Temsili Bir Örneklemde Sosyo-Ekonomik Statü ... - Sosyoloji Derneği

Sibel KALAYCIOĞLU, Kezban ÇELİK, Ümit ÇELEN, Sinan TÜRKYILMAZoluşturmaktadır (Marx, 1953). Böylece sınıfı belirleyen temel etmen emek piyasasındakikonum olmaktadır ve bu konumlar doğası gereği çatışmacıdır.Weber’e göre modern kapitalist sistem içinde kişinin yerini belirleyen salt emekpiyasasındaki sınıf konumu (class situation) değil; siyasi iktidar, etnik kimlik, parti üyeliğigibi çeşitli değişkenlerin biçimlendirdiği statü durumudur (status situation) (Giddens,1973).Weber geliştirdiği tabakalaşma kuramında sınıfı, verili bir ekonomik düzende gelir uğrunamalları ve bilgileri-becerileri satma sonucu oluşan gücün türü ve miktarı ya da gereği ilebelirlenen fırsat kadar malları, dışsal yaşam koşullarını (external living conditions) ve kişiselyaşam deneyimlerini (personal life experience) sağlayan tipik şanslarla tanımlanan ortak birsınıf durumunu paylaşan insan grubu olarak görmektedir. Piyasada şansın ya da fırsatın türü,bireylerin kaderi için ortak koşul olmaktadır (Weber, 1961).Bu teorik tartışma, modern sosyoloji kuramı içinde, yapısalcı bir yaklaşımıbenimseyen Parsons’la farklı bir boyut alır. Parsons’a göre; Marx’ın söz ettiği sınıflar arasıçatışma toplumsal tabakalaşmanın doğal ürünüdür ve toplumun bütünlüğü ve düzeni içingereklidir. Kökeni Durkheim’in toplumsal iş bölümü (social division of labour) kuramınadayanan bu görüş; toplumsal tabakalaşmayı, bireyleri toplumun genel toplumsal hiyerarşisistemi içinde sıralayan ve bu yolla toplumun devamlılığını sağlayan bir mekanizma olaraktanımlar (Parsons, 1964).Neo-Weberci olarak tanımlanabilecek olan Goldthorpe toplumsal sınıfı ve sınıfınkonumlanışını meslek kategorileri üzerinden oluşturulabileceğini söylemiştir. Mesleklerisınıflara bölen anahtar kavramlar, iş piyasası ve iş bu piyasadaki iş olmaktadır. Benzer piyasave iş durumlarını paylaşan meslek sahibi bireyler, belirli sınıflara yerleşebilmektedir(Goldthorpe, 1987).Sosyoloji Araştırmaları Dergisi / Journal of Sociological Research - 2010 / 1 186