HA BER LER Ocak 2013 / Sa yı: 35 - Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü

ALALAKH’TA 10 YILIN ARDINDANyöntemler ve yetersiz arşivlemeden dolayı elde edilensonuçlar, Alalakh ve MÖ 2. binyıl sorunsallarınacevap vermemektedir. Bu maksatla sistematik olaraksürdürülen ve bilimsel yöntemlerin kullanıldığı yeniaraştırmalara 2003 yılında başlanmış (Yener 2010,Yener baskıda), kentin bütününü anlamaya yönelikkazı çalışmaları höyüğün birçok farklı alanındayürütülürken, Woolley kazı alanı içerisinde yürütülenkazılarla da stratigrafi ve kronoloji sorunsalı üzerineodaklanılmıştır (Resim 1).Orta Tunç Çağı TabakalarıEn erken Orta Tunç Çağı tabakaları (VII-XVII)Woolley kazılarında Tapınak ve Stratigrafi sondajıolarak adlandırılan iki alanda açığa çıkarılmıştır. Butabakalar limitli bir alan içerisinde incelenmiştir. OrtaTunç II döneminin sonlarına tarihlenen VII. tabakakenti ise höyüğün kuzeydoğu kanadında açığa çıkarılananıtsal saray yapısı ve kuzeybatıda açığa çıkarılan3 bölmeli şehir kapısı ile tanımlanır (Woolley 1955:91-106). Çağdaşı olan Tell Mardikh\Ebla Batı Sarayıile tipolojik olarak benzer öğeler taşıyan VII. tabakasarayı, sur duvarına bitişik bir şekilde inşa edilmişve büyük olasılıkla iki katlı bir yapı kompleksidir.Alalakh’ın, I. Hattuşili’nin Kuzey Suriye seferlerindeyakılıp yıkıldığı, Hattuşa’da ele geçirilen belgelerdebahsedilmektedir. Kentte açığa çıkarılan yangın tabakasıda bu tarihsel bilgiyi kanıtlar özellikte olmasınarağmen bu yıkımın I. Murşili ile ilişkili olabileceğikanısı da mevcuttur. Sarayın odalarından ele geçirilenMinos üsluplu duvar resmi parçaları ise OrtaTunç Çağı ile birlikte Ege kültürleri ile gelişen yakınetkileşime dair önemli bir örnek olarak gösterilebilir.Çiviyazılı belgelere göre Yarimlim hanedanlığınınhüküm sürdüğü Alalakh, merkezi Halep’te olanYamkhad krallığına vassal olarak hizmet etmektedir.Metinlerde geçen Hurri şahıs isimleri ise kentte gelişenbir Hurrileşme süreci olduğuna dair kanıtlar sunmaktır(Lauinger 2007).Alalakh Orta Tunç Çağı’na ait Woolley verilerinin sonderece sınırlı olması nedeni ile 2003 yılından beri gerçekleştirilenkazı çalışmalarında iki ayrı alanda 4 plankarede yürütülen çalışmalar ile Orta Tunç Çağı’na aityeni bulgular açığa çıkarılmıştır. VII. tabaka sarayının9 no.lu avlusunda yerleştirilen 33.32 açması ileAlalakh VII. tabaka sarayı ve erken dönemler arasındakiilişki stratigrafik olarak incelenmeye başlanmıştır.VII. tabaka sarayına ait tabanların ve dolgununkaldırılmasıyla birlikte açma stratigrafisine göre 2.evre olarak tanımlanan mimari kalıntılardan yoksunbir ara evre ve bir erken dönemde ise uzun süre kullanımınadevam edilmiş anıtsal bir yapıya ait bir mutfakalanı açığa çıkarılmıştır. 3. alt evreye sahip olan 3.evre binası kalın kerpiç duvarları ile mimari üslupResim 2: 33.32 Açması, 3c evresi (Fotoğraf: M. Akar)açısından VII. tabaka sarayından farklılıklar göstermektedir.Ahşap hatıl ve orthostat kullanımın olmadığımasif kerpiç duvarlar ve yapının doğu yamacına olanyakınlığı göz önüne alındığında ise bu saray yapısınınşehir duvarına bitişik inşa edildiğinden söz etmekmümkündür. 3a ve 3b evrelerine ait in situ buluntuolmamasına rağmen 3c evresinin lokal bir yangınamaruz kalmasından dolayı buluntu açısından sonderece zengindir. Ele geçen in situ buluntulara göremekânın mutfak ve depolama amaçlı kullanıldığındansöz etmek mümkündür ki bu da VII. tabaka sarayınınsaklama ve mutfak alanları (19, 25, 29 ve 33 no.lu odalar)ile benzer özellikler sergilemektedir (Resim 2). 1m boyundaki derin saklama küpleri ve içlerinde elegeçirilmiş çok miktardaki emmer buğdayı kapsamlıbir depolama hazırlığına işaret etmektedir. Orta TunçI ve II dönemlerinde yaygın olarak kullanılmış ipdesenli açık formlu saklama küpleri odanın kuzeydoğuköşesinde inşa edilmiş bir platforma gömülüolarak bulunmuşlardır. Paralellerine Tell HammanTurkman, Tell Mardikh/Ebla gibi yerleşkelerde rastlananbu form Kuzey Suriye üslubundadır. Bu yapınınin situ malzeme grupları arasında kuş motifliAmik-Kilikya boyalı seramikleri de ele geçirilmiştir.Yeni kazılarda Woolley VII. tabakaya çağdaş yeterlioranda alan kazılmadığından dolayı şu aşamada VII.tabaka sarayı ve erken Orta Tunç evreleri arasındamateryal kültürü üzerine tipolojik bir karşılaştırmaResim 3: 33.32 Açması, 3c evresi çanak çömleği(Fotoğraf: M. Akar)TÜRK ESKİÇAĞ BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HABERLER 5