Hanabi sayı 3

Bu varsayımların dışında origaminin kökeninin
törensel kaplamada kullanılan özel bir sunum
türü olan noshiye dayandığını iddia eden
origami tarihçileri de vardır. Hatori, noshiyi şu
şekilde tanımlamaktadır: “bir tür katlanmış
ambalaj kâğıdı veya şerit halinde kesilmiş
deniz kabuklusu olmakla birlikte günümüzde
iyi şans sembolü olarak ambalaj kâğıdına
tutturulan veya basılan dekoratif öğe” (Hatori
2011, 4). HATORİ’nin tanımından anlaşılacağı
gibi noshinin iyi şans getireceği rivayet edilmektedir
ve origaminin Japonlar için iki boyutlu
yassı bir formun katlanarak üç boyutlu
bir forma dönüşmesi ve işlevsellik kazanmasından
çok daha fazla önem arz ettiği su götürmez
bir gerçektir.
Origami uygulamalarının en eski örneklerinden
bir diğeri ise ocho ve mecho adı verilen
kâğıt kelebeklerdir. Biri dişiyi biri erkeği sembolize
eden bu kâğıt kelebekler sake şişesi
ambalajlama için kullanılmaktadır ve bu ocho
ve mecho süslemeli sake şişeleri genellikle
düğün törenlerinde kullanılmaktadır. Origaminin
ilk uygulaması olduğu iddiaları, bu tür
ambalajlamanın ilk kez Heian döneminde
uygulanmasına dayandırılmaktadır, fakat bu,
henüz kanıtlanmamıştır (Hatori 2011, 4).
Geleneksel Japon düğünü yerine kilise düğününü
tercih eden Japon gençleri bile geleneksel
törendeki gibi düğünlerinde ocho ve
mecho ile süslenmiş sake şişeleri kullanmaktadırlar.
Origami tarihçesiyle ilgili varsayımların sonuncusu
ise samuray savaşçılarının kâğıdı
Edo döneminde (1603-1868) katladığı rivayetidir.
Buna göre samuraylar kâğıdı katlayıp,
içine özel hediyeler koymuşlardır; HATORİ bu
hediye verme şeklini samuray sınıfının bir nevi
etiketi olarak tanımlamaktadır ve HATORİ bu
geleneğin samuraylar arasında nesilden nesile
aktarıldığının altını çizmektedir (Hatori
2011, 4).
Buna ek olarak; törensel ambalajlamada kullanılan
origami hakkında yazılmış “Tsutsumi
no Ki” (1764) adlı kitabın yazarı ISE Sadatake,
kâğıdın 1333-1573 yılları arasında Muromachi
döneminde yazıldığını iddia etmektedir
(Hatori 2011, 5).
Origaminin kökenine dair pek çok rivayet olmasına
ve origami tarihçilerinin bir kısmının
origaminin kökeninin Japonya, bir kısmının
ise Çin olduğunu savunmasına rağmen, kesin
olan şey origaminin dünyaya yayılmasının Japonya
kaynaklı olduğudur. Tüm dünya ülkelerinin
bu eski ve mistik sanatı Japonca ismiyle
“origami” şeklinde ifade etmesi de bundan
kaynaklanır.
meraklısına:
Hatori, Koshiro. “History of Origami in the East and the West before Interfusion.” In Origami 5: Fifth International Meeting of
Origami Science, Mathematics and Education, by Pasty Wang-Iverson, Robert J. Lang and Mart Yim, 1-13. Singapore: Taylor
& Francis Group, 2011.
—. K’s Origami. http://origami.ousaan.com/library/historye.html (accessed September 2015).
Hiden Senbazuru Orikata. 1797.
Leboutillier, Linda. “Memories of Japan: Gift-Giving Season.” Random Thoughts. December 29, 2013. http://mettahu.
blogspot.com.tr/2013/12/memories-of-japan-gift-giving-season.html (accessed September 2015).
Origami Resource Center. Origami Resource Center. 2015. http://www.origami-resource-center.com/mecho-and-ocho.html
(accessed September 2015).
mart 2016 / hanabi 17