Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
larda kullan<strong>ı</strong>ld<strong>ı</strong>. Türkiye ve Irak'ta resmen izin verilmemekle birlikte bu<br />
alfabe çok kullan<strong>ı</strong>lmaktad<strong>ı</strong>r ve değişik sistemleri denedikten sonra SSCB<br />
Kürtlerince de kesin olarak art<strong>ı</strong>k benimsenmiş görünmektedir.<br />
Celadet Beyin Kurmancî morfolojisi hak<strong>ı</strong>ndaki araşt<strong>ı</strong>rmalar<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>n sonuç¬<br />
lar<strong>ı</strong> Hawar'm ilk serilerinde ( 16-17-18 ve 26. say<strong>ı</strong>lar) Frans<strong>ı</strong>zca olarak, son¬<br />
ra ayn<strong>ı</strong> derginin ikinci serisinde ( 27. ve sonraki say<strong>ı</strong>lar) Kürtçe olarak ç<strong>ı</strong>¬<br />
kan makalelerde ele al<strong>ı</strong>nd<strong>ı</strong>. Ben, Suriye'de bulunduğum s<strong>ı</strong>rada, Şam<br />
Frans<strong>ı</strong>z Enstitüsü'nde görevli iken, 1941 'de Hazvar yeniden yay<strong>ı</strong>mlanmaya<br />
başlad<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>nda ( 1935'ten beri ç<strong>ı</strong>k<strong>ı</strong>yordu) Celadet Bedirxan'a, daha tam bir<br />
gramerin Frans<strong>ı</strong>zca yaz<strong>ı</strong>m<strong>ı</strong> için işbirliği önerdim, Emîr kabul etti ve s<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>rl<strong>ı</strong><br />
araçlarla bas<strong>ı</strong>ma geçmek için hemen gerekli önlemleri ald<strong>ı</strong>k. Yaz<strong>ı</strong>lar haz<strong>ı</strong>r<br />
oldukça acemi bir dizgiciye teslim ediliyordu; adam ne Frans<strong>ı</strong>zca, ne<br />
Kürtçe biliyordu, ama pekâlâ işin üstesinden geliyordu; 168 sayfa böylece<br />
matbaadan ç<strong>ı</strong>kt<strong>ı</strong>. O sayfalar bu kitab<strong>ı</strong>n birinci bölümüne ve ikinci bölü¬<br />
mün I ila IX. ara bölümlerine tekabül etmektedir, ama yeniden ele al<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>p<br />
gerekli düzeltmeler ve biçim değişiklikleri yap<strong>ı</strong>lm<strong>ı</strong>şt<strong>ı</strong>r. İkinci bölüm X ila<br />
XX. ara bölümleri, Eylül 1944'te benden Şam'<strong>ı</strong> terketmem istendiği zaman<br />
hemen hemen haz<strong>ı</strong>rd<strong>ı</strong>. Ondan sonra, uzun bir süre, başka uğraşlar beni<br />
Kürt dili araşt<strong>ı</strong>rmalar<strong>ı</strong>ndan uzak tuttu; öte yandan Suriye'deki ağ<strong>ı</strong>r koşul¬<br />
lar dostumu yay<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong> kesmeye zorluyordu. Ancak yak<strong>ı</strong>n bir tarihte bu gra¬<br />
mer dosyas<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong> yeniden açabildim ve hemE/nîr Bedirxan'm an<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong> yaşat¬<br />
mak, hem de onun çal<strong>ı</strong>şmalar<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>n meyvesini yok olmaktan kurtarmak<br />
için işi sonuna vard<strong>ı</strong>rmaya girişebildim. Ortaklaşa başlan<strong>ı</strong>p yaln<strong>ı</strong>z baş<strong>ı</strong>na<br />
bitirilen bir eserin bu son aşamas<strong>ı</strong>nda bana düşen görev, esas yazar<strong>ı</strong>n ona¬<br />
y<strong>ı</strong>yla yaz<strong>ı</strong>lm<strong>ı</strong>ş plan bölümü (yani aşağ<strong>ı</strong> yukar<strong>ı</strong> XX. ara bölümün sonuna<br />
kadar) son defa gözden geçirmekten ve İkinci Bölüm'ün kalan k<strong>ı</strong>sm<strong>ı</strong> ile<br />
Üçüncü Bölüm'ün (sentaks) tamam<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong> yeniden haz<strong>ı</strong>rlamaktan ibaretti.<br />
Bu eserde ve özellikle merhum dostum Celadet Beyin göremediği bö¬<br />
lümlerde yanl<strong>ı</strong>şlar ya da boşluklar bulunursa bütün sorumluluk bana aittir.<br />
Bu gramerin hangi anlay<strong>ı</strong>şla haz<strong>ı</strong>rlan<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong> hakk<strong>ı</strong>nda da birkaç söz söyle¬<br />
mek isterim.<br />
Amac<strong>ı</strong>m<strong>ı</strong>z öğrencilerin eline pratik bir öğretim kitab<strong>ı</strong> verebilmek için<br />
Kurmancîmn özelliklerinin elden geldiğince tam dökümünü yapmakt<strong>ı</strong>r.<br />
Bu uğraşlarm ikincisi, bazen benimsenen anlat<strong>ı</strong>m düzenini aç<strong>ı</strong>klamakt<strong>ı</strong>r.<br />
Örneğin, fiilin ve çekimin incelenebilmesi için muhakkak bilinmesi gerek¬<br />
li olan şah<strong>ı</strong>s zamirleri (dönüşlü ve karş<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>) Morfoloji'nin VII. ara bölü¬<br />
münde ele al<strong>ı</strong>nm<strong>ı</strong>ş, oysa diğer zamirler daha sonra yaz<strong>ı</strong>lm<strong>ı</strong>şt<strong>ı</strong>r. Ayn<strong>ı</strong> anla¬<br />
y<strong>ı</strong>şla, önemli paragraflar siyah harflerle dizilip numaralanm<strong>ı</strong>şt<strong>ı</strong>r. Sözcük<br />
listeleri ve al<strong>ı</strong>şt<strong>ı</strong>rmalar başlang<strong>ı</strong>çta her ara bölümün sonunda yer al<strong>ı</strong>yor-<br />
XIV
Change language