PDF SAYI 9 - Hayat Online

Gerçekler “Hayat”ın çinde GizlidirHESSENbofla ç›karacak ak›ll›, uslu projelerimizinolmas› gerekir. Enaz›ndan zihni haz›rl›¤›m›z›n olmas›gerekir. Dil meselesi üzerindeson kitapta a¤›rl›kl› olarakdurulmufltur. Dil meselesininkültür meselesinin merkezi biryeri var. Üç kitapta da zaten buifade edilmifltir. En genifl flekildeson kitapta yer al›yor...-Türkendülüsiye kitab›n›z›okudu¤umuzda ülkenin Endülüs’eçevrilmek istendi¤i düflüncesiortaya ç›k›yor. GerçektenTürkiye için böyle bir tehlikevar m›? Türkiye Endülüs olabilirmi?-G›rnata’n›n düflüflü tam birfaciad›r, trajedidir. Biliyorsunuz,meflhur “Endülüs A¤›t›”var. “Endülüse öyle bir felaketçöktü ki yok bir efli’’ Bu öyle birzamana denk geliyor ki, Osmanl›’n›nyükselifli, ayn› zamandaFatih’in ‹stanbul’u fethetti¤i s›-ralar. Ya da II. Beyaz›t devri.Endülüs Müslümanlar›n›n sekizas›rl›k topraklar›ndan sökülmehalinin kesinleflti¤i bir zaman.Bir taraftan yükselifl var, di¤ertaraftan da Haçl› seferlerinin do-¤uda ulaflamad›¤› sonuçlara bat›da(Ma¤rip’te) ulaflma sürecivar. fiimdi böyle bir denge kuracakbir geliflme de yok. Yani Osmanl›’n›nyükselifli gibi ‹slamdünyas›nda yükselen bir ülkeyok. Bütün bu manzaraya bakt›-¤›m›z zaman Türkiye’nin çokrahat bir konumda olmad›¤›n›görüyoruz. “Endülüsleflme” sürecivar m› yok mu? Kesin olarakyok diyebilseydik zaten meseleyoktu. Bu bir uyar›. Her kitapasl›nda bir uyar›d›r! AvrupaBirli¤i’nin anayasas› haz›rlan›rken,birli¤in h›ristiyanl›k de¤erlerinedayand›¤›na dair bir ifadeninsokulmas› yönünde kuvvetlibir cereyan›n ortaya ç›kmas›,bize ‘laiklik’ satan çevrelerinfiyakas›n› bozmufltur. Avrupalaikli¤i ortaya atm›fl, belki uygulam›flama demek ki h›ristiyanl›ktanda vazgeçmemifl. Avrupaanayasas›na h›ristiyanl›¤› koymad›larama laikli¤i de koymad›lar.Bu göstergeleri iyi okumaklâz›m.-Yüzy›l›n Soyk›r›m›’nda JustinMcCarty’nin Ölüm ve Sürgünadl› kitab›ndan hareketlemüslüman unsurlar›n, Türklerinsoyk›r›ma u¤rat›ld›¤›n› yaz›yorsunuz.Y›llard›r ErmeniYanl›fl sözlük kültüre zarar-Türk Dil Kurumu’nun 1945’te yay›nlad›¤› Türkçe Sözlü¤ü dil soyk›r›m›-na müflahhas bir örnek olarak gösteriyorsunuz. Dilde yap›lan ‘soyk›r›m’neye hizmet ediyor?-Bizde, 19. yüzy›l sonunda bir hayli sözlük çal›flmas› var. Yabanc› dillerdeTürkçe-‹ngilizce, Türkçe-Frans›zca, Türkçe -Almanca vs. sözlüklervar. Tanzimat yazarlar›, ayd›nlar› lügat meseleleriyle ciddi olarak ilgilenmifller.Redhouse’un Türkçe-‹ngilizce sözlü¤ü 1890’da yay›nlanm›flt›r.Bu lügatte doksan binin üzerinde kelime yer al›yor. Buna deyimlerve terkipler kat›l›rsa yüz otuz bini buluyor, sözvarl›¤›. fiemsettin Sami’ninKamus-› Türkî’si otuz bin kelimenin üzerinde. Baflka sözlüklerde var; Naci’nin Lügati, Salahi’nin Kamus-› Osmani’si vs.. Bunlara bakt›¤›n›zzaman kelime kadrolar› zay›f de¤il. Osmanl›n›n son devresindekibu zengin sözlük faaliyetinden sonra, Cumhuriyet döneminde ilk sözlük1945 y›l›nda yani Cumhuriyetin 22. y›l›nda yay›nlan›yor. Bununkelime kadrosu on befl bin civar›nda. Bu ne anlama geliyor?Sizin çok kalabal›k bir nüfusunuz var. Bir ülke oluflturuyorsunuzve o nüfusun bir k›sm›n› kendi vatandafl›n›z say›yorsunuz,bu ancak alt›da bir oran›nda oluyor! Geri kalan›n› da d›flar›dab›rak›yorsunuz. Vatandafl saym›yorsunuz! En aç›k tabirle bizbunun dilde bir soyk›r›m oldu¤unu düflünüyoruz. Bu kelimeler,bizim yazarlar›m›z›n kulland›¤› kelimeler, resmi yaz›flmalarda,günlük hayatta kulland›¤›m›z kelimeler. 1945 y›l›ndaçok az bir k›sm›n› al›nm›fl. Bu sözlükteki kelimelerin önemlibir k›sm› da uydurma, bir sonraki bask›da bir ço¤u sözlük d›-fl› b›rak›lan kelimeler! Bu sözlük anlay›fl› dilimize ve kültürümüzeonar›lmas› güç zararlar vermifltir.ÖZEL DOSYA 13Mart-März 2005 / Muharrem/Safer 1426Soyk›r›m›’ndan bahsedenlerneden bu soyk›r›m› görmezdengelmifller?-Amerikal› bir nüfusbilimciolan Justin McCarty, Türkiye’ninson yüzy›llardaki nüfushareketlerini inceliyor. 19.Yüzy›l›n bafl›ndan, 20. Yüzy›l›nilk dönemlerine, yani 1820-1920’ler aras›nda müslümannüfusun dörtte bir civar›ndaazalm›fl oldu¤unu tesbit ediyor.Yani 100 y›l içinde Osmanl›Devleti nüfusu dörtte bir nisbetindeazalm›fl! O zaman, Bat›da,Yunan, S›rp, Bulgar katliam› ileilgili ders kitaplar›na geçmiflbilgiler var. Ermeni soyk›r›m›iddialar› var. Fakat müslümanlar›nkatliama maruz kald›¤›nadair hiçbir bilgi yok?Yazar dikkatini bu noktayayo¤unlaflt›r›yor. Müslüman nüfusniye azald›? 100 y›l içindeBat› Avrupa’da Balkanlarda,K›r›m’da, Kafkaslar’da ve Anadolu’nunçeflitli bölgelerindeciddi flekilde Müslüman soyk›-r›m› oldu¤unu tespit ediyor.Bunun üzerine müslümanlar›nciddî bir soyk›r›ma u¤rad›¤›n›,bunun bat›da tarih kitaplar›n›nhiçbirinde yer almad›¤›n› belirtiyor.Bizim bundan ç›kard›¤›m›zhisse flu: Bu insanlar neden buco¤rafyalardan sürüldüler? Nedensoyk›r›ma tâbi tutuldular?Biliyorsunuz ‘soyk›r›m’ insanbedenlerinin kitle olarak ortadankald›r›lmas›d›r. Neden bubedenler ortadan kald›r›l›yor?Biyolojik olarak insanlar aras›ndafazla fark yok. Bunlar›nortadan kald›r›lmas›n›n sebebiaidiyetleri, onlar› kiflilik sahibiyapan kültürel varl›klar›, manevivarl›klar›d›r.Bu insanlar müslüman olmasayd›,farkl› kültürleri, dilleri,yaflay›fllar› olmasayd› böyle birkatliama maruz kalmayacaklard›.O insanlara soyk›r›m uygulanmas›n›nsebebi olan kültürel,manevi unsurlar›n daha sonraTürkiye’de tahrip edilmesi vak›as›ylakarfl› karfl›ya kal›yoruz.Burada dil çok ciddi bir örnek,çok ciddi bir gösterge. Dil devrimibugüne kadar çeflitli flekillerdeincelenmifltir. Kabuledenler, red edenler olmufltur.Bunlar›n kendilerine göre dayanaklar›vard›r. Ama dil devrimi1940’lardan sonra ciddi bir kültürelsoyk›r›ma dönüfltürülmüfltür.Ve bu Türkiye’de ‘milliyetçi’bir uygulama, dilimizin lehinebir hareket olarak takdimedilmifltir. Asl›nda görünüflte‘milliyetçi’dir, gerçekte tamz›dd›d›r.19. yüzy›lda K›r›mda, Kafkaslarda,Balkanlarda, Do¤uAvrupa’da ileri boyutta katliamlaramaruz kald›k. ‹nsan›m›zkitleler halinde katledildi, sürüldü.Bunu yapan unsurlar›nbu milliyetçi sald›rganl›¤›nakarfl› gereken karfl›l›¤› veremedik.Fakat o milliyetçi etkileriiçsellefltirdik ve kendi kültürümüzekarfl› kulland›k. Balkankavimleri Osmanl›’dan kalankültürel unsurlar› tahrip ederken,bizde de ayn› tahribat vard›,hatta birileri bir zamanlar,“Osmanl›’dan en son Türklerkurtuldu”, diyebilmifltir! Yanibize karfl› gösterilen milliyetçitepkiyi, biz de kendi kültürümüzdekigüya etnik temellerimizeuymayan unsurlar› yokederek göstermeye kalk›flt›k.Oysa bunlar› binlerce y›l içindekazand›k ve bunlardan kuvvetbulduk. Derin kültürel, manevitahribata maruz kald›k, fakatzafiyetimiz k›sa zamanda anlafl›lmad›.Yani birikimi tafl›yannesiller; dili, kültürü tafl›yan nesillerhayat›m›zdan çekildikçe,arkas›ndan birikimsiz yeni nesilleretkili olmaya bafllad›kçaanlafl›ld› ki, ciddi bir tahribatau¤ram›fl›z. fiimdi o tahribat üzerinegörüfllerimiz bu kitapta yeral›yor ..-Geçen y›llarda Milli E¤itimBakanl›¤›n yasaklad›¤› kelimelerdenhareketle istiklâl Marfl›’n›ndahi dolayl› olarak yasakland›¤›n›söylediniz. Bu boyuttabir yabanc›laflman›n sebebine olabilir?-Milli E¤itim Bakan› MetinBostanc›o¤lu döneminde bu yap›lmakistendi. Türkçe’nin biny›ll›k kelimeleri yasakland›. TalimTerbiye Kurulu bir listeyapt›, ders kitaplar›nda flu kelimelerkullan›lmayacak diye yay›nc›lar›ve yazarlar› zorlad›.Netice olarak bu ciddi bir dildaralmas› anlam›na geliyordu.Bunun anlam› asl›nda flu: E¤ersiz bu milletin kulland›¤› kelimeleriyasakl›yorsan›z, ‹stiklâl,vatan, millet vs. gibi kelimeleriyasakl›yorsan›z, ‹stiklal Marfl›’ndageçen neredeyse yar›yayak›n kelimeyi yasakl›yorsunuzdemektir. Bu kelimeler bir nesildeanlafl›lmaz hale geliyordemektir. Ve çocuklar bunlar›anlam›yorsa ‹stiklal Marfl›’n›anlamalar› mümkün de¤ildir.Kelimelerin yasaklanmas› bugüne ait bir uygulama de¤il. Bugeriye do¤ru yürüyor ayn› zamanda.Biz o zaman Yahya Kemal’i,Necip Faz›l’› anlam›yoruz.Mehmet Âkif’i anlam›yoruz.Daha geriye gitti¤imizdeneredeyse Yunus Emre’yi anlam›yoruz.Fuzuli’yi zaten anlamazhale getirildik. Bir dilin,bir kültürün önemli eserleriokunup anlafl›lam›yorsa, dolayl›olarak edebiyat tarihimizemal olmufl büyük yazarlar›m›zda yasaklan›yor demektir.Divan edebiyat› bizimdir-28 fiubat sürecinde klasik edebiyat›m›z›n miad›n› doldurdu¤u yüksek sesle dilegetirildi. ‹ngilizler Shakespeare’i kendi ça¤›n›n diliyle okuyup anlarken,Türkiye’de Fuzulî’nin ve ça¤dafllar›n›n anlafl›lmad›¤› gerekçesiyle derskitaplar›ndan ç›kar›lmas›na nas›l bak›yorsunuz’-Bir zamanlar flöyle bir makullefltirme vard›: Divan Edebiyat› bize yabanc›bir edebiyatt›r. Araplardan, Farslardan ald›k, çok fazla bilmemiz,benimsememiz gerekmez! Tarihin bir kesitinde ortaya ç›kanbu tezi mutlak hakikat gibi kabul ettik. Son y›llarda farkl› düzlemde ikiayr› görüfl ortaya ç›kt›. Osmanl› edebiyat›n›n Arap ve Fars edebiyatlar›-n›n zay›f bir taklidi oldu¤unu ö¤rendik bugüne kadar. Halbuki ‹slamiyettensonra yeni Fars edebiyat›, yeni ‹ran edebiyat› Türkistan, Horasanbölgesinde ortaya ç›kt›. Son dönem ‹ran bilim adamlar›n›n da belirtti¤i gibi buedebiyat daha önceki ‹ran edebiyat› ile fazla bir benzerlik tafl›m›yor. Muhtemelende bu flairlerin bir ço¤unun anadili Türkçe idi. Bir di¤er noktada ‹slamî Arap edebiyat›n›n Peygamberimizden sonra özünü kaybetti¤idir.Devam etmekte olan Arap fliiri cahiliye fliirinin devam›d›r.O yüzden Farsça yazan klasik flairleri tan›r›z. Hemen,Haf›z, Sadi, Hayyam gibi isimler akl›m›za gelir. Mesela bizcede klasik say›lan bir tane büyük bir Arap flairinin ismini söyledesem, akl›n›za gelmez. Asl›nda bizim divan edebiyat›m›z,Farsça, Arapça Türkçe yap›lan bu edebiyat, genellikle Gaznelilerve Selçuklular döneminde neflvü neva buldu. Türk sultanlar›n›nsaraylar›nda geliflti. fiah ‹smail, fiiili¤i ‹ran’da hakim k›ld›¤›ndabizim fars edebiyat› dedi¤imiz edebiyat›n da sonu geldi.Bu edebiyat gelene¤ini Osmanl›lar devam ettirdi. MeselaMolla Cami’den sonra ‹ran’dan önemli bir flair tan›m›yoruz.