30.07.2015 Views

Ä°ndir - Pardus-eDergi.org

Ä°ndir - Pardus-eDergi.org

Ä°ndir - Pardus-eDergi.org

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009By fikirbaz by-nc-sa


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009EDİTÖRDEN...<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Nihad KARSLIenki@r-3.<strong>org</strong>Sevgili Dostlar,Size bu ayki editör yazımı <strong>Pardus</strong> 2009'da hazır gelenOpenOffice.<strong>org</strong> kelime işlemci programınındanyazıyorum. Her ne kadar "writer" dese de kısa süredekendine gelecektir.Öncelikle kişisel olarak bir şeyi açıklamam gerek: Uzunzamandır GNU/Linux kullanıyorum. Hatta fanatikçArŞı'lıyım denebilir. Beş senedir de yerli dağıtımımızadestek oluyor, elimden ne geliyorsa katkıda bulunmayaçalışıyorum. Bu katkımı istemeyen; Ali Işıngör veErkan Tekman gibi <strong>Pardus</strong> projesinin başı ve en yakınsöz sahibi olan; kişiler olsa da destek vermeye devamediyorum. Nedeni de yerli dağıtımın sahibinin vergiveren bu halkın olduğunu düşünmemden dolayıdır. Bukişiler eline çekiç geçtiğinde her yere çivi çakmak gibibir görevleri olduğunu düşündüklerinden benim görüşalanım dışındalar.<strong>Pardus</strong> 2009, aslında benim doğum günü hediyem. Herne kadar bana bunu tepside sunmasalarda beş yıllıkemeğimin karşılığı doğum günümde bu dağıtımınçıkması benim için çok değerli. Bu nedenle <strong>Pardus</strong>projesi müdürlüğüne ve 2009 sürüm yöneticilerineteşekkür ederim.<strong>Pardus</strong> 2009 bu projenin en büyük adımı olmuştur veartık geçmiş sürümlerdeki kabul edilemez hatalarıntekrarlanmayacağı umudunu en azından bana vermiştir."Bana vermiştir" desem de izlediğim ve gördüğümkadarıyla herkeste aynı fikirde. Artık <strong>Pardus</strong> ciddi birdağıtım olduğunu ve özgür dünyada söz sahibiolduğunu son sürümüyle kanıtlamıştır. Tek eksiği isemarka-patent gibi kapitalist alışkanlıklarıdır ki, bunu daPLO-PKD çözecektir. Çözüme ulaşıldığı vakit <strong>Pardus</strong>özgürleşecektir.Bu sayıyı değerlendirmeden evvel önceki sayımızdaÖzgür Yazılım üstadlarından Murat Koç ile sevgiliyöneticimiz Serdar Gündüz'ün yaptığı söyleşi hakkında<strong>Pardus</strong> proje müdüründen itiraz geldi. İtirazı aynenyayımlıyoruz. Ancak, şunu belirtmeliyimki sayın Koç'unitiraza konu olan beyanlarının altına bende imzamıatarım. Bu itirazı yapan sayın müdüre de (anlar mıbilmem) cevaben: Her şey sizin çekicinizin etrafındadönmüyor. Lütfen insanları koyun yerine koymayınız.Yetkilerinizi empati içinde kullanınız ve etrafınızdakigenç insanlarla da müdür değil ağabey gibi davranınız;onların özgür ve yaratıcı, fark yaratan düşüncelerine engelolmayınız. Eğer bir hata yaptınız ise; ki bence yaptınız;bunu açıklayıp sıcak ve dostca içiniz rahat şekildeişlerinize devam ediniz. PLO yapıcı olmayan hiçbirmuhalefet yapmadı, yapmayacaktır da.Gelelim bu sayımızın tanıtımına. Bu sayımız ölmeyen veacıyı kaleme alan şair Can Yücel'e adanmıştır. Can Baba"Şairler ölmez sadece yer değiştirir. Yıldızlar daktilonuntuşlarıdır demiştir." Biz, Can Yücel'i anıyorsak yıldızlaronun parmaklarını gezdirdiği harftir elbette. Evet şairlerölmez.Bu sayımız nedendir bilmiyorum ama çok zengin biriçeriğe sahip. Değerli Özgür Yazılımcı üstadımız NecdetYücel ve Ubuntu medyasının parlak ismi RonnieTUCKER ve Zenwalk dağıtımı şefi Jean PhilippeGuillemin ile söyleşiler içermekte. Ve yine intihalyapılmadan özgür yazılım arşivine yerleşecek birçok yenive ilginç, değinilmemiş konularda makale, faydalı bilgi,nasıl yapılır belgeleri içermekte.Az önce "nedendir bilmiyorum" dedim ama galibagerçekten özgür ve özgürlük isteyen bir tavrımızolduğundan Özgür Yazılım dostları her geçen günyanımızda olmayı sürdürmektedir. Bu ay da birçokarkadaşımız aramıza katılmıştır.Tüm özgürlüğe ve özgür yazılımı destekleyenseven insanlara saygılarımı sunuyor ve sözü CanYücel'e bırakıyorum.YAŞASIN CAZIN GETİRDİĞİ DEVRİMHiçkimse kalmadıÇiçekler çarpık açıyorlarAmpüller eğriydiMerdivenlerden çıkamıyordumTavan basıktıSifon işlemiyorduSıçamıyordumİşeyemiyordumBir ölü militan baharıBir apartman dairesinde bekliyordumBen ki beklemeyi sevmemBeklemek benim için bir azap olduğuna göreBeni gazaba getirirTramvay ihtiyarı duraklarında bekleye bekleyeİhtiyarlamış bir komünist olarakGitardan çıkan tın sesleriBeni yeniden adam edecektirHavada havva olan bir ademVe yaklaşırken bütün güzellikleri baharla birlikteArkadaşlarım olan cazcılarElbette bulacaklar bir acıbademVe biz yaşamayı yeniden kuracağızBu zıkkım denilen ritimVe stringtinHepimiz yaşamaktaki inkılap içinde değilizYaşasın cazın getirdiği devrim.CAN YÜCEL


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009MEDYADA GNU/LİNUX<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Kemal KARATAŞkemal_karatas@hotmail.comGNU/Linux hakkında yapılan haberlerindoğruluğu ne durumda?Dünya Bilişim piyasası, 90'lı yılların piyasahakimi Microsoft, FOSS topluluğunuumursamıyordu. Çünkü, sadece küçük bir azınlıkvardı karşılarındda. Ama piyasa her zaman birşirketin istediği gibi yürümez. Google'ın, Microsoft'akarşı dayanması, bu şartların değiştiğinin ilkbelirtilerinden biriydi. Özellikle Google'ın şirketkarlarını, GNU/Linux topluluklarına dolaylıyollardan dağıtması <strong>org</strong>anize bir ekibin oluşmasınısağladı. Debian tabanlı Linux dağıtımların ya daulusal dağıtımların dünyada başlamasıyla, Medyakuruluşları ve internet haber portalları, GNU/Linuxtoplulukları, mantığı, <strong>org</strong>anizasyonu hakkındayazılar yayınlanmaya başladılar. Bu linux haberleribazen, Microsoft haberlerinden daha çok ilgi gördü.Bu durumda, twitter vb. Gibi sitelerde, objektifuygulamayı yansıtmayan metodlar da kullanıldı.Türkiyedeki bilişim haber siteleri de, buna benzerhareketleri tekrarladı.Türkiyede, Chip, Pclabs gibi haber siteleriWindows kullanıcıları çoğunluğuna hitap edensiteler. Ayrıca, Chip dergi piyasasında da Windowsağırlıklı haberleri insanlara duyuruyor. Bu tabii ki,


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009MEDYADA GNU/LİNUX<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Kemal KARATAŞkemal_karatas@hotmail.combir seçim meselesi. Bu hareketi kötü niyetlealgılamamak lazım. Ama, ne zaman Windows'unhezimetini anlatan bir yayınlansa, bu haberlerortadan yok oluyor bir anda. Windows Vista, neMicrosoft iş ortağı büyük şirketler, ne de evkullanıcıları tarafından ilgi görmediği gibi, süreklieleştiri aldı. Ama bilişim haber portallarında buhaberleri görmek mümkün olmadı. Tam tersi, nezaman, bir Linux sistem açığı çıksa, en güncel olarakduyuruldu. Linux toplulukları'nın başarısı aynı hızdakullanıcılara sunulmadı. Bu tezat tavır, ne kadarobjektif bakış açısını yansıtır acaba?Bu duruma en yakın örnek, yakın bir zamandayaşandı. Chip haber portalında, ''Linux çekirdeğinde,Unix'e kadar uzanan bir güvenlik açığı bulundu.Artık en güvenli işletim sistemi değil'',diyen birhaber yayınlandı. Bu haberin THE H Open Sourceportalında Orijinal versiyonunda, '' Red HatEnterprise Linux 2.6.18 ve 2.6.30 versiyonluÇekirdek derlemesinde güvenlik sorunu olduğu,diğer dağıtımlar ya da diğer RHEL versiyonlarındasorun olmadığını'' açıkladı. Şimdi Orijinalkaynaktaki haberi kullanıcı kitlesinden kimlerokuyabilir? Kimler ulaşabilir? Bu bir çeviri ya dakaynak sitesi hatası da olabilir, bir haberin yabancısitelerde birden çok versiyonu yayınlanır. Amaulaştığı kitlenin büyüklüğüne göre, bu tip yanlışçeviriler ya da haberin kaynağının kontrol tamkontrol edilmemesi, yanlış bilgilndirmenin bilerek yada bilmeyerek katkı sağlayan ön yargılarını insanlarakabul ettiriyor.Twitter tarzı, üyelerin oylamalarına göre haberingüncel olup, olmaması belirlenen sitelerde kullanılanfarklı metodlar da var. Microsoft Vista ya daWindows 7 hakkında eleştirel bir haberyayınlandığında, toplu olarak oylamalarla, o habergörünmez hale getirebiliyor. Ama bu durum,GNU/Linux toplulukları'nın başarısını anlatan birhaber olduğunda yine yok ediliyor. Arka sayfalaragönderiliyor. Bu durumda, Linux hakkında hiçbir şeybilmeyen kullanıcı, aklındaki önyargıyı değiştirmeimkanı bulamıyor. Bu kadar özgür yazılıma destekveren farklı dağıtımların emekleri görmezliktengeliniyor. Bunun bariz örneği, <strong>Pardus</strong> 2009versiyonu ya da Ubuntu 9.04 incelemesi önceyabancı bilişim sitelerinde görülüyor. daha sonra,popüler bilişim haber portallarında görüyoruz.Bu chip ya da pclabs gibi haber portalı işlevi görensiteler, bunu bilerek yapıyor diyemem. Onlar,bilgisayar kullanıcılarının güvendiği internet haberportallarından. Ama, burada sorumlu olan kişiler,özgür yazılım topluluğunda olan sorumlulardır.Kendi içlerinde, linux haber portalı işlevi görensitelere tam destek vermeleri çok önemli. Topluluksiteleri, kendi dağıtımları ile ilgili haberleri, linuxhaber portallarında yayınlatmalı. Haber sektöründentamamiyle elini çekmelidir. Böylece yanlışbilgilendirme ya da önyargıları arttıran haberlerkarşısında, bu kadar eli kolu bağlı olmaz bizlerin.Aynı sorunlar, Windows hakkında yayın yapansitelerde olmadı mı? Tabii ki, oldu. Ama busorunları, kendi alanlarında uzmanlaşarak çözdüler.Sorun çözmek için kurulan siteler, kendi işlevleriniyaptı. Windows'un güncel gelişmelerini izleyensiteler, insanları bilgilendirdi. Böylece, kimsekimsenin alanına girmemiş oldu. Her dağıtım, kendigelişmesini izler. Bu özgür yazılım topluluğununruhudur. Ama ortak yaşanan sorunlarda, tek bir ortakkararla hareket etmek, yanlış bilgilendirme ya dagelişmeleri görememe gibi sorunları çözücektir.Sonuçta, herkesin amacı ortak. Bu değişen ve gelişenBilişim piyasasında kazanan, kullanıcılarınözgürlüğü olsun. Özgür ve Objektif haberciliklebilgilenmesi olsun.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009ZENWALK GELİŞTİRİCİ ŞEFİ JEAN PHILIPPEGUILLEMIN İLE RÖPORTAJ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comBize biraz kendinizden bahsedermisiniz?37 yaşında, evli, 2 erkek çocuk babasıyım veTelindus Corporation'da güvenlik mühendisi olarakçalışıyorum. Fransa'da Nantes şehri yakınlarındayaşıyorum. Biri Jazz Dörtlüsü, diğeri profesyonelBlues grubu olmak üzere iki grupta gitar çalıyorum,her ay 1-2 konser veriyoruz.Sevdiğim Renkiçin değil.: Yeşil, fakat kıyafetlerFrédéric Boulet "bipbip" :Proje Yöneticisi,Depo Bakımcısı, Sürüm notları düzenleyicisiGerard Monpontet "gmg"gözlemcisi, Paketçi, Testci: Slackware paketVincent Kergonna "vincent" : Web sunucusu /Yansı yöneticisiFred Broders "Ugly Dolphin" : Çizim tasarımcısıSevdiğim Hayvan: EwokPeter Faasse "prfaase": KDE BakımcısıSevdiğimYazarSevdiğim Gitarist: Iain Banks: Wayne KrantzMichael Verret "axxium" : Alt proje yöneticisi,Webmaster, X11 bakımcısı, Paketçi, CD satışyöneticisiSevdiğim Oyuncu: Kevin SpaceyMark Colclough "markc": Geliştirici, PaketçiSevdiğim Yönetmen: Quentin TarantinoThibaud Guerin "guth": Geliştirici, PaketçiSevdiğim Komedyen: Chuck Norris.Emmanuel Bailleul "son|c": Sunucu paketleriŞu an hangi projelerde çalışıyorsunuz?Pedro "_PN_boy": Paketçi, TestçiSadece bir projem var; o da Zenwalk. Eskiden esasolarak güvenlik araçları olmak üzere bir çokgeliştirme projesinde yer alırdım. Ancak şu andaZenwalk yeterli.Zenwalk takımında kimler var? Tanıtabilirmisiniz.TabikiAymeric O. "Ejis"TestçiZenwalk projesi nasıl başladı?: Müzik paketçisi,Zenwalk Projesi'ne, GNU-Linux'un iç yapısınıöğrenmenin bir yolu olduğu için başladım. Birişletim sistemi inşa etmek, onu derinlemesineanlamak için çok iyi bir yoldur, çünkü bazı şeylerbeklendiği gibi gitmediğinde, sorunları çözmek içinkendi başınasınız.Zenwalk Projesi'ne başladığımda paketlemedenyansılara, kodlamadan site yönetimine kadar her şeyi


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009ZENWALK GELİŞTİRİCİ ŞEFİ JEAN PHILIPPEGUILLEMIN İLE RÖPORTAJ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comben ele alırdım. Şimdi proje yönetimi dahil, her şeyZenwalk Proje Takımı tarafından ele alınıyor.Zenwalk'daki işim; yönetim araçlarınıngeliştirilmesine, çekirdek ayarlarına, masaüstütasarlamaya ve stratejik evrim kararları vermeyeindirgendi.Bu kuruluş boş zamanlarımı asıl hobim olan gitarlageçirmeme, okumama ve ailemle ilgilenmemeolanak sağlıyor.Zenwalk'un geliştirilmesindeki amaç nedir?Rasyonellik ve performans.Zenwalk, verilen bir görev için yalnızca biruygulama sağlayan rasyonel bir sistem olaraktasarlandı. İşlemleri en kolay ve en hızlı yollarlaişleyen uygulamalar seçildi. Bunun aynı zamandakurulum üzerinde olumlu bir yan etkisi var; Zenwalkmodern sistemlere 20 dakika kadar kısa bir süredekuruluyor. Geliştirmeciler kurulumdan hemen sonrabir projeye başlayabilir, çünkü Zenwalkdüzenleyicilerle ve en yaygın kütüphaneler ilebirlikte geliyor. Orta düzeydeki kullanıcılar onuhiçbir eklentiye gerek duymadan kelime işlemci yada çoklu ortam oynatıcısı olarak kullanabilir.Örneğin, Inkspace uygulamasını eklemek isterlerse,iyi bir DSL bağlantısı sağlandığında Netpkg ilebirkaç dakika içinde kolayca kurabilirler.Performans amacı sistemin global tasarımı ile eldeedildi. Bütün makul paketlerin sağlandığı büyükdağıtımların aksine, birçok grafiksel kütüphane veultra-generic çekirdek ile Zenwalk çekirdekayarlarından (CPU ve I/O zamanlayıcı, sürücüseçimi, dosya seçimi) grafiksel arayüzün ayalarınakadar performans için tasarlanmaktadır.Zenwalk'un felsefesi nedir?Zenwalk “GNU Linux Dağıtımı” olarak değil,“GNU-Linux İşletim Sistemi" olarak tasarlandı.Zenwalk'u kurduğunuzda iyileştirilmiş görüntüsüyleher bir görev için bir uygulamayı seçip kullanımahazır hale getirebilirsiniz. Ön tanımlı paketler,Zenwalk geliştiricileri tarafından, kullanıcılar için eniyi ve kullanışlı uygulamaları sağlamak için dikkatleseçilmiştir. Orta düzeydeki bir kullanıcı başlangıçtaher şeyi ayarlamak zorunda değildir, ancak dilersedaha sonra biz ona ayarlar için yol gösteriyoruz.Zenwalk geliştiricisiyken hayatınızda neler değişti?Her zaman bir Geek (bilgisayar delisi) idim, buyüzden değişen bir şey yok :)Zenwalk neden diğer dağıtımlardan daha iyi?Zenwalk daha iyi değil, Zenwalk farklı. Diğer Linuxsistemlerinden o kadar farklı ki sonuç olarak ya onuseversiniz ya da unutursunuz. Zenwalk çok özel birşeye sahip, bu biraz spor arabalar gibi; hızlı, şıkgörünümlü, iyi ayarlanmış, zarif ve havalı Amaesasında onların standart aile arabalarından daha iyiolduğunu söyleyemezsiniz.Zenwalk'un XFCE ve GNOME versiyonlarınıdenedim. Her iki versiyonda kararlı sürümdü. Niçinprensip olarak Gnome ya da XFCE desteklemeyi


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009ZENWALK GELİŞTİRİCİ ŞEFİ JEAN PHILIPPEGUILLEMIN İLE RÖPORTAJ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comseçtiniz?GTK tabanlı bir masaüstü ortamı seçtik çünkü buşekilde grafiksel araçlarla iyi bir performans eldeetmek daha kolay oluyor.Zenwalk mükemmelleştirmeyi amaçlıyor, bu yüzdenaynı anda iki farklı grafik kütüphanesininyüklemesini sağlayamaz.(Aynı anda varsayılanolarak hem Qt 'nin hem de GTK'in olmasıperformans için iyi olmayacaktır. XFCE Gnome'dandaha hızlı, bu sebeple Zenwalk'un masaüstü ortamıXFCE'dir. GNOME ve KDE paket desteğimizsayesinde alternatif olarak sağlanıyor. Sonzamanlarda Enlightenment'ı denedim, kabul etmemgerekir ki heyecan verici şeylere sahip, belki de birgöz atmaya değer.KDE versiyonu çıkaracak mısınız? Başarınıza KDEversiyonu ile devam edecek misiniz?KDE paketçileri KDE versiyonu yaratmayımemnuniyetle karşılıyor. Entegrasyon seviyesiciddileşirse, alt proje olarak destekleriz ve bumükemmel bir şey olur. Ana KDE'miz uzunzamandır bu projenin hayalini kuruyor ama bir türlübu projeye başlamak için zaman bulamıyor. Belki degönüllüler ona yardım etmek ister?Neden Zenwalk'u seçtiniz?İsim olarak mı?Evet.Zenwalk “Nextstep”(Sonraki Adım”)miş gibigeliyor. :)Zenwalk dışında farklı dağıtımları denemeyi istermisiniz? İstiyorsanız neden olduğunu bize nedenolduğunu açıklar mısınız?Çok isterdim ama, son zamanlarda hiç zamanım yok.:)Zenwalk'un avantajları nelerdir. Zenwalk'unkullanıcılar için herhangi bir dezavantajı olduğunudüşünüyor musunuz? Varsa açıklayabilir misiniz?Zenwalk'un iki tip kullanıcı için avantajları vardır;birincisi, etkili programlar kullanmak isteyenler veprogram avına çıkarak ve entegre etmeyle vakitgeçirmek istemeyen kişilerdir. Bu kullanıcılarentegre ettiğimiz uygulama setlerinden hoşlanacaklarve basit klavye yönetimli kurulumunu beğenecekler.İkincisi ise, sistemlerini kişiselleştirmekten hoşlanankişilerdir. Eklenti paketleri kurmak, script yazmak,belki de kendileri için paketler yaratmak... Bukullanıcılar Netpkg paket yöneticisinin paket deposuile iletişimini ve Slackware'den aldığımızanlaşılabilir sistem yapısını beğenecekler .En yaygın dağıtımlardan başka işletim sistemikullanmak istemeyenler, kurulum esnasında uzunayarlama bölümlerinden ve kesin olmayan yazılımkümelerine erişen Synaptic benzeri paketyönetiminden memnun olanlar Zenwalk'u bir avantajolarak görmeyebilir.Netpkg sisteminiz oldukça verimli ancak bence paketyönetiminde yeteri kadar programa sahip değilsiniz.Bu problemi nasıl çözmeyi düşünüyorsunuz?Şu anda zaten çok fazla paket mevcut (2000'denfazla). Slackware için onaylanmış her paketinZenwalk için de onaylanacağı şekilde Slackwareuyumluluğunu artıracağız.Dağıtımınızın Slackware'e benzer ve ondan farklıözellikleri nelerdir?Zenwalk Slackware'e göre genellikle daha yeniversiyonlu yazılımlara sahip; ancak zaman zamanSlackware yetişiyor.Gelecekte yalnızca Slackware'ınsağlamadığı önemli özellikleri tutacağız, zamanharcamaya değmeyecekleri bırakacağız. Devamedeceklerimiz;


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009ZENWALK GELİŞTİRİCİ ŞEFİ JEAN PHILIPPEGUILLEMIN İLE RÖPORTAJ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.com* İyileştirilmiş çekirdek* İyileştirilmiş init scriptleri* Masaüstü ve grafiksel araçlar* Dikkatlice seçilmiş uygulamalar (Görev başına 1)* Yönetim araçları ve paket yöneticisi.Geliştirici olmak nasıl? Hayatınızın her aşamasında birgeliştiricisi misiniz? Rüyalarınızda kodlar görüyormusunuz?Ben programcıdan daha çok Jazz&Blues gitaristiyim.Şöyle diyelim; hayatımın çoğu bölümünde sanatçıyımve kod yazma da sanattır. Her neyse, kabul etmeliyimki art arda birkaç gün kod yazdığım zamanlargenellikle uyumama yardımcı oluyor, eşim saatlerdiruyurken benim kafamda algoritmalar dönüyor.Sırada zor bir sorum var, Zenwalk'u seçmeseydinizhangi dağıtımı seçerdiniz?Kolay soru; Slackware :)Linux dağıtımlarının hangi özelliğini daha çokseviyorsunuz?Çoklu ortam araçları.Gelecek için planlarınız nedir?E17 yeteri kadar olgunlaştığında Enlightment'ageçebiliriz, ama bu kesin değil. Ancak bir şey kesin;yalnızca özellik eklenen paketleri tutarak, Slackwareeşdeğer inşa paketi çıkarttıkça bu paketlerin sayısınıazaltacağız. Bir sonraki Zenwalk versiyonu müthişolacak; varsayılan dosya sistemi EXT4, Kernel2.6.30, otomatik ayarlı GRUB2, geliştirilmişbaşlangıç zamanı, birçok yazılım güncelleştirmesi,OpenOffice ...Hayalinizdeki Zenwalk'un geleceği nedir?Başlangıçtan bu yana Zenwalk sürekli ilerleyen biriş, bence bu sorunuza, aramızda tartıştığımız noktalardışında teknik bir cevap yok.Ubuntu'nun Debian için yaptığı şekilde, Slackwaretasarım felsefesinin değerini artırmak için geniş birkullanıcı kitlesi tarafından benimsenmiş olarakgörmek en büyük hayalim.Zenwalk'u denedik, Linux kullanıcıları için iyi birseçim, ve çok başarılı bir Linux versiyonu.Her şey için teşekkür ederiz. İyi günler.Projemize dikkat çektiğiniz için teşekkür ederiz :)Röportaj : Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comÇeviri : Sercan TAYLANYazarın notu : Bu mükemmel çeviriyi yapan SercanTAYLAN 'a Teşekkür ederim.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009C++'TA NESNE YAPISI VE NESNEYE YÖNELİKPROGRAMLAMAMehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comC++ ın Kısa TarihiC++, 1980'lerin başlarında Bjarne Stroustruptarafından geliştirilen C'yi kapsayan, genel amaçlı birprogramlama dilidir. İlk olarak C With Classes(Sınıflarla C) olarak adlandırılmış, 1983 yılında ismiC++ olarak değiştirilmiştir. C++ dili 1979'daABD'de Bell Laboratuvarları'nda geliştirilmiştir.C++'ı C'den ayıran ve C++'ın nesne yönelimli bir dilolmasına da olanak sağlayan en temel özellik,sınıflardır. Sınıflar sayesinde yeni veri türleriyaratılabilir veya varolan türlerden yenileritüretilebilir. Ayrıca miras sayesinde bir sınıftanımıyla yazılmış kod, o sınıf türünden türetilmişyeni sınıflarla da çalışabilir.Nesneye Yönelik Programlama Neden OrtayaÇıkmıştır?Yordamsal Programlama ile geliştirilen programlarsürekli uzuyor ve karmaşıklaşıyordu. Yazılımlarınkarmaşıklığı ve boyutları sürekli artıyor, bu dahataları bulmayı zorlaştırıyordu. Ayrıca yazılımgeliştirmek için gereken süre sürekli artıyordu. NYPbunlara bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır.Sınıf YapısıSınıf yapısının temel mantığı nesneler oluşturmaktır.Nesneleri birbirinden ayıran durum(veriler) vedavranışlar(metodlar) vardır. Nesneler birbirleriarasında haberleşebilir.C++’ta class örneğiclass sinif {public:private:protected://public veriler// private veriler// protected veriler};Sınıfların temel özellikleri1 Veriler :Veriler (int, char, string vb.) üç farklı erişim kuralıile tanımlanabilir. Bunlar public,private veprotected’tır.- Public veriler sınıfın içinden ve dışındaki herkestarafından erişilebilen verilerdir.- Private veriler sadece sınıfın kendi içindeerişebileceği verilerdir.- Protected verilere sınıfın içinden, arkadaşsınıflardan ve bu sınıftan miras yolu ile türetilensınıflardan erişilebilir.2 Metodlar :Metodlar da veriler gibi üç farklı şekildetanımlanabilir. Ayrıca metodların bir geri dönüşdeğeri de vardır. Örnek olarak;// sınıf örneği#include using namespace std;class Dikdortgen {int x, y;public:void set_degerler (int,int);int alan () {return (x*y);}};void Dikdortgen::set_degerler (int a, int b) {x = a;y = b;}int main () {Dikdortgen rect;rect.set_degerler (3,4);cout


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009C++'TA NESNE YAPISI VE NESNEYE YÖNELİKPROGRAMLAMAMehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comBurada başka dikkat çekmem gereken bir özellik isemetodun başında tanımlanan verilerin derleğicitarafından private olarak algılanmasıdır. Yani üstteinteger olarak tanımlanan x ve y private verilerdir vedışarıdan erişilemezler. Bu tip bazı verilerin privateolarak tanımlanması sınıfın kullanımını kolaylaştırırve kullanıcıyı sınıfın karmaşıklığından uzak tutar.- Class yapısı ile struct yapısındaki farklılıklardanbiri de başta tanımlanan verilerin struct’larda publicclasslarda ise private olmasıdır.3 Constructors and destructors(yapıcı veyıkıcılar):Tanımladığınız her fonksiyonun bir yapıcı ve yıkıcısıvardır. Bunları siz tanımlamasanız bile derleğici boşolarak otomatik olarak tanımlar. Bunların ne işeyaradığına gelince:#include using namespace std;class Dikdortgen {int width, height;public:Dikdortgen (int,int);int alan () {return (width*height);}};Dikdortgen::Dikdortgen (int a, int b) {width = a;height = b;}int main () {Dikdortgen rect (3,4);Dikdortgen rectb (5,6);cout


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009C++'TA NESNE YAPISI VE NESNEYE YÖNELİKPROGRAMLAMAMehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comDikdortgen::~Dikdortgen () {delete width;delete height;}int main () {Dikdortgen rect (3,4), rectb (5,6);cout


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009C++'TA NESNE YAPISI VE NESNEYE YÖNELİKPROGRAMLAMAMehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comclass daire: public sekil{int r;public:void display() { cout


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GÖKYÜZÜNDEKİ ÖZGÜRLÜK: FLIGHTGEAR<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Doğukan Korkmaztürkd.korkmaztürk@gmail.comÖzgürlüğü gökyüzünde arayanlar! İşte karşınızdagökyüzündeki özgürlük; FlightGear. Kendinizi buözgür uçuş simülatörü önünde kaybedeceksiniz. Sizigrafikleri ve geliştirilebilir özellikleriyle büyüyecek.FlighGear, ücretli rakiplerinden hiçbir eksiğiolmayan hatta fazlaları olan bir uçuş simülatörüdür.Rakiplerine oranla çok küçük boyutlu olması ve GPLlisansı altında dağıtılması bu simulatörübilgisayarınıza kurmanızı kolaylaştıracak özellikleriarasında. “Peki neden küçük boyutlu?” dediğiniziduyar gibiyim. Oyunun küçük olmasının sebebidünyanın tüm bölgelerinin olmaması. Ancak bu hiçsorun değil çünkü dünyanın istediğiniz bölgesiniFlightGear'ın internet sitesinden indirip kurabilmenizmümkün. FlightGear'da ilk dikkatimi çeken şeyayrıntılara çok önem verilmesiydi. Örneğin birhelikopterin kapılarını açıp-kapatmak, birbombardıman uçağının bomba kapaklarını açıpkapatmakmümkün. Bu da sümilatörümüzdekigerçekliği arttıran özellikler arasında. Sözü dahafazla uzatmadan yazımızın “kurulum” bölümünebaşlamak istiyorum.KurulumFlightGear <strong>Pardus</strong> 2009 depolarında mevcuttur.Kurmak için Pisi arayüzünü veya konsolukullanabilirsiniz.Arayüz İle KurulumArayüz aracılığı ile kurulum yapmak için Pisimiziaçtıktan sonra arama kutucuğuna “flightgear” yazıp“Ara” butonuna bastıktan sonra çıkan 2 paketikurmanız yeterlidir. Pisimiz FlightGear'ınbağımlılıklarını kendisi kurcaktır.Konsol İle KurulumKonsoldan kurmak için konsolu açtıktan sonra ;sudo pisi it flightgearkomutunu vermemiz yeterlidir.Paketin boyutu: 201 MBKurulu boyutu: 430.1 MBİlk UçuşSimülasyonumuzu kurduk ve artık uçuşa hazırız.Ancak uçak ve hava alanı seçimlerini konsoldanyapmamız gerek ve muhtemelen bu özelliksimülatörümüzün en büyük dezavantajı. İlk olarakkonsolu açalım ve;fgfs –show-aircraftkomutunu verelim. Bu komut bize FlightGear'dabulunan uçakları gösterecektir. Bu uçak sayısınıarttırmak mümkün. Ama bunun için yazımızın


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GÖKYÜZÜNDEKİ ÖZGÜRLÜK: FLIGHTGEAR<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Doğukan Korkmaztürkd.korkmaztürk@gmail.comUçak seçimi yapmayı “İlk Uçuş”bölümündeanlatmıştım. Artık FlightGear'da yeni uçağımızı,helikopterimizi veya arabamızı kullanabiliriz.Yeni Bölge EklemekSimülatörümüze dünyanın istediğimiz bölgesiniekleyebilmek gibi bir şansımız var. Bu sayededünyanın istediğimiz yerinden istediğimiz havaalanından kalkabileceğiz. Peki bu işi nasılyapacağız? Önceliklehttp://www.flightgear.<strong>org</strong>/Downloads/scenery-1.0.1.html adresinden dünyanın istediğimiz herhangibölgesini indirmemiz gerek. İndirmek için istediğinizbölgeyi içine alan kareye basmanız yeterli. Her birkarenin boyutu yaklaşık 120-80 mb arasındadeğişiyor.Yeni Uçaklar EklemekSadece oyunla beraber gelen uçaklarla sınırlı değiliz.FlightGear'ın internet sitesinden de ekstra uçaklarindirip kurabiliriz. Bunun için ilk olarakhttp://www.flightgear.<strong>org</strong>/Downloads/aircraft/sitesinden beğendiğiniz uçakları indirmeliyiz. Ayrıcabu sitede FlightGear için helikopter, paraşütlü adamhatta araba bile bulabiliriz :) Beğendiğimiz uçağısitesinden indirdikten sonra indirdiğimiz yeregelelim ve sağ tıklayıp “Arşivi Buraya Aç, DizinYapısını Koru” seçeneğine basalım.Bu seçeneği işaretleyince bulunduğunuz dizinde yenibir dizin oluştuğunu göreceksiniz. Şimdi bu dizini/usr/share/FlightGear/Aircraft dizininin içinetaşımamız gerekiyor. Bunun için “su” komutu ileroot olduktan sonra konsola:cp -R /dizinin/bulunduğu/yer/usr/share/FlightGear/Aircraft/yazmamız yeterlidir.Dosyamızın indirme işlemi bitince bulunduğu dizinegeldikten sonra indirdiğimiz dosyaya sağ tıklayıp“Arşivi Buraya Aç, Dizin Yapısını Koru” seçeneğinebasalım.Oluşan yeni dizinin içine girelim. Bu dizindeAirports. Objects ve Terrain adlı üç tane dizinolacak. Bu dizinlerin içeriklerini/usr/shrare/FlightGear/ dizinindeki uygun yerleretaşımamız gerekiyor. (Örneğin Airports dizinininiçeriğini /usr/shrare/FlightGear/Airport/ dizinin içinetaşımamız gerekiyor) Taşıma işlemleri bitince sırahava alanımızı seçmekte. Bunun için öncelikle havaalanlarının ICAO ID denen kod adlarını öğrenmemiz


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GÖKYÜZÜNDEKİ ÖZGÜRLÜK: FLIGHTGEAR<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Doğukan Korkmaztürkd.korkmaztürk@gmail.comgerekiyor. http://worldaerodata.com/countries/ buadres hava alanlarının kod adlarını öğrenmekte bizeyardımcı olacaktır. Artık hava alanımızın kodunudaöğrendiğimize göre uçuşa başlayabiliriz. Konsoluaçıpfgfs -–airport=Kod_Adyazdığımızda kendimizi yazdığımız hava alanındabulacağız :) İstanbul Atatürk havaalanı için bu komutfgfs -–airport=LTBAşeklinde. Ayrıca uçak ve havaalanı komutlarınıberaber kullanabilirsiniz. Bunun için konsolafgfs --airport=kod_ad -–aircraft=istediğiniz_uçakyazmanız yeterlidir.Artıları-Daha sonradan eklenebilen bölgeler ve hava taşıtları.-Küçük boyutlarına rağmen tatmin edici grafikler.-Bağlantılı uçuş özelliği.-İnce detaylara dikkat edilmiş olması.Eksileri-Hava alanı ve taşıt seçiminin konsoldan yapılması.-Her ne kadar arttırılabilse de mevcut bölgelerin çokaz olması.Evet bu yazımızda FlightGear adlı uçuş simülatörünütanıdık. Gördüğümüz gibi paralı rakiplerinden aşağıkalmayan özgür bir uçuş simülatörü FlightGear.Aslında FlightGear'ın burada yazdıklarımızdan çokdaha fazla özelliği var ancak biz en önemlilerine yerverdik. Bu simülatörle uçmaya başladığınızda inmekistemeyeceksiniz :-) Daha sonraki yazılarımızdagörüşmek üzere


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GNU/LİNUX ALTINDA SESLİ SLAYT GÖSTERİLERİNASIL YAPILIR?Serdar GÜNDÜZserdargunduz@live.comMerhaba. Bu sayımızda Nasıl yapılırbölümümüzde Sesli slayt gösterinin Gnu/Linuxaltında nasıl yapıldığını göreceğiz. Temmuz ayınınson pazar gününde kardeşlerimle birlikte yaptığımÇamlıca-Kanlıca gezisinde 1.3 megapikselli ceptelefonumla çektiğim resimlerden bir slayt gösterisiyapacağım. Arka planda çalacak müziğidesöylemiyorum, sürpriz olsun.Sunumumuzu <strong>Pardus</strong> 2008 deposunda bulunan Smileadlı yazılımı kullanarak hazırlayacağız. 2009depolarında henüz mevcut değil. Yüzlerce pisipaketinin 2009 için uyumlu hâle getirilmesigerekiyormuş. Her yeni sürüm çıktığında buişlemleri baştan yapmaları zaman kaybından başkabirşey değil. Debian, ubuntu ve türevlerinin hangiversiyonunu kullanırsan kullan getdeb.net adresindenindirdiğin deb paketlerini sistemine kurabiliyorsun.Bu da <strong>Pardus</strong> geliştirici ekibine bir eleştiri olsun.İşimize bakalım; ilk önce Smile'yi sistemimizekuralım. Pisi paket yöneticisinden veya konsoldansudo pisi it smilekomutuyla pardus 2008.2 deposundan kurulumyapıyoruz. Qt4 bağımlılığı ile birlikte yaklaşık 19MB'lık bir veri çekerek kurulum yapıyoruz. Smileadlı yazılım, <strong>Pardus</strong>>Programlar>GrafikProgramları>Smile (Slayt gösterisi uygulaması)yolunu takip ederek uygulamayı başlatıyoruz.Karşımıza küçük bir uyarı penceresi çıkıyor.Yapacağımız sunumun hangi dizine kaydedileceğinibelirtim tamam'ı tıklıyoruz.Projemizi başlatmak için yeni butonuna tıklıyoruz.Projemizin hangi formatta olmasını seçeceğimizisoran bir pencereyle karşılaşıyoruz.Seçmemiz istenen görüntü yayın formatları; PAL4/3, PAL 16/9, NTSC 4/3 Eğer projemizitelevizyondan da izlemek istersek PAL 4/3standardını seçmeliyiz. Görüntü yayın formatlarıylaalakalı ayrıntılı bilgiye sahip değilim. İlgilenenarkadaşlar wikipedia'ya başvurabilirler.Proemize dönelim, resim eklemek için menüdebulunan Slayt Ekle butanuna video eklemek içinGörüntü Ekle butonuna tıklıyoruz.açılan pencerederesimlerimizin bulunduğu dizinaltına düşüp ctrl+a kombinasyonuyla ya da dilersektek tek seçip en altta bulunan film şeridine ekliyoruz.Film şeridindeki resimlere sağ tıklayarak öncedenkaydedilmiş, ogg, mp3 ve wav formatlı ses izleriniekleyebiliyoruz. Yine sağ tıklamayla açılan menüdenslayt ekle -çıkar ve düzenle işlemleriniyapabiliyoruz. Şimdi herhangi bir resmidüzenleyelim.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GNU/LİNUX ALTINDA SESLİ SLAYT GÖSTERİLERİNASIL YAPILIR?Serdar GÜNDÜZserdargunduz@live.comTüm düzenlemeleri yaptıktan sonra sağ üstteki kapatbutonunu tıklayarak düzenleme işlemlerinibitiriyoruz. şimdi resimlerimize efektler verelim. Sağtaraftaki 3 sekmeli panelde efektler adlı sekmeyitıklayıp resimlerimize efektler veriyoruz.Efekt verme işlemleri de bittikten sonra müzikekleyelim. İlk slaytımıza sağ tıklayıp açılan menüdenses izi ekleyi seçiyoruz. Film şeridinin altındaturuncu renkte bir müzik seridi eklendiğinigöreceksiniz.Sağ taraftaki Temel ayarlar panelinden renk veşeffaflık ayarlarını, menünün altındaki kes, sil, dönüşve geri yükle butonlarıyla da çaşitli düzenlemeleryapabiliyoruz.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GNU/LİNUX ALTINDA SESLİ SLAYT GÖSTERİLERİNASIL YAPILIR?Serdar GÜNDÜZserdargunduz@live.comMüziğimizi resimlerin gösterim süresine göreayarlamak için film şeridine sağ tıklayıp slaytgösterisinin süresini müziğe göre ayarla butonunatıklıyoruz. Parametreler sekmesinden istersek geçişgörüntülerini de ekleyebiliriz. Smile adlı yazılımınyeteneklerini gösterebilmek için her slayta bir kaçgeçiş efekti ekledim. Bu nedenle biraz karmaşıkgörüne bilir.Şimdi işimizi bitirip slayt gösterimizi bitirelim.Menüdeki slayt gösterisi oluştur butonuna tıklayarakslayt gösterimizi oluşturuyoruz. Karşımıza slaytgösterimize bir isim vermemizi, slayt formatınıbelirlememizi ve kalite düzeyini seçmemizi isteyenbir pencere çıkıyor.İsim verip formatı belirleyip kaliteyi de normalolarak seçiyorum. Format menüsünde 3 seçenek var.mpeg2, xvid, dv ve flv formatlarından istediğimiziseçiyoruz. Ben mpeg2'yi tercih ettim. Başlatbutonuna tıkladığımızda slayt gösterimizoluşturuluyor. Efekt sayınıza ve resim sayınıza görebu süre değişecektir. ortalam 3-5 dakikadasunumuzun başta belirttiğiniz dizin altın oluştuğunugöreceksiniz.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GİMP İLE SİYAH BEYAZ FOTOĞRAFLARINRENKLENDİRİLMESİ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comTekrar merhaba. Bu gimp makalesinde eskifotoğrafların daha doğrusu siyah beyaz fotoğraflarınrenklendirilmesi üzerinde duracağız.Öncelikle hemen arşivden eski bir fotoğrafımızıçıkarıyoruz. ve yazıcının ayarlarını değiştirirerek griölçekli olarak tarıyoruz. Siyah beyaz fotoğrafı renklimodda tarasanız dahi Gimp kullanarak Gri ölçeklimoda çevirebilirsiniz. Tabiki Gimp programındanSANE'yi çalıştırarak fotoğrafları tarayabilirsiniz.Gimp programınızı açalım ve resmimizi gimpprogramında açalım.Resim menüsünden image properties e tıklayalım.Şimdi fotoğrafımızın özelliklerini gözden geçirelim.Benim kullandığım fotoğrafın renk uzayı griölçekliAyrıca fotoğrafın gerçek boyutu bellekte kapladığıboyut ve çözünürlük gibi bilgilerde verilmiş.Sizin açtığınız fotoğraf RGB color ise o zaman ofotoğrafı öncelikle gri ölçekli yapmanız gerekir dahasonra tekrar renkli yani RGB yapmanız gerekli.Bunun için Resim ----> kip ---->Gri ölçekli dahasonra tekrar Resim ----> kip ----> RGB yolunuizlememiz lazım.İkinci yol renkler menüsünden desaturate yolunuizleyebiliriz.Burada luminosity 'i seçip Tamam butonunatıklayalım.Fotoğrafımızı açtık.Reneklendirmeye başlamadan önce muhakkakfotoğrafın kipinin RGB olmasına dikkat ediyoruz.Daha sonra araç kutusundan serbest seçim aracını(Free Selection Tool) seçiyoruz.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GİMP İLE SİYAH BEYAZ FOTOĞRAFLARINRENKLENDİRİLMESİ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comAraç kutusunda en soldaki kipin seçili olduğunadikkak ediyoruz. Aslında birbirine ekleyeceğimizbirden fazla seçim olduğu için soldan ikinci kipideseçebilirdik.Aynı şekilde noktadan soktaya seçim yapıyoruz + ve- tuşları işle fotoğrafı büyütüp küçültebilir.Kaydırma tuşları ile fotoğrafı kaydırabiliriz.Bir noktadan başladık ve tüm yüzü tek bir seferdeseçtik.Bunun için soldan ikinci kipi seçiyoruz veya Shifttuşuna basılı kalarak seçime başlıyoruz.seçime başlıyoruz. yüz, boyun ,ön kol, el gibibunların hepsini seçeceğiz.öncelikle yüzü seçmeye başlayalım.şimdi eli bilek ve ön kolu seçime dahil etmemizlazım.Bunlarıda seçime dahil ettik


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GİMP İLE SİYAH BEYAZ FOTOĞRAFLARINRENKLENDİRİLMESİ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.commenüsünden kanala kaydet'e tıklayalım.Artık katmanlar/Kanallar /Yollar penceresindeseçimin kaydedildiğini görebilirsiniz.Eğer kanallar penceresini göremiyorsanız. Windows-Daha sonra gözleri kaşları dudakları gerdanlığı vebilezikleri seçimden çıkarmamız gerekiyor.Bunun için soldan üçüncü kipi seçmeli (Geçerlikaydetmeye geldi. İsterseniz feather ( Tüy )uygulayarak veya tüy uygulamadanda seçimikaydedebilirsiniz. Ben 5 Pixel ( Benek) featheruyguluyorum.Bunun için seç menüsünden feather'e tıklıyorumaçılan pencereden 5 değerini giriyorum.Şimdi seçimimizi kaydedelim bunun için seçseçimden çıkar ) veya CTRL tuşuna basılı kalarakseçime başlamalıyız.Şimdi teker teker gözleri kaşları dudakları bileziklerihepsini seçimden çıkarıyoruz.Tümünü seçimden çıkardıktan sonra sıra seçimi


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GİMP İLE SİYAH BEYAZ FOTOĞRAFLARINRENKLENDİRİLMESİ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.com--->Dockable Dialogs---->Kanallar yolunu izleyiniz.Şimdi sıra renklendirmede. Bunun için renklermenüsünden renk dengesine tıklayalım.Açılan pencereden sarı ve kırmızı değerleriniarttıralım. Ben 63 0 -50 olarak ayarladım ve tamambutonuna tıkladım.Şimdi dudakları seçelim.Daha sonra tekrar feather (tüy) uyguluyoruz vekanala kaydediyoruz. Daha sonra tekrar renkdengesini açıp dudakları kırmızı yapalım.menüsünden none veya SHIFT + CTRL +A tuşkombinasyonunu kullanalım. yani hiçbirşeyseçmeyelim. Daha sonra serbest seçim kipinden ensoldakini yani tek seçimi tekrar tıklayalım.88 kırmızı verdim .Görüldüğü gibi yüzü renklendirmiş olduk. Şimdisırada gözleri ve dudakları ardından kolye vebilezikleri renklendirmek var. Şimdi seç


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GİMP İLE SİYAH BEYAZ FOTOĞRAFLARINRENKLENDİRİLMESİ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comşimdi elbiseyide renklendirelim. Aynı şekildeseçeceğiz ve tüy ( Feather ) uygulayacağız.Tekrar Seç menüsünden none veya CTRL + SHIFT+ A ya tıklıyoruz. Sonuç başarılı.Elbiseyide seçtik 5 Pixel (Benek) feather ( tüy)uygulayalım. daha sonra seçimimizi kaydedelim.Simdi sıra gözlerde irisi seçip gözbebeğiniçıkartıyoruz. Eğer gözde iris üzerinde herhangi birışık parlaması varsa onuda çıkartalım. Seçtiğimizalan çok büyük olmadığı için 2 Pixel (benek) feather(tüy) vermemiz yeterli olur. Renkler menüsündenrenk dengesini açtım.Daha sonra renklerden renk dengesini açarakElbiseyi renklendirelim. Kırmızı olsa güzel olurbence 100 -38 -37 değerlerini uyguladım.Gayet güzel oldu. Şimdi tekrar Seç menüsündennone veya CTRL + SHIFT + A ya tıklıyoruz.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GİMP İLE SİYAH BEYAZ FOTOĞRAFLARINRENKLENDİRİLMESİ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comŞimdi sıra pastayı renklendirmde çilekli pasta olduğuiçin pastanın üstü kırmızı ortadaki yapraklar yeşilolmalı öncelikle pastanın üst kısmını seçip ortadakiyaprakları seçimden çıkartırız.100 -33 -26 değerlerini giriyorum.Yaklaşık olarak kahverengi göz elde ettik.Şimdi sıra kaşlarda kaşları seçiyoruz. Ben 4Pixel(benek) feather (tüy) uyguluyoruz ve birazkoyulaştırıyoruz.Bunun için renklermenüsünden Eğriler'etıklayarak açılanpanceredeki eğriyiortasına fare iletıklayıp biraz aşağıçekelim.Evet pastanın üstünü seçtik ve yaprakları seçimdençıkardık. 5 pixel (benek) tüy uygulayalım. seçimimizikaydedelim ne olur ne olmaz tekrar ihtiyaçduyabiliriz. Şimdi benzer yöntemle renklendirelim.Renkler menüsünden renk dengesini açalım.100 -63 -50 değerini uyguluyorum.Şimdi sıra yapraklarda yapraklar yeşil olmalı.Yaprakları seçelimBen 5 pixel (benek) feather uyguluyoum. Dahasonra renkler menüsünden yine renk dengesiniaçıyoruz.Böyle bir hata mesajı alırsanız muhakkak layer(Katman) penceresinde katmanımızın seçiliolduğundan emin olunuz.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GİMP İLE SİYAH BEYAZ FOTOĞRAFLARINRENKLENDİRİLMESİ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.com53 100 40 vererek istediğim yeşil rengini eldeediyorum.En son karton ve bilezik ve boyundaki gerdanlıkkaldı.Kartonu seçtim ve 5 pixel feather uyguladımDaha sonra renk dengesinden 36 -36 -100değerlerini giriyorum.Foroğrafı renklendirmemiz bitmek üzere sadece arkaplan kaldı . arkaplansadece tek renktenoluştuğu için Fuzzy selecttool ile seçiyorum. Buaynı renkten bölgeleriseçmemiz için kolay biryoldur.Sonuç mükemmel.Şimdi keki seçiyoruz ve 5 pixel feather uyguluyoruz.Daha sonra yine renkdengesinden 23 -36 -100 değerlerinivererek yaklaşıkolarak istediğim rengielde ediyorum.Kartondaki yaprakları0 100 0 olarakrenklendiriyorumEn son gerdanlık ve bilzikler.Gerdanlık ve bilezikleri seçtikten sonra 2pixel(Benek) tüy değeri giriyorum ve tekrar aynışekilde renklendiriyorum.21 -27 -100 değerlerini uyguluyorum.Yaklaşık olarak altın rengine yakın bir renk elde ettikFuzzy Select ToolAlt sınır değerini birazyüksek tuttum 70 gibi ve5 pixel featheruyguluyorum.Daha sonra Bucket FillTool 'u seçelim dahasonra araç kutusunda alttagörülen Pattern fill'deuygun bir pattern seçiparkaplanı bu pattern iledöşeyelim.sadece seçimin üstünetıklamamız yeterlidir.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GİMP İLE SİYAH BEYAZ FOTOĞRAFLARINRENKLENDİRİLMESİ<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comŞimdi seç menüsünden none veya SHIFT + CTRL+A tuş kombinasyonunu kullanalım. yani hiçbirşeyseçmeyelim.Son olarak fotoğrafı biraz keskinleştirelim. Bununiçin renkler menüsünden brigtness kontrast yolunuizleyelimParlaklık değerini -16 kontrast değerini 12 yaptım.Ve final :DDersimiz burada sona eriyor. Gelecek sayıdabuluşmak üzere Mutlulukla kalın sevgiyle kalınGNU / Linux ve Gimp ile kalın.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009INKSCAPE İLE DERS PROGRAMI YAPALIM<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comHaydi Inkscape ile ders programı yapalım.Öncelikle programızı açalım. Aşağıdaki gibi birpencere karşınıza çıkacak."Dikdörtgen aracı dikdörtgenlerve kareler oluşturur"Şimdi ortadaki beyaz alana bir dikdörtgen çizelim.Tıkla-sürükle-bırak tekniği ile çiziyoruz." Seçici aracı"Ardından çizdiğimiz diktörtgenin üzerine sağ tuşlatıklayıp açılan menüden "Doldur ve Çiz"etıklayalım. Doldur ve çiz penceresini açmak içinikinci yol, dikdörtgen seçili iken Shift + Ctrl + F tuşkombinasyonunu kullanmaktır.Daha sonra bu dikdörtgenin içini beyaz yapalım,bunun bir çok yolu var. Birincisi, pencerenin altkısmında bulunan renk paletine tıklayarakistediğiniz rengi seçmektir.Burada solda ToolBox'ı yani araç kutusunugörüyoruz. Burada bir çok araç mevcut, derslerimizilerledikçe her aracın ne işe yaradığını öğreneceğiz.İlk olarak araç kutusundaki dikdörtgene tıklayalımya da F4 tuşuna basalım.Eğer farenin sağ tuşu ile renklerden birinin üzerinetıklanırsanız bir menu açılacaktır. Burada "Set Fill";içini boya, "Set Stroke"; dışını yani kenar çizgileriniboya anlamı taşımaktadır. Eğer renkli bir dersprogramı hazırlamak isterseniz, dilediğiniz rengiseçebilirsiniz.Daha sonra araç kutusundan seçici araca yani oksimgesine tıklayalım ya da F1 tuşuna basalım. Buaraç nesneleri seçebilmemizi, döndürebilmemizi,büyütüp küçültmemizi sağlar.Burada üç sekme görmekteyiz. "Doldur" sekmesindedikdörtgenin içinin rengini belirliyoruz. Dikdörtgengradient (renk tayfı) olarak boyanabilir ya da hiçbirrenk seçilmeyebilir, renk seçmemek dikdörtgeniniçinin saydam olmasına neden olur. Aşağıda görülenbutonlara tıklayarak oluşacak değişiklikleriizleyelim.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009INKSCAPE İLE DERS PROGRAMI YAPALIM<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comDikdörtgenin içinin rengini belirlemek için buradafarklı renk seçme metodları mevcut; RGB /TDP(HSL) / CMYK / TEKERLEK / CMS gibi. Bentekerlekten seçimi daha uygun buluyorum. Buşekilde istediğiniz rengi seçebilirsiniz.Ayrıca "Blur" bulanıklaştırmak için, "Opacity"görünürlüğünü opaklaştırmak veya saydamlaştırmakiçin kullanılır.İkinci sekme ise dış kenar rengini değiştirmenizisağlar.Son sekme ise çizgi stilini ayarlar. Burada genişlikdeğerini arttırıp 6 px yapalım.Dikdörtgenin üzerine sağ tuşla tıklayıp, ardından"Çiftle"ye tıklayalım. Şimdi iki tane üst üstedikdörtgenimiz var, üsttekini sürükleyip yanakoyalım.Daha sonra ikisini birden seçip sağ tuşla "Çiftle"yetıklayalım. Bu kez yine taşıyıp yanına koyuyoruz.Tekrar aynı işlemi yapıyoruz.Dikdörtgenimizin son şekli aşağıda görüldüğü gibiolmalı. Üzerine tıklandığınızda beliren oklarladikdörtgeni yeniden boyutlandırabilirsiniz.Şimdi hizalamamız gerekir. Bunun için hepsiniseçelim. Nesne menüsünden "Hizalama ve Dağılım"atıklayalım ya da Shift + Ctrl + A tuşkombinasyonunu kullanalım. Hizalama ve dağılımpenceresi açıldı.Burada hizalama seçeneklerini görüyoruz. Simgelerinne işe yaradığı yaklaşık olarak anlaşılıyor.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009INKSCAPE İLE DERS PROGRAMI YAPALIM<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comArdından Nesne menüsünden "Grupla"ya tıklayalımya da Ctrl+G tuş kombinasyonunu kullanalım. Buişlem, gruplamak istediğimiz dikdörtgenlerin tek birnesne gibi davranmasını sağlar. Dikdörtgelerinüzerine sağ tıklayıp "Çiftle"ye tıklayalım. Şimdioluşan yeni dikdörtgenleri alta taşıyalım. Daha önceyaptığımız gibi alt alta 8 satır oluncaya dek bu işlemitekrar edelim.Ders programımızın son durumu şu şekilde olmalı.Şimdi günleri yazalım.Bunu yapmak için Araç kutusundaki A harfine yanimetin aracına tıklayalım.Burada şu iki kontrole tıklayalım.Yatay hizalaŞimdi düşey olarak hizalamamız gerekiyor. Tekrarhepsini seçelim. Hizalama ve dağılım penceresinikapalıysa; Nesne menüsünden hizalama ve dağılımatıklayalım. Veya Shift + Ctrl + A tuşlarınatıklayalım. Hizalama ve dağılım penceresi tekraraçıldı.Burada şu iki kontrole tıklayalım.Metin AracıYatay aralıkları eşit tut.Düşey hizalaDüşey aralıkları eşit tut


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009INKSCAPE İLE DERS PROGRAMI YAPALIM<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comDaha sonra boş bir alana tıklatıp ilk günüyazalım. Bundan sonra da seçici aracınıtıklayarak (ok simgesi )Yazılarımızı boyutlandırıp yerlerine yerleştirelim.Daha sonra tüm günleri ve dersleri yazalım.Son olarak ders programımızı bitirelim.Inkscape profesyonel, açık kaynak kodlu ve ücretsiz bir programdır.Inkscape ile yapabilecekleriniz hayal gücünüzle sınırlı. Inkscape yazımıokuduğunuz için teşekkür ederim. Bir sonraki sayıda görüşmek dileğiyle. İyigünler.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Aydın BEZbilgi@ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>www.ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>İŞLETİM SİSTEMLERİ VE DONANIMSAL İLİŞKİLERSon dönemlerde bilgisayarların kalbisayılacak işlemcilerin özellikleri her açıdan bir hayliarttı. İçinde bulunduğumuz zaman diliminde i386 (32Bit) mimarili işlemciler yerlerini x64_86 (64 Bit)mimarili işlemcilere bırakırken, çift çekirdek dönemide aşılmış bulunmakta. Hatta üç, dört çekirdekliişlemciler piyasada yerlerini çoktan almış durumda.Bunun dışında en önemlisi ise işlem hızı artanişlemcilerin peşi sıra bilgisayarların diğer bileşenleriolan ekran kartının, ana kartın, güç kaynaklarının vesoğutucuların, sanal belleklerin de; yanidonanımların; zorunlu yükseliş yapmasını, donanımüreticilerin yeni yatırımlarla Ar-Ge faaliyetlerinigüçlendirmelerini, atılımlar ve yenilikler yapmasınısağlamasıdır. İşlemci pazarının sürekli gelişimibilgisayarların gelişimi için bir nevi itici güçolmuştur.Kısa Bir Piyasa Analizi :İşlemci üretimi yapan ve yüksek teknolojiye sahipolan iki firma; Intel ve AMD; piyasada tekelleşerekdiğer işlemci üreticilerine, piyasaya girmek isteyenyeni oyunculara ne yer ne de olanak sağlıyor. Haliylebu iki firmanın kullandığı teknolojiler, ürettiklerimodeller ve üretimin en başından itibarenbelirledikleri destek politikaları da hem işletimsistemlerine hem de bilgisayarların bileşenleri olandonanımların gelişimine doğrudan etki ediyor.Örnek verecek olursak her iki işlemci üreticisi de anakart bileşenlerini ve ekran kartlarının üretimini,gelişimini doğrudan etkilemektedir. AMD’nin, ekrankartı ATI’yi satın alarak büyümesi her iki ürünün;işlemci ve ekran kartı; sorunsuzca çalışmasını,birbirini desteklemesini, sonuçta ise üründenalınacak verimin artmasını sağladı. Ancak bubahsettiğimiz verimli, uyumlu ve sorunsuz çalışma,kaynak kodunun kapalılığını kendisine esas ilkeolarak benimseyen işletim sistemi üreticisi firmalarınürünlerinde söz konusuydu. AMD ne yazık ki hâlâözgür yazılıma yeterince destek vermemekte; bununbirçok nedeni olabilir ama en baskın olanı ise pazarhâkimi işletim sistemine yaranarak hâlâ gerisindeolduğu Intel’in pazar payından pay kapmaktır.Bugün, özgür yazılım ve GNU/Linux dağıtımlarınıkullananların ekran kartında öncelikli tercihi özgüryazılıma destek veren ve felsefesinden de haberdarolan Nvidia ürünleridir. Tabii ki, Nvidia da pazardanpay alabilmekte ve özgür yazılıma sürekli destekvererek sadık kullanıcı kitlesi yaratmakta. Ancak bu,özgür yazılım ve GNU/Linux dağıtımlarıkullananların da Nvidia’nın isteklerine sürekli boyuneğecekleri anlamına gelmemekte. Neticede erişimeaçık olan kaynak kodunu değiştirme, kullandıklarıdağıtıma göre düzenleme, hataları geliştirici vekullanıcı topluluklarına iletme hakkı her an ellerininaltında. Burada söz konusu olan karşılıklı bir ilişkidir.Öte yandan Intel firması da özgür yazılım veGNU/Linux dağıtımlarında ürünlerinin verimli vesorunsuz çalışması ve de müşteri kaybını önlemekamacıyla sürücü yayınlamaktadır. Son günlerdepiyasaya duyurduğu Netbook'lar üzerinde verimliçalışması için tasarlanan Moblin Linux ile de özgüryazılım alanında bir ürünle boy göstermeyebaşlamıştır. (dipnot 1)Bunun yanı sıra IBM, Sun, Oracle, Novell, HP,Google gibi bilişim devleri de özgür yazılımın veGNU/Linux dağıtımlarının piyasadaki tekelciliğidelmesi üzerine, bu yeni ve farklı iş modelikarşısında yeni çözümler üretmiş, destekleyiciprojelerle özgür yazılımın gelişmesine katkıda


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Aydın BEZbilgi@ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>www.ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>İŞLETİM SİSTEMLERİ VE DONANIMSAL İLİŞKİLERbulundukları gibi kendilerine de yeni stratejilerçizmişlerdir. Öte yandan kimi hazır sistemüreticilerinin de piyasaya sundukları bilgisayarlarıGNU/Linux dağıtımları yüklü olarak satmaları gibi(Dell’in dizüstü bilgisayarlarına yükleyerek satması),hiçbir şey yüklemeyerek de satmaları(UbuntuAcer’ın dizüstü bilgisayarlarına FreeDOSyüklemesi) dolaylı ve piyasada bilinirliği arttırıcıdestekler olarak söz konusudur.Yazılım Cephesinin Gelişime CevabıPeki, donanımların sürat kazanan gelişimine işletimsistemleri ve yazılımlar cephesinden ne yanıt geldi?Bilindiği gibi AMD 64 bit sınıfındaki ilk işlemcisinipiyasaya sürdüğünde; piyasa hâkimi, kaynakkodunun kapalılığını esas ilke olarak benimseyen,ücretli işletim sistemi üreticisi hazırlıksızyakalanmıştı piyasanın bu genç oyuncusununatağına. Bu atağa erken yanıt veren ise özgür yazılımdünyası olmuştu. Bugün birkaç dağıtım dışında çiftçekirdek ve 64 Bit teknolojisini desteklemeyenGNU/Linux dağıtımı yok gibidir. Hatta Debian(dipnot 2) ve Gentoo (dipnot 3) GNU/Linuxdağıtımları yaklaşık on ikiyi aşkın işlemcimimarisine sahip sistemleri desteklemekte, bunlarayönelik derlenen Kernel (çekirdek) ile dağıtımlarınısunucularda kullanıcılarla paylaşılmaktadır.Üstelik GNU/Linux dağıtımları işlemcinin kalitesi,başarımı, fiyatı ve hatta gözleri, kapalı kaynak kodluişletim sistemi kullanmaktan başka seçeneklerinolabileceğini görmez olmuş kullanıcılar için sonderece önemli olan hızı ne olursa olsun hemenhemen tüm sistemlerde çalışabilmektedir. (dipnot 4)Kısaca GNU/Linux dağıtımları işlemcibeğenmemezlik yapmadan destekledikleri sistemlerekurulup düşük donanımda son derece verimli birşekilde çalışırlar. Üstelik her türlü özelleştirme,bağımsızlaştırma ve özgürleştirme eylemleriylekişiye ve kuruma özel tam verimlilik esasına göreistenilenleri yapar.Özgür yazılım ve GNU/Linux dağıtımlarının engüzel yanı özgür oldukları için hiçbirsınırlamalarının olmayışıdır. Ancak kaynak kodununkapalılığını esas ilke benimseyen ücretli tekel işletimsistemi ve yazılımlar; işlemci seçebildikleri gibitüketicinin alım gücüne göre de kendilerini sınırlar.Gerçi fiyatı ne kadar yüksek olursa olsun genelkanının aksine tam verimlilik sağlayacakları daşüphelidir.Örnek verilecek olursa; MS Windows işletimsistemleri pazarlamasında tüketiciye ulaştırılangörsellerde sürekli inanılmaz şeyler yapılır, anlatılırve tüketicinin beklentisi daima yüksek tutulur, satınalacağı üründen karşılıksız haz alması sağlanır. Birnevi koşullandırma ile ürün satılır ama sunulan faydakısıtlıdır. Ürünü satın almak isteyen kişi teknolojimağazasına gittiği zaman almak istediği üründekendisine pazarlanan özelliklerin olmadığı kısıtlısürümlerle geliri ölçüsünde yetinmek zorunda kalır.Bu durum MS Windows Vista ve Windows Sevenürünlerinde yoğun bir biçimde yaşandı, yaşanıyor da.Reklâmlardaki görsellerde tema, görsellikler vedokunmatik ekran özellikleri sürekli kullanıldı.Ancak bu ve diğer birçok işlev MS Windows VistaAeroPremium (Ultimate) Edition ve MS WindowsSeven Home Premium'da yer aldı ki, bu ürünlerinfiyatı da neredeyse bir bilgisayar fiyatı kadar. Üsteliktüketicinin gelirince ödeyebileceği fiyatla sahipolduğu işletim sistemi, bir üst seviye ürünün de gizligizli pazarlamasını yapmaktaydı (aslında bu eylembiraz değil temelli korsana yönelimi dearttırmaktadır). Nasıl mı? MS Windows XP, Vista ve


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Aydın BEZbilgi@ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>www.ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>İŞLETİM SİSTEMLERİ VE DONANIMSAL İLİŞKİLERSeven'ın Starter ve Home Edition ürünleriişlemcinin, diğer donanımların özelliği ne olursaolsun üçten fazla uygulama çalıştırmamak (dipnot 5),kimi yönetim paneli ve sınırlı özelleştirmeler sunanuygulamacıkları içermemek, güvenlik açısındanzaaflar taşımak gibi tuhaf özellikleresahiptiler.(dipnot 6)Üstelik bu durumu anlamayan tüketiciler soluğuteknik servisçilerin ya da ürünü satın aldıklarımağazanın garanti kısımlarında aldılar. Sorunları isebasit ve ortaktı: “Bilgisayarım yavaş çalışıyor,kasılıyor.” Çözüm de öteleyici ve tek oldu: YenidenMS Windows XP ya da Vista kurulumu (bilinen adıile format atmak) ya da donanım yükseltmesi.Yaşanan bu durum kimi kaynak kodu kapalıyazılımlar için de geçerlidir; var olan bir paketin,uygulamanın eski olması yüzünden kurulmayı,çalışmayı reddedenler olacağı gibi işlemciyidesteklemeyip bir hata raporu dahi vermeden (gerçiverse de anlaşılmayacaktır: çünkü verilen mesaj dakapalıdır!) anında kapananlar, donanımı verimsizkullananlar vs…Fayda-Maliyet ve Verimlilik ÜzerineBugün mantar gibi her yerden biten teknolojik ürünhizmetsatışı, pazarlaması yapan mağazalar, internetsiteleri; bilişim okur-yazarlığı olmayan, pazardanmeyve-sebze alır gibi teknoloji tüketen insanlarayöneliktir.Çünkü bu mağazalardan insanlar yüksek fiyataiçindeki parçaların dahi ne işe yaradığını bilmeden(örnek elma tatlıdır ve evde, elde yiyecek doğrudüzgün bir şey yoksa açlığı keser) bin dolarlarlaifade edilen ürünler, hizmetler almaktalar, ancakverimli kullanabilmekteler mi? O ayrı bir sorun. Kısabir örnek: Milyar lira vererek satın alınan güvenlikkorumasından yoksun bilgisayarını (ki ödediğibedele sadece belirli bir süre kullanım hakkını satınaldığı işletim sisteminin fiyatı da dahildir) 30-100TL arasında bir bedele katlanıp koruma, güvenlikpaketleri satın almak akıllarına gelmez. Satın alınanbu işletim sisteminin de neden güvenlik araçlarıylabirlikte satılmadığı da ayrı bir inceleme konusudur.Üstelik satın alınan ürün ya da hizmet daha ömrünütamamlamadan ki, elektronik ürünler içlerine sugirmediğinde ve düzgün elektrik akımındaçalıştırıldığında uzun süreler çalışmaktadır (dipnot7); her kapalı kaynak kodlu, ücretli işletim sistemikullanıcısının deyimiyle “format zamanı gelmekte”,“iki işlem yapıyorum kasılıyor”, “müzik dinlerkenİnternet'e giremiyorum” gibi serzenişlerle teknikservislerin yolunu tutmaktadır.Sattığı ürünün elbet kusurunu bilen kimi acar,girişken teknolojik ürün-hizmet mağaza zincirleri;dönemsel olarak gazetelerde çarşaf çarşaf "Şu kadarbedelle bilgisayarlarınıza bakım yapıyoruz"reklâmları yayınlamakta, hatta hastalığın seyrinikontrol eder gibi ileriki zamanda yeniden kontrol içintarih ve muayene kontrol kartı dahi vermekteler.Manifesto ve Sonuçİnsan ekonomik bir varlıktır; daima sahipolduklarını genişleterek refahını arttırmak ister.Bunun için çalışır ve kazandığı para ile de refahsağlayacak, yaşamını sürdürecek, işlerinikolaylaştıracak tüketimler yapar. Aradaki değiştokuşile para, ürün ve hizmetler el değiştirir. Buradaesas ilke her iki tarafın da kazanç sağlamasıdır.Yukarıda özetlediklerimizden hareketle kaynakkodunun kapalılığını esas ilke benimseyen ücretlitekel işletim sistemi ve yazılımlar; bilişim okuryazarlığınıngelişmesini engelledikleri gibi, faydaverimlilikilişkisini de bozmaktadır.(dipnot 8) Bununaksine özgür yazılım bilgi okur-yazarlığınıngelişimine tam destek sağlamakla birlikte faydamaliyetdenkleminde insanlığa tam verimlilik


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Aydın BEZbilgi@ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>www.ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>İŞLETİM SİSTEMLERİ VE DONANIMSAL İLİŞKİLERsağlamaktadır.Özgür yazılımlar, kullanıcıya sadece yazılımınkullanım hakkını vermez, tamamı ile sahip olmasınısağlar ve geliştiriciden de bu özveriyi yapmasını;yarattığı yazılımı GNU-GPL ile lisanslamasınıbekler. Üretilenin satılmasına da karşı çıkmaz, amakaynak kodunun açık olmasını şart koşar, çünkükaynağa erişim ile bilginin gelişiminin güvenlisağlanacaktır.Bu yüzden özgür yazılımların ve GNU/Linuxdağıtımları;- İşlemci seçmez,- Donanım ayrımı yapmaz,- Nedensiz yere kapanmaz değil, kapanırlar ve hiçdeğilse kullanıcıya geliştirici ve kullanıcıtopluluğuna iletilmek üzere bir hata mesajı bırakır,- Sınırsızca donanıma bağlı (ya da zorunluluğundan)olsun olmasın özgürleştirilebilir,- Esnekleştirilebilir,- İstenildiği gibi kurcalanabilir, (eğer yöneticihaklarıyla; yani super user, su; bu işi yapıyorsanıztehlikeli olabilir, ama çekinmeyin deneyin)- Ücretsiz ve sınırsızca paylaşılabilir,- Beğenmediğiniz ya da hatasını gördüğünüz yerivarsa değiştirebilir, değiştiremezseniz dahi geliştiriciveya kullanıcı topluluklarına isteğinizi iletipdeğişikliğin yapılmasını isteyebilirsiniz,- Üretici tarafından “artık desteğimiz çekilmiştir,yeni sürüm satın alınız” gibi anlamsız dayatmalaramaruz kalmazsınız.- En önemlisi “crack” bulmak için virüslü âlemlerdedolaşmazsınız,- Tam verimlilik, tam güvenlik ve her alandaözgürlük sizin emrinizdedir.Özgür Yazılım Vakfı'nın ifadesiyle belli başlı dörtözgürlüğü barındırır:- Her türlü amaç için yazılımı çalıştırma özgürlüğü(özgürlük 0).- Yazılımın nasıl çalıştığını inceleme ve kendigereksinimleri doğrultusunda değiştirme özgürlüğü(özgürlük 1). Yazılımın kaynak koduna erişim bununiçin bir ön şarttır.- Yeniden dağıtma ve toplumla paylaşma özgürlüğü(özgürlük 2).- Yazılımı geliştirme ve gelişmiş haliyle toplumadağıtma özgürlüğü (özgürlük 3). Böylece yazılımbütün toplum yararına geliştirilmiş olur. Yazılımınkaynak koduna erişim bunun için de bir ön şarttır.Bir yazılım, ancak bütün kullanıcıları bu haklarıntümüne sahip oldukları zaman özgür bir yazılımolur.(dipnot 9) Bu özgürlüklere sahip olmak,kimseden izin almamayı ve izin için hiçbir bedelödememeyi de içerir.(dipnot 10)”Özgür yazılımların ve GNU/Linux dağıtımlarınınteknolojik ürün-hizmet mağazalarında satıldığını aslagöremezsiniz; çünkü özgür yazılım ücretsizdir. Bu,bilginin de özgür olması, sınırlandırılmaması vepaylaşılarak yeniden üretilip, yetkinleştirilerekverimli hale getirilmesini kendisine ilkeedinmesinden ileri gelmektedir ve biz, ÖzgürYazılım gönüllüleri bu ilkelere sımsıkı bağlıyızdır.Çünkü amacımız yüzyılların birikimi olan bilginingelişimin önünü kesmek değil onu geliştirmek,yetkinleştirmek, verimli hale getirmek ve insanlığınhizmetine bedelsizce sunmaktır.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Aydın BEZbilgi@ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>www.ozguryazilimsendikasi.<strong>org</strong>İŞLETİM SİSTEMLERİ VE DONANIMSAL İLİŞKİLER________________________________Dipnotlar:Dipnot 1:http://sozluk.sourtimes.<strong>org</strong>/show.asp?t=moblin vehttp://moblin.<strong>org</strong>/about-moblinDipnot 2: Debian GNU/Linux'un desteklediği işlemcitürleri için lütfen bakınız:http://www.debian.<strong>org</strong>/CD/http-ftp/#stableDipnot 3: Gentoo GNU/Linux'un desteklediği işlemcitürleri için lütfen bakınız:http://www.gentoo.<strong>org</strong>/main/en/where.xmlDipnot 4: Buradaki “tüm sistemler” derken donanımüreticilerinin Özgür Yazılım’a ve kaynak kodununaçıklığı ilkesine düşmanca davranmamalarıkastedilmiştir. Yoksa bilindiği gibi kimi donanımüreticileri sadece MS Windows işletim sistemlerindeçalışabilmek için kendilerini kar getiren anlaşmalarlaşartlandırdıkları gibi Özgür Yazılım’a sınırlı destekveren ve ürününün sorunsuz, tam verimliçalışabilmesi için gerekeni yapmak yerine baştansavmakta, donanıma ise işletim sistemi seçiciliğiyaptırmaktadır.Dipnot 5: Bakınız: PCLab Forumları,http://www.pclabs.com.tr/2009/02/04/windows-7-versiyonlari/Dipnot 6: Bakınız:http://www.winsupersite.com/showcase/windowsxp_home_pro.aspDipnot 7: Örneğin bu makaleyi kaleme alan yazar buyazıyı 1999 model bir IBM Net Vista bilgisayarakurulu olan Arch 2009.2 (Masaüstü yöneticisi:LinuxXfce 4.6) GNU/Linux dağıtımını kullanarakyazmaktadır ve kullandığı sistem evini su basmazsabir on yıl daha yaşayacaktır. Belki de 30 sene!Dipnot 8: Bir önceki makalemi konunun açıklamasıiçin affınıza sığınarak bakınız olarak ekliyorum:http://aptalkutusu.wordpress.com/2009/04/19/bilgisayar-kapsar-insan-yasamini-bolum-iki-bilisim-okuryazarliginin-neresindeyiz/Dipnot 9: Bilindiği gibi kaynak kodunun kapalılığınıesas ilke olarak benimseyen işletim sistemi ve yazılımüreticisi firmalar, tüketicinin aldığı şeyin programolmadığını, sadece programı kullanma izniolduğunu savunur.Dipnot 10: Kaynak:http://www.gnu.<strong>org</strong>/philosophy/free-sw.tr.html


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009NECDET YÜCEL RÖPORTAJI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org Dergi ekibidergi@pardus-linux.<strong>org</strong>Necdet Yücel kimdir? Tanıyabilir miyiz?Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BilgisayarMühendisliği bölümünde öğretim görevlisi olarakçalışıyorum. 8 yaşında bir oğlum, mutlu giden birhayatım var. Matematik, bilgisayar mühendisliği vefizik alanında okudum. Üniversitede algoritma vebilgisayar ağları derslerini veriyorum.Yaklaşık 10yıldır Linux kullanıyorum. Linux'la tanışmamüniversitede araştırma görevliliğine başladığımdöneme rastlar. İlk Linux'u (SuSE) arkadaşım KemalÖkmen ile birlikte kurmuştuk. Özgür yazılımlarlayeni tanıştığım dönemde onlarca dağıtım kurupdenediğim, donanımları tanıtmaya uğraştığımzamanları iyi hatırlıyorum. O dönemlerde, camiadançok kişiden yardım aldım. Linux listelerinden çokşey öğrendim. Öğrendiklerimi deneyebileceğim birortamda olduğum için şanslıydım. Ben, bir şeyleröğrendikçe bunları çalıştırmak için bilgi işleme gidipgelmeye başladım. O zamanki çalışma arkadaşlarımve daire başkanımız ileri görüşlü, gelişmeye açıkinsanlar olduğundan servisleri özgür yazılımlarkullanarak vermeye başladık. Hala benzer bir ekipleeskisinden farklı heyecanlarla çalışmaya devamediyoruz. Hep çok şanslı biri oldum (ya da ben iyiolanları hatırlıyorum). Çok iyi insanlarla karşılaştım,yaptığım işlerin zamanlaması iyi oldu, istemeye bileçekineceğim şeyler benim önüme çıktı, yani benyoldayken hep yeşil ışık yandı.Özgür yazılım camiasına nasıl karıştınız? Bugünekadar hangi projelere katkınız bulundunuz?Bir kere niyetiniz özgür yazılım kullanmak oluncacamia size kucak açıyor zaten. 2000'de Linuxlistelerine bir şeyler sorarak katıldım herhalde bucamiaya. Hayatımda en çok çalıştığım, okuduğumdönemlerden biriydi o dönem. Zamanla ben deelimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalıştıminsanlara. Her seminerde, toplantıda anlatırım bunu,burada da söylememde bir sakınca yok. Hani "Linuxkullandığımızda nereden destek alacağız ?" diye birsoru vardır ya (sanki başka işletim sistemlerindeböyle bir destek varmış gibi), ben bütün paramıversem alamayacağım desteği bu camiadan aldım.Hiç görüşmediğim, konuşmadığım insanlardan geceüçte, dörtte hayat kurtaran yardımlar aldım.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009NECDET YÜCEL RÖPORTAJI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org Dergi ekibidergi@pardus-linux.<strong>org</strong>Sonradan bazılarıyla görüşme, tanışma fırsatıbuldum. Bazılarıyla samimi arkadaş olduk. 10 yıldırkarşılaşma fırsatı bulamadığım ama netten tanıdığımisimler de var elbette ama camianın önemlibölümünü tanıyorum diyebilirim. Bir süre LKD'ninseminer çalışma grubunda görev aldım. O dönemcamiadan en çok insanla tanıştığım dönem oldu.Seminer konuşmacısı olabilecek hemen hemenherkesle yazıştım, tanıştım. Mutlulukla hatırladığımbir yıldır benim için. Sonra yine bir dönem içinde yeralmaktan gurur duyduğum oluşumlardan biribelgeler.<strong>org</strong>'dur. Nilgün Belma Bugüner'in halaözveriyle sürdürdüğü bu projenin içindeöğrencilerimle birlikte bir yıl kadar bulunduk. O biryıl da çok verimli bir zaman dilimiydi. Değişenşartlarla iki ekipten de ayrıldım ama az önceyazdığım gibi güzel işlerdi. Yürütücülerinden biriolduğum "Ulusal IPv6 Protokol Altyapısı Tasarımıve Geçişi Projesi" de (www.ipv6.<strong>org</strong>.tr) içerisindebulunduğum en önemli araştırma faaliyetidir. GaziÜniversitesi ve Ulakbim ile birlikte çalıştığımız buprojenin yaygın etkisi çok büyük olacak diyedüşünüyorum.Bu camiaya bir katkım olmuşsa bunun öğrencilerimkanalıyla olduğunu düşünürüm. Bazılarının adınıatlayıp onları kırmaktan çekinmesem bir çırpıda "Oda mı sizin öğrenciniz ?" diyeceğiniz kadar çok isimsayabilirim. Onların yanı sıra, adı camiadabilinmeyen ama bu işlerin içinde olan bir çoköğrencim var. Elbette onlara bildikleri herşeyi benöğretmedim ya da ben olmasaydım onlarıtanımayacaktınız filan demiyorum ama onlarlaEinstein'ın matematik hocasıymışım gibigururlanmaya hakkım olduğunu düşünüyorum.Özgür yazılım size ne kazandırdı?Özgür yazılımın üzerimdeki toplam katkısını ölçmekelbette mümkün değil ama ben çok fazla olduğunudüşünüyorum. İlk olarak başka türlü tanışma fırsatıbulamayacağım insanlarla tanıştım, samimi oldum.projelerin, çalışma gruplarının üyesi oldum, iyi işleryapmaya çalıştım. (Bu bölümü yeniden okuduğumdasanki biraz geçiştirmişim gibi algılanabileceğinigördüm. Ama doğrusu insanın en büyükzenginliğinin arkadaşları olduğunu düşündüğümden,bunun benim için ne kadar önemli olduğunu dahanasıl anlatsam bilemedim.) Bilişim camiasına temelbilimlerden katıldığım için daha önceden özgür


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009NECDET YÜCEL RÖPORTAJI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org Dergi ekibidergi@pardus-linux.<strong>org</strong>olmayan yazılımlarla ilgili temelden bir fikrim yoktu.Bir matematikçi olarak; (mesleğe matematikçi olarakbaşlamıştım) yapılan çalışmanın tamamınınyayınlanmaması, sadece sonucun gösterilmesi gibibir fikre sahip olmadığımdan özgür yazılım felsefesibana tam da olması gereken şey gibi geldi. İşin doğalolanı buydu zaten. Bu yüzden "Özgür yazılımfelsefesiyle tanıştım, hayatım değişti" diyemem.Özgür yazılımla tanışmak istemeyen öğrencilerinizoluyor mu? Evet ise tepkiniz nasıl oluyor?Bu soruyla ne kastetdiğinizi anlıyorum ;) Nasılmatematik dersinde integralle tanışmak istemeyen biröğrenci olmuyorsa ya da olanlar için yapacak bir şeybulunmuyorsa bence bilgisayar mühendisliğiöğrencisi için de durum aynı. Eğer öğrencilerimi birkaç yüz dolarlık bir yazılım kullanmaya mecburetseydim, o zaman bana "Bizi gücümüzün üzerindeharcama yapmaya veya kırılmış program kullanarakhırsızlığa zorluyorsun" diye itiraz edebilirlerdi diyedüşünüyorum. Ben onlara tamamı kendi malları olanprogramları kullanmaya ve öyle programlar yazmayayönlendiriyorum (böyle de harika birisiyim).Sizce özgür yazılım kullananlar yaşama daha özgürmü bakıyor yoksa bu sadece bir yazılımdır mı diyor?Sizin açınızdan durum nasıldır?Böyle bir genelleme yapmak hatalı olur diyedüşünüyorum. Bilgisayar kullanıcılarının önemli birkısmı kullandığı yazılım özgür olup olmamasıylailgilenmiyor. Kullanıcıların büyük çoğunluğubilgisayarı, işlerini görmek için bir araç olarakkullanıyor. Ofis paketi özgürmüş değilmiş onlarınderdi olmuyor bu. Ama kullandıkları program çalıntımı değil mi onların derdi olmalı. Aynı işi yapanücretsiz programlar varken neden tonla paraverdiklerini herhalde biri söylemeden de kendileridert ediyorlardır diye düşünüyorum. Bakkaldan birsakız çalmayı ya da çalıntı olduklarını bildiklerisakızı almayı aklından bile geçiremeyecekinsanların, bir kaç yüz dolarlık yazılımları kaçakkullanmaya nasıl elleri varıyor pek anlayamıyorum.Ben hayata giderek daha fazla özgür bakıyorum diyedüşünüyorum. Artık benim inandıklarım dışında dadoğrular olabileceğini kabul edebiliyorum mesela.Bu şekilde düşünmem yıllarımı aldı diyebilirim.Özgür yazılımlar insanın hayata bakışını değiştirmekiçin biraz takviyeye ihtiyaç duyar diye düşünüyorum.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009NECDET YÜCEL RÖPORTAJI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org Dergi ekibidergi@pardus-linux.<strong>org</strong>Wine, VirtualBox, Mono gibi projelerin özgüryazılım dünyasını zehirlediğini düşünüyor musunuz?Özgür yazılım dünyasının bir iki yazılımlazehirlenemeyecek kadar büyüdüğünü veyaygınlaştığını düşündüğüm gibi yukarıda adı geçenprojelerin tehlikeli değil, faydalı araçlar olduklarıkanaatindeyim. VirtualBox bizim de kullandığımız,bence harika bir yazılım.Masaüstü ortamlarından hangisi, niçin size cazipgeliyor? Gnome-Mono projesi ve bu projeningeleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?Linux kullanmaya başladığımdan bu yana KDEkullanıyorum ama Gnome araçlarını da severekkullandım hep. Sonuçta işimi hangi programla dahakolay, daha verimli, daha az uğraşarakyapabiliyorsam onu tercih ediyorum. Şimdi 10 yıllıkbir alışkanlıktan sonra başka bir masaüstükullanmayı tercih etmem. Hele ki donanımların bukadar yüksek olduğu bilgisayarları kullanırkenKDE'nin yıllar önce yapabildiği şeyleri yapamayandaha light masaüstlerini kesinlikle kullanmam.Eskiden sırf öğrenmek için deneyebilirdim ama artık"Yazıcıdan çıktı alabiliyorum" diye sevinmedönemlerini geçtik. Çok düşük donanıma sahip birbilgisayarım olsaydı o zaman başka şeylersöyleyebilirdim belki ama 128 MB RAM'libilgisayar kalmadı artık herhalde.Türkiye'de bir özgür yazılım şirketinin kurulup,başarılı olma şansı nedir?Ben işini iyi yapan her şirketin başarılı olma şansınınolduğunu düşünüyorum. Elbette bunu sadeceüniversitede çalışmış, hiç özel bir firmada görevalmamış biri olarak söylüyorum. Programı değil de,desteğini satmayı planladıktan sonra yazılımın özgürolmasının nasıl bir problemi olabilir bilemiyorum.Hayatta bilmediğim bazı şeyler de olduğunu hesabakatmak lazım tabi ;)Çoğu kamu kuruluşu ve üniversitelerin ısrarla kapalıkodlu yazılımlara yönelmesini ve oluşturulansistemlerin genelde ortam bağımlılığı içermesininasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce ne zamana kadarböyle devam edecek?Benim görebildiğim kadarıyla kamu kurumlarıözellikle kapalı kaynak kodlu olsun demiyor.Çoğunun bir alternatifleri olduğundan haberleri yok.Yani belki "Bunun bedavası da var" diye duymuşoluyorlar ama herkesin aklında bir destek mevzusuvar. Yukarıda sorduğunuz gibi özgür yazılımlaradestek verebilecek firma sayısının ve büyüklüğününartmasıyla bu sorunun bir miktar önüne geçmekmümkün olabilir. İnsanların ve kurumlarınalışkanlıkları bu konuda sıralamada arkalarda gelirdiye düşünüyorum. Çünkü bilgisayar kullanıcılarınınönemli bir bölümü bilgisayarla sadece işleriniyapıyorlar, geri kalan zamanda internette sörfyapmak, mp3 dinlemek gibi işletim sistemindenbağımsız talepleri var. Bunlar için de arkadaşlarındangördükleri yeni bir mp3 çalan programı denediklerigibi kullandıkları yazılımların özgür alternatiflerinede geçirilebilirler. İşletim sistemine bağlıymış gibigörünen bazı uygulamalar da aslında Linux veyaBSD'lerde kolaylıkla çalıştırılabilir olmasına rağmenyazılım firmalarının bir kısmı bunu bilmiyor, kurumçalışanları ise bilse bile zaten kısıtlı personelleçalışıldığından bir de bu işi başına almak istemiyor.Bu konu konuşulurken sıklıkla söylenen Photoshopve AutoCAD gibi başka platformlarda daalternatifleri olmayan programlarınönemsenmeyecek kadar az kullanıldığınıdüşünüyorum ben. Mesela Adobe firmasındanTürkiye'de bir yılda kaç Photoshop lisansı sattığınıöğrensek bu sorunu konuşmayız bile. Bence bu konukamu kurumlarının kendi inisiyatiflerine düzelteninnotu : doğru yazımı bu şekilde bırakılamayacakkadar önemli bir konu. Ne zamana kadar sorusunacevap vermek zor.Hangi GNU/Linux dağıtım(lar)ını kullanıyorsunuz?Dağıtım seçiminde özel bir nedeniniz oldu mu? İlkkurduğum dağıtım SuSE idi. Hemen arkasındanRedHat, aradan 4-5 yıl geçince de Debiankullanmaya başladım. Hala sunucularda Redhat veDebian kullanıyorum. Debian'ı özgürlükkonusundaki ısrarı için tercih ediyorum. Bir gün benkullanmasam bile devam etmesini isteyeceğimprojelerden biridir Debian. Redhat'i eskialışkanlıkların devamı olarak, uzun yıllardırverdiğimiz servislerin devamlılığı amacıylakullanmaya devam ediyorum. Masaüstünde de bir ikiyıla kadar Debian kullanıyordum. Nispeten basitişlerin bile zaferle kazanılması gereken savaşlar gibi


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009NECDET YÜCEL RÖPORTAJI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org Dergi ekibidergi@pardus-linux.<strong>org</strong>önüme çıkmasına biraz ara vererek <strong>Pardus</strong>kullanmaya geçtim. Zaten Debian kullanırken demasaüstüm <strong>Pardus</strong> gibi olduğundan pek yabancılıkçekmedim. <strong>Pardus</strong> günlük işlerimin hepsinikolaylıkla, "bilgisayarla uğraşmadan" yapabildiğimbir işletim sistemi. Belki ben kolay işleryapıyorumdur ama değil başka bir işletim sistemine,başka bir dağıtıma bile ihtiyaç duyduğum olmuyor.Türkiye'de ve dünyada özgür yazılımın dününü,bugününü ve yarınını nasıl değerlendiriyorsunuz?<strong>Pardus</strong> Türkiye'deki özgür yazılım adımlarınınneresindedir?Kolay olan ikinci sorudan başlayayım. Bence çokaçık ki <strong>Pardus</strong> Türkiye'deki en büyük özgür yazılımprojesi. Tabi böyle söyleyince bugüne kadar başkabir şey yapılmadı diye anlamamak gerekir. Farklıtopluluklar tarafından yapılmış, hala yapılan çokbaşarılı işler var. <strong>Pardus</strong>'un başarısından bahsederkendiğerlerini de kırmamak, yok saymamak gerek.Özgür yazılım zaten özveriyle, karşılıksız yapılan birşeyken bir de sanki onların değerini bilmiyormuş gibiyapmak bu işle uğraşanları gereksiz yere üzer. Bencebuna dikkat etmek lazım. <strong>Pardus</strong> özgür yazılımkonusundaki farkındalığı ve kullanılırlığı çok büyükölçüde arttırdı. <strong>Pardus</strong>'un etrafında toplanan kullanıcıkitlesi Türkiye'de başka bir yazılım etrafındatoplanmamıştı bugüne kadar. Geliştirici topluluğu daher ne kadar köklü dağıtımlarla karşılaştırılamayacakseviyede bile olsa ekibe katılıp ayrılanları dasayarsanız önemli bir bilgi birikiminin oluşmasınaimkan sağlamıştır diye düşünüyorum.İki faklı <strong>Pardus</strong> topluluğu tarafından çıkarılan <strong>Pardus</strong>ağırlıklı elektronik dergiler ve Ubuntu ağırlıklı Sudoile genel olarak GNU/Linux'u ele alan Enixma adlıdergileri Türkiye'de özgür yazılıma yaptıkları katkıaçısından nasıl değerlendiriyorsunuz?Uzun bir süre e-dergileri sanki birer belgelendirmeçabasıymış gibi algıladığımdan buralara harcananemeğe yazık olduğunu düşündüm. Şimdilerde isekonuyu basının bir kolu olarak görüyorum vedestekliyorum. <strong>Pardus</strong> ağırlıklı birden fazla derginin


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009NECDET YÜCEL RÖPORTAJI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org Dergi ekibidergi@pardus-linux.<strong>org</strong>olmasında anormal bir durum yok bence. Sayılarınıngelecekte daha da artacağını tahmin ediyorum.Ubuntu kullanmadığım için Ubuntu dergileriniokumuyorum. Haberleri zaten günlük olarak ulusalve uluslararası haber kaynaklarından takip ettiğimiçin dergilerden ilk defa duyduğum bir haberolmuyor. Benim için bir bilgilenme kaynağı daolmadığı için tanıtıcı yazıları da okumuyorum. Belkimagazin merakından sadece dergilerdeki röportajlarıokuyorum.<strong>Pardus</strong>'un diğer dağıtımlara göre artılarını veeksilerini nasıl sıralarsınız?Yukarıda bir yerlerde de söylemeye çalıştım; benartık gündelik işlerimi bilgisayarla boğuşmadanyapmak istiyorum. <strong>Pardus</strong> burada karşımıza çıkansorunların büyük çoğunluğunu halletmiş bir dağıtım.Örneğin 802.1x bağlantısı yapması gereken sıradanbirine bunu anlatabilmeliyim ben. Konsolu aç, rootol, şu dosyayı düzenle, sonra şu komutu çalıştırdemek kesinlikle bir çözüm değilken <strong>Pardus</strong>'un kendigeliştirdiği araçlarla bu ve benzeri işler kolaycayapılabilir durumda. <strong>Pardus</strong>'u bizim çocuklarınyapması onu kullanmak için yeterli bir neden olamazbence. Yani sempati ile yaklaşmak için veya destekolmak için elbette yeterlidir ama işinizi yaparkenişten çok onunla uğraştığınız bir dağıtımı uzun sürekullanamazsınız. <strong>Pardus</strong>, yapmak için odaklandığı işiçok iyi yapıyor. Henüz genç bir dağıtım olması ve işgücünün az olması nedeniyle belgelendirmesininarttırılması için de zaman gerekiyor. Burada sonkullanıcıya yönelik değil de geliştiricilere yönelikbelgelerden bahsediyorum. Özellikle <strong>Pardus</strong>teknolojilerinin belgelerinin mutlaka arttırılmasıgerekli. Dağıtımın Türkçe olması, geliştirenlerinTürkçe anlamaları bence ciddi bir avantaj. Başkadağıtımlarda bir hatayı bildirmek için mutlakaİngilizce gerekirken bizim çocuklara konuştuğumuzgibi derdimizi anlatabiliyoruz. Nispeten kısıtlı paketdeposu olması da eksi bir not olarak düşülebilir.Bunu söylerken geliştirici sayısı 1000'in üzerindeolan, 15 yıldır geliştirilen Debian ile karşılaştırmayapmak haksızlık gibi durabilir ama son kullanıcıbunlarla ilgilenmez, ilgilenmesi de gerekmez. Paketiolmayan programların kaynak koddankurulabileceğini son kullanıcıya anlatmak mümkündeğil. Yine de hızla büyüyen bir paket deposu var.Aynı hızda artan geliştirici sayısı iledesteklendiğinde paketlerle ilgili taleplerin kısavadede karşılanabileceğini düşünüyorum. Bence<strong>Pardus</strong>'un en ciddi eksiği kullanıcının karşısına çıkananlaşılmaz hata mesajları. Bunlar elbette düzeltilmezşeyler değil, her geçen sürümde durumun daha iyiyegittiğini görüyorum.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009NECDET YÜCEL RÖPORTAJI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org Dergi ekibidergi@pardus-linux.<strong>org</strong><strong>Pardus</strong>'un 64-bit sürümü için bir çalışmabaşlatıldığını ve bu çalışmanın içinde olduğunuzuöğrendik. Bu çalışmanın <strong>Pardus</strong>'a nelerkazandıracağını ve yol haritasını paylaşabilir misiniz?Çanakkale'de yıllardır bilgisayar mühendisliğiöğrencileriyle özgür yazılımlarla ilgili çalışmalaryapıyoruz. Bu yıl bir takım olarak bir projede yeralmaya karar verdik. Kendimiz bir projeye başlamakyerine zaten aktif olarak geliştirilen <strong>Pardus</strong>'la ilgilibir çalışma yapalım dedik. <strong>Pardus</strong> geliştiricilerinin veErkan Tekman'ın samimi ve cesaretlendiriciyaklaşımlarıyla <strong>Pardus</strong>'un 64 bit portunu hazırlamayakarar verdik. Bu portu hazırlamak, bilgisayarmühendisliği öğrencileri açısından bakıldığındaoldukça öğretici bir çalışma olacak. Bu büyük işi biröğrenme projesi olarak görüyoruz. Benceüniversitedeki çalışma ortamı Kripton gibi olmalı.Kripton'da normal biri olanların farklılıkları, oradanayrıldıklarında anlaşılır, Superman gibi. Bu projeyekalkışmamız bile öğrenciler açısından olumlu bir etkiyarattı diyebilirim. Tamamladığımızda çok dahabüyük ve kalıcı etkileri olacaktır. Bu projetamamlandığında <strong>Pardus</strong> diğer büyük dağıtımlar gibibir 64-bit portuna sahip olacak. <strong>Pardus</strong>'un başka birmimariye nasıl port edildiğinin belgelendirmesiyapılmış olacak. Bence en az bunlar kadar değerli birkatkı da <strong>Pardus</strong>'u iyi tanıyan, porting heyecanınıyaşamış ondan fazla yeni geliştirici yetişmiş olacak.Yol haritası için kesin tarihler vermem şimdilikmümkün değil, çünkü projede çalışacakların önemlibir kısmı öğrenci ve yaz stajları var. Hem yoğungeçen bir dönemin ardından hakettikleri bir tatil devar. Okullar açıldığında çalışmaya başlayıphazirandan önce sürümü çıkartırız diye tahminediyorum. Kasım başında ayrıntılı bir takvimduyurur ve ona uyarız.<strong>Pardus</strong>'un daha yaygın bir şekilde kullanılması içinne tür çalışmalar yapılmalı? Nereden başlanmalı?Türkiye ve dünya çapında ayrı ayrı düşündüğümüzde<strong>Pardus</strong>'un yaygın olarak kullanılmasının önündeki enbüyük engeller nelerdir?<strong>Pardus</strong>'un kullanımının yaygınlaşmasının önündekiengeller, <strong>Pardus</strong>'un kendi başına başa çıkabileceğişeyler değil bence. Kamu kurumlarını için bir devletiradesinin ortaya konması gerektiğini düşünüyorum.Tabi bunu söylerken öncelikle devletin internettenverdiği hizmetlerin (ilsis.meb.gov.tr gibi) sadece tekbir işletim isteminden ulaşılabilir olmaktançıkarılması lazım. Bazı kurumların kullandıklarıyazılımlarında yenilenmesi gerekebilir ama olayıngeneli düşünülecek olursa bu maliyetler eklendiğindebile yine de karda oluruz. <strong>Pardus</strong>'un desteğiniprofesyonel olarak verebilen firmaların ortayaçıkmaları da süreci hızlandıracaktır. Bahsettiğim şey"Şu listeye mail atın" şeklinde değil de desteğinseviyesine göre telefonla veya yerinde destekvermek. Bu kurumların özgür yazılımları tercihetmesinin önündeki ciddi bir engel bence.Beklediğiniz fakat bulamadığınız bir soru varsacevabını verir misiniz?Beklediğimden de fazla soru buldum ;)Çalışmalarınızda kolaylıklar dilerim.Okurlarımıza son soruyu siz sormak ister misiniz?Sadece soru sormanın iyi bir şey olduğunuhatırlatmak isterim.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009UBUNTU FCM DERGİSİ EDİTÖRÜ RONNIE TUCKERİLE RÖPORTAJHüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comKendinizi kısaca tanıtabilir misiniz.Tabiki. Ben Ronnie Tucker, özgür ve bağımsız birubuntu e-dergi'si olan FCM(FullCircle Magazine)nin editörüyüm ve yarı zamanlı birsanatçıyım.FCM Macerası nasıl başladı. Hangi fikir eksenindeoluştu ?FCM nin doğuşu birilerinin fikri olarak Ubuntuforumlarıyla olmuştur.Benim maceram Yeni bir magazin oluşturmayıdüşünen birinin gönderisini yanıtlamamla başladı.Ama cevap gelmedi. Bende bunu kendim yapmayakarar verdim ve forumda bununla ilgili yeni bir konuaçtım. Birkaç saat içindeiçlerinde şu anda hala fcm de çalışan RobertClipsham, Rob Kerfia'nında olduğu bir çok kişidenyanıt aldım. Eğer ubuntuforums'ta bu iletileriararsanız hala oralarda bir yerde olduklarınıgörebilirsiniz.Peki ismini neden Full Circle Magazine koydunuz?Bir arkadaşım bana bu ismin uygun olacağınısöyledi. Gerçektende iyibir isim çünkü Ubuntu'nun simgesi olan (circle offriend) i de ifade ediyor.Ne zamandan beri editörlük görevindesiniz.En başından beri editörüm. Benim hatırladığıma göreNisan 2007 ye denk geliyor.Özgür yazılıma katkılarınızı öğrenebilir miyiz?Hımm. Bu konuda pek bir şey söyleyemem çünküben bir programcı değilim.Ama FCM gibi fikirler özgür yazılımın gelişmesineve benim gibilerinde özgür yazılım birlikteliğinekatkı yapabilmemi sağlamakta.Daha önce herhangi bir e-dergide çalıştınız mı?Hayır daha önce hiç. Bu kadar zamanımı alacağınıbilseydim büyük ihtimalle böyle bir işe hiçkalkışmayacaktım.Ronnie Tucker'ın Labrador Puppy adlı çalışmasıNeden Ubuntu?İlk olarak çok sevdiğim linux işletim sistemikubuntuydu. Daha sonra 8.10 piyasaya çıktığındaubuntu kullanmaya başladım.Geçen zaman içinde Ubuntu'da neler değişiyor?Ubuntu her altı ayda bir piyasaya sürülüyor. Yani herzaman yeni.Ubuntunun avantaj ve dezavantajları nelerdir.Dediğim gibi altı ayda bir yeni bir sürümününçıkması büyük bir artı.Başka bir artı ise topluluk içinde ubuntukullanıcılarına desteğinin çok iyi olması.Başka bir dağıtım kullanıyor musunuz? Nedeni nedir?Asus EEE 701 dizüstü bilgisayarımda Enlightenmentmasaüstü destekli Puppy Linux kullanıyorum. 701çok güçlü değil bu yüzden hafif bir işletim sistemineihtiyacım var. Linux puppy yavaş bilgisayarlar içinmukemmel bir tercih.Linuxten beklentileriniz nelerdir.Umarım linux gelişir popülarite kazanır ve kitlelertarafından desteklenerek kullanılan en iyi işletimsistemi haline gelir.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009UBUNTU FCM DERGİSİ EDİTÖRÜ RONNIE TUCKERİLE RÖPORTAJHüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comFCM neden bu kadar sevildi?FCM yeni kullanıcı kitlelerini hedef aldı ve ayrıcadaha iyikullanıcılar içinde makaleler yayınlandı. Amagenelde makalelerinyeni kullanıcılar için yararlı olması ve sıkıcıolmaması büyük bir önem taşımaktadır. .<strong>Pardus</strong>'u duydunuz mu? Kullanma imkanıbulabildiniz mi?<strong>Pardus</strong> hakkında çeşitli şeyler duydum ama kullanmafırsatım olmadı.Ronnie Tucker'ın A Horse of Course adlıçalışması<strong>Pardus</strong> hakkındaki düşünceleriniz nelerdir.Bir devletin adım atması ve linux işletim sisteminedestek vermesi, linux'e adapte olmak istemesi çokgüzel.FCM için çeviri takımları kuruluyor. Kalıcı bir çeviritakımları kurma konusunda bir planınız varmı?Çevirileri sürekli olarak devam ettirmek gerçektenzor, ve zaman alıcı. Bazıları başlıyor ve bir ikiçeviriden sonra bırakabiliyor. Ama ben her zamansöylüyorum eğer kendi dilinizde FCM'niz yoksabana e-mail ile haber verin ve kendi takımınızıkurun. Şu ana kadar hakkını vermem gereken vegerçekten iyi iş çıkaran fransız, italyan ve çintakımları var.FCM Özgür yazılım dergisimidir. Yoksa Ubuntudergisimi bu konu hakkındaki görüşleriniz nelerdir.Evet bizede özgür yazılım dergisi diyorlar. Ama asılamaç yeni yazılımlar geliştirmekten ziyade ubuntudaçeşitli şeyleri nasıl yapabileceğimizi göstermek.Biraz sizin hakkınızda konuşalım. FCM nin editoruolmak nasıl bir duygu.Linux topluluğuna destek vermek çok güzel. Bazenbir ayı kendime ayırmak istiyorum ama biliyorumkiyeni fikirler ve konular hakkında bir sürü e-mailyağacak. Ama bunun olması aslında güzel çünkübunun anlamı biz güzel bir şey üretiyoruz ve insanlarbunu okumaktan zevk alıyor.Web sitenizi ziyaret ettim sanatsal çalışmalarınızıgördüm.Bu konuda birşeyler soylemek istermisiniz.Birkaç yıldır yağlı boya ve pastel boya çalışmalarıyapmaktayım. Bu çalışmalar beni rahatlatmakta veFCM den ve bilgisayardandan biraz olsunuzaklaşmamı sağlamakta.Ronnie Tucker 'ı Our Dog Dusty adlı çalışması


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009UBUNTU FCM DERGİSİ EDİTÖRÜ RONNIE TUCKERİLE RÖPORTAJHüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comSizce hangisi daha önemli. Linus Torvalds mıRichald Stallman mıİnsanlar bazen Stallman ismini gereksiz görüyorTorvalds hakkında birazfazla heyecanlanıyorlar. Ama şunu unutmamalıyızkiStallman olmasa ne Linusolurdu nede GNU. Dolayısıyla Stallman biraz dahafazla krediyi bence hakediyor.Aşk, evlilik ve özgürlük hakkındaki düşünceleriniznelerdir?Aşk güzel birşeydir ama evliliği özgürlüğünüz içinbir tehlike olarak görüyorsanız benim inancım tamdaFranklinin söylediği gibi" Hürriyetlerini geçiçi olarak güvende olmak içinbırakabilen insanlarne hürriyete nede güvenliği hakkederler. "Dans denince?Dans konusunda umutsuz bir vakayım. Yazmayıtercih ederim.Türkiyeye tatil amaçlı geldinizmi ?üzgünümki hayır.Peki türk yemekleri?Çok çeşitli yabancı yemekler yedim ama henüz türkyemeyi yeme imkanı bulamadım.Gelecek planlarınıznelerdirFCM yi olabildiğince sürdürmek istiyorum.Peki FCM nin geleceği nedir sizce.Sadece devam etmeli. Daha fazla destek olmak bizimiçin yararlı olabilir. Bizi destekleyen Apress,Nostarch,SAMS ve Prentice Hall gibi firmalar bizeincelememiz için kitaplar yolluyorlar. Ama ayrıcaincelemek için donanım sahibi olmakta iyi olurdu.Belki bir gün dergimiz basılı olarak yayınlanabilirama bunun için çok fazla para ve <strong>org</strong>anizasyongerekli. Dijital halinde olduğu gibi bir günyayınlansa bile Full Circle Magazine'i sadecebasılması için gereken para çok fazla. Kesinliklesatılmasını düşünmüyorum.FCM yi inceledik. Gerçekten çok başarılı bir işçıkarmışsınız. Bizimle bu ropörtajı yaptığınız içinteşekkür ederim.Benimle röportaj yapmak istediğiniz için asıl bensize teşekkür ederim. Benimle beraber FCM yiyayınlamakta emeği geçen herkese Rob, Robert'etüm okuyuculara ve makale yazarlarına tüm çeviritakımlarına teşekkür ederim. FCM yi her ayyayınlamaya devam edecektir. Size ve pardusailesine başarılar diliyorum.Saygılarımı sunuyor çalışmalarınızda başarılardiliyorum. FCM okumanın ayrıcalığını sürekliyaşamak dileklerimle.Röpotaj Hüseyin SARIGÜLgimpuzmani@gmail.comÇeviri : Mehmet SarıgülYAZARIN NOTU : Bu mükemmel çeviriyi yapanMehmet SARIGÜL 'e teşekkür ederim.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PHP DERSLERİ (BİRİNCİ BÖLÜM)<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Mehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comPHP bir sunucu taraflı programlama dilidir.Dinamik web sayfaları oluşturmada kullanılır.PHP derslerimize başlamadan önce PHP içingerekecek olan HTML bilgilerini öğreneceğiz.HTML (Hyper Text Markup Language)İnternette dolaştığımız tüm web sayfaları aslındahtml kodlarıdır. Bu kodlar tarayıcılarımız tarafındanderlenir ve web sayfaları olarak yansıtılır.HTML’in “Merhaba Dünya”’ sı ;İlk SayfamızMerhaba DunyaÖncelikle bir text dosyası oluşturun ve içine üsttekikodları yapıştırın. Daha sonra uzantısını .html olarakdeğiştirip web tarayıcınızda açın. Web sayfasındaki“Merhaba Dunya” yazısını görebilirsiniz. Sayfadaboş bir yere sağ tıklayıp “Kaynak kodunu görüntüle”dediğinizde, yazdığınız kodları görebilirsiniz.Şimdi kodu açıklamaya başlayalım. - Html kodlarının hepsini kapsayan htmltag’idir. - Html kodunun başlığını ve script kodlarınıiçeren bölümdür. Html kodundan hemen sonrayerleştirilir. - Bu bölüme yazdıklarınız sayfanın başlığıolarak gözükür. - Html kodlarını içeren ana kısımdır.Sayfanın içindeki tüm yapılar burada oluşturulur.Şimdi daha karmaşık bir kodu inceleyelim.İkinci SayfamızLinux Nedir?Linux özgürlüğün takendisidir.Bu sayfadaki yeni tag’lerimize bir göz atalım. - Başlık tag’idir. Buradaki x; 1 ile 6 arasındabir sayıdır. h1 en büyük başlık boyutunu, h6 enküçük başlık boyutunu gösterir. - Paragraf tag'idir. Paragraflar bu tag içine alınır. - İtalik yazılmak istenen yerler bu tag içinealınır. - Kalın yazılmak istenen yerler bu tag içinealınır.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PHP DERSLERİ (BİRİNCİ BÖLÜM)<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Mehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.com- Altı çizgili yazılmak istenen yerler bu tag içinealınır.İlerliyoruz. Oldu 3. sayfaBu resmin sitesinegitmek için tıklayınız.Buradaki yenilikler link ve resim ekleme.Resim eklemek için img tag'ini kullanıyoruz. Src'yeresmin adresini, alt'a ise resmin üstüne fare imleci ilegelindiğinde hangi bilginin ekranda görüneceğiniyazıyoruz. img tag'inin açıldığı yerde kapandığınadikkat edin. Bazı tag'ler farklı yerlerde açılıpkapanırken bazıları img gibi açıldığı yerde kapatılır. - Resim eklemek için kullanılan tag'dir. - Başka bir sayfa ya da resim için link eklemedekullanılır.Şimdi de tablo oluşturalım.Hadi Tablo Yapalım.İsimYaşMehmet21Ali23 - Bu tag tablo oluşturmak için kullanılır.Border kısmı ise sütunlar arasındaki kenarların nekadar kalın olacağını belirler. - Tablodaki bir satırı temsil eder. - Tablodaki bir sütunu temsil eder.Şimdi de bir form oluşturalım.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PHP DERSLERİ (BİRİNCİ BÖLÜM)<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Mehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comKayıt FormuAd: Soy ad: Yas: Eklemek istediğiniz şeyler:Bir kullanıcı kayıt formu oluşturduk. Buradakikullanıcı etkileşim tag'lerine bakacağız. - Kullanıcıdan bilgi almak için gerekli olanformları oluşturmada kullanılır. Method kısmınadaha sonra değineceğiz. Action kısmı ise bu formonaylandığında sayfanın nereye yönlendirileceğinive bilgilerin nereye yollanacağını gösterir. - Kullanıcıdan giriş almak için gerekli olantag'dir. Type kısmına “button, checkbox, file, hidden,image, password, radio, reset, submit, text” girdileriyazılabilir. "File" kullanıcıdan dosya almak için,"password" şifre girişi için, "radio" çoktan seçmeligiriş için, "reset" formu resetleyecek butonoluşturmak için, "submit" formu onaylayacak butonuoluşturmak için, "text" ise kullanıcıdan yazı girişialmak için kullanılır. Diğer type özelliklerinegerektiğinde değineceğiz. - Kullanıcıdan metin almanın başka biryöntemidir. Birden fazla satırlı metin kutusuoluşturur.Şimdilik bu kadar HTML bilgisi bize yeterli. ArtıkPHP'ye adım atmanın zamanı geldi.PHP kodları nasıl yazılır?PHP kodları html kodları içine ya da tagleri içinde yazılır. Yazım kuralları C programlamadiline benzer. PHP dosyalarının genel kullanılanuzantısı .php dir. Tek satırlık bilgi "//" kullanılarak,çok satırlık bilgi "/**/" kullanılarak yazılabilir. Hersatırın sonuna ";" konur. Veriler tanımlanırkenherhangi bir tip belirtmeye gerek yoktur ama veriadları $ işareti ile başlar. Şimdi bu söylediklerimizekod içinde bir göz atalım.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PHP DERSLERİ (BİRİNCİ BÖLÜM)<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Mehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comNot: PHP dosyaları browser yardımı ile direk olarakaçılamaz. Öncelikle bilgisayarınıza PHP sunucukurmanız gerekin. Bunu nasıl yapacağınızıbilmiyorsanız forumumuzu ziyaret ederek bununlailgili konuları inceleyebilirsiniz.Link: http://forum.parduslinux.<strong>org</strong>/viewtopic.php?f=187&t=14164Echo komutu ile html dosyasının içerisine istediğinizkodu yazdırabilirsiniz. Bu kodu çalıştırdıktan sonrasağ tuşa tıklayıp sayfanın kaynağını görüntüleyelim.Şimdi de birkaç değişken tanımlayalım.PHP'de değişken tanımlamak çok kolaydır. Çünküdeğişken tipi tanımlamanız gerekmez. Sizindeğişkene ilk değer atadığınız yerde değişkenin tipiotomatik olarak tanımlanır.Gördüğünüz gibitanımlama yaparken tipotomatik olaraktanımlanıyor. Buradayeni olan başka bir şeyise fonksiyon kullanmak.PHP'de C programlamadilinden de alışkınolduğumuz birçok tanımlı fonksiyon mevcut.Bunların hepsini liste olarak vermek yerine, zamanıgelince kullanarak öğreneceğiz. Burada kullanılangettype fonksiyonu tek bir parametre alıyor vealdığı değişkenin tipini bize dönüyor. Parametrefonksiyonlara gönderilen değerlerdir, parantez içineyazılır ve virgül ile ayrılır. "." ise PHP'destring(metin) birleştirme işlecidir. Eğer birden fazlastring'i birleştirmek isterseniz araya "." işleciniyazmanız gerekir.Veri TipleriPHP'deki belli başlı veri tipleri;Boolean : True veya false değerini alır.İnteger : Tamsayı değerlerini alır.Float : Kayar noktalı sayı yani rasyonel sayı değerlerialır.String : Metin değerlerini alır.Daha sonra array tipine de değineceğiz.KoşullandırmaHer programlama dilinde olduğu gibi PHP’de dekoşullandırma komutları vardır. Bunlar, if-else veswitch-case komutlarıdır.Hemen bir örnek ile koşullandırmaya göz atalım.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PHP DERSLERİ (BİRİNCİ BÖLÜM)<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Mehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comIf işlevinden sonra if’in içindeki koşulundoğruluğunda çalıştırılacak kod parçası yazılır. Eğerkod parçası 1 satırdan fazla ise kodun { } içinealınması gerekir.% işlemi kalan bulma işlemidir. 5%2 = 1 dir.Dolayısıyla koşullandırmanın ilk kısmı false(yanlış)olur ve atlanır, else içindeki kısmı çalıştırılacaktır."==" işleci ise eşitlik işlecidir. İki tarafının birbirineeşit olduğu durumlarda true, eşit olmadığı durumlardafalse değeri döner. Bu karşılaştırma işleçlerine bir gözatalım.$a == $b Eşittir. $a ve $b aynı değere sahipse sonuçTRUE olur.($a ve $b nin tipleri farklı olabilir.)$a === $b Aynıdır $a ve $b aynı değere sahipse vetipleri de aynıysa sonuç TRUE olur.$a != $b Eşit değildir $a ve $b aynı değere sahipdeğilse sonuç TRUE olur.$a $b Eşit değildir $a ve $b aynı değere sahipdeğilse sonuç TRUE olur.$a !== $b Farklıdır $a ve $b aynı değere sahip değilseveya türleri aynı değilse sonuç TRUE olur.$a < $b Küçüktür $a kesin olarak $b'den küçükse sonuçTRUE olur.$a > $b Büyüktür $a kesin olarak $b'den büyüksesonuç TRUE olur.$a


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PHP DERSLERİ (BİRİNCİ BÖLÜM)<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Mehmet SARIGÜLmhmtsarigul@gmail.comAd girilmeyen durum.Ad girilip soyad girilmeyen durum.Ad ve soyad girilen durum.Öncelikle HTML kodumuzu inceleyelim. HTMLkodumuzun içinde basitçe bir form oluşturulmuş. Buformun içinde yazı girilecek iki adet alan ve bironaylama butonu var. Form tag'i için gördükleriniz ise:Action : Formun onaylandığında yani submit butonunabasıldığı zaman nereye yönlendirileceğini gösterir.Burada action içinde gördüğünüz kısım standart birPHP ifadesidir ve form onaylandığında aynı PHPdosyasına gönderilmesi gerektiğini gösterir.Method : Formda veri yollamada kullanılacak yöntemigösterir. İki yöntem vardır. Post ile gönderilen verilergüvenli olarak iletilir. Get ile gönderilen veriler iseurl'ye eklenerek yollanır. Dolayısıyla kullanıcıtarafından görülebilirler. Bazı gizliliği olmayandurumlarda get yöntemi kullanılır.Yani bu form onaylandığında geriye, sunucudaki PHPdosyasına gönderilir.basılmadıysa false’tur. Bu yüzden PHP dosyasıaçıldığında bu kısım çalışmaz, formu onaylayıpyeniden çağırdığımızda çalışır.İf kısmının içindeki kodu incelersek burada yeni birfonksiyon göreceğiz. Strlen() fonksiyonu içindekistringin uzunluğunu döner. Yaniif(strlen($_POST['ad'])==0) ; ad ismi ile gelen verininuzunluğunun sıfır olup olmadığına bakar. Eğer adtext'ine herhangi bir veri girilmemişse bu uzunluksıfırdır ve ‘echo "Ad girmediniz";’ ile hata verilir.İkinci else if kısmı ise bu if koşulunun yanlış olmasıile çalıştırılır ve bu sefer soyad girilip girilmediğinebakılır. Son else kısmı ise isim ve soyisim girildiğidurumlarda bu isim ve soyismi ekrana yazar.Bu derste neler öğrendik;- Basit HTML ve form yapısı.- PHP kod yazım kuralları- PHP’de fonksiyonlara giriş- PHP’de veri türleri- PHP’de basit kullanıcı bilgi formu- PHP’ koşullandırma işleçleriGelecek dersimizde dizilere biraz daha yakındanbakacağız, kendi fonksiyonlarımızı yazacağız vedöngüler konusunu işleyeceğiz.PHP ile ilgili her türlü sorunuz için forumumuzdanyardım isteyebilirsiniz.PHP kısmına gelirsek :İlk if koşulumuzun içine bakalım. Burada kullanılan$_POST bir dizidir. Diziler aynı türdeki birden çokveriyi sıralı olarak tutan yapılardır. $_POST[‘submit’]dediğimizde bu gelen input verisinden, adı submitolanın değerini bize döner. Bu bizim butonumuzundeğeridir ve bu değer butona basıldıysa true,


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PYGTK VE GLADE İLE ARAYÜZ TASARIMI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Can Mustafa ÖZDEMİRcanmustafaozdemir@gmail.comhttp://www.gotocan.compyGTK, GNOME masaüstü ortamının naif grafik araç takımı olan GTK içinoluşturulmuş Python Wrapper'ını tanımlayan kısaltmadır. GTK'nın naif dili“C” olmasına rağmen, pyGTK de en az C kadar iş görmekte ve hattageliştirme kolaylığından dolayı tercih edilmektedir.PyGTK ile geliştirilen yazılımlar sadece GNOME ortamında değil, KDE'deve hatta Mac OS ile Windows üzerinde de kullanılabilir. Buna en güzelörnek Gimp'tir. Zira GTK'nın açılımı da GIMP Toolkit'tir. Bu ismin nedeni,GTK'in başlarda GIMP'i oluşturabilmek için geliştirilmiş olmasıdır.Bu yazıda Python ile kullanılan wxPython, pyQT, Tkinter gibi diğer grafikaraç takımlarıyla pyGTK'nın karşılaştırmasını yapmayacağım. Webtamamen bu tartışmalarla dolu ve konu hakkında herkesin bir fikri var.Bence hepsinin farklı alanlarda kendilerine has avantajları ve dezavantajlarıbulunmakta. En iyisi siz hepsine bir göz atın ve kendi kararınızı verin.Bu anlatımdan azami şekilde faydalanabilmek için zaten biliyor olmanızgerekenler:Bu anlatımda ilk olarak basit bir hesap makinesi yapacağız. Hesapmakinesi yapımının çok zevkli olmadığının ve neredeyse bütün tutorial'larınbununla başladığının farkında olmama rağmen entrybox ve buton işlemleri gibitemel öğelerin en basit şekilde kullanıldığı uygulama olduğunu düşündüğümden,giriş uygulaması olarak bunu seçtim.Başlamadan önce Glade ile arayüz tasarımının çalışma mantığı üstüneufak bir demeç verelim. Eğer Qt Designer ile önceden tanışıklığınız varsa Gladesize ilk etapta biraz tuhaf gelecektir. Glade ile tasarlanan arayüzler otomatikolarak kod oluşturmaz. Siz yazdığınız kodun içinden oluşturduğunuz Gladeprojesini (arayüzünü) çağırırsınız. Ayrıntıya girmeden tasarıma geçiyorum, zatenne demek istediğimi birazdan anlayacaksınız.Arayüz tasarımı:Glade'i açtığımızda karşımıza şöyle bir ekran gelmeli:1 Temel python bilgisi2 Nesneye yönelik programlama bilgisi3 Gerekli paketleri yükleyebilecek kadar GNU/Linux bilgisipyGTK tasarlayabilmek için gerekli paketler:1 GTK2 pyGTK3 Python4 Glade 3Herşey hazırsa başlayalım!Bu anlatımda ilk olarak basit bir hesap makinesi yapacağız. Hesap makinesi


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PYGTK VE GLADE İLE ARAYÜZ TASARIMI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Can Mustafa ÖZDEMİRcanmustafaozdemir@gmail.comhttp://www.gotocan.comBu ekran büyük ihtimalle sizde Türkçe olacaktır. “Proje dosya formatı”olarak “Libglade”'i seçiyoruz ve ekranı kapatıyoruz. Pencere kapandıktansonra karşımızda tertemiz bir arayüz belirir.Sol tarafta araçlar kutusundan "Toplevel" başlığı altından “Window”atıklamalısınız.Vertical Box: Ekranı yatay parçalara böler. Pencereyi küçültüp büyütürken içerik depencereye oranla boyut değiştirir. Araç eklerken kutu numarasını belirtmek gerekir.Table: Horizontal ve Vertical Box'lar gibi içeriği yatay ve dikey parçalara böler.Fakat yatay ve dikey parçaların sayısı eşittir. Pencereyi küçültüp büyütürken içerikde pencereye oranla boyut değiştirir. Araç eklerken kutu numarasını (x,y) şeklindebelirtmek gerekir.Layout: Ekranı piksellere böler. Pencere boyutu, araç boyutlarını etkilemez. Araçeklerken koordinatlar (x,y) şeklinde girilir.Bu sayede bomboş ve saydam ana pencere taslağımız görünür hale gelecektir.Şimdi sırada bunu doldurmak var.Başlamadan önce GTK'da packing yöntemlerinden de kısaca bahsedelim:Horizontal Box: Ekranı dikey parçalara böler. Pencereyi küçültüp büyütürkeniçerik de pencereye oranla boyut değiştirir. Araç eklerken kutu numarasınıbelirtmek gerekir.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PYGTK VE GLADE İLE ARAYÜZ TASARIMI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Can Mustafa ÖZDEMİRcanmustafaozdemir@gmail.comhttp://www.gotocan.comDiğer içericilere (container) kendiniz göz atıp ne işe yaradıklarınıöğrenebilirsiniz. Biz buradaki örnekte sadece Horizontal Box kullanacağız.Siz pencere tasarımını istediğiniz şekilde yapabilirsiniz.Yukarıdaki tabloya göre, yandaki araçları tıkladıktan sonra pencere üstündeayırdığımız alanlara sırayla tıklarak yerleştirelim. İşlem sonunda elimizde şöyle birsonuç olmalı:Şimdi yine sol taraftan Horizontal Box simgesine ve ardından penceremizetıklayalım. Çıkan kutucuğa “5” yazıp devam edelim. Böylece penceremizidikey olarak 5 parçaya ayırmış olduk.Bu beş parçaya farklı araçlar ekleyeceğiz. Tasarım yaklaşık olarak şöyleolmalı:1. Kutu - İlk sayı için giriş - (entry)2. Kutu - İşlem seçimi - (comboboxentry)3. Kutu - İkinci sayı için giriş - (entry)4. Kutu - Sonuç - (label)5. Kutu - Hesapla butonu - (Button)Basit bir hesap makinesiyaptığımız için 20 basamaklısayılar üstünde işlem yapmak gibibir amacımız yok. O nedenle giriş(entry) araçlarını birazkısaltmakta fayda var. Bu sıradabutonumuzun ve etiketimizinüstündeki yazıları değiştirip,comboboxentry'mıza gerekendeğerleri atayalım. Tüm bunlarıGlade'in sağ alt tarafında bulunanözellikler (properties)bölümünden yapalım.Pencere (window1)özelliklerinde, common başlığıaltında visible seçeneğini “Yes”olarak belirleyin. Eğer bunuyapmazsanız pencere hiç birzaman görüntülenmeyecektir.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PYGTK VE GLADE İLE ARAYÜZ TASARIMI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Can Mustafa ÖZDEMİRcanmustafaozdemir@gmail.comhttp://www.gotocan.comŞimdi ilk olarak entry1'e tıklayalım ve yine Common sekmesi altında genişliğideğiştirelim. Aynı işlemi entry2 için de uygulayalım. Ben 8 değerini verdim, sizdaha kısa ya da daha uzun yapabilirsiniz.Comboboxentry'mizi seçtikten sonra genel özellikler (General) bölümünden içeriği(Items) dolduralım. Buraya makinemizin yapmasını istediğimiz şeyi, yani dörtişlemi girelim.Etiketin üstündeki yazıyı da yine etiketin genel özelliklerinden değiştirebiliriz. Benaçılıştaki yazı olarak “= 0” kullandım. Siz isterseniz boş da bırakabilirsiniz. Ne deolsa işlem yapıldığında burası değişecektir.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PYGTK VE GLADE İLE ARAYÜZ TASARIMI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Can Mustafa ÖZDEMİRcanmustafaozdemir@gmail.comhttp://www.gotocan.comİşlev atamayı öğrendiğimize göre şimdi de, ana pencerenin kapatma tuşunatıkladığımızda kapanması için bir işlev daha oluşturalım. Bu kez window1'e, ya daana penceremizin adı neyse ona tıklayıp, özellikler altında sinyaller bölümünde“GTKObject”i bulup “destroy” eylemine “on_window1_destroy” işlevini atıyoruz.Glade ile burada işimiz bitti sayılır. Oluşturduğumuz arayüzü bir yerekaydedelim. Dosya uzantısı .glade olmalıdır. Ben “proje1.glade” ismiylekaydettim. Siz de öyle yaparsanız iyi olur. Ya da birazdan kodlarda “proje1.glade”yazan yeri, kendi verdiğiniz isimle değiştirmelisiniz.Artık işin zevkli kısmına, yani kodlamaya geçebiliriz. :)Kodların oluşturulması:Butonun üstünde yazacak olan yazıyı da etikete uyguladığınız yöntemledeğiştirebilirsiniz. Fakat buton için gerçekleştirmemiz gereken son bir işlem dahavar. Butona işlev atamalıyız. Sinyaller (Signals) sekmesi altında “clicked”yazısının sağındaki alana çift tıklatın ve “on” yazın, Glade burada size bir işlevismi önerecektir. Bu büyük ihtimalle “on_button1_clicked” olur. İsterseniz işlevadını “Husamettin” olarak da değiştirebilirsiniz, yalnız daha sonra kodlarda işleviçağırırken bu adı kullanmalısınız.Arayüzü kaydettiğimiz dizin içerisinde yeni bir dosya yaratalım ve“ilkgui.py” adını verelim. Sonu .py olmak kaydıyla istediğiniz adı verebilirsiniz.Dosyanın başına şunlar yazılmalı:#!/usr/bin/env python#-*-coding:utf-8-*-import systry:import pygtkpygtk.require("2.0")except:print "pygtk paketi yüklenmemiş"passtry:import gtkimport gtk.gladeexcept:print "gtk ya da gtk.galde paketlerinden en az biri yüklenmemiş"sys.exit(1)


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PYGTK VE GLADE İLE ARAYÜZ TASARIMI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Can Mustafa ÖZDEMİRcanmustafaozdemir@gmail.comhttp://www.gotocan.comBu sayede pygtk için temel kütüphaneleri çekiyoruz ve bunu yaparken versiyons<strong>org</strong>uluyoruz. Eğer pygtk sürümümüz 2.0 ve üstü değilse ya da Glade desteğimizyoksa program sonlanıyor. Eğer böyle bir şeyle karşılaşırsanız, gerekli paketleritekrar kurmaya çalışın. Bu kısımda bir sorunla karşılaşmazsanız, her şey yolundademektir. Arayüz sınıfımızı oluşturmaya başlayabiliriz.Klasik şekilde sınıfımızı oluşturalım:class pyMain:def __init__(self):Bundan sonra, ilk olarak arayüz dosyamızı, kodlarımıza çekmek olacaktır:class pyMain:def __init__(self):self.gladefile = "proje1.glade"self.wTree = gtk.glade.XML(self.gladefile, "window1")“proje1.glade” adını verdiğimiz dosyayı kodumuza çektik ve onugladefile olarak adlandırdığımız değişkene atadık. Nesne tabanlıprogramlamayla arası iyi olmayanlar için belirtmeliyim, “self” ifadesini hiçkullanmasaydık, program çalışırdı ama ileride aşamalarda arayüzden yeni birşey çekmek istediğimizde, gladefile değişkenimizi __init__ fonksiyonu dışındakullanamazdık. Yani self. ifadesi bu açıdan birazcık global ifadesine benzer.İkinci satırda self.wTree adlı bir değişken yarattık. Tabiki bunlaraTürkçe isimlerde verebilirdik (Türkçe karakter kullanmadan) ama gladefile vewTree değişken isimlerini kullanmak bir pyGTK geleneğidir. İleridekodlarınızın evrensel bir boyut kazanması açısından bu alışkanlığı kazanırsanıziyi olur diye düşünüyorum.gtk.glade.XML(self.gladefile, “window1”) ifadesiyle window1 adlıpenceremizin tüm haritasını koda çekiyoruz. Eğer merak ettiyseniz gladedosyasını bir editör ile açın. Sıradan bir XML dosyası olduğunu göreceksiniz.Sırayla devam edelim:class pyMain:def __init__(self):self.gladefile = "proje1.glade"self.wTree = gtk.glade.XML(self.gladefile, "window1")dic = {"on_window1_destroy" : gtk.main_quit, "on_button1_clicked" : self.on_b1_clicked}self.wTree.signal_autoconnect(dic)Python'da degisken = {a:b, c:d} gibi ifadelerin sözlük oluşturduğunuhatırlayacaksınız. Biz de burada grafik araçlarına atadığımız işlevlerinkodlarımız içinde nasıl çağırıldığını belirten bir sözlük oluşturduk. Bu sayedeoluşturacağımız fonksiyona self.on_button1_clicked yazmak yerineself.on_b1_clicked yazabiliriz. Sonra ise wTree değişkenimize sözlükteki yenifonksiyon isimlerimizi self.wTree.signal_autoconnect(dic) ile tanıttık. Aslındabu kadar kısa kodlar için buna gerek yoktu ancak yöntem olarak aklınızın birköşesinde bulunması iyi olur.class pyMain:def __init__(self):self.gladefile = "proje1.glade"self.wTree = gtk.glade.XML(self.gladefile, "window1")dic = {"on_window1_destroy" : gtk.main_quit, "on_button1_clicked" : self.on_b1_clicked}self.wTree.signal_autoconnect(dic)


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PYGTK VE GLADE İLE ARAYÜZ TASARIMI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Can Mustafa ÖZDEMİRcanmustafaozdemir@gmail.comhttp://www.gotocan.comself.ent1 = self.wTree.get_widget("entry1")self.combob = self.wTree.get_widget("comboboxentry1")self.ent2 = self.wTree.get_widget("entry2")self.lab1 = self.wTree.get_widget("label1")Şimdi araçlar içinden kullanacaklarımıza birer isim vermeliyiz. Üstünde hiçbir değişiklik yapmayacağımız ya da değer almayacağımız statik araçlar için buişlemi yapmaya gerek yoktur. Dikkat ederseniz button1 adlı butonumuzu burayahiç dahil etmedik. Onun sadece sinyalini isimlendirmekle yetindik. Tüm budeğişkenleri birazdan yazacağımız işlemi yapacak olan fonksiyondakullanacağız.class pyMain:def __init__(self):self.gladefile = "proje1.glade"self.wTree = gtk.glade.XML(self.gladefile, "window1")dic = {"on_window1_destroy" : gtk.main_quit, "on_button1_clicked" : self.on_b1_clicked}self.wTree.signal_autoconnect(dic)self.ent1 = self.wTree.get_widget("entry1")self.combob = self.wTree.get_widget("comboboxentry1")self.ent2 = self.wTree.get_widget("entry2")self.lab1 = self.wTree.get_widget("label1")def on_b1_clicked(self, widget):self.ilk = self.ent1.get_text()self.islem = self.combob.get_active_text()self.ikinci = self.ent2.get_text()Nihayet, hesabı yapacak olan gerçek işleme geçtik. Önce girişaraçlarından değerleri alıp değişkenlere atıyoruz. Sonra bu değişkenler üstündeişlem yapacağız. Dikkat ettiyseniz entry araçları ile comboboxentry aracındandeğer alırken farklı komutlar kullandık. Bunun nedeni comboboxentry aracınınbir liste aracı olmasından kaynaklanmaktadır. Giriş araçlarından normal yollarlaveri alırken, comboboxentry aracında aktif öğeyi alıyoruz.Her şey tamamsa işleme geçebiliriz.def on_b1_clicked(self, widget):self.ilk = self.ent1.get_text()self.islem = self.combob.get_active_text()self.ikinci = self.ent2.get_text()if self.islem == "+":self.lab1.set_text("= %s"%float(float(self.ilk + float(self.ikinci)))if self.islem == "-":self.lab1.set_text("= %s"%float(float(self.ilk) – float(self.ikinci)))if self.islem == "*":self.lab1.set_text("= %s"%float(float(self.ilk)*float(self.ikinci)))if self.islem == "/":self.lab1.set_text("= %s"%float(float(self.ilk)/float(self.ikinci)))Bu kısımda klasik python kodlarını kullanıyoruz. İşlem adını verdiğimiz değişken(comboboxentry'den aldığımız değer) eğer “+” ise topla, “-” ise çıkar, “*” iseçarp, “/” ise böl komutlarını veriyoruz.Sınıfımızı burada tamamladık. Son olarak dosyanın en altına:


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PYGTK VE GLADE İLE ARAYÜZ TASARIMI<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Can Mustafa ÖZDEMİRcanmustafaozdemir@gmail.comhttp://www.gotocan.comif __name__ == "__main__":app = pyMain()gtk.main()Satırlarını yazıyoruz ki, kodlar çağırıldığında çalışabilsin. Nesne tabanlıprogramlamaya uzak olanlar için bir ekleme yapmalıyım.app = pyMain() ile sınıfımızı örnekliyoruz. Br sınıf örneklenmeden çalışmaz.gtk.main() ile de GTK'dan ana penceremizi talep ediyoruz.if __name__ == "__main__": ifadesinin anlamı, kabaca, “Dosya doğrudançağırılmışsa” demektir. Eğer bunu yapmasaydık, kodlarımız sadece bir sınıfolarak kalacaktı ve ancak başka komutlarla örneklenmesi gerekecekti.Kodların tamamlanmış hali aşağıdadır...Dosyaların bulunduğu klasörde komut satırından “python ilkgui.py” komutunuverdiğinizde çalışacaktır.Esenlikler...


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009KEDİLER VE PENCERELER<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Oğuz Kıratoguzkirat@gmail.comMerhaba, bu yazımda <strong>Pardus</strong> kediciğinin neolduğundan ve pencereyle arasındaki farklılıklardansöz etmeyi düşünüyorum. Dün gece, bir kedi ileLinux dağıtımları arasında ne tür bir ilişki olabilirdiye uzunca düşündüm.Kediler çok farklı dillerde konuşabilir (Miyav,Meow, Miau,Miaou): <strong>Pardus</strong> uluslararası sürümü çokfarklı dilleri desteklemektedir ve asıl amacı işletimsisteminde Türkçe'nin düzgün kullanılmasıdır.Kedi sevenler topluluğu vardır, ama pencere sevenlertopluluğu yoktur. Kediniz hastalandığında ya da yenimaması alerji yaptığında buraya başvurabilirsiniz,pencere sorunlarınız için pencereciye gitmenizgerekir: <strong>Pardus</strong> açık kaynak kodlu olduğu için birprogramda bir sorun olduğunda Dünya'daki genişgeliştirici topluluğundan yardım alabilirsiniz. İşletimsistemindeki bir sorunu siz bile çözebilirsiniz.Kedinizin bağışıklık sistemi ve derisi vardır,pencereler yağmurda su sızdırır: <strong>Pardus</strong> ve Linux,pencerelere göre daha güvenlidir. Olası bir yaraherhangi birinden bulabileceğiniz tentürdiyot ilekolayca temizlenir ve kapatılır. Ancak pencerenizkırıldığında her yere saçılan cam parçalarınıtoplamak zorunda kalırsınız. Ayrıca bunlar ayağınızada batar.Kediniz en son hücre yapısını kullanır: Kediniz enson ökaryot hücre yapısı ve gelişmiş hücre çekirdeği(Linux çekirdeği) ile gelir. Hücre zarı ihtiyacı olanbesinleri (donanımlar) otomatik olarak tanır. Ayrıcasu yüklenmesi durumunda hücre içi su oranı kolaycadengelenir.Kediniz kol, göz, bacak gibi <strong>org</strong>anlarla gelirken,pencereler sadece kol ile gelir, perde için ayrıca paraödemek zorunda kalırsınız: <strong>Pardus</strong> ile ihtiyacınızolan ofis, mesajlaşma, ortam yürütücü, DVD yazıcıgibi programlar ücretsiz olarak gelir. Pencereniz deher biri için para ödemek zorunda kalırsınız (Korniş,perde vb...)Kediler ücretsizdir: Sokaktan bir kedi alıp bakımınıüstlenebilirsiniz ancak dışarıdan alacağınız herpencere için para ödemek zorunda kalırsınız. <strong>Pardus</strong>ücretsizdir. Sokağa, yani internet'e çıkarak sizde birtane edinin.Kendi kedinizi üretebilir ve satabilirsiniz: Yeni birkedi üretebilir ve onu satabilirsiniz. Özgür lisanssayesinde <strong>Pardus</strong>'u değiştirebilir ve kendi işletimsisteminizi oluşturup ücretli ya da ücretsiz olarakdağıtabilirsiniz.Kediler hareket edebilirler: <strong>Pardus</strong>, netbook ve dizüstü bilgisayarınızı yormadan tüm işlerinizi kolaycagerçekleştirmenize olanak verir.Kedinizin tüylerini istediğiniz gibi tarayabilir,boyayabilirsiniz: <strong>Pardus</strong>'un dış görünüşü çoksevimlidir ve dışarıdan yüklenebilen tema desteğivardır.Birçok kedi türü vardır: Linux tabanlı ve sizinihtiyaçlarına cevap verecek birçok dağıtım vardır.Burada bahsettiğim sevimli kedicik ise Pantherapardus tulliana'dır. Yani kısaca <strong>Pardus</strong>.Kedinizle oyun oynayabilirsiniz: <strong>Pardus</strong>'ta hem Linuxhem de birçok Windows oyununu yüksek performansile çalıştırabilirsiniz.Kedinize verdiğiniz mamanın içinde ne olduğukutusunda yazar: <strong>Pardus</strong>'a yükleyeceğinizprogramların bir çoğu da açık kaynak kodluolduğundan, yüklediğiniz programın sistemde neyaptığını ve nasıl çalıştığını kolayca öğrenebilirsiniz.Dışarıdan bir kedi edindiğinizde kimse bir şey demezama bir pencere söktüğünüzde hırsız olursunuz:Pencerenizi korsan kullanıyorsanız, yasalara görehırsız sayılırsınız. Oysa kediler özgürdür.Kedinizi YALI'nın yolundan geçerek evinizealdığınızda, yönetmek için TASMA'yı kullanarakadeta bir KAPTAN gibi onu yönetebilir ve mamasınıvermek için gel PİSİ PİSİ komutunu verebilirsiniz:Yalı, <strong>Pardus</strong>'un kurulum aracı; Tasma, yönetim aracı;Kaptan, masaüstü sihirbazı; Pisi de program, paketyöneticisidir.Küçük evlerde kediler pek beslenmez ama genişevlerde beslenir: Ev kullanıcıları genelde pencerekullanırlar, oysa kedi ve türevleri büyük makinelerdeyani sunucularda kullanılmaktadır. Bizim amacımıztüm evlere bir kedicik vermektir. Kedilerin o sevimliliğinigörünce soğuk pencereden daha iyi olduğunu herkeseanlatabilmektir.Şimdi benim size önerim, soğuk pencerenin karşısınageçip dışarıyı seyretmektense, kedinizi alın ve özgürcedışarı çıkın.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PARDUS 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Zeki BİLDİRİCİinfo@bluzz.netHepimizin dört gözle beklediği, göz bebeğimiz<strong>Pardus</strong>'un 2009 sürümü “<strong>Pardus</strong> 2009” çıktı ve çoktanbilgisayarlarımızdaki yerini aldı.Birçok yenilikle karşımıza çıkan <strong>Pardus</strong> 2009, birçokyenilikle beraber hız, kararlılık ve kullanım kolaylığıözelliklerini de muhafaza ederek karşımıza çıktı. Yenimasaüstü ortamı KDE4 yanı sıra birçok programı engüncel halleriyle deposundan sunan <strong>Pardus</strong> 2009 birçokyerli ve yabancı kullanıcı tarafından beğenildi ve çokolumlu eleştiriler aldı.Yeni masaüstü ortamı KDE 4 masaüstü ortamında sonteknolojiyle karşımıza çıksa da bazı kullanıcılarınkafalarında bazı soru işaretlerini de beraberinde getirdi.Özellikle performans konusunda yeni kullanıcıların bazısorunlar yaşadıklarını gözlemleyebiliyoruz. Forumlardave posta listelerinde gözüme çarpan bu sorunlarınçözümü ve kullanıcıların kafalarında soru işaretlerinigidermekte fayda var. Temel sorunlar ve sorulara üzerinden hızlı hızlı vemadde madde gidelim.<strong>Pardus</strong> 2009 KDE4 ile çok uyumlu,nazar değmesin şuandaki en iyi KDE4 ortamlı linux dağıtımıKDE4 ün KDE3.x serisine göre daha ağır olduğuizlenimi var, bu tamamen bir yanılsamadır, KDE4üzerinde birçok uygulama KDE3 serisine göre daha azsistem kaynağı tüketmektedir. KDE4 üzerindeyaşadığınız yaşayacağınız performans sorunları %90ihtimalle sistem tercihlerinizden kaynaklanıyordur.Yüksek ve normal konfigürasyonlu makinelerdeherhangi bir performans problemi yaşamanız pek kolaydeğildir. Düşük konfigürasyonlu makinelerde ise birkaçözelliği kapatarak en az KDE3 platformu hızındamasaüstü ortamı elde edebilirsiniz.Şöyle ki eğer <strong>Pardus</strong> 2009 kurdunuz ve performanssorunu yaşıyorsanız ;Ekran kartınızı Görüntü Yöneticisinden (Sistem Ayarları--> Ekran-->Aygıtlar) doğru şekilde tanıtıp doğru ekrankartı sürücüsünü yüklediniz mi ? Ekran kartı sürücünüzügörüntü yöneticisinden veya Paket Yöneticisindenyüklemeyi untumayınız.3D desteğiniz açık mı ? 3Ddesteği için konsoldan : glxinfo | grep -i “directrendering” komutu ile görebilirsiniz. Veya Konqueror'uaçıp adres çubuğuna sysinfo:/ yazarak sisteminize gözatabilirsiniz.Ekran kartınız düşük konfigürasyonda bir kart ise Sistemayarlarından Masaüstü-> Masaüstü Efektlerinin kapalıolduğuna emin olunuz.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PARDUS 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Zeki BİLDİRİCİinfo@bluzz.netDüşük konfigürasyona sahip bir bilgisayarınız varsaMasaüstü Aramasını (Stringi Servisi) kapalı tutmanızdafayda var,değişiklikleri izleyip sürekli indekslemesisteminizi ara ara kasabilir kilitleyebilir.Dosya yöneticisi Dolphin, çok büyük boyutlu PDFdosyalarının olduğu klasörlerde yanıt vermektegecikebilir, bu KDE kaynaklı bir hata, Dolphin PDFönizlemelerini oluştururken zorlanabiliyor, gerekli hatakaydı kde hata takip sisteminde mevcut, düzeltilecektir.Geniş bir Müzik arşiviniz varsa (çok gigabayt :) )Amarok 2 ilk koleksiyon taramasında bilgisayarınızıkasabilir.Bu küçük noktaların dışında eğer sisteminizde birdurağanlık veya ağırlık varsa, konsoldan veya Yakuakeüzerinden vereceğiniz “top” komutu ile bilgisayarınızüzerinde olağan dışı işlemci yükü ve sistem kaynağıtüketen program ve servisleri gözetleyip anormalliklerihttp://hata.pardus.<strong>org</strong>.tr adresine bildirmektençekinmeyiniz.Tekrar ediyorum, KDE4 ile performans düşüşüyaşamanız pek olası değildir. Ben eski bilgisayarımda (5yıllık) Athlon ~2.8 işlemci 512 mb ram ve 128 Mb ati9550(en düşük seri) ekran kartı sistemimde KDE4ortamında KDE3 ile aşağı yukarı aynı performansıaldığımı söyleyebilirim.<strong>Pardus</strong> 2009 ve Görselleri<strong>Pardus</strong> dağıtımı diğer büyük dağıtımlar gibi her yenisürümünde kendine has bir görsel komposizyonoluşturmakta. Bu komposisyondaki görselleri ; Grubarkaplanları (Grub Splash),açılışarkaplanları(Bootsplash), masaüstü yükleniyorekranları(Splash Screens), duvar kağıtları, simgeler vesistem renkleri olarak kabaca sayabiliriz. Bukomposizyonu <strong>Pardus</strong> 2009 Teması olarakadlandırabiliriz.<strong>Pardus</strong> 2009 Teması sanırım birçok kullanıcınınbeğenisini topladı, malum renk tartışmaları netleşmesede ( Lal,Mor) sürpriz tema rengi kullanıcılar tarafındançok olumlu eleştiriler aldı.Kişisel değerlendirmeme gelirsek, bence <strong>Pardus</strong> 2009Teması birçok yönden çok başarılı, fakat bazı yönlerden


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PARDUS 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Zeki BİLDİRİCİinfo@bluzz.netise başarısız ve özensiz olarak hazırlanmış. Buözensizliklerin arkasında bazı yanlış kararlar olduğugörüşündeyim.Lansman rengi, sürüm logosu ,bootsplash ve diğer açılışarkaplanları çok çok güzel( Gimp Openoffice.<strong>org</strong> vb ),bir tek Digikam’da biraz oynamaya gerek var, ama ışıktopları fikri çok güzel olmuş ve çok hoşuma gitti.Hoşuma gitmeyenlere ise iki temel konuya değineceğim,Simge Seti Milky ve Duvar kağıtları.Biraz açık konuşacağım üzgünüm.Önce Duvar kağıtları:Duvar kağıtları galerisinde öyle ahım şahım, kimlikkişilik gösterecek kalitede duvar kağıtları malesef yok,birkaç resim güzel fakat gerisi bana bir anlam ifadeetmedi.Her duvar kağıdının köşesine Cihan İncebel Copyrightkoymak sizce anlamlı mı ? Zaten duvar kağıdıseçicisinde, Duvar kağıdının yaratıcısı yazıyor,İnsanlarıngözüne gözüne Cihan İncebel i sokmanın bir anlamı varmı ? Kaldı ki isim zaten her duvar kağıdında aynı yerdedeğil bazılarında panelin altında yarısı görünmüyor.50.000 den fazla insana gereksiz yere yapılacak birreklam . Dediğim gibi zaten seçicide “Yazar” bilgilerimevcut, fazlasına ne gerek var ? Air duvar kağıdınınkenarında Nuno Pinheiro yazsa , bu milyon kişiningözüne sokulsa hoş mu olurdu ? Sonuçta böyle birdağıtımda gelecek duvar kağıdının hakkının korunduğuböyle göze sokulmamalı, Creative Commons, GPL veyaCopyright vurgusu dediğim gibi duvar kağıdı seçiciüzerinden belirtilebilirdi. Kullanıcılar ve özgür yazlımtutkunları rahatsız edilmeyebilirdi.İkinci olarak maalesef Milky simge seti !Eleştirilerimi direk yazacağım kimse alınmasın.AnlaşılmıyorNeredeyse hiçbir plasma temasıyla uyumu yok, plasmateması sadece Oxygen ile Air’dan ibaret değil !Simgeler ecik bücük, herkes dev ekran bir bilgisayarasahip değil ki.Simgeler çok eksik, onca çalışmaya rağmen Oxygensimge seti bile hala % 50 bitmiş durumda.Simgeler hatalı,en basitinden pisi içindeki ağ simgesisamba simgesi değil mi,veya ağ kategorisinde WindowsLive bayrağı ile özgür internet programlarının ne alakası


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PARDUS 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Zeki BİLDİRİCİinfo@bluzz.netvar ? Dolphin simgesi ve paket yöneticisi simgesinin neolduğunu bile anlayamadım. Pisi de kurulu paketlerigöster simgesi, daha çok paket kaldır simgesinebenzemiyor mu ?Paket yöneticisinin çok sevdiğimiz kedicikli simgelerinerede acaba ? Yükleme slaytlarında güzelce varken,menüdeki anlaşılmaz simge ne sizce ?Çok basit +(ekleme),-(kaldırma) simgeleri olmasıgerekirken, ekleme ve kaldırma simgelerinin neolduğunu anlayamadım bile.Simgelerin sınırları belli değil, beyaz arka plandakayboluyorlar, ne oldukları belli olmuyor.Eğer Milky default olacaksa bu başlatıcı simgesi (beyazüzerine turuncu çizgili <strong>Pardus</strong>) acaba hangi plasmatemasına,ve renk şemasına uyacak af edersiniz ?Milky plasma temasının adı geçmişti, ama ortalarda yoksanırım, ama olsa da başka türlü bir kişiselleştirme busimge seti ile imkansız.Ben simgelerin birçoğunun ne olduğunu anlayamadım,anlaşılabilirlik ve çağrışım her simgeye 2 dakika bakıpne olduğunu anlamaya uğraşmak mı ? Yoksa sadecebilgisayarı kolay kullanabilmek mi ? Ben bilgisayarımıkolay kullanmak istiyorum, bu simgelerden hiçbirşeyanlamadım. Nispeten tecrübeli kullanıcıyım, <strong>Pardus</strong>’ubırakın bilgisayarla ilk kez tanışacak kişiler neyapacaklar acaba ? Ben anlayamadım , onlar nasılanlayacaklar ?Oxygen simge setinin en önemli özelliği gerçeğe yakınsimgeler kullanarak insanlarla bilgisayarın kolayanlaşabilmesini sağlamaktı, böylece Windowsortamından gelenler zorluk çekmeyecek, gerçeksimgelerle bilgisayarla ilk kez tanışan insanlar zorlukçekmeyecekti. Ee peki Milky üzerinde bu sembolizmakımı nasıl olacak ? Güldürürken mi düşündürecek ?Klasör simgesi gibi bir klasör gördünüz mü ?Vs vs vs … Bazı simgeler çok güzel,ama bütün olarak nekişisel zevkime ne de mantığıma hitap etmiyor.Önerim şu, <strong>Pardus</strong> 2009 a default olarak sunulmasın,ama Kaptan’da seçenek olarak sunulsun, seçilince pisiindirip kursun çok fantastik değil miÖzetle görüşlerim olumsuz, ve <strong>Pardus</strong> 2009kurulumundan sonra yaptığım ilk iş simge setinideğiştirip Oxygen seçmek oldu. Fakat sistem öntanımlısimgeleri Milky olduğu için bazı pencerelerde halaanlamını çözemediğim “Kaldır” simgesi ile


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PARDUS 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Zeki BİLDİRİCİinfo@bluzz.netkarşılaşıyorum. Gül gibi Oxygen simge setivarken böyle güzel bir sürüm hazırlanmışkenböyle bir maceraya hiç gerek yok. Bunlar benimfikrim. Hala simge setinin çok iyi olduğunudüşünüyorlarsa buyursunlar Kde-Look’a, ermeydanına, koysunlar bizde boyunu görelim.Bilgisayarınızda Mutlaka bulunması GerekenProgramlar Klişesi : Windows vs <strong>Pardus</strong>Bilgisayar kullanıcılarının birçok internetsitesinde göremeye alışık olduğu “klişe”konulardan olan başlığımızı üzere, bu klişe dediğerleri gibi Windows platformuyla ilgili olaraksıkça kendine gündemde yer bulmakta. Bendeesen rüzgar ile Windows'taki bu programlarla<strong>Pardus</strong> üzerindeki programları şöyle bir kafakafaya çarpıştırayım dedim, bakalım hangiyumurta daha sağlam çıkacak.Aslında galip baştan belli, çünkü aşağıdaki listedeWindows programları çoğunlukla ücretli veyadeneme süresi sınırlı iken <strong>Pardus</strong> programlarıtamamen ücretsiz ve paket deposundan ikitıklama ile kurulabilir durumda :)Evet başlayalım, bunun içinhttp://www.chip.com.tr/galeri/20-farklikategoride-40-muthis-yazilim_957_01.htmlbuadresteki 20 Farklı Kategoride 40 farklı programadlı listesini temel alalım.Başlıyoruz. Üstte Windows programı altta ise<strong>Pardus</strong> programını yazalım.Avira Antrivirus Personal Free : Adı üzerindekişisel kullanımı ücretsiz antivirüs yazılımı.<strong>Pardus</strong> virüs geçirmezdir,<strong>Pardus</strong> üzerindeçalışabilecek bir virüs yoktur,dolayısıylaantivirüse ihtiyacınız yoktur. Ancak taşınabilirbellekler ve Windows kurulu disk bölümlerinizitarayabilmeniz için depoda çok güçlü bir antivirüsolan ClamAv(KlamAv arayüzü) mevcuttur,bununla windows virüslerini imha edebilirsiniz.Ad Aware Free: Bu da sisteminizdenspyware,malware ve çeşitli trojanlarıtemizlemeniz için bir araç, diğerleri gibi üst


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PARDUS 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Zeki BİLDİRİCİinfo@bluzz.netversiyonları ücretlidir.<strong>Pardus</strong> üzerinde zararlı yazılımlar da çalışmaz,sizebir zarar veremez :)Free Download Manager: İnternetten dosyaindirmek için bir program,indirmelerinizi duraklatıpdevam ettirebilirsiniz<strong>Pardus</strong> üzerinde kurulu gelen yetenekli Kgetprogramı ile çok daha hızlı ve kolay bir indirmeişlemi gerçekleştirebilirsiniz.Getright Download Manager: Tıpkı yukarıdakiFreeware Download Manager gibi aynı işlevi yapar.<strong>Pardus</strong> üzerinde kurulu gelen yetenekli Kgetprogramı ile çok daha hızlı ve kolay bir indirmeişlemi gerçekleştirebilirsiniz.Pictomio, bilgisayarınızda bulunan resimlerigörüntülemenize imkan veren ve aynı zamanda buresimleri slayt şov formatına dönüştürebilen biraraçtır.<strong>Pardus</strong> üzerinde kurulu gelen Digikam uygulamasıçok çok daha ileri boyuta bir dijital fotoğrafyönetim uygulamasıdır. Aklınıza gelebilecek hertürlü işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Sayısız resimdüzenleme özelliğinin yanı sıra, resimlerinizdentakvim yapabilir, tek tıklama ile resimleriniziDigikam üzerinden facebook,picasaweb,flickr vediğer web sitelerine zahmetsizce yükleyebilirsinizACDSee Photo Manager 2009: Tanıdığınız birresim görüntüleme ve düzenleme aracıdır.<strong>Pardus</strong> üzerinde kurulu gelen Digikam programınınyanı sıra Gwenview programı tahminedebileceğinizden daha ileri kolaylıklar sunmakta,gelişmiş arşiv yönetimi ve ek özellikleriyle şu andatartışmasız en iyi resim gösterici ve resimdüzenleme programıdır.Google Picasa: Google’ın resim arşivleme ve düzenleme aracıile bilgisayarınızdaki bütün resimlere hakim olabilirsiniz. Vebunları Picasaweb ve blogger sitelerinize yükleyebilirsiniz.<strong>Pardus</strong> üzerinde Digikam ve Gwenview ikilisi, Pisaca’ya kafatutmanın ötesinde birçok yönde daha ileri özellikleresahiptirler. Bunun yanı sıra dilerseniz Picasa’yı <strong>Pardus</strong>’ada kolayca kurabilirsiniz.AutoPhoto Editor: Rakiplerine göre daha zayıf birfotoğraf düzenleme aracı.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PARDUS 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Zeki BİLDİRİCİinfo@bluzz.net<strong>Pardus</strong> üzerindeki alternatifleri Digikam veGwenview ve diğer resim düzenleme araçlarınınrakibi olamaz.Free Ultra Video Editor: AVI, MPEG ve WMVgibi birçok video formatını destekleyen ve ücretsizbir video düzenleme aracı.<strong>Pardus</strong> üzerinde ücretsiz olarak profesyonellerinkullandıkları video düzenleme araçları sizi beklemekte, filmstüdyolarından reklam ajanslarına birçok uzman Avidemux,Kino, Kdenlive programlarını kullanmaktadır. Fazla söze gerekyok.SuperDVD Video editor: Adı üzerinde bilgisayarınızdakiçokluortam dosyalarınızdan DVD oluşturma aracı.<strong>Pardus</strong> üzerinde Avidemux, Kino, Kdenlive yanı sıraQDVDAuthor ile bu işlemlerinizi kolaylıklayapabilirsinizFree Video Converter: Free Video Converter ilevideolarınızı farklı video formatlarınadönüştürebilirsiniz.<strong>Pardus</strong> platformu size çoklu ortamda çok daha güçlü biraltyapı ve ileri düzeyde işlem yağma fırsatı sağlar, isterkolay arayüz olan Mconverter ile isterseniz konsolüzerinden daha detaylı ve ileri düzeyde dönüştürmeişlemlerinizi ffmpeg ile gerçekleştirebilirsinizTotal Video Converter: Ses ve videolarınızı farklıformatlara çevirmenizi sağlayan bir program.<strong>Pardus</strong> platformu size çoklu ortamda çok daha güçlü biraltyapı ve ileri düzeyde işlem yağma fırsatı sağlar, isterkolay arayüz olan Mconverter ile isterseniz konsolüzerinden daha detaylı ve ileri düzeyde dönüştürmeişlemlerinizi ffmpeg ile gerçekleştirebilirsinizAudacity: Ücretsiz bir ses düzenleyicisi olan Audacityile ses dosyalarınızı düzenleyebilir ve kayıt işleminigerçekleştirebilirsiniz.<strong>Pardus</strong> açık kaynaklı olan Audacity’nin gerçekyuvasıdır :)Nero9 ve Express Burn : Bu iki program ile CD/DVDyazabilir ve imaj dosyası oluşturabilirsiniz<strong>Pardus</strong> üzerinde yetenekli K3b ve işinin ehli Braseroile işler çok kolay.OpenOffice.<strong>org</strong>: Microsoft Office’in güçlü biralternatifi olan OpenOffice.<strong>org</strong>, kelime işlemcidenhesap tablosuna ve PowerPoint tarzı sunumuygulamalarına kadar birçok açıdan Microsoft’unpopüler paketi Office ile boy ölçüşebilecek kullanışlıbir Ofis paketi.<strong>Pardus</strong> açık kaynak ofis paketi olan OpenOffice.<strong>org</strong>’un


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009PARDUS 2009<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Zeki BİLDİRİCİinfo@bluzz.netait olduğu gerçek evidir.Comodo Firewall Antivirus ve Zone AlarmSecurity Suite: Hem güvenlik duvarı hem deantivirüs fonksiyonları bulunan güvenlikyazılımları.<strong>Pardus</strong> üzerinde antivirüse gerek yok demiştir.Güvenlik duvarı ise <strong>Pardus</strong>’un en güçlüyönlerinden biri, geliştiricilerin yazdığı güvenlikduvarı bir ateş duvarı olmaktan öte. AyrıcaKnazar programı da bilgisayarınızı ve korumadaçok önemli işlevlere sahiptir.Winzip,7zip,WinRar : Dosya sıkıştırma vearşivleme programları.<strong>Pardus</strong> üzerindeki en yetenekli programlardanolan Ark arşiv yönetici kurulu gelmekte ve bütünformatlarda size destek sunmaktadır.PersonalWebkit ve Antenna Web desing Studio:Dreamweaver ve ExpressionWeb programlarınaalternatif web sitesi yaratmanızı sağlayanyazılımlar.<strong>Pardus</strong> üzerinde Quanta+ , NVU ve Kompozer ileweb tasarım,kodlama ve web sitesi oluşturmaylailgili bütün ihtiyaçlarınızı karşılayabilirsiniz.Ccleaner : Sistem üzerindeki hayli dağınıkdurumdaki işe yaramayan geçici sistemdosyalarını,önbellekleri, çöp kutusunu ve kayıtdefterindeki gereksiz girdileri silmeye yarayan birsistem bakım aracı.<strong>Pardus</strong> üzerinde fazla temizliğe gerek yoktur,önbelleği ve geçici dosyalarızı Sweeper silersüpürür, viledalar. :)Filezilla: Ücretsiz ve yetenekli bir ftp istemcisidir.<strong>Pardus</strong> diğer açık kaynaklı uygulamalar gibiFilezilla’nın da anavatanıdır.Partition Magic: Sabit diskinizi bölümlere ayırmanızı ve varolan bölümlerin boyutlarını değiştirebilmenizi sağlayan birprogram.<strong>Pardus</strong> üzerinde bu işin gerçek ehli olan Gparted ve QParted ileçok daha güvenli bir disk yönetimine sahip olursunuz.Bittorent: Birçok bittorent uygulaması ile p2p dosya paylaşımıyapabilirsiniz, Bitcomet,utorrent Azureus gibi uygulamalarpopülerdirler.<strong>Pardus</strong> üzerinde şimdiye kadar ki en kolay kullanıma sahipbittorent istemcisi Ktorrent mevcuttur, dahili tarayıcısı iletorrent duyuru sitelerini gezebilir, dahili torrent aramamotorları ile tek tıklama ile dosyaları indirmeyebaşlayabilirsiniz.Limewire: P2P ağlardan dosya paylaşımı yapmanızı sağlayanbir program.<strong>Pardus</strong> üzerinde limewire’ı paket yöneticisinden iki tıklama ilekurabilirsiniz.Epeyce bir liste oldu umarım <strong>Pardus</strong> kullanmanıngüzelliklerine biraz dikkat çekebilmişimdir. Daha fazlasınımerak ediyorsanız Windows üzerindeki programların <strong>Pardus</strong>eşdeğerlerini gösteren güzel bir liste burada pardus vikisindemevcut . Bu programların tamamını paket yöneticisindensadece iki tıklama ile kurabilirsiniz. Hepsi ücretsiz ve özgürşekilde sizi beklemekte.Son olarak benim en sevdiğim Windows ve <strong>Pardus</strong> farkları,<strong>Pardus</strong> üzerinde virüslerle,antivirüslerle boğuşmaya gerekolmaması, güzenli ve korkusuzca internettegezinme,sistemimin çökeceğinden korkmama,Gün geçtikçe performansı düşen bir sistem yerine, hergün ilkgünkü gibi, hatta daha iyi bir sisteme sahip olma.Format çilesi,onlarca sürücü cd’si içinde boğulmama,İnternet'inçöplüklerinde sürücü arama derdinin olmaması,Zemberek yazım denetleyicisi ile yazım programlarıdışında tüm sistemde imla denetiminin zahmetsizce veotomatik yapılabilmesi,En güzeli ise internet hızımı sonuna kadarkullanabilme,windows 4 vitesli Murat iken <strong>Pardus</strong> 5 vitesliDoğan'dır :)Sevdiğim farkların sadece bir kısmı bunlar. Sizde özgürcebir adım atın ve bilgisayarınızın tadına varın. <strong>Pardus</strong> iletanışın :http://www.pardus.<strong>org</strong>.tr


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Intel , AMD ve GNU/Linux<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Kemal KARATAŞkemal_karatas@hotmail.comIDC'ye göre x86 işlemcilerin piyasada üretimi azaldıIDC, donanım üretici firmaların, masaüstü,dizüstü, mobil işletim sistemi alanındaki satış veüretim sonuçlarını değerlendirdi. En önemlisonuçlarından biri, geçen yıla göre x86 işlemciüretimi %70 düştü (Global Krizin etkisi yadsınamaz). Ama geçen yıla göre, intel-amd rekabetinde, İntelönde kapatıyor piyasada.İntel, atom işlemcileri ile amd'nin yapamadığıperformansı, netbook piyasasında yaptı. Özelliklemobil piyasada ve netbook piyasasında İntel'inhakimiyeti tartışmasız durumda. Bu durumu, İntel'inözgür yazılıma destek vermesi de kesinleştirdi.İntel'in 'Moblin' projesi ile nasıl özgür yazılımadestek verdiğini, hepimiz biliyoruz.Teknolojide vazgeçilmez trend, ürünlerinküçülmesi. Küçülmesi de, işlemci piyasası'nın buduruma kendini entegre etmesi demek. İntel'in atomişlemci serisi de buna hitap ediyor. Amd ise geçenbirkaç yılda, bu trend'e uyum sağlayamıyor. Busebeple, piyasa %86,9 intel, %12,6 ile Amd arasındapaylaşılıyor. Hatta Amd hala düşüşe devam ediyor.Bunun şirketin kendi strateji hatalarındankaynaklanan sebepleri var. Ama özgür yazılım,gnu/linux dağıtımlardaki performans sorununun dabunda payı var.Amd/Ati ikilisinin olduğu donanımlardan süreklişikayet geliyor. Amd, ati firmasını satın almadan bukadar uyumsuz bir durum olsa bile, bu kadar şikayetedilmiyordu. Ama linux dağıtımların kabusu halinegelen ati firması görünüyor şu an.Bu durumu, İntel-Nvidia ikilisi ile karşılaştırmaklazım. Popüler olan linux dağıtımlarının hepsi bu ikidonanım üreten firmada sıkıntısız çalışıyor. Driverve performans konusunda, çok kaliteli. Özellikledizüstü ve mini dizüstü ürünlerde, şikayetler gittikçeazalıyor. Hem Windows, hem Linux performansındaiyi olan bu avantaj, Amd'nin piyasada düşmesindeönemli bir etken oldu. Windows, Machintosh veLinux sistemlerinde en az sorunla çalışan intelişlemciler, Amd'nin hataları ile daha da büyüdü.İleride piyasaya hakim olabilicek olan minidizüstüler (Netbook) , intel ile uyumla çalışıyor.Ama daha Amd performansı muamma. Büyüyenlinux topluluklarına en çok destek veren İntel, budesteği'nin karşılığını önümüzdeki dönemlerde dealıcaktır. Ama burada piyasada olan değişikliklereuyum sağlamak önemli. Büyüyen güç GNU/Linuxtopluluklarına destek nasıl piyasada büyümeyedönüşür, bunu Amd görsün artık.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GTK TABANLI MÜZİK ÇALICILAR<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Oğuzcan NASoguzcana@gmail.comLinux'ta MüzikçalarlarHer bilgisayarın olmazsa olmazlarındandırmüzikçalarlar. Bu konuda; Linux dünyasında,konuda olduğu gibi, birçok alternatifiniz var.Bunlardan GTK ile yazılmış olan birkaç tanesiniinceleyelim.RhythmboxAdını okuması, yazmasından daha kolay olan buoynatıcı kendi alanında en popüler olanı (Tamam,Amarok daha popüler ama gtk'dan bahsediyoruz).Popülerleşmesindeki nedenlerden biri ise gnometabanlı bir çok dağıtımla beraber gelmesi.Artıları: Eklentiler, kusursuz linnotify desteği.Last.fm, jamendo, magnatune desteği, çevrimiçiradyo dinleyebilme ve podcast özelliği. Kullanıcıdostu kontroller. Şarkılar arasında hızlı arama.Eksileri: Nispeten zayıf arayüz. Last.fmözelliklerinin yetersiz olması.BansheeBenim favorim. Ubuntu'da Rhythmbox'un yerinegetirilmesi uzun süre tartışıldı. Fakat geliştiriciekipteki anti-monocular banshee'yi şiddetle reddetti.Buna rağmen banshee gelişmiş özellikleri ve harikaarayüzüyle göz dolduruyor.Artılar: Harika arayüz. Şarkılarda hızlı arama,kullanıcı dostu kontroller, Libnotify uyumluluğu.Gelişmiş Last.fm desteği. Hiç çalınmamış veyahenüz eklenmiş parçaları ayrıca listeleyebilmesi.Çevrimiçi radyo ve podcast. Şarkı/Sanatçı önerileri.Vidyo da oynatabiliyor.Eksiler: Türkçe desteğinin olmaması, herhangi birçevrimiçi mağazayı desteklemiyor.Quod LibetDüşük özellikli bilgisayarların baştacı. Arayüzü pekde iyi olmasa da bilgisayarı çok yormayan, sade,akıllı bir müzikçalar.Artıları: Nispeten iyi eklenti desteği, düşük kaynakkullanımı, libnotify uyumluluğu.Eksileri: Alışması zor ve kullanışsız arayüz, podcastve last.fm desteği yok. Türkçe desteği yok.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009GTK TABANLI MÜZİK ÇALICILAR<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Oğuzcan NASoguzcana@gmail.comListen Music PlayerKoleksiyon düşkünlerinin, dinlediği şarkı/şarkıcıyı tanımakisteyenlerin biricik oynatıcısı.Artıları: Kusursuz libnotify desteği. Wikipedia'yı kullanarak sanatçıhakkında araştırma yapabilme. Çeşitli hizmetleri kullanarak şarkısözlerini bulabilme, kolay playlist oluşturma/kaydetme. Last.fmdesteği. Çevrimiçi radyo ve podcast.Eksiklikleri : Kullanışlı arayüz. Şarkılarda arama.Türkçe desteği yok. Yetersiz Last.fm özellikleri.


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Murat Koç Röportajına Dair<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Nihad KARSLIenki@r-3.<strong>org</strong><strong>Pardus</strong> Proje Yöneticisi Sayın Erkan Tekman,<strong>Pardus</strong>-<strong>eDergi</strong>'nin 10. Sayısı için gerçekleştirmişolduğumuz, bizim hiçbir yönlendirmemizin olmadığıve sansürlemeden yayımladığımız Murat Koç ileyaptığımız röportajda geçen "Aynenozgurlukicin.com alan adının Erkan Tekman'a aitolmasının ortaya çıkması üzerine TÜBİTAK'adevretmesi gibi pazarlama hataları vardır."cümlesinin gerçeklerle uyuşmadığını ve 31 Mayıs2007 tarihinde ozgurlukicin@pardus.<strong>org</strong>.tr e-postaadresine attığı elektronik postanın [1] 19.paragrafında ("Son olarak" kelimeleri ilebaşlamaktadır.) konuyu aleniyete aktardığını ve"ortaya çıktığında devredilmesi" gibi bir durumunsöz konusu olmadığını belirtti.PARDUS 2009Yazışmanın orijinalini http://www.pardusedergi.<strong>org</strong>/files/sayi-11/Erkan_Tekman.pdfadresindebulabilirsiniz.Afiş Kategorisi : Hangisi Mantıklı? - Oğuz Kırat


<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009KİTAP TANITIMI:GTK+/GNOME PROGRAMLAMA<strong>Pardus</strong>-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Serdar GÜNDÜZserdargunduz@live.comGTK+/GNOME ProgramlamaAli VARDARGTK-/GNOME, Linux altında görsel programtasarım ortamı sunan yardımcı bir kütüphanedir. Cbilen programcılar için GTK+/GNOME'ınöğrenilmesi ve onunla görsel program tasarlanmasıoldukça kolaydır. Bu kitap Linux'un güçlü vegüvenilir mimarisini kendi profesyonel iş yaşamınakoymak isteyen ve Linux ortamında profesyonelcetasarlanmış görsel ara yüzlü uygulamalar geliştirenbilişimciler ve bilişim ile ilgili konularda okuyanöğrenciler için hazırlanmıştır.ÖNSÖZLinux, yakın tarihin en ilgi çekici olaylarından birtanesi; bir kişinin önderliğinde, sadece bir kaç satırkod ile başlayan bu proje şimdi 20 milyondan fazlakullanıcıya ulaşmış durumda. Bilgiyi paylaşmak,serbest yazılım adı altında dağıtmak için çabagöstermek isteyen yazılımcılardan, Oracle, IBM,Intel gibi bilgisayar devlerine kadar uzanan birhikayenin öyküsü bu.Hem masaüstüne, hem de sunucu pazarına yönelikolan bu ürün, ücretsiz olmasıyla birlikte kaliteyi detemsil ediyor. Serbest yazılımın doğasında varolanihtiyaca göre yenileme ve geliştirme dürtüsü, Linuxile en üst seviyeye çıkıyor.GTK+/GNOME Programlama, Türkiye'deki ilkLinux programlama kitabı olmasının yanı sırayazılımcıların Linux’un olanaklarını görmeleriaçısından da bir katalizör niteliği taşıyor. AliVardar'ın GTK deneyimi okuyucuya, sıkıcı olmayansaf bilgiyi veriyor. Linux ile yazılım geliştirmeyemerak salan her programcıya GTK+/GNOMEProgramlama’yı tavsiye ediyor, çalışmalarını,önerilerini, hazırladıkları kaynak kodlarını GNUlisansı altında açmaya davet ediyorum.Gelecek A.Ş’nin destek verdiği ve PapatyaYayıncılık tarafından basılan ilk Türkçe Linuxprogramlama kitabının yararlı olması dileğiyle.Görkem ÇetinİÇİNDEKİLERBölüm 1. GİRİŞBölüm 2. GTK+ ve BİLEŞENLERİGTK+ KurulumuGLIBListelerGLIB ile Bellek İşlemleriMakefile OluşturmaXWindows Uygulamaları Geliştirme ve GTK+’aGirişGTK+ Başlangıç Konumuna GetirmeGTK PenceresiPencereleri Kontrol EtmekBileşenlerin Kullanımdan Kaldırılması veyaSaklanmasıBileşenlerin Olaylarını YakalamaBileşenleri Olaylarından AyırmaBir GTK+ Bileşenini EklemeTablolara Göre Bileşenleri YerleştirmeTemel Bileşenler ve KullanımıÖzetBölüm 3. GNOME KÜTÜPHANESİ KULLANIMIÖzetBölüm 4. GLADE İLE UYGULAMA GELİŞTİRMEGlade ile Daha Kapsamlı ÖrneklerLinux Sistem YöneticisiÖzetBölüm 5. SİSTEM BİLGİLERİNE ERİŞİMEk-A: Bileşenlere Göre Sinyal ListesiKaynakçaDizin

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!