Hanabi sayı 3

Tarihçesine bakıldığında gekiga kavramının hemen hemen manga
kavramı kadar eski olduğu görülür. Modern anlamda mangalar özellikle
İkinci Dünya Savaşı sonrasında 1945-1952 yılları arasında Walt
Disney, King Features Syndicate gibi firmaların Mickey Mouse, Kedi
Felix, Güngörmüşler gibi gazetelerde bant olarak yayınlanan çizgi
serilerin Japon geleneksel resim sanatının etkileşimiyle ortaya çıkar.
İlk dönemlerde çoğunlukla çocuklara yönelik olan bu mangaların
öncüsü olarak Osamu TEZUKA (1928-1989)’nın çalışmalarını kabul
edebiliriz. Ancak bu ilk dönemde mangalar genelde göreceli olarak
daha küçük bir yaş kitlesine hitap eden Tetsuwan Atom (Astro Boy)
gibi macera bantlarını ya da daha genel bir yaş kitlesine hitap eden
Sazae-San gibi komedi çizgi bantlarını içeriyordu. Japonya çapında
mangaların popülaritesinin büyük patlama yaptığı 50’li yılların sonuna
doğru bazı genç çizerler daha farklı sanatsal ve edebi taleplerini
dile getirmeye başladılar.
Gekiga stilinin başlangıcını 1957 yılında Nagoya’da bulunan Central
Library (セントラル 文 庫 ) isimli küçük bir yayınevinden çıkan Yoshihiro
TATSUMİ (1935-2015)’nin “Hayalet Taksi” ( 幽 霊 タクシー)
serisine dayandırabiliriz. TATSUMİ, aynı zamanda, daha ciddi, gerçekçi
ve karanlık anlatıma sahip olan serileri çocuklara yönelik diğer
mangalardan ayırmak için Gekiga terimini ilk defa kullanan sanatçıdır.
TATSUMİ, sonrasında otobiyografik esintiler taşıyan “Sürüklenen
Hayat” (Gekiga Hyōryū 劇 画 漂 流 ) serisini yaratmıştır. Bu seride
TATSUMİ’nin kahramanı olan “Hiroshi” 1945-1960 yılları arasındaki
çalkantılı bunalım döneminde ailevi sıkıntılar, kardeşinin hastalığı
gibi sorunların arasında savaş sonrası dönemde sıkı bir rekabetin
olduğu manga piyasasında tutunmaya çalışır; Hiroshi idolü olan
Osamu TEZUKA ile aynı basamakları tırmanmayı hayal eder ki gerçek
hayatta da TATSUMİ, idolü olan TEZUKA ile hem meslektaş hem
de bir nevi stilistik rakip olmuştur. TATSUMİ’nin çalışmaları ona çok
sayıda Eisner Ödülü, Japon Mangaka Topluluğu Ödülü ve sonunda
Tezuka Osamu Kültür Ödülü’nü kazandırmıştır.
Gekiga’yı
Türkçeye
“dramatik
resimli
öykü” olarak
çevirebiliriz.
Gekiga’yı diğer
mangalardan
ayıran temel
özelliği
yetişkinlere
hitap etmesinin
yanında hikâye
anlatımı,
çizim ve konu
bakımından
daha gerçekçi ve
ciddi bir akışı
takip etmesidir.
Yoshihiro TATSUMİ’nin otobiyografik serisi “Sürüklenen Hayatlar - Gekiga
Hyōryū”「 劇 画 漂 流 」’dan kareler. Büyük hayranlık duyduğu Osamu TEZUKA’nın
ölümünden sonra yazarın iç dünyası.
mart 2016 / hanabi 35