20140919162017_sirbistan-siyasetini-anlama-kilavuzu-pdf

DİNİ YAPI VE KURUMLARdir. 257 1990’lı yıllarda Balkanlara giren ve Sırp milliyetçiliğine ve milleti homojenleştirmeteşebbüslerine karşı bir tepki olarak güçlenen Vahabilik de varlığını hâlâkorumaktadır. Vahabilik bugün 1990’lara göre zayıflama eğilimine girmiş olsa daSancak’taki otorite boşluğu bu hareketin yaşam alanını devam ettirmesine yardımcıolmaktadır. 258Yugoslavya’nın dağılması sonucunda, 1882’den beri bölgesel dini otoritekonumunda olan Saraybosna’daki Riyaset’in Bosna-Hersek sınırlarında kalmasıSırbistan’daki Müslümanların bağlı olacakları dini kurum konusunda tartışmalarmeydana getirdi. Saraybosna’daki Riyaset’i “manevi merkez” kabul edenlerSancak’ta Müftü Muamer Zukorlić’in liderliğinde örgütlendi. Belgrad’da öncedenmevcut olan müftülük ise Sırbistan’da bağımsız bir riyaset kurumunun oluşturulmasıgerektiğini savundu. Böylece uzun süre Belgrad ve Sancak’ta iki ayrı yapı varolmaya devam etti. 2006 yılında yayınlanan Kiliseler ve Dini Cemaatler Kanunu’ndaher dini cemaatin yalnızca tek bir resmi temsilcisinin olabileceği kuralınıngetirilmesinin ardından Müslüman cemaatlerin tek bir çatı altında birleştirilmesininhazırlıkları başladı. Fakat Saraybosna’nın otoritesinin kabul edilip edilmemesihususu sonuca ulaştırılamadığından iki başlı yapı kanundaki kısıtlamaya rağmendevam etti. Her iki taraf da halen diğerini kendi altında birleşmeye çağırmaktadır.Halihazırda iki kurumun fiili varlığını kabul eden 259 Sırbistan hükümeti ise, Müslümancemaatinin merkezi Belgrad’da olacak ve Saraybosna’dan bağımsız çalışacakbir şekilde yapılandırılmasını istemektedir.Elbette bu iki başlılığın en önemli unsurlarından birinin vakıf malları üzerindekirekabet olduğu kuşkusuzdur. Sırbistan’da hükümetin vakıf mallarını iadeetmeyi kabul etmesinin ardından her iki taraf da ülkedeki Müslümanların gerçektemsilcisinin kendileri olduğunu iddia ederek vakıf mallarının kendilerine verilmesigerektiğini savunmaktadır.Sancak Müslüman cemaatindeki bu iki başlılığın ortadan kaldırılması içinTürkiye 2011 yılında arabulucu olarak devreye girmiş ve hem iki grupla hemde Sancak’taki iki büyük partinin liderleri Ljajić ve Ugljanin ile görüşmüş, fakatbunlardan somut bir sonuç çıkmamıştır. Daha sonra Sancak’ta yaklaşık 100 kadarimam, akademisyen ve öğretmen bir araya gelerek İslam Birliği’ni Birleştirme257. “Verske podele i na jugu Srbije”, RTS, 3 Kasım 2011.258. İslam Birliği’ni Birleştirme İnisiyatifi Üyesi Jakub Leković ile mülakat, Ekim 2013.259. Ahmet Alibašić, “Serbia”, Yearbook of Muslims in Europe içinde, der. Jørgen S. Nielsen vd., (Brill, Leiden veBoston: 2012), s. 521.99