KADIKOY LIFE 76 DIGITAL

Beral Fişekçi’yle İçkeşif
Bir cumhuriyet kadınıydı aynı zamanda...
1946 yılları... Annem, ortaokulu Saint
Benoit’da okumuş, “Fransızcayı öğrendim,
şimdi İtalyanca öğrenmek istiyorum” diyen
bir kadın. Şöyle bir hikâye var. İtalyan Lisegelmiş,
her gelen de, “bundan sonra benim
istediğim gibi şekillenecek medeniyet” demiş.
Böyle gel gitlerle devam eden bir tarihimiz
var. Ve sahneye Atatürk çıkıyor. Bir düzenleme
zamanı. Sonra yine birileri çıkıyor
ve sanki biz bedevi toplumuymuşuz gibi,
bizi Araplaştırmaya çalışıyorlar. Bunu kabul
edebilmem, içime sindirebilmem mümkün
mü? Gittikçe sığlaşan eğitim sistemiyle de
yaratılmak istenen bu algı insanlara hızla
işliyor, yayılıyor. İnsanlara kendi tarihimizi
nasıl anlatabilirim diye düşündüm. Mesela,
bu topraklarda aşağı yukarı 5000 yıl önce
bilimin ilk tohumları atıldı diye hatırlatmalar
yapmak istiyorum ki fark edelim köklerimizin
değerini, gücünü. Bu topraklar yine
Ertuğrul Gazi çıkarır, Fatih Sultan Mehmet
çıkartır, Mustafa Kemal Atatürk çıkartır. Hiç
karamsarlığa kapılmamak lâzım...
Hırsları, egoları ne yapacağız?
Bende bunlar o kadar yok ki, başkalarınınkilere
de o kadar kafamı takmam ki...
Hayatı kolaylaştırmak ve ilerleyebilmek
için çok güzel bu. Peki, birbirine çelme
takmaya çalışanların dünyasında siz bu
bakış açınızla gittikçe yalnızlaştığınızı
düşünüyor musunuz?
İnanın ben çoğaldığımı düşünüyorum. Algı
olarak bile yalnızlığa geçtiğinizde, ayrıştığınızda
hep kaybedersiniz. Kendinizi aşağı çekersiniz.
Ayrışmanın tarafı olmak istemiyorum.
İlişkilerimizde, aramızdaki köprüleri nasıl kurarız,
onu konuşalım. Mesele haline getirelim.
Şahısları kenara bırakalım. Taraf varsa, bugün
bir taraf yarın diğer taraf kaybeder.
dirilen bir çocuk olacaktı. Biz kendi çocuklarımızın
bile düşüncelerinde özgür olmalarını
sağlayamıyoruz ki. İşin bir bu boyutu var, bir
de donanım boyutu var. Kızlarıma da bunu
söylüyorum, “çok okuyacaksınız”. Ben aynı
zamanda Saint Joseph Lisesi’ne gittiğimde
çocuklara da söylüyorum. Temel okumanız
gereken şeyler var. Bunlarsız olmaz. Aristo,
Platon, Montesquieu, Jean Jacques Rousseau,
Montaigne, Cenap Şehabettin, Ahmet
Hamdi Tanpınar, Nutuk. Özgür olmak istiyorsanız,
düşüncelerinizi sağlamlaştıracaksınız,
donanımınızı artıracaksınız.
Katrin, çok ilgimi çekti. Favorim oldu.
Sonunu okuduğumda da gözlerim
doldu. Aile birliği, kadının gücü ne kadar
önemli... Annenizin sizin hayatınızda
nasıl bir yeri var?
Her yönüyle müthiş geliştiriciydi annemle
ilişkim. Bu durumu kitaptaki ‘Mine Vaganti’
diye bir bölüm var, onunla birleştireyim.
Annem vefat ettiğinde, Ferzan Özpetek’in
Mine Vaganti filmi yenice vizyona girmişti.
Yıl 2010. Beni çok etkileyen bir filmdi.
Karakter o kadar pastaya düşkün ki, aynı
zamanda şeker hastası, burnunun dikine
gidip, ölümü göze alacak kadar pasta yiyor.
Annem de öyleydi. Düştü, omuriliğinden
sakatlanma geçirdi. “Ameliyat olup iyileşebilirsin
ama risk de var” dedi doktorlar. Risk
alan bir kadındı. Ameliyattan çıktığında bir
bacağı tutmuyordu. Sonra denildi ki sizin fizik
tedaviyle iyileşme ihtimaliniz yüzde elli.
Annem konuyu bitirdi. İnanın, ben hayatımda
böyle bir şey, böyle güçlü bir tavır görmedim.
Annem o noktada kendini, yaşamını
bitirdi. Kontak kapatır gibi. 24 saat içinde
öldü. İnsan isterse kendini öldürebilecek kadar
güçlü. Ben bunu annemde gördüm.
Kızlarıma Notlar’da yazdıklarınızın
tamamı konuşmaya değer ama bazılarını
daha ön plana çıkarmak istiyorum.
Mesela düşünce özgürlüğü?
Örnek vereyim Aziz Sancar! Bizim gibi çokbilmişlerin
çocuğu olsaydı, “aman evladım
şunu oku, aman evladım bunu oku” diyen
anne babaların kendi isteklerine göre yönlensi,
İtalya’ya bir gezi düzenliyor. Sınıfta zaten
3 kızlar ve ikisi gayri müslim. Babasına bahsetmiyor
bile geziden, nasılsa izin vermez
diye. Babası da çok otoriter, askeri okuldan,
Atatürk’ün sınıf arkadaşı... İstanbul’un nüfuzlu
adamlarından biri, bu gezi durumlarını
başka bir yerden duyuyor. Akşam sofrada,
“okulda gezi düzenlenmiş, sen neden bana
sormadın gidebilir miyim diye?” diyor. “Çekindim
izin vermezsiniz sandım” şeklinde cevap
veriyor annem. Dedem hiddetleniyor ve
şöyle konuşuyor: “Biz cumhuriyeti kimin için
kurduk. Bu cumhuriyeti ileriye götürecekler
kadınlardır. Ben sana güveniyorum.” Böyle
yetişen bir kadın... “Babam bana güvendi”
duygusu, bir kız çocuğu için tarif edilemez bir
özgüven. Böyle bir kadının çocuğu olmak en
temelinde özgüven vermiştir bana da.
Kızlarıma notların bir yerinde diyor ki;
“yaşam akıp gidiyor, arada bir durup
düşünmek lâzım, bu mudur istediğim?”
Bugünler ve yarınlar için istediğiniz neler var?
Uzun vadeli plan yaparım ama öyle çok
somut planlar değil. Hayatımın kalan kısmında
insanları etkileyebilecek dört-beş
kitabım olsun istiyorum. Birini yaptığımı
düşünüyorum ve daha iyilerini yapmak istiyorum.
Mesela Kızlarıma Notlar’ın ikincisini
on yıl sonra yazmak istiyorum. Bir istediğim
de kızlarımın bana notlar yazması. Şimdilerde
yeni kitabımın üzerinde çalışıyorum,
Bundan başka da üniversitelerde gençlerle
sohbetler yapmak isterim.
Kızlarıma Notlar’da farklı konularda
mesajlarınız var ama şimdi bize bir mesaj
verseniz ne söylersiniz?
Güveneceğiniz birkaç şey var hayatta. Aklınız,
vicdanınız, donanımınız, değerleriniz ve emeğiniz.
Bunun dışında hiçbir şeye güvenmeyin,
hiçbir şeye de sırtınızı dayamayın. Bu değerlerin
dışında bir şeylerle bir yer edindiyseniz,
o yer sizin değildir. Her an elinizden gidebilir.
Lüks bir arabadan belediye otobüsüne geçmeye
alışkın olun ve bundan yüksünmeyin.
Temmuz & Ağustos 2017 kadikoylife.com : 77