Hanabi sayı 3

Üniforma ve Ayakkabı
Devlet ilkokullarında üniforma zorunlu değil ancak yine de öğrencilerin tanınmasını kolaylaştıracak
tipik bir kıyafet var. Eğer Japonya’da sarı şapkalı ve randoseru çantalı bir çocuk görürseniz
bilin ki bu bir ilkokul öğrencisidir. Şapka farklı renklerde de olabiliyor ama genelde açık
ve canlı renkler tercih ediliyor. Bunun sebebi öğrencilerin yoldan geçerken şoförler tarafından
hemen fark edilebilmesini sağlamak.
Okul binasında öğrencilerin dışarıda giydikleri ayakkabıları ile dolaşmaları
yasak. Bunun için öğrenciler dışarda giydikleri ayakkabılarını şahsi
ayakkabı dolaplarına koyuyor ve okulda “uwabaki” adı verilen özel
bir ayakkabı giyiyorlar.
Ortaokuldan itibaren ikonik Japon üniformalarını görmek mümkün.
Erkek öğrenciler koyu renkte hâkim yaka ceket ve pantolon,
kızlar denizci gömleği ve etek giyiyorlar. Yazlık ve kışlık olmak üzere
kol boyu ve kumaş cinsi değişen bu üniformalar, devlet okullarında
kullanılıyor. Özel okullar daha elit kesime hitap etmek adına
farklı üniforma tasarımları kullanabiliyor.
Üniforma konusunda Japonya’nın büyük bir sıkıntısı var: Etek
boyu. Japonya bugünlerde kız öğrencilerin etek boylarını uzatmak
için bir mücadele içinde. Genel okul kurallarına göre etek boyu diz
hizasında olmak zorunda ancak öğrenciler etek boylarını okul yönetiminin
kural esnekliğine göre ayarlıyorlar. Örneğin, eğer okul
etek boyuna karışıyorsa, okulda giymek için uzun, dışarda arkadaşlarla
takılmak için ultra mini okul eteği kullanıyor ya da eteğin
belini kıvırma yöntemine gidiyorlar. 2009’da kız öğrencilerin cinselliğinin
ön plana çıkmasını engellemek ve daha uzun eteği sevdirmek
amacıyla Niigata’da bir grup lise öğretmeni bir kampanya
başlattı. Velilere üniforma kampanyası hakkında dokümanlar yollanarak
kızlarına etek boyları hakkında bilgi vermeleri rica edildi.
Bunun yanı sıra bir takım afişler hazırlandı. Kampanyada aktif olan
Koshi Lisesi müdürü, bu afişlerle kız öğrencileri zorlamadan durum
hakkında farkındalık oluşturmayı amaçladıklarını ifade ediyor. Bu
kampanya ile birlikte etek boylarında uzama olduğu iddia ediliyor.
Masami h
jesielt
Uzun etek kampanyası için hazırlanan afiş sloganları:
“ Bir kadın için vakarsızlık.”
“ Eğer istersen hem zekanı hem de etek boyuna çeki düzen verebilirsin.”
“ Güzel olan - Etek boyunu uzatmaya ne dersin?”
Kız öğrencilerin mini etek sevdasında medyanın payı da oldukça
büyük. Özellikle erkekler için hazırlanan manga ve animelerde liseli
kız karakterler sıklıkla ultra mini etekli ve cinsellik objesi olarak
sunuluyor. Hatta “liseli kızlar”la ilgili o kadar cinsel odaklı bir anlayış
gelişmiş ki, Kasım 2015’de Japan Today tarafından yayınlanan
habere göre Birleşmiş Milletler İnsan Hakları elçisi Maud de Boer-
Buquicchio Japonya’da liseli kızların %13’ünün ücret karşılığında
yaşça büyük erkeklerle vakit geçirdiği, hatta kimi zaman cinsel
ilişkide bulunduğunu iddia etmişti. Ancak resmi deliller sunamadığı
için iddiasını geri çekmek durumunda kalmıştı. Bu oran abartılmış
ya da gerçekçi olabilir, ancak şu bir gerçek ki, Japonya’nın
anime, manga vb. yayınlarda kız öğrencilerin onurunu korumak ve
daha fazla cinselleştirilmesini engellemek adına acilen bazı sınırlamalar
getirmesi gerekmektedir.
mart 2016 / hanabi 11