9.Köy Sayı-1

2019 / Sayı 1
Basın geleceği tartışıyor
Ayla Ganioğlu / Ankara 2 Mayıs 2019
24
Son yıllarda ciddi
tiraj kaybı yaşayan
yazılı basının
geleceği tartışılıyor.
Önlenemeyen tiraj kaybını,
okurların interneti tercih
etmesine, ekonomik gerekçelere
dayandıranların yanı sıra, “özgür
basın”dan uzaklaşılması ve “itibar
kaybına” bağlayanlar da var.
Gazetelerin yayın yönetmenleri
bu konuda ne düşünüyor?
Siyaset kurumu, gazeteci
kökenli milletvekilleri gelinen
noktayı nasıl değerlendiriyor? 24
Saat taraflara basının en temel
sorununa ilişkin görüşlerini sordu.
Basının 1990’lar ve 2000’lerin
başında hâlâ “dördüncü kuvvet”
olduğundan söz edilirken, bugün
artık bu ifadenin neredeyse hiç
kullanılmadığını görüyoruz.
Medyada “güvenilirlik sorunu,
siyaset kurumunun müdahaleci
yaklaşımı, sansür, oto-sansür,
haber, yorum vb. kaliteli
içerik eksikliği, yanlı yayın,
ekonomik sorunlar, kağıt
fiyatları” gazetelerin tiraj kaybına
gerekçe olarak gösterilen temel
sorunlar olarak öne çıkıyor.
2018’in son aylarında, doların
yükselmesiyle gazete kâğıdının
fiyatında yüzde 60’a varan artış
oldu. SEKA Kâğıt Fabrikası
özelleştirildikten sonra 2005
yılında kapatılınca gazeteler ithal
kâğıt kullanmak zorunda kaldı.
Tiraj kaybının, Habertürk ve
Vatan’ın da internet yayınına
geçmesine neden olduğu bizzat
o kurumların yöneticileri
tarafından savunuldu. Yayınını
sürdüren gazeteler ise fiyat
artışına gitti. Bazı ekler kaldırıldı,
sayfa sayıları azaltıldı. Anadolu
Ajansı’nın (AA), Türkiye İstatistik
Kurumu’nun (TÜİK) verilerinden
derlediği verilere göre, gazete
tirajları son beş yılda yüzde 32
düştü. 80 milyonluk Türkiye’de
Nisan 2019 tiraj ortalaması 2
milyon 797 bin civarında. 1970’li
yılların ikinci yarısında 40 milyon
nüfuslu Türkiye’nin toplam
gazete tirajı olan 2,5 milyonun
biraz üzerinde seyrediyor.
24 Saat Gazetesi yayın
yönetmenleri ve gazeteci kökenli
milletvekillerine basının tiraj
kaybının nedenlerini sordu.
HÜKÜMETİN YAKLAŞIMI
Hürriyet Gazetesi Genel
Yayın Yönetmeni ve Türkiye
Gazeteciler Cemiyeti Başkanvekili
Vahap Munyar, geçen yıl
sonunda kâğıt maliyetlerinin
artmasından sonra görüştükleri
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat
Oktay’ın, sundukları rapordaki
önerileriyle ilgilendiğini anlattı.
Munyar, “Türkiye’de yeniden
gazete kâğıdı üretiminin gündeme
gelmesi konusunda bizden ayrı
bir çalışma yapmamızı isteyen
Sayın Oktay’a, bir özel sektör
kuruluşunun Ege Bölgesi’nde
yürüyen yatırımını adres
gösterdik. Gruba destek verilmesi
halinde, yaptığı yatırıma gazete
kâğıdı üretimine dönük bölüm de
ekleyebileceğini aktardık” dedi.
Söz konusu görüşmede yerli
üretim yapması için gündeme
gelen şirketten, “yaptığı yatırıma
gazete kâğıdı üretimini ekleme
konusunda beklediği desteği
içeren bir fizibilite raporu
istediklerini” belirten Munyar,
“Başlangıçta konuya çok sıcak
yaklaşan grup henüz ses
vermedi. Grubu gazete kâğıdı
üretimini ciddi olarak düşünmesi
konusunda ikna çabalarımız
sürüyor” açıklamasında bulundu.
Munyar, SEKA gibi bir kurumun
yeniden devreye sokulmasının
mümkün görünmediğine işaret
ederek, “En akla yatan formül,
gazete kâğıdı üretimine özel
sektörün girişini teşviklerle
cazip hale getirmek. Şimdilik
bu konuda tam adım atılmış
değil” görüşünü savundu.
“EN BÜYÜK SORUN KÂĞIT DEĞİL”
Sözcü gazetesi yayın
yönetmenlerinden Serdal
Saraç, ithal kâğıt fiyatlarının
yükselmesinin maliyetleri
artırması nedeniyle önemli
olduğunu ancak “en büyük
sorunun”, “Türk basınının güven
ve inandırıcılığını kaybetmesi
olduğunu” vurguladı. Saraç,
bazı gazetelerin tirajları çok
düşük olmasına rağmen “naylon
belgelerle” çok satıyormuş
gibi Basın İlan Kurumu ve