15 march 2010_Layout 1.qxd

NR.7/6 www.thealbanian.co.uk info@thealbanian.info 

Tel: 02082169527 

Znj.Luljeta Nuzi drejtuese e 

“Shpresa Programme” 

LONDON 15 MARS 

Speciale 

Znj.Pranvera Smith drejtuese e 

“ILIRIA” 

Komuniteti 

“Chateau 

Margaux” 

faqe 11 

Ku po të çon mushka z.Mazi? 

Shkëlqesia e Tij Zef Mazi edhe njëherë ka marrë guximin për të dëshmuar devotshmërinë për t’i shkuar deri 

në fund arrogancës së tij të paprincip. Duke u përpjekur të legjitimojë “Chateau Margaux” komunitetin, i 

ka ftuar të komanduarit e tij, në një takim me disa deputetë të parlamentit të Shqipërisë, që ishin për një vizitë 

në Londër. (Chateau Margaux sipas të tijve, është një verë shumë e preferuar për Shkëlqësinë) 

Duhet theksuar se prezantimi i komunitetit shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar duhet të bëhet vetëm 

sipas shijeve të Mazit. Nuk është bërë e qartë se cilat janë kriteret për t’u zgjedhur në klubin “Chateau Margaux” 

(ato i din vetëm Shkëlqesia), por flitet se së pari duhet ta kesh leqe-peqe me Shkëlqesinë, e largqoftë të mos bëjë 

vaki të kundërshtosh atë. Madje është mirë që gjithandej të përhapësh fjalë se është burrë i zgjuar, se nuk ka patur, 

nuk ka, as nuk do të ketë ambasador më të mirë se atë. (vijon ne faqe 3) 

E vërteta e regjistrimit 

të gjuhës shqipe si GCSE 

“Duhet mbi 110 parlamentare ta firmosin këtë mocion. Do të duhet një 

punë e madhe ndoshta 3-5 vjeçare, një mobilizim i të gjithë shqiptarëve 

dhe aktivizim i të gjithe organizatave që punojnë në MB dhe individëve që 

të korret sukses” - thotë iniciatorja Luljeta Nuzi nga “Shpresa Programme” 

Për herë të tretë në Mbretërinë e 

Bashkuar ; Albanian Contacts 

Behu pjesë 

GRATË QË DREJTOJË 

Faqe 5 

SHQIPTARËT NË BRITANI... 

Znj. Zamira Ruspi drejtuese e 

“MOTHER TERESA ALBAnIAn UnIOn”

Ndihmojmë të caktoni vetë 

fatin tuaj! Japim shërbimin 

më të mirë dhe më cilësor! 

Marketing 

Ofron mundesi Arsimimi ne Mbreteri e Bashkuar, Shtetet e 

Bashkuara, Kanada, Europe –France, Gjermani, Spanje, Malte, Svicer, 

etj, Australi dhe Zelande e Re 

> Kurse Profesionale dhe Akademike 

>Studime Gjuhe (Anglisht, Gjermanisht, Frengjisht, Spanjisht) 

>Vizita Studimore, Kurse Verore, aktivitete sportive etj ne MB etj. 

>Te gjithe moshat dhe nivelet arsimore 

Ne bashkepunim me Kolegjet dhe Universitetet 

me prestigjoze dhe me te njohur ne Mbreterine e Bashkuar dhe ne 

vendet e tjere, ne u japim mundesine të ndërtoni nje te ardhme të 

ndritur. 

Arsimi është celësi, dhe ne ju mundësojme të merrni arsimin më cilësor! 

A dëshironi të realizoni ëndërrën tuaj për të studiuar Britanine 

e Madhe? Dëshironi të fitoni përvojë të papërsëritshme? 

A dëshironi të realizoni ëndërrën e fëmijëve tuaj për të patur 

një diplomë të universiteteve më prestigjoze Britanike? A 

dëshironi të bëni investimin më të mencur në drejtim të arsimimit? 

Korbi Education në bashkëpunim me universitetet më njohura 

Britanike dhe mund të realizojmë ëndërrën tuaj. 

Ne ju ofrojmë mundësitë dhe u japim zgjidhjen. 

Ju bëni zgjedhjen! Suksesi ynë është i provuar! 

Please come along to: 

Westa Training London FINSBURY North Academy PARK 

Andover Community Finsbury Centre Park 

Andover Estate 

182 Seven Sisters Road 

London 

N7 7RY London N7 7PX 

(For Initial assessment come along with 

proof of ID, Proof of Address and 1 passport size photo) 

Knowledge of 

life in the UK 

Are you or someone you know applying for British Citizenship or 

Indefinite Leave to Remain (ILR)? 

If the answer is YES, you need to demonstrate your knowledge 

of life in the United Kingdom as well as proving that your 

speaking and listening skills are adequate to cope with 

everyday life. 

A jeni ose a njihni dikë që do të aplikoje për British 

Citizenship apo leje të perhershme qendrimi? 

Nëse PO, u nevojitet të demonstroni njohuritë tuaja për jetën 

në Mbretërinë e Bashkuar, si dhe të provoni që aftësitë në të 

folur dhe dëgjim janë adekuate për jetën e përditshme. 

Westa Westa ofron Training kurse offers të combined kombinuara Intensive trajnimi English Language për gjuhen 

(ESOL) with Citizenship Classes and Exams. 

angleze (ESOL) dhe Citizenship Clases & Exams 

For further information, please call us on: 

0207 272 1130 

Mobile: 07944367779 

Classes, Exams & Certificates Cost only £180 

Tel: 0207 2637804 Mob 07944367779 

We are an accredited & registered Citizenship Examination Centre 

15 MARS FAQE 2 

Na kontaktoni në çdo moment. 

Tiranë: Rruga Mine Peza, 82, pranë Hotel Tafaj 

Tel +355 4 22 62 669, 

Cel: 067 20 77 888, 

067 20 77 885 

Londër: 0771 77 90 601 

Email: student@kovanigroup.com, 

admin@kovanigroup.com 

Website: www.kovanigroup.com

DREJTOR: PETRIT KUÇAnA 

Kryeredaktor: BASHKIM METALIA 

nGA PETRIT KUÇAnA 

Shkëlqesia e Tij Zef Mazi edhe 

njëherë ka marrë guximin për të 

dëshmuar devotshmërinë për t’i 

shkuar deri në fund arrogancës së tij të 

paprincip. Duke u përpjekur të legjitimojë 

“Chateau Margaux” komunitetin, 

i ka ftuar të komanduarit e tij, në një 

takim me disa deputetë të parlamentit 

të Shqipërisë, që ishin për një vizitë në 

Londër. (Chateau Margaux sipas të 

tijve, është një verë shumë e preferuar 

për Shkëlqësinë) 

Duhet theksuar se prezantimi 

i komunitetit shqiptar në 

Mbretërinë e Bashkuar duhet të bëhet 

vetëm sipas shijeve të Mazit. Nuk 

është bërë e qartë se cilat janë kriteret 

për t’u zgjedhur në klubin “Chateau 

Margaux” (ato i din vetëm Shkëlqesia), 

por flitet se së pari duhet ta kesh leqepeqe 

me Shkëlqesinë, e largqoftë të 

mos bëjë vaki të kundërshtosh atë. 

Madje është mirë që gjithandej të 

përhapësh fjalë se është burrë i zgjuar, 

se nuk ka patur, nuk ka, as nuk do të 

ketë ambasador më të mirë se atë. Nuk 

është e rëndësishme nëse je përfaqësues 

i ndonjë shoqate apo jo. Edhe 

mund të mos dish të shkruash apo të 

lexosh, shqip ose anglisht, edhe mund 

të mos jesh në gjendje të parashtrosh 

një shqetësim apo një ide, thjesht duhet 

ta kesh mirë me Ambasadorin dhe pasi 

ta rregullosh me Gjeneralin, do të jesh 

anëtar i plotfuqishëm, i jashtëzakonshëm 

dhe fuqiplotë i “Chateau Margaux 

Community”. 

Për Shkëlqesinë nuk është i 

rëndësishëm prezantimi i komunitetit, 

aq më pak prezantimi i problematikës 

së emigrantëve shqiptarë në Britani, 

para deputetëve shqiptarë apo kushdo 

qofshin ata. E rëndësishme është që të 

realizojë misionin e tij për legjitimimin 

e “Chateau Margaux Community” si 

përfaqësues i shqiptarëve të Britanisë 

dhe nuk shqetësohet shumë që figura 

e tij është shndërruar në një dirigjent të 

një orkestre të sfilitur, një kori që di të 

këndojë vetëm këndën e Shkëlqesisë, 

ku nuk ka nevojë që askush nga kori të 

dijnë asnjë notë muzikore. 

Edhe sot e kësaj dite nuk 

dihet se sa është numri i shoqatave apo 

organizatave në këtë grumbullim. 

Madje as vetë Shkëlqesia nuk e di, por 

kjo nuk e pengon atë që të shkojë deri 

në ushtrim presioni sidomos tek 

shoqatat e reja, që të bëhen anëtarë të 

këtij grumbullimi. Dhe në rast se 

përgjigja e tyre është negative ai hakmerret 

duke i anashkaluar. “The Albanian” 

disponon korrespodenca të 

Shkëlqesisë së tij me këto shoqata si 

dhe disa drejtues shoqatash janë të gatshëm 

të dëshmojnë publikisht mbi 

“kërkesën” e Shkëlqesisë për rritjen e 

grumbullit të shoqatave. 

Ajo që shqetëson qytetarët e thjeshtë 

shqiptarë në Britaninë e Madhe është 

se pse Shkëlqesia duhet të ndërmarrë 

këtë qëndrim? 

Deri më sot nuk dihet as 

edhe një arsye, por nëse janë të vërteta 

ato që flitet, për muhabete darkash e 

shijime verërash, kjo është e turpshme, 

është e paprecedentë, është e e neveritshme. 

Por për të nuk është aq e 

rëndësishme kjo, madje as shija preferenciale 

për ndarjen e medieve (nuk 

mund të gjenim ndonjë lustraxhi për 

shkëlqesinë e tij, por pasqyruam realitetin 

ashtu siç është). 

Dëshirojmë të pyesim publikisht 

Shkëlqesinë e tij se pse mban një qëndrim 

të tillë. 

MBI ÇFARË BAZE I BËn KËTO 

PËRZGJEDHJE ZOTI 

AMBASADOR? 

A është e vërtetë që në grumbullin e 

shoqatave që Ti dëshiron t’i legjitimosh 

si përfaqësuese të shqiptarëve 

të Britanisë, është vetëm një person 

dhe se të gjitha të tjerët janë thjesht 

fasada,apo qytetarë që i përputhen 

pikëpamjes tënde dhe se nuk kanë 

asnjë organizatë apo shoqatë që përfaqësojnë? 

A mund të deklaroni publikisht 

shkëlqesi vetëm emrat e këtyre 

shoqatave dhe organizatave që 

qenkan në këtë forum 

gjithëpërfshirës, që sipas Jush 

qenkan 13 ose 14, siç shpreheni 

në kontaktet që keni patur me 

përfaqësues të tjerë të 

shoqatave? 

A mund t’i shpjegoni qytetarëve 

shqiptarë në Britani, se pse asnjëherë, 

në asnjë kohë, nuk bëhen 

publike këto shoqata? 

A mund t’u shpjegoni shqiptarëve të 

Britanisë se pse ky grumbull 

shoqatash (sipas jush) nuk ka asnjë 

ueb-site apo email adrese? 

Si është e mundur Shkëlqesi që ju 

guxoni të arrini të penalizoni mediat 

dhe shoqatat, që nuk ju vijnë përsh- 

AKTUALITET 

REDAKSIA 

Akil Koci, Daut Dauti, 

Brixhilda ndini, Pranvera Smith, 

Blerim Ciroka, Emanuel Bajra, 

Majlind Goge, naim Hasani, 

Flori Slatina, 

tat? 

A jeni i vetëdijshëm 

Shkëlqesia juaj që po i bëni shërbimin 

më të keq të mundshëm këtij 

komuniteti, apo kjo nuk është fare e 

rëndësishme për JU... apo thjesht 

mjafton që gjithçka të shkojë mirë 

me gjeneralin, kryetarin të gjithë 

kryetarëve të kryetarëve...... 

Trup zoti Ambasador Turp.. 

A është e vërtetë se ky grumbull 

shoqatat që Ju Shkëlqesi kërkoni t’i 

legjitimoni, janë veçse një iluzion i 

një njeriu që i ka hipur në kokë se 

është përfaqësuesi i shqiptarëve, 

kryetari i të gjithë kryetarëve, burri 

i papërsëritshëm i oxhakut? 

Gaboheni rëndë Shkëlqesi 

kur mendoni se mund të bëni çfarë 

të dëshironi me komunitetin, pasi ju 

nuk jeni komisar që duhet të 

“edukoni” njeriun e ri të komunitetit. 

Gaboheni rëndë Shkëlqesi 

dhe po e gënjeni veten, nëse mendoni 

të komandoni një person shef apo 

komandant të komunitetit dhe t’i 

lani duart me këtë punë. Kurrë në 

historinë e komunitetit shqiptar në 

Britani nuk ka ndodhur një gjë e 

tillë Shkëlqesi. Bëni një kërkim të 

vogël dhe do ta vërtetoni këtë. 

Për t’u kthyer tek takimi i fundit. 

A ishit i kënaqur Ju Shkëlqesi me 

pikat që “përfaqësuesi” i komunitetit 

shqiptar në Britani i komanduar 

nga ju, bëri përpara deputetëve 

të parlamentit të Shqipërisë? 

Apo kjo nuk është e rëndësishme. 

Apo Juve Shkëlqesi nuk të 

intereson, ti e bërë tënden apo jo, e 

vendose në një tavolinë me ta dhe 

çfarëdo që të broçkullisë nuk varet 

nga ty? 

Kështu? 

TRUP ZOTI AMBASADOR TURP.. 

Shkëlqesia juaj! 

Ajo që sot e kësaj dite nuk është e 


Kastriot Dervishi, 

Enkeleid Omi, 

Jeni Myftari, 

Agim Shabani, 

Anila Hoxha, 

Shefit Domi, 

Ilir Thaçi, 

Web-design Shefdomi.com 

www.thealbanian.co.uk 

albania7@gmail.com 

Tel/fax:02082169527 

Ku po të çon 

mushka z.Mazi? 

qartë për përfaqësuesit e këtushëm 

shqiptar, për ata që për vite e vite 

punuan dhe me shërbimet e tyre iu 

gjendën aq pranë, që kanë bërë dhe 

po bëjnë edhe punën tuaj Shkëlqesi, 

apo edhe për qytetarët e thjeshtë 

është se përse kërkon që ta ndash 

dhe ta përçash komunitetin? 

Përse u dashka me çdo kusht që të 

legjitimosh një Chateau Margaux 

Commmunity? 

nëse është çështje shoqërie, çështje 

pije apo shijesh, kurrsesi nuk duhet 

ta ngatërroni me komunitetin 

Shkëlqesi. në fund të fundit ku dëshiron 

të dalësh Shkëlqesi? Çfarë 

kërkon që të arrish me këtë qëndrim 

që po mban Shkëlqesi? 

Ku po të çon mushka Zoti Mazi? 

Marrim aktin e fundit; Mocionin e 

paraqitur ne Parlament për gjuhën 

Shqipe. U njoftua që Ju Shkëlqësi së 

bashku me kryetarin e të gjithë 

kryetarëve ishit iniciatorë. Por kjo 

nuk është e vërtetë Shkëlqësi. Iniciatore 

ka qenë Shpresa Programme që 

po punon prej 2 vitesh në këtë pro- 

jekt dhe u ka vënë në dijeni për të 

gjithë punën e saj dhe vjen një ditë e 

bukur dhe përpunohet lajmi që JU 

dhe Kryetari i komanduar prej jush 

dilni iniciatorë. A do të gjesh kurajon 

qytetare të përgënjeshtrosh këtë 

lajm? Kjo do të ishte më e pakta e 

mundshme Shkëlqesi, pasi kjo është 

e qartë për të gjithë. Është e qartë 

Shkëlqesi, pasi ka patur edhe nga 

ata njerëz që Ju i thërrisni në 

takime, që nuk e kanë nënshkruar 

peticionin e iniciuar nga Shhpresa 

Programme për këtë çështje. Hidhi 

një sy peticionit dhe do ta shikosh 

Shkëlqesi se nuk mund të manipuloni. 

në sajë të pozicionit Tuaj edhe 

mund të manipulosh, por kurrsesi 

nuk mund të fshehësh të vërtetën. 

ne presim se së paku Ju të përgënjeshtroni 

këtë lajm dhe të hiqni nga 

karriera juaj damkën si ambasadori 

i Lutfisë apo i Hasanit, por të përfaqësoni 

me dinjitet postin e ambasadorit 

të Republikës së 

Shqipërisë në Mbretërinë e 

Bashkuar.

nGA BASHKIM METALIA 

Nëse e vlerësojmë situatën në 

kontekstin e nevojës 

shoqërore, për të mos përshkallëzuar 

tëhuajsimin e shqiptarëve 

në vendet ku kanë emigruar , do të 

ishte mëse e domosdoshme të shpallej 

gjendje e jashtëzakonshme. Bashkësia 

shqiptare në emigracion është në sfidë 

të vazhdueshme asimilimi dhe një gjë 

e tillë po vërehet edhe në Britaninë e 

Madhe , fatkeqësisht. 

Ironikisht do të biem dakord 

se komuniteti shqiptar nuk përfaqësohet 

në mënyrë të organizuar si një i tërë 

, nëse shihet ndryshe, në sensin individual 

të organizimit ka tendenca 

përkushtimi dhe organizimi.Ilustrimi i 

kësaj që sapo thamë është një e vërtetë 

që shqiptarët e Britanisë po e përjetojnë 

më së miri. 

Nëse do të jepja një shifër se sa 

shoqata , individ dhe organizma jo 

fitimprurëse janë themeluar për të qenë 

në shërbim të komunitetit shqiptarë në 

Britani, do të gaboja. Sepse disa janë 

të paidentifikuar (pretendojnë se ekzistojnë) 

, disa të tjera ekzistojnë por nuk 

funksionojnë , ka dhe nga ata që janë 

dhe punojnë dhe të tjera, që janë dhe 

s’punojnë për komunitetin. 

Në tërësinë e tyre kanë 

themeluar një sistem individual 

(mos)funksionimi dhe nuk mund t’i 

identifikosh përveçse si një mozaik i 

ç’orientuar shoqërorë brenda komunitetit 

shqiptar në Britani. 

Por kontradikta qëndron edhe në 

imazhin që kanë këta grupacione të 

(ç)organizuara në biçim shoqatash 

bamirëse. Morali i tyre është i kompozuar 

në artificialitet dhe burokraci të 

çoroditur. 

Nuk prodhojnë përveçse një 

model të degjeneruar organizimi, duke 

mos koordinuar dhe zbatuar misionin 

e tyre në shërbim të bashkëkombësve 

të tyre. 

Mëkati i tyre i përbashkët është sepse 

nuk gjejnë këtë gjuhë bashkëpunimi . 

Ndërsa për sa i përket disa shoqatave 

konkrete , që e kanë marrë me seriozitet 

qëllimin dhe misionin e tyre vlen 

tu thuren elozhe , sepse kanë treguar se 

mund të japin diçka nga vetja e tyre, 

për bashkëkombësit e tyre. 

"The Albanian" në misionin 

e saj profesional dhe kombëtar ka 

marrë përsipër që të pasqyroj me paanshmëri 

sa të jetë e mundur gjithçka ka 

ndodhur ne Britani dhe në trojet 

shqiptare. Si gazetarë të kësaj gazete 

jemi munduar të përçojmë tek lexuesi 

ynë atë çka është me rëndësi për të. 

Ndër të tjera jemi përpjekur të ndjekim 

hap pas hapi dhe ecurinë e zhvillimeve 

integruese . Kohët e fundit jemi përpjekur 

që të kontaktojmë me të gjitha 

shoqatat që kemi mundur të identifikojmë 

si të tilla, për ti pyetur më 

konkretisht dhe për të përditësuar 

punën dhe aktivitetin e tyre. 

ndër ato çka 

kërkuam ,përgjithësisht jemi 

përqendruar tek problemet 

dhe angazhimet e marra. A 

është i organizuar komuniteti 

shqiptar ne Britani? A duhet 

te organizohet me mire? Cila 

mendojnë se është rruga me e 

mire për organizimin e komunitetit, 

cili mund te ishte modeli 

me i mire? Ç’ka nuk shkon 

dhe i mungon komunitetit 

tonë ne Britaninë e Madhe , si 

mendojnë se mund të jenë sa 

më afër zgjidhjeve të problemeve 

të tij ? 

Në realitet duke qenë se edhe reagimi 

i këtyre shoqatave ka qenë i menjëhershëm, 

do të mundohemi që ti pasqyrojmë 

në çdo numër të gazetës sonë duke 

i dhënë kështu një panoramë më të 

saktë të punës dhe veprimtarisë së tyre. 

Pse jo do ti japim në mënyrë individuale 

ato se çfarë ofrojnë dhe punojnë . 

“Komuniteti shqiptar eshte 

një ndër komunitetet që po 

organizohet me hapa të shpejta, 

janë ngritur nje 

numer iniciativash , jane arritur 

suksese të mëdha, 

është një mobilizm i madh 

që nuk ekzistonte në këtë 

nivel 7 – 10 vjet me parë,ka 

shkolla për mësimin e gjuhës 

shqipe, valles , sporteve, ka 

organizate qe kane projekte 

të vecanta për të rinjtë, gratë 

AKTUALITET 

, vullnetarët,mbahen seminare 

dhe konferenca....” 

na thotë drejtuesja e Shpresa Programe 

Znj Luljeta Nuzi. 

Në fakt organizimin e komunitetit, 

Zonja Pranvera Smith , nga Shoqata 

Iliria, e sheh me një sy tjetër duke 

thënë se: 

“Për mendimin tim ne 

përgjithësi komuniteti shqiptar 

nuk është i organizuar në nivel 

të larte. Kjo mund të ndodhe si 

pasoj e shtytjeve që ai ka çdo 

ditë, si p.sh: puna dhe mënyra e 

jetesës që ka si gjithë komunitetet 

e tjera, shoqëruar nga 

koha shumë e kufizuar që ky 

komunitet ka për t’u përfshirë 

dhe bashkuar nga ana 

shoqërore”. 

Në përgjithësi mënyra e organizimit 

mund të jetë spontane dhe e izoluar 

nëse nuk ka infuzion intelektual ndaj 

dhe kërkohet që kjo qasje intelektuale 

të jetë më frytdhënëse. Disi kjo deficence 

shoqërore vjen e mangët dhe e 

përçarë: 

“... neve na mungon organizimi, 

e disa nga ne që jemi ne krye te 

ndonjë posti në Komunitet, harrojmë 

se jemi më shumë për të 

mbajtur gjallë Gjuhën e kulturën 

tonë, e jo të perfitojmë 

personalisht. Komuniteti Shqiptar 

po shtohet dita – ditës dhe 

bashkepunimi me njëri-tjetrin 

mungon ne masë te madhe. Per 

atë, unë besoj suksesi është i 

vogël sepse sikur i pengon nje 

loj konkurence dhe xhelozi 

ndaj njeri tjetrit.” – shprehet Zoti 

Asllan Qerimi Drejtues i “Derby Albanians 

Promoting Albanian Comunity 

integration” 

“Për sa i përket organizimit 

të komunitetit 

Shqiptar ne Britani, mund 

te themi sepse gjithmonë e 

me shumë po konsolidohet 

dhe po forcohet komuniteti 

ynë ne Britani. 

Gjithashtu reputacioni 


Një përditësim mbi shoqatat 

shqiptare në Britani 

BASHKË+PUNIM 

ynë në ambientet apo në 

komunitet vjen duke u 

rritur, pasi shumë shqiptarë 

janë integruar tashmë 

në jetën angleze...”- 

thekson, me optimizëm Kryetarja e 

“Mother Teresa Albanian Union”, 

Zonja Zamira Ruspi. 

Në fakt informaliteti intelektual 

,i atyre që denjojnë të informojnë 

dhe të deklarohen përpara opinionit 

publik në përgjithësi dhe komunitetit 

shqiptar ne Britani , në veçanti, u formësua 

bindshëm se nuk u intereson , 

fundja, nuk kanë se çfarë të japin për 

komunitetin. 

Harrojnë se nuk i bëjnë ndonjë favor 

apo nder mediave, për t’u prononcuar, 

për të vënë në dijeni dhe për të informuar 

publikun , bashkëkombësit e vet. 

Ti dalësh zot problemeve dhe të marrësh 

përsipër t’i zgjidhesh ato për komunitetin 

që përfaqëson nuk është 

vetëm një përgjegjësi kombëtare por 

edhe intelektuale. 

(Vijon ne faqe 7)

nGA DIAnA PEPA 

Me 19 Mars 1911 grate ne 

gjithe Europen moren pjese 

ne demonstrata dhe mitingjet 

per nje jave te tere. Ky organizim u 

cilesua si sukses, jo vetem si pasoje e 

pjesmarrjes se madhe te grave, por 

edhe ndryshimet qe ndodhen, per 

shkak te demonstrative, duke shenuar 

nje hap te madh per emancipimin e 

shoqerise. Per her te par burrat ishin 

ne shtepi duke u kujdesur per femijet... 

Dy vjet me vone celibrimi u 

organizua me 8 Mars edhe ne vitin 

1975 me mbrojten e Kombeve te 

Bashkuara, kjo dite u njoh thuajse ne 

te gjithe boten dhe u be nje feste 

nderkombetare. 

8 Marsi feston jo vetem respekting 

edhe dashurine per grate, por ve ne vemendje 

vuajtjen e tyre per nje pozicion 

me te mire ne shoqeri e ne te njejten 

nivel si burrat. 

Ne Tirane organizimet per 8 Marsin 

nenkuptuan moton se “Progresi per 

gruan eshte një progres per Shqiperine”. 

Organizimet bene te mundur qe 

per here te pare do te ralizohej nje barmasi 

per te strehuar grate qe vuajn nga 

dhuna. Gjithashtu u ngrit kerkesa per 

ti dhene me shume hapesira dhe 

mundesi pune grave ne fshat, per 

punusemin jashte shtepise etj. 

Shkrimtaret e famshme si Vojsa Nelo, 

Flutura Acka, Rita Filips etj etj ishin ca 

nga grate qe moren pjese per te nxitur 

perparimin dhe te japin kurajo grave 

krijuse te artit. 

Por grate shqipetare 

kane patur sukses edhe ne 

Britanin e Madhe. Ato kane 

arritur te integrohen ne nje 

vend te huaj edhe duke qene 

te sukseshme në Britani, po 

mundohen te ndihmojne ne 

integrimin e bashkekombasve 

te tyre. Ato tashme 

jane drejtuese te suksesshme 

te shoqatave shqiptare sic 

jane “Iliria”, “Shpresa Programme”, 

“Mother Teresa 

Albanian Union” etj. 

Me kete rast “The Albanian” 

duke qene ne 

mbeshtetje te punes se tyre, 

vendosem t’i kushtojme nje 

rubrike te vecante me grate 

shqiptare qe kane ndihmuar 

AKTUALITET 

GRATË QË DREJTOJË 

ne integrimin e komunitetit 

shqiptare ne Britanine e 

Madhe. 

Pranvera Smith eshte nje grua shume 

e zene. Ajo zotron punen e vet full time 

me nje barmisi ne Birmingham “Freshwinds”, 

shkruan per “Frontline”, nje 

klub qe suporton gazetarine e pavarur, 

por tani ajo eshte edhe drejuese e 

shoqates “Iliria”. Perpara se ta ralizonte 

kete shoqat znj. Pranvera ka 

punuar me MEAF (Midlands Ethinc 

Albanian Foundation) si nëpunës 

(mbeshtetes) te zyres se integrimit. 

Znj. Smith thote se 

“Per te marre vendimin nuk e 

kisha fare te veshtire, ndonese 

kam dhe ngarkesa te tjera, si 

p.sh punen time “full-time” me 

nje organizate tjeter ne Birmingham 

(Freshwinds), por per 

shkak te pasionit dhe deshires qe 

kam te punoj me komunitettin 

shqiptar ne Birmingham dhe 

njekohesisht deshires se madhe 

per te krijuar nje organizate 

qe ofron sherbime 

konkrete dhe realistike per kete 

komunitet, ishte mjaft e lehte per 

te krijuar shoqaten ILIRIA. Te 

isha ne Shqiperi, nuk do dija nga 

t’ia nisja ne krijimin e nje 

shoqate (qesh), por ketu ne MB, 

si une, ashtu edhe Bordi Drejtues 

kemi eksperiencen dhe ekspertizen 

per te ofruar sherbime vertet 

perfituese per shqiptaret ne 

Birmingham dhe Midlands, 

perms shoqates ILIRIA.” 

Zamira Ruspi gjithashtu 

merret me punen e saj si Personel 

Mjeksore qe eshte te orarit te plot, por 

ajo drejton shoqaten ‘Mother Teresa’ 

Albanian Union. Per papjen e shoqates 

Znj. Ruspi thote se “ nuk ka qene 

e veshtire pasi lindi si nevoje e 

vete grave ne zonen e northwest 

London dhe kryesisht ne 

Brent”. 

Por nje nga drejtueset me te 

sukseshme Luljeta Nuzi drejtuese e 

shoqates ‘Shpresa Programme’ 

ne lindje te Londres, 

shpreh veshtiresite 

qe kaloi me nje hapje te 

nje organisate te tille, “ 

Ka qene nje pune e 

madhe 3 vjecare e nje 

numri te madh individesh, 

per t’u arritur 

ne konkluzionin qe 

eshte e nevojshme qe 

Shpresa te krijohet. 

Qe nga vit 2000-2003 

kjo organizate ka 

punuar pa fonde, 

mundi te ngjallte interes 

te madh tek 

njerezit dhe besim se 

ne mund te ndertojme 

dicka te bukur si ko- 

munitet” 

Por ajo thot se pune edhe veshtirsin qe 

hasi nuk krahasohet me ndihment edhe 

shancet qe I kane krijuar nje komunitetit 

te tere, “nuk ka gezim me te 

madh kur shikojme se ne nje 

periudhe kaq te shkurter ne 

kemi bere keto rritje kaq te sukseshme 

si organizate, si individe 

dhe si komunitet.” 

Znj. Pranvera Smith shpreh 

kenaqsine e punes me Bordin e 

Drejtueseve si edhe me te gjithe vullnetaret 

sepse edhe si femer drejtuese 

ajo nuk ka hasur asnje problem, “ 

nuk ka rendesi nese je femer a 

mashkull per ne si 

shoqate.Kkryesorja eshte qe 

puna te behet ashtu sic eshte 

parashikuar dhe objektivat te 

tejkalohen. Ceshtjet e tjera jane 

anesore” 

Znj. Zamira Ruspi 

gjithashtu ska hasur probleme thjesht 

sepse Bordi i Drejtues jane femra edhe 

tek ‘Mother Teresa’ “dominon feminizmi” 

. 

Kurse Znj. Luljeta Nuzi e shoqates 

‘Shpresa Programme’ tha se experience 

e saj ka qen pak me ndryshe, “ 

Te jesh femer dhe nene ka 

avatazhet e veta dhe sjell njekohesit 

problematika. Fatekeqesisht 

une nuk mund te marr 

pjese shpesh ne te gjithe takimet 

sidomos ato te bera naten vone 

dhe larg nga zona ku une banoj. 

Megjithate une shpesh kam derguar 

emaile ne keto takime se 

cfare Shpresa mund te ofroje. 

Dhe shpeshhere nga grupe te 

ndryshme kjo eshte keqtrajtuar , 

nuk eshte perdorur ose eshte 

eshte keqperdorur.” 

“Jane shume shoqata te drejtuare 

nga femra intelektuale 


SHQIPTARËT NË BRITANI... 

Znj.Luljeta Nuzi drejtuese e 

“Shpresa Programme” 

Znj.Pranvera Smith drejtuese e 

“ILIRIA” 

Znj. Zamira Ruspi drejtuese e 

“MOTHER TERESA ALBAnIAn UnIOn” 

shqiptare si 'Shprersa' Iliria, 

new Born, Mother Teresa Albanian 

Union, Sfida etj dhe e 

kane treguar me vepra suksesin 

e tyre.” shprehet Zamira Ruspi. 

Por keto gra te sukseshme edhe 

frymezuese nuk e humbin mendimin e 

tyre pozitiv dhe shpresojne ne emncipimin 

e metejshem te shoqerise 

shqiptare ne Britani . 

MESAZHI I TYRE PER 

FEMRAT SHQIPETARE 

“nuk ka rendesi nga keni ardhur 

apo si keni ardhur, kryesorja 

eshte qe jeni ketu dhe lajmi 

i mire eshte qe keni mundesi te 

pafund drejt edukimit, punesimit, 

mireqenies fizike dhe mendore 

– mos lini asnje shans per 

t’u kaluar dhe do ia vleje te 

sakrifikoni sot, per t’i treguar 

vetes dhe te tjereve se jeni te zonjat 

dhe mos harroni se jeta juaj e 

suksesit eshte e gjate nese pikerisht 

SOT jeni kerkuese per te nesermen.”- 

Pranvera Smith. 

Zamira Ruspi shton se “grate 

Shqiptare duhen te perfshihen 

me shume ne komunitetin shqiptar 

dhe te thithim femren intelektuale 

per te dhene 

shembullin konkret.” 

Luljeta Nuzi thekson se grate shqiptare 

e Britani duhet te “Luftojne per te 

drejtat e tyre, te mos e lene asnje te 

marre vendimet per ato, te mos heshtin 

kundrejt padrejtsive dhe me e 

rendesishme eshte besimin tek vetja 

jote.” 

“The Albanian” u uron suksese ne misionin 

e tyre duke u shprehur 

mbeshtetje ne cdo projekt te tyre ne 

ndihmen per intergimin e shqiptareve 

ne Mbreterine e Bashkuar.

nGA ALBAn CIPA 

Para disa javësh, një video e inçizuar 

në Shtetet e Bashkuara të 

Amerikës bëri bujë të madhe në 

mbarë botën Shqiptare, brenda dhe 

jashtë kufijve, në cdo vend ku ka 

Shqiptarë. Pavarësisht se nga njëra anë 

shtypi në Shqipëri e Kosovë, një 

cështje kaq të rëndësishme dhe kaq të 

ndjeshme e kaloi me heshtje, masa e 

gjërë është acaruar jo pak. Kjo është 

ndjerë nga forumet intertenike në 

Shqip e nga bisedat e ndryshme. 

Tekstualisht fjalia e plotë 

përmes së cilës prifti Kçira ka shprehur 

mllefin e tij për shumicën e 

bashkëatdhetarëve të tij ka qenë 

kështu: "Ne jemi e zeza e vetvetes, ne 

s`kemi meritu lirinë nga Beogradi, ne 

është dashtë me na rjepë sikur se i ka 

rjep në Srebrenicë 260 000 qenë, edhe 

në Kosovë me i pa rjep 1 900 000 qenë 

kurgja s`kishte ba ma keq." (Don 

Anton Kçira, 13 Maj, 2007, St Paul`s 

Albanian Catholic Church, Rochster 

Hills, MI, (248) 844-8201) Kjo është 

deklarata e frikshme, fatkeqësisht e një 

përfaqësuesi të lartë fetar të Kishës 

Shqiptare në Amerikë, saktësisht e don 

Anton Kçirës. Kjo dekleratë e realizuar 

përafërsisht para tre vitesh në Amerikë 

la shumë Shqiptarë të habitur! Ishte 

tronditëse kur nga goja e një prifti i cili 

ka drejtpërsëdrejti cilësinë e liderit, 

cilësinë e mësuesit, cilësinë e edukatorit 

dhe cilësinë e predikuesit të fesë të 

dëgjoje fjalët "qenj" për 1 900 000 

bashkëkombas të tij dhe parapëlqimin 

e tij që serbët tì kishin vrarë këta 

"qenj". Fjalimi në fjalë është mbajtur 

para një audience të konsiderueshme 

ku pavarësisht se kishte patur reaksione 

ndaj deklaratës së priftit në fjalë 

ky i fundit me një ashpërsi komuniste 

i ka heshtur ato zëra Shqiptarë. 

Pasi që kjo video u bë e 

shikueshme për të gjithë përmes website-tit 

www.youtube.com dhe pati 

reagime të ndryshme nga fetarët dhe 

jofetarët e nga shtresat e ndryshme të 

shoqërisë para pak ditësh (ndoshta më 

në pak se një javë, sot me 17/03/2010) 

u shfaq një tjetër video ku paraqitej një 

fjalim tjetër, i shkurtër, i priftit Kçira 

fjalim i cili kosiderohej si "kërkim faljeje" 

për fjalimin e 2007-s pavarësisht 

se në këtë video nuk përmendet askund 

ky togfjalësh, në asnjë formë. Pra, 

prifti pavarësisht se ndjehet fajtor për 

gabimin e bërë nuk gjen forca në 

vetvete për të kërkuar të falur për racizmin 

e tij, ndoshta fetar, ndaj miliona 

bashkëkombasve të tij. Gjatë kësaj lloj 

"kërkimfaljeje" ai shprehet se ka qenë 

i nervozur ndaj një akt`terrori që kanë 

dashur të ndërmarrin tre-katër të rinj, 

me prejardhje Shqiptare, ndaj shtetit 

Amerikan. Këtu kemi një gjykim të 

bazuar në një plan kriminel të tre-katër 

të rinjve Shqiptar për gati dy millionë 

njerëz. 

Nuk zë asnjë vend të përshtatshëm 

nëncmimi deri në kafshë e pajtimi 

që serbia tì vriste Shqiptarët për 

shkak se tre-katër përsona nga kjo 

shoqëri ka dashur të vrasë. Krahas 

kësaj prifti tregon se ShBA-të kanë 

ndihmuar shumë në cështjen e 

Kosovës.. Po pikërisht është gjithë ai 

popull, 2.5 millionësh që ka treguar 

mirënjohjen e tij më të thellë të mundshme 

ndaj shtetit Amerikan dhe të 

gjitha shteteve e popujve të tjerë të 

cilët kanë ndihmuar në pavarësinë e 

Kosovës. I kanë mikëpritur, thurur 

këngë e lavde, ngulur buste e shatore 

mu në qendrat e kryeqyteteve. A mos 

vallë është ndonjë lloj shprehje mirënjohjeje 

deklerata e pritit Kçira?!!! A 

mos vallë ka lidhje racizmi fetar me 

mirënjohjen??? A mos vallë i shërben 

Amerikës, miqëve të Kosovës dhe 

miqëve të popullit Shqiptar vëllavrasja 

ndërshqiptare dhe racizmi fetar??!!! 

Gjatë fjalimit të tij, prifti 

Kçira ka shprehur ndjenjat e tij se "serbët 

duhet të kishin vrarë dhe 1 900 000 

qenj në Kosovë (shifër kjo që përkon 

me numrin e Shqiptarëve në Kosovë të 

cilët fetarisht i përkasin Islamit) ashtu 

sic ka vrarë 250 000 "qenë" në Bosnje. 

Gjatë këtij fjalimi ai për Shqiptarët 

thotë se "Shqiptarët janë me bisht..!" 

Me fjalë të tjera Shqiptarët janë tradhëtarë. 

Një tezë të cilin historia e hedh 

poshtë pa asnjë ekuivok. Shqiptarët 

kanë qenë ata që kanë treguar se kanë 

mëshirë, kanë treguar se kanë burrëri, 

kanë treguar se për ta mbi të gjitha 

është njerëzorja dhe nuk dojnë tìa 

dijnë për atë që mbetet jashtë saj. Ishte 

pikërisht ndjenjat njerëzore të Shqiptarëve, 

që në kohën më të egër anticifute, 

në kohën kur Europa po i vriste e 

digjte pa mëshirë cifutët, Shqiptarët i 

mbrojtën më të gjithë mënyrat e 

mundëshme. I ndërruan emrat, i 

mbështollen me rrobat e tyre dhe i ruajtën 

ndaj nazizmit. 

Për tìu kthyer temës dhe një 

herë; Ky fjalim rrenqethës ka ngjalluar 

mjaft kundrazëra tek Shqiptarët. Populli 

Shqiptar gjithandej e ka pritur me 

AKTUALITET 

indinjatë dekleratën e priftit. 45 vjecari 

Agron M. nga Kosova që jeton në 

Londër shprehet kështu në lidhje me 

fjalimin e Kçirës: "Fyerje e madhe ndaj 

Shqiptarëve. Pavarësisht se ka reagime 

të shëndetshme ato nuk gjejnë shumë 

hapësirë në shtyp.. Shtypi nuk është në 

dorë të Shqiptarëve dhe si pasojë ka 

një censurim subjektiv. Sikur të ishte 

një musliman do të kishte patur reagime 

më shumë... Ky është një genocid 

teorik që do të thotë se sikur të kishte 

dicka në dorë do të na zhdukte..." 

Ndërsa A. Gj., 47, fjalëzon: 

"Prifti shprehet kështu në Amerikë kur 

dihet se Amerika po lufton vëllavrasjen 

dhe ka ndihmuar shumë në 

Kosovë. Prifti duhet të largohet nga detyra. 

Nuk mendoj se Bibla ushqen këtë 

frymë..." Ndërsa F. Z., 51, shprehet: 

"Fetë na mësojnë për tolerancë. Ky 

njeri i cili ka vepruar kundër obligimeve 

të detyrës verteton se nuk i zbaton 

ligjet fetare. Terrorizmi mund të 

jetë i llojllojshëm. Ky person i cili 

deklarohet në këtë mënyrë me shprehje 

fyese, luftënxitëse e përcarëse, 

sipas ligjeve të shtetit Amerikan nuk 

tolerohet... Cili është misioni i tij? Cila 

fjalë e tij në këtë rast duhet të merret si 

vlerë morale. Ky shprehet kështu duke 

qenë Shqiptar por Shqiptarët e vërtetë 

kanë vertetuar të kundërtën." 

Mbi të gjitha lind pyetja: Ku 

mbështetet don Anton Kçira për 

deklaratën e tij? në Librat Hyjnorë? 

Nuk ka libra Hyjnorë që nxisin 

gjakderdhjen! Nuk ka libra që njeriun 

e zakonshëm e krahason me qenjtë! 

Nuk ka libra hyjnorë që nxisnin 

vëllavrësjen, që nxisin urrejtjen, që nxisin 

përçmimin e njeriut e të shoqërisë. 

Po a mundet që prifti Kçira të gjejë 

shembuj në histori të kombit tonë për 

të mbështetur qëndrimin e tij??!! 

Tashmë është bërë mjaft e njohur për 

botën se një ndër karakteristikat më të 

dallueshme për kombin Shqiptar është 

toleranca ndërfetare mes njëri-tjetrit. 

Sipas historisë, Shqiptarët në asnjë 

kohë dhe në asnjë rrethanë nuk kanë 

patur përplasje më njëri-tjetrin për 

arsye fetare. Edhe atëherë kur 

ngacmimet dhe nxitjet për një gjë të 

tillë të ardhura nga jashtë kanë qenë ne 

kulmin e tyre Shqiptarët kanë ditur tì 

mënjanojnë ato plane keqdashëse e të 

dëshmojnë së janë mjaft kokëfort dhe 

fanatikë në ruajtjen, pikërisht, të kësaj 

tolerance. 

Toleranca dhe mirëkuptimi 

aq sa kanë shoqëruar popullin e 

thjeshtë po aq kanë shoqëruar edhe 

përfaqësuesit e fesë dhe të pushtetit. 

Kanë qenë pikërisht priftirinjtë dhe 

hoxhallarët që i kanë prirë popullit në 

luftë për të mbrojtur atdheun, për të 

mbrojtur gjuhën, për të mbrojtur dinjitetin 

dhe pavarësinë kombëtar. Ka 

qenë pikërisht hoxhallarët dhe priftirinjë 

të cilët u kanë mësuar popullit 

rëndësinë e kombit dhe vlerave kombëtare. 

Shembuj ka mjaft; kur në 


DEKLARATA E PRIFTIT KÇIRA 

DHE TRADITA JONË KOMBËTARE 

E TOLERANCËS DHE E 

MIRËKUPTIMIT NDËRFETAR! 

Shkodër, në vitin 1997, në periudhën e 

trazirave është përhapur fjala se të krishterët 

do të djekin xhaminë dhe muslimanët 

do të djekin kishën kanë qenë 

pikërisht hoxhallarët dhe priftërinjtë të 

cilët janë bashkuar dhe kanë dalë 

rrugëve të qytetit për tì kujtuar popullit 

traditën tonë të tolerancës ndërfetare, 

për të thirrurr popullin në 

harmonë e mirëkuptim. Kanë qenë 

hoxhallarët së bashku me bashkëpunëtorët 

e tyre që kanë shkuar tek kishat 

për tì ruajtur ato dhe kanë qenë pikërisht 

priftërinjë me bashkëpunëtorët e 

tyre që kanë shkuar për të ruajtur 

xhamitë. 

Padyshim që është një shembull 

i pashoq në botë. Kjo gjë ka ndodhur 

para 13 vitesh, afër në kohë. Po 

sikur të shfletojmë historinë e kohës së 

otomanëve vëmë re se kanë qenë 

pikërisht hoxhallarët të cilët janë internuar 

nga vendilindja vetëm se kanë 

pasur ide atdhetare, ide për zhvillim 

kombëtar pa marrë pararsysh përkatësinë 

fetare. Pas 28 nëntorit 1912 për cdo 

28 nëntor si Ditë e Flamurit katolikët 

dhe muslimanët e kanë festuar 

sëbashku nëpër kisha dhe xhamia këtë 

festë. 

Don Anton Kçira dhe të 

gjithë të tjerët nuk duhet të harrojnë se 

pikërisht 1 900 000 Shqiptarë janë shumicë 

në Kosovë dhe rrjedhimisht kanë 

të drejtë të vendosin për cdo gjë. Por 

është pikërisht toleranca dhe mirëkuptimi 

i të gjithë Shqiptarëve mes njëritjetrit 

që është bërë e pandashme në 

historinë tonë. Po sikur të shikojmë 

historinë e Kombit Shqiptarë në lidhje 

me tolerancën dhe mirëkuptimin ndërfetarë 

vëmë re se sot festat fetare të 

njërit komunitet festohen dhe nga komuniteti 

tjetër dhe anasjelltas. Shqiptarët 

sot vetqevërisen pa asnjë lloj 

dallimi fetar. 

Gjatë luftës së fytë botërore 

Shqiptarët e besimit Islam, përmes 

mbrojtes së cifutëve me cdo kusht, 

kanë vërtetuar se pavarësisht se cfare 

feje i përket mbi të gjitha është njeriu. 

Pavarësisht se shkoj në xhami e ti në 

kishë ne i përkasim një gjaku, një 

gjuhe, një kulture, një fati dhe jemi të 

bindur se do të trashëgojmë brez pas 

brezi tolerancën dhe mirëkuptimin 

ndërshqiptar. 

Në mbyllje po përcjellim 

fjalët e ndritshme të hoxhë Idris Gjilani, 

një fetari të nderuar që nuk pushoi 

asnjëherë për të mbrojtur kombin i cili 

shprehet kështu: "Kemi tri fe, por kemi 

vetëm një Atdhe të përbashkët, një 

gjak vëllazëror, një gjuhë, një diell e 

një Zot. Detyrë mbi detyrat kemi 

bashkimin dhe mbrojtjen e Atdheut...!.

Pas nje pune dy-vjecare te ndermarre 

nga « Shpresa prgramme 

» eshte arritur te kaloje ne parlamentin 

britanik hapi i pare i miratimit 

te gjuhes shqipe si GCSE. Por 

çdo te thote kjo per shqiptaret e Britanise 

? Per te sqaruar lexuesit tane ne 

lidhje me kete çeshtje ne i moren nje 

interviste drejtueses se “Shpresa Programme” 

znj.Luljeta nuzi. 

Si u filloi levizja per rregjistrimin e gjuhes 

shqipe si GCSE? 

Shpresa Programme po kerkonte te ofronte 

nje trajnim per te rinjte ne shkollen “Mayfield 

school” ne Leadership dhe per kete 

kontaktoi ne shtator te vitit 2008 Lindsay Gowlett 

drejtuese e “Young Time Bank” nje charity qe 

punonte me te rinj per te rritur aftesite e tyre udheheqese 

si edhe per te rritur kontributin dhe 

punen vullnetare te te rinjve ne komunitet. 

Ne sesionin e pare i cili u facilitua nga 

vete Lindsay dhe dy vullnetare te Young Time 

Bank te rinjte pjesemarres me shumice votash 

zgjodhen te punonin ne levizjen “Rregjisro 

gjuhen shqipe si GCSE”. Ata mesuan gjate ketij 

projekti 8 javor se çfare duhet te benin ne menyre 

qe te arrinin kete synim. 

Fillimisht te rinjte vendosen te inspirojne 

me punen e tyre shume te rinj dhe 

femije shqiptare qe banojne ne UK, ta duan 

gjuhen shqipe dhe t’a mesojne ate ne menyre qe 

te keni mundesi te japin edhe provimet rezultatet 

e te cilave te njihen ne MB . Ata punuan dhe 

organizuan nje nder shfaqet me me cilesi ne Stratford 

Circus ‘’Our dreams show’’ ku edhe e in- 

(Vijon nga faqe 5) 

Faktikisht ky hendek vihet re në komuniteti 

tonë . Kjo për shumë arsye. 

Qartazi po shohim fenomenin klientelist 

të të ashtuquajtura shoqata të 

bashkuara , me persona të veshur me 

politike që po përdorin si karrem njeritjetrin, 

duke i ndenjur afër njëri-tjetrit , 

edhe pse me bindje dhe prapavija te 

ndryshme ; paraja është zoti dhe bindja 

e tyre e përbashkët. 

Informaliteti intelektual i këtyre grupacioneve 

nuk i përmbush kërkesat e 

komunitetit;ata vetëm sa duan jenë në 

qendër të vëmendjes dhe karriera e tyre 

të ecë si një hallkë e pacenuar. Privilegjet 

dhe meritat e intelektualëve dhe 

aktivistëve të vërtete , këta individë 

dhe grupacione kërkojnë që t’i, 

përvetësojnë si të tyret , pa qenë të 

vetëdijshëm për mediokritetin dhe 

mosdijen e theksuar intelektuale qe 

posedojnë. 

Korrektësia dhe ndërgjegjja 

intelektuale nuk përkon me kërkesat 

dhe problemet komunitare. 

Falsiteti dhe mos-përkushtimi i përnjëmendtë 

i këtyre grupacioneve në vend 

që të mësojnë , bashkëpunojnë me individë 

intelektualë, aktivistë që më të 

vërtetë i kanë dhënë shtysë zhvillimi 

dhe integrimi komunitetit shqiptarë në 

zonat ku veprojnë, “hijeshojnë” rëndë 

auditoret mediale duke u krekosur për 

sukseset e tyre të rreme. 

Këta janë Çiçikovë dhe 

gogolë njëkohësisht duke mashtruar 

me sukseset, dhe mashtrojnë me shpirtrat 

e gjallë të emigrantëve , 

bashkëkombësve të tyre. Përfaqësuesit 

e shoqatave që kontaktuam na dhanë 

disa përgjigje të pyetjeve të 

mësipërme, që ne do të mundohemi t’i 

pasqyrojmë edhe në numrat e 

ardhshëm të gazetës . Zonja Nuzi na 

tha se “në MB ka një numër mënyrash 

AKTUALITET 

për të punuar në partnership, i cili 

mund te jete joformal dhe formal. Por 

për te dyja këto metoda është e rëndësishme 

qe te gjithë anëtarët te kenë te 

qarta dhe publike parimet baze (VAL- 

UES) , parime kundrejt te cilave puna 

e individëve apo organizatave pjesëmarrëse 

monitorohet dhe gjykohet. 

Sistemet e vlerësimit dhe monitorimit 

duhet te jene te qarta për pjesëmarrësit 

dhe për ata që përfitojnë nga shërbimet 

e ofruara. Deri tani ka pasur iniciativa 

për te ndihmuar komunitetin shqiptar 

qe te rehatohet, dhe stabilizohet ne 

Angli si edhe për ruajtjen e vlerave 

kulturore dhe gjuhës. 

Por ka ardhur koha që ne të shkojmë 

me tej. Në shoqërinë tonë ka disa probleme 

për të cilat nuk flitet hapur si 

dhuna ne familje, komunikimi me te 

rinjtë,përdorimi i drogës, ata qe përfundojnë 

ne burg,prostitucioni bixhozi, 

papunësia te cilat janë plage qe duan 

shume kujdes ne trajtimin e tyre dhe 

kërkojnë plane afatgjate dhe trajnime 

te caktuara te personelit si edhe policies 

te një standardi te lart. Kontributi 

që duhet të japin intelektualët shqiptarë 

për bashkëkombësit e tyre duhet të jetë 

efektiv dhe në mënyre të organiz 

uar.Brezat e rinj që po rriten do të mallkojnë 

mërishëm katrahurën dhe perversitetin 

intelektual të bashkësisë , 

forumit apo tufave jo produktive që infiltrojnë 

aftësi korruptive në fasadën 

patriotike. 

Ne si gazetë do të trumbetojmë me të 

madhe këtë nebulozë shoqërore dhe do 

të ngremë zërin për një të ardhme më 

të mirë dhe frytdhënëse për komunitetin 

tonë në Britani. 

Çdo herë do të gjejnë 

hapësira në faqet e gazetës 


E verteta e rregjistrimit 

te gjuhes shqipe si GCSE 

aguruan, pra bene publike kete fushate dhe filluan 

firmosjen e peticioneve. Peticionet u bene ne dy 

version nje elektronik i drejutuar direkt tek Krye 

Minister Gordon Brown, per ata qe jane perdorues 

te kompjuterave dhe tjetri ne flete per te 

gjithe te tjeret qe nuk kishin 

mundesi. 

Ishin keta te rinj qe bene te 

mundur 386 firma ne leter 

duke iu mbushur mendjen 

mesuesve neper shkolla, 

prinderve te tjere te rinjve te 

tjere. Gjithashtu me teper se 

180 veta e firmosen ate elektronikali. 

Me pas nepermjet TELCO 

nje organizate e madhe qe 

lufton per te drejtat e shtetasve 

ne UK keta te rinj 

munden qe ta conin kete levizje 

ne nje nivel me te larte, 

kombetar mes qindra femijeve 

te mbedhur per te zgjedhur 

fushatat e vitit nga 

shkolla te ndryshme te organizuar 

nga London Citizens. 

Keta te rinj arriten qe me 

vullnetin, energjine dhe 

perkushtimin e tyre te benin 

qe kjo fushate te zgjidhej si 

nje nga fushatat fituese. 

Ne prill te vitit 2009 ata performuan ne 

O 2 nje nder skenat me te medha profesionale dhe 

paraqiten kerkesen e tyre tek ministri i arsimin. 

Ai premtoi se do t’u shkruante « examination 

board » dhe do te diskutonte me ta se si ky problem 

mund te zgjidhej. Gjithashtu me vone nje 

grup te rinjsh vizitoi Ministrine e thesarit dhe 

takoi ministrin e thesarit ne ate kohe Stephen 

Timms ku diskutuan nje numer problemsh si edhe 

se si ai mund te ndihmonte ne levizjen e tyre 

‘’regjistro gjuhe shqipe si GCSE’’ 

Stafi i Shpresa Programme ka pasur 

korrespondenca te rregullta me deputetet e zones 

si edhe kane shkembyer letra me nje numer institucionesh 

si « Edxcel », « National Resource 

Centre », « Refugee council » , » Sheila Mckenzie 

» ‘’carniegie’’ si edhe ka ndermare nje numer 

trajnimesh per te arritur nje strategji te sakte e cila 

mund te sjelle ne nje levizje gjithperfshirese dhe 

te arrinte sukses. Ndermjet te tjereve ne vjeshte 

te ketij viti Luljeta Nuzi takoi edhe Z.Ambasador 

te Shqiperise ne MB Z. Zef Mazi ku i dha informacion 

per aktivitetin e Shpreses dhe ne vecanti 

per levizjen per te rregjistruar gjuhen shqipe si 

GCSE dhe kerkoi ndihmen e tij ne kete drejtim. 

Ajo takoi edhe Ambasadorin e Kosoves Dr 

Muhamet Hamiti, me te njejtin motiv. 

Ambasadori Mazi krijoi platformen 

qe organizatat shqiptare ne UK te 

flisnin per arritjet e deritanishme ku 

prezantimet nuk u ndane ne baze te 

punes se cdo organizate por ne baze 

te temave te zgjedhura. Lutfi Vata 

Foli per klasat e gjuhes shqipe si dhe 

foli per kete levizje duke lexuar materialet 

qe “Shpresa Programme” 

i dergoi. 

Qe ai te firmoste peticionin iu desh 

shume pune, madje e firmosi ate on 

line mbasi gazeta « The Albanian » 

beri publike se shume kryetare nuk 

kishin denjuar ta benin nje gje e tille. 

Por pas ketij leximi Z. Lutfi i pelqeu 

shume tingellimi i fjalive dhe filloi te 

besoje se kjo ishte ideja e tij , puna e 

tij, puna e ‘Forumit ‘ dhe harroi apo e 

‘’deturoi dikush tjeter perseri’’ se kjo 

ishte nje pune gati 2 vjecare e shume 

te tjereve. 

Dhe vendosi te krijoje grupin e punes ne te cilet 

do te marrin pjese vetem ata qe Lutfiu pelqen… 

dhe vendosi qe te filloje ta beje te veten kete 

fushate. Sa keq qe ka edhe njerez te tille mes 

nesh… Te gjithe e dine se kush ka bere pune, e 

kujt eshte iniciativa por e keqja eshte se njerez te 

tille pengojne dhe hedhin hi mbi punen e te 

tjereve. Puna e Shpresa Programme ne kete drejtim 

do te vazhdoje dhe kjo levizje do te jete e te 

rinjve shqiptare, sepse jane ata qe do te ulen neper 

bankat e provimeve. Ata jane propozuar per te 

marre çmimin e shpallur nga UCL per gjuhen 

shqipe, ata do te hapin expoziten ne Oxford per te 

sensibilizuar kete ceshtje. Dita e veres po afron 

dhe ata po punojne, gjithashtu jane organizuar 

takime te tjera me « examination board ». Dhe 

keto nuk jane puna e Z.Lutfi po e te rinjve 

shqiptare. Duhet te kemi te qarte qe EDM ( Earlier 

Day motions) eshte vetem nje kerkese per t’u 

diskutuar ne parlamentin Britanik. Do te duhet 

nje pune e madhe ndoshta 3-5 vjecare, nje mobilizim 

i te gjithe shqiptareve dhe aktivizim i te 

gjithe organizatave qe punojne ne UK dhe individeve 

qe te korret sukses . 

(Foto Drejtuesja e Shpresa Programe 

znj.Luljeta nuzi me ish-kryeministrin 

britanik Tony Blair dhe femijet e kesaj 

shoqate ne Our dream Show) 

sonë të gjitha ato 

përpjekje , individë , 

shoqata dhe intelektualë të 

vetëdijesuar , që me punën 

e tyre kanë lënë gjurme në 

komunitetin tonë. 

Në të njëjtën kohë, hapësirë 

do të kenë dhe abuzivizmi dhe klientelizmi 

, në mënyre që të denoncojmë 

në mënyrë të pandërprerë fenomenet 

negative. Ka ardhur koha që të 

bindemi se nuk mund të nëpërkëmbësh 

në emër të një komuniteti që mund të 

përfaqësosh. Meritat e e njerëzve të 

përkushtuar dhe intelektualëve që 

prodhojnë zhvillim dhe ide të qarta do 

të vlerësohen gjithnjë. Këtu nuk 

mbaron misioni ynë ...por do të vazhdojë 

beteja për të shpërhapur realitetin

nGA EMAnUEL BAJRA 

Përse të kërkojmë mbështetje për 

zhvillimin tonë në ide të huaja, 

kur posedojmë mjaft klaut të 

brendshëm, ide që na iluminojnë prej 

rilindjes kombëtare e deri në lirinë 

gjysmake të shekullit XXI. Mbetet me 

të vërtetë një dilemë e qartë kur bie 

fjala për rrugën përpara dhe atë të së 

kaluarës. Nga shumë autorë të 

ndryshëm kemi lexuar e mbase edhe 

dëgjuar se diskursi social shqiptar po 

merr një kahje krejt tjetër, të çuditshëm 

dhe të pa shpjegueshme si fenomen. 

Ndoshta shumë prej nesh mund t’i 

kemi edhe përgjigjet e duhura për ta 

shpjeguar një diskurs të tillë, por të 

gjithë gjendemi të rezervuar dhe jo aq 

të përgatitur për të deklaruar diçka në 

lidhje me të vërtetën tonë. 

Ta marrim si rast konkret 

diskursin historik brenda një kohe të 

caktuar, duke filluar që nga koha e 

sundimit otoman në trevat shqiptare e 

deri në kohën moderne. Duke mos përjashtuar 

këtu valën e rëndë të komunizmit 

( që për mendimin tim më tepër 

është diskurs politik-ideologjik ), kemi 

të bëjmë me ngjarje sociale që u përshkruan 

si imponim, shkapërderdhje e 

moralit, vetë-dorëzim, mungesë imuniteti 

politik, mos-organizim, regres e 

të tjera. Të gjitha këto për mendimin 

tim janë pjesë të aparatit mendor që 

është ngulitur ashpër në mentalitetin 

tonë të të menduarit për historinë tonë 

kombëtare. 

Në dritën e këtyre ngjarjeve 

që unë i përfshij brenda një diskursi të 

caktuar që e quajta historik, kapen të 

përfshihen edhe diskurset tjera që në 

shkencat sociale konsiderohen të jenë 

edhe diskurse emfatike empirike 

shkencore siç janë diskursi i mendimit 

logjik, lëvizjet rilindëse kombëtare, 

revolucionet, ndodhitë politike me 

pikë referimi ndryshimin e regjimeve 

ekonomike e politike, transformimet 

ekonomike e të tjera. Të gjitha këto 

kanë luajtur edhe një rrol të rëndësishëm 

në përbërjen e shoqërisë 

Shqiptare ndër shekuj e jo vetëm ndër 

vite. 

Në aspektin social – 

Shoqëria Shqiptare ka pësuar transformime 

të mëdha të cilat lidhen heshturazi 

hallkë mbi hallkë me fenomenet 

e ndikimeve ekonomike, si për shembull 

mungesa e një sistemi vlerash 

ekonomike unike kombëtare, pikërisht 

në shekujt XVI dhe XVII ( koha kur 

kapitalizmi morri tatëpjetën në kontinentin 

Evropian – si u bë e mundur që 

ne Shqiptarët të kemi lënë vehten 

anash? ). Pyetje me shumë vend është 

po ashtu edhe drejtimi politik kombëtarë 

që është bërë në mënyrën më të shpërndarë 

dhe çorientuar që ka ndodh 

AKTUALITET 

SOCIOLOGJIA E 

TË MENDUARIT 

ndonjëherë në historinë e popujve dhe 

kombeve tjera në rajon e Evropë. Për 

shembull ndarja e kombit në principata 

të ndryshme përgjatë viteve XII, XIII, 

XIV e të tjera. Organizimi tejet i dobët 

i mbrojtjes së kauzës kombëtare deri 

në kohën kur Heroi Kombëtarë Skënderbeu 

u kthye në atdhe e të tjera. 

Sinoptika e ngjarjeve të tilla që kapin 

dimensionet e përgjithshme kombëtare, 

shpjegohet me faktin se pikërisht 

fryma e ndershme për tu ndjerë i 

lirë plotëisht i individit shqiptar, ka 

bërë të mundur që të zë huj ndjenja e 

pa sigurisë në organizimet shoqërore. 

Me të lexuar Skënderbeun e 

Marin Barletit , shumë shpejt të bien 

në sy se sa shumë karaktere janë të 

përfshira në plotin për “organizimin” e 

çlirimit kombëtar – por ama askush 

nuk kishte kapacitet dhe kurajo 

morale, intelektuale dhe profesionale 

më shumë se vetë Gjergj Kastrioti – 

Skënderbeu të ndërmerrte platformën 

e tillë në duart e veta dhe ta drejtojë një 

pjesë territoriale të kombit drejt lirisë. 

Të njëjtin fenomen e vëren 

edhe në luftën e Oliver Cromwell-it 

për shuarjen e monarksië Angleze në 

një kohë të shkurtër, por ama karakteri 

i tolerancës individuale luajti një rrol 

shumë të rëndësishëm në determinimin 

e çfarëdo rezultati të suksesshëm për 

çlirim kombëtarë nga monarkia. Dhe 

kjo pikërisht u tregua të jetë një pjesë e 

rëndësishme historike e zhvillimeve 

sociale dhe politiko-ekonomike në Anglinë 

mesjetare. 

Por ama çka është më interesante dhe 

intriguese në të njëjtën kohë është se jo 

vetëm ngjarjet negative apo edhe ato të 

kthjelljes së vonshme kombëtare - luajnë 

rrol të drejtpërdrejt në rezultatet për 

prodhim të një historie koherente kom- 


POLITIK SHQIPTAR 

bëtare, edhe ngjarjet më të ndritshme 

të epopeve kombëtare si lufta për liri 

që nga Lidhja e Prizrenit I , Lidhja e 

Prizrenit II, Konferenca e Bujanit, 

Ndryshimet kushtetuese të vitit 1974 ( 

në ish-Jugosllavi ) , referendumet e 

viteve 1990-ta në Kosovë, Rrëzimi i 

Komunizmit në Shqipëri në vitin 1992, 

Çlirimi i Kosovës më 1999, Pavarësia 

e Kosovës më 2008, Hyrja e 

Shqipërisë në NATO më 2009 – të 

gjitha këto ngjarje sublime brenda për 

brenda posedojnë një farë lloji të skepticizmit 

social, njëfarë lloji të ndaljes 

së ngopjes me optimizëm deri në atë 

masë saqë kur koha vjen për 

ndryshime dhe optimizmi vjen e afrohet 

e bëhet mish e trup – njerëzit tanë 

ndalojnë dhe nuk kënaqin momentin 

sepse ata mendojnë për të nesërmen se 

cka do të ndodhë më tej. 

Më duhet të etiketojë 

tërë argumentin tim më tepër sikur 

një tezë filozofie për të shpjeguar 

fenomenin Shqiptar. Por ama kisha 

pasur dëshirë që kjo tezë më mirë të 

kuptohet si teori për shpjegimin e një 

“burgosjeje” të thellë që i është bërë 

kombit Shqiptar ndër shekuj duke filluar 

që nga fillimi i pushtimit Osman 

në Ballkan, ai sllav dhe ndjenjave 

greko-sllave për tjetërsimin e tokës 

Shqiptare. Mos ndoshta edhe njerëzit 

ndjehen të jenë ngopur pikërisht me 

sygjerimin se historia jonë ka qenë 

pjesë e së kalurës sonë dhe se duhet 

të jemi krenar me atë çka kemi 

trashëguar. 

Megjithatë shumë mbetet 

për tu mësuar në mënyrë që të gjejmë 

formulat e përbashkëta për të demonstruar 

së tashmes se duam të adaptojmë 

vlera tjera më humane, më 

sociale, më ekonomike dhe vizionare 

për të ardhmen. 

Larg paragrafeve të stërzgjatura për 

abuzimin e historisë në kontekste 

fjalësh, mund të them se kemi rrugë 

tjera për ta shpjeguar sociologjinë 

kombëtare nëse marrim parasysh një 

eksperiencë të madhe të bagazhit historik 

kombëtarë. 

Sikur të flisnim vetëm për 

një moment mbi aspekte të caktuara 

të një copëze të historisë sonë kombëtare 

– atëherë detyrimisht do të 

ishim limituar në trajtimin e çështjes 

me një diapazon më të gjerë. Kjo 

është jo dilemë por katrahurë e 

mendimit të lirë. Por çka është e 

rëndësishme se ne vazhdojmë të 

prodhojmë histori edhe po që se kjo 

histori nuk i përshtatet dikujt tjetër.

Sheikh Salem 

Expert in Relationship and love 

International Hearler & Spiritualist order with 

many years experience in Europe, Asia, 

Usa & Africa. 

I can help you solve all your problems regarding 

relationship, love and back, curses, unexplained 

illnes, union or separation, black magic 

problems, exams, business flushing, Love 

matters etc. 

Your satisfaction is my concern 

Tel:02070550227 

Mob 07950592908 

3 days result 100% guaranteed 

Unë mund t’iu ndihmoj në zgjidhjen e 

problemeve në lidhje me marrëdhëniet në çift, 

problem në dashuri, mallkime, sëmundje të 

pashpjegueshme, problemet e magjisë së zezë, 

provimet, problem biznesi, problem dashurie etj 

etj. 

Për tre ditë rezultati i garantuar 100% 

Me kontaktoni 

Tel:02070550227 

Mob 07950592908 

Lavazh 

per shitje 

Kemi nje lavazh per shitje 

Lavazhi eshte i hapur prej me shume se 25 

vjetesh. 

Ka ne pronese 3-4 ari toke te diponueshme 

Freehold 

Taksa vjetore e biznesit eshte 

jashtezakonisht shume e leverdisshme 

vetem £1800 ne vit 

Lavazhi gjendet ne zonen e Ilfordit 

Per me teper ju lutem kontaktoni Dulin ne tel: 

07956316376

nGA FLUTURA SHEGA 

Festat e 7-8 Marsit mblodhen ne 

nje festim te mrekullueshem 

perdorueset e sherbimeve te Programit 

Shpresa si edhe si edhe nje 

numer te ftuarish ne shkollen tashme 

te mirenjohur nga nje numer i madh 

shqiptaresh Mayfield school. Ndryshe 

nga heret e tjera ky evet ishte ideuar si 

nje paniar pune dhe informacioni ku 

nuk munguan edhe tingujt e ngrohte te 

muzikesh shqiptare te sjella nga DJ 

Koli. 

Me teper se 220 gra 

shqiptare moren pjese ne kete event 

kishte edhe te ftuar te vecante si Lucjana 

Terziu. Moren pjese duke sjelle 

informacione ne lidhje me punesimin 

dhe bashkepunim te ardhshem Twist, 

Refugee Council, East Potential, Redbridge 

Council for Voluntary Service, 

Praxis, Accountancy project, Ne 

menyre vullnetare Photografi I mirenjohur 

Jani Jance beri fotografi ne kete 

event. 

Festimi u hap nga Luljeta 

Nuzi e cila uroi te gjithe grate pjesemarrese 

festat e 7 – 8 Marsit si edhe 

beri publike moton e re per projektet e 

ardshme ‘’ nga agresioni ne harmoni , 

paqe e unitet’’ nje iniciative e dale nga 

nje numer i madh konsultimesh te bera 

vitin e kaluar. Luljeta theksoi ‘’Shpresojme 

qe nepermjet aktiviteteve 

tona te ardheshme te rrisim komunikimin 

mes brezave, komunikimin ne 

familje, ne shoqeri, si edhe te ulim 

dhunen dhe agresionin qe momentalisht 

ekziston ne pjese te ndryshme te 

shoqerise tone. 

Me pas Evis Bodlli beri nje 

prezantim te arritjeve te grave qe perdorin 

sherbimet qe ofron Shpresa Programme, 

ajo theksoi mbarimin me 

sukses te nje numri trajnimesh ne 

NVQ level 2 te nje numri te madh 

grash qe kane punuar si vullnetare, si 

edhe ndihmen e madhe qe kane pasur 

per te gjetur rrugen e punesimit. Ajo 

permedi Hatixhe Demushi,Flora 

Vorfin, Entela Haderaj, Ibadete 

Kadriaj, Aida Muca, Mirela Gjoni, 

, Anduela Gjecaj, Hyjrie Mustafa, Luljeta 

Cecelija, Lindita Islami,Amazona 

Abazi, Silvana Ahmeti, Arbnore Miftari,Erjola 

Metalliu, Arta Rexhebi, 

Sheribiana Sula, Mereme Gjoka, 

Florije Lancaj per kontributin e afruar 

dhe progresin qe ato kane bere. 

Ajo nuk la pa permendur 

anetaret e Bordit Drejtues kryetaren 

Valdete Mustafa , Hatixhe 

KOMUNITET 15 MARS FAQE10 

Shpresa Programme organizoi 

festen me rastin e 7-8 Marsit 

NGA AGRESIONI NE HARMONI 

Demushi,Bedrije Heta, Luljeta Cecelija, 

Besa Krasniqi, Anid Coba, 

Suela Bejleri per punene e madhe qe 

bejne ne percaktimin e nje vizioni te 

qarte dhe largpames. 

Puna ne bashkepunim me 

Women’s Therapy Centre ka qene me 

te vertete e sukseshme ne dhenien e 

ndihmeses per permiresimin e shendetin 

mendor dhe te nje kuptimi me te 

plote ne kete fushe. Nje urim i vecante 

shkoi per mesueset e pasionuara Saime 

Dushku, Vera Pulaj, Evis Sukaj, Besa 

PAQE DHE UNITET 

Nura dhe Ermir Disha 

Carina Crawford-rolt nga London Citizen 

foli per rolin e gruas forcen e saj 

ne ndryshimin e shoqerise dhe sjelljen 

e dnryshimit te desheruar. Ajo beri 

thirrje grate shqiptare ta perdorin 

forcen e votes se tyre per te zgjedhur 

ate force politike qe ato mendojne se 

perfaqeson me mire te drejtat e tyre 

dhe te jene sa me aktive ne jeten 

shoqerore. Me pas grate qe kishin 

marre pjese ne programin e ofruar nga 

Twist vitin e kaluar per pregatitjen 

drejt punesimit moren certifikatat per 

mabrimin me sukses te kursit. 

Nje numer i madh grash 

moren informacione per programet qe 

ofron East Potential ne Barking and 

Dagenham, si edhe shume mesuese u 

rregjistruan ne Refugee council per te 

marre informacine te metejshme drej 

punesimit ne shkollat angleze. 

Twist do te vazhdoje punoje 

ne bashkepunim me Shpresen. 

Vajzat e vogla here pas here 

e nderprene programin ne menyre 

spontane me urimet per nenat e tyre 

nepermjet kengeve , recitimeve, 

luleve, dhuratave. 

Nje tufe me lule ishte dhe 

per Nenen e Lumes dhe gjyshen e 

Verones ne emer te te gjithe nenave qe 

i kemi ne Shqiperi dhe Kosove , (nena 

me e vjeter mes nesh qe vjen nga 

Kosova) 

Grate , nenat dhe vajzat e vogla kercyen 

se bashku ne tingujt e muzikes 

shqiptare te sollen nje atmosfere te 

ngrohte dhe entuziaste. 

Pas ketij eventi - thote Evis 

Bodlli - ne menjehere kemi vazhduar 

punen. Ne Mayfield school do te filloje 

kursi per te gjithe te interesuarit per te 

mesuar si ndihmesmesues( assistant 

teacher) qe do te zhvillohet ne 

bashkepunim me Twist dhe Empowering 

teachers. Per te gjithe ata qe banojne 

ne Barking and Dagenham do te 

jete nje program I vecante I zhvilluar 

nga East potential per te ndihmuar ata 

qe te kene CV, permiresojne skillet e 

tyre dhe do te kene 2 jave experience 

pune ne nje vend qe ata duan. 

Nje konsultim me komunitetin shqiptar 

‘’ se si te permiresohet sherbimet e 

NHS’’ u organizua te enjte menjehere 

pas ketij eventin. Dhe te gjithe vullnetaret 

tek Shpresa qe duan training ne 

NVQ level 3 ne assistant teaching.

(vijon nga numri i kaluar) 

ngjarjet rrodhën shpejt dhe 

Lali tepër i tensionuar nuk 

arriti të marrë ftesë në një 

takim që u bë me disa parlamentarë 

të Shqipërisë. U mendua gjatë dhe iu 

mbush mendja që pa e takuar 

Shkëlqesinë as që bëhet fjalë për të 

siguruar ndonjë ftesë. Gjenerali ia 

kishte punuar keq pasi dëshmoi 

edhe njëherë se Shkëlqësia bën çfarë 

i thotë Gjenerali dhe as që mund të 

bëhet fjalë për të marrë ndonjë ftesë. 

Mendoi se mos vallë qafa e gjelit 

kishte qenë pengesë. Ai po e bindte 

veten se siç është në zakonin e zonës 

prej nga ku ai vjen, qafa e gjelit i 

jepet mysafirit më të respektuar. Se 

mos e ka ngatërruar me qafën e 

patës ore dreqi e mori. Jo ore qafa e 

gjelit është tjetër. Është shenjë respekti 

dhe ai duhet t’a kuptojë këtë, 

po mendonte me vete. Madje shkoi 

deri aty sa besoi se gjenerali nuk i ka 

folur asnjë fjalë për Lalin dhe vendosi 

ta telefonojë përsëri. 

Komuniteti 

Lali: Mirëmbrëma. 

Gjenerali: Mirëmbrëma, këtu kryetari 

i të gjithë kryetarëve të bashkimit të të 

gjitha bashkimeve shqiptare në 

Mbretërinë... 

Lali: Avash o Gjeneral se Lali jam. 

Gjenerali: Po ja më është bërë rutinë 

ky prezantimi dhe e kupton. 

Lali: Po prit njëherë se unë do të krijoj 

shoqatën atdhetare të bashkimit të të 

gjitha Bashkimeve shqiptare në 

Mbretërinë e Bashkuar. Dhe unë do të 

jem kryetari dhe mos ma vjedh idenë 

se do të kesh probleme me mua. More 

vesh... 

Gjenerali: Nejse këtë punë e di 

Shkëlqesia dhe kurrsesi nuk mund t’ia 

prish atij. 

Lali: Pse Shkëlqesia të ka thënë 

kështu. 

Gjenerali: Pse ty do të tregoj se çfarë 

bisedoj me Shkëlqesinë? 

KOMUNITET 

“Chateau Margaux” 

Gjeni diçituren 

Lali: Ore me kë po flet ti. Lali jam ej, 

e di ctë bëj apo jo? 

Gjenerali: Po prit avash o Lali. Se 

Shkëlqesia më ka thënë që të mos t’u 

tregoj të tjerëve se çfarë bisedoj më të. 

Lali: Dëgjo që të dalim drejt e në 

çështje. U bë një takim dhe nuk me 

ftove. A mund ta di si guxove ta bësh 

këtë. 

Gjenerali: A... Mos më bjer në qafë 

mua vetë i ke fajet. Të thashë se duhet 

të takohesh me Shkëlqesinë dhe ti më 

përmende qafën e gjelit, e han apo se 

han Shkëlqesia dhe të kam thënë qartë, 

ka alergji nga mishi i gjelit. Ai edhe 

mund ta dijë se kjo është shenjë mirësjelljeje, 

por nuk e han qafën e gjelit për 

shkakun tënd, të lutem shumë. Është e 

papranueshme, se unë i fola gjerë e 

gjatë e kupton por është Ambasador 

burri i botës nuk mund t’i kërkosh të 

hajë qafën e gjelit. 

Lali: O gjeneral, po nëse ai është burrë 

i mençur siç thua ti do ta kuptojë se po 

e hëngri qafën e gjelit do të jetë më 

mirë për të. 

Gjenerali: A e kupton se po t’ia përmendësh 

gjelin do t’i krijojë direkt 

alergji? 

LAli: Ca flet ore, po pse nuk më ke 

thënë. 

Gjenerali: Po si të ta them ndryshe se 

për zotin ty të kam shok kupton, dhe 

do të përpiqem por ti he sot hë nesër. 

Duhet të kuptosh se është paksa e 

vështirë të ndërhyj shumë. Më e mira 

do të ishte të hanim një darkë së 

bashku, por ti ke edhe një problem; 

Kërkon të krijosh një shoqatë dhe nuk 

do të vish me ne. 

Lali: Po është e drejta ime të 

hap shoqata dhe të bëj ctë dua 

o gjeneral dhe mos më nxej mua se e di 

ca ka thënë Nana Drane. Hë hë . Ja ku 

po ta them.... 

Gjenerali: Prit prit o Lal se do të krijosh 

incident diplomatik. Mos mendo 

ashtu joooooo joooooo nuk duhet të 

mendosh ashtu janë ndarë parcelat 

tani. A e pe se as shoqata të tjera nuk 

ftuam ne jemi komandantët këtu. Unë 

dhe shkëlqësia i masim mirë këto 

gjëra. Nuk pyesim për njeri, as që na 

cahet koka se ç’thonë tjerët, jemi 

njësha ore. 

Lali: Aman më trego si ja hodhe trutë 

e gomarit Shkëlqesisë. Pu pu pu. Të 

bëjë burri Mu pas teje këtë s’mund ta 

kuptoj. 

Gjenerali: Po janë shumë gjëra që nuk 

i di. Të kam than rruga më e mirë është 

të hash një darkë me të dhe mos harro 

siç të kam thënë shpenzimet duhet t’i 

paguash ti dhe mos harro se të tjerëve 

ua kam marrë paradhënie por ne njihemi. 

Ky është problemi i parë. Së 

dyti hiqe nga mendja që të krijosh 

shoqatë bashkimi apo si e ke quajtur ti. 

Ambasadori më ka vetëm mua dhe 

vetëm unë e kam atë. Akoma se ke 

kuptuar? Unë po çuditem se si është e 

mundur që bën kështu, që që... nuk e 

kupton se pa bekimin e tij nuk mund të 

shkosh gjëkundi, nuk mund të bësh 

asgjë. Ja edhe në lajme dalin, më 

morën nga Shqipëria për Zotin. Edhe 

për lajmet i ka rregulluar Shkëlqesia. 

Mjafton një telefonatë e tij dhe je ne 

TV. A ke dalë ndonjëherë në TV ti? Ja 

eja në forumin tonë dhe shikoje veten 

drejt e në TV. 

Ah që të jem i 

sinqertë duhet 

Rubrika e Satirës 


Lali: O gjeneral! A do ta 

organizojmë këtë kodosh 

komuniteti apo jo? 

Gjenerali: Me kismet të Zotit dhe 

me ndihmën e Shkëlqesisë asgjë 

nuk është e pamundur... 

të paguash për këtë, d.m.th jo vetëm 

për darkën tënde d.m.th për 

Shkëlqesinë. Nejse këtë e diskutojmë 

më pas. 

Lali: O Gjeneral lëmsh më bëre. Prit 

ta marrim më shtruar. Unë do të isha i 

gatshëm të organizoja komunitetin, të 

ndihmoja.... 

Gjenerali: Po çfarë komuniteti 

o trushkulur. Komuniteti është 

Shkëlqesia. Ai i di këto punë. 

Mos u ngatërro shumë, komunitet 

komunitet. Kujt i ... për 

komunitetin. Do të marrësh 

ftesa? Do të bësh foto me 

shkëlqesinë e tij? Do të dalësh 

në foto me burra shteti? Do të 

dalësh në TV? Ca do tjetër ti ë, 

ca do tjetër? 

Lali: Gjeneral, ti paske qenë i poshtër 

ore ore. 

Gjenerali: Edhe diçka tjetër, Lokali 

duhet të mbetet sekret. Se e kupton 

shumë e shumë njerëz kërkojnë të hanë 

darka me ambasadorin... dhe natyrisht 

Shkëlqesia i përzgjedh njerëzit. 

Lali: Mos më nxej mua Gjeneral se o 

unë o ti pastaj. Më njeh mua ti, ndërsa 

për atë e di ti një tex Atij burrit në 

Shqipëri dhe ua rregullon qejfin. Ti i di 

lidhjet që i kam në Shqipëri. E njeh 

Gimin ti? Mos më shti të hap letrat? Se 

kontrollet nuk ju nxjerrin të mirë hëëëë 

Kujdes kujdes, mos harro çfarë ka 

thënë Nana Drane. 

Sqarim 

Hapja e kësaj rubrike satire ka ardhur si pasojë e qëndrimeve që Ambasadori Mazi po mban ndaj komunitetit shqiptar në 

MB duke e përçarë në mënyrën më të keqe të mundshme. Lajmet për shoqata apo grumbuj shoqatash janë vetëm pjesa 

komike e realitetit shqiptar në Britani. Shumë nga ata që merren me shoqata dhe organizata e kuptojnë fare qartë se ironia 

mbeti rruga e vetme për të përshkruar realitetin e organizimit të këtushëm shqiptar. Edhe qytetarët e thjeshtë e kuptojnë se 

e gjitha çfarë trupetohet si organizim është thjeshtë çështje perceptimi e personave që janë komanduar nga Shkëlqësia e tij 

dhe që fatkeqësisht vazhdon të luajë rolin e paprecedent në historinë e diplomacisë shqiptare. “The Albanian” do të përdorë 

të gjitha metodat demokratike, jo vetëm për sensibilizimin e opinionit publik në lidhje më këto çështje, por edhe 

ndërgjegjësimin e atyre që mendojnë se mund të jenë komandantë apo shefa që bëjnë çfarë të duan me komunitetin. 

Vijon

T-Bar 

249 High Road 

Willesden Nw10 2RX 

ORGANIZON 

mbremje muzikore me 

kengetare te ftuar nga 

Shqiperia dhe Kosova 

TBar, vendi ku festohet 

Elda Berisha 

Manushaqe Vata 

Grupi ALB 

Edi Isaku & Nexhat Jaha 

Live Music 

Te enjte 8pm-01 am(me rezervim) 

Te premte8pm-3.00am 

Te Shtune 8pm-3.00am 

Te diele 8pm-01.00 am 

PER REZERVIME 

DHE INFORMACIONE 

NA KONTAKTONI 

07908733131 

www.luleonline.com 

Dërgoni lule në të gjithë botën. Mundësia më fantastike 

për të kujtuar të dashurit tuaj në mëmëdhe apo në botë 

A ka dhuratë më të çmuar sesa një tufë me lule për të dashurën 

tuaj në Tiranë apo gjetiu? Dërgoni Lule në Shqipëri dhe Kosovë! 

TELEFONO: 07788406825

Ne kemi gjithçka çfarë i duhet shtëpisë, zyrës apo lokalit tuaj; 

karrige, tavolina, dollapë, krvate etj etj, të gjitha të cilësisë së 

shkëlqyer. Ju mund të zgjidhni sipas preferencës suaj. 

Adresa 1: 

E.U. FURNITURE LTD. 

Unit 2, The Cromwell Centre, 

24-30 Minerva Road 

London NW10 6HJ 

Transporti 

falas kudo 

që të jeni 

në Londër 

Adresa 2: 

ALBANYFURNITURE 

UNIT 2 INWOOD BUSINESS PARK 

WHITON ROAD 

HONSLOW TW3 2EB 

sales@albanyfurniture.co.uk www.albanyfurniture.co.uk 

Tel: 0208 961 8765 Fax: 0208 965 9651 

E-Mail: sales@eufurniture.co.uk www.eufurniture.co.uk

nGA FITORE PACOLLI 

8Marsi dita ndërkombetare e gruas 

e cila festohet në shumë vende të 

botës i kushtohet të gjitha grave 

të cilat luftuan me shekuj dhe vazhdonjë 

të luftojnë për të drejta të 

barabarta të inkuadrimit të plotë të saj 

në jetën shoqërore dhe politike. Lëvizjet 

e grave për barazi dhe drejtësi sollën 

ndryshime të rrënjësishme në 

mirëqenjen e gruas në botë. Gratë sot 

gëzojnë të drejtën e votës, shkollimit, 

punësimitdhe shumë të tjera por gruaja 

edhe sot vazhdon të jetë e papërfaqësuar 

në proceset politike. Përfaqësimi 

jo i barabartë i grave në proceset e 

zhvillimit shoqëror, ekonomik dhe 

politikë ka qenë dhe vazhdon të jetë 

temë kryesore e kritikëve feminist dhe 

deri tani qindra kampanja janë organizuar 

në mbarë botën në mënyrë që ta 

ndryshojnë pozitën e gruas në politikë. 

Përfaqësimi i gruas në politikë 

ndryshon prej vendit në vend. Përshembull 

në Arabinë Saudite 

përqindja e grave në parlament është 

0% ndërsa në Ruanda, e cila tani për 

tani ka përqindjen me të lartë në botë të 

grave në parlament, është 56%. Pas 

Ruandës vjen Suedia me 47.0%, 

Afrika Jugore 44.5% pastaj Kuba 

43.2% dhe kështu me radhë. Por ka 

edhe shtete të cilat kurrë nuk kanë 

pasur gra në parlament si përshembull 

Arabia Saudite, Omani, Mikronezia 

apo Qatari. 

Por ku qëndron Kosova? 

Edhe pse pas luftës në Kosovë u bënë 

hapa të rëndësishëm dhe pozitivë si 

përshembull adaptimi i ligjeve si ligji 

për barazi gjinore, ligji kundër diskriminimit, 

ligji për familjen, dhe 

prezantimi i kuotave prapseprapë gruaja 

në Kosovë vazhdon të jetë e papërfaqësuar. 

Tani për tani në parlamentin 

e Kosovës 30% të deputetëve janë gra. 

Kjo përqindje nuk është e ulët përkundrazi 

ia tejkalon edhe vendeve më të 

zhvilluar në botë si përshembull 

Shteteve të Bashkuara të Amerikës ku 

përqindja e grave është vetëm 16.8% 

ose Anglisë e cila ka vetëm 20%. Por 

ky 30 përqindësh duket i përkryer në 

letër por jo edhe në praktikë. Prej 30 

komunave në Kosovë asnjë nuk udhëheqet 

nga një grua dhe prej 17 ministri 

sa ka gjithësesi Kosova vetëm dy 

prej tyre drejtohen nga gratë. Poashtu, 

nëse e shikojmë listën e të ngarkuarve 

me punë në vendet perëndimore deri 

më tani nuk figuron asnjë femër. 

Pse është e rëndësishme të kemi përfaqësim 

të barabartë të dy gjinive në 

parlament? 

Përfaqësimi i barabartë i gruas në politikë 

është konsideruar të jetë shumë i 

rëndësishmë. Njëra ndër argumentet 

kryesore është se përderisa gratë përbëjnë 

50% të popullsisë është e drejtë 

juridike elementare që gratë të përfaqësohen 

në institucionet politike në 

mënyrë të barabartë me burrat. 

Demokracia e kërkon një gjë të tillë 

sepse mos përfaqësimi i barabartë i 

grave në politikë bie në kundërshtim 

me konceptin e demokracisë. Sipas 

Luljeta Vuniqit, drejtoreshë ekzekutive 

e Qendrës Kosovare për Studime Gjinore, 

‘gratë duhet të marrin pjesë në 

politikë sepse pa to koncepti i 

demokracisë është i gjymt dhe pa perspektivë 

për një vend’. Pra një për- 

faqësim i barabartë i grave në politikë 

është parakusht për funksionimin e 

demokracisë, për ndryshime sociale 

dhe zhvillim economik. 

Argument tjetër për 

inkuadrim të barabartë të grave në 

politikë duke u bazuar në argumentin 

e shkenctares politikane Angleze Ann 

Philips është se gratë kanë interesa, 

nevoja dhe eksperienca të ndryshme 

nga burrat dhe se këto interesa mund 

të përfaqësohen vetëm nga gratë e jo 

nga burrat dhe për këtë arsye duhet të 

ketë përfaqësim të barabartë të dy 

gjinive në parlament. Sipas Ann 

Philips, në institucionet politike të 

dominuara nga meshkujt çështjet që 

kanë të bëjnë me gratë si dhuna në 

familje, dhunimi, abuzimi dhe diskriminimi 

seksual, varfëria te gratë, sëmundjet 

e gravë (si përshembull 

kanceri i gjirit) dhe shumë çështje tjera 

lihen të pa përfaqësuara. 

Kush mund të ndikoj në ndryshimin e 

gjendjes së pozitës së gruas në politikë? 

Partitë politike, shoqërit civile 

apo kuotat? 

Shumë mendojnë se 

mungesa e gruas në proceset politike 

është si rezultat i qualifikimit të ultë te 

gratë, mungesës së talentit, mungesës 

së ambicjeve politike dhe të vetëbesimit 

për të marrë vendime politike. 

Është e vërtetë se në shumë raste niveli 

i edukimit te gratë është më i ultë sesa 

te burrat por kjo nuk do të thotë se 

gratë janë më të paafta se burrat por se 

gratë gjithmonë kanë qenë të diskriminuara 

dhe vazhdojnë të diskriminohen 

në aspektet edukimit dhe të punësimit. 

Prandaj mungesa e mundësive materiale 

për tu promovua, kushtet e rënda 

ekonomike dhe sociale për shumë gra 

janë disa nga pengesat të cilat nuk i 

lejojnë gratë të inkuadrohet në poli- 

AKTUALITET 

tikë. Por përveç këtyre pengesave, ndër 

pengesat kryesore janë barrierat institucionale 

si përshembull sistemi i 

rekrutimit në partitë politike. 

Partitë Politike 

Problemi me partitë politike në Kosovë 

është se ato kanë inkuadruar gra në 

partitë e tyre por ato rrallë herë nominohen 

si kandidate për poste më të 

larta. Kjo mund të shihet shumë qartë 

nga zgjedhjet e fundit lokale të 15 

Nëntorit ku vetëm 6 kanditate femra 

konkuruan për kryetare të komunave të 

ndryshme. Partitë më të mëdha politike 

në vend si Partia Demokratike e 

Kosovës, Lidhja Demokratike e 

Kosovës dhe Aleanca për Ardhmërin e 

Kosovës të cilat kanë premtuar dhe 

vazhdojnë të premtojnë përfshierje më 

të gjerë të grave në politikë nuk kandiduan 

as një femër për kryetare të 

ndonjë komune. 

Çfarë duhet të bëjnë 

partitë politike? 

Përderisa mënyra më e zakonshme për 

të u inkuadruar në politikë është 

përmes partive politike, partitë politike 

luajnë një rol jashtëzakonisht të rëndësishëm 

sa i përket inkuadrimit të gruas 

në proceset politike. Në mënyrë që 

partitë tona politike ta luajnë këtë rol 

të rëndësishëm duhet që pikësëpari të 

adaptojnë një strukturë të brendshme 

demokratike pra partitë politike në 

Kosovë duhet të demokratizohen. 

Sipas Arjeta Rexhaj, drejtoreshë e 

Qendrës për Trajnime dhe Studime 

Gjinore, në një intervistë të dhënë për 

Kosova Sot pat theksuar se partive 

politike në Kosovë ju mungonjë 

‘’mekanizma për përfaqësim të drejtë’’ 

dhe për këtë arsye ‘’pa demokratizim 

brenda partiak dhe fuqizim të gruas në 

vendimmarrje brenda partisë politike, 

është shumë e vështire që gruaja në 

Qeveri të jetë e përfaqësuar denjësisht’’. 

Partitë politike duhet ti sigurojnë 

përkrahje grave dhe financim 

në mënyrë që t’ju ndihmjnë në kandidimin 

dhe fitoren e tyre. Partitë 

politke duhet ti përfaqësojnë gratë në 

mënyrë të barabartë me burrat duke i 

inkuadruar ato edhe në nivele më të 

larta të partisë jo vetëm në nivele të 

ulta. 

Kuotat 

Sa i përket kuotave, ato kanë luajtur 

një rol të rëndësishëm në ngritjen e 

përfaqësimit të gruas në politikë dhe 

kjo mund të shihet qartë nga zgjedhjet 

e para pas luftës kur kuotat nuk ishin 

prezantuar ende përqindja e grave në 

parlament ishte vetëm 8.6 ndërsa pas 

prezantimit të kuotave numri i grave në 

parlament arriti në 30%. Por kjo ngritje 

e përqindjes në parlament nuk solli 

ndonjë ndryshim të gjendjes së 

përgjithshme të pozitës së gruas në 

politikë . 

Kuotat një farë mënyrë kanë krijuar 

standarte mekanike të cilat i detyrojnë 

partitë politike të arrijnë 30 përqindshin 

e grave në parlament. Kuotat 

ngritën numrin e grave në parlament 

por jo edhe zërin e tyre. Pra, tani për 

tani gratë deputete nuk janë në parlament 

ti përfaqësojnë gratë por janë aty 

sepse kështu obligohen partitë politike 

nga ligji për barazi gjinore dhe në këtë 

rast gratë në parlament nuk i përfaqësojnë 

gratë dhe interesat e tyre por interesat 

e partisë. Sipas z. Vuniqit 

‘gratë deputete pikësëpari përfaqësojnë 

interesat e partive e në raste të 

rralla edhe të grave ... sepse partive 

politike në Kosovë ... sidomos partive 

më të mëdha, u mungon demokracia 


Gratë vetëm numër apo 

zë i vërtetë në politikë? 

brendapartiake, ku gratë nuk janë 

shumë të përfaqësuara në organet 

vendimmarrëse brenda partive dhe në 

këtë mënyrë pa fuqi reale në partinë e 

tyre’. 

Shoqëria civile 

Në demokracitë moderne shoqëria 

civile luan një rolë të rëndësishëm dhe 

mund të kontribon në mënyra të 

ndryshme në avancimin dhe 

inkuadrimin e grave në proceset politike. 

Shoqërit civile mund ti ndihmonjë 

grave duke lobuar për të 

siguruar që qështjet e grave të adresohen 

në platformën e partisë dhe për 

ndryshime në legjislativ. Poashtu duke 

organizuar projekte të ndryshme për ti 

edukuar qytetarët për rëndësinë dhe arsyet 

se pse duhet të kemi një përfaqësim 

të barabartë të grave në 

politikë. 

Organizatat joqeveritare të grave në 

Kosovë pas luftës kanë luajtur një rol 

të rëndësishëm në përkrahje për barazi 

gjinore duke organizuar projekte dhe 

kampanja të ndryshme me çështjet që 

kanë të bëjnë më pozitën dhe përfaqësimin 

e gruas në institucionet politike. 

Por të gjitha iniciativa e marra nga 

OJQ-të e grave në Kosovë nuk mund 

të arrihen pa ndihmën e deputeteve 

femra të cilat janë prezente në parlament. 

Sipas Igballe Rugovës, drejtoreshë 

egzekutive e Rrjetit të Grupeve të 

Grave të Kosovës, ‘gratë brenda 

partive politike nuk po luftojnë shumë 

për pozitën e tyre brenda partive’. 

Edhe pse 30 përqindëshi i femrave në 

parlament është arritur edhe sot gratë 

në Kosovë vazhdojnë të lihen jashtë 

proceseve politike si në postet udhëheqëse 

në pushtetin qëndror poashtu edhe 

në pushtetin lokal pra interesat e grave 

në Kosovë vazhdojnë të jenë të pa përfaqësuara. 

Poashtu ndryshimet më të 

fundit, sidomos shkrierja e Partisë Reformiste 

Ora në LDK dhe dorëzimi i 

liderës së fundit, Teuta Sahatqija, 

nënkupton se pozita e gruas në politikë 

nuk po shkon drejt emancipimit dhe integrimit 

të saj por drejt margjinalizimit 

të saj. Dhe e gjithë kjo po ndodh si 

rezultat i diskriminimit të grave në 

Kosovë pikësepari nga liderët politikë 

dhe po ashtu edhe nga vetë institucionet 

vendore dhe ndërkombëtare. 

Nga kjo shihet se në Kosovë politika 

vazhdon të udhëhiqet nga burrat dhe 

gratë shërbejnë vetëm si numër për të 

plotësuar kuotat andaj hapa të menjëhershëm 

duhet të mirren nga partitë 

politike, nga institucionet vendore dhe 

ndërkobëtare dhe poashtu edhe nga 

vetë gratë në parlament për ndryshimin 

e kësaj gjendje. 

*Autorja është e diplomuar në 

Mardhënie ndërkombëtare dhe 

Politikë. 

(foto aktivitet i grave)

nGA JEnI MYFTARI 

14 Marsi 2010, shënoi fillim e një 

faqe të re, në jetën dhe veprimtarinë 

e femrave myslimane në Londër. Pas 

gati 20 vitesh nga fillimi i lëvizjeve 

masive të shqiptarëve nga Shqipëria, 

Kosova e Maqedonia, drejt 

Mbretërisë së Bashkuar, besimtaret 

myslimane shqiptare promovohen, 

për herë të parë me një seminar një 

ditor, vetëm për femra. Organizatore 

e kësaj nisme ka qenë Shoqata e 

Myslimanëve të Ballkanit-Drita, një 

shoqatë e re kjo, që sapo ka nisur 

veprimtarinë dhe ka në përbërje të 

saj myslimanë nga Shqipëria, 

Kosova, Lugina e Preshevës, Mali i 

Zi, Maqedonia, e Bosnja. 

Seminari me temë “Muhammedi 

(a.s) mëshirë për botën mbarë”, 

u mbajt në Swiss Cottage, një 

zonë kjo e populluar shumë nga shqiptarët. 

Interesimi dhe vëmendja ishte 

shumë e madhe, gjë që u vu re edhe 

nga numri mjaft i lartë i pjesëmarrëseve, 

të cilat kishin ardhur nga pjesë të 

ndryshme të Londrës, madje kishte 

prej atyre që, kishin ardhur nga jashtë 

Londrës. Në seminar kishte të pranishme 

edhe nga shoqata të tjera 

shqiptare, në Londër. 

Takimi filloi me një sure nga 

Kur’ani të lexuar nga 9 vjeçari Enes 

Hoxha, për të vazhduar më pas me 

fjalën e mirëseardhjes për të pranishmet, 

mbajtur nga Merita Memishi, 

Kryetare e Gruas, në Shoqatën “Drita”. 

Pas mirëseardhjes, Znj. Memishi ndër 

të tjera tha: “Myslimanët posedojnë 

vlera të larta, respektin, krenarinë dhe 

para se gjithash, janë ithtarë të fjalës së 

shenjtë, të cilën Allahu ia publikoi 

njeriut më të zgjedhur Muhammedit 

s.a.v.s., e ajo fjalë është Kur’ani. 

Përmes Muhamedit a.s. Allahu i Lartëmadhëruar 

na solli ne dhe tërë botës, 

fenë e kuptueshme dhe të qartë, të 

mbështetur në dy themele të forta, shpalljen 

hyjnore dhe arsyen njerëzore; 

fenë islame, drita e së cilës përhapet në 

vazhdimësi, në të gjithë kontinentet 

dhe ndriçon shtigjet e rrugës së vërtetë, 

për ata që kanë sy dhe që mendojnë, që 

e ndjekin arsyen dhe mendjen, që e 

AKTUALITET 

përbuzin marrëzinë, që nuk durojnë 

padrejtësinë, dhe që janë njerëz me virtyte 

të larta, siç kërkon Allahu (xh.sh) 

që të jenë”. 

Katër lektoret në këtë seminar, 

paraqitën para të pranishmeve, në 

pika të shkurtra fragmente nga jeta dhe 

vepra e Profetit të fundit të historisë 

njerëzore, Muhammedit (s.a.a.s). 

“Allahu e ka lartësuar Profetin 

Muhammed (a.s) mbi të gjitha 

krijesat dhe i ka dhënë atij mrekullinë 

e Israsë dhe Miraxhit-tha lektorja e 

parë e këtij takimi, Sadete Boja. Namazi 

ishte dhurata që Zoti i gjithësisë i 

dha Profetit në 

këtë natë të 

madhe dhe që 

Muhammedi 

(s.a.a.s) ia la 

amanet besimtarëve, 

gjatë 

gjithë kohës 

madje edhe në 

minutat e fundit 

të jetës së tij”. 

Më pas, duke 

folur për rolin e 

Profetit si udhëheqës 

dhe 

burrë shteti-BlerinaBatallitheksoi 

se 

strategjia politike 

dhe 

ushtarake e ndjekur 

nga Profeti 

Muhammed 

(s.a.a.s) ia kalon 

të gjitha 

shkollave më të 

specializuara 

sot, për përgatitjen 

e kuadrove 

drejtuese të 

shtetit. Për këtëtha 

ajo- praktika 

e Profetit (a.s) duhet të merret shembull 

nga të gjithë politikanët dhe diplomatët 

e sotëm, që udhëheqin botën”. 

Në fund të fjalës së saj Z. 

Batalli citoi një thënie të dramaturgut 

të famshëm anglez ,Bernard Shaw-it: 

“Jam i bindur se një njeri i ngjashëm 

me të, po të merrej me problemet e 

kohës moderne do t’i kishte zgjidhur 

ato me sukses duke i sjellë njerëzimit 

paqen dhe lumturinë e nevojshme. 

Kam parashikuar se besimi i 

Muhammedit do të jetë i pranueshëm 

në Evropën e nesërme ashtu siç ka filluar 

të bëhet i pranishëm edhe në 

Evropën e sotme”. 

Znj. Hadije Gjegjizi foli për 

qëndrimin e Profetit (s.a.a.s) ndaj femrës. 

Pasi i bëri një përmbledhje të 

shkurtër gjendjes së femrës në botë, 

para ardhjes së Islamit, ajo tregoi në 

pika të shkurtëra, pozitën e lartë në të 

cilën e ka vendosur Zoti (xh.sh) femrën 

në Kur’an. Ndërmjet të tjerash ajo 

tha: “...Në personin e Muhammedit 

(s.a.a.s), çdonjëri prej nesh gjen figurën 

e bashkëshortit të mirë, prindit të 

dashur, shokut bujar e të sjellshëm, 

punëtorit të ndershëm, gjen figurën e 

udhëheqësit dhe drejtuesit tolerant e të 

kuptueshëm“. 

Lektorja e fundit, Afijete 

Hoxha, solli para të pranishmeve figurën 

e Profetit si prind i mirë dhe kujdestar 

i jetimëve.“Edukimi i fëmijëve 

–tha Znj.Hoxha- është një kapitull i 

rëndësishëm në legjislacionin islam. 

Edukimi i mirë dhe i drejtë i fëmijëve 

është trashëgimia më e çmuar e më e 

shtrenjtë që prindi i devotshëm le pas 

vetes së tij. Po ashtu islami na mëson 

që të kujdesemi edhe për ata fëmijë jetimë 

të cilët, nuk i shoqëron dashuria 

prindërore dhe kjo duhet të na zgjojë 

ndërgjegjen dhe mëshirën për ta“. 

Në fund, seminarin e për- 

15 MARS FAQE 15 

FEMRA MYSLIMANE SHQIPTARE 

PËR ISLAMIN 

(SEMINAR NË LONDËR) 

shëndetën një grup fëmijësh të cilët 

mbushën sallën me harmoninë e 

zërave rinorë. Vjershat dhe Ilahitë e 

cituara prej tyre, zgjuan tek të pranishmet 

mallin e vendlindjes. 

Takimi u mbyll me një koktel, 

që i shërbeu të ftuarave për t’u njohur 

më mirë me njëra-tjetrën. Të 

pyetura se çfarë përshtypjesh kishin 

nga ky simpozium, të gjitha të intervistuarat, 

shprehën konsideratën e tyre 

të lartë për organizimin e shkëlqyer, 

për temat e arrira dhe për vetë aktivitetin 

në tërësi. “Kishim nevojë për 

një veprimtari të tillë-thanë të ftuarat. 

Një hap i tillë duhet të ishte ndërmarë 

vite më parë. Ne femrat kemi shumë 

nevojë të tubohemi në grupime të tilla 

e të dëgjojmë apo të japim kontributin 

tonë-thanë ato”. 

ndërsa Mehdi 

Hoxha, Kryetari i Shoqatës 

Drita, i pyetur lidhur me 

këtë aktivitet tha: 

“Kemi patur shumë ngarkesë emocionale 

dhe kemi mbajtur stres të madh 

për mbarëvajtjen e këtij simpoziumi. 

Kemi organizuar shumë aktivitete për 

burra, por asnjëherë nuk jemi ndier kaq 

në ankth. 

Kjo jo vetëm për faktin se ky 

është aktiviteti i parë i këtij lloji për 

femra në Mbretërinë e Bashkuar, por 

edhe për faktin se asnjëra prej lektoreve 

nuk ka patur përvojën e duhur 

dhe, secilës prej tyre i është dashur të 

bëjë një punë shumë të madhe, për të 

arritur sukses në këtë eveniment. 

Falenderoj Allahun, i cili e 

kurorëzoi mundin dhe përpjekjen tonë 

me sukses dhe më pas falenderoj gjithë 

ekipin organizativ të seminarit-tha 

Z.Hoxha-për seriozitetin me të cilin 

kanë punuar dhe për ndihmën e paçmuar, 

që kanë dhënë me këtë rast”.

nga Prof. Dr. Avzi MUSTAFA 

Hulumtimi dhe studimi i gjuhës, 

arsimit dhe shkollimit të 

shqiptarëve gjatë shekujve 

është një çështje kulturore-historike e 

pedagogjike më rëndësi të veçantë. 

Edhe pse sot disponojmë me disa botime, 

gjithë materiali ekzistues lidhur 

me ndriçimin e plotë të historikut të 

shkollës shqipe ende nuk është vjelë në 

tërësi. 

Kur bëhet fjalë për dëshmitë 

për përdorimin e gjuhës shqipe, gjithsesi 

duhet të ndalemi në dëshminë e 

klerikut francez Gulielm Ade, që në 

veprën e tij të botuar më 1332, përkatësisht 

në librin I, pjesa e 8-të, ai 

shkruan: “Shqiptarët kanë një gjuhë 

krejt tjetër dhe të ndryshme nga latinishtja; 

megjithatë kanë alfabetin latin 

në përdorimin dhe në tërë librat e tyre”. 

Kjo e dhënë, si dhe shumë të tjera, 

flasin lidhur me qëndrueshmërinë e 

popullit tonë kundruall ndikimeve të 

huaja feudale. Mjedisi shqiptar në 

zonat e thella bëri përpjekje që t’i ruajë 

zakonet dhe traditat e kanuneve të 

maleve, mbi të gjitha gjuhën shqipe, 

gjë që flet se ndikimet e huaja nuk i 

pranonte me lehtësi. 

Si në Evropë, ashtu edhe në 

Ballkan, në komunitetin shoqëror feudal 

arsimi zhvillohej në gjuhën latine 

në perëndim të Ballkanit dhe në lindje 

në gjuhën greke, por pa ndonjë ndikim 

kulturor mbi shqiptarët nga gjuha 

kishtare sllave 

Ne shekullin e XVI i kemi përpjekjet e 

para që gjuha kombëtare t’ua zërë 

vendin gjuhëve kishtare. Edhe 

përkundër asaj se mësimi zhvillohej në 

gjuhë të huaj, gjuha shqipe mësohej si 

lëndë mësimore. 

Gjuha shqipe në shkollën 

e Karadakut të Shkupit 

Në bazë të një raporti të shkruar nga 

Aleksandër Komulloviqi në vitin 1584, 

shihet se aty kërkohet hapja e një 

shkolleje shqipe në formën “in forma 

di colegio “ (në formë kolegji) në territorin 

e famullisë katolike të 

Karadakut të Shkupit (Montenegro di 

Skopia. Pak më vonë një shkollë në 

gjuhën shqipe kërkohej të hapet edhe 

në famullinë e Letnicës në fshatin Ceravajka 

në verilindje të Stubllës. 

Hapja e këtyre shkollave në 

Karadakun e Shkupit nga arsimdashësit 

arsyetohet nga fakti se “aty 

nuk banojnë dhe nuk vijnë turqit”. 

Edhe përkundër kushteve të vështira të 

mësimit të shqipes, ata kishin gjetur 

formën adekuate, të ashtuquajtur 

“modus vikendi”, që nënkuptonte 

mësimin e gjuhës amtare nën kulmin e 

tempujve fetarë, sepse pranë këtyre institucioneve 

qëndronte arsyetimi para 

pushtetit, me pretekst se këta u mësojnë 

fenë. Këtë e shohim nga raportet e 

argjipeshkvisë dhe meshtarëve dërguar 

Kongregacionit “De Propaganda Fide” 

në Romë. Këso shkollash ekzistonin 

edhe nëpër vendet e ndryshme 

shqiptare, por në mungesë të dëshmive 

ose të ndonjë raporti konkret, ato 

mbeten të harruara. 

Mësimi i gjuhës shqipe në 

shkollën e Kurbinit (1632), Pëdhanës 

(1638), Troshanit (1639) 

dhe në Velje të Mirditës (1692) 

Në vazhdën e këtyre përpjekjeve nga 

njëra anë, kurse nga ana tjetër duke 

qëndruar përballë cenimit të interesave 

fetare të të tria feve, që e zbatonin politikën 

e verbër të institucioneve prej të 

cilave vareshin, si rezultat vijoi hapja e 

shkollave shqipe. Kështu në vitin 1632 

në Kurbin të Krujës, gjashtë vite më 

vonë në Pëdhanë (1638) afër lumit Mat 

dhe një vit më vonë, më 1639, në Blinisht, 

u hapën shkollat e rangut fillor të 

drejtuar nga klerikë shqiptarë, ku 

mësimet zhvilloheshin në gjuhën 

shqipe. 

Në bazë të raporteve që i 

dërgoheshin Propagandës Fide në 

Romë, arsyetimi i këtyre priftërinjve 

ishte se nxënësit shqiptarë nuk mund 

ta mësojnë gjuhën latine ose greke, 

sepse ata e flasin gjuhën e tyre shqipe. 

“Që të mund t’i përgatisim për studime 

të mëtejshme, jemi të detyruar që 

mësimin t’ua shpjegojmë në gjuhën 

amtare”. Shkolla e Troshanit afër Blinishtit 

mbijetoi deri në vitin 1648, kur 

organet arsimore turke në këtë vit e 

mbyllën, duke e akuzuar për propagandë 

antifetare islame. 

Mësimi i gjuhës shqipe në 

“gymnasium” të Blinishtit 

(Zadrimës) më 1639 

Krahas këtyre shkollave që i takonin 

rangut të shkollave fillore, banorët e 

Blinishit shtruan edhe kërkesën për 

hapjen e një shkolle të rangut të shkollës 

së mesme, të quajtur “gimnasium”, 

ku gjuha shqipe do të jetë në krye të 

lëndëve mësimore. Në këto shkolla si 

FAKT 

tekste shkollore u përdorën tekstet e 

autorëve shqiptarë, si gramatikat, 

fjalorët, si dhe veprat e Pjetër Budit, 

Frano Bardhit, Pjetër Mazrekut, Andrea 

Bogdanit etj. 

Edhe himarjotët kah vitet 

1630-1642 iu drejtuan mbretit të 

Napolit që t’u lejojë një shkollë në 

gjuhën e tyre amtare. Për këtë shkollë, 

sipas dëshmive të përfaqësuesit të 

Napolit, thuhet se shkolla u organizua 

me ndihmën e nxënësit të tij Dhimitri, 

i cili thotë se “se shqipen e dinte ne 

mënyrë elegante”. Përdorimin e gjuhës 

shqipe e shohim më vonë, aty kah 

shek. XVII, edhe në shkollat turke në 

“Kompleksin arsimor e kulturor të 

Bushatlinjve”. 

Gjuha shqipe si kërkesë 

e tërë sistemit arsimor 

Për hapjen e shkollave në gjuhën 

amtare aty kah vitet 1840 mund ta përmendim 

Shqipërinë e Veriut, ku u krijuan 

disa qendra mësimore me mësues 

vendas, si Gegë Kodheli, Gjon 

Shkrumi, Jak Kraja e Filip Shkodrani. 

Ky i fundit e hapi shkollën në shtëpinë 

e Kolë Kamsit. 

Megjithatë s’duhet harruar 

edhe kontributin e madh në historinë e 

arsimit shqip që dhanë arbëreshët e 

Italisë. Në vitin 1732 u hap kolegji i 

Shën Benedhitit, ndërsa më vonë edhe 

i Shën Adrianit. Në vitin 1849, me 

kërkesën e të madhit De Radë, u lejua 

mësimi i gjuhës shqipe. Ai iu drejtua 

me një thirrje Evropës që të ketë mirës- 

inë e ta ruajnë popullin shqiptar dhe 

gjuhën shqipe si një eksponat të lashtësisë 

evropiane. Kjo shkollë që udhëhiqej 

nga Jeronim De Rada u mbyll 

në vitin 1852 me dekret mbretëror. 

Gjithashtu duhet të përmendet edhe 

shkolla e Janjevës. 

Në Gjysmën e parë të shekullit XIX 

edhe te arbëreshët e Greqisë pati një 

lëvizje kulturore-arsimore. U shquan 

sidomos Anastas Kullurioti dhe Panjot 

Kupiotari, por edhe shumë të tjerë. 

Gjuha shqipe e shkollës së 

parë në Korçë (1887) 

Ajo lindi si një shkollë me karakter 

popullor e përbashkët për fëmijët e të 

gjitha besimeve dhe shtresave 

shoqërore, për djem e vajza, pa dallim 

feje. I tërë mësimi në të zhvillohej në 

gjuhën shqipe, shkruhej me alfabet 

origjinal shqip dhe me tekste në gjuhën 

shqipe të përgatitura nga autorë shqiptarë, 

me mësues shqiptarë dhe me leje 

nga sulltanati. Kjo është ajo që e bën 

këtë shkollë të jetë mësonjëtorja e parë 

shqipe. Nga kjo shkollë gjuha shqipe 

fillon të jetë gjuhë arsimore. 

Gjuha shqipe gjatë Luftës 

së Parë Botërore 

Shqipëria gjatë Luftës së Parë Botërore 

u nda dhe u copëtua. Pjesa më e madhe 

ngeli jashtë kufijve politik të saj. 

Atëbotë gjuha shqipe mësohej vetëm 

në Shqipëri, kurse në tokat e pushtuara 

flitej vetëm në shtëpi. I tërë edukimi 


GJUHA SHQIPE NE TRADITËN 

E HISTORISE SË SHKOLLAVE 

dhe arsimi në vendet e pushtuara ishte 

në drejtim të edukimit dhe arsimit 

fetar. Kjo shihej edhe nga mësimi i 

fesë, që kishte 4 orë në javë, po aq sa 

kishte edhe gjuha në të cilën zhvillohej 

mësimi (greqisht në Çamëri dhe serbisht 

ne Kosove, Maqedoni e Mal të 

Zi). Gjuhën shqipe pak e përdorin në 

mësim vetëm mësuesit e fesë vetëm 

për të dhënë shpjegime ose për të bërë 

krahasime 

Shkolla shqipe më 1941 

Shqiptarët e Maqedonisë dhe të 

Kosovës jo pa arsye shkollën shqipe të 

vitit 1941 e quajtën “shkollë çliruese”, 

ngase për herë të parë edhe në këto 

troje u dëgjua gjuha shqipe që aq fort e 

deshën rilindashësit. Kështu për herë 

të parë u hapën shkolla me administratë 

shqipe. Në vitet e para 1941 në 

Prishtinë u hap shkolla për mësues dhe 

administratorë shqiptarë. Në këtë periudhë 

200 mësues të dalë nga Normalja 

e Elbasanit i erdhën në ndihmë popullatës 

së këtyre trojeve për ta ringjallur 

gjuhën shqipe dhe për t’i arsimuar ato. 

Shkolla shqipe pas vitit 

1945 – me tri abetare 

Pas Luftës së Dytë Botërore Shqipëria 

etnike u nda në dysh. Te shqiptarët 

jashtë trojeve etnike, edhe pse mësimi 

zhvillohej në gjuhën shqipe, e tërë 

edukata ishte drejtuar në drejtim të 

edukimit të shqiptarëve në frymën e 

patriotizmit ortodoks sllav, për të qenë 

të dëgjueshëm dhe lojal ndaj shtetit. 

Sidoqoftë, shqiptarët në Serbosllavi 

patën batica dhe zbatica, ndërsa ato 

pak arritje arsimore e kulturore ishin 

halë në sy për sllavo-komunistët. Është 

ende e freskët dhuna politike e policore 

ndaj shqiptarëve në Maqedoni dhe 

Kosovë që ky pushtet nisi ta përdorë 

pas vitit 1981. Dhuna u reflektua në 

mbylljen edhe të atyre pak paraleleve 

të mesme dhe në detyrimin e shqiptarëve 

të mësojnë në klasë të përziera, 

në gjuhën e shtetit dhe me administratë 

sllave. Mësuesit dhe nxënësit e tyre 

shqiptarë detyroheshin ta flasin në 

gjuhën e shtetit, u ndërruan emrat e 

shkollave, u bë diferencimi i shqiptarëve, 

u kurdisën gjykime të montuara, 

u helmuan nxënësit etj. 

Nuk e di a ka ndonjë histori 

të shkollave kombëtare aq të përgjakshme 

siç ka përjetuar shkolla shqipe. 

Edhe përkundër faktit se rrënjët e saj 

janë të vjetra më shumë se 4 shekuj. 

Ndërkaq e keqja e shkollës shqipe që 

vazhdon të ekzistojë edhe në këtë 

epokë globalizimi e integrimi është se 

shqiptarët akoma vazhdojnë ta mësojnë 

shqipe me tri abetare e tre plan-programe 

të ndara për mësimin e gjuhës 

shqipe. Pa e ditur fundin e kësaj dhe rifillimin 

e shkollës së njësuar shqipe. 

*(ligjërues në Universitetin e Shkupit 

dhe në Universitetin Shtetëror të 

Tetovës)

nGA METJU AREF 

Për sa i përket historisë ose gjuhës 

shqipe, sot, çfarë duhet të provojnë 

dijetarët si parahistorianët, 

historianët, arkeologët ose gjuhëtarët ? 

Së pari, duhet provuar shkencërisht me 

anë të studimeve dhe hulumtimeve të 

thelluara të bazuara me argumente 

provuese, akte dhe fakte të pakundërshtueshme 

dhe analiza të drejta se 

shqiptarët janë me të vërtet pasardhësit 

e pellazgëve. Këta pellazgë të 

famshëm janë keqtrajtuar prej shumicës 

së historianëve dhe gjuhëtarëve 

modernë me këtë fjali lapidare: «Pellazgët, 

popull parahelenik, janë tretur 

pa lënë gjurmë ». 

Ja gabimi fatal që ka penguar 

breza të tërë dijetarësh të mos 

shkojnë më larg në hulumtimet për 

këta pellazgë. Vetëm në shekullin XIX 

të erës sonë dhe në fillim të shekullit 

XX disa dijetarë filluan të studiojnë 

gjuhën shqipe, midis të cilëve një 

numër i madh gjuhëtarësh gjermanikë 

(gjermanë dhe austriakë si Jokli, Majeri, 

von Hahni, Kreçmeri dhe të tjerë 

jo më pak të njohur). Për fat të keq, 

ajatollahët e gjuhësisë moderne (dhe të 

asaj që pranohet prej të gjithëve) nuk i 

kanë marrë para sysh këto punime që 

dalin nga shtigjet e rrahura. 

Ata veç kanë pranuar (pa e 

studiuar me rrënjë dhe pa pasë përdorur 

dialektin gegë, të cilin e përfillën 

fare) se gjuha shqipe është gjuhë « 

indoeuropiane » (skaj që unë nuk e 

pranoj) që përbën një degë më vete në 

gjenealogjinë (çka nuk do të thotë patjetër 

« etnogjenezë ») e gjuhëve. Ja pse 

nuk është thelluar studimi i kësaj gjuhe 

(veçanërisht dialekti geg i veriut që 

mbetet « një fosil i gjallë »). Ky gabim 

i dyfishtë (Pellazgë të injoruar dhe 

gjuha shqipe e shtënë në dollap) bëri 

që gjuha shqipe të përjashtohet nga 

studime dhe hulumtime në kuadrin e 

këtij « akademizmi indoeuropian », 

kahja e shmangur e të cilit e ka zhytur 

këtë disiplinë në një qorrsokak të 

vërtetë. Ja pse, për këtë çështje, 

studime gjuhësore të ndryshme kanë 

lulëzuar në anarki. 

Ja pse, edhe sot e gjithë 

ditën, gjuhëtarët shqiptarë (të nënshtruar 

ndaj kësaj « ideologjie » indoueropianiste) 

nuk bëjnë be veçse për 

« ç’është e pranuar bashkarisht ». Për 

ata, të gjithë ata që dalin nga kjo vijë « 

zyrtare » janë « revizionistë, negacionistë 

ose sharlatanë», që i quajnë 

persona non grata në « klubin » e tyre. 

Kjo që sapo thashë nuk është 

veçse një parantezë, sepse thelbësorja 

nuk është të provosh që shqipja është 

gjuhë shumë e lashtë a universale a e 

vetmja në botë a prej së cilës kanë dalë 

gjithë të tjerat ! Jo, s’duhet vënë qerrja 

para qeve. Më e rëndësishmja është të 

provosh që shqiptarët rrjedhin prej pellazgëve 

dhe që grekët janë pushtuesit 

e vendit të pellazgëve dhe që kanë 

marrë kulturën e tyre. Vetëm duke u 

nisur nga ky pohim (me prova, sigurisht) 

do të mund të thuhet se “me të 

vërtetë” gjuha shqipe (“fosil i gjallë ») 

është vërtet trashëguesja e kesaj « pellazgjishteje 

të lashtë». Marr përsipër, 

pa turp të shtirë, atësinë e këtyre dy 

skajeve, si edhe atë « semito-egjiptian 

» që ka të bëjë me origjinën e grekëve 

: i duhet dhënë Cezarit ajo që i takon 

Cezarit ! Të shumtë janë sot ata që i 

përdorin këto emërtime pa zënë në 

gojë burimin e tyre. 

Si duhet provuar që pellazgët 

janë stërgjyshërit e shqiptarëve ? Në 

fillim duhet provuar që ata bëjnë pjesë 

në një bashkësi etnolinguistike të pafund 

që shkonin nga Atlantiku në Detin 

e Zi dhe nga të dy brigjet e Danubit në 

Kretë dhe ishujt Egje, pa harruar se ata 

kanë kaluar nga Ballkani në Azi të 

Vogël. Po vë në dukje, kalimthi, se pellazgët 

(që unë i kam quajtur Homo 

Pelasgus, skaj tjetër ky imi) janë popull 

autokton dhe nuk vijnë nga Azia si 

mendojnë (pa asnjë provë), sot e gjithë 

ditën, disa mendje të informuara keq, 

dashakëqinj ose krejt të paaftë. 

Gjithashtu duhet sjellë prova 

se nuk bëhej fjalë për një popull laragan 

që përmblidhte etni të ndryshme 

por që bëhej fjalë me të vërtetë për një 

popull të vetëm të përbërë nga fise që 

kanë mbajtur emra të ndryshëm por që 

kanë pasur një kulturë të përbashkët 

dhe që kanë pasë folur një gjuhë të 

vetme (pellazgjishten e lashtë) me dialekte 

të ndryshme. Kjo është « etnogjeneza 

» e vërtetë e gjuhëve 

indoevropiane. Për ta mbështetur 

gjithë këtë argumentim, më është 

dashur « të shkoqit » pothuaj të gjitha 

shkrimet e antikitetit që nga Hekateu i 

Miletit dhe Helanikos i Mitilenës dhe 

duke vazhduar me Herodotin dhe 

Tukididin deri te kritikët aleksandrinë 

të shekullit III para erës sonë. 

Gjithashtu, duket shkoqitur dhe thelluar 

studimi i teksteve moderne për të 

nxjerrë andej argumentet e nevojshme 

për t’u provuar gjuhëtarëve se ata kanë 

hyrë në « rrugë të gabuar » duke përqafuar 

ideologjinë « indoeuropianiste ». 

Duhet provuar se « Mikenienët 

» (emër modern, i panjohur prej 

të lashtëve dhe i sajuar prej Shlimanit) 

nuk qenë grekë dhe se këta të fundit 

qenë me të vërtetë me origjinë semitoegjiptiane. 

Duhet provuar, gjithashtu, 

se « mitologjia » e quajtur greke nuk 

qe veçse një mitologji e dalë nga 

FAKT 

qytetërimi i lashtë i pellazgëve dhe të 

cilën grekët e uzurpuan dhe e manipuluan 

(për t’i shërbyer çështjes së tyre) 

kur erdhën në rajonin balkano-egjejan 

rreth shekullit VIII para erës sonë (me 

egjiptianin Danaos, Fenikasin Kadmos 

dhe asirianin Pelops). 

Duhet, gjithashtu, provuar 

që shkrimi domethënë ligjërimi (dhe jo 

domosdo alfabeti) i « linearit B» (dalë 

prej linearit A i Kretasve, gjuha e të 

cilëve nuk është deshifruar kurrë) ishte 

ajo e pellazgëve sepse grekët nuk gjallonin 

ende në atë kohë. Duhet vënë në 

pah periudha e quajtur « Motet ë errëta 

» (1200 deri në 800 para erës sonë) ku 

nuk dihet gjë fare për mungesë dokumentesh 

të shkruara (të shkatërruara 

prej grekëve kur erdhën rreth viteve 

800). Megjithatë pjesa më e madhe e 

shkencëtarëve të specializuar në historinë 

parahelenike është e bindur se 

pellazgët zotëronin një alfabet dhe një 

shkrim të tyrin : pa sjellë prova, kuptohet 

vetvetiu. 

Për këtë çështje nuk ka 

veçse hamendësime provash meqë alfabeti 

i tyre është zhdukur; po jo pellazgët 

që kanë lënë një trashëgimi të 

madhe « gojore » të transmetuar nga 

brezi në brez (Iliada, Odiseja, mitologjia, 

legjenda të ndryshme, substrat 

gjuhësor të lashtë). A i zhdukën grekët 

gjurmët e këtij qytetërimi prej të cilit u 

frymëzuan dhe i muarën kulturën ? Po, 

meqë nuk ka asnjë shkrim të kësaj 

periudhe të gjatë të quajtur « Motet e 

errëta ». 

Për fatin e tyre të keq krimi 

nuk qe i përsosur : ata nuk e kanë menduar 

se një ditë do të zbulohej se emrat 

e mitologjisë dhe fjalë të tjera të « greqishtes 

së lashtë » do të shpjegoheshin 

me dialektin gegë të Shqipërisë së 

Veriut. 

Dhe nuk e zhdukën dot 

gjuhën shqipe, që, sot, është mjeti 

kryesor që ka bërë « t’i hiqen petët 

lakrorit » ! Megjithatë pellazgët dhe 

ilirët që humbën alfabetin e tyre ose që 

e braktisën për arsye që nuk dihen, 

vazhduan të shkruajnë gjuhën e tyre 

duke marrë alfabetin më në modë (në 

epokat e tyre përkatëse) : kret, grek, 

etrusk, latin … 

Keltët (Keltos ishte vlau i 

ilirosit na thotë legjenda) kanë vepruar 

njësoj duke përdorur, përgjithësisht, alfabetin 

latin. Dhe më në fund, shqiptarët 

kur deshën të shkruajnë gjuhën e 

tyre përdorën dora-dorës alfabetin grek 

ose latin, madje edhe arab (meqë 

otomanët përdornin alfabetin arab). 

Por, shkurt, katolikët shqiptarë muarën 

alfabetin latin, për të shkruar gjuhën e 

tyre liturgjike midis shekullit XII dhe 

XIV. 

Më së fundi rreth fundit të 

shekullit XIX u krijua alfabeti « i 

shqipes » (1878, Lidhja e Prizrenit). 

Sidoqoftë, ky alphabet u ripunua duke 

krijuar, me shkronja latine, shkronja 

speciale për t’ia përshtatur fonetikës 

shqipe (1908, Kongresi i Manastirit). 

Ai u institucionalizua vetëm më 1917. 

Ky alphabet që u bë zyrtar është ai i 

ditëve tona. Ataturku u frymëzua nga 

ky alphabet për të zëvendësuar alfabetin 

arab të turqve. 

Logjikisht, si do të kishin 

mundur të gjallonin gjatë kësaj periudhe 

të heshtur (1200-800) madje edhe 

asaj të mëparshme (>2000 para erës 

sonë)? Si mundeshin ata të dilnin nga 

ky ”hiç”, nga ky “no man’s land grek”? 

Duhet provuar, më së fundi, se s’ka 

pasur kurrë luftë të Trojësmidis 

grekëve dhe pellazgëve midis 1193 

dhe 1183 (date kjo e shpikur prej 

matematikanit Erastoten në shekullin 

III para erës sonë!) por që ishte fjala 

për një epope shumë të lashtë 

(“Zemërimi i Akilit” të transformuar 

prej pushtuesve helenë në “Iliade”) që 


Përsiatje për praninë gjuhësore 

të "pellasgjishtes së lashtë" 

tregon për disa përpleshje midis fiseve 

pellazgjike (në Iliadë ka pellazgë në të 

dy kampet!) dhe të kënduara nga qyteti 

në qytet prej rapsodëve të famshëm ose 

aedëve, poetëve epikë. Lufta e vërtetë 

e Trojës është ajo e pushtimit prej helenëve 

të vërtetë – rreth 680 para erës 

sonë – i pjesës veriperëndimore të 

Anadollit të sotëm, që dikur quhej 

“Ilion”. 

Pra, nuk është Troja e lashtë 

e treguar te “Odiseja” e famshme e 

Homerit (që ka shumë gjasa të ketë jetuar 

por që nuk ka shkruar asnjëherë 

asgjë!) por ajo e një lufte tjetër, të asaj 

të fillimit të “kolonizimit grek” në 680 

para erës sonë. Ja pse epopeja e lashtë 

pellazgjike (“zemërimi i Akilit”) u 

quajt “Iliadë” (nga emir i qytetit Ilion). 

E gjithë kjo lexohet qartë ose “midis 

rreshtave” në të gjitha shkrimet antike, 

pra edhe në poemat epike të quajtura 

homerike, në teogonine e Hesiodit dhe 

në shumë tekste të autorëve antikë 

grekë. Pêr të provuar këto, kam 

shkruar vëllimin tim të dytë : “Greqia 

Mikeenët = Pellazgët ose zgjidhja e një 

enigme”. Për të kurorëzuar “të tërën”, 

pasi të sillen të gjitha provat, duhet të 

ndërhyjë “kriteri gjuhë”. Pra duhet filluar 

me historinë dhe jo meGjuhën. 

E pata gabim që botova, të 

parin, librin tim « Shqipëria…”. Duhet 

ta kisha filluar me të dytin (« Greqia… 

». Dhe me të vërtetë, për të provuar që 

gjuha shqipe është më e lashtë se gjuha 

greke duhet më parë të provohet që 

etnia shqiptare ka gjalluar (përmes 

trako-ilirëvë të ndërfutur) para grekëve 

dhe se këta të fundit janë pushtues që 

zunë Ballkanin, Egjeun dhe Azinë e 

Vogël pas shekullit VIII para erës sonë. 

Nuk mund të thuhet kurrsesi (si 

po lexoj andej-këndej) që grekët janë 

flurim i një etnie moderne të kryqëzuar 

dhe që greqishtja kurrë nuk ka qenë 

folur para kohëve moderne ! Qysh nga 

mesi i shekullit VI para erës sonë, nga 

koha e Pisistratit, dalin tekste greke me 

shfaqjen e poemave epike, të dala nga 

tradita gojore pellazgjike (të ripunuara 

për t’i shërbyer çështjes së pushtuesve 

të rinj), të transkriptuara në këtë greqishte 

të vjetër që po lindte. 

Nuk duhet harruar se grekët 

në Ballkan, në Egje, në Azinë e Vogël 

dhe në Itali ishin një « pakicë » qeverisëse 

pra një elitë që shkruante në 

gjuhën e vet (edhe pse ishte bastarde, 

domethënë e dalë nga një përzierje e 

hollë dialektesh pellazgjike - 

jonian/atike, eoliane, arkado-qipriote 

dhe doriane – dhe nga semito-egjiptiane). 

Grekët, me kohë, ndërtuan një 

etni të përzier dhe një gjuhë të përbërë. 

Por meqë nuk ishin shumë (pakicë etnike 

e tipit semitik në krahasim me 

pellazgët « bjondë me sy të kaltër », si 

na thotë Homeri te Iliada), kjo 

përzierje mbeti e çatmuar dhe pak e 

përhapur. Dhe me të vërtetë, si pohon 

Herodoti (shekulli V para erës sonë), 

jonianët ishin pellazgë të bërë helenë 

pasi mësuan greqishten. Pra greqishtja 

gjallonte në këtë epokë megjithëse e 

përzier. Drejtuesit dorianë (veçanërisht 

spartanët) qenë të vetmit helenë të 

vërtetë. (vijon )

nGA BRIXHILDA nDInI 

Robert Elsie : « Një fund një fillim » 

Me sa duket Robert Elsie ndjek 

parimin e Virgjilit, i cili vetëm sa shpjegon 

rrathët e skëterrës ku e torturuan 

që me lindjen e letërsisë shqipe 

shkrimtaret dhe me një arsyetim te ftohte 

prej udhërrëfyesi, që është edhe cicëron 

njëherësh (te bën për vete ky 

udhërrëfyes qe ecën i pari dhe i sigurte 

ne token ku je lindure je rritur vetë.) 

Me një saktësi matematike autori na 

dhuron një libër që letërsinë e sheh ne 

planin diakronik, ku te gjithë 

shkrimtaret përfaqësohen me nga nje 

kulm te barabarte nga këndvështrimi. 

Probleme te evolucionit letrar 

Me te njëjtin preokupacion autori merret 

ne evolucionin letrar qe nga 

mikroorganizmat e deri tek gjitarët e 

fuqishëm. Dashamirësia për 

Shqipërinë nuk shërben asnjëherë si 

një infeksion sentimental qe ti mjegulloje 

ndopak argumentet e tij te ashpra, 

por kurrë tendencioze. 

Ato janë si pjese te vete relievit tone , 

i cili ndoshta nuk krijon klime te përshtatshme 

entuziazmi ,por , gjithsesi, 

ai është relievi ynë ku ne duhet te jetojmë. 

Dëshira për te na dhuruar 

mozaikun është shkaku qe reçencat 

janë aq te ngjeshura , mbasi aty ka 

nevoje për te gjithë llojet e gurëve , e 

madhësia e njërit nuk duhet te rendoje 

mbi mungesën e tjetrit. Kjo behet për 

shkak te ligjeve qe drejtojnë spektrin e 

një shkence , e cila vetëm sozine e vet 

te rreme ka patur këtu, por gjithnjë ka 

qene e trembur nga shtetrrethimi i 

mediokritetit dhe atmosfera e rënde didaktike, 

patriotikisht e tolerueshme 

ndaj divergjencës nga vlerat e mirëfillta 

e me pas vonesa e ardhjes se saj u 

kushtëzua nga herezia qe do te mund 

te përhapet për institucionin e shenjte 

politik. 

Ky kronikan i përpiktë te kujton 

personazhin e Mevla Çelebiut tek 

“Kështjella”, i cili edhe ne mes te 

rrebeshit te luftës ku vihej ne rrezik 

jeta, ai shihte me dhembshuri e përkujdesje 

fletët e hapura te kronikes se tij. 

P.sh autori si një shkrues i kampit 

kundërshtar afrohet tani qe muret ranë 

me një ndjenje te pranueshme keqardhjeje 

, mbi gërmadhat e një letërsie 

politike, mbijetesa e se cilës është te 

beje katarsisin , proces qe arti e ka shpikur 

vete. 

Shkrimtaret tanë laike duhet te pagëzohen 

dhe Robert Elsie është një misionar 

i mrekullueshëm për te shkulur 

rrënjët e kuqe te një fryme pagane e 

cila mohoi perëndinë e vetme te artit: 

forcën e karakterit . 

Por do te binte ne kurthin e estetikes 

marksiste, nëse me te njëjtën lente 

përçmuese , qe pati përdorur ajo për te 

zvogëluar çuditërisht vlerat me te 

spikatura bashkëkohore edhe letërsia 

moderne ta përdorte për te deshifruar 

kodin e patjetërsueshëm te artit për art 

LETERSI 

PAMJE TE RELIVIT 

LETRAR TE SHQIPES 

mes germave te kuqe. 

Autori thotë: “për 45 vjet 

radhe Shqipëria ishte një 

planet krejt tjetër , i 

shkëputur nga bota qe ne 

njohim. Një ishullim i 

shkëlqyer? Kurrsesi , Robert 

Elsie asnjëherë nuk gabon te 

zbresë nga Pegazi për tu 

marre seriozisht me problemet 

politike qe, si një kope 

e egër kuajsh vazhdojnë 

ende te enden ne pyllin 

gjysme te rrënuar te letërsisë 

shqipe duke shkelur gjithçka 

me vlere. 

Nga lart autori është përpjekur 

qe relievit letrar t’i japë 

pamjen dhe saktësinë e një 

harte te vetme kështu brilika 

e tij elegante do mund te 

behej e dobishme si një orientues 

qe s’do e humbasë 

kurrë vlerën edhe pse mund te përsosen 

metodat e matjeve te kësaj 

natyre. 

Për këtë arsye autori i ka 

dhëne parathënies kuadratin e ne legjende 

ku justifikon përsëritjet e datave 

, ngjarjeve si shenja konvencionale te 

mjaftueshme , për te krijuar një vizion 

te vetëm mbi boten shqiptare. Objektivizmi, 

aftësia për tu përqendruar ne 

thelbin e gjerave ne hierarkinë e vlerave 

estetike dhe jo shpërndarje ne 

shfaqjen e një filozofie te vetme, 

bashke me te cilën letërsia shqipe zbulonte 

skllavërinë e vet te 

pashërueshme. Është karakteristike e 

shkencëtarit qe me dashuri te pashpallur 

brenda frazës lakonike , gati te zyrtarizuar 

brenda institucionit te kritikes 

gjithnjë te zbuluar tek çdo shkrimtar, 

edhe tek ai qe dyshohej për vlera mesatare 

. 

Anët me kulmore te krijimtarisë 

se këtyre shkrimtareve te përçmuar 

nga gijotina e një censure te 

pamëshirshme, kritike qe kurrë nuk ra 

ne pozita kritizerë dhe me një gjest 

xhentëlmeni i injoroi te gjitha fyerjet 

qe i qene bere kapriçiove letrare , nga 

pseudo kritika staliniste. R. Elsie i përmend 

tek-tuk këta inkuizitore te 

pashembullt dhe kurrë ( duhet veçuar 

kjo) asnjëherë nuk u fut ne debat e ne 

polemike me thëniet e tyre te shtrembëruara 

dhe kjo ndodhi jo pse ishte i 

huaj dhe s’mund te ftonte ne duel këtë 

race qe s’e meritonte gjestin fisnik te 

kalorësisë, por sepse s’mund te kuptohet 

te flasë me te njëjtën gjuhe ,mjeku 

qe tregon diagnozën e një pacienti, te 

cilin do me çdo kusht ta shëroj,me xhelatin 

qe i shkaktoi plagët me te dhimbshme. 

Si një filatelist i pakrahasueshëm 

ne koleksionin e vet te paçmuar 

R. Elsie vendos nga një kapitull 

(reçence) si një pullë te veçante, origjinale 

postare ku shkrimtaret shqiptare i 

dërgojnë te ndrojtur mesazhet e përjetësisë. 

Indeksi i autoreve dhe veprave 

si dhe bibliografia e pasur qe 

përzgjodhi Robert Elsie ne fokusin e 

vet, tregojnë dëshirën e tij te pazakonte 

për ti shkëputur nga katastrofa e anonimatit 

dhe vlerave mesatare ku pseudo 

kritika marksiste përpiqej te mbyste 

magjinë e te veçantës e te papërsëritshmes. 

Me durimin Balzakian ne 

komedinë e vet njerëzore R. Elsie nga 

një kapitull (recente) ne tjetrin , rimerr 

ndonjë nga personazhet e tij me te 

dashur e me vlere, duke zbuluar me 

kënaqësi edhe ndryshimin me te vogël 

qe do mund te plotësonte manualin e 

vet letrar. 

AnALITIKA E 

DUKURIVE LETRARE 

Duke qene edhe i pari qe shpërfill 

fushat ideologjike, tërheqëse ne 

hapësirë dhe zbret me guxim ne hënën 

e zverdhur, anemike te botes shqiptare, 

Robert Elsie kujdeset qe te jete me i 

miri ne përshkrimin e udhëtimit te vet, 

duke mos harruar asgjë ne Apollon 

“Një fund një fillim” është një ditar 

kritik ku nuk tregon se autori ka harxhuar 

dhe mënjanuar ngjarje me te 

rëndësishme te jetës se tij për te përfunduar 

atë, struktura perfektë e hollësive, 

identifikon unin e tij te flijuar ne 

urën e papërfunduar te një kombi. 

Autori duket i alarmuar ne frazën” 

Nevoja për një histori te besueshme e 

mbare përfshirëse e letërsisë shqiptare 

ka qene e ngutshme”. 

Mjafton vetëm ky mesazh i 

padëgjuar nga një i huaj për veshët e 

elefantit te një kombi, qe R. Elsie , 

edhe sikur mos ta kishte përgatitur këtë 

testament për pasurinë shpirtërore 

shqiptare, te merrte automatikisht dy 

nënshtetësinë ne kufirin e memorialit 

tone. Robert Elsie e do Shqipërinë siç 

është, me konfigurimin e te metave, te 

cilat nuk duhet te ndikojnë drejt 

rrëshqitjes për ne tone te errëta ne përshkrimin 

e saj. 

Ai pohon me vendosmëri :” Ne rastin e 

Shqipërisë zërat edukative e moraliste 

janë mjaft te dukshëm, por, sipas 

kritereve perëndimore, përmbajtja 

është shpesh konformiste 

dhe përsërit 

vetvete. Me siguri ne 

nuk mund ta cilësonim 

letërsinë e 

sotme shqiptare si 

letërsi qe i ka me bollëk 

jo konformistet 

dhe ekstrentriket. 

Megjithatë, ajo ka 

gjetur hapësirë për 

krijimtari dhe origjinalitetet 

te individëve 

krijues”. Robert Elsie 

këtu shfaqet skrupuloz 

, ne ndarjen analitike 

te dukurive 

letrare nga proceset 

jashtë letrare, , mbasi 

këto te fundit mund te 

jene frenuese me konvencione 

dhe tabu 

neveritëse, por kurrsesi 

s’mund te përcaktojnë si shfaqja e 

megalomanisë ne strukturat e 

pakalueshme shtetërore dhe kurrë 

s’mund te zhdukin përfundimisht misionin 

e përveçëm te artit, thelbin e 

kompozicionit origjinal ne mes te intrigës 

konformiste qe mbush këtë 

skelet te përcaktuar nga grafia specifike 

e çdo krijuesi. 

Unikale është përpjekja e R. 

Elsie për ti afruar te dy kokat e 

shqiponjës ne kurrizin e dhimbshëm te 

kufirit dhe e bën kaq natyrshëm, jo me 

një iluzion optik te një dashamirësi ne 

kulmin e një trekëndëshi dy brinjshem 

, por duke iu afruar shpendit një 

psikologji te përbashkët konvergjimi 

me një dylbi te mrekullueshme gjermane 

me dy gryket pranë e pranë edhe 

pse shpendi i krenarisë sonë mund ta 

kish bere vete këtë gjë me pare, mbasi 

nuk mungon mprehtësia e vrojtimit. 

Robert Elsie është kaq i vetëdijshëm 

ne shkencën e vet sa e zbaton me një 

përpikëri te admirueshme parimin e 

enëve komunikuese, duke na paraqitur 

provëza nga dy laboratorë te ndryshëm 

krijues me te njëjtin grup gjaku. 

Here një shkrimtar shqiptare , here një 

shqiptare kosovare, ai na shfaqet si një 

mbles ne konakun e malësorëve , i cili 

është i sigurte për martesën qe ka përgatitur 

e megjithatë pyet me radhe nga 

një përfaqësues te secilës pale. Edhe 

me një skeme te tille, nëpërmjet zbulimit 

te dyanshëm te dukurive letrare , 

autori kryen gjestin fisnik te një 

lundërtari me përvojë, i cili edhe ne 

shtratin e një lumi te thare nga klima 

politike ecën ne këmbë me respekt, pa 

iu shmangur konfigurimit te brigjeve 

vëllezër. 

nJE KULTURE 

DY REALITETE 

Robert Elsie rralle vendos pasazhe te 

gjate cituar nga vepra letrare , po e ka 

integruar mjaft profecia e bere qe 

përtej kufirit nga Anton Pashku, për 

degradimin e pariparueshëm te artit ne 

15 SHKURT FAQE 18 

kohen e diktaturës, ne romanin “Oh”. 

Kaq here autorin e ka shqetësuar pyetja 

për ke bien kambanat , sa ne fund te 

udhëtimit te përzishëm, ky turist hap 

një sirtar te çuditshëm ne hotelin e 

uzurpuar dhe boshatisur nga murtaja 

serbe, duke hapur me duart e tyre qe i 

dridhen nga tronditja një tregim te 

mrekullueshëm politik, i cili është 

fshehur brenda një maske te reportazhit 

alegorik. 

S’mund te jete rrëshqitja ne terrenin e 

rrezikshëm te kritikes, ku fare lehte 

mund te biesh ne kurthin e subjektivizmit 

me vështrimin tendencioz , ky 

epilog kaq i rëndësishëm i dramës te 

cilës nuk i dihet fundi. Nga portofoli i 

rende gjerman ky ekspert qe nxjerr nga 

shtresat e harruara fosilet me te çmuara 

te njeriut, i bie një monedhe e veçante 

argjendi , me stemën e një shteti te 

padeklaruar, i cili ekziston si një 

shtresim amfiteatri me arenën e përgjakur 

nen këmbët e qytetërimit 

evropian.”Një dite ne Prishtine” nuk 

është rrëfim i një mysafiri, por një 

deklarate e një ambasadori kulturor ne 

rezidencën e vet. 

“Ndryshe nga ndërtesa e 

hotelit dhe rrethina e tij, restoranti i 

“Grandit”, sikur ka ruajtur diçka nga 

hijeshia e dikurshme. Mbi tavoline ka 

lule , ndriçimi është pothuaj romantik, 

pianisti i veshur me kostum te zi, i bie 

melodisë se “Strangers in the night” , 

çiftet dhe grupet e vogla te mysafireve 

te veshur mire, hane e pine dhe dëfrehen. 

E tille mund te ishte kudo kjo 

darke, qofte edhe ne Amerike. ....Siç 

jam kokëshkretë ia dola ne krye te 

porosisë ne shqip për te porositur 

darken dhe verën. Po dëgjoja melodinë 

ne piano dhe kundroja fytyrat e 

njerëzve, kur për njëherësh konstatova 

se te tere po flisnin serbisht. ..... 

Apo këta (shqiptare e bojkotuan 

hotelin? Nuk e dija ..... me siguri 

do te isha futur ne ndonjë restorant qe 

nuk i pranon zezaket apo çifutet dhe u 

ndjeva keq sa nuk mund ta gëlltitja 

kafshatën. Duke i pare mysafiret qe 

darkonin e qeshnin me njeri –tjetrin , 

pa ia vene veshin gjendjes qe po na 

ndizte kokën, m’u fanit fantazma e 

Gjermanisë naziste ..... 

Ky është viti 1991 dhe jo 

1936; këta njerëz po hane thjesht darke 

dhe mund te jene thjesht njerëz te rëndomtë, 

te thjeshte, te mire. Do te doja 

te dija me mire serbisht e t’ua lexoja 

mendimet, ta kuptoja te pakuptueshmen... 

Ne ato çaste , sikur isha 

mbushur plot me mllef , urrejtje dhe 

hatim, m’i zuri syri disa kryqe te 

qëndisur ne jakat e kameriereve, kryqe 

te çuditshme, qe për here te pare i kisha 

shikuar ne afishet nacionaliste ne mes 

te Beogradit dhe me vone, te vizatuara 

ne ngjyre te zeze neper mure dhe ne 

ashensorin e hotelit. 

Skish si te mos ta kujtonin 

një kryq tjetër te zi. Me një lëvizje te 

dobishme tektonike, ky ndërtues i se 

ardhmes se kritikes serioze , mbare 

përfshirëse te letrave shqipe, shemb 

murin binjak me atë te Berlinit dhe mbi 

gërmadhë ve diçiturën ”Një kulture 

dy realitete”. Aq prekës është ky gjest 

prej humanisti te ndershëm, sa potencialin 

e retorikes te zotëron gjithnjë kjo 

teme përmes vlerat e ndërsjella artistike. 

Robert Elsie e shteron vetëm me 

një vërejtje te holle se letërsia e pjesës 

se robëruar te një kombi mbivendoset 

e mendja e eklipson çuditërisht aktin e 

krijimit ne pjesën tjetër te lire e cila 

flirton me te keqen qe e shkaktoi këtë 

ndarje. (vijon)

Vetëm pak muaj në krye të 

Muzeut Historik Kombëtar, 

historiani i mirënjohur dr. 

Luan Malltezi është gjendur para 

domosdoshmërisë dhe kërkesave të 

vazhdueshme për ta rikonceptuar 

dhe organizuar Muzeun, pavionet, 

stendat dhe periudhat e historisë së 

kombit tonë. Me një jetë 29-vjeçare, 

ky muze i përuruar në vitin 1981, si 

një “dhuratë” për nder të 40-vjetorit 

të Partisë, Muzeu, edhe pse është 

nga të vetmet qendra të vizitueshme 

dhe nga të huajt, i ndërtuar me shije 

e, pse jo, me luks për atë periudhë të 

vështirë, por edhe nga forcat më të 

mira intelektuale të kohës, ai përsëri 

sot ka mangësi, keqinterpretime e 

politizime të theksuara, duke filluar 

nga pavionet e Lashtësisë, Mesjetës, 

Pavarësisë, ruajnë mjaft mangësi, 

politizime dhe mbi të gjitha 

mungesa të theksuara të ngjarjeve 

historike, personazheve dhe etapave. 

Duhen riorganizuar dhe ndërtuar 

nga fillimi pavione të tëra si ai i diasporës, 

i genocidit, apo edhe i kulturës 

popullore. Pas vitit 1991, me 

rënien e komunizmit, janë bërë herë 

pas here riorganizime, por asnjëherë 

nuk është bërë ajo që duhet. Për historian 

Malltezi kjo është një sfidë 

sepse kërkon jo vetëm një mendësi 

të reja, forca intelektuale e investime 

serioze në para dhe infrastrukturë. 

Z. Malltezi, diçka për rikonceptimin 

dhe riorganizimin e Muzeut Historik 

Kombëtar? 

- Luan Malltezië - Muzeu është ndërtuar 

në vitin 1981 nga historianët më 

të mirë që ka pasur vendi por aktualisht, 

qysh prej asaj kohe e deri më sot 

mund të them se ai paraqitet i politizuar. 

Ndërsa përsa i takon pikëpamjes 

teknologjike ajo është mjaft e prapambetur. 

Është punuar vazhdimisht, sidomos 

pas viteve 90 për depolitizimin e 

këtij muzeu dhe kjo është një arritje e 

rëndësishme, por një detyrë e rëndësishme 

e muzeut mbetet në të njëjtën 

kohë edhe puna për pasurimin e vazhdueshëm 

shkencor të kësaj historie 

tonë kombëtare. 

Nga ana teknologjike ne 

mendojmë se një prej detyrave kryesore 

mbetet dixhitalizimi i Muzeut 

Kombëtar. Por kjo kërkon edhe ngritjen 

e ekipeve përkatëse të punës, për 

çdo pavion. Kjo gjithashtu varet më 

pas edhe nga ana financiare dhe nga investimi 

që kjo punë kërkon. 

Në kuadër të rikonstruktimit 

të Muzeut Historik Kombëtar, një 

pavijon interesant mund të ishte edhe 

historia e popullit shqiptar, konkretisht 

e Diasporës shqiptare, pra prania e 

shqiptarëve në vende të ndryshme. 

Edhe kjo kërkon një ekip të veçantë 

dhe një punë shkencore. 

Gjithashtu mendojmë të bëjmë edhe 

rishikimin e disa pavijoneve, të cilat i 

kemi aktualisht. Një prej tyre është 

edhe ndërtimi i pavionit të genocidit. 

Për këtë të fundit është punuar me një 

ekip specialistësh, ku është përfshirë 

edhe drejtori i muzeut të Arkivit në 

Ministrinë e Brendshme, specialistë të 

MHK dhe mund të them se jemi në 

përfundim të këtij projekti. 

Aktualisht po punojmë për 

ndërtimin e pavijonit të etnografisë, i 

cili do të jetë një muze më vete për kulturën 

popullore të kombit shqiptar, ku 

përfshihen qytetet e fshatrat me të 

gjithë komponentët që përbëjnë jetën e 

tyre kostumet, veshjet, banesat etj. 

Puna për ndërtimin e këtij pavijoni ka 

filluar prej kohësh dhe po punohet nga 

etnografë të specializuar. 

Një projekt tjetër i rëndësishëm është 

edhe puna për realizimin e një rrjeti 

muzeor në Shqipëri dhe gjithashtu 

është duke u përgatitur edhe një reformë 

përkatëse, në mënyrë që veprimtaria 

në fushën e muzeve të jetë e 

përqendruar dhe nga pikëpamja shkencore 

të jetë e kontrolluar. 

- Çfarë bashkëpunimesh keni me institucionet 

e tjera shkencore brenda 

dhe jashtë vendit? 

- Sigurisht që ne kemi kontakte të 

vazhdueshme me institucione të tjera 

shkencore kryesisht brenda vendit. 

Kam parasysh këtu qendrat kryesore 

shkencore ne vendin tonë, si QSA, 

Biblioteka Kombëtare, Arkivi Qendror 

i Shtetit por edhe me historianë, specialistë 

të fushave të përkatëse etj. 

Gjithçka konsiston në rishikimin e 

pavioneve, pasurimin e muzeut dhe në 

paraqitjen sa më të plotë të historisë 

sonë kombëtare. Ky bashkëpunim 

është një proces i qëndrueshëm dhe i 

vazhdueshëm i institucionit dhe punës 

në të. 

- Cilat janë disa nga aktivitet dhe 

programet e MKH? 

- Muzeu Kombëtar, me ekipet e veta 

organizon aktivitete të ndryshme, me 

tematika të veçanta kushtuar figurave 

apo ngjarjeve të mëdha historike. Në 

këtë drejtim ne mendojmë që këtë vit 

të organizojmë një ekspozitë kushtuar 

historianit të madh Aleks Buda, e cila 

sigurisht do të ndiqet nga të tjera 

veprimtari, të cilat si e përmenda edhe 

më sipër do të kenë në qendër të tyre 

figura të shquara të kombit dhe fusha 

të ndryshme si historinë, letërsinë, 

artin, kulturën popullore e kështu me 

radhë. Aktualisht muzeu po punon për 

të pasuruar edhe gjendjen arkivore të 

vet, ndaj figurave që janë ende gjallë 

dhe që duhet të dëshmojnë në këtë 

muze. Pra, ekipi vihet në kontakt me 

këta persona, u bën të ditur objektivat 

e veta dhe merr prej tyre objekte të 

veçanta. 

Aktivitete të veçanta do të ketë edhe 

për nder të 100-vjetorit të lindjes së 

Nënë Terezës, në gjashtëmujorin e dytë 

të vitit. 

- Po blerje a bën muzeu dhe në çfarë 

rastesh? 

INTERVISTA 

- Muzeu pasurohet nëpërmjet blerjeve 

dhe këto të fundit janë tepër të rëndësishme 

për të. Por mund të them se 

qysh prej vitit 1981 e deri më sot këto 

blerje nuk kanë qenë ato të duhurat ose 

janë të vogla. Nuk dua të përjashtoj 

këtu edhe raste kur ka pasur blerje me 

vlera të mëdha. Për ta konkretizuar 

mund të përmend këtu rastin e një 

qytetari që disponon një bandë muri e 

cila mendohet ti përkasë një familjeje 

për disa breza me radhë, e që vjen nga 

oborri i Ali Pashë Tepelenës, si pjesë e 

pajës së motrës së tij. Ishte konkretisht 

një bandë e ardhur nga Egjipti. E kishte 

çuar në Francë e në Venedik ku specialistë 

të atjeshëm ishin mahnitur me 

vlerën e saj dhe ai mendon që ta çojë 

edhe në Amerikë. Ky objekt ka një 

vlerë të madhe dhe dëshira ime jo 

vetëm si drejtor i muzeut por edhe si 

qytetar është që ajo të jetë në vendin 

tonë dhe në fondin e këtij institucioni. 

Kjo kërkon një angazhim por edhe shpenzime 

përkatëse. Por e rëndësishme 

është që Muzeu Kombëtar të ketë kontakte 

të vazhdueshme edhe me popullin. 

Kjo është një kulturë në fakt që 

ne jemi duke u përpjekur ta fusim së 

fundmi e cila konsiston në 

ndërgjegjësimin dhe sensibilizimin e 

popullit shqiptar në mënyrë që objekte 

të ndryshme që ata disponojnë tì bëjnë 

pjesë të arkivit tonë. 

- Gjithashtu ka disa objekte, vlera e 

të cilave është e përkohshme. Çfarë 

bëhet me këto objekte? 

- Kur thashë pak më sipër që muzeu 

është i politizuar kam parasysh faktin 

që kur ky institucion është ndërtuar ka 

pasur si objektiv të vetin përcaktimin 

që në fillim të vlerës së objekteve që 

ishin pjesë e arkivit të tij. Dhe kultura 

popullore është mjaft e pasur në këto 

koncepte. Në këtë linjë është e rëndësishme 

që kanë dalë gjithashtu edhe elementë 

privatë, të cilët mbledhin 

objekte të kulturës materiale. Dhe kjo 

është mjaft e rëndësishme pasi edhe 

atëherë kur muzeu nuk ka mundësi ta 

ketë këtë objekt përsëri ai ngelet në 

duart e shqiptarëve në këtë mënyrë. 

- Cili është bashkëpunimi me të 

huajt? 

Sigurisht që ne kemi edhe një 

bashkëpunim të tillë. Konkretisht është 

një qendër e cila lidh të gjithë 

muzeumet. Pra është si të thuash një 

rrjet i gjerë dhe në jemi në kontakt të 

vazhdueshëm ku herë pas here organizohen 

edhe takime për probleme apo 

çështje në fushën e muzeve, në të cilat 

ne dërgojmë specialistët tanë. 

Një tjetër pikë e rëndësishme është 

edhe dëshira që ne kemi për të ngritur 

rrjetin arsimor në Shqipëri, në fushën e 

muzeve. Në këtë mënyrë do të kemi 

specialistë apo punonjës të specializuar 

në fushat përkatëse. 

- Çfarë ka më emergjente e që 

shqetëson Muzeun Kombëtar aktualisht? 

- Ngritja e pavijoneve është një ndër 

punët më të rëndësishme të muzeut. Si 

e përmenda edhe më sipër ne jemi 

duke punuar për ngritjen e pavijonit të 

genocidit, atë të etnografisë por edhe 

për rishikimin e pavijoneve ekzistues. 

Dixhitalizimi i muzeut është hap tjetër 

tepër i rëndësishëm. Edhe pse nuk filluar 

ende ai konsiderohet si një prej 

objektivave kryesore të institucionit në 

fjalë. 

- Po me vizitat si operohet? Dhe sa 

është numri i vizitorëve? 

- Muzeu është i hapur për vizitorët 

gjatë gjithë ditëve të javës me përjashtim 

të së hënës, e cila është pushim. 

Përsa i takon numrit të vizitorëve 

mund të them se ata janë gjithmonë të 

përhershëm, sidomos gjatë periudhës 

së verës kur edhe vijnë më shumë turistë. 

Intervistoi: Flori SLATInA 

Historiku i MHK 

Muzeu Historik Kombëtar (MHK) u 

përurua më 28 tetor 1981 dhe është institucioni 

muzeor më i madh në 

Shqipëri. E ndërtuar në pjesën perëndimore 

të sheshit ''Skënderbej'', godina e 

MHK është një nga veprat më të rëndësishme 

arkitektonike me rol të veçantë 

në formimin urbanistik të kryeqytetit 

shqiptar. Ajo zë një sipërfaqe të 

përgjithshme prej 27.000 m2, ka sipërfaqe 

ekspozimi prej 18.000 m2 dhe një 

vëllim të përgjithshëm prej 81.000 m3. 

Muzeu është konceptuar që prezantimi 

i tij të bëhet nëpërmjet tetë pavioneve: 

Pavioni i Lashtësisë është pavioni më i 

rëndësishëm dhe nga më të pasurit me 

objekte në Muzeun Historik Kombëtar 

me afro 400 objekte. Objektet e 

paraqitura nisin që me Paleolitin e 

Vonë, ku kultura prehistorike dëshmohet 

e gjallë dhe e fuqishme në trojet 

tona, duke vazhduar me lulëzimin neolitik 

, dhe me Periudhën e Bronzit dhe 

atë të Hekurit, periudha këto që përvijojnë 

tiparet e popullit ilir. Ky pavion 

mbyllet me objekte që i përkasin Mesjetës 

së Hershme. 

Pavioni i Mesjetës të cilit i janë kushtuar 

dy salla ku vizitorët kanë mundësi 

të njihen krahas zhvillimit ekonomik, 

social, politik e kulturor të shqiptarëve 

që kanë ruajtur karakteristikat e tyre të 

veçanta, edhe me dokumenta dhe fakte 

që flasin për përballimin dhe qën- 

15 SHKURT FAQE 19 

Intervistë me Dr. Luan Malltezin, drejtor i Muzeut Historik Kombëtar 

Ja si do të ndryshojë 

Muzeu Historik Kombëtar 

dresën ndaj pushtimeve të huaja si 

bizantine, anzhuine, serbe, osmane. 

Një vend të veçantë zë ekspozimi i një 

numri të madh veprash arti e arkitekturore 

si kalatë e Beratit, Shkodrës, 

Prizrenit, Durrësit apo edhe i shumë 

kishave dhe kapiteleve. 

Pavioni i Rilindjes Kombëtare jep 

një pasqyrë të plotë të zhvillimit 

ekonomik, politik e kulturor të 

Shqipërisë nga fillimi i shekullit XIX 

deri në prag të Shpalljes së Pavarësisë. 

Nëpërmjet objekteve të ekspozuara në 

stenda dhe vitrina, vizitori ka mundësi 

të njohë nga afër prodhimet e mjeshtrave 

artizanë shqiptarë në qytete të 

ndryshme të Shqipërisë si në Shkodër, 

Prizren, Elbasan, Berat, Korçë etj. 

Pavioni i Pavarësisë çelet me veprimtarinë 

e Qeverisë Kombëtare të Vlorës 

dhe organizimi i shtetit të pavarur 

shqiptar. Më tej, vizitori nëpërmjet 

dokumenteve dhe hartave ka mundësi 

të njihet me vendimet e padrejta të 

Konferencës së Ambasadorëve në 

Londër, në vitin 1913 lidhur me kufijtë 

e Shqipërisë, me pazaret e Fuqive të 

Mëdha në dëm të tokave shqiptare, me 

qëndrimet e prera të përfaqësuesve të 

Qeverisë Kombëtare të Vlorës, si dhe 

me protestat popullore në mbarë 

vendin për të kundërshtuar këto 

vendime. Zënë vend në këtë pavion 

dhe Lufta e Vlorës, qershor - shtator 

1920 si dhe veprimtaria e qeverisë së 

kryesuar nga Fan Noli, e cila zgjati 

vetem gjashtë muaj. 

Pavioni i Ikonografisë ka të ekspozuar 

një koleksion prej 65 ikonash 

të shekujve XIV - XIX. Këtu vizitori 

njihet me mjeshtrat e mëdhenj të 

ikonografisë shqiptare duke filluar me 

Onufrin, të birin Nikollën, Onufër 

Qipriotin, Kostandin Shpatarakun, 

David Selenicasin, Kostandin e 

Athanas Zografin, Mihal Anagnostin, 

vëllezërit Çetiri, Kostandin Jeremonaku 

e shumë autorë anonimë. Veçojmë 

këtu Onufrin, piktorin e shquar shqiptar, 

ikonografi i shekullit XVI, që ka 

realizuar vepra të një niveli të lartë 

cilësor dhe që ka ndikuar fuqishëm në 

zhvillimet e mëvonshme të artit pasbizantin 

në Shqipëri. 

Pavioni i Etnokulturës paraqet kostume 

tradicionale shqiptare të krahinave 

të ndryshme të Shqipërisë. Ato i 

përkasin shekujve XIX- XX dhe prejardhja 

e tyre është nga e gjithë 

Shqipëria: kostume tradicionale të 

Tiranës (burra e gra), të Zadrimës, të 

Korçës, të Gjirokastrës , Kukësit, 

Labërisë, Malësisë së Madhe. Një grup 

më vete përbëjnë 32 kostumet arbëreshetë 

shqiptarëve të Italisë. 

Pavioni i Luftës Antifashiste në të 

cilin paraqiten ngjarjet që nga Lufta e 

Vlorës (1920 ), duke vazhduar më pas 

me ngjarjet në vitet `20 -`30 pas ardhjes 

në pushtet në Itali të diktaturës 

fashiste të Benitto Musolinit. Në 

pavion ka shumë relikte të dëshmorëve 

apo heronjve të popullit, rënë në luftë 

kundër nazifashizmit italo-gjerman. 

Pavioni i Genocidit Komunist është 

çelur për herë të parë në vitin 1996 dhe 

përfshin ngjarje nga viti 1943 - 1992. 

Në vitrinat e tij jepen fakte, foto e 

dokumenta që paraqesin spastrimet e 

forcave antikomuniste, gjyqi special 

ndaj kundërshtarëve politikë të kohës 

së luftës, si dhe likuidimi i opozitës antikomuniste. 

Në vitrina vizitori njihet 

gjithashtu me relikte të shumta të personave 

të dënuar apo të pushkatuar nga 

regjimi i kohës.

Anuk do të donit që të kaloni më 

shumë ditë në jetën tuaj duke 

u ndjerë tërësisht të plotësuar? 

Ju ka ndodhur të pyesni veten pse nuk 

ndiheni të lumtur pavarësisht gjërave 

të mira që iu ka ofruar jeta? 

Nëse lejoni ofendimet dhe kritikat t'ju 

mërzisin, duke i përsëritur ato si një 

monolog i brendshëm negativ pasi momentet 

e këqija kanë kaluar, ju jeni në 

të vërtetë si të gjithë të tjerët, së paku si 

shumica e njerëzve. 

Por, ekzistojnë disa taktika 

të thjeshta që mund të jenë me të 

vërtetë të afta të vënë një buzëqeshje 

në fytyrën tuaj. Ju mund të rrisni ndjeshëm 

nivelin e lumturisë, jo detyrimisht 

duke zbuluar se keni fituar 

llotarinë apo një trashëgimi nga një i 

afërm i vjetër që nuk e dinit që ekzistonte, 

por thjesht duke adoptuar 

mënyra të reja të të menduarit. 

Ndërkohë që rreth 50 përqind e aftësive 

tona për të qenë të lumtur është e 

përcaktuar nga ajo që studiuesit e quajnë 

si "thirrje natyrore" për lumturi dhe 

10 përqind varet nga rrethanat e jetës 

sonë, një pjesë e konsiderueshme prej 

40 përqind është plotësisht në dorën 

tuaj, pra nga mënyra se si ju zgjidhni 

të reagoni ndaj ngjarjeve, si përballeni 

me stresin, si zgjidhni të kaloni kohën 

tuaj dhe më shumë. 

Fakti se ne mund të influencojmë 

gati gjysmën e kënaqësisë tonë 

është një zbulim mahnitës dhe 

ndërgjegjësimi mbi rolin që njeriu 

mund të luajë në nxitjen e lumturisë 

dhe gëzimit, e ka bërë eksperten e 

Shëndetit Vetjak Mendor, Catherine 

Birndorf, që të shkruajë librin e saj të ri 

"Nëntë Dhomat e Lumturisë". Ajo që 

ka analizuar me kujdes situata të 

ndryshme që ndikojnë në përkeqësimin 

e humorit dhe mënyrën se si 

njerëz të ndryshëm reagojnë në situata 

të njëjta dhe ka gjetur metoda të 

ndryshme që mund të konsiderohen secila 

si sekreti i fshehtë i lumturisë: 

TENDENCE 


4 sekrete të thjeshta për 

të qenë më të lumtur 

duke ndryshuar qasjen tuaj ndaj situatave 

të ndryshme, mund ta bëni zërin 

tuaj të brendshëm më pozitiv, duke iu 

gëzuar pasionit tuaj (qoftë ai pasioni 

për lulet, sportin apo udhëtimin) apo 

duke gjetur një sens të qëllimit që iu 

ndihmon të jeni më të lumtur në secilën 

nga "dhomat" e shtëpisë tuaj 

emocionale. 

(Metafora që përdoret për 

jetën duke e krahasuar atë me një 

shtëpi bëhet për efekt që t'ju lejojë t'i 

shihni fushat e ndryshme të jetës tuaj 

si dhoma: dhoma e gjumit për romanca, 

zyra për punë dhe çështje financiare, 

dhoma e ndenjes për 

shoqërinë, etj). 

Ashtu si çdo gjë tjetër e vlefshme 

për shëndetin tuaj apo sigurinë 

tuaj financiare, përmirësimi i lumturisë 

tuaj është një çështje për të bërë alternime 

të vogla në vendimmarrjen 

tuaj, por që kanë shpërblime të 

mëdha dhe afatgjata. Kthejini 

këto katër zakone në një pjesë 

të rregullt të ditës suaj, në 

mënyrë që të ndiheni më të 

plotësuar, të vetëkënaqur dhe 

të lumtur sot dhe çdo ditë të 

jetës tuaj. 

1. Gjërat e 

tepërta, edhe kur 

janë të mira 

bëhen të këqija 

Kompanitë ajrore kanë plotësisht 

të drejtë kur iu këshillojnë 

që në raste emergjence të 

vendosni në fillim maskën tuaj 

të oksigjenit përpara se të ndihmoni 

personin e ulur pranë 

jush. Kjo këshillë nuk është 

aspak egoiste, është thjesht të 

kesh kujdes për veten. E njëjta 

gjë vlen edhe në jetën e përditshme 

kur na duhet të ndihmojmë 

njerëzit përreth nesh. 

Sigurisht, është e mrekullueshme 

të jesh person bujar 

dhe dashamirës sidomos kur 

bëhet fjalë për t'i kushtuar pak 

kojë të tjerëve, por në një moment 

të caktuar mund të 

ndodhë të japësh nga vetja më 

tepër se sa duhet. Kjo është 

rraskapitëse dhe nuk i bën mirë 

askujt. 

Kur arrin në një pikë të tillë 

të ngjashme kur të duket se po 

vetësakrifikohesh, të duhet të 

mësosh t'i thuash jo personit 

tjetër që të kërkon ndihmë shpirtërore, 

financiare apo fizike. Ndonjëherë është 

legjitime që edhe t'i vetë të kërkosh 

ndihmë nga njerëzit e afërm, miqtë apo 

kolegët. Në këtë mënyrë, do të kesh më 

shumë mundësi të kujdesesh për interesat 

e tua personale dhe të ushqesh 

anët pozitive të karakterit tënd që të 

bëjnë të ndihesh më i lumtur. Duke u 

ndjerë më mirë dhe më në paqe me 

veten dhe duke rifituar energjinë e 

nevojshme, do të jeni të aftë të tregoheni 

edhe më tepër bujarë dhe 

dashamirës me të tjerët. 

Në këtë mëryrë, duke ndjekur 

një pjesë teatrale që ju pëlqen, 

duke dalë pas darke për një shëtitje, 

duke notuar në mëngjes, duke lexuar 

në kolltukun tuaj të rehatshëm ose 

duke bërë çfarëdolloj gjëje që iu 

pëlqen dhe entuziazmon, do të shikoni 

se si dita juaj e lodhshme dhe e mërzitshme 

do të mbushet me dëshira në 

vend të detyrimeve. Mundohuni ta shihni 

në këtë mënyrë: të duhet të jesh i 

fortë për t'i ndihmuar të tjerët. Të kujdesesh 

për pamjen tënde të brendshme 

është po aq e rëndësishme sa të kujdesesh 

për atë të jashtme. Mësohu të njohësh 

limitet e tua dhe qëndro i lumtur 

për të qenë i shëndetshëm. 

2. Tani është momenti! 

Shijoje atë! 

Kur je fëmijë, kënaqesh me pasditet e 

gjata dhe argëtuese me shokët dhe 

shoqet në parkun e lojërave, ndërkohë 

që nëna jotë të ruan nga larg. Ke në 

dispozicionin tënd orë të tëra të gjata 

për të eksploruar çdo metër katror të 

vendit dhe ndihesh tërësisht i lirë. Kur 

i rikujton këto momente të fëmijërisë 

me nostalgji, nuk është çudi të të duken 

perfekte. Por, kur tashmë ka ardhur 

koha që të shoqërosh fëmijët e tu për 

tek parku i lojërave, gjithnjë i nxiton 

ato për t'u kthyer sa më parë në shtëpi. 

Ndonjëherë nuk të bën keq të ndalesh 

dhe të mendosh: Çfarë do të mbajnë 

mend ato? Ty që u bërtet‚ "nxitoni 

është shumë vonë", duke u kthyer për 

në shtëpi? 

Fëmijët zakonisht i gëzohen shumë 

shëtitjeve. Ata kënaqen më shumë 

duke u endur rrugëve, duke ndaluar 

para çdo vitrine dhe duke parë shatërvanin 

që nxjerr ujë pa pushim se sa 

duke luajtur në shtëpi me vidiolojëra. 

Të duhet të ndalosh bashkë me ta dhe 

të mendosh: kujtimet e tua janë të 

mbushura me parqet e lojërave dhe të 

kthehen shpeshherë në mendje si një 

film, por ndoshta filmi i tyre nuk do të 

jetë aq interesant sa i yti. Ndoshta 

mendimet e tua duhet të ndryshojnë 

nga "do t'ju çoj në park që të luani" në 

"le të luajmë tani, këtu ose kudo që të 

jetë e mundur". Kjo është e gjitha. 

Mjafton të kalosh kohë me fëmijët e tu 

dhe ndihesh më i lumtur. Mos kërko 

një shkak, një kohë apo një vend të 

caktuar për të luajtur. Ky është momenti! 

Shijoje! Ky mund të jetë një 

moment perfekt për fëmijët e tu, që do 

ta kujtojnë gjatë gjithë jetës së tyre, 

sigurohu që edhe ti të jesh pjesë e këtij 

momenti. 

3. Gjej "strofullën" tënde! 

Sado njeri i shoqërueshëm dhe social 

të jesh, çdokush ka nevojë të kalojë 

disa momente vetëm çdo ditë për t'u 

rikarikuar. (Po ta mendoni, edhe telefoni 

juaj ka nevojë të karikohet). Koha 

është dhurata më e çmuar që mund t'i 

bëni vetes çdo ditë për të qenë më i 

lumtur, për të shkarkuar energjinë negative 

dhe për të ndryshuar humorin e 

keq dhe që nuk të kushton asgjë (as 

nuk iu detyron të shkoni asgjëkundi). 

Megjithatë, kur jetoni me një shok në 

dhomë, kur keni fëmijë të vegjël ose 

jeni të zhytur në një mal me punë dhe 

një afat të shkurtër për ta përfunduar 

atë, të kërkosh pak kohë të lirë për 

veten mund të duket si një mision i pamundur. 

Fatmirësisht, nuk të duhet të 

fluturosh drejt një ishulli të shkretë të 

mbushur me palma dhe ujvara gjigante 

(edhe pse kjo do të ishte ideale) ose të 

flesh jashtë shtëpisë (gjë që të tundon 

gjithashtu), në mënyrë që të fitosh atë 

pak kohë të çmuar për ta kaluar me 

veten. Kur vajza ime ishte 3 vjeçe, 

kishte zakon që të fshihej në "strofullën" 

e saj, një hapësirë e vogël midis 

dollapit dhe krevatit në dhomën e saj, 

të cilës i kishte vënë sipër një mbulesë 

dhe merrte me vete albume fotografish 

apo kafshë të ndryshme për të luajtur 

në vetmi. Kur e kërkoja më thoshte: 

"Nuk mund të futesh këtu brenda, kjo 

është strofulla ime dhe vetëm mua më 

nxë". 

Urtësia e saj fëminore ishte 

shumë e qartë: edhe një fëmijë ka 

nevojë për kohë dhe hapësirë personale 

ku të mbyllet, duke lënë të gjithë 

botën jashtë dhe të mendojë në qetësi. 

Unë zakonisht e gjej kohën dhe 

hapësirën time kur notoj ose kur 

vrapoj, larg gjithçkaje. Kujtohu se ku 

ndihesh më i relaksuar, qoftë duke pirë 

kafe në një lokal në periferi të qytetit,

Zbulohet zgjidhja përfundimtare 

për të eliminuar celulitin, një 

problem shumë shqetësues, 

sidomos për trupin e fermave. Lajmi i 

mirë për botën e kozmetikës vjen nga 

Shtetet e Bashkuara të Amerikës. 

Bëhet fjalë për një teknikë minipushtuese 

që mund të eliminojë jo 

vetëm celulitin dhe dhjamin e tepërt 

rreth trupit (përfshirë dhe fytyrën), por 

edhe për të ngurtësuar, ngritur lëkurën 

e varur. Pajisja quhet Açusculpt (për 

fytyrën Açulift) dhe tashmë 2 mijë pacientë 

në SHBA kanë testuar efektshmërinë 

e saj. 

TEKnIKA E RE 

Teknika e re ka marrë kohët e fundit 

dhe certifikimin e sigurisë evropiane. 

Ajo tashmë është përdorur suksesshëm 

edhe në Itali nga 86 persona. Sipas 

zbuluesve të kësaj teknike, ajo është 

shumë më e saktë dhe më e fuqishme 

se aparatet e tjera homologe dhe mbi 

të gjitha ajo është më pak invazive dhe 

nuk ka efekte anësore, që e bën të përshtatshme 

edhe për zona të ndjeshme 

të tilla: si fytyra, ana e brendshme e 

kofshës, krahu ose gjuri. Açusculpt 

shkrin yndyrën përmes tubave të vogla 

(rreth 1 ose 2 milimetra) që lëshojnë 

nxehtësi shumë pak në dallim nga 

laserët tradicionale të përdorura deri 

tani. 

ILAÇET BIMORE 

Përveç trajtimeve kozmetike për trajtimin 

e celulitit, 

Që kryhen në qendra të specializuara 

dhe kanë një kosto jo të vogël, ekzitojnë 

një sërë ilaçesh bimore që vijnë në 

ndihmë të kësaj patologjie. Këto produkte, 

që nuk kanë asnjë efekt anësor 

për organizmin kanë dhënë efekte pozitive 

jo vetëm për evitimin e celulitit, 

por edhe për të rënë nga pesha, pa 

dëmtuar lëkurën. 

TARASAKO 

Tarasako (Taraxacum officinale) është 

një bimë që njihet për karakteristikat e 

saj si favorizuese në funksionin tretës 

dhe depurativ (pastrues) të organizmit, 

veti këto që rrisin rëndësinë e saj si 

ndihmëse në dietat për uljen e peshës 

dhe përmirësimin e funksioneve osteoartikulare. 

Po ashtu, tarasako ka dhe 

shumë përdorime të tjera tradicionale. 

Për shembull, kjo bimë përdoret si laksativ 

i lehtë, tonik i mëlçisë, diuretik 

dhe depurativ dhe antiedematoz. 

Rrënja, që përbën dhe pjesën e bimës 

që ka vetitë e mësipërme përmban 

fruktozë, tarasakoside, laktone të hidhura, 

triterpeni, laktoni sesquiterpenike, 

sterole etj. 

madje edhe duke palosur rrobat me 

qetësi në dollapin tënd. Gjej ato momente 

që të bëjnë të ndihesh në paqe, 

ato endje të shkujdesura nëpër qytet pa 

patur asnjë destinacion dhe shkarkoji 

aty të gjitha shqetësimet. Mendo 

thjesht për atë që të bën të jesh e lumtur. 

E rëndësishmja është që të kuptosh 

se çfarë është dhe më pas të sigurosh 

kohën për ta bërë atë më shpesh. Nuk 

ka rëndësi nëse bëhet fjalë për një 

shëtitje në natyrë, për shkëmbim 

eksperiencash me miqtë apo për të 

ndihmuar të tjerët të gjejnë kënaqësi 

shpirtërore, çfarëdo qoftë do të ndihesh 

më mirë, madje edhe kur mendon për 

të. Pas këtij pushimi të vogël është e 

garantuar që do të ndiheni më mirë dhe 

më mirënjohës kur të riktheheni në 

"shtëpinë" tuaj të çmendur emocionale 

dhe në jetën e ngarkuar që iu pret atje 

. 

4. Edhe konfliktet 

të ndihmojnë! 

Ka diçka që të gjithë ne duhet të mësojmë. 

Kur një mik është i xhindosur 

me ty ose ti me të (ose nuk gjeni dot 

një gjuhë të përbashkët me kolegët dhe 

rrezikoni mbarëvajtjen e projektit), 

gjëja më e vështirë ndonjëherë është t'i 

telefonosh këtij personi për të diskutuar 

problemin. Por, në momentin që e 

TENDENCE 

ZBULOHET TEKNIKA 

COLEUS 

Coleus përmban një substancë të quajtur 

forskolin, që duke stimuluar gjëndrën 

tiroide bën të mundur humbjen e 

yndyrave. Por në ndryshim nga efedrina 

që është përdorur shpesh për këtë 

qëllim, forskolina nuk ka efekte anësore 

si rritje e tensionit, takikardi, nervozizëm 

dhe shqetësime të sistemit 

nervor. Me kalimin e viteve është gjithnjë 

e më e vështirë të humbet pesha 

nën ndikimin e substancave si kafeina, 

ose duke stimuluar gjëndrën tiroide ose 

insulinën. 

PËRFUNDIMTARE 

PËR TA ELIMINUAR 

CELULITIN 

Forskolina është parë që anulon 

këtë humbje sensibiliteti duke 

ripristinuar një nivel metabolik të djegies 

së yndyrave si në një organizëm të 

ri. Kjo është një avantazh plus për 

moshat mbi 40-vjeç, te të cilët pilulat 

dhe sistemet e dobësimit të tipave të 

tjera nuk janë shumë efektive. Dhe së 

fundmi, është parë që forskolina ruan 

muskujt gjatë dietave për dobësim. 

KROMI 

Kromi është një mineral esencial që 

bën, gjithmonë ndihesh më mirë. 

Shanset më të shumta janë që mund të 

keni kontradikta për gjëra të vogla dhe 

keni më shumë gjëra të përbashkëta se 

sa të ndryshme me njëri-tjetrin, por të 

duhet ta diskutosh situatën në mënyrë 

që të zbulosh se ku mund të bini dakort 

dhe ku jo. 

Në rastet më të shumta gjëja 

e duhur është t'i telefonosh mikut tënd 

dhe të organizosh një takim për t'u 

sqaruar. Nuk është edhe aq e vështirë 

t'i tregosh të tjerëve se sa të rëndësishëm 

janë për ju dhe se doni që ta 

kapërceni murin që është krijuar mes 

jush dhe më pas t'i shpjegoni këndvështrimin 

tuaj të gjërave. Në vend që 

ndihmon organizmin të djegë kaloritë, 

të humbë yndyrat dhe peshën duke ruajtur 

muskujt. Kromi e ndihmon organizmin 

të normalizohet nga pikëpamja 

metabolike dhe stabilizon fazën për një 

dobësim të sigurt dhe afatgjatë. Pjesa 

më e madhe e amerikanëve që hanë 

shumë karbohidrate dhe yndyra zhvillojnë 

një gjendje në të cilën trupi dërgon 

kalori në qelizat dhjamore, për ta 

konservuar aty në vend që ta dërgojë 

në muskuj për ta transformuar në energji. 

Kjo bën që jo vetëm të rritet 

të merreni me ngarkimin e fajit, tregojini 

të tjerëve që iu vjen keq për 

shqetësimin që mund t'u keni shkaktuar 

ose në rast të kundërt të shpjegoni 

pse ndiheni i lënduar. 

Studimet tregojnë se ruajtja 

e lidhjeve, veçanërisht me miqtë është 

një nga gjërat më të rëndësishme për 

lumturinë tuaj afatgjatë. Ndërkohë që 

nuk është aspak e nevojshme që të jeni 

tërësisht të njëjtë për të patur gjëra të 

përbashkëta apo thjesht për të kaluar 

momente të bukura së bashku, e nevojshme 

është që të komunikoni dhe të 

anashkaloni mosmarrëveshjet e vogla. 

Mundohuni të gjeni edhe anët e 

ndryshme të karakterit tuaj dhe të më- 


sasia e dhjamit, por edhe ajo e kolesterolit 

në gjak. Kromi i kombinuar me 

një dietë të ekuilibruar dhe ushtrime 

fizike mundëson uljen e peshës. Në 

prani të një sasie të caktuar, kromi i 

“dërgon” organizmit kaloritë në vendin 

e duhur dhe ndihmon trupin të djegë 

yndyrat. Kromi ndihmon gjithashtu 

edhe për të mbajtur nën kontroll 

oreksin. 

KAJSIA 

Kajsia përdoret në dietat për dobësim, 

sepse ka një efekt laksativ, duke ndihmuar 

transitin intestinal që shpesh 

është më i ulur në personat mbipeshe. 

Grupet kërkimore në Universitetin e 

Okayames prej vitesh kanë fokusuar 

vëmendjen e tyre te kajsia, duke analizuar 

në fillim gjethet ku kanë gjetur 

luteolinen si komponent të rëndësishëm 

me aktivitet inibitor mbi lipazën 

pankreatike, substancë kjo në 

gjendje të ndihmojë në ruajtjen e 

nivelit fiziologjik të triglicerideve. 

BAnABA 

Është një bimë që rritet në Azinë orientale 

dhe që përdoret kryesisht si hipoglicemizante 

dhe kundër obezitetit. 

Principi aktiv të cilit i detyrohen vetitë 

ipoglicemizante është acidi corosolic 

që ka një mekanizëm veprimi insulinlike 

edhe kur merret nga goja, favorizon 

përdorimin e glukozës nga 

qelizat dhe prandaj e quajnë fito-insulinë. 

Kjo veti e saj e ka bërë që të 

shihet si trajtim me interes dhe në personat 

që vuajnë nga diabeti (që janë insulin-vartës), 

por shumë më pak në 

diabetin juvenil. Pa diskutim që të 

shikohet efikasiteti duhet të ndiqet nga 

një stil jetese korrekt dhe i ekuilibruar. 

ACIDI COROSOLIC 

Përveç gluicemisë, acidi corosolic 

ndihmon diferencimin e adipociteve 

(qelizat në citoplazmën e të cilave depozitohen 

yndyrat dhe që formojnë 

indin dhjamor), duke ndihmuar edhe 

një herë në rënien në peshë. Përveç 

uljes së glikemisë, nga studime të 

ndryshme është parë edhe një ulje e 

yndyrave në mëlçi si rrjedhojë e uljes 

së akumulimit të triglicerideve, duke 

ekuilibruar kështu situatën totale të yndyrave. 

Përdorimi i dozave nga 8- 

48mg të acidit corosolic nuk ka dhënë 

probleme toksiciteti, prandaj mund të 

quhet një bimë e sigurt për dobësim. 

Megjithatë, për mungesë të studimeve 

klinike është më mirë të mos përdoret 

në shtatzëni. Kjo bimë gjen përdorim 

në uljen e niveleve të sheqerit në gjak, 

në mbipeshë, për të luftuar urinë nervore 

që vjen si rrjedhojë e fluktuacioneve 

të nivelit të glicemisë dhe për të 

përmirësuar yndyrat në përgjithësi. 

soni sa më shumë nga njëri-tjetri, nxirrini 

në pah ndryshimet tuaja dhe ndonjëherë 

qeshni me to. Mund t'i thoni 

vetes: edhe pse jemi të ndryshëm dhe 

nuk biem dakord në çdo detaj, nuk do 

të thotë që nuk mund të jemi miq. 

Mund të jemi miq dhe të 

kemi mosmarrëveshje në aspekte të 

caktuara gjithashtu. Mund të kemi 

konflikt për një kategori të caktuar 

gjërash, por megjithatë të jemi miq të 

përjetshëm. Konflikti është i shëndetshëm. 

Në fakt është një pjesë e pandashme 

e jetës. 

Pergatiti Anila Hoxha

Horizontalisht 

1 Aktori i ndjere, Begolli. 

7 Lloj fruti si manaferra. 

13 Aktori, Armond. 

14 Lloj gjelle me oriz. 

15 Porosi. 

16 Kengetar, actor 

apo shkrimtar. 

17 Llloj marke e vjeter 

kamionesh. 

18 Ish-gjenerali i NATO-s, Klark. 

20 Shenja nderkombetare per 

mjetet e 

Medha transportuese. 

21 ... Bator. 

23 Filozofi romak, Lukreci. 

24 Nje nga vellezerit Frasheri. 

25 Rosaqk. 

27 Futje e anetareve 

te rinj ne nje organ, per te 

plotesuar vendet e lira. 

29 University General Education. 

31 Regional Educational 

Laboratory. 

32 Kengetari, Pallaska. 

36 Banor i nje shteti te madh ne 

bote. 40 Emer mashkulli shqiptar 

(shq.). 

41 Viti i ri kinez. 

43 Qytet ne Ekuador. 

44 Lume ne Spanje. 

45 Sakoja. 

47 Khabarovsk Novy Airport. 

48 Paresor. 

50 Kam nevoje per te ngrene. 

52 Lloj minerali. 

53 Bareshe patash.54 Paraardheset 

e italianeve. 55 Helm lufte. 

Vertikalisht 

1 I kujdesshem. 

2 Shtet afrikan. 

3 Kercell i bimes se misrit. 

4 Riperterin. 

5 Personazh iVirgjilit. 

6 Nafakat. 

7 Mjaltes. 

8 Filli i pambukut, i 

qendisur me fije ari. 

9 European Poker Tour. 

10 Fanaret. 

11 Deshmori, Kiçina (shq.). 

12 Interpretim ne film. 

19 Titull i shiiteve. 

22 Shkrimtari, Prifti(shq.). 

24 Qytet kroat. 

KOHA E LIRË 

26 Kohe e lire. 

28 Oda ekoninomike e Kosoves. 

30 Pezmatim i zorreve. 

32 Deshmori, Karaçi(shq.). 

33 Maja me e lart ne Turqi. 

34 Ula, lirova. 

35 Hapesire e madhe ujore. 

37 Lengu i luleve qethithin bletet. 

A e dini se... 

Shkencëtarët britanez kanë llogaritur se 

macat , të cilat ata imbajnë në shtëpi për 

1 vit asgjësojnë50 milion minjë dhe 20 

milion zogj të vegjël. 

Fëllënza është në gjendje që 30 ditë të jetojë pa ushqim. 

Në janar të vitit 1978 në mishtoren "la Ron" në Misuri të SHBA-ve është 

prodhuar suxhuku 

me gjatësi prej 5,7 metrash dhe peshonte 207,3 kg. 

Me gjatësinë e verifikuar zyrtarisht prej 8,8 cm turku Mehmet Ozjurek 

është shpallur para pak 

kohë fitues në garat e dyta ndërkombëtare të hundëmëdhenjvetë nbajtur 

në Stamboll. 

Në Britaninë e Madhe është kultivuar lakra më e madhe.Pesha e saj është 

51,80 kg. 

Autobusi i prodhuar në Moskë (Rusi) më vitin 1955 është i gjatë 17 

metra dhe në të mund të 

vendosen 200 udhëtarë. 


38 Ishlideri shqiptar, Hoxha (shq.). 

39 Mundim. 

42 Shtati. 

45 Peremer pronor. 

46 I zi, zezak. 

49 Milion. 

51 Institute of Transportation 

Engineers. 

Braziliani Edson Donasimento Pele,konsiderohet 

si futbollisti më i mirë i të gjitha 

kohërave. në1254 ndeshje futbollisike ai 

shënoi 1216 gola. 

Fusha më e madhe e naftës në botë është ajo e Ghavar-it (Arabia Saudite), 

e ngritur nga kompania a përpunimit të naftës "Armako".Madhësia 

e fushës është 241,5x35.42 km2. 

Alfabeti më e gjatë është i gjuhës kamboxhiane me gjithsejt 72 shkronja. 

Numri më i madh i të vdekurve nga uria është shënuar në periudhën 

1918-1943 në të cilën vdiqën gjithsejt 28 104 000 njerëz. 

Eskymo, një komb që jeton në veri të Europës në mes të borës e të akullit, 

përvec peshkut ushqehen dhe me mjaft vezë me të cilat plotësojnë 

shumë mirë nevojat ushqimore të trupit. 

Clemenceau, burri më i fortë i Francës dhe Tigri i luftës së Përgjithshme, 

hante 8 vezë në mëngjes dhe 5 vezë në mbrëmje. 

Pergatiti A.Hoxha

EnGLISH 


Welcome to Albania 

In the heart of the Mediterranean, on the Adriatic and Ionian 

Seas, Albania is fast becoming one of the world's most 

interesting getaways. 

Still relatively unspoiled by globalization, tourists will 

notice an inspiring mixture of civilizations and 

cultures - making this European country truly unique. 

Come - discover Albania for yourself! 

Explore the heritage of a 

country influenced by the 

Greeks, Romans, 

Italians and Turks. 

(The Bradt Travel 

Guide) 

by Gillian Gloyer

Mundësia që ju jepet vetem një herë në vit 

30 000 kopje falas në të gjithë Britaninë 

Rezervo vendin tend duke kontaktuar sa më parë : The Albanian Newspaper 

www.thealbanian.co.uk Tel/fax:02082169527 Mob:07947177160 

Info@thealbanian.info 

Për herë të tretë në Mbretërinë e Bashkuar 

Albanian Contacts 2010. Behu pjesë

15 march 2010_Layout 1.qxd

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?