Elektronik Sistemler ve Elektromanyetik Uyumluluk

More documents

Recommendations

Info

olarak elde edilir. Kanlıca radarı için kullanılacak olan iki çalışma modu Tablo 1'de verilmiştir. Tablo 1: Kanlıca radarı çalışma modları PRF 4000 Hz 3000 Hz Darbe Süresi 50 ns 200 ns En kötü hal analizi için radar anteninin en fazla ışıma yaptığı ana doğrultuda ortalama güç Port = 25 kW × 200 × 10 -9 × 3000 = 15 [W] elde edilir. Yani 25 kW tepe gücüne sahip radarın (sabit baktığı durumda) ortalama gücü (Kanlıca için ve en yüksek değer olarak) 15 W'tır. Bu ise orta düzeyde bir baz istasyonunun ortalama verici gücü civarındadır. GTYBS radarları yatayda bölgeyi 0.4 derecelik demetle dairesel dönerek taramaktadır. Radar anteni denize baktığında verici çalışmakta, arkaya karaya döndüğünde ise kapanmaktadır. Yani,radar anteni gücü sadece denize yöneltmektedir. Anten dönüşü göz önüne alındığında ortalama güç daha aşağıda olacaktır. Yaratacağı etki bakımından yine en kötü hal analizi için dakikada 22 devir dönme hızı alınırsa anten bir dönüşünü 60/22 saniyede gerçekleştirecektir. Bir dönüşte ise durduğumuz sabit doğrultuya ancak bu sürenin 0.4/360 kadarı (0.003 s) bakabilecektir. Bu durumda, anten çalışırken ve dönerken durduğumuz doğrultuya ancak 3 milisaniye bakabilecektir. Böylece ortalama güç yaklaşık 45 mW olacaktır. GTYBS Anten kazancı G=34 dBi olduğundan radar vericisinin EIRP (Effective isotropic radiated power) değeri EIRP = P × Gi = 45×10 -3 × 2500 = 112.5 [W] olacaktır (gücü 5 W, kazancı 15 dBi olan düşük güçlü bir baz istasyonu için EIRP değeri yaklaşık 150 W'tır). Bu güç ile yaklaşık 20m ötede elde edilecek elektrik alan şiddeti (3) denkleminden Güç Yoğunluğu: S = 2.2 [µW/cm 2 ] Elektrik alan şiddeti ise: E = 2.9 [V/m] olarak elde edilecektir. Yani, radar anteni kazara arka tarafa ışıma yapsa bile bunun yaratacağı elektrik alan şiddeti 20 m ötede 3 V/m değerini aşmayacaktır. Oysa, radar anteni arka tarafı taradığında verici kapatılmaktadır. Normal koşullarda karaya doğru radar ışıması söz konusu değildir. ICNIRP tarafından belirlenen sınır değerlerler frekansa göre değişir. GTYBS radarlarının çalıştığı bölge 2GHz ile 300 GHz arasında (yaklaşık 9.9 GHz) olup bu frekans bölgesinde ICNIRP sınır değeri güç yoğunluğu olarak: S=990 [µW/cm 2 ] elektrik alan şiddeti olarak: E=61 [V/m] olarak belirtilmiştir. Oysa, kazara bile karaya ışıma yapması durumunda radarın 20m'de yaratacağı etki güç yoğunluğu olarak: S=2.2 [µW/cm 2 ] elektrik alan şiddeti olarak: E=3 [V/m] değerlerini aşmamaktadır. Normalde, karada 20m ötedeki alan şiddeti bu değerden binlerce kat daha az olacaktır. Türk Boğazları'ndan güvenli geçişi sağlamak amacıyla kurulmakta olan GTYBS radarlarının elektromanyetik radyasyon riski cep telefonları ve baz istasyonlarının risklerinden yüzlerce defa daha
azdır. Yaşamda sıfır risk diye bir şey söz konusu olamayacağından sözü edilen risklerin kabul edilebilir olması/olmaması önemlidir. Baz istasyonlarından yüzlerce kat daha düşük olan GTYBS radarlarının elektromanyetik radyasyon riskinin, dünyadaki diğer risklere nazaran kabul edilebilir olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. 4. Sonuçlar ve Öneriler Bu yazıda, çevremizi kuşatan elektronik cihazlar ve sistemler nedeniyle artan kaygılara yönelik yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Özellikle İstanbul’da yapılan ve 900 MHz GSM şebekelerine ait baz istasyonu ölçmeleri değerlendirilmiş ve Türkiye’nin kabul edebileceği en düşük sınır değerler tartışılmıştır. Ayrıca, bu tip ölçmelerin düzenli olarak, uzun süreli ve örnekleme yöntemine göre hem 900 MHz hem de 1800 MHz GSM şebekeleri için yapılması ve Türkiye geneline ait bir ölçü veri bankası oluşturulması gerekliliği vurgulanmıştır. Elektromanyetik dalgaların çevre ve insan sağlığı üzerindeki olası olumsuz etkilerinin araştırılması disiplinler arası işbirliğini gerektiren karmaşık ve duyarlı bir konudur. Isıl etkilerin araştırıldığı SAR parametresinin gerek bilgisayar simülasyonlarıyla gerekse fantom ölçmeleriyle elde edilmesi yetkin ve deneyimli kadroların titiz çalışmasını gerektirir. Türkiye’de özellikle SAR simülasyon çalışmaları diğer birçok ülkeden daha ileridir. Birçok uluslararası araştırma grubunun tek bir teknik üzerinde deneyimi varken Türkiye’de birden fazla güçlü tekniklerle, karşılaştırmalı olarak bu simülasyonlar gerçeklenmektedir [10-12]. Ayrıca, Türkiye’de gerçeklenen diğer birçok araştırmaya göre çok küçük bir bütçeyle modern bir SAR laboratuvarının kurulmasına yönelik tüm alt yapı çalışmaları tamamlanmıştır ve ölçme ve simülasyon çalışmalarının bir arada gerçeklenmesi Türkiye’yi bu konuda öncü ülkelerden birisi konumuna getirebilecektir. Bugün uzmanlar, SAR ile belirlenen ısıl etkilerden çok ısıl olmayan etkilerin araştırılması gereği üzerinde hemfikirdir. Isıl olmayan etkilerin belirlenmesi ise SAR değerlerinin elde edilmesi kadar net ve kolay değildir, uzun, titiz ve yorucu çalışmaları gerektirir. Elektromanyetik dalgaların çevre ve insan sağlığı üzerindeki olası olumsuz etkilerinin belirlenmesi disiplinler arası bir çalışmayı gerektirmesine karşın belirleyici olan tıp dallarındaki uzmanlıklardır. Elektromanyetik uzmanlarının hazırlayacağı ortamlarda yapılacak deneyler ve epidemiyolojik çalışmalar sonucu ancak sağlıklı yorumların yapılabilmesi olasıdır. Bilim, bugün gelinen noktada elektromanyetik radyasyonun olumsuz etkilerinin olduğu ya da olmadığı kesin sınır değerleri belirleyecek durumda değildir. Bunun belirlenmesi de kolay, hemen yapılabilecek bir işlem değildir. Verilen sınır değerler, disiplinler arası olan bu konularda uluslararası uzmanların eldeki verilerle, bugüne dek yapılan bilimsel araştırmalara dayanarak belirleyebildiği değerler olup, tartışmaya ve yoruma açıktır. Bu nedenle burada verilen sayısal değerlere bu gözle bakmak zorunluluğu vardır. Sınır değerlerin çok altından olması, sorun olmadığı, ya da uzun dönemde sorun yaratmayacağı anlamına gelmeyebileceği gibi, sınır değerlerin aşılmasının da kesin kanıtlanmış, her zaman her süre için olumsuz etki yaratacağı da söylenemez. Tartışma MSB ARGE, ürüne yönelik ARGE ve ARGE’ye dayalı tedarik felsefelerini uzun süreden beri benimsemiş ve sınırlı olanaklarıyla uygulamaya çalışmaktadır. Ulusal savunmanın olmazsa olmaz koşulunun bilim ve teknolojiyi yakalamaktan ve uygulamaktan geçtiğini en iyi bilen kurumlarımızdandır. Ulusal savunma, Silahlı Kuvvetlerimizin gereksinimlerine yönelik projeler kadar bu yazıya konu olan projelerin de desteklenmesiyle güçlenecektir. Bu konuda tutarlı yol izlemeye çalışan kurumların başında silahlı Kuvvetler ve özellikle MSB ARGE ve Teknoloji Dairesi geldiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Uzun dönemde ulusal olması zorunlu, kritik gereksinimlerin yer aldığı Stratejik Hedef Planı (SHP), On yıllık Tedarik planları (OYTEP) üzerinde çalışmaları, ülkenin endüstri-savunma uzman haritasını çıkarması, vb. bunun en güzel göstergelerinden sadece bir kaçıdır.
Page 1 and 2: ELEKTRONİK SİSTEMLER ve ELEKTROMA
Page 3 and 4: Bir bölgede hücrelerin belirlenme
Page 5 and 6: Şekil 5’te ise Çengelköy çar
Page 7 and 8: Şekil 6'da, yansımasız bir odada
Page 9 and 10: Şekil 9’da bir bilgisayar modeli
Page 11: arkaya döndüğünde verici kapat
Page 15 and 16: [7] L. Sevgi, “Elektromanyetik Ki

Elektronik Sistemler ve Elektromanyetik Uyumluluk

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?