İnovatif Kimya Dergisi Sayı 18

Jale GÜLEN
gulenj@yildiz.edu.tr
Aylin BOZTEPE
aylinboztepe@hotmail.com
AKTİF
Kimya
Mühendisi
(Yıldız Teknik
Üni. Doç. Dr.)
Kimya
Mühendisi
ALÜMİNA
Bu çalışmada; adsorpsiyon işleminde adsorban olarak yararlanılan aktif alümina ele alınmıştır.
Alüminanın üretimi, uygulama alanları açıklanmış, aktif alüminanın adsorpsiyon işleminde
kullanımı üzerinde durulmuştur.
Anahtar kelimeler: Adsorpsiyon, Aktif Alümina, Adsorban
1.GİRİŞ
Katıların tümünün adsorban olarak kullanılabileceğinin bilinmesine rağmen, sanayide kullanılan
adsorban türleri oldukça sınırlıdır. Adsorplama gücü yüksek olan bazı doğal katılar; kömürler, killer,
doğal zeolitler ve bazı metal filizleridir. Yapay katılar ise; silikajeller, yapay zeolitler, katalizörler ve bazı
özel seramiklerdir.
Adsorplama gücü fazla olan katılar süngeri andıran gözenekli bir yapıya sahiptirler. Adsorbanların iç
yüzey alanları dış yüzey alanlarından daha yüksektir. Katıların içinde ve görünen yüzeylerinde bulunan
boşluk, oyuk, kanal ve çatlaklara “gözenek” adı verilir. Adsorbanlar gözenek boyutlarına göre üç
gruba ayrılabilir;
7
Tablo 1. Gözenek boyutlarına göre adsorbanlar
Gözenek Boyutu
Mikrogözenekliler < 20 A°
Mezogözenekliler 20 A°- 5000 A°
Makrogözenekliler > 5000 A°
Yüksek adsorplama kapasiteleri nedeniyle mikrogözenekli adsorbanlar sanayide sıkça tercih edilmektedir.
Çoğu katılarda makro, mezo ve mikrogözenekler birlikte bulunmaktadır. Bazı katılarda mikrogözenekler,
bazı katılarda mezogözenekler, bazılarında ise makrogözenekler çoğunluktadır.
Katının bir gramında bulunan gözeneklerin toplam hacmine özgül gözenek hacmi, bu gözeneklerin sahip
olduğu duvarların toplam yüzeyine ise özgül yüzey alanı denir. Gözenekler küçüldükçe duvar sayısı
artacağından özgül yüzey alanı artacaktır. Gözeneklerin boyut dağılımına adsorplayıcının gözenek boyut
dağılımı denir. Katının mikro ve mezogözenekleri, kimyasal işlem ve yüksek sıcaklıktan etkilendiği halde,
makrogözenekleri yüksek basınçtan etkilenmektedir. Yeterince yüksek sıcaklık uygulandığında partiküllerin
birbirine kaynayarak sinterleşmesinden dolayı önce mikrogözenekler sonra da mezogözenekler ortadan
kaldırılabilmektedir [1].