Gökay Tarih Sayı 6 - Mayıs 2021

B
TROCADERO VE BANDIRMA
izler gibi birçok ulus en parlak zaferlerini steplerde, ovalarda elde etmiş, kara
piyadesiyle, süvarisiyle öne çıkmış böyle tanınmış bilinmiştir. Hal böyleyken hikayenin
en can alıcı bölümleri bazen engin sularda yazılmış, bazı gemilerin dümeni tarihin akışının
ters istikametine doğru kırılmıştır. Nusret böyledir mesela. Gazi Alemdar, Hamidiye,
Kocataş, Ertuğrul böyledir. Savaşlarda ya da siyasi ilişkilerde öne çıkıvermişlerdir.
93 Harbi olarak da bildiğimiz 1877-78 Osmanlı Rus harbi sırasında Glasgov’da inşası tamamlanan
yük gemisi Trocadero da kıracaktı dümeni, talihi, tarihi, zamanı. İskoçya’dan Yunanistan’a satılıp
Kymi adını aldığında XIX. asır sonlanmak üzereydi. Ki bu yüzyıl bir imparatorluklar mezarlığıdır.
Definleri XX. asra sarkan ölü imparatorluklar çağı. İşte bu telaşeli ölüm ve doğum çığlıkları arasında
1894’te Osmanlı hükümeti tarafından satın alındı. Tekirdağ’dan İstanbul’a, Çanakkale’den
Balıkesir’e Marmara’da yük taşıdı yolcu taşıdı. Adı önce Panderma sonra Bandırma oldu. Bandırma
olunca herkes tanır onu ama bizim hikayemizi başlatan bu gemi ağır kazalar atlatmış onarımlar
geçirmiş 40 yaşında bir emektardı. En kıymetli yolcuyla en unutulmaz yolculuğuna başlarken
Bandırma, Cihan Harbi bitmiş, kan ve ateş çok daha yakınlarda Anadolu’da, İstanbul’da ve bizim
olan her yerde hüküm sürüyordu. 16 Mayıs’ta İsmail Hakkı (Durusu) kaptanlığında yolcularını aldığı
Kızkulesi açıklarından hareket ederken ahval ve şerait işte böyleydi. Toplamda 79 kişiyi taşıyan
Bandırma 19 Mayıs’ta Samsun’a ulaştığında ise o eşsiz anın hem Mustafa Kemal Paşa’nın hem de
Türkiye Cumhuriyeti’nin doğum günü olduğunu kimse bilmiyordu.
1925’te hurdaya çıkarılarak parçalanan Bandırma İstiklal Harbi’mizin siren sesidir, ilanıdır,
başlangıcıdır. Anmamak olmazdı…
Meral Çağışlar
Sayfa | 20