20140919162017_sirbistan-siyasetini-anlama-kilavuzu-pdf

SIRBİSTAN SİYASETİNİ ANLAMA KILAVUZUSRS gibi partiler ile aşırı milliyetçi-muhafazakar gruplar özellikle 2014 seçimlerisonrasında oldukça marjinalleşmiştir. Bununla beraber, yapılan kamuoyu yoklamalarındahalkın AB üyeliğine yönelik bakışının ancak kısmen olumlu olduğugörülmektedir. Buna göre, Sırbistan toplumunun yaklaşık yarısı daha iyi bir yaşamstandardı beklentisiyle AB üyeliğini desteklemekte, yüzde 20-40 bandındabir kesim ise AB içinde ekonomik sorunların devam etmesi ve Sırp kimliğininkorunması gibi gerekçelerle üyeliğe karşı çıkmaktadır. 9NATO ILE İLIŞKILERSırbistan’da Milošević yönetiminin devrilmesinin ardından NATO ile ilişkiler gelişmegöstermiştir. 2001 yılında Preşevo Vadisi’ndeki çatışmaların bitirilmesindeNATO’nun arabuluculuğu kabul edilmiş, Sırbistan hükümeti 2003 yılında NA-TO’nun Barış için Ortaklık (PfP) programına resmen başvurmuştur. 2006 yılındaimzalanan anlaşmayla bu programa dahil olan Sırbistan ile NATO arasında 2011yılında Bireysel Ortaklık Eylem Planı (IPAP) imzalanmıştır. Halen Sırbistan ileNATO arasında askeri eğitim, savunma ve güvenlik reformu, mayınların temizlenmesive kriz yönetimi gibi alanlarda işbirliği faaliyetleri devam etmektedir. 10Son yıllarda ortak faaliyetlerdeki artışa rağmen Sırbistan’ın NATO’ya tamüyeliği henüz gündemde değildir. Güvenlik ve savunma politikalarında askeri tarafsızlıkilkesini benimseyen Sırbistan hükümeti, AB üyelik hedefine rağmen Batıbloğunun bir üyesi olmak yerine farklı ülke ve bloklarla dengeli ilişkiler kurmayıistemekte, özellikle Rusya ile ilişkilerine özel önem atfetmektedir. 11 Sırbistantoplumunun NATO üyeliğine bakışı da, NATO’nun 1992 yılında Bosna-Hersek’e,1999 yılında da Kosova’ya yapmış olduğu müdahaleler yüzünden büyük ölçüdeolumsuzdur. Birçok siyasi yorumcu, NATO’nun Kosova müdahalesinin “gayrimeşruve gayri insani bir saldırı” olduğunu iddia etmekte, 12 bu harekat yüzündenbinlerce sivilin öldüğünün veya yaralandığının, ülkenin sanayi, ulaşım, eğitim vesağlık altyapısının büyük zarar gördüğünün altını çizmektedir. 13 Ülkede halen anaakım partiler içinde NATO üyeliğini yalnızca LDP ve SPO savunmakta, kamuoyu9. “Public opinion on the EU and European integrations February, 2014”, TNS Medium Gallup, 4 Nisan 2014;“46% of Serbians now support membership in EU”, B92, 5 Ağustos 2014.10. “NATO’s relations with Serbia”; http://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_50100.htm11. “Serbian minister in Moscow: Russians are our brothers”, B92, 15 Ağustos 2014.12. Bu tür görüşler için bkz. Dragomir Vučićević (der.), NATO Aggression: The Twilight of the West (MillenniumGroup, Belgrad: 2009).13. Dušan T. Bataković, Serbia’s Kosovo Drama: A Historical Perspective (Čigoja Stampa, Belgrad: 2012), s. 149.28