çadır dağı'nın buzul jeomorfolojisi - Coğrafya

uzul buzuna dönüşümü için belirli bir kalınlığa erişmesi gerektiği deanlaşılmaktadır. Minimum olarak 30-40 m kalınlığa erişmeyen neve buzu buzulbuzuna dönüşmemektedir. Bu durum herhalde belirli bir basınca erişilmesi ileilgilidir.Gerçekten neve buzunun buzul buzu haline gelebilmesi bir taraftan kristallerarasında bulunan hava ile dolu boşlukların daha yüksek basınçlar altında ortadankalkması, diğer taraftan da buz tanelerinin birbirine kaynamaları sonucunda kristalboyutunun gittikçe büyümesinden meydana gelir. Neve üzerinde yağışlarla, çığlarlabiriken yeni kar yığınlarının ağırlığı dolayısıyla, buz kristalleri, zamanla gittikçeartan basınçlar altında kalırlar. Neve buzunu oluşturan taneler bu şekilde sıkışır,aralarındaki boşluklar kapanır ve buradaki hava dışarı atılır. Bu arada kristallerbirbirine kaynar. Sonuçta neve buzuna oranla daha çok iri taneli, daha yoğun veboşluksuz bir buz meydana gelmiş olur ki işte bu buzul buzudur. Buzul buzundataneler birbirine sanki eklemli bir şekilde kenetlenmişlerdir. Bunların boyutu,kristallerin birbirine kaynaması, dolayısıyla buzulun beslenme sahasından dilkısmına doğru gittikçe artar. Buzulun sonunda tanelerin boyu bazen yumrukbüyüklüğüne bile erişebilir. Aynı yönde buzulun rengi de değişebilir. Yukarıkısımda, yani buzulun beslenme sahasında buzun rengi oldukça beyazdır, çokmiktarda hava kabarcıkları kapsar ve genelde sünger gibi kirli bir görünüm gösterir.Oysa daha aşağılara doğru yer değiştirdikçe artan basınçlar ve sıkışmalardan dolayıkristaller arasındaki hava dışarıya atılır ve buz gittikçe daha temiz, daha şeffaf birgörünüm alır ve sonunda buzul dilinin uç kısımlarına doğru yeşilimsi-mavi bir renkalır. 11Buzul Topoğrafyası Elemanları; Buzul topoğrafyası elemanları aşınım vebirikim şekilleri olmak üzere iki kısımda ele alınmaktadır. Burada değinilentanımlamalara, araştırma alanında bulunan buzul şekilleri göz önünde tutularak yerverilmiştir.Buzul Aşınım ŞekilleriBuzul Çizikleri, Cilalar ve Oluklar: Buzul çizikleri özellikle ince unsurlukayalar üzerinde çok belirgin yer alır. Buna karşılık iri ve gevşek unsurlu kayalarda11 ERİNÇ, S., 2001. “a.g.e”, DER Yayınları, No:294, s. 166, İSTANBUL.14