You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
�wiec�ce nazywane popularnie diodami LED, nale��ce do<br />
czwartej generacji sztucznych �róde� �wiat�a, po �ród�ach<br />
wykorzystuj�cych proces spalania, lampach �arowych i lam-<br />
pach wy�adowczych niskiego oraz wysokiego ci�nienia.<br />
W ostatnich latach nast�pi� bardzo szybki rozwój �róde�<br />
�wiat�a LED daj�cych bia�e �wiat�o o skuteczno�ci �wietlnej<br />
ju� dzi� konkurencyjnej w porównaniu do innych typów<br />
lamp. Diody luminescencyjne stwarzaj� mo�liwo�� twórczej<br />
inwencji w kreowaniu nowoczesnych rozwi�za� o�wietle-<br />
niowych. Ich ma�e wymiary i ró�norodno�� barw stworzy�y<br />
nowe mo�liwo�ci rozwoju techniki o�wietleniowej.<br />
Wymagania stawiane oprawom o�wietleniowym<br />
Tak du�e zmiany w budowie i technologii �róde� �wia-<br />
t�a wymusi�y równie� znaczny post�p w budowie opraw<br />
o�wietleniowych.<br />
W dobie rozwini�tych technologii materia�owych wykorzy-<br />
stywanych przy budowie opraw o�wietleniowych, technik<br />
informatycznych wspomagaj�cych ich projektowanie, np.<br />
optymalizacj� uk�adów fotooptycznych, w tym odb�y�ników<br />
oraz bry� wzorniczych opraw, a tak�e programów kom-<br />
puterowych wspomagaj�cych projektowanie o�wietlenia,<br />
mo�liwe sta�o si� spe�nienie coraz wy�szych wymaga�<br />
normatywnych. Przyczynia si� to do racjonalnego wy-<br />
korzystanie materia�ów w budowie sprz�tu o�wietlenio-<br />
wego, sporz�dzania optymalnych projektów o�wietlenia<br />
oraz racjonalizacji pó�niejszej obs�ugi eksploatacyjnej<br />
– konserwacji.<br />
Wspó�czesne oprawy o�wietleniowe i �ród�a �wiat�a<br />
zapewniaj�:<br />
1. uzyskanie bry�y fotometrycznej, czyli rozsy�u �wiat�o�ci,<br />
wymaganej do danego zadania o�wietleniowego,<br />
2. ograniczenie luminancji �ród�a �wiat�a do granic do-<br />
puszczalnych w wymaganym k�cie prze<strong>str</strong>zennym,<br />
3. umiejscowienie �ród�a �wiat�a w wymaganym do danego<br />
celu o�wietleniowego punkcie prze<strong>str</strong>zeni i w odpowied-<br />
nim po�o�eniu,<br />
4. ochron� �ród�a �wiat�a przed szkodliwymi wp�ywami<br />
zewn�trznymi, a otaczaj�cego �rodowiska przed zagro-<br />
�eniami ze <strong>str</strong>ony �ród�a �wiat�a,<br />
5. po��czenie �ród�a �wiat�a z instalacj� zasilaj�c� za<br />
po�rednictwem sprz�tu niezb�dnego do jego prawi-<br />
d�owej pracy,<br />
6. �atw� wymian��róde��wiat�a po ich naturalnym zu�yciu<br />
oraz bezproblemow� konserwacj� cz��ci oprawy,<br />
7. estetyczny wygl�d w czasie �wi�cenia, a tak�e przy<br />
o�wietleniu dziennym.<br />
Pod wzgl�dem budowy i dzia�ania oprawy o�wietleniowe<br />
musz� odpowiada� wymaganiom normy EN 60598-1: 2007<br />
Oprawy o�wietleniowe – Cz��� 1: Wymagania ogólne i ba-<br />
dania oraz normom szczegó�owym dotycz�cym poszcze-<br />
gólnych typów opraw lub grup opraw o�wietleniowych.<br />
Arkusze tych norm s� opublikowane oddzielnie od przywo-<br />
�anej tu normy.<br />
Diody LED w technice o�wietlania<br />
O�wietlenie oparte o diody �wiec�ce LED jest obecnie<br />
najbardziej dynamicznie rozwijaj�cym si� dzia�em techniki<br />
�wietlnej. Diody LED s� coraz powszechniej stosowane<br />
tak�e w o�wietleniu wn�trzowym. Powsta�o ju� wiele opraw<br />
z diodami LED, o parametrach �wietlnych, elektrycznych<br />
i eksploatacyjnych wy�szych od tych, jakie maj� oprawy<br />
o�wietleniowe do tradycyjnych �róde��wiat�a, np. �wietló-<br />
wek liniowych lub wysokopr��nych lamp wy�adowczych.<br />
Ju� obecnie diody LED mo�na okre�la� mianem wysokowydajnych<br />
energetycznie �róde� �wiat�a, a ze wzgl�du na<br />
mo�liwo�� osi�gania du�ych oszcz�dno�ci energii elek-<br />
trycznej technologia bia�ych diod LED jest nadal jedn�<br />
z najintensywniej rozwijanych.<br />
Pod wzgl�dem technicznym diody LED posiadaj� szereg<br />
istotnych cech, do których nale�y zaliczy�:<br />
1. Bardzo wysok¹ trwa�o�� si�gaj�c¹ co najmniej kilku-<br />
dziesi�ciu tysi�cy godzin.<br />
Trwa�o�� LED jest ju� znacznie wy�sza ni� najlepszych<br />
wy�adowczych �róde��wiat�a. Nale�y jednak zaznaczy�,<br />
�e o trwa�o�ci oprawy z diodami LED decyduj� nie tylko<br />
�ywotno�� samych elementów �wiec�cych, ale równie�<br />
elementy uk�adu zasilania, systemu odprowadzenia<br />
ciep�a, uk�ady optyczne. Ze wzgl�du na du�� trwa�o��<br />
potrzeba wymiany �ród�a �wiat�a w oprawie jest niezwy-<br />
kle rzadka – mo�na przyj��, �e czas �ycia �ród�a �wiat�a<br />
LED jest taki sam jak samej oprawy o�wietleniowej.<br />
2. Bardzo wysok¹ skuteczno�� �wietln¹.<br />
Skuteczno�� �wietlna diod LED emituj�cych �wiat�o bia�e<br />
jest aktualnie na poziomie 100 ÷ 140 lm/W i przewy�sza<br />
skuteczno�� �wietln� wszystkich innych Ÿróde³ œwiat³a<br />
stosowanych w o�wietlaniu wn�trz.<br />
3. Dobre utrzymanie <strong>str</strong>umienia �wietlnego z up�ywem<br />
czasu eksploatacji.<br />
Obecnie diody LED charakteryzuj� si� ju� dobr� sta-<br />
bilno�ci� utrzymania <strong>str</strong>umienia �wietlnego w czasie<br />
eksploatacji.<br />
4. D�ugi, bezobs�ugowy okres eksploatacji oparty na przewi-<br />
dywanej trwa�o�ci diod LED wyznaczanej w warunkach<br />
laboratoryjnych.<br />
5. Korzystny rozk�ad widmowy promieniowania oraz dobre<br />
oddawanie barw.<br />
W ostatnich latach wcze�niejsza oferta barwnych diod<br />
LED zosta�a uzupe�niona diodami emituj�cymi �wiat�o<br />
bia�e. Luminofory stosowane w obecnie produkowa-<br />
nych diodach pozwalaj� na uzyskanie wspó�czynnika<br />
oddawania barw na poziomie 80 ÷ 85.<br />
6. Wysoka odporno�� na w<strong>str</strong>z�sy, uderzenia i wibracje<br />
uzyskiwana ze wzgl�du na zwart� kon<strong>str</strong>ukcj� diody<br />
i jej ma�� mas�.<br />
7. Natychmiastowe, bezzw�oczne zadzia�anie.<br />
Po chwilowym zaniku napi�cia zasilania zadzia�anie diod<br />
w oprawie jest natychmiastowe. Ma to szczególnie du�e<br />
znaczenie dla pracy przy zastosowaniu czujników ruchu.<br />
TECHNIKA �WIETLNA<br />
51
Change language