türkiye ekonomisi' nde faiz oranları - enflasyon ilişkisi üzerine bir ...

More documents

Recommendations

Info

Sara Onur kalıcı olmaları, iyi tanımlanmış, şeffaf, basit, esnek ve yaptırım gücü olması gerekginin esas alındığı, orta hedef değişken ola‐ Taylor Kuralı’ndaki işlem süreci, cari bilmektedir. 34 rak kullanılan merkez bankasının içsel kurala bağlı olduğu, merkez bankasının he‐ Parasal kurallar, Friedman Kuralı, Fisher‐ Simons Kuralı, Anayasal Kural ve Taylor defteki sapmaları minimize etme görevini Kuralı olarak dörde ayrılmaktadır. Friedman Kuralı, para arzında her yıl % 3 ile % 5 yüklendiği bir tür enflasyon tahmin hedeflemesidir. 40 oranında arttırılması gibi bir sınırlama III. Enflasyon Hedeflemesi getirerek, fiyatlarda istikrar yerine, parasal büyüklüklerin (M1, M2 vs.) büyüme oranlarını hedef almaktadır. 35 tığı 41 , enflasyon hedeflemesinin 1990’lı yıl‐ Frederick Mishkin’in fikir babalığını yap‐ Endeksleme Kuralı da denen Fisherlarda popüler olmasının en önemli nedeni, Simons kuralına göre, para arzının fiyat endeksine bağlı olarak değiştirilmesi sonucu, rak kullanılan parasal büyüklükler (M1, M2) merkez bankaları tarafından ara hedef ola‐ paranın değerinin korunmasını hedeflemektedir. Plastik para gibi, para yerine ge‐ ilişkisinin 10 yıl öncesinde görülmemesi‐ ile reel değişkenler arasındaki nedensellik çen değerlere göre para miktarında ayarlama yapma esnekliği vermesi açısından Bir başka deyişle, sosyal ve ekonomik oladir. 42 Friedman kuralından daha avantajlı olmasına rağmen, bu kuralı izlemek parasal rak maliyetli olan yüksek enflasyona karşı, uzun yıllar endüstriyelleşmiş ve gelişen ülkeler parasal büyüklükler veya döviz kur‐ büyüme kuralını izlemekten daha zordur. 36 Anayasal İktisat ekolünün kurucusu olan J. ları olarak ara değişkenlere dayanan parasal politikalar uygularken, döviz kuru ve Buchanan’a ait Anayasal Kural, para miktarının anayasada belirtilen oranda sınırlandırılmasını öngörmektedir. 37 liğinin gözlenmesinden ötürü 1990’lar bo‐ para talebi istikrarı bu stratejilerin yetersiz‐ 1993’de Taylor tarafından ileri sürülen yunca doğrudan enflasyonun kendisine Taylor kuralına göre parasal otorite, hedeflenen enflasyon ile gerçekleşen enflasyon odaklanmıştır. 43 1990’ların ilk yarısında enflasyonu, diğer arasında istenmeyen farkın doğması karşısında nominal faiz oranını değiştirerek, gelişmiş ülkelere oranla, yüksek olan Yeni Zelanda, Kanada, İngiltere, İsveç, Avustralya, Finlandiya ve İspanya ilk örnekler olup, fiyatlar genel düzeyini ve üretim düzeyini istikrarlı hale getirebilmektedir. 38 daha sonraları 1990’lı yılların ikinci yarısında İsrail, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Taylor kuralı temel olarak, para otoritesinin tavrının kamuoyunca bilinmesini sağlayarak, ekonomik konjonktürde istenmeyen ka, Şili, Güney Kore ve Tayland da enflas‐ Meksika, Kolombiya, Brezilya, Güney Afri‐ sapmalara ve özellikle enflasyona karşı yon hedeflemesine yönelmişlerdir. 44 para politikasının tepkisini sistematikleştirmektedir. 39 40 Svensson, Age, s. 9. 41 http://www.ntvmsnbc.com/news/99957.asp 34 Aktan, Age, s. 4 42 TÜSİAD, Enflasyon ve Büyüme Dinamikleri Gelişmekte Olan Ülke Deneyimleri Işığında Türkiye 35 Aktan, Age, s. 4 36 Aktan, Age, s. 4 Analizi, Aralık 2002, Yayın No: TÜSİAD‐ T/ 2002‐ 37 Aktan, Age, s. 4 12/ 341, sh.79 38 Aktan, Age, s. 4 43 Duman, Age, s. 2 39 Akat, Age, s. 6 44 TÜSİAD, Age, s.79 128 Journal of Qafqaz University
Türkiye Ekonomisi’nde Faiz Oranları ‐ Enflasyon İlişkisi Üzerine Bir Model Denemesi (1980‐ 2005) Enflasyon hedeflemesi, ilan edilen hedefe lemesinden oluşan Amaç Hedefleme Yaklaşımı olarak iki temel yaklaşım söz konusu‐ ulaşmak için kurumsal ve enflasyon yorumu için sayısal bir hedefin ilanını temel dur. 50 alan parasal politika çatısı olup, bu strateji Bu yaklaşımlar, para politikasının belirli bir altında, enflasyon çapası, kamuoyuna açıkça ilan edilen enflasyon hedefinin kendi‐ kural setine uygulanması gerekliliği yani nominal çapa kullanımını yaygınlaştırmıştır. 51 sidir. 45 Genişletici para politikası uygulayarak, Enflasyon hedeflemesi, geleceğe dönük bakış açısını vurgulayan bir yaklaşım olup, kısa dönemde üretim ve istihdamı arttırma olasılığı, merkez bankasının uygulayacağını ilan ettiği para politikası ile uygulanan enflasyon beklentilerini aşağı çekmeyi ve ekonomi politikalarının güvenilirliliğini artırmayı amaçlamaktadır. 52 para politikası arasındaki farklılaştırma olarak tanımlanan Dinamik Tutarsızlık sorununu ortaya çıkarmıştır. 46 Para politikasının güvenirliliğinin bir başka kriteri, merkez bankasının bağımsızlığıdır. Bir tür güven sağlama sorunu olan, Dinamik Tutarsızlık sorununun nedeni, merkez Merkez bankasının bağımsızlığı ile enflasyon arasındaki ters ilişki, kurumsallaşması bankasının para politikasına karşı, piyasadaki birimlerin gelecekle ilgili beklentile‐ sağlanmış piyasalarda mümkündür. Merkez bankasının yalnız amaç değil, araç bağımsızlığına da sahip olması gerekmekterinin ve kararlarının, merkez bankasının umduğu gibi gerçekleşmemesidir. 47 dir. 53 Dinamik Tutarsızlık merkez bankasının Para politikasının güvenirliliğinin diğer bir uygulayacağı politikaya karşı, mal ve hizmet sektöründe fiyatlama, işçi ve işveren kriteri, şeffaflık ve hesap verilebilirliktir. Bu durum, özellikle merkez bankasının demokratik meşruiyete sahip bir kurum ola‐ arasında ücret artış sözleşmeleri ve dolaylı olarak tasarruf, üretim ve yatırım kararları rak kabul edilmesinin sonucudur. 54 üzerinde etkili olarak ortaya çıkmaktadır. 48 Ayrıca, Enflasyon hedeflemesinde yıllık ya Dinamik Tutarsızlık’ın politik manipülasyona dönüşmesinin en önemli nedeni, mer‐ da daha uzun vadedeki hedef, nominal çapa görevi görmekte olup, merkez bankası kez bankasının izleyeceğini ilan ettiği parasal politikada, üretimin arttırılması ve işsiz‐ ekonomik aktörlerin beklentilerini doğru yönlendirebilmek için enflasyonla ilgili liğin azaltılması gibi reel sektör politika araştırma ve çalışma raporlarını kamuoyuyla paylaşmaktadır. 55 kaygıları veya hükümet harcamalarının finansmanı gibi politik kaygılarla, ani ve beklenildiğinden farklı bir manevra yapmasıyla ortaya çıkmasıdır. 49 Parasal hedefleme, yurt içi gelişmelere uy‐ III. 1. Ara Hedefleme Stratejisi Dinamik Tutarsızlık sorununu aşmak için, gun olarak belirleme ve uygulama olanağı parasal hedefleme ve döviz kuru hedeflemesinden oluşan Ara Hedefleme Yaklaşımı ve reel sektördeki dalgalanmalara tepki verme vermesi, enflasyon hedeflerini seçme ve nominal gelir hedeflemesi ve enflasyon hedef‐ 50 Müslümov, Hasanov, Özyıldırım, s. 9 45 Duman, Age, s. 4 51 Bayram, Age, s. 16 46 Müslümov, Hasanov, Özyıldırım, s. 7 52 TÜSİAD, Age, s. 79 47 Müslümov, Hasanov, Özyıldırım, s. 8 53 Bayram, Age, s. 19 48 Müslümov, Hasanov, Özyıldırım, s. 8 54 Bayram, Age, s. 19 49 Müslümov, Hasanov, Özyıldırım, s. 9 55 TÜSİAD, Age, s. 79 Number 24, 2008 129
Page 1 and 2: TÜRKİYE EKONOMİSİ’ NDE FAİZ
Page 3 and 4: Türkiye Ekonomisi’nde Faiz Oranl
Page 5: Türkiye Ekonomisi’nde Faiz Oranl
Page 23: Türkiye Ekonomisi’nde Faiz Oranl

türkiye ekonomisi' nde faiz oranları - enflasyon ilişkisi üzerine bir ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?