26.12.2012 Views

. H ı . H ı

. H ı . H ı

. H ı . H ı

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

44. /nin düşmesi ender görülür. Ancak çok s<strong>ı</strong>k kullan<strong>ı</strong>lan roj, gün gibi<br />

birkaç kelimede görülür (ro demek gibi). Bir de kendisinden önce gelen<br />

sözcükle kaynaş<strong>ı</strong>p büzüşen ji edat<strong>ı</strong>nda görülür.<br />

Ör.: Dûrji lc, senden uzakta, yerine dûn lc.<br />

Hcjji te dikim, seni seviyorum, yerine bejî te dikim.<br />

45. Y- yar<strong>ı</strong> ünlü. Bilindiği gibi y harfi, a, e, î, e ile sona eren sözcükler ile<br />

bunlara eklenen ve ünlü ile başlayan çckimekleri aras<strong>ı</strong>nda ak<strong>ı</strong>şma bağlant<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong><br />

ünsijzü işlevi görür. Ayn<strong>ı</strong> şekilde o, û ve u 'den sonra kullan<strong>ı</strong>m<strong>ı</strong> baz<strong>ı</strong> bölgelerle<br />

s<strong>ı</strong>n<strong>ı</strong>rl<strong>ı</strong>d<strong>ı</strong>r. Vnin bu kullan<strong>ı</strong>m<strong>ı</strong>na ilişkin kurallar par. 15, 16, 18 ve 19"da<br />

belirtilmiştir. Y, Kürtçe sözcük köklerinde yap<strong>ı</strong>c<strong>ı</strong> öge olarak çok nadir ortaya<br />

ç<strong>ı</strong>kar. Sözcüklerin içinde bulunuşu, çoğu zaman, bir kesintiden sak<strong>ı</strong>nmay<strong>ı</strong><br />

sağlar.<br />

Ör.: Pay<strong>ı</strong>z, sonbahar.<br />

Dayîn, dad<strong>ı</strong>.<br />

Hcyîn, varl<strong>ı</strong>k.<br />

Ncyîn, yokluk.<br />

'May<strong>ı</strong>n, kalmak.<br />

Yile başlayan sözcüklerin say<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong> sadece elli kadard<strong>ı</strong>r: bunlar<strong>ı</strong>n da yar<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong> yek<br />

(bir)'den türemiştir, dörtle birden fazlas<strong>ı</strong> da yabanc<strong>ı</strong> dillerden al<strong>ı</strong>nm<strong>ı</strong>ş ve istisna<br />

olarak ilk biçimlerini korumuş olan sözcüklerdir. Asl<strong>ı</strong>nda, y ile başlayan<br />

yabanc<strong>ı</strong> sözcüklerin çoğunluğu Kürtçeye geçerken bu ünsüzü yitirmişlerdir;<br />

örneğin Arapça özel ad Yusuf ( »-i~>> ) Usif(baz<strong>ı</strong> bölgelerde /s/7) olmuştur.<br />

D. DAMAKSILAR VE GIRTLAKSILAR<br />

46. K- ötümsüz kapant<strong>ı</strong>l<strong>ı</strong>. K'nin, ker, sağ<strong>ı</strong>r, kir, taşl<strong>ı</strong> tepe gibi birkaç<br />

sözcükte normalden daha sert söylendiğini belirtmek gerekir.<br />

Bu nüans<strong>ı</strong>n varl<strong>ı</strong>ğ<strong>ı</strong>, eşadl<strong>ı</strong>lar<strong>ı</strong> (homonim) elden geldiğince farkl<strong>ı</strong>laşt<strong>ı</strong>rmak<br />

kayg<strong>ı</strong>s<strong>ı</strong>yla aç<strong>ı</strong>klanabilir. Gerçekten, normal bir k ile telaffuz edilen ker ve kir<br />

sözcüklerinin birincisi eşek, ikincisi yapt<strong>ı</strong> (kirin fiili) anlam<strong>ı</strong>na gelir. Dilin buna<br />

benzer kar<strong>ı</strong>ş<strong>ı</strong>kl<strong>ı</strong>klardan sak<strong>ı</strong>nma eğilimi ilerde de (par. 51) görülecektir.<br />

: ;.:j ;.;;'..> '27

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!