İlaç Grupları ve İlaçlar İçin İlaç Etkileşimi Örnekleri

KL‹N‹K GEL‹fi‹M 61
Gingko biloba
Antikoagülan ilaçlar (varfarin, heparin, tiklopidin, klopidogrel,
dipridamol), antiagregan ilaçlar (nonsteroid antiinflamatuvar
ilaçlar), parasetamol, pentoksifilin, E vitamini, insulin
ve oral antidiyabetik ilaçlar, antiepileptik ilaçlar (bu
ilaçlar›n etkinli¤ini azalt›r) ile birlikte kullan›lmamal›d›r
Ginseng
Kumadinin’in etkilerini artt›rarak kanama problemlerine yol
açabilir. Digoksin ile kullan›lmaz. Baz› antidepresanlar ile
birlikte kullan›ld›¤›nda beklenmeyen yan etkileri olabilir.
Morfin ile birlikte kullan›lmaz (morfinin etkisini azalt›r).
Licorice (meyan kökü)
Antihipertansif ilaçlar, antiaritmik ilaçlar, digoksin, diüretikler
(loop/tiazid), MAO inhibitörleri ve oral kontraseptifler
ile birlikte kullan›lmamal›d›r.
St. John’s worth (sar› kantaron)
St. John’s worth (sar› kantaron), alprazolam, siklosporin,
digoksin, indinavir, oral kontraseptifler, ritonavir, simvastatin,
takrolimus, varfarinin metabolizmas›n› artt›r.
Antineoplastikler, antiviral ilaçlar (proteaz inhibitörleri), digoksin,
teofilin
antidepresan ilaçlar, MAO inhibitörleri, antikoagülan ilaçlar,
oral kontraseptifler ile birlikte kullan›lmamal›d›r.
Valerian (kedi otu)
Hipnotik ilaçlarlar, benzodiazepin grubu anksiyolitik ilaçlar,
antidepresan ilaçlar, genel anestezikler, kas gevfletici ilaçlar
ve alkol ile birlikte kullan›lmamal›d›r.
Bronkodilatörler
Teofilin
Teofilin, CYP1A2 sistemi ile metabolize olur. Rifampisin,
karbamazepin, fenitoin, fenobarbital ve sigara içme teofilinin
metabolizmas›n› artt›rarak plazma konsantrasyonunu
azalt›r. Takrin, fluvoksamin, eritromisin, troleandomisin,
diltiazem, verapamil ve zileuton teofilin metabolizmas›n› yavafllat›r.
Oral kontraseptifler, eritromisin, siprofloksasin,
Ca 2+ kanal blokerleri, flukonazol ve simetidinin plazma konsantrasyonunu
yükseltir.
Ayr›ca bkz. barbitüratlar, karbamazepin, simetidin, lityum,
fenitoin, kinolonlar, rifampin.
Diüretikler
Diüretiklerin antihipertansif etkisi genellikle di¤er antihipertansiflerin
etkisine aditif oldu¤u için, diüretikler di¤er
ilaçlarla birlikte kombine olarak kullan›lmaktad›r. Tiazitlerin
ve k›vr›m diüretiklerinin K + ve Mg 2+ düflürücü etkileri digital
toksisitesi ile iliflkili aritmileri artt›rabilir. Kortikosteroidler
diüretiklerin yapt›¤› hipokalemiyi artt›rabilirler. Bütün
diüretikler Li + ’un klirensini azaltabilir, plazma konsantrasyonlar›
ve potansiyel toksisitesini artt›rabilir. Prostaglandin
sentezini inhibe eden nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar
diüretiklerin antihipertansif etkilerini azalt›rlar. Seçici
siklooksijenaz-2 (COX-2) inhibitörlerinin böbrek prostaglandin
sentezi ve fonksiyonlar›na etkisi geleneksel nonsteroid
antiinflamatuar ilaçlar›nkine benzerdir. Nonsteroid antiinflamatuar
ilaçlar, β adrenerjik reseptör antagonistleri ve
ACE inhibitörleri aldosteronun plazma konsantrasyonunu
düflürür ve K + koruyucu diüretiklerin hiperkalemik etkilerini
artt›rabilir.
K + koruyucu diüretikler
K + koruyucu diüretikler hayat› tehdit edici hiperkalemiye sebep
olabilirler. Bu ilaçlar hiperkalemili hastalarda ve hiperkalemi
geliflme riski hastal›k yüzünden ya da di¤er ilaç uygulamalar›
(örn. ACE inhibitörleri, anjiotensin reseptör blokerleri,
β-blokerler) yüzünden yüksek olan hastalarda kontrendikedirler.
NSA‹ ilaçlar bile Na + -kanal inhibitörlerini
alan hastalarda hiperkalemi ihtimalini artt›rabilir.
Spironolakton digoksinin metabolizmas›n› inhibe eder.
Karbonik anhidraz inhibitörleri
Karbonik anhidraz inhibitörlerinin yan etkilerin, kontrendikasyonlar›n
ve ilaç etkileflimlerinin ço¤u idrar› alkalilefltirilmelerine
ya da metabolik asidoza sekonderdir. Zay›f baz
ilaçlar›n idrar at›l›m h›zlar›n› azalt›rken, zay›f asitlerin artt›r›rlar.
Loop diüretikleri
K›vr›m diüretikleriyle birlikte uyguland›¤›nda ilaç etkileflmesi
oluflturabilenler:
• Aminoglikozidler (her iki ilaç›n sebep oldu¤u ototoksisitenin
sinerjizmas›)
• Antikoagülanlar (antikoagülan aktivite art›fl›)
• Digital glikozidleri (digital-kaynakl› aritmi art›fl›)
• Lityum (plazma lityum düzeyi art›fl›)
• Propranolol (plazma propranolol düzeyi art›fl›)
• Sülfonilüreler (hiperglisemi)
• Sisplatin (diüretik-kaynakl› ototoksisite riski art›fl›)
• NSA‹ (diüretiklere yan›t›n duyars›zlaflmas› ve salisilatlar›n
yüksek dozda verildi¤inde oluflan salisilat toksisitesi).
Ayr›ca nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar prostasiklin sentezini
azaltt›klar› için renal kan ak›m›n› ve glomerüler filtrasyonu
düflürürler ve loop diüretiklerinin etkisini azalt›rlar
Probenesid (diüretiklere yan›t›n duyars›zlaflmas›)
Tiazit diüretikleri (her iki ilac›n diüretik aktivitesinin sinerjizmas›
önemli oranda diüreze yol açar)
Amfoterisin B (nefrotoksisite ve elektrolit dengesizli¤inin derecesinde
ve elektolit dengesizli¤ine be¤l› toksisitede art›fl).
Tiazitler
Tiazit diüretikleri antikoagülanlar›n, gut tedavisinde kullan›lan
ürikozürik ilaçlar›n, sülfonilürelerin ve insülinin etkilerini
azaltabilir ve anestezikler, diazoksit, digital glikozidleri,
lityum, k›vr›m diüretikleri ve D vitamininin etkilerini artt›rabilirler.
Tiazit diüretiklerinin etkilili¤i COX-2 için seçici
olan veya olmayan NSA‹ ilaçlar ve safra asidi ba¤lay›c›lar›
(tiazitlerin emilimi düfler) taraf›ndan azalt›labilir. Amfoteri-