Zeytin Sanayi Yan ÃrÃ¼nlerinin Hayvan Beslemede KullanÄ±m OlanaklarÄ±

More documents

Recommendations

Info

Zeytin Sanayi Yan Ürünlerinin Hayvan Beslemede Kullanım Olanakları69tüketimi, son canlı ağırlık, günlük canlı ağırlık kazancıve yemden yararlanma oranları bakımından gruplararasında önemli bir farka rastlanmadığını kaydedenaraştırmacılar üre ile fermente edilen pirinanın ucuzluğunedeniyle ekonomik açıdan avantaj yaratabileceğinibildirmişlerdir.Pirinanın ruminantlar için besleyici değerini artırmakamacıyla silajının yapılması yanında çoklu besinmaddesi içeren yem bloklarının bir komponenti olarakkullanılması yöntemi de bir alternatif sunmaktadır.Nitekim Ben-Salem ve ark. (2008) içinde % 44 pirina,% 15 buğday kepeği, % 10 keten tohumu küspesi, % 15buğday unu artığı, % 8 kireç, % 5 tuz, % 2 üre ve % 1mineral ve vitamin saplementi içeren pirina bazlı yembloklarının (PBYB) kuzularda etkisini araştırmışlardır.Deneme süresince (75 gün) ad libitum buğday samanınaek olarak kontrol grubuna günlük 500 g konsantre (K),deneme gruplarına ise sırasıyla 250 g K+250 g PBYB,125 g K+375 g PBYB verdikleri bu çalışmada kurumadde tüketimi, günlük canlı ağırlık kazancı ve yemdenyararlanma oranları bakımından gruplar arasında önemlibir farklılığa rastlanmamış ve sonuç olarak pirina bazlıyem bloklarının konsantre yem kullanımını % 75oranında azaltarak maliyet açısından etkili bir alternatifolabileceği bildirilmiştir.Yüksek selüloz içeriğinden dolayı daha çok ruminantlariçin uygun olsa da pirinanın kanatlılarda dadenenmesiyle ilgili iyi sonuçlar alınmıştır (Rabayaa,2000). Kanatlılarla yapılan çalışmaların büyükçoğunluğu çekirdek kısımlarının pirinadanayıklanmasıyla elde edilen zeytin pulpu ile ilgilidir.Rabayaa ve ark. (2001) broylerlerde rasyonuna mısırlayer değişecek şekilde sırasıyla % 0, 2.5, 5, 7.5 ve 10oranlarında zeytin pulpu ilave ederek yaptıkları birçalışmada % 10 ilave edilen grubun canlı ağırlık vehaftalık canlı ağırlık artışı bakımından diğer gruplardanönemli derecede düşük olduğunu, ancak diğer gruplararasında bu parametreler bakımından önemli bir farkınolmadığını bildirmişlerdir. Ayrıca grupların haftalıkyem tüketimleri birbiri benzeri olmuş, ancak yemdenyararlanma oranları rasyondaki zeytin pulpu oranınınartmasına paralel olarak artmıştır.Yine broylerlerde yapılan benzer bir çalışmada zeytinpulpunun rasyonda mısırla aynı oranda yer değiştirerek% 0, 2.5, 5, 7.5 ve 10 oranında kullanılmasının viseralorgan ağırlığı, mide-barsak kanalı ağırlığı, karkasrandıman ve kompozisyonu bakımından gruplararasında önemli bir farka rastlanmamıştır (Abo-Omar,2005).Zeytinin geleneksel metotla preslenmesi sonucu eldeedilen pirinanın broylerlerde mısır yerine % 0, 5, 10 ve15 oranında kullanıldığı bir çalışmada ise canlı ağırlık,ağırlık kazancı, karkas ağırlığı, bacak ve göğüs eti veabdominal yağ ağırlığı bakımından gruplar arasındaönemli bir fark görülmemiş olup bu artık ürünün broylerrasyonlarında büyüme performansında değişimyaratmadan % 15 oranına kadar mısır yerinekullanılabileceği bildirilmiştir (El-Hachemi ve ark.,2007).Pirinanın hayvanlarda kullanılmasının performansüzerine etkisini ortaya koyan bazı çalışma sonuçlarıÇizelge 4’de sunulmuştur.Zeytin Atık Suyu (Karasu)’nun HayvanBeslemede KullanılmasıElde edilen karasu miktarı üretim prosesine ve işletimkoşullarına bağlı olarak büyük değişim göstermektedir.Zeytin yağı üretimi sırasında açığa çıkan karasu miktarıher ton zeytin için 0.5-1.5 m 3 arasında değişmektedir(Rozzi ve Malpei, 1996). Kahverengi, hoş kokulu ve acılezzette olan karasu içerdiği yüksek miktardaki organikmaddeler nedeniyle zeytin üretim endüstrisinde çevreyikirletici bir kaynak olarak görülmektedir (Amici ve ark.,1991). Karasuyun hayvan beslemede kullanmaalternatifleri ile ilgili çalışmalar oldukça az sayıdadır.Martillotti (1983) tarafından geliştirilen bir yöntemle 50kg karasu, 20 kg çekirdeği kısmi ayıklanmış pirina ve12.6 kg çeşitli tarım yan ürünlerin bir aradakarıştırılması ile 29 kg pelet yem haline getirilebilmesibaşarılmıştır. Dalmolive yöntemi ile karasuyunsterilizasyonu, çift katlı olarak evaporasyonu ve alkol vesodyum fenolatların ayrıştırılmasıyla % 48.8 kurumadde içerecek şekilde konsantre halinegetirilebilmektedir (Amici ve ark., 1991).Konsantre karasu ile yetişkin koçlar üzerinde yapılan birdenemede kontrol ve deneme grubuna sırasıyla % 100kuru ot ve % 50 kuru ot + % 50 konsantre karasuverilmiş ve deneme sonucunda konsantre karasukullanılan grupta kuru madde sindirilebilirliğinin %54.6’dan % 61.4’e, organik madde sindirilebilirliğininise % 56.9’dan % 61.9’a yükseldiği bildirilmiştir (Vernave ark., 1988).Koyunlarda (18 aylık) yapılan bir diğer çalışmada isebir gruba % 0, 20, 40 ve 60 karasu ile karıştırılmışsaman, diğer gruba da aynı oranlarda karasu ilave edilenkıyılmış zeytin dalları verilmiş ve rasyonlar % 20protein saplementi ile de desteklenmiştir. Denemesonunda her iki grupta da günlük canlı ağırlık artışlarıoldukça değişken olmuş fakat kullanılan rasyonlardanHayvansal Üretim 51(1), 2010
70Keser ve Bilaletkilenmemiştir. Buna göre düşük besleyici değere sahipsaman, kuru ot ya da zeytin dalları gibi kaba yemlerlebirlikte gerekli protein saplementi de yapıldığı taktirdetoplam karışımın % 60’ına kadar karasu konsantresikullanılmasının en azında yaşama payınıkarşılayabileceği hatta canlı ağırlıkta hafif bir artışa dayol açabileceği bildirilmiştir (Bufano ve ark., 1982).SonuçZeytin sanayi yan ürünlerinden zeytin yaprakları vedalları ile pirinanın belirli sınırlar içerisinde kullanıldığıtakdirde ruminantlar için alternatif bir yem maddesiolabileceği bildirilmektedir. Kanatlılarda ise özellikleselüloz ve lignin miktarını düşürmek için pirinanınçekirdek kısmının ayıklanması ile elde edilen zeytinpulpunun kullanılmasının olumsuz bir etki yaratmadığıhatta rasyonda belli oranlarla mısırın yerinegeçebileceği yönündeki sonuçlar dikkat çekicidir.16.70Çizelge 4. Pirinanın performans üzerine etkisi.Tür Parametre Grup KKuzuKontrol % 15 Pirina % 30 PirinaBaş. CA, kg 16.2016.50Son CA, kgCAA, g/günKarkas, kgKarkas, %27.97 a235.00 a12.26 a43.85 a 27.60 a218.00 a11.69 a42.3524.53 b160.00 b10.13 b41.29 b IKuzuKontrol % 5 Pirina % 10 Pirina % 15 Pirina % 20 PirinaBaş. CA, kgSon CA, kgTop.CAK, kgCAA, g/günYT, g/günYYO25.943.6 a17.7 a253.1 a1416.75.7 b 25.942.8 a16.9 a241.1 a1439.86.0 b 25.942.0 ab16.1 ab229.9 ab1385.56.1 b 25.942.2 ab16.3 ab232.7 ab1448.66.3 ab 25.940.3 b14.4 b205.6 b1343.36.7 a IIKuzuKontrol Pirina Silajı %10Pirina Silajı % 20 Pirina Silajı% 30Baş. CA, kgSon CA, kgCAA, g/günYT, g/günYYO22.836.017610506.022.635.316910506.222.835.417110506.122.734.515710506.7IIIKoyunBroylerBroylerTavşanBaş. CA, kgSon CA, kgCAA, g/günSüt, kg/günBaş. CA, gSon CA, gCAA, g/haftaYT, g/haftaYYOSon CA, gCAK, gKarkas, gKarkas, % CAAbd. yağ, gAbd.yağ, % CABaş. CA, gSon CA, gCAA, g/günYT, g/günYYOKontrol Pirina Silajı % 1462.362.267.667.188.079.02.052.12Kontrol Zeytin Pulpu% 2.5Zeytin Pulpu% 5.0Zeytin Pulpu% 7.539.3 39.540.240.41675.3 a 1634.0 a1616.5 a 1648.5 a46.7 a 45.6 a45.0 a45.6 a87.7 88.091.687.81.881.92.01.92Kontrol % 5 Pirina % 10 Pirina % 15 Pirina3342.97 3237.383360.32 3115.273154.29 3108.333171.16 3004.892357.01 2221.732325.36 2170.1474.66 71.5073.2972.2148.46 54.5455.3841.861.44 1.681.641.34Kontrol653203524.6877.57 b3.38% 20 Pirina653203924.1186.96 a3.84Zeytin Pulpu% 1040.51459.0 b40.5 b84.72.1CA: Canlı ağırlık, CAA: Canlı ağırlık artışı, CAK: Canlı ağırlık kazancı, YT: Yem tüketimi, YYO: Yemden yararlanma oranı, K: Kaynak, I:Mioc ve ark. (2007), II: Filya ve ark. (2006), III: Al-Jassim ve ark. (1997), IV: Hadjipanayiotou (1999), V: Rabayaa ve ark. (2001), VI: ElabHachemi ve ark. (2007), VII: Kadi ve ark. (2004), P
Page 1 and 2: Hayvansal Üretim 51(1): 64-72, 201
Page 3 and 4: 66Keser ve BilalÇizelge 2. Zeytin
Page 5: 68Keser ve Bilaldüzeyinde pirina t
Page 9: 72Keser ve BilalWorld Rabbit Congre

Zeytin Sanayi Yan ÃrÃ¼nlerinin Hayvan Beslemede KullanÄ±m OlanaklarÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Zeytin Sanayi Yan ÃrÃ¼nlerinin Hayvan Beslemede KullanÄ±m OlanaklarÄ±