24.01.2021 Views

Hanabi sayı 6

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Japonya’da Yılbaşı Alışkanlıkları // Kyoto’da

Art Aquarium Sergisi // İki Farklı Kültürün Tarihin

Akışını Değiştiren Karşılaşması: Kara Gemiler

Japonya’da // Hitachi Kaihin // Osaka’ya

Gitmeden Japonya Turu Bitmez! // Japon

Kültürü ve Tarihiyle İlgili Çevrimiçi Dersler // Subaru

XV // Japonya’nın İngilizce ile İmtihanı // Türklerin

Söylemek İstediği Japonca Bir Cümle: Nasılsınız?



Osewa ni narimasu *

Sevgili okurlarımız,

Destek ve ilginiz sayesinde yeni sayımız yayında!

Japonya’da yılbaşı nasıl kutlanıyor, biliyor musunuz? Yazarımız

Ayşegül Arkan İtou yılbaşı gelenekleri ile ilgili deneyimlerini

paylaşıyor.

Yayın Ekibi

Yazarlar

Kapak Fotoğrafı

Tasarım ve Uygulama

Katkıda Bulunanlar

Yayın Tarihi

Zeynep Ebru OKYAR, Gökberk

TALU, Günsu TAŞKÖPRÜ

Okan Haluk AKBAY, Ayşegül

ARKAN İTOU, Ryoko ASANO,

Sevde Nur GENÇ, Erdem Özkan

KELES, Zeynep Ebru OKYAR,

Ayşe ÖNCÜL, Zeren ÖZDAMAR,

Gökberk TALU

Okan Haluk AKBAY

“Abeno Harukasu”

Bilge BOSTAN

Takumi SUEMİTSU

Ocak 2018

Bu sayıda ABD’yle Japonya’nın tanışma öyküsü ile

başlayıp, Japoncanın İngilizceyle etkileşimini mercek

altına alıyoruz. Bu arada Türkçe ve Japonca ifade farklılıklarının

işlendiği “Türklerin Söylemek İstediği Japonca Bir

Cümle” bölümümüzde de “Nasılsınız?” sorusunun Japonca

karşılığını arıyoruz.

Japonya turumuza Osaka ile devam ediyoruz. Hiçbir turist

Osaka’yı görmeden Japonya gezisini tamamlamış sayılmaz.

Okan Haluk Akbay’ın Osaka notlarını ilginç bulacağınızı

düşünüyoruz.

Objektifimizi Osaka’dan Kyoto’ya çeviriyor ve Aralık 2017’de

düzenlenen sanat festivaline konuk oluyoruz. Ardından yılın

dört mevsiminde farklı renklere bürünen, çiçek cenneti Hitachi

Kaihin parkında bir yürüyüş yapıyoruz.

Geleneksel televizyon yayıncılığının internetle buluşmasının

sonucu ortaya çıkan film ve televizyon yapımcılığı ile

“çevrimiçi dağıtım” kuruluşlarından Amazon ve Netflix’in

Japonya’da sunulan içeriğine göz atıyoruz.

OKURUMUZUN DİKKATİNE;

Bu çalışma, tamamen gönüllü katkılarıyla hazırlanmış

olup, içindeki yazı ve kişiye ait fotoğrafları kaynak

göstermeden kısmen veya tamamen alıntılamamanızı,

hiçbir yöntemle kopya etmemenizi, çoğaltmamanızı ve

yayınlamamanızı rica ederiz. Çalışma içinden kullanmak

istediğiniz yazı ve belgeler olduğu takdirde konuyla ilgili

olarak lütfen hanabi.proje@gmail.com adresinden yayın

ekibiyle iletişime geçiniz.

Bu konuda göstereceğiniz özen için şimdiden teşekkür

ederiz.

Türkiye otomobil pazarındaki niş markalardan biri olan

Subaru’nun yeni XV modelinin incelemesini de bu

sayımızda okuyabilirsiniz.

Son olarak, kitlesel açık çevrimiçi kurslar (MOOC) ile

ilgilenen Japon kültürü meraklıları için de bir liste oluşturduk.

Faydalı bulacağınızı umuyoruz.

Yeni yılda keyifli okumalar dileriz!

* Japoncadaki ad-soyad sıralaması Türkçedekinden

farklı olduğu için yazılardaki kişi isimlerinde soyad

BÜYÜK HARFLERLE yazılmıştır.

Dergimizde yayımlanan yazılar yazarların kişisel görüşlerini

yansıtmaktadır.

HANABİ Ekibi

* Osewa ni narimasu, “Her zaman destek verdiğiniz için teşekkür ederim”,

“Desteğiniz, yardımınız için minnettarım, müteşekkirim”

anlamlarını taşıyan, geniş kullanım alanı olan bir tümce.

ocak 2018 / hanabi 1


içindekiler

4

5

7

17

20

Türkiye'deki Japonya

Dünya Gündemi

Bilmediğimiz Japonya

Kyoto'da Art Aquarium Sergisi

Hitachi Kaihin

8

11

Türklerin Söylemek İstediği

Japonca Bir Cümle:

Nasılsınız?

Japonya'da Yılbaşı

Alışkanlıkları

2 hanabi / ocak 2018


Japonya'nın İngilizce ile İmtihanı

Televizyon İzleme Alışkanlıkları Değişiyor

Subaru XV

Japon Kültürü, Tarihi ve Dili Üzerine

Hazırlanmış Çevrimiçi Dersler

44

72

76

80

28 48

İki Farklı Kültürün

Tarihin Akışını Değiştiren

Karşılaşması:

Kara Gemiler

Japonya'da

Osaka'ya Gitmeden

Japonya Turu Bitmez!

ocak 2018 / hanabi 3


türkiye'deki japonya

Derleyen: Bilge BOSTAN

26. Ankara Japonca Konuşma Yarışması

Türk Japon Vakfı

Kültür Merkezi Özdemir

Sabancı Salonu'nda 19

Kasım 2017 tarihinde

düzenlenen yarışmanın

açılışında Türk Japon

Vakfı Başkanı Celal Tayyar

SADIKLAR ve yeni atanan

Japonya Büyükelçisi Akio

MİYAJİMA birer konuşma

yaptılar.

Japoncayı temel düzeyde konuşan katılımcılardan oluşan A grubu ile Japonca üzerine

eğitim veren üniversite veya liselerde 2 yıldan uzun süre eğitim görmüş veya bu

okullardan mezun katılımcılardan oluşan B grubunda toplam 14 kişi yarıştı. A grubu

birincisi "Manevi Desteğim, Hijikata Toşizou" başlıklı konuşmasıyla Çağla KÜRKLÜ,

ikincisi Ayça KÜRKAN, üçüncüsü Yaren KIROĞLU oldu. B grubunda ise birinci

"Dost Kelimesinin Anlamı" başlıklı konuşmasıyla İdil IŞIKVEREN, ikinci Esra AKKAŞ,

üçüncü ise Yağmur ÖZ seçildi. İnternet üzerinden canlı olarak yayınlanan yarışmanın

birincileri Japonya gezisi ile ödüllendirildi.

Penceremden Japonya V

JİKAD (Japonya İzmir Kültürler Arası Dostluk Derneği) ve sponsorları tarafından

düzenlenen "5. Penceremden Japonya Tanıtım ve Japonca Konuşma Yarışması" finali

bu yıl 25 Şubat Pazar günü yapılıyor. "Türkçe blog" ve "Japonca konuşma" dallarında

yapılan yarışmada blog dalında yarışmacılar Japonya ve Japon kültürü ile ilgili olmak

kaydıyla istediği herhangi bir konuyu seçebiliyor. Değerlendirmeler ise yarışma günü

“izleyici oylaması” ile yapılıyor. Japonca konuşmada ise Japonca öğrenmek için

gayret gösteren kişilerin teşvik edilmesi amaçlanıyor. Bu dal, beş üyeden oluşturulan

jüri tarafından değerlendiriliyor.

Yarışmaya başvurular 31 Ocak tarihinde sona erdi. Yarışma ile ilgili gelişmeleri ve

önceki yarışma sonuçlarına dair bilgileri http://penceremdenjaponya2018.jikad.org.tr

adresinden görebilirsiniz.

27. İstanbul Japonca Konuşma Yarışması

11 Mart 2018 tarihinde düzenlenmesi planlanan “27. İstanbul Japonca Konuşma

Yarışması” için son başvuru tarihi 16 Şubat 2018 saat 17.00 olarak açıklandı.

Katılım için şahsen veya posta ile Japonya İstanbul Başkonsolosluğu'na başvurmak

gerekiyor. İlgili belgeler http://www.istanbul.tr.emb-japan.go.jp/consulate_t/bunka/

benron2018_t.html web adresinden indirilebilir.

4 hanabi / ocak 2018


türkiye'deki japonya

Derleyen: Zeynep Ebru OKYAR

2017'de Türkiye'de Okurlarla Buluşan

Japonya Kökenli veya Japonya ile İlgili Kitaplar *

Karanlıktan Sonra - Haruki MURAKAMİ, Çeviren: Ali Volkan ERDEMİR, Doğan Kitap.

Fırın Saldırısı - Haruki MURAKAMİ, Çeviren: Ali Volkan ERDEMİR, Doğan Kitap.

Buruk Ayrılık - Osamu DAZAİ, Çeviren: Hüseyin Can ERKİN, Japon Yayınları.

Savaş Sanatı ve Stratejisi: Beş Çember Kitabı - MİYAMOTO Musashi, Çeviren: Erdal

KÜÇÜKYALÇIN, Japon Sanat Merkezi.

Prenses Kaguya - Anonim, Çeviren: Erdal KÜÇÜKYALÇIN, Resimleyen: Emel KEHRİ,

Japon Sanat Merkezi.

Başlangıcından Günümüze Japon Sineması - Ahmet Ziya SEKENDİZ, Ayşe ALTUN,

Birsen ALBAYRAK, Deniz BALCI, Ercan GÜROVA, Gökhan KULOĞLU, Olca KARASOY, Yeter ŞEKO;

Yayına Hazırlayan: Gökhan KULOĞLU, Japon Yayınları.

Bir Osmanlı Kurmayının Gözünden Rus-Japon Harbi - Doruk AKYÜZ, Dergah Yayınları.

Japon Dili ve Kültürü Eğitimi Araştırmalarına Yeni Yaklaşımlar - Yayına Hazırlayanlar:

Dr. Aydın ÖZBEK, Dr. Tolga ÖZŞEN, Dr. Kenji KAWAMOTO, Paradigma Akademi Yayınları.

Japon Masalları (e-kitap) - Karl ALBERTİ, Defenestration Press.

Babama Japonya'yı Sevdiren Kadın - Hasan KOCAMANOĞLU, Cinius Yayınları.

İkigai: Japonların Uzun ve Mutlu Yaşam Sırrı - Héctor GARCÍA, Francesc MİRALLES,

İndigo Kitap.

Japonya: Modern Bir İmparatorluğun Anatomisi - Serdar Nazım KÖLÜRBAŞI,

Küsurat Yayınları.

Cehennemin Kapıları: Seçilmiş Japon Hikâyeleri - Kolektif, Çeviren: Samih TİRYAKİOĞLU,

Tema Yayınları

Japon Sevgili - İsabel ALLENDE, Çeviren: İnci KUT, Can Yayınları.

* Bu liste için ideefix.com ve pandora.com sitelerindeki yayın tarihleri dikkate alınmıştır

dünya gündemi

Japon Astronotun Ölçüm Hatası!

Uluslararası Uzay İstasyonu ISS'de görevli Japon astronot Norishige KANAİ, 8 Ocak

2018'de attığı tweet ile yürekleri ağızlara getirdi!

İstasyonda bulunduğu 3 haftanın sonunda boyunun 9 cm uzadığını ve dönüşte

bineceği Soyuz mekiğindeki koltuğa sığamayacağı endişesi taşıdığını paylaştı

takipçileriyle. Yer çekiminin omurgaya yaptığı etkinin ortadan kalkması ile

astronotların uzayda 3-5 cm uzamaları normal kabul ediliyor; ancak bu genel kabul

çerçevesinde dönüş aracındaki yerleri tasarlanan astronotlar için, 9 cm gibi bir

uzamanın "sığmama riski" ortaya çıkartacağı kesin! Neyse ki, sorun, beklentilerin

dışında bir gelişme değil, bir ölçüm hatasına bağlandı. KANAİ, ilk paylaşımından 18

saat sonra yeni bir mesaj paylaşarak ölçüm hatası olduğunu ve boyunun yalnızca 2

cm uzamış olduğunu açıklayarak özür diledi.

http://www.bbc.co.uk

ocak 2018 / hanabi 5


dünya gündemi

6 hanabi / ocak 2018

2018 "Köpek Yılı"

Sadık, zeki, cana yakın ve

enerji dolu olarak bilinen

köpek, "insanın en iyi dostu"

unvanını da taşıyor aynı

zamanda. Japonya'da da

takip edilen 12 hayvanlı Çin

takvimine göre 2018 "köpek

yılı". Yani önümüzdeki

ayların, köpeğe atfedilen

bu özellikleri taşıyacağına

inanılıyor.

Astrologlara göre 2018,

özellikle çok çalışan ve iyi

iletişim kuranlar için, son derece güzel ve zenginlik içinde geçecek. Çin kültüründe

çalışmasından (bazen yedek et olarak da) fayda sağlanan bir hayvan olarak saygı

gören köpek, toplumsal adalet ve eşitlik bazında bu yılı etkileyecek. Kendileri ve

çevreleri için daha fazlasını talep eden kişilerin, toplumsal farkındalığı ve sosyal

hareketleri arttıracağı bir yıl olacağı düşünülüyor. Köpeklerin "evin koruyucusu"

pozisyonu da, saldırganlığın azalıp savunma güdülerinin artacağına ve barışa

yoruluyor.

Köpek yılında doğmuş kişilerin sadık, inançlarına bağlı, çevresiyle uyumlu, dürüst ve

etik anlayışı güçlü kişiler olduğu söyleniyor. Başkalarına güvenmekte ise ciddi sıkıntı

yaşadıklarına dair genel bir kanı var.

Köpek yılında doğmuş bazı ünlüler: Socrates, Winston Churchill, Mariah Carey, Elvis

Presley, Madonna, Uma Thurman, Freddy Mercury, Liza Minelli, Lenin, Cher, Bill

Clinton, George W. Bush, Prens William.

Eğer siz de 1946, 1958, 1970, 1982, 1994 ya da 2006'da doğduysanız,

bu yıl sizin yılınız!

2018'in "köpek yılı" olmasına dayanarak verilen birkaç tavsiyeye göz

atmak isteyebilirsiniz:

• Dört ayaklı dostlarımızın en önemli özelliği olan sadakate dikkat

edelim!

• Beklenti içindeki bir köpeğin heyecanlı kuyruk sallamasını

gözünüzün önüne getirin:

İşte o coşkuyla pozitif olalım, hayatın ve 2018 yılının bize

getireceklerini o hevesle bekleyelim!

• Sürü yaşantısını ve hiyerarşiyi iyi bilen köpekler gibi, bize emeği geçen,

bize rehberlik eden hocalarımızın, üstlerimizin değerini bilip azimle birlikte

çalışalım!


bilmediğimiz japonya

İmparator Tahttan Çekiliyor

Geçtiğimiz sene yaptığı açıklamayla Japon İmparatoru Akihito tahtı bırakmak

istediğini açıklamıştı. Haziran ayında parlamentoda yapılan görüşmeler sonucunda

imparatorun tahttan çekilebilmesine olanak tanıyan bir kanun çıkarıldı. Bu kanuna

göre İmparator Akihito 30 Nisan 2019 tarihinde tahttan ayrılabilecek. Yerine ise en

büyük oğlu Veliaht Prens Naruhito geçecek.

Ülke tarihinde en son1817 yılında İmparator Kokaku tahttan çekilmişti.

Japonya'da Erişkinlik Yaşı Değişiyor

Japon hükümeti, yasal erişkinlik yaşını 20'den 18'e indirecek bir düzenlemeyi Ocak

ayında parlamentoya sunuyor. Düzenlemenin kapsamında Medeni Kanun'da yer

alan 24 maddede ilgili değişikliklerin yapılması ve İmparatorluk Kanunu'nda yer alan,

imparatorun ve veliahtın görev alması için en az 18 yaşında olmasını gerektiren

maddenin iptali bulunuyor. Başka bir deyişle, imparator için uygulanan istisnanın tüm

halka yayılması ve istisna kanununun gereksizleşmesi söz konusu.

Kanun değişiklik teklifi kabul edildiği takdirde 2022'den sonra yürürlüğe girmesi

bekleniyor.

Peki bu değişiklik ne anlama geliyor?

18-19 yaşında ve ekonomik özgürlüğü olan kişilerin aile rızası aranmadan kira

kontratı yapabilmesi ve otomobil satın alması mümkün olabilecek. Hükümet ayrıca bu

yeni hak sahibi vatandaşları hedef alabilecek dolandırıcılardan korumak için tüketici

kanununda da birtakım değişikliklere gitmeyi planlıyor. Planlanan bu yasa değişikliği,

alışveriş ve Ticaret Kanunu kapsamındaki birtakım faaliyetleri 18-20 yaş grubuna da

özgür kılıyor; ancak alkol, sigara tüketimi ve kumar konularında sağlık ve bağımlılık

risklerini gözeterek 20 yaş sınırının korunması öngörülüyor.

"Çocuk suçları"ndaki yaş sınırının da değiştirilip değiştirilmeyeceği ise henüz

netleşmiş değil.

Kaynaklar: The Japan Times, Mainichi Shimbun

ocak 2018 / hanabi 7


Yazı: Ryoko ASANO

おげんきですか。

OGENKİ

DESU KA?

げんきです。

GENKİ

DESU.

Designed by kraphix / Freepik

8 hanabi / ocak 2018

*Hanabi Notu: Ryoko ASANO’nun bu yazısı ilk kez HÜDİL, Bahar-Yaz 2011 (6-7. sayı), s. 19’da

yayımlanmıştır. Yazısını Hanabi okurlarıyla paylaşmamıza izin verdiği için kendisine teşekkür ederiz.


İlk önce, bu sayfayı okuyan herkese şöyle söyleyeyim: Merhaba! Nasılsınız?

Ne olursa olsun, “Merhaba!”dan sonra “Nasılsınız?” demeden hiçbir konuya geçemiyorsunuz...

İçiniz hiç rahat olmuyor, öyle değil mi? Karşınızda birden fazla kişi olursa, herkese tek tek “Nasılsınız?”

diyorsunuz. Bazen defalarca soruyorsunuz: “Daha nasılsınız?”, “Daha daha nasılsınız?”

diye... Nasıl cevap vereceğimi bilemiyorum...

Japonya’dan görevli olarak gelen Japon bir mühendis, bir sabah iş yerindeki bir Türk mühendisi

aramış. “Günaydın” demiş ve hemen konuya girmiş. Türk mühendis ise bir şey mi oldu, diye çok

korkmuş. Hâlbuki Japon mühendisin bahsettiği sadece sıradan bir konuymuş. Aslında Japon

mühendis, “Günaydın” dedikten sonra “Nasılsınız?” diye hatırını sormalıydı. Ama onu yapmadığı

için Türk mühendis de önemli bir şey oldu sanmış. Japon mühendis “Nasılsınız?” diye sorsaydı

korkutmazdı...

Neden sormadı? Çünkü Japonların böyle bir alışkanlığı yok. Dolayısıyla “Nasılsınız?” demek aklına

gelmemiştir.

Aslında yukarıdaki diyalog Japonya’da çok normaldir.

Dizi ve/veya çizgi filmlerine bakarsanız,

“Merhaba!” (Konnichiwa.)

“Merhaba! Nasılsınız?” (Konnichiwa. Ogenki desu ka?)

“İyiyim, siz nasılsınız?” (Genki desu. Anata wa ogenki desu ka?)

“Ben de iyiyim, teşekkürler.” (Watashi mo genki desu. Arigato gozaimasu.)

gibi bir diyaloğun hiç olmadığını fark edersiniz. Ama tabii ki bu “Japonlar karşısındaki kişinin

nasıl olduğunu merak etmiyor” anlamına gelmez. Japonlar böyle kişisel soruları ilk başta sormuyorlar.

Onun yerine, önce hava durumu vb. başka şeylerden bahsederler. İş yerinde ise “Her

zaman destek verdiğiniz için teşekkür ederim.” gibi şeyler söyler ve asıl konuya geçerler.

Bana “Nasılsınız cümlesinin Japoncası ne?” diye soran çok. Ben de hemen cevap veremiyorum,

her sorulduğunda kara kara düşünüyorum. Aslında kitaplarda “Nasılsınız?” cümlesinin Japoncası

「おげんきですか。(Ogenki desu ka?)」olarak verilir. Acaba bu doğru mu, yanlış mı? İlk

önce kim, nerede söylemeye başladı? Hiçbir fikrim yok.

「おげんきですか。(Ogenki desu ka?)」mektupta yazılabilir ama konuşma dilinde pek kullanılmıyor.

Çok uzun zaman görüşmediğiniz kişiyle görüştüğünüz zaman söyleyebilirsiniz. Ama bu

da tam olarak doğru olmaz. 「おげんきですか。(Ogenki desu ka?)」dan ziyade başka bir ifade

tercih edilir. Ayrıca “Nasılsınız?” ifadesi her gün ya da sık sık görüştüğünüz kişiye asla sorulmaz.

Sorulduğu zaman çok garip karşılanır.

Her dil, onun kullanıldığı topluma uygun bir şekilde değişir. Onun için 「おげんきですか。

(Ogenki desu ka?)」Türkiye’de standart Japonca olmuştur. Tabii ki bunu Japonlara da söyleyebilirsiniz.「おげんきですか。(Ogenki

desu ka?)」demek yanlış değil.

Çünkü içinizden gelerek söylüyorsunuz. Karşınızdaki kişiye karşı sevgi ve saygıyı gösteriyor.

Fakat Japonya’da öyle sorulmadığı için karşınızdaki Japon “Neden bana Ogenki desu ka? diyor”

diye düşünebilir. Bazen cevap alamayabilirsiniz ya da geç alabilirsiniz. O zaman da lütfen üzülmeyin...

Sizi sevmediklerinden değil, öyle bir alışkanlıkları olmadığı içindir.

ocak 2018 / hanabi 9


Ben de ilk günlerde bu soruya hiç alışamamıştım.

Biri bana “Konnichiwa. Ogenki desu ka?”

dediği için “Hai, genki desu (Evet, iyiyim).” diyordum.

Ama aklımda hep “Acaba neden soruyor?

Hâlimde bir şey mi var? Kötü mü görünüyorum?”

soruları oluyordu.

Japonca dersinde öğrenciler “Nasılsınız?” cümlesinin

Japoncasını sorduğunda “Öyle durumda

Nasılsınız? demiyoruz” diyorum. “Nasılsınız?”

demek istediğim zaman Japonca yerine Türkçesini

yani “Nasılsınız?” demeyi tercih ediyorum.

Çünkü ifadenin ne Japoncası ne de Japonların

böyle bir alışkanlığı var. Fakat öğrencilerim bir

şekilde “Nasılsınız?” cümlesinin Japoncasını öğrenip

yanıma geliyor ve “Ogenki desu ka?” diye

soruyorlar. Onlara kıyamıyorum ve “Hayır” diyemiyorum.

Japon kültürüne uymuyor ama ayıp

bir şey de değil. Onun için ben de cevap olarak

“Genki desu.” diyorum ve sıcak bir ortam oluşuyor.

Aslında çok hoş ve mutluluk verici bir şey...

Böylece ben de alıştım, daha doğrusu alıştırıldım.

Ve artık “Ogenki desu ka?” demeden konuya

geçemez oldum. Bazen de ilk ben soruyorum

“Ogenki desu ka?” diye... Aslında Japonca öğretmeni

olarak öyle söylememeliyim, uyarmalıyım.

Ama yukarıda dediğim gibi, her toplumun kendi

dili vardır. Onun için bunu da Türkiye’nin standart

Japoncası olarak kabul ediyorum.

Tabii ki Japonya’da böyle bir diyaloğun olmadığını

söylemeyi de unutmuyorum.

Enerji dolu Japonca

Öğretmeni ve TRT

Japonca Masası Şefi

Kokugakuin Üniversitesi’nden

mezun oldu.

Bir kısmetle Türkçeyi tanır

tanımaz ona hayran kaldı.

Birkaç kez kısa süreliğine

Türkiye’de kalarak Türkçe

öğrendi.

2000 ile 2003 yıllar arasında

Türkiye’de bir devlet

kurumunun son derece önemli

bir sisteminin kurulmasında

görev aldı. Tamamladıktan

sonra 2003 yılında Ankara’ya

taşındı.

Ankara Üniversitesi Sosyal

Bilimler Enstitüsü Çağdaş

Türk Lehçeleri ve Edebiyatları

Ana Bilim Dalı’nda yüksek

lisans programını tamamladı.

Şu anda üniversitenin yanısıra

çeşitli yerlerde de Japonca

eğitimi veriyor.

“Doğru Yerde Doğru Japonca

Kursu” kurucusu.

Kedi kralı Bonita ve gamsız

prenses Kennedy-san ile

birlikte fıkra gibi yaşam

sürdürmektedir.

www.facebook.com/ryaryako

ryaryako@gmail.com

10 hanabi / ocak 2018


HATSUMOUDE

JAPONYA’DA

YILBAŞI ALIŞKANLIKLARI

Yazı ve Fotoğraflar: Ayşegül ARKAN İTOU

Herkese merhaba! Beni hatırlıyor musunuz acaba?

Japonya’da Kushimoto Belediyesi’nde Türk memur

Ayşegül Arkan. Şimdi soyadım değişti İtou oldu!

Evet, çünkü bir Japon ile evlendim. Tekrardan yoroshiku!

ocak 2018 / hanabi 11


Burada ne iş mi yapıyorum? Her türlü işi yaparım…

Neden mi böyle dedim? Geçtiğimiz

günlerde Tokyo Büyükelçisi eşi ile birlikte

Kushimoto’yu ziyarete geldi Biz de misafir

ettik tabii ki… O zaman büyükelçinin eşi bana

dedi ki “Sen Kushimoto’da her şeyden sorumlu

vekil misin?” Çok güldük ama haklıydı, her

şeyi yapıyorum: rehberlik, turizm, çevrecilik,

kültürel etkinlikler, tercümanlık, çevirmenlik,

öğretmenlik! Tabii ki hiç şikâyetim yok, hatta

çok çok memnunum buradaki hayatımdan da

işimden de…

Neyse çok konuştum ben, artık asıl konumuza

gelelim. Bu yazımda sizlere “Japonya’da

yılbaşı”ndan bahsedeceğim! Japonya’da yılbaşları

çok güzel geçer. Herkes yeni bir yıla

başlamanın heyecanı ile geçirdiği yılı düşünerek

yeni yıla hazırlanır.

Japonya’da oshougatsu!

Oshougatsu yeni yıla girmeden birkaç gün

önceyi ve yeni yıla girdikten sonaraki birkaç

günü kapsar. Japonya’da bir sürü yapmanız

gereken şey vardır oshougatsu’da!

Mesela 大 掃 除 , oosouji büyük temizlik yapılır.

Bütün ev temizlenir. Bütün ofis temizlenir.

Herkes ofisteki masasını temizler. Tertemiz

bir şekilde yeni yıla girmek için hazırlanır. Ben

de geçen yıl evimi temizledim. Belediyedeki

masamı temizledim, gereksiz evrakları attım.

Yeni yıl için iş planlarımı yaptım. Yıl içinde

yaptığım yanlışları-doğruları düşündüm ve

12 hanabi / ocak 2018


OSECHİRYOURİ

Kotoshi

mo

yoroshiku

onegaishimasu

今 年 もよろしく

お 願 いします

1 Ocak’tan itibaren söylenen bu cümlenin Türkçede tam

karşılığı olmasa da, “Bu yıl da size zahmet vereceğim;

şimdiden teşekkür ederim” gibi bir anlam taşır.

yeni yıla yeni düşünceler ve kararlarla girdim. Hani bizde “yeni

yıla nasıl girersek öyle geçer” diye bir söz var ya onun gibi... Yeni

yıla temiz girmek önemli! Hem manevi hem de görünür açıdan

temiz olmak lazım!

Yine Japonya’da en önemli işlerden biri de, 年 賀 状 nengajou, yani

yılbaşı tebrik kartı. Bazı Japonlar abartısız 80-100 kişiye kart

gönderiyorlar. Hem de değişik değişik kartlar. Bu kartları kendiniz

yapabiliyorsunuz da. Ailenizin fotoğrafını alıp, bu işi yapan

fotoğrafçılara, dükkânlara, serbest çalışan kişilere kartlarınızı

bastırtabildiğiniz gibi,, bilgisayarda kendiniz de hazırlayıp bastırabiliyorsunuz!

Öyle eskisi gibi elde yazan kalmadı artık! Ama

yani 80 tane, 100 tane de elle nasıl yazılsın canım, acımak lazım

o insanlara da... Bense anca 10-15 kişiye gönderiyorum. O da

şöyle: Önceki yıl sana gönderen kişilerin adresini kaydediyorsun

ve ertesi yıl mutlaka sen de gönderiyorsun, yoksa çok ayıp! O

yüzden bana gönderen kişilere ben de gönderiyorum. Anca 10-

15 kişi! Postanede özel olarak yılbaşı kartı için gönderme kutuları

var. Yazdığınız kartları oraya atıyorsunuz. 27 Ocak’a kadar atarsanız

1 Ocak’ta sabah saat 10’a kadar ulaşıyor yılbaşı kartlarınız.

Yeni yıla uyanıp yavaş yavaş kahvaltınızı yapıp posta kutunuza

bakıyorsunuz. Gelen kartların içinde sizin göndermediğiniz kişiler

varsa hemen cevap yazıyorsunuz ve o gün içinde gönderiyorsunuz.

Japonya’nın neresinde olursanız olun zaten 3 gün içinde

ulaşıyor gönderdiğiniz yere.

Benim en sevdiğim şey ise... Japonya’da 31 Aralık akşamı yenen

年 越 しそば toshikoshi soba... Ben nedense çok seviyorum bunu!

Aslında soba her zaman yenilebilen bir makarna, ama ben özellikle

bu yılın son gecesinde yenen sobayı çok seviyorum... Her yıl

yiyorum, hem de gece geç saatlerde! :) Peki neden soba da udon

değil mesela?... Nedeni şuymuş: Soba diğer makarna türleri gibi

kalın olmadığından kopması kolay. Böylece eski yılda yaşanan

bütün kötü şeyleri kesip bir kenara bırakmak gerek diye soba yeniyormuş.

Bir de zıt anlam olarak, soba uzun bir makarna türü, bu

yüzden “uzun yaşam”ı simgeliyormuş. Yani yeni yılda “bundan

sonra da uzun bir yaşam olsun” diye dilek dileyip bu sobayı yiyorlarmış.

Ne ilginç değil mi?

Sevdiğim şeylerden bir diğeri de yılbaşında yenen お 節 料 理

osechiryouri. Osechiryouri, o bölgede ünlü olan yiyeceklerden

yapılan yemeklerdir. Bolluk ve bereket getirsin diye yenirmiş. Genelde

her Japon yılbaşı akşamı bu yemeği yer. Marketlerde ve 24

saat açık olan büyükçe bakkal olarak tanımlayabileceğimiz konbinilerde

de satılır bu yemek. Tek başına yaşayan insanlar bile

yılbaşı akşamı kesinlikle osechiryouri yer, deniyor. O kadar önemli

yani! Ben bu yemeği de çok seviyorum... Buralarda taze balıklar

sofrayı süsler... Tabii ki başka başka şeyler de çok var!

ocak 2018 / hanabi 13


Shinnen

akemashite

omedetō

gozaimasu

新 年 あけまして

おめでとうございます

1 Ocak’ta söylenir. “Yeni

(başlayan) yılınız kutlu olsun”

anlamındadır.

drufisher ©Flickr

Japonya’da yeni yılda yapılan özel şeylerden

biri de 初 詣 hatsumoude… Hatsumoude dedikleri,

”ilk tapınak ziyareti”. Yeni yıla girdikten

sonra 1 Ocak’ta ilk yapmanız gereken,

tapınağa gidip dua etmek, omikuji dedikleri

fal kâğıtlarından çekmek! Bu ilk ziyaret için

saatlerce tapınak önünde bekleyen Japonlar

bile var. Ben de bir keresinde bir arkadaşımla

gittiğimde 5 saat beklemiştim soğukta! Bir

keresinde de Japonya’daki ailem ile birlikte

kimono giyip tapınak ziyaretinde bulundum.

Bir de tapınaklara herkes gidebilir. Öyle yılbaşı

diye özel ayinleri yok, o yüzden gitmenizde bir

sorun yok tapınaklara...

Yeni yıl geldikten sonra ilk güne biraz geç

uyanılır. Evin babaları veya büyükleri ilk gün

sabah da olsa osake içerler. Bu da temizlenmek

anlamındadır. Çünkü Japon sakesi sağlığa

iyi gelir diye düşünülür. Bembeyaz olduğu

için temizlik anlamı da vardır. Yılın ilk 5 günü

bankalar da dahil her yer tatildir. Herkes evinde

rahat eder. İşe gitmez, dinlenir. Japonya’da

buna Oshougatsu yasumi yani yılbaşı tatili

denir. Bu yüzden birçok Japon evden dışarı

çıkmayacağı için rahat rahat osakesini içer.

OMİKUJİ

Yine çocukların çok sevdiği お 年 玉 otoshidama...

Ben de bu yaşıma geldim ama hâlâ

toshidama alıyorum! Daha doğrusu veriyorlar

sevenlerim sağolsun, benim büyümemi istemiyorlar

galiba! Otoshidama, çocuklara verilen

yılbaşı harçlığı! Japonya’da öyle harçlığı

pat diye eline vermiyorlar. Öncelikle kaç para

olduğu insan içinde görülsün istemiyorlar. Bu

yüzden küçük tatlış tatlış zarfları var özel olarak

otoshidama için, o zarfların içine koyup

veriyorlar. Ben de ilk aldığımda çok sevindim

hatta 1 yıl boyunca kullanmadım; ama kullanmamak

ayıpmış galiba, “Kullan” dediler, ben

de sonra kullandım. Yoksa saklamak isterdim

hep, ne güzel, saklasam n’olurdu ki değil mi

ama?

Evet, yeni yıla girdikten sonra ikinci gün yapılacak

işlerden biri de özel fırça ve mürekkeple

yazdığımız kanjiler! Bir kâğıda fırça ile yeni

14 hanabi / ocak 2018


yıldaki rüyanızı, amacınızı yazıyorsunuz. Buna

ise, 書 初 め kakizome deniyor. Buraya istediğinizi

yazabilirsiniz! Ne amacınız, ne hayaliniz

varsa...

İşte bu şekilde Japonya’da yılbaşında yapılacak

pek çok şey var! Benim yazmadığım ya da

benim deneyimlemediğim şeyler de çok var.

Bir de her bölgenin ayrı kültürü ve ayrı gelenekleri

var. Hepsini deneyimlemek için her

yıl ayrı ayrı bölgelerde yaşamak gerekir. Ona

da hayat yetmez canım... Ama keşke öyle bir

şansımız da olsa! Düşünsenize her yeni yıla

başka başka yerlerde giriyorsunuz. Başka

başka şehirlerde... Hayat daha eğlenceli ve

öğretici olabilir belki de...

Kadomatsu ve Shimenawa

Son olarak benim deneyimlemediğim ya da

fazla görmediğim ama ‘”Japonya’da oshougatsu”

yazdığınızda bilgi olarak karşınıza

çıkacak birkaç şeyi tanıtacağım. Şimdilerde

fazla yapılmayan ya da yapılsa da anlamı yani

neden yapıldığı bilinmeyen birçok gelenek var.

O geleneklerden biri, 門 松 kadomatsu süsü.

Kadomatsu, bambudan yapılan bir süstür.

Evin girişine konulur. Yılın başında eve gelen

tanrılara “Hoşgeldin” demek için evin girişini

süslüyorlar. Ama artık bunu yapan evler çok

az, hatta ben hiç görmedim desem abartmış

olmam. Onun yerine şimdilerde en yaygın

olan, 締 め 縄 shimenawa var. Bu ise kadomatsuya

göre daha sade ve kapının girişine

konmuyor da kapıya asılıyor. “Buradan sonrası

Tanrıların geleceği yerdir, bu yüzden kötülükler

ya da şeytan buradan içeriye giremez”

anlamındadır. Şimdilerde evlerinin girişlerini

kadomatsu ile süsleyenlerden çok shimenawa

ile süsleyen Japonlar var.

OTOSHİDAMA

KADOMATSU

Tadashi Yoshida ©Flickr

ocak 2018 / hanabi 15


KAGAMİMOCHİ

Japanexperterna.se ©Flickr

Kagamimochi

鏡 餅 Kagamimochi yuvarlak, bembeyaz pirinç

kekidir. Bu kek, pirincin sıcak suda saatlerce

dövülmesiyle yapılır. Yumuşacık olan

pirince yuvarlak bir şekil verirler. Bembeyaz

olduğu için, ayrıca tapınaklarda tanrının olduğu

yere ayna koyulduğu için bu mochiye kagami

mochi, yani ayna mochisi denir. Kagamimochi,

26 Aralık-28 Aralık tarihleri arasında

süslenir ve 29 Aralık’ta süslenen bu mochi

yenilir. Böylece tanrıya sunulan bu kutsal pirinç

sayesindesağlıklı olunacağına inanılır.

Seviyorum bu meşguliyeti. Elimden geldiğince

ben de uymaya çalışıyorum bu geleneklere.

Gelenek diyorum çünkü her şeyi dine göre

yapmıyorlar. Evet, oshougatsu, Japonya’da

Şinto dininin etkisiyle kutlanıyor ve yukarıda

saydıklarımın hepsi Şinto dininin etkinlikleri.

Fakat Japonya’da din unsuru o kadar önemli

değil, yani Budizm ve Şintoizm içiçe girmiş.

Çok katı budist olan Japonlar bile oshougatsu

kutluyor. Evet, belki yukarıda saydığım her

şeyi yapmıyor; mesela kadomatsu ya da shimenawa

falan süslemiyor ama kagamimochi

yapıyor. Yani aslında kafalarına göre takılıyorlar,

bir kural yok. “Budist isen bunları yapamazsın!”

yok. Çünkü Budizm ve Şinto artık

ayrılmaz olmuş. Gelenek olmuş. Belki de bu

yüzden Japonya’da çok fazla kavga-gürültü

olmuyor. İnsanlar dine karşı o kadar sıkı sıkı

bağlanmamış; daha doğrusu din olarak değil

gelenek görenek olarak bağlanmış. Belki iyi,

belki kötü!

Japonya’da oshougatsu işte böyle geçiyor!

Herkes meşgul herkes bir şeyler yapıyor! Ben

de Japonlaştım mı, ne oldu bilmiyorum ama

Japonya’da yaşayan bir yabancı olarak Japon

gelenek göreneklerine saygı duyduğum ve ilgi

duyduğum için elimden geldiğince oshougatsunun

tadını çıkarıyorum her yıl!

O zaman bir sonraki sayıda da görüşmek üzere!

Hoşcakalın!

Bu yıl hepimiz için iyi bir yıl olsun!

16 hanabi / ocak 2018


KYOTO’DA ART AQUARIUM

SERGİSİ 2017

Yazı ve Fotoğraflar: Ayşe ÖNCÜL

İki yıl aradan sonra yeniden

sanatseverlerle buluşan

Art Aquarium Sergisi, Kyoto’nun

ünlü Nijo-jo kalesinde

25 Ekim - 11 Aralık 2017

tarihleri arasında

gerçekleştirildi.

Çeşitli boyut ve biçimlerdeki

akvaryumlarda bulunan koi ve

Japon balıklarını görmek için

seyirciler soğuk havaya rağmen

uzun kuyruklar oluşturdular.

ocak 2018 / hanabi 17


18 hanabi / ocak 2018

Nijo-jo kalesindeki tek dış mekân sergisi olan Art Aquarium aynı zamanda

kalenin en büyük sergisi olma özelliğini de taşıyor ve normalde ziyarete kapalı

olan Ninomaru Sarayı Bahçesi gibi kısımları gece görme imkanı sunuyor. Şu ana

kadar 7,5 milyon ziyaretçisi olduğu ifade edilen sergi, sonbaharın kışa döndüğü

günlerde Kyoto’yu ışık ve çeşit çeşit renklere büründürdü. 400 yıldan uzun bir

geçmişi olan Nijo-jo kalesi aynı zamanda Edo döneminin simgelerinden birisi

olduğu için, sergideki “Geç Edo”, “Meiji’nin Başı” ve “Modern Toplum” temaları

ile de özel bir uyum sergiliyor. Yine sergideki akvaryumlardan bir kısmı, Edo

kültürünü sembolize eden “Edo Kiriko” camından, bir kısmı ise Edo döneminde

kullanılmakta olup, Meiji dönemine kadar gelişim ve değişimini sürdürerek “Kutani

ware” olarak adlandırılan seramikten yapılmış. Sergide Japonya’nın batısında ilk

defa sergilenen parçalar bulunmakta.


Serginin bir parçası olarak

kurulan “Suigi Sahnesi”nde

özel danslar sergilendi.

Bunlar arasında

“Geiko ve Maiko’nun Dansı”,

“Japon balığının Dansı”,

“24 Mevsim ve 72 İklim

Dansı” da yer almaktaydı. Bu

performansları Gekidan Kojyo

Tiyatrosu’ndan Rantaro Kojyo

ve Odamoto Çayevi’nden

Geiko’luk mevkisine

yükseltilmiş Katsutomo gibi

sanatçılar gerçekleştirdi.

Bir sonraki sergi zamanında

Kyoto’da bulunacak sanatseverlerin

Nijo-jo Kalesi’ni de programlarına

dahil etmesini öneriyoruz.

Bu senenin sergisine dair video

görüntüleri ve bilgiler için resmi

internet sayfasının linki şu şekilde

verilmiştir:

http://artaquarium.jp/en/kyoto2017

ocak 2018 / hanabi 19


Fundalar, wikipedia free media repository (Hitachi_Seaside_Park)_01

20 hanabi / ocak 2018


HİTACHİ KAİHİN

Yazı:

Sevde Nur GENÇ

Japonya park kültürüne oldukça önem veren ve peyzajda

başarılı olduğunu düşündüğüm bir ülke. Şehir merkezlerinde

insanların iş çıkışı kolaylıkla gidip, vakit geçirebileceği pek

çok park mevcut. Tokyo’da Ueno Park, Shinjuku Gyoen

Milli Parkı, Hamarikyu Bahçeleri, Yoyogi Park bunlardan

sadece bazıları. Ueno ve Shinjuku Gyoen kiraz çiçeklerini

görmek için ideal noktalardan, Hamarikyu ise geleneksel

Japon bahçe tarzında tasarlanmış. Bu sayıda size tanıtmak

istediğim yer ise Hitachi Kaihin.

ocak 2018 / hanabi

21


Etkinlikler

Hitachi Kaihin (Hitachi Sahil Parkı), İbaraki

şehrinde bulunan binlerce çeşit çiçeğin renk

cümbüşüne şahit olacağınız, güzeller güzeli

bir park. Pasifik Okyanusu tarafında yer alan,

çeşitli çiçek ve bitkilerin yanı sıra eğlence

alanları ve yürüyüş parkurlarına da sahip bu

park Tokyo’dan yalnızca bir iki saat uzaklıkta.

Yılın neredeyse her döneminde çeşit çeşit

rengârenk çiçekleriyle ziyaretçilerine göz ziyafeti

yaşatıyor. İlkbaharda maviye, sonbaharda

kırmızıya doymak için Japonya’ya gittiğinizde

bu parka da uğramanızı tavsiye ediyoruz.

Hitachi Kaihin’de çiçeklerin açtığı zamanlara

göre etkinlik takvimi oluşturulmuş. Sevdiğiniz

çiçekleri görmek için bu takvimi dikkate almakta

fayda var. Etkinlik içeriklerini ve tarihlerini

siz Hanabi okurları için sıraladım.

Nemophilia, bemani247©Flickr

22 hanabi / ocak 2018


Nemophilaların Harmonisi

Nemophilalar Hitachi Kaihin’in en önemli simgesidir. 3,5 hektarlık

alana yayılmış tam 4,5 milyon nemophila, Miharashi tepesini süslemektedir.

Deniz, gökyüzü ve nemophila mavisinin birleştiği ana şahit

olmak isterseniz, her yıl Nisan sonlarından Mayıs ortalarına kadar ziyaret

etmenizi şiddetle öneriyoruz.

Nemophilia, kobaken©Flickr

ocak 2018 / hanabi 23


24 hanabi / ocak 2018


Funda Karnavalı

Nemophilalar solduğunda, Miharashi tepesinde

gösteri sırası fundalara gelir! Yeşilden kan kırmızısına

dönen fundalar ve parkı beyaz, pembe ve kırmızılarıyla

renklendiren kozmos çiçekleriyle funda

karnavalı başlar. Funda karnavalı için Eylül sonlarından

Ekim ayının ortalarına kadar parkı ziyaret etmek

gerekmektedir.

Önde kozmos çiçekleri ve arkada fundalar, tkunikuni©Flickr

ocak 2018 / hanabi 25


Nergis Fantezisi

Hitachi Kaihin’de bahar, nergislerin açmasıyla

başlar. Bir milyon nergisin enfes kokusunu

hissetmek isterseniz Mart sonundan Nisan

ortalarına kadar parkı ziyaret etmenizi öneririz.

Lale Diyarı

Nergisin yanı sıra Türkiye’nin de sembolü olan

laleleri görmek mümkün. 220 çeşit ve toplamda

280.000 laleyi görmek için, yumurta şeklindeki

oyuncakların olduğu Tamago no Mori

(Yumurta Ormanı) alanını ziyaret edebilirsiniz.

Funda, ajari©Flickr

26 hanabi / ocak 2018


Funda, brianwoodkoiwa©Flickr

Ne Yenir?

İnstagramlık fotoğraflarınızı çektikten

hemen sonra acıkan karnınızı

doyurabileceğiniz

√ lüks bir restoran,

√ organik kahve, makarna, krep,

kek, kakigori ve türlü atıştırmalıklar

bulabileceğiniz pastane

ve kafeler,

√ organik bitki çayları içebileceğiniz

bir dinlenme evi,

√ piknik yapmak için barbekü

alanı,

√ Japon sokak lezzetlerini deneyimleyebileceğiniz

çeşitli stantlar

bulmak mümkün.

Parka Erişim

Park 9.30-17.00 saatleri arasında

ziyarete açıktır. (Kış ve yaz mevsimlerinde

saatler değişiklik gösterdiğinden

web sitesinden kontrol

etmenizi öneririz.)

Park aşağıdaki tarihlerde her gün

ziyarete açıktır.

İlkbahar: 26 Mart - 31 Mayıs

Yaz: 21 Haziran - 31 Ağustos

Sonbahar: 1 Ekim - 31 Ekim

Giriş ücreti:

Yetişkinler için 410 yen,

7-14 yaş arası çocuklar için

80 yendir.

Parkta ücretsiz wi-fi da

bulunmaktadır.

Ulaşım

Tokyo, Ueno istasyonundan JR

Joban hattı ile 70 dakikalık bir

yolculuktan sonra, Katsuta istasyonunda

inip, İbaraki Kotsu

otobüsleriyle 15 dakikada parka

ulaşabilirsiniz veya

Katsuta İstasyonu’nda indikten

sonra Minato hattı, Hitachinaka

Seaside treniyle 30 dakika gittikten

sonra Ajiagaura istasyonunda

inip 20 dakika kadar yürüyerek

güney kapısına ulaşmanız mümkün.

Unutmadan!

Park içinde kaykay, paten, modifiye ve tek tekerlekli bisiklet kullanmak, büyük çadır kurmak, beyzbol sopası

taşımak ve dron kullanmak yasaktır.

Kaynak: hitachikaihin.jp

ocak 2018 / hanabi 27


28 hanabi / ocak 2018


İki farklı kültürün tarihin akışını

değiştiren karşılaşması:

KARA GEMİLER

JAPONYA’DA

Yazı: Zeynep Ebru OKYAR

ocak 2018 / hanabi 29


8 Temmuz 1853’te Edo

yakınlarındaki Uraga

halkı inanılmaz bir

manzara ile karşılaştı!

Yelkeni görünmeyen

dört savaş gemisi, siyah

dumanlar içinde körfeze

girmişti. Amerikalı

Amiral Matthew

Calbraith Perry,

Japonya’nın kapılarını

dünyaya açtırmak için

gelmişti.

Melville’in ünlü romanı Moby Dick’te anlatılan

dönemden bahsediyoruz. Balina avcılığının

ekonomik öneminin çok fazla olduğu bir

dönem. New England’dan kalkan gemilerin

Japonya, özellikle de kuzeyde Hokkaido çevresindeki

balıkça zengin denizlerde balina

avına çıktığı bir dönem. Ülke yabancılara kapalı

olduğundan erzak ve yakıt temini için bile

Japon kıyılarına demirleyemeyen bu gemiler

hayli zordaydı. Kaza ya da mecburi sebeplerle

kıyıya çıkan gemicilere ise kötü muamele

edilmekteydi. Bu koşulların değişme zamanı

gelmekteydi ve Melville, Moby Dick’te şöyle

diyordu (1851): “Eğer o çifte sürgülü ülke,

Japonya, konuklara kapılarını açacaksa, bu

yalnızca balina gemileri sayesinde olacaktır.”

Perry’nin seferinin resmi sebeplerinden biri

“Japonya’da karaya çıkmak zorunda kalan

denizcilere iyi davranılması, birkaç limanın

balina gemilerinin su, kömür ve erzak ikmali

yapması için açılması” taleplerini iletmekti.

Perry’nin Başkan Fillmore’dan Japonya’ya taşıdığı

mesajın bir diğer önemli unsuru, uzun

vadede karşılıklı ticari ilişkilerin gelişmesi dileği

idi.

Kaliforniya’nın ABD topraklarına katılmasını

sağlayan savaştaki başarısı ile ünlenen Amiral

Perry, daha önce Japonya’ya sefer düzenleyen

fakat başarısız olan öncüllerinden farklı

olarak çok inatçı ve azimli idi ve yine onlardan

farklı olarak buharlı savaş gemileri vardı.

Sefer öncesinde Japonya’ya dair yazılmış

pek çok kitabı okuyan Perry, hem “Asya’nın

en medeni ülkesi”, hem de “hiç gelişmemiş ve

barbarların yaşadığı bir ada” bakış açılarına

yabancı değildi.

30 hanabi / ocak 2018


Canavar görünümlü

kara gemi resmi (üstte)

ve “Tanrı’nın elçilerini

taşıyan filo” resmi (önceki

sayfa): İki tarafın Perry’nin

filosuna bakışındaki farkı

göz önüne seriyor!

ocak 2018 / hanabi 31


Kişisel günlüklerine bakılacak olursa,

Perry’nin beklentisi “zayıf ve vahşi” bir toplumla

karşılaşmaktı, bu yüzden de nezaket

sınırlarını aşmadan son derece katı bir tavır

sergilemekte kararlıydı. Perry’nin günlüklerinde

Japonlardan sürekli olarak “hilekâr ve

ahlaksız insanlar” olarak bahsettiğini görmek

mümkündür. Tüm hazırlıklarına ve Japonya’daki

görüşmelerine rağmen, Perry ve

ekibinin anlamadığı çok temel noktalar da

vardı: Başkan Fillmore’un gönderdiği mektup

“Japon İmparatoru’na” idi. Oysa ülkenin esas

hâkimi, Kyoto’da bulunan İmparator değil,

Edo’daki Şogun hükümeti idi ve Perry, müzakere

ettiği yetkilileri “İmparator’un temsilcileri”

olarak kayda geçirse de müzakereleri yürüten

Tokugawa samurayları idi.

Amiral Perry’nin

Japonya seferi,

“Kapılarınızı açın,

yoksa biz zorla

açacağız!” diyen

bir tavrı gösterir.

Gelişen teknoloji ile 18 gün gibi bir sürede

Batı Amerika kıyılarından Japonya’ya ulaşım

mümkün olduğundan, Batı’nın Çin ile yaklaşık

100 yıldır gelişen ticaretine Japonya ile

de ticaret bağlarını ekleme hevesi çok yoğundu.

Bunun yanı sıra, Japonya’nın kâfir halkını

Tanrı’ya ulaştırma hedefi de ABD hükümeti ve

kamuoyunun bu sefere verdiği desteğin temel

sebeplerindendir. Perry’nin çıkacağı seferin

ilan resminin altındaki “Amiral Perry komutasındaki

ABD Japonya filosu kâfirlere Tanrı’nın

kutsal kitabını götürüyor” ibaresi dikkat çekicidir.

Tarihçe

“Güneyli barbarlar (nanban)” Japonların 15.

yüzyılda Hindistan’ın güneyinden dolanarak

Japonya’ya güney kıyılarından ulaşan

Avrupalılara verdikleri isimdir. 1543 yılında

Portekizlilerle başlayan bu tanışıklık, özellikle

Japonya’nın güney ucunda bulunan

Nagazaki’de ticaretin çok gelişmesini sağlamıştır.

1600’lü yıllarda İspanyollar, 1609’dan

sonra da Hollandalı tüccarlar Japonya’ya

gelmeye başladı. 1613’ten sonra da İngiliz

tüccarlar geldi. Tüccarlarla birlikte, Hristiyan

(özellikle Katolik) misyonerler de Japonya’ya

girdi.

Bunlar arasında ilk olan, 1549’da Japonya’ya

gelen, hâlen adı en çok bilinen misyoner, Cizvit

tarikatının kurucularından olan Aziz Francis

Xavier’dir. Xavier, özellikle üst düzey samurayların

din değiştirmesi için çaba göstermiş

ve oldukça başarılı olmuştur. Cizvit misyonerlerin

etkinliği 1600’lü yıllara kadar sürmüştür.

Daha sonra alt tabakalara odaklanan Fransisken

ve Dominiken tarikatlarının etkinliği

artmıştır. Hollandalı ve İngiliz tüccarlarla birlikte

Protestan misyonerliği de Japonya’ya

girmiştir. Tarikatların arasındaki rekabet ve

söz düelloları, Japonların özelde misyonerler,

genelde ise yabancılara olan güvensizliğini

besleyen faktörlerden biri haline gelmiştir.

1585’te aşamalı olarak uygulanmaya başlayıp,

1635’te tam olarak uygulamaya konan

“tecrit fermanları”ile Japon hükümeti, Hristiyanlığı,

dış ticareti yasaklamış ve son olarak

da tüm yabancıları ülke dışına çıkartmıştır.

Bu “kapalı ülke” siyaseti, çok keskindir. Yabancı

misyonerler ülkeden çıkartılmış, neredeyse

tüm yabancı tüccarların ülkeye girişi,

Japonların da ülke dışına çıkışı ve ülkede

büyük gemiler inşa edilmesi yasaklanmış. O

döneme kadar Güneydoğu Asya ve Filipinler’e

giden Japon denizci ve tüccarların seyahatleri

imkânsız hale gelmiş. Bu kısıtlama döneminin,

Avrupa’nın coğrafi keşifler ve küresel

genişleme politikalarıyla aynı döneme denk

gelmesi de iki tarafın gelişiminin yönünün ters

olmasını beraberinde getirmiştir.

32 hanabi / ocak 2018


1720’lerde basılan bir kitapta resmedilmiş Avrupalı. Peoples of Forty Two Lands

ca. 1720. Ryosenji Treasure Museum, Shimoda. (A9)

Dışarıya kapalı toplumlarda, bu bilinmeyen alanda

canavarlar, şeytanlar, korkunç ve vahşi varlıklar olduğu

sanrısı gelişir. Japonlar da bunun istisnası değildi. Batılıların

canavar olarak resimlendiği pek çok kitap bulunmaktadır.

ocak 2018 / hanabi 33


Neden

tecrit

• Hristiyanlığın yerel dinlere

saldırması ve onları yok

etmek için çalışması,

yerel halkın kimliğine bir

saldırı olarak algılandı.

Yukarıda belirtilen gerekçelere dayanarak, Edo’da bulunan

merkezî “şogun” hükümeti, sakoku (ülkenin tecridi) politikasına

döndü. Bu siyaset, “Yabancıları dışarıda, Japonları içeride tutarak

ülkedeki hâkimiyeti güçlendirmek” olarak özetlenebilir. Bu

süreçte, Hristiyanlığı seçmiş Japonlar için de bir “cadı avı” başladı

ve “fumi-e” denilen uygulama doğdu. Kelime anlamı “üzerine

ayak basılan resim” demek olan bu uygulamada “şüpheli

kişiler”den Hristiyanlığı bıraktığının kanıtı olarak İsa, Meryem

vb. figürler bulunan metal rölyefler üzerine ayak basması isteniyordu.

Nagazaki, tecrit döneminde dışarı ile olan ilişkinin neredeyse tek

kanalı idi. Yılda bir gelen büyük bir Çin ticaret gemisi ile getirilen

kitaplar, Çince bilen Japonlar olmasını ve toplumun ve yönetici

sınıfının Çin’deki gelişmelerden haberdar olmasını sağlıyordu.

Tecrit politikasının Avrupa halklarından tek istisnası da, Nagazaki

limanında bulunan Dejima adlı yelpaze şeklindeki bir yapay

adacıkta bulunan Hollanda misyonudur. Bu adacık, tecrit döneminde

Japonya’nın Batı dünyasındaki gelişmeleri görebildiği tek

küçük pencere olmuştur. Bu misyonla bağlantılı olan Japonların

Hollandaca öğrendiğini, Avrupa’daki siyasi gelişmelerin yanı sıra

sanat ve bilim anlayışları konusunda da bilgilendiğini anlıyoruz.

Ayrıca Çin’e karşı yapılan Afyon Savaşları (1839-1842) konusunda

da bilgi edindiklerini öğreniyoruz. O savaşta İngilizlerin

kullandığı buharlı savaş gemileri, Asya için bir ilk ve Perry’nin

güç gösterisinin psikolojik altyapısı da bu bilgilere dayanıyor.

(A10, A11, A12)

A11

34 hanabi / ocak 2018


• Hristiyanların sayısı

200.000-300.000’e

ulaşmıştı ve etkinlikleri

artıyordu.

• Hristiyanların birinci

derecede bağlılığı

Tanrı’ya idi ve derebeyine

bağlılık önceliğini

yitiriyordu.

• Japon idareciler, ticaret,

misyonerlik ve fetihlerin

bir arada geliştiğine ve

Japonya’nın Avrupa’nın

sömürgesi haline gelme

riski bulunduğuna ikna

oldular.

ocak 2018 / hanabi 35


A10

Çince veya Hollandaca bilen Japonların varlığı,

Perry’nin seferi için çok kritik bir öneme

sahiptir. 200 yıl süren tecrit sonrasında

Japonya’da İngilizce bilen kimse yoktu, batılıların

da hiçbiri Japonca bilmiyordu. Görüşmelerde

bu sebeple İngilizceden Hollandaca

ya da Çinceye çeviri yapan tercümanın söyledikleri,

karşı taraftaki tercüman tarafından

Japoncaya tercüme edildi ve bu sebeple toplantılarda

oldukça karmaşık bir ortam olduğunu

düşünmek zor değil.

Tecrit döneminde Japonya kapalılığın verdiği

bir güvenlik kordonu içinde yaşamış ve kendine

yetecek ekonomik yapıyı kurmuştur. Barış

süreci sayesinde yönetici sınıf olan savaşçılar,

okuyan, aydın kesime evrilmiş ve ülkenin üst

düzey sınıfı bürokratlar olmuştur. Japonya’da

sanayi devrimi olmadıysa da ticaret devrimi

olduğundan söz edilir. Şehirleri birbirine bağlayan

büyük yollar yapılmış, şehirler çok gelişmiştir.

Perry’nin Japonya kapılarına dayandığı

dönemde Edo (o zamanki Tokyo) nüfusu

1 milyon civarındaydı. Dünyadaki en büyük

şehirlerinden biriydi, fakat dünyada kimsenin

bundan haberi yoktu!

Her ne kadar Japonya, 17 ve 18. yüzyılda

Batı’yı etkileyen siyaset, bilim ve sanayi devrimlerinden

nasibini almadıysa da bu gelişmelerden

habersiz değildi. Dejima aracılığıyla

dünyada olup bitenleri öğrenen Japon

aydınlar ve idareciler, Avrupa’nın gelişmesini

ürkütücü düzeyde dikkate değer bulup “Barbar

Kitaplarını İnceleme Enstitüsü” kurmuştu.

Bu dönemde Japonlara ABD hakkında ulaşan

en detaylı bilgiler John Manjiro’dan gelmişti.

Manjiro, Japonya kıyılarında balıkçılık yaparken

teknesi batmış ve geçen bir Amerikan

gemisi tarafından kurtarılarak ABD’ye götürülmüş,

10 yıl kadar orada yaşadıktan sonra

1851’de ülkesine dönmüş bir balıkçıydı. Hükümet

tarafından Amerikalılar hakkında uzun

sorgulamalara tabi tutulan Manjiro, Amerikalıların

“dürüst ve cömert” olduklarını, ancak

“bazı tuhaf özellikleri bulunduğunu” söylemiştir.

“Tuvalette kitap okumak, eşya dolu

evlerde yaşamak, kadın ve erkeklerin birbirine

karşı olan duygularını herkesin önünde göstermesi”

gibi özellikleri son derece “acayip” ve

“ahlaksızca” bulduğunu ifade etmiştir.

36 hanabi / ocak 2018


Görüşmeler

Gemiler demir attıktan 5 gün sonra Perry ve

beraberindeki 300 kişilik Amerikan ekibi, karaya

çıktı. Çoğu, perdeler ardında gizli olmak

üzere, ülkenin dört bir yanından gelen samuraylar

görev başındaydı. Her bir Amerikan

askerine 20 civarı samuray düştüğü söylenmektedir.

Şimdi Yokohama şehrinin bulunduğu

küçük kasabada alelacele kurulan otağda

yapılan görüşmede Perry barışçıl amaçla geldiklerini

söyledi ve Başkan Fillmore’un mektubunu

takdim etti. Cevabı almak için “daha

büyük bir filo ile döneceğini” söyledi. 8-17

Temmuz 1853 arasında gerçekleşen bu ziyaret,

dünya diplomasi tarihinde “gunboat diplomacy”

(gambot diplomasisi, güç siyaseti)

kavramının doğuşu olarak nitelendirilir.

Görüşmeden 3 gün sonra Perry’nin filosu demir

alarak ayrıldığında Japon tarafında ciddi

bir kaos ortamı vardı. Yaklaşık 250 yıldır savaş

görmemiş ülkenin liderleri, tehdit edildikleri

askeri güce karşı dayanma şansları olmadığının

farkındaydı. Şogun, pek çok tarihçiye

göre “büyük bir hata” yaparak, derebeyi daimyolara

fikir sordu. Çoğunluğu, “Amerika’nın taleplerini

kesinlikle reddetmeliyiz!” dedi. Bunun

temel sebebi, daimyoların, şogunluk hükümeti

olan bakufunun aksine, ülkenin askeri gücünün

yetersizliğinin farkında olmamasıydı. Bu

karmaşık siyasi havaya rağmen Perry geri

geldiğinde ona olumlu yanıt verecek iradenin

ortaya çıkması dikkate değer. Sonraki sürece

baktığımızda ise, bu karar şogunun sonunun

başlangıcı oldu ve 1868’de şogun yönetimi

sona erdi.

A12

ocak 2018 / hanabi 37


Perry’nin İkinci Japonya Seferi

Perry sözünü tutarak ya da daha gerçekçi bir ifadeyle “tehdit”ini gerçekleştirerek, 6 ay sonra,

11 Şubat 1854’te üçü buharlı olmak üzere dokuz savaş gemisi ile geri geldi. 1800 civarı denizci

ve 100’den fazla top bulunan bu filonun seferi, her iki taraf için de muhatabını tanıma sürecini

başlattı. 31 Mart 1854’te imzalanan Kanagawa Antlaşması ile Japonya, ABD’nin tüm taleplerini

kabul etti; kaynak ikmali ve sığınma için Shimoda ve Hakodate limanlarını açma sözü verdi.

Japonya’da bir Amerikan temsilciliği açılmasına onay verdi. Bu anlaşma, Japonya’nın küresel

siyasi ve ekonomik sisteme dâhil olmasının ilk adımıdır.

Perry’nin seferleri, “Batı’nın Doğu ile karşılaşması” anlamında modern dünya tarihinde çok

önem atfedilen bir konudur. Japonya, birdenbire dışarının etkisine ve yepyeni tecrübelere açık

hâle gelmiş; Batı ise “hayalî bir Doğu” anlayışına son derece ters olan gerçek Doğu kültürüyle

burun buruna gelmiştir.

38 hanabi / ocak 2018


Hiçbir silah ve gemi birikimi olmayan Japonlara

yapılan güç gösterisini bu resimden de

anlamak mümkün. (A16)

ocak 2018 / hanabi 39


“Narrative of the Expedition of an

American Squaron to the China Seas

and Japan” (Bir Amerikan Filosunun

Çin Denizleri ve Japonya Seferinin

Anlatımı) sefer dönüşünde Perry’nin

yazdığı resmi kayıtlardır.

3 cilt olarak 1856’da Amerikan

hükümeti tarafından 34 bin kopya

olarak basılan bu anlatıda çok sayıda

muhteşem litografi, ağaç baskı ve

fotoğraflar bulunmaktadır. Bu proje,

bugünün parasıyla 10 milyon dolar

civarında bir bütçe gerektirmiştir. (A1)

A1

Görüşmenin kayda geçirilmesi:

Japon ve Amerikan arşivlerinden

bir seçki

Amerikan-Japon karşılaşmasını Amerikan tarafından

anlatanlar filoda bulunan seçme bir grup

asker, sanatçı, bilim adamı idi. Özellikle Perry’nin

yazdığı sefer kitabı, Japonların Amerikalılar tarafından

nasıl görüldüğünün hatlarını çizen tek kaynak

olarak düşünülebilir. Oysa Japonya tarafında

böyle resmi bir kayıt ya da “resmi sanatçılar” yoktu.

Amerikalıları “anlamak ve anlatmak” amaçlı bir

görevlendirme söz konusu değildi. Japonya’nın

dört bir yanından sanatçılar, yazarlar, çizerler

Amerikalıları görmek ve tanımak amacıyla kara

gemileri görmeye akın etti. Bunun sonucunda

da Japonlar tarafından çizilmiş, gayriresmî, son

derece renkli, çeşitli ve olağandışı resimlerden

oluşan çok geniş bir portföy meydana geldi. Bu

portföyü incelerken unutulmaması gereken en temel

nokta, her bir resmin ve yorumun yazan/çizen

kişinin Perry’ye ve Amerikalılara bireysel bakışını

ortaya koyduğudur. Bu bağlamda düşünüldüğünde,

Amerikalıların Japonlarla “tanıştığı” bu noktada,

her iki kültürün farkları sebebiyle olduğu kadar,

tarafların kendi içinde de homojen olmayan yapısı

nedeniyle hayli karmaşık ve anlaşılması zor bir tarihsel

olaydan bahsetmekteyiz.

40 hanabi / ocak 2018


Japon sanatçıların çoğunun Perry’yi görmeden

yaptığı resimlerde “Batılılar sakallı, bıyıklı

olur” (keto, ketojin) önyargısına dayanarak

normalde temiz tıraşlı olan Perry’yi bu şekilde

resmettiklerini görüyoruz. (A6)

Ayrıca bu resimlerin büyük bölümünde

Perry’nin hedeflediği “Japon liderlere denk

güçte” imajının tam tersine döndüğü, Amerikalı

askerlerin ve Perry’nin hep saygılı, adeta secde

eder pozisyonda, Japonların üstünlüğünü

kabul eder şekilde resmedilmesi de bakış

açısını göstermesi bağlamında ilginçtir. Edo

hükümetinin “biz onlardan daha güçlüyüz”

hissini topluma yansıtmak amacıyla dağıttığı

kawarabanlardan biri (A15)

A6

A15

ocak 2018 / hanabi 41


A3

A4

A5

Perry, kendini erişilmez kılarak yetki ve önemini güçlendirme yoluna gitmiş ve bireysel temastan

kesinlikle kaçınmış, rütbesi/pozisyonu kendisine denk ya da yüksek olmayan kişilerle asla

görüşmemiş. Yine de onu gören sanatçılar olmuş ve görenlerin çalışmalarını gören başka

sanatçıların da eserleriyle o döneme ait çok sayıda Perry resmi Japon tarafında yayılmıştır. (A3,

A4, A5)

Bu resimlerdeki bir diğer dikkat çekici nokta renklendirmededir. Perry’nin Japon sanatçı

tarafından yapılmış ağaç baskı resmine dikkat edersek, büyük ihtimalle, feodal Japonya’da

Batılılar için kullanılan “mavi gözlü barbarlar” ifadesine dayanarak çizilmiş. İncelediğimizde

gözün neresinin mavi olduğunu da bilmediklerini fark ediyor ve göz akının maviye boyandığını

görüyoruz! (A3, A4)

Perry’yi görmeden resmini yapanların dayandığı bir diğer anlayış ise, amirali Japon folkloründeki

müthiş güçlü, büyük burunlu dev figürü olan “tengu” olarak çizmeleridir. Bu resme eşlik eden

metin de hayli ilginç:

“Kuzey Amerika Cumhuriyeti elçisi Perry’nin gerçek portresi. Yaşı altmışın üzerinde, teni sarı,

gözleri yukarı doğru çekik, büyük bir burnu var, dudakları ruj sürülmüşçesine kırmızı. Saçları

zincir gibi kıvırcık, aralarda beyazlar

var. Üç altın yüzük takıyor. Beyaz yünlü

kumaştan giydiği üniforması üzerinde

altından işlemeler var.” Resme ayrıca

eşlik eden bir şiir var, Perry tarafından

yazıldığı hayal edilen.

“Musashi denizi üzerinde

Uzaklarda görülen ay

Işığın Kaliforniya’dan da görülür”

Anlaşılan o ki, Perry her ne kadar bir şeytan

olarak resmedilse de, aynı zamanda

Japon hassasiyeti ve duygusunu da hisseden

bir insan olarak tariflenmiş o dönemde.

(A7)

A7

42 hanabi / ocak 2018


İkinci komutan Adams’ın 15

yaşındaki oğlunun resmine eşlik

eden metin: “Bu genç çok çok

güzel. Teni beyaz, gözlerinin etrafı

pembe, ağzı küçük, dudakları

kırmızı. Vücudu, elleri ve ayakları

hafif tombişçe ve oldukça kadınsı

bir yüz ifadesine sahip. Çok zeki,

ailesine bağlı ve dövüş sanatlarını

seviyor. Bilime meraklı, şiir ve

şarkılar yazıyor ve seslendiriyor, 3

satırı tek bakışta okuyor. 3 adamı

yere serecek güçte ve istisnai bir

atıcılık becerisi var.”

A8

Kaynak:

MIT Visualizing Cultures Projesi http://bit.ly/2oLj8DO

Görsel atıfları:

A1

A2

A3

A4

A5

A6

A7

Hawks, Francis L., ed. Title page to Narrative of the Expedition. Washington, D.C., 1856. CC BY NC SA. [01_001_

narr_Title]

Fotoğraf teknolojisinin yeni gelişmekte olduğu bu dönemde Amiral Perry’nin ünlü fotoğrafçı Matthew Brady

tarafından Japonya’dan döndükten 2 yıl kadar sonra çekilmiş fotoğrafı (Brady, Matthew. Portrait of Perry. ca. 1854.

Photograph. Library of Congress. [18_000_Perry_Brady] )

A Portrait of Perry, a North American. ca. 1854. Woodblock print. Peabody Essex Museum. [02_134a_Perry]

Portrait of Perry, a North American. Late 19 th century. Woodblock print. Nagasaki, Yokohama, Tokyo fūbutsushi ten

zuroku. Nagasaki: Nagasaki Kenritsu Bijutsu Hakubutsukan, 1996. [06_066a_Perry]

A North American (Portrait of Perry). ca. 1854. Woodblock print. Ryōsenji Treasure Museum. [30_040i_Perry]

Portrait of Perry and Adams. Late 19 th century. Painting. Ryosenji Treasure Museum. [30_046i1_Perry_detail]

The Black Ship Scroll - Honolulu Academy of Arts

A8

A9

A11

A13

A14

A15

A16

The Black Ship Scroll - Honolulu Academy of Arts

1720’lerde basılan bir kitapta resmedilmiş Avrupalı. Peoples of Forty Two Lands ca. 1720. Ryosenji Treasure

Museum, Shimoda.

Kawahara Keiga. Dutch Ship Entering the Harbor. Early 19 th century. Hand scroll. Nagasaki Municipal Museum.

Worlds Revealed. Edited by Peabody Essex Museum and Edo-Tokyo Museum. Tokyo, 1999.

Nagasaki Prefectural Art Museum.

James G. EVANS; 1853; Chicago Historical Society arşivi.

Perry Taking a Bow to the Japanese Magistrate, 1854; Ryosenji Treasure Museum, Shimoda.

Heine, William. Landing at Yokohama. 1854. Lithograph. Narrative of the Expedition. Edited by Francis L. Hawks.

Washington, D.C., 1856.

ocak 2018 / hanabi 43


44 hanabi / ocak 2018


Yazı: Gökberk TALU

ARUBAİTO ENJİN GAMU KAMERA GARASU KARENDAA TEREBİ

HOTERU RESUTORAN TONNERU MACCHİ RUURU REJİ WAİSHATSU

BAA SUTAİRU SUTOORİİ SUMAATO AİDORU AİSUKURİİMU ANİME

ANKEETO BAAGEN BATAA BİİRU BOORU PEN DORAMA EREBEETAA

FURAİ FURONTO GOMU HANDORU HANKACHİ İMEEJİ JUUSU

KOKKU NEKKU PAATO SAABİSU RİTCHİ SOFUTO WAİDO SUTANDO

TARENTO HANDORU MASHİİN DORAİBU SURU TAİPU SURU NOKKU

SURU KİSU SURU... Kulağınıza tanıdık geliyor mu?

En son Japonya’da yaşamam bundan

neredeyse 7 yıl öncesine dayanmasına

rağmen halen Türkiye’de imkânım oldukça

bolca Japonca film, dizi, anime izleyip

manga okumaya çalışıyorum. Eğer siz

de benim gibi Japon kültürüne, özellikle

popüler kültürüne merakınız varsa, Japoncada

ne kadar çok "ödünç kelime"

kullanıldığının farkına varmışsınızdır. Bu

ödünç kelimeler hem İngilizceden hem

de başka birçok yabancı dilden gelmiştir.

Peki bu Japoncalaşmış olan "ödünç"

kelimeler, Japoncaya zarar veriyor mu?

Bundan önce ilk olarak tarihin tozlu sayfalarına

biraz göz atalım isterseniz.

Japonların İngilizce ile imtihanı, 1600’lı

yıllarda Avrupalıların Japonlarla tanışmasıyla

başlamıştır. O zamanlar iç savaş

ve bölünmeyle uğraşan ve birçok

bölge hükümetine ayrılmış Japonya’nın

Tokugawa feodal hükümetinin lideri TO-

KUGAWA İeyasu, İngiliz denizci William

ADAMS ile buluşur. Bu buluşma sırasında

elbette Japonca veya İngilizce kullanılmamıştır,

çünkü iki taraf da birbirlerinin

dillerini bilmemektedir. Anadilleri yerine,

Japonya’da daha yeni yeni yaygınlaşmaya

başlayan Portekizceyi bilen bir tercüman

aracılığıyla iletişim kurulabilmiştir.

Tüm bu engellere rağmen TOKUGAWA

İeyasu ve William ADAMS arasında öyle

iyi bir dostluk kurulmuştur ki, Williams

hayatının geri kalanını Japonya’da geçirmeye

karar vermiştir. Ama Tokugawa’nın

ölümünden sonra alınan bazı dış politika

kararlarından dolayı birçok İngiliz gemisi,

Japon limanlarından geri çekilmek zorunda

kalmıştır.

1850’li yıllara kadar sadece Nagazaki

Limanı'na Hollandalı ve Çinli gemilerin

girişine izin verilmiştir. Ama bu, Amerikalı

Ranald MACDONALD’ın sahte bir gemi

enkazı hikâyesiyle Japonya’ya girmesini

ve Bakufu hükümeti tarafından Hollandaca

tercümanlık yapmak üzere görevlendirilen

14 Japona İngilizce öğretmesini

engelleyememiştir. Birçok Japon ve Amerikan

tarih kitaplarında Japonların Amerikalılarla

ilk buluşması Amiral Perry’nin

1853 yılında Japonya’yı ziyaret etmesi

olarak gösterilse de, aslında Ranald

MACDONALD’ın bu ziyaretten 5 yıl önce

yetiştirdiği 14 öğrenci sayesinde iki ülke

arasındaki köprü çoktan kurulmaya başlamıştı.

Dorink corner, j0hncooke ©Flickr

ocak 2018 / hanabi 45


Japoncaya geçerken anlam kaymasına uğramış İngilizce kelimelere örnekler

KATAKANA İLE

YAZILIŞI

OKUNUŞU

İNGİLİZCE YAZILIŞI ve

İNGİLİZCEDEKİ ANLAMI

スマート sumaato smart (akıllı anlamında) slim (ince)

"JAPANGLISH" ve

JAPONCAYA GİRDİĞİ ANLAMI

サイン sain sign (işaret) signature (imza)

ココア kokoa cocoa (kakao) hot chocolate

(sıcak çikolata)

ベビーカー bebiikaa stroller (bebek arabası) baby car (bebek arabası)

オーダーメイド oodaameido custom made,

made-to-order

(ısmarlama)

made order

(ısmarlama)

タレント tarento talent (yetenek) tv star (tv yıldızı)

マンション manşon mansion (malikâne) apartment

(lüks apartman dairesi)

Japonya’da ilk İngiliz okulu olan Yokohama

Akademisi, 1865’de açılmıştır. Çok kısa bir

zaman içerisinde -1880'e kadar- Japonya’da

yabancı dil eğitimi veren okul sayısı 100’e

kadar çıkmıştır. Ama elbette her şey sürekli

güzel bir şekilde gidemezdi. 1880’lı yılların

başında hızlı bir şekilde modern çağa ayak

uyduran Japonya’da Meiji döneminin önemli

siyasi figürlerinden gazeteci, eğitimci, politikacı

SHİGA Shigetaka’nın çıkardığı "Nihonjin

(Japon)" adlı dergi, Batılılara tanınan ayrıcalıkların

Japon toplumuna olumsuz etkileriyle

ilgili uyarılar yapmıştır. Yaklaşan 1. Dünya

Savaşı’nın etkisi ve yükselen gerilimler sonucunda,

Japonya’da yabancı dil eğitimi bir kez

daha sekteye uğramıştır.

Japonya, 2. Dünya Savaşı'ndan sonra yüzünü

tekrar Batıya dönmüştür. Ama aynı tarihi gibi,

Japonya’nın yabancı dillere bakış açısı da değişkenlik

göstermeye devam etmiştir. Birçok

Japon şirketi, şirket içi eğitim programlarına

İngilizceyi eklemiş olmasına rağmen, belki de

uzak coğrafyasından dolayı, Japonya İngilizceye

karşı hep Fransız (belki de Japon) kalmıştır.

Günümüz Japonyası'nda, Japon öğrenciler

İngilizce öğrenmekte çok büyük sıkıntı çekmektedirler.

Bu sıkıntının en önemli sebeplerinden

biri olarak İngilizce dilbilgisi ve tümce

yapısının Japoncadan çok farklı olması gösterilmektedir.

Elbette bunların yanında Japoncada

öznenin gizlenmesi, İngilizcedeki gibi "a/

an, the" gibi artikellerin ve çoğul eklerinin bulunmaması,

Japoncada "L" harfinin olmaması

gibi daha birçok sıkıntı vardır.

Eğer Japonya’ya gittiyseniz ve hem İngilizce

hem de Japonca bilginiz biraz varsa, okuduğunuz

yiyecek paketleri, kıyafetler ve markaların

hepsinin aslında nasıl "süs" İngilizcesi

olduğunu fark etmişsinizdir. Japonya’da İngilizce

"fonksiyonel" olarak değil de "dekoratif"

olarak kullanılan bir dildir. Bu yüzden

Japonya’da günlük hayatta karşılaşılan İngilizce

aslında çok da yardımcı olmamaktadır.

Bu "dekoratif" İngilizcenin en uç hali, başka

dillerden ödünç alınan kelimelerin kullanılması

için yapılan "Katakana" hece alfabesiyle

son 50 yılda rekor seviyeye ulaşmıştır. Peki,

bu kelimelerin Japon diline veya İngilizce öğrenmeye

olumsuz etkisi var mıdır?

2013 yılında 71 yaşındaki bir

izleyici Japon kamu yayın

kuruluşu NHK'den, yayınlarında

haddinden fazla İngilizce terim

kullanarak kendisini yetersiz

hissetmesine neden olduğu ve

manevi açıdan zarar görmesine yol

açtığı gerekçesiyle tazminat talep

etmişti. Programlarda kullanılan

"concierge", "risk", "care", "trouble"

gibi İngilizce sözcükler yüzünden

program içeriklerini anlayamadığını

ve gerildiğini iddia etmişti.

https://www.nippon.com/en/column/g00195/

http://www.bbc.com/news/world-asia-23079067

46 hanabi / ocak 2018


Nofrills ©Flickr

Yandaki fotoğrafta

katakana ve kanji

alfabeleri ile

タイムサービス 実 施 中

(taimusaabisu [time

service] jisshichuu)

yazılmıştır.

Ancak satırlar タイムサ

(taimusa) veービス 実 施 中

(abisu jisshichuu)

olarak bölünmüştür.

Japoncalaşmış olan ilk yabancı kelimeler

Portekizce ve Hollandacadan geçmiş olsa

bile İngilizcenin yaygınlaşmasıyla sokakta,

markette ve televizyonda "Japanglish" denilen,

İngilizce kökenli ama İngilizce ile hiçbir

alakası olmayan kelimeler türemiştir. Mesela

İngilizce ”smart” yani ‘akıllı’ anlamına gelen

kelime, Japoncaya "sumato" olarak giriş yapmış

ve "ince" anlamına gelmiştir. Japonca öğrenmeye

başlarsanız, ilk dersinizden itibaren

birçok Japoncalaşmış İngilizce kelime ile karşılaşacağınızdan

emin olabilirsiniz!

Japoncada şu an yaklaşık %35 Japonca kökenli

(wago), %45 Çince kökenli (kango) ve

%20 İngilizce kökenli kelime kullanıldığı söylenmektedir.

Bu oranlara bakarak Japoncanın

yabancı kökenli kelimelerden olumsuz olarak

etkilenip etkilenmediğinin cevabını alabiliriz

sanırım. Bu konuda görüş farklılıkları olsa da,

bazı otoriterlere göre bu tür kelimelerin çabucak

Japoncaya girebilmesi dünyada birçok

insanın Japonca öğrenme eğilimini arttırmaktadır.

Elbette bunu iki ucu keskin bıçak olarak

algılamak da mümkün. Ama bizim Japonlarda

gördüğümüz bir şey varsa o da hem geleneklerine

çok iyi sahip çıktıkları hem de yeniliklere

çok açık olduklarıdır.

Japoncada sık kullanılan İngilizce kökenli kelimelere örnekler

KATAKANA İLE YAZILIŞ OKUNUŞ İNGİLİZCE TÜRKÇE

マイク maiku microphone mikrofon

スーパー suupaa supermarket süpermarket

デパート depaato department store çok katlı mağaza

ビル biru building bina

メーク meeku make-up makyaj

パソコン pasokon personal computer kişisel bilgisayar

ルール ruuru rule kural

エアコン eakon air conditioning iklimlendirici

マスコミ masukomi mass media kitle iletişim

アイドル aidoru idol, pop star idol

アイスクリーム aisukuriimu ice cream dondurma

バタ bataa butter tereyağı

イメージ imeeji image imaj, görüntü

ジュース juusu juice meyve suyu

ドラマ dorama tv drama tv dizisi

ボールペン booru pen ballpoint pen tükenmez kalem

ocak 2018 / hanabi 47


48 hanabi / ocak 2018

9 milyonu aşan nüfusuyla Kansai bölgesinin

en kalabalık şehri olan Osaka, aynı zamanda

Kansai kültürü olarak da bilinen kendine özgü

bir yaşam tarzının da kalesi sayılıyor.


OSAKA’YA

GİTMEDEN

JAPONYA TURU

BİTMEZ!

Yazı ve Fotoğraflar: Okan Haluk AKBAY

ocak 2018 / hanabi 49


Osaka şehrinin kuruluşu, 1500 yıl kadar öncesine

uzanmakta. Eski Japon kaynaklarından

Nihon Şoki’ye göre Japon tarihinde ilk kez

başkent unvanı alan şehir, Osaka. Ne var ki,

VII. yüzyılda başkent olan Osaka bu unvanı

ancak kısa bir süre taşıyabilmiş ve başkentlik

unvanını komuşusu Nara’ya devretmek zorunda

kalmış.

Başkentlik unvanını yitirse de, Osaka sonraki

dönemlerde önemli bir ticaret merkezi olarak

gelişimini sürdürmüş. Şehir yalnızca Kansai

bölgesinin değil, neredeyse tüm Japonya’da

ticaretin kalbinin attığı yer olarak büyük bir

gelişim göstermiş.

Ülke genelinde üretilen yiyeceklerin önce

Osaka’da toplanması ve buradan diğer bölgelere

dağıtılması nedeniyle şehre halk arasında

“Japonya’nın mutfağı” lakabı verilmiş.

Şehirdeki canlı ticari yaşam, kültür ve sanatın

gelişimini de olumlu yönde etkilemiş. Zengin

tüccarlar ve maddi durumu iyi olan şehirli halkın

kültür ve sanata olan desteği sayesinde

özellikle Edo döneminde (1603-1868) Osaka

şehrinde çok sayıda önemli sanatçı yetişmiş.

50 hanabi / ocak 2018


Osaka

Osaka Kalesi

1583 yılında Şogun Toyotomi Hideyoşi tarafından

inşa ettirilen Osaka Kalesi şehrin mutlaka görülmesi

gereken mekânlarının başında geliyor. Kaleyi

çevreleyen kanallarıyla ilginç bir mimariye sahip olan

Osaka Kalesi, gökdelenlerin arasında sizi ortaçağ

Japonya’sında küçük bir yolculuğa çıkarıyor. Kalenin

içinin orijinal haliyle değil, müze olarak düzenlendiğini

de belirtmeden geçmeyelim.

ocak 2018 / hanabi 51


52 hanabi / ocak 2018


Batılılaşma rüzgârlarının güçlü bir şekilde estiği

Meiji döneminde (1868-1912), Osaka şehrinde

de pek çok şey değişmiş ancak iki şey

olduğu gibi kalmış: ticari yetenek ve girişimcilik

ruhu. Meiji döneminde Osakalı tüccarlar

zamana hemen ayak uydurarak pek çok yeni

sektörün Japonya’daki ilk temsilcileri olmuşlar.

Bu dönemde Osaka bir ticaret şehri olmanın

yanı sıra bir endüstri şehri olarak da göz

kamaştırıcı bir gelişim göstermiş. Meiji döneminde

kurulan çok sayıda fabrika ve atölyedeki

çalışma imkânları nedeniyle çevre şehirlerden

Osaka’ya yoğun bir insan göçü yaşanmış. Öyle

ki Meiji döneminde nüfusu başkent Tokyo’nunkini

geçmiş ve Osaka, ülkenin en kalabalık şehri

haline gelmiş.

Günümüzde Osaka, Japonya’nın en renkli ve

enerjik şehirlerinden biri olarak çok sayıda

turisti kendine çekmeyi başarıyor. Cana yakın

insanları, kendine has atmosferi, zengin mutfağı

ile Osaka, Japonya’yı ziyaret edenlerin

muhakkak birkaç gün ayırmaları gereken bir

yer. Japonca bilenler içinse standart Japoncadan

oldukça farklı olan Osaka diyalektini anavatanında

duymak da hiç şüphesiz ilginç bir

deneyim olacak!

Abeno Harukasu’dan Osaka manzarası

ocak 2018 / hanabi 53


54 hanabi / ocak 2018


Osaka hakkındaki aşağıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?

1. Osaka’daki suşi restoranlarındaki dönen bantlar

Tokyo’dakilerden %14 daha hızlıdır.

2. Osakalılar, dünyadaki herkesten daha hızlı yürürler:

Tokyoluların saniyede 156 cm hızından da fazla, saniyede

160 cm ortalama hızla yürürler.

3. Toplu taşıma için otomatik bilet makinelerinde bulunan

para delikleri, Japonya’nın diğer şehirlerindekinden daha

büyüktür; yolcular bir an önce biletini alsın ve yoluna

devam etsin diye...

4. Sık rastlanan bir selamlaşma ifadesi Osaka’da şu

şekildedir: “İşler nasıl, para kazanıyor musun?”

5. Yürüyen merdivenlerde sağda durulur. Japonya’nın geri

kalan yerlerinde ise solda durulur.

6. Dünyadaki en hızlı fast food Osaka’da icat edilmiştir.

7. Osaka’nın gayrisafi yurt içi (il içi) hasılası İsviçre’ninkine

denktir.

Doğru cevap: Hepsi!

Kaynak:

Super Sushi Ramen Express: One Family’s Journey Through the Belly of Japan;

Micheal Booth; 2016; Picador.

Abeno Harukasu’nun amblemi

Abeno Harukasu Binası

60 katlı ve 300 m. yüksekliğindeki Abeno Harukasu

binası sadece Osaka’nın değil, aynı zamanda

Japonya’nın en yüksek binası. Binanın en üst üç katı

gözlem katları ve kafe olarak düzenlenmiş. Kahvenizi

yudumlarken yüzlerce metre yükseklikten Osaka

şehrinin eşsiz manzarasını seyredebilirsiniz!

ocak 2018 / hanabi 55


56 hanabi / ocak 2018


Takoyaki

“Osaka’da ne yenir?” sorusuna

verilecek ilk yanıt takoyaki

olsa gerek. Küçük ahtapot eti

parçalarının özel bir karışımla

sac üzerinde pişirilmesiyle

yapılan takoyaki, Osaka’da

en çok tüketilen fast-food

yiyeceklerden biri.

ocak 2018 / hanabi 57


Yodoyo Köprüsü

Naniva Köprüsü

Yaklaşık 190 metre uzunluğundaki bu köprünün kuzey ve

güney uçlarında toplam 4 aslan heykeli vardır. Bu heykellerden

dolayı Aslanlı Köprü olarak da anılır. Aslanların bir çifti ağzı

açık, diğer çifti ise ağzı kapalı olarak tasvir edilmiştir.

58 hanabi / ocak 2018


Köprüler Şehri Osaka

Osaka, “köprüler şehri” olarak

da biliniyor. Şehrin farklı

bölge ve bölümlerini birbirine

bağlayan çok sayıdaki köprü

şehre ayrı bir hava ve güzellik

katıyor.

ocak 2018 / hanabi 59


60 hanabi / ocak 2018

Umeda

Osaka şehrinde iki yer merkez kabul ediliyor. Umeda

istasyonu ve çevresi, şehrin kuzey bölgesinin merkezi.

Çok sayıda mağaza ve alışveriş merkezi bulunan

Umeda, hiç sıkılmadan saatlerce gezebileceğiniz bir yer.


ocak 2018 / hanabi 61


62 hanabi / ocak 2018


HEP FIVE binası

üzerindeki ünlü

kırmızı dönme

dolap, Umeda’nın

sembollerinden

biri.

Nakazaki’nin hemen yanında

yer alan Tencinbaşi Çarşısı,

Japonya’nın en uzun kapalı çarşısı.

Yaklaşık 600 dükkânın sıralandığı

2,6 km uzunluğundaki bu çarşıda

her çeşit ürünü bulmanız mümkün.

ocak 2018 / hanabi 63


64 hanabi / ocak 2018

Bozulmamış dokusu ve eski

yapılardan dönüştürülen

sevimli dükkânlarıyla

ünlü Nakazaki, Umeda’ya

yaklaşık 10 dakika yürüyüş

mesafesinde küçük bir

semt. Tencinbaşi Çarşısı’na

giderken Nakazaki’ye de

uğrayıp kısa bir yürüyüş

yapmalısınız.


ocak 2018 / hanabi 65


Şinsaibaşi / Nanba ise şehrin güney

bölgesinin merkezi konumunda. Dotonbori

olarak bilinen kanal ve çevresi bölgenin en

renkli yerini oluşturuyor.

66 hanabi / ocak 2018


Dotonbori’nin çevresinde çok sayıda hediyelik eşya

dükkânı ve gösterişli tabelalarıyla dikkat çeken

lokanta bulunuyor. Özellikle turistlerin akınına

uğrayan Dotonbori’de kimi zaman yürümekte bile

zorlanabilirsiniz.

ocak 2018 / hanabi 67


Osaka’nın en meşhur

tapınaklarından biri Tenmangu

Tapınağı. Ünlü bilgin Sugavara

No Miçizane’nin (845-903)

anısına inşa edilen bu Şinto

tapınağı, özellikle sınavlarda

başarılı olmak isteyen

öğrencilerin ziyaret ettikleri bir

mabet olarak biliniyor.

Tapınağın hemen yanındaysa

ziyaretçilerin dileklerini

yazdıkları küçük tahta

tabelaların asıldığı duvar ilginç

bir görüntü oluşturuyor.

68 hanabi / ocak 2018


ocak 2018 / hanabi 69


70 hanabi / ocak 2018

Osaka’nın en büyük ve en gözde eğlence

komplekslerinden biri Universal Studios Japan (USJ).

Burası için Osaka’nın Disneyland’ı demek mümkün.

Her sene yaklaşık bir buçuk milyon kişinin ziyaret

ettiği USJ’in içerisinde “Harry Potter”, “San Fransisco”,

“Jurassic Park” gibi çok sayıda tematik park bulunuyor.

USJ sürekli olarak yenilenen dönemsel atraksiyonlarıyla

da yıl boyunca ziyaretçi çekiyor.


ocak 2018 / hanabi 71


TELEVİZYO

ALIŞKANLIKLA

72 hanabi / ocak 2018


N İZLEME

RI DEĞİŞİYOR

Yazı: Zeren ÖZDAMAR

Türkiye’de yeni başlayan

bir trend, Japonya’yı son

iki senedir kasıp kavuruyor.

Sadece internet üzerinden

izlenebilen, bu amaçla

üretilmiş diziler, programlar,

Japonya’daki TV izleme

alışkanlıklarını tümüyle

değiştiriyor.

ocak 2018 / hanabi 73


Geçen bahar Fi dizisiyle geniş kitlelere

ulaşan, internet serileri, bizde büyük ölçüde,

geleneksel televizyondakine paralel,

drama ağırlıklı yapımlardan oluşuyor.

Japonya’da ise, kendi izleyici alışkanlıklarını

yansıtacak biçimde çoktan çeşitlenmiş

durumda. Varyete şovlarının da,

drama serilerinin yanında, hatırı sayılır

bir yeri var. Artık en çok konuşulan programlar,

internet şirketlerinin yapımcılığını

yaptıkları. İşin ilginç yanlarından biri

de, Japonya’da internet serileri alanında

başı çeken ve sıkı bir rekabet içinde olan

iki firmanın da Amerikan şirketleri olması:

Netflix ve Amazon.

Samurai Gourmet

Her ikisi de 2015’in son çeyreğinde Japonya

pazarına hızlı bir giriş yapmışlar.

Netflix’in Japonya kataloğunun %40`ını

yerel yapımlar oluştururken, Amazon’un

Birleşik Devletler dışındaki, küresel pazar

yapımlarının yarısını Japonca yapımlar

oluşturuyor. Her iki şirketin de benzer

şekilde başka ülkelerde de yerel yapımlara

imza atıp, hit olmuş seriler yaratmış

olmaları, dünyada sadece TV izleme

alışkanlığının değil, TV yapımcılığının da

(internet ya da geleneksel, genel anlamıyla)

bütünüyle değişime uğrayacağının

habercisi sayılabilir.

Hibana

74 hanabi / ocak 2018


Midnight Diner

Özellikle drama türünde ortaya çıkan yapımların

kalitesine bakıldığında, her bir ülkedeki

film sektörü için Netflix ve Amazon’un ve onları

takip edecek firmaların, olumlu bir itici güç

olabileceğine dair umutlanmamak elde değil.

Japonya’daki Hibana örneği, dar kalıplar içinde

üretim yapan Japon medya devlerinin bu

kalıplarının dışında da geniş kitlelere hitap

edecek yapımların çıkabileceğini göstererek,

belki de bu sektördeki yerleşik inançları kökünden

değiştirecek.

Hibana dizisi, geçen sene bir Netflix Original

serisi olarak yayınlanmaya başlamış ve hem

Japonya’da hem de yurtdışında önemli bir izleyici

kitlesine ulaşmış. Kendi de Japonya’nın

en tanınmış manzai sanatçılarından olan Naoki

MATAYOSHİ’nin ödüllü romanından uyarlanan

Hibana, genç bir komedyenin manzai

dünyasında tutunma çabasını anlatıyor. Aynı

zamanda, bir yaz festivalinde karşılaşıp etkilendiği

Osakalı manzai ustasının kendisini

“deshi” olarak almasını istemesiyle başlayan

bir usta-çırak ilişkisinin de hikâyesi olan Hibana,

alışılagelmiş Japon TV dizilerinden ziyade

bir bağımsız filmi andırıyor.

Bölümleri bir kaç yönetmen arasında paylaştırılmış

olsa da projenin yürütücüsü koltuğunda

Tokyo Trash Baby ve I am an S&M Writer

gibi filmleriyle Japon bağımsız sinemasında

hatırı sayılır bir yeri olan Ryuichi Hiroki’nin

oturuyor oluşunun, dizinin karakterini belirlediğini

söylemek yanlış olmaz.

Hibana’yı Japon kültürüne biraz dahi ilgisi

olan herkese tavsiye ederken, yine Netflix yapımı

olan Midnight Diner ve Samurai Gourmet`yi

de önermeden geçmemeli. Dramaların yanı

sıra, bizde popüler olan reality show türünün

Japonya`da popüler olan örneklerinden biri,

Fuji TV`de başlayıp Netflix`e transfer olan

Terrace House`a da türün meraklıları göz atabilir.

Başlangıç – orta arası seviyedeki Japonca

yeterli olacaktır.

ocak 2018 / hanabi 75


Yazı: Erdem Özkan KELES

Yeni platform, artırılmış güvenlik ve arazi

kabiliyeti için kullanışlı özellikler

76 hanabi / ocak 2018


subaruglobal.com

2017 Kasım ayında piyasaya sürülen

Subaru XV kullanmakta olduğu yeni

platform ile yüksek sürüş güvenliği, eski

nesle göre daha başarılı bir arazi kabiliyeti

ve daha geniş bir iç mekân sunuyor.

subaru.com.tr

Aracın genel hatları her ne kadar önceki

modeli andırsa da tamamen yeni altyapı

sayesinde sunulan iç mekân oldukça geniş.

Aracın dış tasarımı daha şık ve daha fazla

renk seçeneği sunulmuş. Ayrıca iç mekanda

kullanılan malzemelerin kalitesi de önceki

nesle göre daha yüksek ve turuncu dikişler

de iç mekâna şıklık katıyor.

ocak 2018 / hanabi 77


japanautomotivedaily.com

Subaru markası ile özdeşleşmiş olan simetrik

4 tekerlekten çekiş sistemi ile birlikte aracın

yol tutuşu ve sürüş limitleri oldukça yüksek.

4 tekerlekten çekiş sisteminin standart olarak

sunulması aracın sürüş güvenliği konusunda

rakiplerine karşı avantajlı olmasını sağlıyor.

Yeni sunulan X Mode çekiş özelliği arazide

ilerlemeyi kolaylaştırıyor. Eğim inişlerinde hız

sınırlanabiliyor, sistemin geri viteste de çalışabilmesi

olumlu.

Sınıfında yer alan rakiplere göre aracı avantajlı

konuma getiren bir diğer konu da tüm donanım

seçeneklerinde standart olarak sunulan

Eyesight aktif güvenlik donanımı. Bu donanım

sayesinde aracın önünde yer alan kameralar

aracılığı ile yol durumu sürekli analiz edilerek

aracın önde ilerleyen araca tehlikeli şekilde

yaklaşması önleniyor ve sistem aracın

şeridinde kalmasına yardımcı oluyor. Ayrıca

sunduğu ek güvenlik özellikleri ile şehir içinde

dalgınlık, dikkatsizlik gibi nedenlerle oluşabilecek

kazaların önüne geçilebiliyor.

Araçta Bluetooth ve Apple Car Play bağlantı

imkanı sunuluyor, ancak Android Auto veya

Mirrorlink bulunmuyor. İçeride kullanılan ekranların

kalitesi yüksek ve sunulan bilgiler

tatmin edici, ayrıca kullanımları kolay. Ek olarak

henüz ülkemizde test aşamasında olsa

da müzik sisteminde dijital radyo alıcısı DAB

özelliğinin standart olarak sunulması oldukça

faydalı. Çünkü bu özelliğin olmadığı araçlarda

gelecekte radyo ünitesinin değiştirilmesi

gerekecek. Ayrıca bu donanım çoğu rakibinde

opsiyon olarak dahi alınamıyor. Bununla birlikte

ısıtmalı ön cam ve ısıtmalı ön koltukların

standart olarak sunulması özellikle kış koşullarının

ağır yaşandığı bölgelerde oturanlar için

kullanışlı olacaktır.

Motor konusunda ise Subaru mevcutta yer

alan motorda küçük iyileştirmeler gerçekleştirmiş.

Motorun ağırlığı ve iç sürtünmesi

azaltılmış. Ancak otomobilin ağır olduğunu

(1425 kg) ve motorun atmosferik olduğunu

hatırlatmakta fayda var. Motorun turbo beslemeye

sahip olmaması nedeniyle tork verisi

hem rakiplerine göre düşük hem de 3600 d/dk

gibi nispeten yüksek bir devirde ortaya çıkıyor.

Güç ise hacmine göre normal seviyede, 6200

d/dk’da 114 PS.

subaruglobal.com

Aracın ağırlığı, 4 tekerlekten çekiş sistemi, tork

konvertörlü otomatik şanzımanı ve atmosferik

motoru göz önüne alındığında yakıt tüketimi

rakiplerine göre daha yüksek kalmakta ve

maalesef XV ülkemizde sadece 1.6 litre motor

seçeneği ile satılmakta.

78 hanabi / ocak 2018


subaruglobal.com

Rakipleri ile karşılaştırıldığında sürüş güvenliği

ve yol tutuş konusunda avantajlı olan Subaru

XV performans konusunda ise beklentisi

yüksek olan sürücüleri memnun edemeyebilir.

Ancak mevcut gücün çok yüksek olmaması

çerçevesinde aracın yol tutuş potansiyeli

daha rahat gözlemlenebilir ve özellikle virajlı

yollarda başarılı tutunmanın desteği ile keyifli

sürüşler gerçekleştirilebilir. Direksiyon sisteminin

yönlendirme hassasiyeti başarılı.

Özelikle son yıllarda çoğu otomobil üreticisi

tarafından gerçekleştirilen küçük hacimli turbolu

bir motorun geliştirilerek Subaru XV’ye

adapte edilmesi durumunda aracın rekabet

gücünün daha yüksek olacağına inanıyoruz.

Yüksek yol tutuş ve arazi

kabiliyeti ile rakiplerinde

sunulmayan güvenlik ve konfor

donanımlarının öne çıktığı aracı,

performans beklentisi yüksek

olmayan sürücülere tavsiye

ederiz.

Subaru XV 1.6 AT Teknik Özellikler

Silindir sayısı

Motor hacmi

Maksimum güç

Maksimum tork

Maksimum hız

0-100 km/sa hızlanma

Vites kutusu

Tüketim

Şehir içi

Şehir dışı

Ortalama

CO 2 emisyonu (Ort.)

Depo hacmi

Çekiş sistemi

Lastik ölçüsü

U x G x Y

Yerden yükseklik

Boş ağırlık

Dingil mesafesi

Römork kapasitesi

Yaklaşma/uzaklaşma açısı

Bagaj hacmi

Dört tekerlekten çekiş

(Aktif tork dağılımlı simetrik AWD)

225/60/17

4465 mm x 1800 mm x 1615 mm

4

1600 cc

114 PS / 6200 rpm

150 NM /3600 rpm

175 km/sa

13,9 sn

Otm. Lineartronic

(Tork Konvertörlü)

7,9 lt/100km

5,6 lt/100k

6,4 lt/100km

145 g/km

63 lt

220 mm

1425 kg

2665 mm

650 kg/1400 kg

18 derece/24 derece

385 lt / 1310 lt

subaru.com.tr

ocak 2018 / hanabi 79


Visualizing Japan (1850s-1930s):

Westernization, Protest, Modernity

Modern Japonya tarihinden 3 kesit,

görseller aracılığıyla inceleniyor.

Japonya’nın tecrit politikasının

bittiği süreç (1750-1755), 1905’te

Tokyo’da çıkan Hibiya İsyanı ve

tüketim toplumu anlayışının estetikle

buluştuğu Shiseido dönemi.

Created by Makyzz - Freepik.com

Platform edX | Veren kurum MIT ve Harvard

Üniversiteleri | Süre Haftada 3-5 saat / 6

hafta | Öğrenme hızınızı kendiniz belirleyin!

Japanese Culture Through

Rare Books

Kitapların içerdiği metinlere ek olarak,

kitabın yazılış tarzı, kullanılan teknoloji

ve malzemeler de, eski kitaplar

sayesinde geçmişe bir kapı açmamızı

sağlar. Kitabın yazıldığı/basıldığı

dönemi anlamak için antika kitapları

incelemek üzerine bir ders.

Platform Future Learn | Veren kurum Keio

Üniversitesi | Süre 3 saat / 3 hafta |

İlan edilmemiş

Sino-Japanese Interactions

Through Rare Books

Tarihsel perspektifle, Japonya-

Çin ilişkilerinde kitapların oynadığı

rol inceleniyor. Çin yazı sisteminin

Japonya’ya girişi, 3. yüzyıldan

günümüze uzanan bir süreçte

Konfüçyüs felsefesinin Japonya’daki

algılanışı, klasik Çin ve Kore

kitaplarının Japonya’da incelenmesi

ve aldığı tepkiler, kitap yayıncılığı

ve dinin etkileşimi, Zen Budizmi’nin

Japon kültürü üzerindeki etkileri, vb

detaylı bir içerik sunuluyor.

Platform Futurelearn | Veren kurum Keio

Üniversitesi | Süre 3 saat / 4 hafta |

İlan edilmemiş

Authentic Okinawa Food Recipes:

Secret of Japanese Long Life

Platform Udemy | Süre 2,5 saat video

ÜCRETLİ

Japanese Cooking Class: 22 Easy

To Make Recipes from Japan

Platform Udemy | Süre 2,5 saat video

ÜCRETLİ

Modern Japanese Architecture:

From Meiji Restoration to Today

Japon mimarisinin gelişimi, Batı

mimarisinden farkları, kullanılan

malzeme ve teknolojilerin zaman

içinde nasıl değiştiği anlatılıyor. Japon

mimarisini temsil eden bazı tasarım

ve yapıların incelemeleri de öğrenciye

sunuluyor ve hem teorik hem de

pratik bilgi veriliyor.

Platform edX | Veren kurum Tokyo Teknoloji

Enstitüsü | Süre 3-5 saat / 6 hafta |

Kayıtlar açık!


日 本 文 化 艺 术 专 题 |

Japanese Culture and Art

Çince

Klasik Japon sanatına (Kabuki, Yamato,

İkebana, vb) Çin’den bir bakış…

Platform edX | Veren kurum Peking Üniversitesi

| Süre 1-2 saat / 16 hafta | Öğrenme hızınızı

kendiniz belirleyin!

俳 句 入 門 B1 自 習 コース

Introduction to Haiku B1 Self-Study

Course

Japonca

Japon edebiyatının tüm dünyadaki

en bilinen nazım biçimi, kuşkusuz,

“haiku”dur. Haiku hakkında bilgi edinip,

haiku okuyup-anlamak ve son aşamada

da haiku yazmak ister misiniz?

Platform Minato - JF | Veren kurum Japan

Foundation Kansai Merkezi | Süre 2 saat (3 ay

içinde tamamlamak gerekiyor)

食 文 化 の 本 来 と 将 来

Japonca

Japon yemek kültürünün bugünü ve

geleceğine dair bir ders.

Platform gacco | Veren kurum Kokushikan

Üniversitesi | Süre 2-3 saat / 4 hafta |

Kayıtlar açık!

Four Facets of Contemporary

Japanese Architecture: Theory

Japonca (İngilizce transkript)

Güncel Japon mimarisinin temelindeki

tarihçe, fikir ve kavramların teorik

altyapısı inceleniyor. Beş ünlü Japon

mimar (Terunobu Fujimori, Arata

Isozaki, Hisao Kohyama, Kengo Kuma,

Hidetoshi Ohno, and Kazuyo Sejima)

kendi tasarladıkları binaları ziyaret

ederek tasarımın temelindeki fikirleri

anlatıyorlar.

Platform edX | Veren kurum Tokyo Üniversitesi |

Süre 2-3 saat / 5 hafta |

Arşiv (Tüm materyaller sunulmuyor olabilir!)

ÇEVRİMİÇİ

DERSLER

İnternetin yaşamımıza girmesiyle beraber

daha önce hayal bile edemediğimiz bazı olanaklara

kavuştuk. Mesafenin bir sorun olmaktan

çıkması bilgi paylaşımının kolay ve

ucuz yollarını açığa çıkardı.

Her ne kadar internette okuduğumuz ve duyduğumuz

her şeye inanmamamız gerektiği

konusunda düzenli olarak uyarılsak da, alanında

yetkin kurum ve kuruluşlardan doğru

bilgiye erişme olanağımızın da arttığı bir gerçek.

Kısaca MOOC olarak anılan, kitlesel açık çevrimiçi

kurslar (massive open online courses)

da dünyanın çeşitli ülkelerinden, başta üniversiteler

olmak üzere, çeşitli eğitim kurumlarında

uzmanlıklarıyla öne çıkan eğiticilerinin

ders verdiği önemli bilgi erişim kaynakları

arasında yer alıyor.

Tarih, dil, sanat, kültür ve politika alanlarında

Japonya'yı inceleyen çeşitli çevrimiçi dersleri

sizler için derledik. Her ne kadar eğitim

dili genelde İngilizce olsa da, arada Japonca

ve Çince olarak hazırlanmış dersler olduğunu

da görebilirsiniz.

Öğrenmenin yaşı ve uyruğu yoktur, diyerek

sizlere dünyanın çeşitli kuruluşları tarafından

verilen derslerden bir listeyi sizlerle paylaşıyoruz.

Listemizde tarihleri geçmiş gözüken dersler

bulunmaktadır. Ancak bu dersler ilgili platformlar

üzerinden zaman zaman tekrar açılabilmektedir.

Bu yüzden listeye dahil edilmişlerdir.

ocak 2018 / hanabi 81


Oriental Beliefs: Between Reason

and Traditions

Ethics in Life

Sciences and

Healthcare: Exploring

Bioethics through Manga

Sosyal hayattaki etik sorunların

mangalarda nasıl sunulduğuna dair

bir ders. İncelenen etik problemler

arasında doğacak bebeğin cinsiyetinin

seçilmesi, ötanazi, kürtaj, yaşayan

donörden organ nakli, klonlama,

sonsuz yaşam/ölümsüzlük, vb

bulunmakta. Ayrıca Japonya’da

ve dünyanın çeşitli yerlerinde

bu tartışmalı konular için ne tür

düzenlemeler yapıldığı da anlatılıyor.

Platform edX | Veren kurum Kyoto

Üniversitesi | Süre 2-3 saat / 10 hafta |

21 Aralık 2017

Ethics in Life Sciences and

Healthcare: Exploring Bioethics

through Manga - Part 2

Bir devam dersi; kök hücre

araştırmalarına özellikle

yoğunlaşılıyor.

Platform edX | Veren kurum Kyoto

Üniversitesi | Süre 2-3 saat / 5 hafta |

Arşiv (Tüm materyaller sunulmuyor olabilir!)

“Doğu” kültürlerinin, anlayış ve

inançlarının irdelendiği bir ders. Eski

Mısır, Çin, Orta Asya, Anadolu, İran,

Japonya, İslam dünyası, Budizm

dünyası gibi oldukça geniş bir

perspektifi var. Japonya özelinde

ise “Gündelik Japon yaşantısında

Doğa”, “Batıl inançlar ve Japonya’daki

yasaklar" işlenen konular arasında.

Platform edX | Veren kurum Louvains | Süre

2-3 saat / 8 hafta | Arşiv (Tüm materyaller

sunulmuyor olabilir)

Understanding Japanese

Philosophy

Doğu Asya felsefesine temel düzeyde

bir giriş sağlıyor. Amerika’nın nasıl

“tüm dünyadan gelen anlayışları

topladığı”na dair bir gözlem

yapılmakta ise, Japon felsefesi için

de benzer bir iddiaya sahip bu ders:

Güney ve Doğu Asya’nin felsefe

anlayışlarının birlikte bulunduğu ve

her birini teker teker öğrenmeseniz

de size büyük resmi görmek için ciddi

şekilde fikir verecek bir düşünce, dil ve

davranış sistemi irdeleniyor.

Platform Future Learn | Veren kurum Fudan

Üniversitesi | Süre 2 saat / 5 hafta |

Davet gerekiyor

Studying at Japanese Universities

Japon üniversitelerine başvuru

ve kayıt süreçlerini öğrenmek,

üniversitelerde verilen eğitim

programları hakkında bilgi sahibi

olmak isteyenlere…

Platform Coursera | Veren kurum Tokyo

Üniversitesi | Süre 2-3 saat / 4 hafta |

11 Aralık 2017

82 hanabi / ocak 2018

Japanese Pronunciation for

Communication

“Okuyorum ama konuşamıyorum”

diyorsanız, Japoncayı doğru telaffuz

etmekte endişeleriniz varsa bu derse

bir göz atın deriz.

Platform edX | Veren kurum Waseda

Üniversitesi | Süre 3 saat / 5 hafta |

6 Kasım 2017

JAPON

ve

EĞİT

PROGRA

İLE İL

MOOC


Visualizing Postwar

Tokyo, Part 1

Arşiv fotoğrafları, film

ve TV programlarından

yola çıkarak, 2. Dünya

Savaşı sonrasında Tokyo’nun nasıl

değiştiği ve geliştiği, özellikle de

1960 Tokyo Olimpiyatları’nın şehrin

silüetinde yarattığı farkları incelemek

isteyenler için…

Platform edX | Veren kurum Tokyo

Üniversitesi | Süre 5-6 saat | Öğrenme

hızınızı kendiniz belirleyin!

Words Spun Out of Images:

Visual and Literary Culture in

19 th Century Japan

Japon kültüründe edebiyat ve

resmin nasıl tek bir “sanat” olarak

algılandığını inceliyor. Resim ve

fotoğrafların şiir ve nesir ile birlikte,

birbirini açıklar, destekler nitelikle

kullanılmasının örnekleri…

Platform Coursera | Veren kurum Tokyo

Üniversitesi | Süre 2-3 saat / 4 hafta |

11 Aralık 2017

Visualizing Postwar Tokyo, Part 2

Bu devam dersinde jeopolitik açıdan

Tokyo sokaklarını inceliyoruz.

Görselleşmedeki değişimin

Tokyoluların hayatına nasıl

girdiğini, yoksul ve toplum dışına

itilmiş marjinal kesimlere yönelen

bakışı (hem akademik hem de

sokaktaki insanın gözünden) ve “bir

öğrenci şehri olarak Tokyo”nun nasıl

şekillendiğini öğreniyoruz.

Platform edX | Veren kurum Tokyo

Üniversitesi | Süre 5-6 saat | Öğrenme

hızınızı kendiniz belirleyin!

An Introduction to Japanese

Subcultures

Bu ders, gelip geçici olarak düşünülen

ve genelde fazla üstünde durulmayan

altkültür kavramını işliyor. 1970'ten

itibaren gelişen Japon altkültürleri

4 tema altında inceleniyor: Sevgi,

savaş, teknoloji ve hayran kültürü.

Altkültürlerin Japonya'dan dünyaya

nasıl yayıldığı, gençlik, toyluk ve

kırılganlık öğelerinin bu altkültürlerde

nasıl işlendiğine dikkat çekiliyor.

Platform Future Learn | Veren kurum Keio

Üniversitesi | Süre 2-3 saat / 4 hafta |

4 saat / 4 hafta

DİLİ

İM

MLARI

GİLİ

'LAR

Online Japanese Beginner Course

(12 ders) 食

“Okuyorum ama konuşamıyorum”

diyorsanız, Japoncayı doğru telaffuz

etmekte endişeleriniz varsa bu derse

bir göz atın deriz.

Platform Udemy | Veren kurum Attain

Corporation | Süre 5,5 saatlik video |

ÜCRETLİ

Easy Japanese for 48 hours in

Tokyo

“Okuyorum ama konuşamıyorum”

diyorsanız, Japoncayı doğru telaffuz

etmekte endişeleriniz varsa bu derse

bir göz atın deriz.

Platform Udemy | ÜCRETLİ

ocak 2018 / hanabi 83


summary

4

サマリー

News in this issue: ニュース

26 th Ankara Japanese Speech Contest

第 26 回 アンカラ 日 本 語 弁 論 大 会

Japan From My Window - V: Izmir Japanese Speech and Japan

Culture Promotion Contest

私 の 目 から 見 た 日 本 第 5イズミル 日 本 語 弁 論 大 会

5

6

7

27 th Istanbul Japanese Speech Contest

第 27 回 イスタンブル 日 本 語 弁 論 大 会

Publishing: Japanese Authors' Books & Japan-affiliated Books that

appeared on the shelves in 2017 in Turkey

出 版 の 世 界 │2017 年 にトルコで 出 版 された 日 本 人 の 作 家 の 本 や 日

本 に 関 する 本

Japanese astronaut's (fortunately!) unnecessary [EO1] worries: "May

not be able to return from Space!"

金 井 宇 宙 飛 行 士 の(ラッキーな) 不 必 要 な 心 配 │「 身 長 が9センチ

も 伸 びていたんです!」

2018: Year of the Dog

2018 年 │ 戌 年

Abdication of Japanese Emperor

天 皇 の 退 位

Proposed Change to the Adulthood Age Limit in Japan

日 本 における 成 人 年 齢 制 限 の 変 更 の 提 案

8 11

A Japanese expression that

the Turks would like to say

"How are you?"

トルコ 人 が 言 いたい 日 本 語

「おげんきですか。」との 日 本 語

での 表 現

New Year Celebrations in

Japan

日 本 の 新 年 のお 祝 い

84 hanabi / ocak 2018


Kyoto Art Aquarium Castle

The exhibition “ART AQUARIUM CASTLE”

in Nijo-Jo Castle, Kyoto

アートアクアリウム 城 ~ 京 都

二 条 城

Hitachi Kaihin

Hitachi Seaside Park: Home to a variety of colorful flowers

and grasses throughout the four seasons

国 営 ひたち 海 浜 公 園

Difficulty About English Loanwords in Japanese

外 来 語 の 難 しさ

TV Habits Are changing

テレビの 習 慣 が 変 化 している

Subaru XV

Subaru XV (スバル)

List of Massive Open Online Courses (MOOCs) on

Japanese Culture, History and Language

日 本 文 化 、 歴 史 、 言 語 に 関 する

大 規 模 オープンオンライン

17

20

44

72

76

80

28 48

Black Ships Arrive in

Japan:

Unprecedented Encounter

of Japan and USA

黒 船 がやってきた! 日 本 とアメリカ

の 予 期 せぬな 遭 遇

A Trip to Japan Is Never

Considered Complete

Unless You Visit Osaka

大 阪 を 訪 れない 限 り、

日 本 の 旅 行 は 終 わったとは

決 して 考 えられない

ocak 2018 / hanabi 85


HANABİ 5.Sayı İstatistikleri

Web sitesi popülerlik haritası

Facebook sayfası

beğeni sayısı

Web sitesi toplam

görüntülenme sayısı

En çok okunan ay

Web sitesine en çok

yönlendirme verenler

En popüler olduğu ülkeler

921

10.564

Mayıs 2017

Facebook, arama

motorları, ekşi sözlük

Türkiye, Japonya, ABD,

Rusya ve Kanada

86 hanabi / ocak 2018


hanabi.proje@gmail.com

hanabi.dergisi

ocak 2018 / hanabi 87


88 hanabi / ocak 2018

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!