Slayt 1 - TED Alanya Koleji

MATEMATİĞİSEVİYORUMOKULÖNCESİNDEMATEMATİK

Matematik,adını duymamış olsalar bile, herkesinyaşamlarına sızmıştır. Yaşamın herhangi bir kesitinialın, matematiğe mutlaka rastlarsınız.Benmatematikten anlamam diyenler, aslında her günmatematikle iç içe yaşamaktadırlar. Her ülkede herdüzeydeki eğitim kurumunda matematik öğretiminingerekliliği hemen hemen tartışılmaz bir kanı olarakgelişmiştir. Hatta denilebilir ki, bir ulusun eğitimprogramında matematiğe ayrılan yer, o ulusun kendidilini öğretmek için ayrılan yere eşdeğerdir.

Okul Öncesi Eğitim Programlarında MatematikEtkinliklerinin AmaçlarıGenel Amaçlar• Matematiğe karşı olumlu tutum geliştirmek.Matematikle ilgili kavramları öğrenmeye ilgili ve istekliolmalarını sağlamak.• Matematiğin yaşam içerisindeki gerekliliğini ve öneminikavratmak.• Gelişimsel düzeyi ve aynı zamanda bireysel farklılıklarıdikkate alan uygun eğitim öğretim ortamları oluşturmak.• Çocuğun gelişimsel düzeyine uygun, akıl yürütme veproblem çözme becerilerini geliştirmek.

• Çocuğun gelişimsel düzeyine uygun olarak, günlükyaşantı içerisindeki karşılaştığı matematiksel kavramlarıanlama ve öğrendiklerini kullanma yeteneği geliştirmek.• Çocuğu bir sonraki eğitim basamağı olan ilköğretimehazırlamak.

Araştırmalar okul öncesi dönemde çocuklarınönemli ölçüde informal matematik öğrendiğinigöstermektedir. Çocukların öğrendiği bu informalmatematik bilgisinden yararlanarak çocuklarınmatematiğini güçlendirmek mümkündür: yanimatematiğe ilişkin olumlu tutumlar geliştirmelerinisağlamak, matematik bilgilerini arttırmak vematematiksel problem çözmeye katılımlarınıarttırmak mümkündür.

Okul öncesi dönemdeki matematik öğrenme iç ve dışetkenler, sosyal ve fiziksel bağlamlar ile ilişkili ve birkavrayış şeklindedir, ezberden ibaret ve bağlamdanyoksun bilgi biçiminde değildir.Çocuklar kavramları nasıl öğrenir: Kavramlarbilginin yapıtaşlarıdır. Küçük yaşlarda gelişmeyebaşlayan kavramlardan bazıları şunlardır: birebireşleştirme, konum duygusu, sayı ve sayma, şekil,mantıksal sınıflandırma, karşılaştırma, parça vebütünler. Bu temel kavramlar daha sonra dahakarmaşık sıralama ve örüntü bulma, informal ölçme,gruplar ve sembolleri ilişkilendirme, somut ekleme veçıkarma gibi kavramlara uygulanırlar.

Çocuklar kavramları üç tür öğrenme deneyimi ilekazanırlar:a.) Naturalistik: Çocuk tarafından başlatılan ve kontroledilen deneyimler. Örn: parçaları birleştirme, kum veya sudökme veya bir oyuncak bebeğin çay partisi için masayıkurma ve toplama.b.) İnformal: Bir yetişkinin veya büyük bir çocuğun doğalaktiviteler esnasında eski bilgilerin desteklenmesi,uygulanması veya genişlemesine neden olan bir sorusorması veya yorum yapmasıyla kazanılan deneyimler. Örn:bir kız çocuğu oyuncak bebeğini yedirmek içinkaşıklarından birisini seçer. Babası ona "bebeğini beslemekiçin en küçük kaşığı seçtin" der. Bir erkek çocuk bilyelerleoynarken arkadaşı sorar "kaç tane sarı bilyen var?"

c.) Yapılandırılmış: Önceden planlanmıştır ve birmiktar doğrudan öğretme içerir. Bir grup çocuğunöğrenmeye hazır olduğu bir takım spesifik kavramüzerinde odaklanır.Okul öncesi dönemde ilgi odağı naturalistik veinformal öğrenmedir.

En genç matematikçiler için temel matematiköğrenme yolu problem çözmedir. Problemler genelolarak gündelik işlerden, oyun etkinliği vemalzemelerinden ve hikayelerden gelir. Çocuklaretraflarındaki eşyaları kullanırken ve değişik işleryaparken muhakeme, iletişim, ilişkilendirme vetemsil süreçlerini kullanarak öğrenirler.Mantıksal muhakeme erken yaşlarda gelişir veözellikle sınıflandırma ve örüntüler kurmadaönemli rol oynar.

• Muhakeme çocukların mantıksal çıkarımlaryapmalarına, mantıksal sınıflandırma becerileriniuygulamalarına, düşünme biçimlerini açıklamalarına,problem çözümlerini ve çözüm süreçlerinigerekçelendirmelerine, örüntüler ve ilişkilerkullanarak çözümler üretmelerine ve matematiğianlamlı hale getirmelerine yardım eder.Yazılı, sözlü ve resim diliyle iletişim problem çözmeyive muhakeme süreçlerini açıklamaya yardım eden biryoldur. Çocuklar ne yaptıklarını, niye yaptıklarını ve nebaşardıklarını açıklamalıdırlar. Bu açıklama içinmatematiksel dile ihtiyaç duyarlar.

• Çocuklar için en önemli ilişkilendirme ilköğrendikleri naturalistik ve informal matematik ileokulda öğrendikleri formal matematiğin bağlantısınınkurulmasıdır. Somut cisimler ve teknoloji informal veformal bilgi bilgi arasındaki boşluğu doldurmayayardım edebilir.Küçük çocuklar matematiksel düşünceler hakkındakianlayış ve fikirlerini yazılı ve sözlü dil, jestler, çizimler,konvansiyonel(alışılmış) veya özgün sembollerile temsil edebilirler.

Çocukların düşünmelerine katkıda bulunmakiçin:• Çocuk için anlam ifade eden durumlar kullanılmalı yada yaratılmalıdır.• Çocuğun karar vermesini sağlayacak fırsatlaryaratılmalıdır.• Çocuğun akranlarıyla görüş alışverişinde bulunmasısağlanmalıdır.

• Betimleme: Bir nesnenin bir veya daha fazlaözelliğinin farkına varmak• Sıralama: Nesneleri uzunluk, renk tonu, ağırlıkgibi niteliklere göre dizmek• Sınıflama: Nesneleri renk, şekil veya doku gibiözellikler açısından gruplara ayırmak• Örüntüleme: Nesnelerin dizilişlerini değiştirme,betimleme, yeniden yaratma gibi etkinlikleruygulamak

• Kıyaslama: Nesneleri yan yana koyarak kıyaslamalaryapmak. Bire bir eşleştirme ilkesini kullanarak ikikümenin denkliğini bulmak• Eşitleme: Kümelerin aynı sayıda nesneye sahipolmasını sağlamak; bire bir eşleştirme prensibinikullanarak eşitliği öğretmek

Matematik etkinliklerinde matematiğinrakamlarla yakın ilgisi dolayısıyla önce saymaolgusunu ele almak gerekir. Çocukların saymayıöğrenmelerine, onlara bol bol uygulama yapma imkanıverilerek yardımcı olunabilir. Çocuklara her gün aşinaoldukları nesneleri saymaları için olanaklartanınmalıdır.unutulmamalıdır ki günlük olaylar çocuklarınmatematiği öğrenmeleri için fırsatlarla doludur.

Kaynakça:• Okul öncesi dönemde matematik etkinlikleri(epsilon yayınları)• Aktas, Yaşare.Okul Öncesi Dönemde MatematikEğitimi. (Nobel Tip Kitapevi)• Aktaş, Arnas, Y. (2004). Okul Öncesi DönemdeMatematik Eğitimi. (Nobel Kitabevi)HAZIRLAYAN : SENA GEREDELİLİLA SINIF ÖĞRETMENİ