sultan 

AbdUlmecid Han'dir, Abdulmecid 

Han, tarih kitaplannda belirtildigine 

gore son derece hassas, iradesi 

zayif, etki alanmda kalan, fakat 

muhakkakki diger Osmanh padisah 

Ian gibi ratamm seven, icli ve duygulu 

bir insandir. Sair ruhludur. Zaten 

diizenin gidisini kavrayarak tedbir 

olacait giic;li.ibir egitimi de yoktu. 

Bunun icin de Mustafa Resit Pasa'nm 

etki alanma kolayca glrmistiro 

Mustafa Resit Pasa da hazirladigl 

fermam okuyarak ilan eder. Tanzimat 

Fermam 'run metni onemli degil 

ama Tanzimat'm TUrkiye'ye getirdigi 

ruh onemlidir. Artik Tanzimat'tan 

sonra Tiirkiye'deki fikir 

aklmlanmn kaynagl bab olacaktIr. 

Runun sebebi Bab medeniyetinin 

Ustiin bir medeniyet olu~u, TUrk 

Islam medeniyetinin Ylkdma haJinde,' 

~okU~ halinde bir medeniyet 

olu~udur. 

·1'anzimat Doneminin Tiirkiye'. 

ye verdigi en bUyUk zarar tarih kitaplanmlzm 

pek yazmadlgl 1838 

ticaret andla~masldu. Bu anla~ma 

ingilizlerle yapdan ticaret anla~masidir. 

Anla~ma metnini· yazmadan 

ingiltere .DI~i~leri Bakal11 Pblmeston, 

BUyUkMustafa Re!jit Pa~a aracIhgl 

He ve mahrem kaydlyla Sultan 

II. Mahmud'a ~u tavsiyelerde 

bulunuyordu: "Ticarette tekel usu 

Ii.i, vergide iltizam usulii kaldmlma 

II, karantina usulU ~utlak surette 

kabul edilmelidir"s Ingiltere ekonomisi 

bu mada liberal ekonomi 

sistemine dayandlgl ie;in TUrkiye ile 

ah~-veri~ baklmmdan biitUn husus· 

lann saglanmasl kendisi ie;in gerek 

Jiydi. Anla~ma maddeleri ~unlardIr: 

1- Ingiliz tebaasma dah_a once 

tanmmI~ olan haklar tastik olun- 

maktaydi. 

2- Anlasma hilkiimleri, Osmanhlann 

Avrupa ve Asya'daki topraklanmn 

yarnsrra MISlr ve Afrika'daki 

eyaletlerinde de gecerli olacakti, 

3- ie; ticaretteki tekel (Yed-i 

Vahit) usulii kalkacakti. ingiliz tilecan 

iilkenin her yanmda her cesit 

tanm yahut sanayii iiriinunii a1IPsatabilecckti. 

odeyecegi vergi ve resirnler 

en irntiyazh islam tebaasmdan 

fazla olmayacakti. 

, 4- ingiliz tilccan memleketten 

mal gotiirilrken Osmanhlann odedik 

leri vergilerin yerini tutmak ilzere 

% 9 reslm ve % 3 ihrac vergisi odeyecek, 

disandan getirdigi icin ise 

% 3 gUmriik resmine tabi olacakti. 

Yani TUrkiye'ye 100 lirahk Ingiliz 

mall geldiginde 3 lira _giimrukHave 

edecegiz. Bu mal 103 lira olacak. - 

100 lirahk TUrk malmi disanya satmak 

istedigimizde 9 lira ihrac vergi-' 

si gelecek bu mal 109 lira olacak. 

Buna 3 lira da hare; eklenecek ve 

bu mal 112 lira olacaktir, 

Yed-i Vahid Sistemi: Devletin 

Osmanhlann yiikselme doneminde 

ekonomiyi kontrol etmek uzere 

kurdugu merkeziyetci tekel sisternidire 

Bu sisterne gore TUrkiye bir takim 

iktisadi bolgelere aynlrmstir. 

Her bir bolgeden oteki bolgeye gee;erken 

sanki ba~ka bir devletten 

otekine mal gotiiriiyormu~ gibi gUmriik 

vergisi almml~br'l Bunun se~ebi 

de kalite kontrolu ie;indir. Bu sisteme 

gore TUrkiye'ye dI~andan gelen 

bir ingiliz mah istanbul'a geldigi 

zaman % 3 vergi verir, Aydm'a 

geldiginde bir daha izmir'e geldiginde 

bir daha verecektir. Yed-i 

Vahid vermeyecegi ie;in ingiliz tilccan 

mahm daha ucuz satacak TUrk 

tiiccar ise vergi vererek malmi pahalandlrmak 

mecburiyetindedir. 

Boylece TUrk devleti adeta bu anla~ma 

sebebiyle kendisi kendi tilccarmI, 

kendi ekonomisini ezmeye 

yabancilarl da himaye etmeye zor· 

lamI~br. Tabii ki halkta ucuz ve 

fabrikasyon olan ingiliz mallm tercih 

etmek zorunda kahyordu. Nitekim 

1840 yIlmda 2.800.000 altm 

Sterlin olan ingilizlerle olan ticaret 

1860 yllmda 11.000.000 altm sterline 

firlaml~tIr. Aym anla~ma ingilizlerin 

somurmesi yetmiyormu~ 

gibi Kaslm 1938'de FranSlZlarla 

18 MaYls 1939'da Lobekbrem ve 

Hamburg ~ehirleri, 2 Eyliil 1839' 

Birli~e QAGRI

da . Sordunya, 31 Ocak 1940'da 

Norvec ve Isvec, 2 Mart 1940'da 

ispanya, 14 Mart 1940'da Flemenk, 

14 Mart 1940'da Bel~ika, 

1 Mayis 1940'da Danimarka ile imzalandi. 

Tiirkiye Tanzimat Fermam'ndan 

salah beklerken Avrupa' 

nm biltiin iilkeleri hasta adamm 

basma tilltilltti.Miimkiin olan en biiyiik 

eikarlan saglamaya cahstr, 

Osmanh Sanayinin Ticaret Anlasmasindan 

sonraki durumunu da gorelim: 

Eger bir Ulkenin kendi iirettigi 

mallar yabanci iilkelerin iirettigi 

mallardan pahah ise bir takim koruyucu 

tedbir almmadigi siirece 0 iilkenin 

sanayii olUr. lste bu durum 

1838'de TUrk ingiliz Ticaret Anlasmasiyla 

Osmanh Devletinin 

basma gelmistir. 

Tanzimat Doneminde Osmanhlann 

tek onernli sayilabilecek sanayii 

dokumacihkttr. Osmanh kumaslan 

hem icerideki talebi karstlamakta 

hem de disa satilmaktadir. 

Hammaddenin disanya kacmlmasr, 

ucuz olan ithal kumaslann tilremesiyle 

dokuma sanayii perisan 

olmustur, Buna misal olarak: "Bursa'da 

eskiden 1000 tezgah cahsip 

25 bin okka ipek islerken, 1848' 

den soma ancak 75 tezgah kalmisnr.':" 

"Aym sehrin kadife seten 

imalati 20 yil onceine oranla % 80 

azalrmstir. Benzer durum oteki 

dokuma kollannda da vardrr, istanbul 

ve Uskudar'daki tezgahlann 

saYISI 1866 yihnda yapilan bir 

arastirmaya gore 30-40 YII icinde 

3.160'dan 37'ye diillmiilltilr.,,7 Eskiden 

i§lenmi§ tiftik ihra~ eden Ankara 

§imdi ancak ham tiftik satabilmektedir. 

Diyarbaklr, Edirne Amas 

ya gibi dokumaclhgm ileri oldugu 

~ehirler, BatJ Anadolu 'nun hah tez 

gahlan, Bursa gibi genel bir ~oktintiiniin 

i~inde degi§ik kalite ve bol 

~e§itli Avrupa mallannm kar~JSJnda 

~aresiz kalml§lardlr. 

"1915 ydmda Enver Pa§a tarafmdan 

yaptmlan sanayii saylmma 

gore memleketimizde ancak .282 tao 

ne i~letme ayakta kalml§tJ. Bu i~let· 

melerde 14 bin i§~i I;all§makt~dlr. 

.14 bin i§~inin l;all§tJgl bu kuru mlann 

I;ogu yabancdarm elindeydi .. 8 

Koskoca imparatorlukta sanayide 

I;all~an i§l;i saylSI ancak bu kadar 

olunca bizim sanayimizin durumu 

ortava Clkar. Bundan bir devletin 

Birlige QAGRI . 

sanayiini kaybetmesi gibi basit bir 

netice cikmaz. Daha btiyiik, daha 

kiilli neticeler cikar. Bir devlet disandan 

daha cok mal almaya mecbur 

kahr, disandan daha cok mal almak 

demek elimizde daha fazla doviz 

olmasi demektlr. Doviz ne ile temin 

edilir Ya bore alacaksmiz, yahut 

kendi mahmzi disanya satarak temin 

edeceksiniz. Kendi malimzt 

kendi icinizde satamayacak duruma 

dii§tiigiiniize gore disanya satmak 

hayaldh ... Boyle olunca da borclanacaksimz. 

ingiliz Anlasmasinm yaprlmasmdan 

soma ilk defa, belki de 

TUrk tarihinde Ilk defa Osmanh 

devleti borclanmaya girmektedir. 

Bu bore Osmanh devletini yikmistJr 

Sanayimizin tasviyesinin rakam 

lanm verdikten soma tipik bir Osmanh 

sehri olan ve adeta biitiin imparatorlugun 

tipini teskil eden istanbul'un 

nasil iiretimden uzaklasip 

tamamen tiiketici, yiyici bir hale 

geldigini gorellm: istanbul'da sana: 

yimiz tasviye edildikten sonraki YIIlarda 

11.481 milyon ithalat yapilmrs, 

lstanbul'un disanya sattJgl 

mallann tutan 274 milyondur". i§. 

te bu ithalat istanbul'un giyim-kusam, 

yiyecek-icecek ihtiyacim karsilamak 

icin disandan almnustir, 

Boyle bir ortamda yapilacak i§ bore 

almak, ahnan bore para ile de uretmeden 

tiiketmek yoludur. 

Tanzimat Han eden Sultan Abdulmecid 

zarnanmda Osmanh devleti 

ilk defa borclanma yoluna gitmektedir. 

Osmanh Devletine Avrupa'mn 

ilk defa bore acmasi Kmm 

Harbi suasmda olmu§tur. Kmm 

harbi bilindigi gibi Rusya 'nm Os· 

manh Devleti tizerindeki baskllanna 

kar~1ingilizlerin, Franslzlarm ve Os· 

manhlann beraberce katddlklan giiya 

zaferle sonul;lanan bir sava~tJr. 

ingilizler biraz once belirttigimiz gibi 

ashnda kapitalist sistem diinya ti· 

caret yollarml elinde bulundurmasl· 

m, deniza§Jn iilkelerin elinde bulundurulmasma 

dayandlgl iGin rakip 

bir devletin diinya denizlerine ha· 

kim olmasl bu sistem il;in biiyUk bir 

tehdittir\ ingHtere Rusya gibi geli 

§en bir devletin kar§lsmda 0 zaman 

iGin TUrkiye'yi desteklemek geregini 

hissetmi§tir. QiinkUTUrkiye ayak 

ta durdugu miiddetc;e varsm ayakta 

dursun, onu rahat~a somiiriiyordu. 

Halbuki Rusya Osmanh Devletini 

Ylkarak Akdeniz'e hakim olursa in· 

giltere Akdeniz ticaretini kaybedecekti. 

Uzakdogu ticaretinde biiyiik 

zarara ugrayacakti. Iste bu menfaat 

lanndan dolayi TUrkiye'yi desteklemistir. 

Sultan Abdulmecid zamamnda 

1854-186~ yillan arasmda dort defa 

Avrupa'dan bore almmis, toplam 

borelandigumz miktar 16 milyon 

ele gecen para 8 milyondur. Aradaki 

8 milyon faiz olarak kesilrnlstir. 

Boylece Osmanh Devleti girtlagma 

kadar borclu, iiretimi neredeyse tamanu 

ile durrnus sanayisi iflas etrnis, 

ayakta durabilmek icln disanya 

bore Ianmaya mecbur, her bore 

landiginda kendisini disanya mahkum 

eden bir iiIke durumuna dii§ 

mii§tiir. Osmanhnm bu .doneminl 

bellrttikten sonra Avrupa'da sanayii 

iilkelerinde ekonominin gelistigini 

gosteren misaller verelim: Ekonomide 

gelismenin gostergelerinden 

birisi de ihtira (patent) beratlandir. 

Yani bir kesif yapiyorsunuz 

bunun patentini ahyorsunuz .. 

Bu ekonomide uygulandrgi icin 

ekonomi canlamr. ABD'nde 1840 

yihnda 473 tane ihtira berati verilmis. 

Yani 473 tane yeni icat 01- 

mus. Mesela diidiiklii tencereyi bulrnuslar, 

gemi diimeni, gemi carki 

yahut yeni bir tiretim araci. 1907 

yihnda 36.600 yeni icat yapilmis. 

lngiltere'de 1869 yihnda 21.910 tane 

ke§if yapilrms. Fransa'da 1850 

yihnda 1687 tane kesif yapilmis. 

Bu buluslar kitaplarda kalrmyor, 

uygulama safhasma konuyor, ekonomi 

canlamyor, iiretim artJyor. 

Alman borG paralan degerlendire. 

mezsen, ilim ve teknikte ileri gidemezsen, 

tabiiki 0 donemde vanlan 

yer orasl olacaktJr. 

Biz bu yazlmlzda taril,imizi 

karalamak niyetinde degiliz. Yapllanlan 

kaynaklarla gostermek ve 

gelecege 1§lk tutmaktIr. 

KAYNAKLAR 

1- ismail Cern, Tiirkiye'de Geri Kalml~hgm 

Tarihi 5. 1.60 

2- a.g.e. s. 160 

3- a.g.e. s. 163 

4 Enver Ziya Karal,...Belleten Osmanh 

Tarihi, s. 587 

5 Rqit Kaynar Mustafa Re§it Pa§a 

ve Tanzimat, s. 157 

6: Enver Ziya Karat, Osmanh Tarihi 

(Islahat Fer.) s. 260 

7- Dogan AVClOgiu Ttirkiye'nin DU- 

~ilne. s. 54 

37

HAUL IPEK HOCAMIZA SORDUK 

- Sahurdan sonra ihtilam olarak cuniip olan kimsenin 

orucu nasll olur 

- Sabah uyandiginda mazmaza ve insrkakta suyun 

agzma, burnuna kacmamasma dikkat edereks yrkamr. 

Oruca devam eder. 

- Unutarah yemeh, icmeh, cinsi munasebette bulunmak 

orucu bozar ml 

- Bozmaz. Oruca devam etmesi gerekir. 

- Ramazan orucunun kazastnda pe/jpe/je "tutmah 

sart muitrt 

- Sart degildir. Ara vererek de tutabilir. 

- Teravih namazmda imama yeti/jen kimse namazlarml 

nastl kllar 

- Once yatsmm slinnet ve farzmi kilar. Sonra irnarna 

uyar, teravihten k~an rekatlan vitirden sonra gerek 

camide veya evinde tamamlar.Vitirden once de krlabilir. 

Vitiri 0 zaman yalmz krlar, 

- Zorla ue tehditle Ramazanda yedirilen oruca keffaret 

gerekir mi 

Keffar~t gerekmez. Kazasi lazimdir. Yediren gunahkar 

olur. 

-- Her yerde Euzu Besmeleden once ~ekilir. Besme- 

Azrz MisiN NESiN SEN 

Aziz misin sen Nesin dini vardir herkesin, 

Firavun Nemruq dinsiz sen de kafirsin kesin. 

Allah'sizim diyorsun baka baka yiizlere, 

Nasd ragbet edilir boylesi dinsizlere 

Kelime cambazrsm yiizlerce kitap yazdm, 

Diin Kur'an'i okurdun bugiin ne yazrk azdm. 

o pic nesil gelisti Kur'an'i yirtmak icin, 

Din ile alay edip boyle smtmak icin. 


Firavun Nemrud dinsiz sen de kafirsin kesin. 

Rahip ile papayla seni kiyaslayarnam, 

Onlann bir dini var senden yana olamam. 

i~in giiciin dinsizi kafiri taklit etmek, . 

iyi bil gafillerin sonu hiisranla batmak. 

Cok kemlik bildin erne Hakk'r bulamarmssm, 

Bir vezir oldun ama adam olamamissm. 


Firavun Nemrud dinsiz sen de kafirsin kesin, 

Muaz Ozbek OZANOGLU 

lenin Euzii'den once ~ekildigi bir yer var midtrt 

- Vardrr, Tuvaletin kapisma yaklasmca once besrnele 

soylenlr, sonra da Euzu cekilir. 

- Abdest de dirsek kemikleri, ayakda incik kemihlerini 

ytkamah farz muurt 

- Kollarda dirsek kemiklerini, ayakta incik kemiklerini 

yikamak farzdir, Yikamayanlann abdestleri sahih 

degildir. 

- Ramazanda niyet edilmeksizin yiyen kimseye 

ne lazlm gelir 

- Fetavayi Abdurrahim'de bu hususda boyle bir 

fetva vardir: Ramazanm gundlizlinde ozlirsliz yiyen ve 

teen kimseye ne lazrm olur Elcevap: Mlislliman olan 

boyle yapmaz denilmektedir. Niyet etmeden yiyene keffaret 

lazim gelmez demisler amas mlisllimanda boyle 

yapmaz demislerdir, Keffaret onun gunahun odeyemez, 

- Ramazan'da imsak oaktinden sonra hap yutan 

veya ilac kullanan kimseye ne lazlm olur 

- Hem kaza ve hem de keffaret lazrm gelir. llac glda 

hilkmiindedir. Oruc tutamayacak kadar hast a olanlar 

bu hilklimden miistesnadrr. 

OKSiiz QOCUX 

Iligine i~ledik~e yoklugun cilesi 

Uzuldun oksuz cocuk 

Yirnk elbiselerle ahreniyin yanmda 

Buzuldun oksuz cocuk 

Suratm yillarca yagrnur gormemis tarlayi 

Andmr oksuz cocuk 

Sokaklarda mahcup ytiri.iyli~uncigerimi 

Yandmr oksuz cocuk 

Gariptir kuru duvar kenarlanna mahsun 

Gokii~jjnoksuz cocuk 

Yasamak icin yoksulluga kacmci boyun 

Bukusun oksuz cocuk 

lcine kapamk kanatsiz kusum diye mi 

Yanarsm oksuz cocuk 

Merak etmeyen suskunlugu gulumsemeye 

Banarsm oksuz cocuk 

Hac1YiCiT 

38 -----------------L---------------Birlige

MODANEDiR 

Dog:;tn 

KI.f..,IQOGLU 

GOR 

Bosa cahsrr ALi'miz, 

Perisan hak ahalimiz. 

Belli degil mihalimiz 

Dur da gor. 

Bir dert iner ta surama. 

Tenezzul yoktur harama. 

Koylerin yolu var ama, 

Kar da gor. 

Neme IaZIlTIdemedim hie. 

Ayse'm, Fatma'm, Samet'im hie. 

Size gore Mehmet'im hie, 

Vur da gor. 

Utandim ~Ikl~ inisten, 

Estikce i~ cikar isten. 

Yasantirm sayip dusten, 

Yor da gor. 

Cekil basimdan elleme, 

Hayatmu du~ belleme. 

Yuregimi eselerne. 

Kor da gor. 

Yendikce kaparnr ortu, 

AI, makamda gor zfigurtu. 

Goge ~lkar ~ok btigurtu, 

Sor da gor. 

Moda nedir Geni~ kiiltiirlii mii~ soysuz kisiler iltica crkrvor, getoplumlann 

daha az geli~mi~ top- riciler cogahvor, laiklik elden gidilumlar 

iizerine kiiltiirel baski kurma yor diyenlerin, saman altmda su yiitemayiilleridir. 

Bunun icin insanm rilterek kendi emellerine ulasrna arzaaf 

noktasi olan begenilme hissine zusuna kaprlanlardrr. Vine halk irahitap 

eder. Bazen 0 kadar IYlgrmdan desi olan eumhuriyet alanlar ve 

crkarki insarun kendine yakrsarn miisliiman halkr dinden uzaklastirsecrnesinden 

ziyade ziibbe (giyini~i mak isteyenler, eumhuriyetin icine 

komik olan, toplumun limitlerini en tehlikeli iken, bunlarm eumhuriasan}, 

vari bir goriinii~e biiriinerek yete sahip crkmalan milli bir talihkiiltiirel 

bir baskt oldugunu, top- sizlik ve unutulan bir gercektir. 

lumlarm, orf, adet, din ve kisilik- Halen edepsizlik arun haline gelerini 

bozmaya vonelik bir art dii- tirilen gazete bufeleri, sinemalar, fusunce 

sistemi oldugunu bariz bir husun selinde imam bogma sevdasekilde 

ortaya koyar. 

smdadrrlar. Amaclari cinsi ozgurluk- 

Nitekim moda insarun nefsine rniis, Ne havasiz ve ne edepsizlik 

hitap eder. Bize gore insanm en bu- icinde bunlan isteyeeek yiiz bulrnaviik 

dii~manl nefsidir. Modanm en Ian act bir gercektir. 

gecerli oldugu kesime baktrgrmrz- iste modanm bizi Avrupa'run 

da kadmlar, gencler ve banhlasma- pencesine dii~iirmek ilYinsecilen onya 

meyilli zenginler oldugu goze lar icin en giizel, bizim Icin de en 

carpar, Modanin Avrupa'nm usta- havasrz yoldur .. Vine bunu uygulahkla 

kullandrg: tahrip edici bir si- mak icin insarun nefsini secmeleri 

lah oldugunu neticelerine bakarak en ilginc ve dii~iindiiriieii yol olrnaanlayabiJiriz. 

Teknigini alrpta, kiil- lrdir. 

tiiriinii red ettiglmiz Avrupa bize de- Vine onlara gore mini etek gigerlisini 

verip, kendisine degersizi- yinmeyen, 0 seffaf bacaklan biirilni 

birakacak kadar dii~iineesiz bir yen inee kibar denilen coraplan 

sisteme sahip degildir, Bilakis ken- giyinmeyen, Allah'm insana emanet 

disine hayran oldugurnuzu anlava- olarak verdigi, giizel yiize boyalar 

rak, teknik namma bize kiiltiiriinii ve makyaj denilen varhktan ote 

satmakta, bizim giizel hasletierirniz yapmayanlar saclanna ~ekiller vereyerine 

kendi cirkin ozelliklerini rek, bizim tabirimizle tiftik kecileritoplumumuza 

yerlestlrmektedir. ne benzeyenlerin ya bu yirminci 

Vine bu moda kiiltiiriinii benim- asirda i~i ne ... 

seyenler eumhuriyeti kadm bacakla- Moda bu degiJdir. Moda, insan 

iizerinde duruyor sanmaktadirlar. run veya kisinin iizerine vakisam gi- 

AlYlkhgm her tiirliisiinii desteklerken yinmesidir. Nitekim Peygamber 

kapanmarnn her tiirliisiine kar~1 IYI- Efendimiz Muhammed Mustafa 

kip, crplaklar karnprrnn medeniye- (SAV) buyuruyorki: "Temlzgivinin 

tin varacagt son durak samp, giiliinlY giizel giyinin." islamiyet hie bir zave 

igrenlYduruma dii~mektedirler. man kisinin giyini~ini srrurtamarmso 

zaman nedir bu moda Din- trr, Ama onu adaba gore yaprlmasisizlik 

biberonlanyla beslenenler, ya- ru isternistir. i~te bu baskalannm 

bane, ideolojiJere baglamp Avrupa'- basklsl ve yabanel ideolojilerin etkinm 

emperyalizm yolunda ilerleme- si ile yapmamahYlz. Bize dii~en g~yi 

bir idarecilik ve iilkii olarak ;gor- rev onlann kiiltiirii yerine teknigini 

mektedirler. 

ve teknolojisini almaktlr. HilYbir za- 

Yusuf OleAN i~te bu gibi maskelere biiriin- man Avrupa'ya alet olmamaktlr. 

Birlige QAGRI ---------'-_._-----------------------

ERBAZLAR 

MOBIL YA - HALl VE EV ALETLERi 

Yilmaz ve Nihat ERBAZ 

BA YRAMINIZI TEBRIK EDE~lZ 

Tel: 11202 Kapahcarsi - YOZGAT 

lLHAN 

KAMANLI 

Bayranumzi kutlar, esenlikler dileriz 

BAY VE BAYAN TUHAFiYE KONFEKSiYON 

BUYUK BEDEN VE HAMiLE GiYSILERi 

GELiNLiK - Ni~ANLIK TUVALETLER 

ABiYE ELBiSELER 

Meydan Veri Cad. No: 21 

Tel: 11172 - YOZGA T 

Stratejik ~lldan 

SOVYET 

MUSLUMANLARI 

Ve Diger Azmlddar 

Fiyatl : KOV Oahil 4.500.·TL. 

isteme Adresi : Yeni FORUM A.$., P.K. 101; 

06692, Kavakhdere• ANKARA 

Posta Cek No : 292591 

(Posta gek hesabma ucreti yatmp, odeme kuponunu adresimize gonderen 

kitapseverlerin adreslerine, kitaplan derhal postalanacakttr.)

SESAY 

Plastik Sanayi ve 

Tic. Ltd. Sti. , 

Sey:fiALiER - Sayit HEKi:1VI0GLU- 

YasinAliER 

Kendi Tesislerinde nay Ion poset imaline baslarmstir, 

Her tur naylon torba, Baskih ve Baskisiz poset siparisleri 

kabul edilmektedir 

Fabrika - Sanayi Sitesi Tel: 15476 - SansVeri - Emniyet Cad. Emniyet FmruyarnTel: 11622- YOZGAT 

Mubarek Ramazan Bayrannmzr tebrik eder 

Turk - islam Alemine hayrrlar getirmesini dileriz, ) 

~~~~==========~========~~ 

Adres: Lise Cad. [dare lsham No: 28 Kat 3 

~ : 11747 YOZGAT 

XOS-AI. , 

DAYANIKLITUKETiM 

MALLARI KOMtSYON VE 

PAZARLAMA 

ZUlaliKAZAN 

BAY·BAYAN 

Mubarek Ramazan Bayramlnizi tebrik eder, 

Turk • islam ilemine haYlrlar getirmesini dilerim. 

MUSTAFAYE~iLTAN 

MAli MO$AViR 

Zl1el1 llem,ehr11er:lmJ.zle 

ve TUrk-islam Slem1nln Bamazan Bayramnu Kutlar.un. 

b1rli1cte biitiin gonwda,larUD.Ul 

\ 

\ 

\

so 

Mehmet ve Hasan SOLMAZ 

* ZiYNET 

* BiLEZiK 

* KOLYE 

* SAAT 

re~itlerimizle Siz SaY'nmiistetilerimize 

hizmet vermekten gurur duyarlZ. 

Mubarek Ramazan Bayrammm tebrik eder 

Turk - Islam Alemine haytrlar getirmesini dileriz. 

I 

~ : ls MRK : 11002MeydanVeriNo: 12 

~: Ev: H : 14728-M: 13621 YOZGAT 

----- ----- 

- ---- - - --------..,

MA:=YI=s 1=98=8

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?