Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Zorunlu Olarak Kalmalı - DEM

ülke kaynaklı ve içten kaynaklanan din istismarını
önemli ölçüde din hakkında bilimsel ve kaynaklara
dayalı kapsayıcı bilgi vererek önlemiştir. Çünkü
zorunlu öğretim herkes tarafından alınmaktadır ve
bu ortak bir din kültürü ve anlayışının oluşmasına
katkı sağlamıştır. Bu ise ülkemizin birlik ve bütünlüğünün
devamına yardımcı olmaktadır. Zorunlu
DKAB öğretimi uygulama süresince okullarda din
ve mezhep kaynaklı bir çatışmanın olmaması da
bu uygulamanın başarısı olarak zikredilebilir.
1982 öncesi din dersini alanlar ve almayanlar arasında
yaşanan kamplaşmalar ortadan kalkmış, din
dersi ayrıştırıcı bir görev değil birleştirici bir rol
oynamıştır. Yeniden din öğretiminde seçmeli veya
isteğe bağlı uygulamanın benimsenmesi din dersi
üzerinden ayrışmaya neden olabilir. Bu dersten
muafiyet hakkını kullanmak öğrencilerin din ve
dindarlıkla ilgili tercihlerini ortaya çıkaracaktır. Bu
ise okullarda kutsal üzerinden tartışmaları gündeme
getirme potansiyeli taşımaktadır. Eğitimden
beklenen birlikte yaşama ve hoşgörü kültürünün
gelişimine katkı sağlamayacaktır. Ayrıca dersi tercih
etmeyen öğrencilerin Türk toplumunu anlamada
önemli role sahip din hakkında bilgi sahibi
olmaktan mahrum kalmasına sebep olacaktır.
Demokratik toplumlarda halkın istekleri hukuk
metinlerinin oluşumunda son derece önemlidir.
Türkiye’de yapılan ampirik çalışmalar okullardaki
zorunlu DKAB dersinin halkın büyük çoğunluğu
tarafından onaylandığını göstermektedir. TESEV
tarafından Aralık 2006’da yayınlanan kapsamlı
“Değişen Türkiye’de Din, Toplum ve Siyaset”
başlıklı araştırma raporunda “Sizce devlet okullarında
mecburi din eğitimi dersi verilmeli midir”
sorusuna katılımcıların % 82.1 “evet, verilmelidir”
cevabını verirken % 15.4 ü “hayır” demektedir. %
2.5’i ise bu soruya cevap vermemiştir. Diğer ampirik
çalışmalar da bu bulguları genelde destekler
mahiyettedir.
Din Dersi Konusunda Ne
Yapılmalı
Okullarda din dersinin zorunluluğunun kaldırılarak
isteğe bağlı veya seçmeli olması bir İsveç veya
İngiltere için Türkiye boyutunda önemli olmayabilir.
Dünyevileşme düzeyinin yüksek olduğu
ve dinin siyaset ve toplum hayatında merkezde
olmadığı, dindarlığın düşük olduğu Batı Avrupa
ülkelerinde bu yalnızca bir din eğitim ve öğretimi
meselesi olarak değerlendirilebilir. Türkiye’de ise
bu konu, din eğitim ve öğretiminin ötesinde öneme
sahiptir. Tarihsel deneyim, din-devlet ilişkileri,
dinin toplumdaki yeri gibi açılardan üzerinde
önemle durulması gereken Türkiye’ye özgü bir
durum arz etmekte ve Batı ülkelerinden ayrılmaktadır.
Yukarıda belirtilen ve okullarda DKAB dersinin
zorunluluk statüsünü kaldırmaya yönelik gerekçelerin
değerlendirilmesi ve uzun süreli Türkiye’nin
okullardaki din dersi deneyimi dikkate alınarak
1982 Anayasası’nın 24. maddesindeki şekliyle
DKAB dersi zorunlu olarak kalması uygun olacaktır.
Uygulamadan ve DKAB programından kaynaklanan
ve din eğitimine zemin hazırladığı iddia
edilen hususlar ve programda yeterince kendilerine
yer verilmediğini savunan inanç gruplarının istekleri
ilgili paydaşların geniş katılımı ile bilimsel
bir zeminde tartışılmalıdır. Bu amaçla, Bakanlık,
akademisyenler, din eğitimi konusuyla ilgilenen
sivil toplum örgütleri, Diyanet, Eğitim sendikası
temsilcileri vb. paydaşlardan oluşan resmi bir “Din
Kültürü Danışma Kurulu” oluşturulabilir. Danışma
yetkisine sahip olacak bu kurul DKAB programlarının
hazırlanmasında görüşlerini belirtme
fırsatı bulacak ve böylelikle programlar daha çok
benimsenecektir. Ayrıca bu uygulama katılımcı demokrasi
ve çoğulculuk açısından da önemlidir.
Diğer bir seçenek ise, mevcut DKAB dersi tamamen
farklı din ve kültürlerin öğretimine yönelik
düzenlenebilir. İslam dışı dinlere ve İslam içindeki
farklılıklara nesnel bir şekilde yer verilerek
yeniden tasarlanabilir. Bu yapıldığı takdirde ise
din eğitimi ve daha çok din öğretimi ve eğitimi isteyenlere
yönelik isteğe bağlı “din eğitimi” dersi
konulabilir. Bu isteğe bağlı din dersinin örgün ve/
veya yaygın eğitimde ne şekilde olacağı tartışılabilir.
Bu seçeneğe yürürlükteki Anayasa’nın “…Bunun
dışındaki din eğitimi ve öğretimi ancak kişilerin
kendi isteğine ve küçüklerin de kanuni temsilcilerine
bağlıdır” fıkrası imkân tanımaktadır. Bu
uygulamalar için anayasa değişikliği gerekmeyip
kanuni düzenleme yeterlidir. Aynı zamanda böylelikle,
anne ve babanın dini ve felsefi inançlarına
göre eğitim ve öğretim yapılmasına da daha fazla
imkân tanınabilir.
Y IL 1 SAYI 2 | DEM DERGİ 59