Gökay Tarih Sayı 6 - Mayıs 2021

ZİRVEDEKİ MEZAR
KOMMAGENE KRALLIĞI VE NEMRUT DAĞI
nsanlığın ilk yerleşim yerlerinden olan Adıyaman ve ona komşuluk eden geniş topraklar,
İ
Hz. İsa’dan önce 850’li yıllara ait yazılı kaynaklarda dahi ismi geçen, köklü “Kommagene
Krallığı’na ev sahipliği yapmıştır. Kommagene Krallığı ise tarihi boyunca değişime
uğramış; birçok ülkenin egemenliği altına girmiş ve onlarca ırkı içinde barındırmıştır. Öyle
ki isminin anlamı da tarihine uygun olan, Yunanca “Genler Topluluğu” olmuştur.
Kuzey Suriye’den Doğu Toroslara kadar uzanan bereketli topraklarda var olan, yıllar
boyunca farklı krallar tarafından yönetilen Kommagene ve ondan önceki Kummuh gibi
birçok devlet; Hititler, Luviler, Hurriler, Amurlular, Frigler, Urartular, Asurlar, Babiller gibi
medeniyetlerle iç içe veya onlara esir olarak yaşamıştır.
Kommagene Krallığı hakkında ise Arsemia, Samrat, Fırat Havzası; Asur ticaret ve tarih
arşivlerindeki kitabeler, Hattuşaş’tan (Boğazkale) günümüze kadar ulaşan metinler gibi bazı doğal
unsur ve kaynaklardan; toplumsal, siyasi, hukuki ve kültürel anlamda birçok bilgi elde edilmiştir.
Ayrıca medeniyetin keşfi hakkında 1881’den günümüze birçok çalışma yapılmıştır.
Komagene’nin varlığının keşfi,
Osmanlı’da hizmet veren Alman subay
Helmut Von Moltke’nin, o dönemde
yaşanan Mısır’daki ayaklanmayı
bastırmak üzere bölgeye gönderilecek
Osmanlı Ordularının Toros üzerinden
sevkiyatını mümkün hale getirmek
için 1881’de bölgenin yol durumu ve
destek imkanları hakkında araştırma
yapmasıyla gerçekleşmiştir.
Sayfa | 12