MİKROGRAPHA DERGİSİ II. SAYI

Serkan GEYİK
“Mikro” ölçütü, boyutları 5 mm ile 1 mm
arasındaki olan boyutlara verilen metriktir (1).
Plastik, geniş ve sıklıkla kullanılan sert yapıda
bulunup şekil verilebilen bir maddedir,
günümüzde temizlik aletlerinde, cd, diş fırçası vb.
birçok alanda kullanılmaktadır (2).
“Mikroplastik” kavramı ilk olarak Amerika
Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri Malzeme
Laboratuvarı’nda 1968 yılında yayımlanan bir
raporda kullanılmıştır. Raporda mikroplastikler
için yapılan açıklama, plastiklerin yüksek
gerimlere maruz kalması sonucunda plastik
maddelerinin deformasyon oluşturarak oluşan
parçacıkları tanımlamak için kullanmıştır. 1972
yılında Sargasso Denizi üzerinde çok fazla sayıda
yüzen parçacıklar bulunduğunu rapor edilmiştir.
Bu olaydan dolayı ilk defa sucul ortamda küçük
yapıda plastikler olabileceğinden haberdar
olmuşlardır. Yapılan araştırmalar sonucunda 2004
yılında bu küçük yapıdaki plastiklerin
mikroplastikler olduğunu ifade edilmiştir. Bu
olaylardan sonra araştırmaya devam edilmesi
üzerine ‘Steering Committee of the National
Oceanic and Atmospheric Administration
(NOAA) Marine Debris’ programı tarafından bu
parçacıkların 5 mm büyüklüğünde küçük parçalar
(6)
olan mikroplastikler olduğu kabul edilmiştir. (5)
Bulunan parçacık büyüklüğünden sonra çevre
şartlarında bulunabilecek plastiklerin boyutları şu
şekilde paylaşılmıştır; “Makroplastik ≥ 25 mm,
Mesoplastik 25 – 5 mm, Mikroplastik ≤5 – 1 mm,
Mini-mikroplastik <1mm – 1µm ve Nanoplastik
<1µm “olarak belirlenmiştir. Mikroplastiklerin çoğu
büyük plastiklerin küçük parçaları olsa da
endüstriyel olarak yapılmış mikroplastikler de
bulunmaktadır. Bu mikroplastikler “primer
mikroplastikler” olarak adlandırılmıştır, diğer
mikroplastikler ise “sekonder mikroplastikler”
olarak adlandırılmıştır.
(5)