Ä°ndir - Pardus-eDergi.org

Pardus-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Pardus-Linux.Org e-dergi Sayı 11 Ağustos 2009Aydın BEZbilgi@ozguryazilimsendikasi.orgwww.ozguryazilimsendikasi.orgİŞLETİM SİSTEMLERİ VE DONANIMSAL İLİŞKİLERSeven'ın Starter ve Home Edition ürünleriişlemcinin, diğer donanımların özelliği ne olursaolsun üçten fazla uygulama çalıştırmamak (dipnot 5),kimi yönetim paneli ve sınırlı özelleştirmeler sunanuygulamacıkları içermemek, güvenlik açısındanzaaflar taşımak gibi tuhaf özellikleresahiptiler.(dipnot 6)Üstelik bu durumu anlamayan tüketiciler soluğuteknik servisçilerin ya da ürünü satın aldıklarımağazanın garanti kısımlarında aldılar. Sorunları isebasit ve ortaktı: “Bilgisayarım yavaş çalışıyor,kasılıyor.” Çözüm de öteleyici ve tek oldu: YenidenMS Windows XP ya da Vista kurulumu (bilinen adıile format atmak) ya da donanım yükseltmesi.Yaşanan bu durum kimi kaynak kodu kapalıyazılımlar için de geçerlidir; var olan bir paketin,uygulamanın eski olması yüzünden kurulmayı,çalışmayı reddedenler olacağı gibi işlemciyidesteklemeyip bir hata raporu dahi vermeden (gerçiverse de anlaşılmayacaktır: çünkü verilen mesaj dakapalıdır!) anında kapananlar, donanımı verimsizkullananlar vs…Fayda-Maliyet ve Verimlilik ÜzerineBugün mantar gibi her yerden biten teknolojik ürünhizmetsatışı, pazarlaması yapan mağazalar, internetsiteleri; bilişim okur-yazarlığı olmayan, pazardanmeyve-sebze alır gibi teknoloji tüketen insanlarayöneliktir.Çünkü bu mağazalardan insanlar yüksek fiyataiçindeki parçaların dahi ne işe yaradığını bilmeden(örnek elma tatlıdır ve evde, elde yiyecek doğrudüzgün bir şey yoksa açlığı keser) bin dolarlarlaifade edilen ürünler, hizmetler almaktalar, ancakverimli kullanabilmekteler mi? O ayrı bir sorun. Kısabir örnek: Milyar lira vererek satın alınan güvenlikkorumasından yoksun bilgisayarını (ki ödediğibedele sadece belirli bir süre kullanım hakkını satınaldığı işletim sisteminin fiyatı da dahildir) 30-100TL arasında bir bedele katlanıp koruma, güvenlikpaketleri satın almak akıllarına gelmez. Satın alınanbu işletim sisteminin de neden güvenlik araçlarıylabirlikte satılmadığı da ayrı bir inceleme konusudur.Üstelik satın alınan ürün ya da hizmet daha ömrünütamamlamadan ki, elektronik ürünler içlerine sugirmediğinde ve düzgün elektrik akımındaçalıştırıldığında uzun süreler çalışmaktadır (dipnot7); her kapalı kaynak kodlu, ücretli işletim sistemikullanıcısının deyimiyle “format zamanı gelmekte”,“iki işlem yapıyorum kasılıyor”, “müzik dinlerkenİnternet'e giremiyorum” gibi serzenişlerle teknikservislerin yolunu tutmaktadır.Sattığı ürünün elbet kusurunu bilen kimi acar,girişken teknolojik ürün-hizmet mağaza zincirleri;dönemsel olarak gazetelerde çarşaf çarşaf "Şu kadarbedelle bilgisayarlarınıza bakım yapıyoruz"reklâmları yayınlamakta, hatta hastalığın seyrinikontrol eder gibi ileriki zamanda yeniden kontrol içintarih ve muayene kontrol kartı dahi vermekteler.Manifesto ve Sonuçİnsan ekonomik bir varlıktır; daima sahipolduklarını genişleterek refahını arttırmak ister.Bunun için çalışır ve kazandığı para ile de refahsağlayacak, yaşamını sürdürecek, işlerinikolaylaştıracak tüketimler yapar. Aradaki değiştokuşile para, ürün ve hizmetler el değiştirir. Buradaesas ilke her iki tarafın da kazanç sağlamasıdır.Yukarıda özetlediklerimizden hareketle kaynakkodunun kapalılığını esas ilke benimseyen ücretlitekel işletim sistemi ve yazılımlar; bilişim okuryazarlığınıngelişmesini engelledikleri gibi, faydaverimlilikilişkisini de bozmaktadır.(dipnot 8) Bununaksine özgür yazılım bilgi okur-yazarlığınıngelişimine tam destek sağlamakla birlikte faydamaliyetdenkleminde insanlığa tam verimlilik