20140919162017_sirbistan-siyasetini-anlama-kilavuzu-pdf

SIRBİSTAN SİYASETİNİ ANLAMA KILAVUZUnormalleşmesine yönelik çabalar son yıllarda AB üyelik sürecine paralel olarakhız kazanmıştır.Sırbistan’ın başvurusu üzerine Uluslararası Adalet Divanı’nın Temmuz2010’da Kosova’nın bağımsızlık ilanının uluslararası hukuka aykırı olmadığınadair tavsiye niteliğinde görüş beyan etmesi, Sırbistan’da uluslararası toplumun bağımsızlıkkarşısında tutumunu değiştireceğine yönelik beklentileri iyice zayıflattı.Aynı yıl içerisinde Sırbistan hükümeti, AB arabuluculuğunda Priştine ile ilişkilerinnormalleşmesi amacıyla görüşmelere başlamayı kabul etti. 2011 yılında başlayangörüşmelerin ilk turlarında sınır geçişleri ve serbest dolaşım konularında birortak rejim belirlendi.Müzakerelerde ayrıca Belgrad ve Priştine yönetimleri, Kosova’nın uluslararasıortamlarda bağımsız bir ülke olarak değil, BMGK’nin 1244 sayılı kararı veUluslararası Adalet Divanı’nın bağımsızlık hakkındaki görüşünün çizdiği çerçevedahilinde temsil edileceği noktasında anlaştılar. BMGK, 1244 sayılı kararında birtaraftan Kosova üzerinde yürütülen şiddetin bitirilmesini isterken diğer taraftanYugoslavya Federal Cumhuriyeti’nin toprak bütünlüğünün altını çizmiş ve Kosova’yıözerk bir bölge olarak nitelendirmişti. Sırbistan hükümeti de Kosova’nınbağımsızlığının ardından hep bu kararı gündeme getirmiş ve Kosova’nın bağımsızbir ülke olarak tanınmasının BM’nin Kosova sorununa yaklaşımının dışına çıktığınıifade etmiştir. Varılan uzlaşma, bir yandan Kosova’nın özerkliğini vurgulayanBMGK kararına, diğer yandan Kosova’nın bağımsızlığının mümkün olduğunadair Uluslararası Adalet Divanı mütalaasına atıfta bulunduğundan diplomatikanlamda iki tarafın hassasiyetlerini gözeten bir ara çözüm olmuştur. Bununla beraber,fiiliyatta Kosova’nın müstakil bir siyasi varlık olarak uluslararası ortamlardatemsil edilmesine imkan vermektedir.AB’nin arabuluculuğundaki görüşmeler, Belgrad ve Priştine yönetimleriarasında 19 Nisan 2013’te bir temel mutabakat metninin imzalanmasını sağladı.Anlaşmada Kosova hükümeti, ülkede Sırpların yoğun yaşadığı kuzey bölgelerindekibelediyelere geniş yetkiler tanırken Sırbistan hükümeti Kosova’daki SırplarınKosova anayasası ve kurumlarıyla uyumlu biçimde hareket etmeleri gerektiğinikabul etmiştir. Ayrıca iki ülke birbirlerinin AB üyelik süreçlerine zarar verecekhareketlerden kaçınacaklarını taahhüt etmişlerdir. 4Kosova sorununa ilişkin toplumda oluşan bıkkınlık, AB üyeliğinin geniş birkitle tarafından istenmesi ve hükümetin pozisyonunu halka iyi bir şekilde aktar-4. “Unofficial text of proposed Kosovo agreement”, B92, 19 Nisan 2013.26