Raporti përmbledhës për procesin e përcaktimit të tarifave - WWRO
Raporti përmbledhës për procesin e përcaktimit të tarifave - WWRO
Raporti përmbledhës për procesin e përcaktimit të tarifave - WWRO
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
RAPORT PËRMBLEDHËS<br />
1<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
PËR PROCESIN E PËRCAKTIMIT TË TARIFAVE PËR UJË DHE KANALIZIM<br />
PËR PERIUDHËN TARIFORE 2009 - 2011<br />
Departamenti<br />
Punuar nga:<br />
<strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM<br />
DFT/ ZRRUM, Prishtinë<br />
Prill 2009
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Në kë<strong>të</strong> raport ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>shkruar metodologjia, detajet dhe <strong>të</strong> dhënat numerike dhe grafike <strong>të</strong> procesit <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong><br />
<strong>për</strong> shërbimet e furnizimit me ujë dhe shërbime <strong>të</strong> kanalizimit, <strong>për</strong> shta<strong>të</strong> (7) kompani<strong>të</strong> regjionale <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit<br />
(KRU) <strong>të</strong> licencuara nga Zyra Rregullatore <strong>për</strong> Ujë dhe Mbeturina (ZRRUM).<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i cili si njësi sektoriale funksionon në kuadër <strong>të</strong> ZRRUM, shpreson se ky raport do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> me<br />
interes <strong>për</strong> palët e interesit dhe do <strong>të</strong> sqarojë pozi<strong>të</strong>n fillestare <strong>të</strong> kompanive <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> proces tariforë dhe synimet e arritjeve <strong>të</strong><br />
pritura nga to <strong>për</strong> periudhën tarifore 2009, 2010 dhe 2011.<br />
2<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
LISTA E SHKURTESAVE<br />
ZRRUM – Zyra Rregullatorë <strong>për</strong> Ujë dhe Mbeturina;<br />
DFT – Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa;<br />
OFCR/RFOK – <strong>Raporti</strong> Financiar, Operativ dhe Shërbimeve ndaj Konsumatorëve;<br />
AER – Agjencia Evropiane <strong>për</strong> Rindërtim dhe Zhvillim<br />
KKK – Komisionet Këshilluese <strong>të</strong> Konsumatorëve;<br />
AKM – Agjencia Kosovare e Mirëbesimit;<br />
KRU – Kompani<strong>të</strong> Regjionale <strong>të</strong> Ujësjellësit;<br />
VRRK – Vlera Rregullatore e Kapitalit;<br />
NKK – Norma e Kthimit në Kapital<br />
3<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
PËRMBAJTJA<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1. Përmbledhje Ekzekutive................................................................................................................................................................7<br />
2. Baza Ligjore ..................................................................................................................................................................................8<br />
3. Përcaktimi i Tarifave dhe Procesi i Konsultimit..............................................................................................................................8<br />
4. Shqyrtimi i <strong>të</strong> Dhënave <strong>të</strong> Ofruara nga KUR-<strong>të</strong>. .............................................................................................................................9<br />
5. Baza <strong>për</strong> Përcaktimin e Tarifave..................................................................................................................................................10<br />
6. Kërkesa e <strong>të</strong> Hyrave dhe Vendosja e Caqeve – Furnizimi me Ujë.................................................................................................11<br />
6.1. Konsumatorët dhe Uji i Faturuar .........................................................................................................................................12<br />
6.2. Kostot Operative <strong>për</strong> Shërbimet e Ujësjellësit ......................................................................................................................15<br />
6.3. Shpenzimet Kapitale............................................................................................................................................................17<br />
7. Vlera Rregullatore e Kapitalit dhe Kthimi në Kapital....................................................................................................................21<br />
7.1. VRRK 1 Janar.......................................................................................................................................................................21<br />
Përshtatja te Infrastruktura.....................................................................................................................................................22<br />
7.2. .................................................................................................................................................................................................22<br />
Përshtatja te jo-infrastruktura................................................................................................................................................22<br />
7.3. .................................................................................................................................................................................................22<br />
Norma Reale Kthimit...............................................................................................................................................................22<br />
7.4. .................................................................................................................................................................................................22<br />
8. Kërkesa <strong>për</strong> <strong>të</strong> Hyra ....................................................................................................................................................................23<br />
9. Kërkesa e <strong>të</strong> Hyrave dhe Vendosja e Caqeve – Shërbimet e Ujërave <strong>të</strong> Zeza ...............................................................................24<br />
9.1. Konsumatorët dhe Faturimi.................................................................................................................................................24<br />
9.2. Kostot Operative .................................................................................................................................................................25<br />
9.3. Shpenzimet Kapitale............................................................................................................................................................28<br />
10. Vlera Rregullatore Kapitale dhe Kthimi në Kapital – Shërbimet e Ujërave <strong>të</strong> Zeza ...................................................................30<br />
4<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
11. Kërkesa e <strong>të</strong> Hyrave – Shërbimet e Ujërave <strong>të</strong> Zeza.................................................................................................................31<br />
12. Kërkesa <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshme ( <strong>për</strong> <strong>të</strong> dy sektorët e shërbimeve).................................................................................32<br />
12.1. Kërkesa e <strong>të</strong> Hyrave Neto ................................................................................................................................................33<br />
12.2. Procesi i Përshtatjes (‘smoothing’)...................................................................................................................................33<br />
13. Përmbledhje e Tarifave ...........................................................................................................................................................33<br />
13.1. Tarifa e kombinuar <strong>për</strong> kategori<strong>të</strong> e konsumatorëve sh<strong>të</strong>piakë .......................................................................................35<br />
13.2. Tarifa e kombinuar (ujësjellës dhe kanalizimi)– jo-sh<strong>të</strong>piake ...........................................................................................35<br />
13.3. Faturimi mesatar i ujit – te sh<strong>të</strong>piakët.............................................................................................................................35<br />
13.4. Faturimi mesatar i ujërave <strong>të</strong> zeza – sh<strong>të</strong>piakët..............................................................................................................35<br />
13.5. Faturimi i ujit <strong>të</strong> jo-sh<strong>të</strong>piakëve .......................................................................................................................................35<br />
13.6. Faturimi <strong>për</strong> ujërat e zeza <strong>për</strong> jo-sh<strong>të</strong>piakët.....................................................................................................................36<br />
13.7. Faturimi i Kombinuar Mesatare <strong>për</strong> Konsumatorët Jo-sh<strong>të</strong>piak ......................................................................................36<br />
14. Efiçenca e inkasimit.................................................................................................................................................................37<br />
14.1. Efiçienca inkasimit në total..............................................................................................................................................38<br />
15. Përmbledhje Financiare ..........................................................................................................................................................38<br />
15.1. Rrjedhja e parasë ............................................................................................................................................................38<br />
15.2. Efiçienca e <strong>për</strong>gjithshme komerciale................................................................................................................................40<br />
16. Kushtet financiare <strong>të</strong> kompanive.............................................................................................................................................41<br />
17. Çështjet rregullatore që duhet <strong>të</strong> monitorohen ......................................................................................................................41<br />
18. Falënderimet ..........................................................................................................................................................................41<br />
SHTOJCA 1: TË DHËNAT OPERATIVE, FINANCIARE DHE INVESTIVE PËR KRU .......................................................................................42<br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT..............................................................................................................43<br />
“PRISHTINA” Sh.A. .........................................................................................................................................................................43<br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT..............................................................................................................54<br />
“MITROVICA” Sh. A. .......................................................................................................................................................................54<br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLËSIT DHE KANALIZIMIT............................................................................................................66<br />
5<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
“HIDRODRINI” Sh. A. ......................................................................................................................................................................66<br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT..............................................................................................................77<br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT..............................................................................................................88<br />
“HIDROREGJIONI JUGOR”Sh. A........................................................................................................................................................88<br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT..............................................................................................................99<br />
“BIFURKACIONI” Sh. A....................................................................................................................................................................99<br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT............................................................................................................111<br />
“HIDROMORAVA” Sh. A. ..............................................................................................................................................................111<br />
6<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1. Përmbledhje Ekzekutive<br />
7<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Që nga fillimi i rregullimit ekonomik <strong>të</strong> sektorit <strong>të</strong> shërbimeve <strong>të</strong> ujit në Kosovë nga ZRRUM, nga nëntori i vitit 2004, kompani<strong>të</strong> publike <strong>të</strong><br />
licencuara <strong>për</strong> ofrimin e shërbimeve <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit (në tekstin në vazhdim: KRU-<strong>të</strong>) kanë qenë në gjendje që nga rrjedhja e parasë<br />
<strong>të</strong> sigurojnë <strong>të</strong> hyra <strong>të</strong> mjaftueshme ve<strong>të</strong>m <strong>për</strong> mbulimin e kostove operative, me një suficit <strong>të</strong> vogël <strong>për</strong> <strong>të</strong> realizuar ve<strong>të</strong>m disa investime <strong>të</strong><br />
domosdoshme dhe emergjente kapitale <strong>të</strong> mirëmbajtjeve. Kjo gjendje ishte krijuar si pasojë e performancës së dobët <strong>të</strong> kompanive, kryesisht<br />
nga fakti se: (i) humbjet e ujit <strong>të</strong> prodhuar kanë qenë jash<strong>të</strong>zakonisht <strong>të</strong> larta, dhe (ii) shkalla e inkasimit ka qenë jash<strong>të</strong>zakonisht e ulët.<br />
Në pajtim me aktet rregullative <strong>të</strong> këtij sektori dhe <strong>për</strong>vojat e kaluara gja<strong>të</strong> dy proceseve paraprake tarifore që ka zhvilluar ZRRUM,, kompani<strong>të</strong><br />
ishin njoftuar dhe familjarizuar me <strong>procesin</strong> rregullator dhe kërkesat që ishin imponuar nga këto dy procese tarifore. Duke i parë kufizimet<br />
evidente që i kanë <strong>për</strong>cjellë proceset e tilla tarifore, DFT/ZRRUM angazhohet në vazhdimësi që bashkë me kompani<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëj ndryshime<br />
kualitative në metodologjinë dhe regjimin e <strong>për</strong>caktimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> me qëllim që tu mundësohet kompanive arritja e rezultateve më <strong>të</strong> mira<br />
financiare, dhe me qëllim që <strong>të</strong> stimulohen investimet e nevojshme kapitale nga <strong>të</strong> hyrat e KRU-ve. Në kë<strong>të</strong> kontekst, ZRRUM ka konstatuar<br />
nevojën e ndërrimit <strong>të</strong> metodologjisë tarifore dhe avancimit <strong>të</strong> kësaj metodologjie konform praktikave më <strong>të</strong> mira <strong>të</strong> vendeve Europiane.<br />
Elementet kryesore <strong>të</strong> këtij regjimi <strong>të</strong> ri tarifor, <strong>të</strong> cilin e ka adoptuar ZRRUM <strong>për</strong> periudhën e ardhshme tri vjeçare 2009 – 2011, konsistojnë në<br />
sa vijon:<br />
(i) Përcaktimin e <strong>tarifave</strong> 3 vjeçare <strong>për</strong> dallim nga proceset paraprake kur tarifat janë <strong>për</strong>caktuar <strong>për</strong> periudhë 1-vjeçare<br />
(ii) Ngritjen e sigurisë së procesit tarifor,<br />
(iii) Trajtimin e ndarë <strong>të</strong> kostove <strong>për</strong> shërbimet e furnizimit me ujë nga ato <strong>të</strong> shërbimeve <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza me qëllim që tarifat e<br />
ujësjellësit dhe ato <strong>të</strong> kanalizimit <strong>të</strong> reflektojnë sak<strong>të</strong>sisht kostot respektive,<br />
(iv) Marrjen në konsidera<strong>të</strong> <strong>të</strong> shkallës së amortizimit <strong>për</strong> asetet jo-infrastrukturore,<br />
(v) Kthimin në Vlerën Rregullatore <strong>të</strong> Kapitalit (VRRK).<br />
Të gjitha këto ndryshime synojnë ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimit dhe ngritjen e efiçencёs së kompanive.<br />
Tarifat volumetrike <strong>për</strong> shërbimet e ujit dhe kanalizimit te konsumatorët sh<strong>të</strong>piak nuk kanë një ngritje <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha regjionet dhe ato<br />
ndryshojnë sipas regjionit dhe sipas viteve. Për shembull, në vitin e parë (2009) në regjionin e Pejës ato janë ngri<strong>të</strong> <strong>për</strong> ve<strong>të</strong>m 4.76%, ndërsa në<br />
regjionin e Gjilanit <strong>për</strong> 16.67% krahasuar me tarifën e vitit 2008. Në anën tje<strong>të</strong>r tarifat volumetrike <strong>për</strong> konsumatorët jo-sh<strong>të</strong>piak <strong>për</strong> <strong>të</strong> njëjtat<br />
regjione janë ngri<strong>të</strong> <strong>për</strong> 4.35% në Pejë respektivisht <strong>për</strong> 27.27% në Gjilan.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Si masë korrigjuese, gja<strong>të</strong> periudhës 2010 dhe 2011 ZRRUM mund <strong>të</strong> bëj korrigjimin/<strong>për</strong>shtatjen e <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> lar<strong>të</strong>sinë e inflacionit që<br />
eventualisht do <strong>të</strong> ndodhë në Kosovë.<br />
Ngritja e <strong>tarifave</strong> që ka rezultuar me kë<strong>të</strong> proces tarifor ësh<strong>të</strong> ngritja e parë e <strong>tarifave</strong> në tri vitet e fundit (që nga fillimi i vitit 2006), me<br />
<strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> regjioneve <strong>të</strong> Pejës dhe Prizrenit ku janë bërë disa korrigjime simbolike <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> aprovuara gja<strong>të</strong> vitit 2007. Duhet theksuar se,<br />
ZRRUM me kë<strong>të</strong> rast ka paraparë caqe (objektiva) shumë sfidues dhe shumë kërkues <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong> në kuptim <strong>të</strong> <strong>për</strong>mirësimit <strong>të</strong> treguesve kyç <strong>të</strong><br />
performancës së tyre. Këto caqe janë <strong>për</strong>fshirë në kalkulimet tarifore dhe ZRRUM do <strong>të</strong> monitorojë ngush<strong>të</strong> arritjen e tyre nga KRU-<strong>të</strong>.<br />
Në <strong>për</strong>gjithësi, tarifat <strong>për</strong> <strong>të</strong> dy shërbimet (ujësjellës dhe kanalizim) si dhe <strong>për</strong> <strong>të</strong> dy grupimet e konsumatorëve (sh<strong>të</strong>piak dhe<br />
komercial/institucional) kanë pësuar ngritje në <strong>të</strong> gjitha regjionet. Me kë<strong>të</strong> rast ZRRUM ka <strong>për</strong>dorur edhe metodën matematikore <strong>të</strong> <strong>për</strong>shtatjes.<br />
Sfidat më <strong>të</strong> mëdha <strong>të</strong> pritshme <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha KRU-<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> periudhës 2009-2011 do <strong>të</strong> jenë af<strong>të</strong>sia e tyre <strong>për</strong> <strong>të</strong> menaxhuar:<br />
(i) sasinë shtesë <strong>të</strong> ujit <strong>të</strong> faturuar,<br />
(ii) zvogëlimin e sasisë së ujit <strong>të</strong> pa-faturuar,<br />
(iii) ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimeve <strong>të</strong> konsumatorëve,<br />
(iv) menaxhimin më <strong>të</strong> mirë mjeteve <strong>të</strong> mbetura financiare në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese etj.<br />
Mosinvestimi i mjeteve <strong>të</strong> mbetura financiare në fund <strong>të</strong> viteve raportuese do <strong>të</strong> rezultojë me marrjen në konsidera<strong>të</strong> <strong>të</strong> zbritjes së <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong><br />
periudhat e ardhshme tarifore.<br />
2. Baza Ligjore<br />
Gja<strong>të</strong> <strong>për</strong>caktimit <strong>të</strong> këtyre <strong>tarifave</strong>, ZRRUM ësh<strong>të</strong> mbështe<strong>të</strong> në Ligjin Nr. 03/L-086, <strong>të</strong> 13 qershorit 2008 i cili ligj ka zëvendësuar Rregulloren e<br />
UNMIK-ut 2004/49 mbi Aktivitetet e Ofruesve <strong>të</strong> Shërbimeve <strong>të</strong> Ujit, Ujërave <strong>të</strong> Zeza dhe Mbeturinave në Kosovë, dhe veçanërisht në Nenin 10.3<br />
(d): ku theksohet “Mjaftueshmëria e Tarifës së Shërbimit <strong>për</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbushur kostot operative dhe <strong>të</strong> mirëmbajtjes së ofruesit <strong>të</strong> shërbimeve dhe<br />
cilat do plane <strong>të</strong> shpenzimeve kapitale <strong>të</strong> ofruesit <strong>të</strong> shërbimeve që janë aprovuar nga Rregullatori”.<br />
3. Përcaktimi i Tarifave dhe Procesi i Konsultimit<br />
Procesi tarifor, duke <strong>për</strong>fshi edhe <strong>për</strong>gatitjet dhe konsultimet <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> proces tarifor, ka zgjatur një vit – ka filluar në fund <strong>të</strong> vitit 2007 dhe ësh<strong>të</strong><br />
finalizuar në fund <strong>të</strong> vitit 2008. Takimin e parë <strong>të</strong> punës më <strong>për</strong>faqësuesit e kompanive DFT/ZRRUM e ka mbajt në dhjetor <strong>të</strong> vitit 2007, ku ësh<strong>të</strong><br />
parashtruar propozimi <strong>për</strong> tarifa shumë-vjeçare, duke u bazuar në <strong>të</strong> drej<strong>të</strong>n e kompanive <strong>të</strong> licencuara <strong>për</strong> <strong>të</strong> realizuar një shkallë <strong>të</strong> caktuar <strong>të</strong><br />
8<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
amortizimit, një normë <strong>të</strong> caktuar <strong>të</strong> kthimit në kapital (NKK), sikurse që ësh<strong>të</strong> marrë parasysh edhe kostoja e plo<strong>të</strong> e shërbimit <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong><br />
zeza, <strong>për</strong> <strong>të</strong> cilat nuk ka pasur <strong>të</strong> dhëna <strong>të</strong> bazuara <strong>për</strong> ti vlerësuar drejt dhe sak<strong>të</strong> e <strong>të</strong> cilat edhe sot mungojnë në masë <strong>të</strong> madhe. Gja<strong>të</strong> procesit<br />
konsultativ janë mbajtur shumë takime <strong>të</strong> punës me ç`rast janë ofruar trajnime <strong>për</strong> teknikat e reja <strong>të</strong> cilat janë <strong>për</strong>dorë <strong>për</strong> <strong>për</strong>caktim <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong><br />
<strong>të</strong> këtij cikli tariforë. Gja<strong>të</strong> muajve Janar dhe Shkurt <strong>të</strong> vitit 2008 janë <strong>për</strong>piluar dhe u janë dorëzuar kompanive procedurat dhe udhëzimet e<br />
hollësishme <strong>për</strong> metodologjinë e kalkulimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong>. Të njëjtat janë testuar <strong>për</strong>mes drafteve <strong>të</strong> kërkesave tarifore <strong>të</strong> dorëzuara nga KRU-<strong>të</strong> në<br />
Prill/Maj 2008. Në fund <strong>të</strong> muajit Maj <strong>të</strong> po <strong>të</strong> njëjtit vit, procedurat dhe udhëzimet e reja kanë marrë formën <strong>për</strong>fundimtare dhe janë<br />
zyrtarizuar, së bashku me modelet e softuerit <strong>për</strong> <strong>të</strong> leh<strong>të</strong>suar punën nё pasqyrimin e <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> kompanive <strong>të</strong> dorëzuara , që nga forma e<br />
tyre e parë aplikative <strong>për</strong> tarifa.<br />
Sipas kalendarit <strong>të</strong> aktiviteteve <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuar paraprakisht <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> proces tarifor (me <strong>të</strong> cilin KRU-<strong>të</strong> janë njoftuar në Dhjetor <strong>të</strong> vitit 2007), ёshtё<br />
kërkuar që aplikacionet formale <strong>për</strong> tarifa <strong>të</strong> dorëzohen <strong>për</strong>fundimisht deri me 30 Qershor 2008 në mënyrë që pas shqyrtimit kualitativ <strong>të</strong> tyre,<br />
tarifat e reja <strong>të</strong> aprovohen gja<strong>të</strong> muajit tetor <strong>të</strong> vitit 2008 dhe <strong>të</strong> fillojnë <strong>të</strong> aplikohen nga 1 Janar 2009. Afateve <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara nuk kemi mund<br />
tu <strong>për</strong>mbahemi plo<strong>të</strong>sisht, <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> mos-respektimit <strong>të</strong> afateve nga ana e KRU-ve. Kjo ësh<strong>të</strong> bërë pasi që me muaj <strong>të</strong> <strong>të</strong>rë janë mbajtur<br />
takime ku ёshtё diskutuar <strong>për</strong> aplikacionet dhe çështjet <strong>të</strong> lidhura me to; pastaj janë mbajtur takimet me Komisionet Këshilluese <strong>të</strong><br />
Konsumatorëve (KKK) gja<strong>të</strong> muajit Nëntor 2008 me qëllim <strong>të</strong> konsultimit në pajtim me dispozitat ligjore, para se <strong>të</strong> aprovohen tarifat e reja <strong>për</strong><br />
periudhën 2009-2011.<br />
Në zgjatjen e procesit <strong>për</strong> <strong>për</strong>caktim <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> kanë ndikuar poashtu edhe problemet dhe vështirësi<strong>të</strong> konkrete si: (i) dorëzimet me vonesë <strong>të</strong><br />
aplikacioneve nga disa KRU, (ii) pasak<strong>të</strong>si<strong>të</strong> në <strong>të</strong> dhënat e raportuara, (iii) moskompletimi i dokumentacionit dhe moskooperimi i duhur disa<br />
KRU etj. Për këto shkaqe ZRRUM ka harxhuar shumë kohë dhe mund duke i trajnuar <strong>për</strong>faqësuesit e KRU-ve <strong>të</strong> arrijnë standardin e kërkuar <strong>të</strong><br />
aplikacionit tarifor. Nuk ësh<strong>të</strong> ekzagjerim nëse thuhet që dorëzimet fillestare <strong>të</strong> aplikacioneve tarifore, pa <strong>për</strong>jashtim, nuk kanë plo<strong>të</strong>suar<br />
kërkesat e ZRRUM-it me çka dëshmohet kompetenca jo e mjaftueshme e stafeve menaxhuese <strong>për</strong> t`iu qasur kësaj detyre shumë dimensionale<br />
dhe shumë komplekse. Me gjithë vështirësi<strong>të</strong> e numëruara ky proces ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>funduar në fund <strong>të</strong> muajit Dhjetor 2008.<br />
Ashtu siç ësh<strong>të</strong> planifikuar, tarifat e reja kanë filluar <strong>të</strong> aplikohen,, nga 1 Janari i vitit 2009. Secili grupim i këtyre <strong>tarifave</strong> zgjat nga një vit dhe<br />
<strong>për</strong>puthet me fillimin dhe <strong>për</strong>fundimin e periudhave <strong>të</strong> tilla kohore një vjeçare.<br />
4. Shqyrtimi i <strong>të</strong> Dhënave <strong>të</strong> Ofruara nga KUR-<strong>të</strong>.<br />
Cilësia e aplikacioneve <strong>të</strong> KRU-ve <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> proces nuk ka avancuar shumë nga ato <strong>të</strong> proceseve paraprake, dhe lëshimet kryesore konsistojnë në<br />
sa vijon:<br />
• Jo konsistencën e <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> deklaruara nё versionet e aplikacioneve krahasuar me <strong>të</strong> dhënat <strong>të</strong> cilat nga dokumentet tjera;<br />
9<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
• Dështimin që <strong>të</strong> ofrohen komentet <strong>për</strong> <strong>të</strong> sqaruar trendet dhe fluktuimet (lëvizjet) e pa-zakonshme në performancë;<br />
• Dështimin <strong>për</strong> kompletim <strong>të</strong> pjesëve që kanë <strong>të</strong> bëjnë me <strong>të</strong> dhënat <strong>për</strong> shërbimet e ujërave <strong>të</strong> zeza <strong>të</strong> kërkuara në modelin tarifor;<br />
• Prezantimin joadekuat <strong>të</strong> financimit <strong>për</strong>mes granteve (donatorin, kushte, afatet et.) ;<br />
• Mungesën e komenteve ose sqarimeve që do <strong>të</strong> mbështesnin, kërkesat e disa KRU-ve jo shumë <strong>të</strong> arsyeshme<br />
5. Baza <strong>për</strong> Përcaktimin e Tarifave<br />
Sikurse u theksua edhe më lar<strong>të</strong> që nga fundi i vitit 2007, DFT/ZRRUM ka punuar me kompani<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>të</strong> bërë ndryshime substanciale në bazën e<br />
<strong>për</strong>caktimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong>. Në dy proceset e kaluara, tarifat <strong>për</strong> shërbimet e ujësjellësit dhe kanalizimit janë vendosur <strong>për</strong> çdo vit dhe janë<br />
<strong>për</strong>caktuar me anë <strong>të</strong> metodës së mbulimit <strong>të</strong> kostove. Edhe pse ZRRUM gjithmonë ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>pjekur <strong>të</strong> inkurajojë investimet në rrjetin e ujit, nga<br />
<strong>për</strong>voja e kaluar mund <strong>të</strong> konstatojmë se kompani<strong>të</strong> nuk kanë gjeneruar rrjedhje <strong>të</strong> mjaftueshme <strong>të</strong> parasë <strong>për</strong> <strong>të</strong> financuar investime, prandaj<br />
<strong>të</strong> njëjtat kanë qenë shumë <strong>të</strong> limituara dhe si rezultat i kësaj kompani<strong>të</strong> kanë dështuar <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbushin objektivat e caktuara nё aspektin e<br />
realizimit <strong>të</strong> projekteve investive, <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> mosuljes së humbjeve <strong>të</strong> ujit dhe shtimit jo <strong>të</strong> mjaftueshëm <strong>të</strong> shkallës së inkasimit, kryesisht te<br />
kategoria e konsumatorëve sh<strong>të</strong>piak.<br />
Normat e mbulimit <strong>të</strong> punës <strong>të</strong> dhëna në “<strong>Raporti</strong>n Vjetor <strong>të</strong> Performancës” <strong>të</strong> ZRRUM-it <strong>për</strong> vitin 2007 <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha Kompani<strong>të</strong> kanë qenë afër<br />
1.0, gjë që e konfirmon kë<strong>të</strong> analizë. Prandaj, thuajse <strong>të</strong> gjitha kompani kanë llogaritur në realizimin e investimeve <strong>të</strong> tyre <strong>të</strong> planifikuara nga<br />
marrja e granteve nga donatorët e ndryshëm. Sidoqof<strong>të</strong> ekziston dyshimi që nivelet aktuale <strong>të</strong> investimeve në sektorin e shërbimeve <strong>të</strong> ujit nuk<br />
janë <strong>të</strong> mjaftueshme as <strong>për</strong> <strong>të</strong> mbajtur gjendjen ekzistuese <strong>të</strong> kompanive, pa investime kapitale shtesë.<br />
Me qëllim <strong>të</strong> inkurajimit <strong>të</strong> një planifikimi ma <strong>të</strong> mirë <strong>të</strong> investimeve <strong>për</strong> periudhën afat-mesme si dhe <strong>për</strong> ngritjen e shkallës së transparencës<br />
<strong>për</strong> <strong>procesin</strong> tarifor, DFT/ZRRUM pas konsultimeve <strong>të</strong> bëra me palët e interesit ka ndërmarrë ndryshime te domosdoshme në regjimin e<br />
<strong>për</strong>caktimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> shërbimet e ujësjellësit dhe kanalizimit, me qëllim <strong>të</strong> ngritjes së nivelit <strong>të</strong> shërbimeve dhe ngritjes së shkallës së<br />
efiçencёs së tyre, nga <strong>të</strong> cilat po veçojmë:<br />
a) Kalimi nga procesi një-vjeçar tarifor nё a<strong>të</strong> tre-vjeçar. Kjo do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> dukshëm sigurinë e vendimmarrjes në ZRRUM dhe rrjedhimisht do <strong>të</strong><br />
inkurajojë një planifikim <strong>të</strong> mirë dhe <strong>të</strong> bazuar afat-mesëm <strong>të</strong> kompanive. Krijimi i mundësisë që kompani<strong>të</strong> e licencuara <strong>të</strong> mbajnë <strong>për</strong>fitimet e<br />
veta financiare nё fund <strong>të</strong> periudhave raportuese do tu ndihmojë atyre nё ngritjen e nivelit <strong>të</strong> performancës si qëllim i fundit <strong>për</strong> vetqëndrueshmërinë<br />
e tyre financiare.<br />
b) Marrja në konsidera<strong>të</strong> <strong>të</strong> kostove <strong>për</strong> amortizim <strong>të</strong> aseteve jo-infrastrukturore ishte një tje<strong>të</strong>r nevojë e domosdoshme.<br />
10<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
c) Fillimi i aplikimit <strong>të</strong> Normës së Kthimit në Vlerën Rregullatore <strong>të</strong> Kapitalit (VRRK), ofron rrjedhje shtesë <strong>të</strong> parasë <strong>për</strong> <strong>të</strong> financuar programet e<br />
investimeve <strong>të</strong> kompanive, me çka ato do <strong>të</strong> ruajnë dhe zgjerojnë bazën e tyre <strong>të</strong> aseteve.<br />
d) Aplikimi i Kontabilitetit Rregullator <strong>për</strong> <strong>për</strong>caktim <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> shërbimet e ujësjellësit dhe kanalizimit, do <strong>të</strong> ofrojë transparencë më <strong>të</strong><br />
madhe dhe drej<strong>të</strong>si <strong>për</strong> lar<strong>të</strong>sinë e <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara dhe rrjedhimisht tek strukturat menaxhuese do imponojë <strong>për</strong>caktimin e<br />
prioriteteve <strong>të</strong> tyre <strong>për</strong> këto shërbime.<br />
Paralelisht me ngritjen e shumës së rrjedhjes së parasë së gatshme në<strong>për</strong> KRU, ësh<strong>të</strong> me rëndësi esenciale vet-qëndrueshmëria e tyre<br />
financiare. ZRRUM do ti kushtojë vëmendje <strong>të</strong> shtuar edhe mbrojtjes së interesave <strong>të</strong> konsumatorëve duke vendosur caqe sfiduese <strong>të</strong><br />
performancës <strong>për</strong> ujin e pa-faturuar dhe ngritje <strong>të</strong> shkallës së arkëtimit, duke insistuar dhe monitoruar që rrjedhja shtesë e parasë <strong>të</strong> riinvestohet<br />
në rrjetet e sistemit <strong>të</strong> ujёsjellёsit dhe kanalizimit.<br />
6. Kërkesa e <strong>të</strong> Hyrave dhe Vendosja e Caqeve – Furnizimi me Ujë<br />
Në vazhdim, në mënyrë <strong>të</strong> hollësishme do <strong>të</strong> <strong>për</strong>shkruhen <strong>të</strong> dhënat e aplikacionit <strong>të</strong> KUR-ve <strong>të</strong> cilat kanë determinuar <strong>për</strong>caktimin e <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong><br />
këtij cikli tarifor me fokus në pjesët <strong>të</strong> cilat paraqesin shqe<strong>të</strong>sim <strong>për</strong> ZRRUM-in.<br />
Në tabelat në vijim, <strong>të</strong> dhënat <strong>për</strong> vitet “2007 Aktuale”, “2008 Parashikimet” dhe “2009 deri 2011 Plane” janë ashtu siç janë dorëzuar nga KURët<br />
pasi ësh<strong>të</strong> rënë dakord mbi kontrollin e <strong>të</strong> dhënave dhe në kolona <strong>të</strong> caktuara janë bërë disa ndërhyrje <strong>të</strong> disa aplikacione <strong>të</strong> kompanive bëra<br />
nga DFT/ZRRUM. Kjo ësh<strong>të</strong> pasqyruar me si<strong>për</strong>faqe <strong>të</strong> hijezuar në <strong>të</strong> djath<strong>të</strong> e cila <strong>për</strong>mban vendimet e DFT/ZRRUM mbi tarifa; ndryshimet në<br />
shifrat origjinale janë <strong>të</strong> shënuara me shkronjat e zeza dhe italike (fonti bold&italics).<br />
Të gjithë treguesit në kë<strong>të</strong> raport i referohen sektorit <strong>të</strong> ujit në vend <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong> e licencuara nga ZRRUM`i.<br />
11<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
6.1. Konsumatorët dhe Uji i Faturuar<br />
12<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Përmbledhja e <strong>të</strong> dhënave sektoriale <strong>për</strong> numrin e konsumatorëve dhe ujin e faturuar ësh<strong>të</strong> paraqitur më posh<strong>të</strong> dhe e shqyrtuar në vijim.<br />
Tabela 1. Përmbledhja e <strong>të</strong> dhënave operative <strong>për</strong> numrin e konsumatorëve dhe ujin e faturuar<br />
2007 2008 2009 2010 2011 2009 2010 2011<br />
Të dhënat operative<br />
Vendimet Vendimet Vendimet<br />
Sek. Aktuale Parashi. Planif. Planif. Planif. e ZRRUM e ZRRUM e ZRRUM<br />
Konsumatorët<br />
Sh<strong>të</strong>piak, në fillim <strong>të</strong> vitit 155,827 169,729 178,032 184,107 189,559 0 178,032 184,107 189,559<br />
Sh<strong>të</strong>piak, në fund <strong>të</strong> vitit 169,729 178,032 184,107 189,859 194,950 0 184,107 189,859 194,950<br />
Mesatarja Sh<strong>të</strong>piak 162,778 173,881 181,070 186,983 192,255 181,070 186,983 192,255<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak, në fillim <strong>të</strong> vitit 21,010 23,702 25,368 27,037 28,162 0 25368 27037 28162<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak, në fund <strong>të</strong> vitit 23,702 25,368 27,037 28,162 29,053 0 27037 28162 29053<br />
Mesatarja Jo-Sh<strong>të</strong>piak 22,356 24,535 26,203 27,600 28,608 26,203 27,600 28,608<br />
Total Konsumatirët 6.1.1 185,134 198,416 207,272 214,583 220,862 207,272 214,583 220,862<br />
Uji i shitur (m3)<br />
Sh<strong>të</strong>piak 41,228,419 43,486,772 49,385,138 52,001,776 54,681,357 0 49385138.12 52001776.34 54842246<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak 11,272,994 11,856,149 12,853,240 13,693,339 14,399,774 0 12853240.05 13693339.15 14410731.05<br />
Total Uji i Shitur (m3) 6.1.2 52,501,413 55,342,921 62,238,378 65,695,115 69,081,131 62,238,378 65,695,115 69,252,977<br />
Prodhimi I Ujit (m3) 135,173,403 130,966,794 135,835,852 137,157,342 139,806,679 0 135,835,852 137,157,342 139,806,679<br />
Uji I pa-faturuar 6.1.3<br />
UPF në m3 82,671,990 75,623,873 73,597,474 71,462,227 70,725,548 73,597,474 71,462,227 70,553,702<br />
Litra <strong>për</strong> konsumatorë <strong>për</strong> di<strong>të</strong> 1,223 1,041 973 912 877 973 912 875<br />
Përqindja e UPF-së 61.16% 57.74% 54.18% 52.10% 50.59% 54.18% 52.10% 50.47%<br />
Konsumi ditor sh<strong>të</strong>piak (litra) 694 683 747 762 779 747 762 782<br />
Konsumi ditor Jo-sh<strong>të</strong>piak (litra) 1382 1320 1344 1359 1379 1344 1359 1380<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
6.1.1. Konsumatorët<br />
13<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Numri i <strong>për</strong>gjithshëm i konsumatorëve në shkallë vendi te KRU-<strong>të</strong>, bazuar në <strong>të</strong> dhënat e lar<strong>të</strong> cekura, shihet se ka pasur një shtim konstant nga<br />
viti i parë i shikuar 2007 i dhënë në tabelë dhe aktualisht pritet që ky trend i shtimit <strong>të</strong> numrit <strong>të</strong> konsumatorëve <strong>të</strong> vazhdojë te <strong>të</strong> gjitha KRU-<strong>të</strong>.<br />
Shtimi i numrit <strong>të</strong> pritshëm <strong>të</strong> konsumatorëve te <strong>të</strong> dy grupimet do <strong>të</strong> je<strong>të</strong>: (i) <strong>për</strong> 4.46% gja<strong>të</strong> vitit 2009 në krahasim me vitin 2008, (ii) <strong>për</strong><br />
3.53% në vitin 2010 në krahasim me vitin 2009, (iii) <strong>për</strong> 2.93% gja<strong>të</strong> vitit 2011 në krahasim me vitin 2010.<br />
Sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2008 ka pas një zvogëlim në krahasim me vitin 2007 <strong>për</strong> 3,11% e cila në vitin 2009 pritet <strong>të</strong> ngritet sërish <strong>për</strong><br />
3,72% në krahasim me vitin 2008 dhe me kë<strong>të</strong> tejkalon <strong>për</strong> pak sasinë e prodhuar <strong>të</strong> ujit gja<strong>të</strong> vitit 2007. Ngritjet e sasisë së ujit <strong>të</strong> planifikuar <strong>për</strong><br />
dy vitet e ardhshme 2010 dhe 2011 do <strong>të</strong> janë më <strong>të</strong> ulëta, por sidoqof<strong>të</strong> do <strong>të</strong> kenë trende pozitive <strong>për</strong> sektorin. Si rezultat i menaxhimit më <strong>të</strong><br />
mirë <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar edhe faturimi ka pas dhe pritet <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> edhe në <strong>të</strong> ardhmen një ngritje konstante: (i) duke filluar nga 5,41%<br />
gja<strong>të</strong> vitit 2008 në krahasim me vitin 2007, (ii) gja<strong>të</strong> vitit 2009 pritet <strong>të</strong> ngrihet <strong>për</strong> 12,46% në krahasim me vitin paraprak dhe kështu me radhë<br />
<strong>për</strong> vitin 2010 <strong>për</strong> 5,55% në krahasim me vitin 2009, dhe (iii) <strong>për</strong> vitin 2011 <strong>për</strong> 5,15% në krahasim me vitin 2010. Ngritja e shumave <strong>të</strong> faturimit<br />
nga vitit në vit ësh<strong>të</strong> edhe rezultat i ngritjes së <strong>tarifave</strong> gja<strong>të</strong> këtyre viteve.<br />
Zvogëlimi i sasisë së ujit <strong>të</strong> humbur <strong>për</strong> numër <strong>të</strong> konsumatorëve, sikurse edhe racionalizimi i sasisë së ujit tek konsumatorët e shërbyer janë<br />
bazë e mirë <strong>për</strong> periudhat e ardhshme <strong>të</strong> afarizmit <strong>të</strong> kompanive <strong>të</strong> ujësjellësve dhe kanalizimit. Në <strong>për</strong>gjithësi këta tregues janë inkurajues dhe<br />
si tillë kanë marrë mbështetjen edhe <strong>të</strong> DFT/ZRRUM dhe si <strong>të</strong> tillë do <strong>të</strong> monitorohen në vazhdimësi.<br />
6.1.2. Shitja e Ujit<br />
Si rezultat i menaxhimit ma <strong>të</strong> mirë <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar edhe faturim ka pas dhe pritet <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> edhe në <strong>të</strong> ardhmen një ngritje konstante<br />
duke filluar nga 5,41% gja<strong>të</strong> vitit 2008 në krahasim me vitin 2007, duke u ngrit ndjeshëm gja<strong>të</strong> vitit 2009 <strong>për</strong> 12,46% në krahasim me vitin<br />
paraprak dhe kështu me radhë <strong>për</strong> vitin 2010 <strong>për</strong> 5,55% në krahasim me vitin 2009 dhe <strong>për</strong> vitin 2011 <strong>për</strong> 5,15% në krahasim me vitin 2010.<br />
Një plan i tillë <strong>për</strong> shitjet e pritshme <strong>të</strong> ujit ësh<strong>të</strong> shumë ambicioz me kalimin nga viti 2008 në vitin 2009. Reduktimi në konsumin mesatar <strong>të</strong><br />
<strong>për</strong>ditshëm gja<strong>të</strong> periudhës 2007 – 2008 planifikohet <strong>të</strong> vazhdojë edhe gja<strong>të</strong> vitit 2009 kur pritet <strong>të</strong> stabilizohet dhe me fund vitin 2010 pritet <strong>të</strong><br />
fillojë ngritja e konsumit <strong>të</strong> tillë <strong>për</strong> 9,37% te konsumatorët sh<strong>të</strong>piak në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 ky trend do <strong>të</strong> vazhdojë me<br />
ngritje e tij <strong>për</strong> 2,23% në krahasim me vitin 2010. Trend <strong>të</strong> ngritjes së sasisë së konsumit <strong>për</strong> konsumatorët jo-sh<strong>të</strong>piak pritet <strong>të</strong> jenë shumë ma<br />
<strong>të</strong> ulëta, por me tendencë ngritje <strong>të</strong> vazhdueshme.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
6.1.3. Uji i Pa-Faturuar<br />
14<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Uji i Pa-Faturuar (“UPF”) ësh<strong>të</strong> uji i prodhuar e jo i faturuar, qof<strong>të</strong> <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> rrjedhjeve nga tubacionet, lidhjeve ilegale, lëshimeve në leximin e<br />
ujëma<strong>të</strong>sve, menaxhimin jo <strong>të</strong> mirë <strong>të</strong> mirëmbajtjes etj. ZRRUM-i pranon progresin e planifikuar nga KRU-<strong>të</strong> nga viti 2009 gjer në fund <strong>të</strong> vitit<br />
2011, ashtu siç ësh<strong>të</strong> theksuar te Pika 6.1.2 më lar<strong>të</strong>, me zvogëlimin e sasisë së UPF`ës nga 57.74% gja<strong>të</strong> vitit 2008 në 50.47% në fund <strong>të</strong> vitit<br />
2011. Nëse kjo arrihet do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> një sukses shumë i dëshiruar i cili nuk ësh<strong>të</strong> i pa mundshëm, pasi që në fund <strong>të</strong> vitit 2011 ky cikël tariforë<br />
ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbyllet.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
6.2. Kostot Operative <strong>për</strong> Shërbimet e Ujësjellësit<br />
Kostot operative sektoriale janë <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbledhura më posh<strong>të</strong> (Tabela 2).<br />
15<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Tabela 2. Kostot operative janë <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbledhura më posh<strong>të</strong> (tabela 2).<br />
2007 2008 2009 2010 2011 2009 2010 2011<br />
Kostot operative<br />
Vendimet Vendimet Vendimet<br />
Sek. Aktuale Parashi. Planif. Planif. Planif. e ZRRUM e ZRRUM e ZRRUM<br />
Burimi dhe Trajtimi €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
Personeli 2,262.0 2,282.5 2,415.3 2,525.2 2,570.5 2,402.1 2,493.3 2,520.9<br />
Energjia 1,343.9 1,479.3 1,958.0 2,003.9 2,062.3 1,960.3 1,977.4 2,007.3<br />
Shërbimet e kontratuara 240.0 257.9 261.4 218.5 271.8<br />
261.4 218.5 271.8<br />
Materialt dhe materiali hargjues 555.2 618.0 702.7 764.0 785.8<br />
706.0 760.8 780.1<br />
Pagesat <strong>për</strong> Shërbime 174.3 185.0 186.2 188.8 192.9<br />
186.2 188.8 192.9<br />
Shpenzimet tjera direkte 920.4 1,024.9 1,066.5 1,106.9 1,147.3 1,071.2 1,086.2 1,101.7<br />
Sub-totali Resurset dhe trajtimi<br />
Distribucioni<br />
6.2.1 5,495.7 5,847.6 6,590.0 6,807.2 7,030.6 6,587.1 6,725.0 6,874.7<br />
Personeli 2,326.2 2,326.4 2,525.2 2,705.8 2,742.8 2,507.4 2,675.3 2,684.0<br />
Energjia 398.5 488.1 490.1 527.0 547.2<br />
493.8 516.6 524.4<br />
Shërbimet e kontratuara 235.1 240.0 262.8 280.6 285.1<br />
263.2 280.0 284.1<br />
Materialt dhe materiali hargjues 660.8 684.8 803.8 878.2 906.4<br />
809.3 879.6 898.7<br />
Pagesat <strong>për</strong> Shërbime 28.9<br />
30.6 31.7<br />
34.3 35.1<br />
31.7<br />
34.3<br />
35.1<br />
Shpenzimet tjera direkte 216.8 262.3 308.2 361.6 384.5<br />
309.9 337.0 348.5<br />
Sub-totali Distribucioni<br />
Totali i shpenzi. direkte <strong>të</strong> furnizimit me ujë<br />
6.2.2 3,866.4 4,032.2 4,421.8 4,787.5 4,901.1 4,415.3 4,722.8 4,774.8<br />
Personeli 4,588.2 4,608.9 4,940.5 5,231.0 5,313.3 4,909.6 5,168.6 5,204.9<br />
Energjia 1,742.4 1,967.4 2,448.1 2,530.9 2,609.5 2,454.1 2,494.0 2,531.8<br />
Shërbimet e kontratuara 475.1 497.8 524.2 499.1 557.0<br />
524.6 498.5 555.9<br />
Materialet dhe materiali hargjues 1,216.0 1,302.9 1,506.4 1,642.2 1,692.2 1,515.3 1,640.4 1,678.8<br />
Pagesat <strong>për</strong> Shërbime 203.2 215.5 217.8 223.2 227.9<br />
217.8 223.2 227.9<br />
Shpenzimet tjera direkte 1,137.3 1,287.3 1,374.7 1,468.5 1,531.8 1,381.1 1,423.2 1,450.2<br />
Sub-totali Shpenzimet direkte<br />
Aktivitetet Biznesore<br />
9,362.2 9,879.8 11,011.8 11,594.8 11,931.7 11,002.5 11,447.8 11,649.5<br />
Shërbimet e konsumatorëve 1,516.5 1,549.4 1,859.6 2,053.4 2,111.1 1,852.6 2,040.2 2,090.7<br />
Shërbimet shkencore 275.1 282.5 330.4 368.4 378.7<br />
322.6 354.0 361.7<br />
Aktivitete tjera biznesore 426.3 432.1 515.4 578.3 599.4<br />
516.8 572.9 586.3<br />
Aktivitetet biznesore sub-totali 2,122.7 2,167.9 2,608.2 2,901.9 2,990.1 2,595.0 2,869.0 2,939.6<br />
Taksat 202.8 206.8 240.9 215.8 223.8<br />
242.3 215.5 215.7<br />
Shpenzimet totale ope. <strong>të</strong> fur. me ujë 11,687.7 12,254.5 13,860.9 14,712.5 15,145.7 13,839.8 14,532.3 14,804.9<br />
Prodhimi I ujit m3 6.2.3 135,173,403 130,966,794 135,835,852 137,157,342 139,806,679 135,835,852 137,157,342 139,806,679<br />
Shpenzimet e prodhimit € <strong>për</strong> m3 0.041 0.045 0.049 0.050 0.050 0.048 0.049 0.049<br />
Shpenzimet e distribucionit € per m3 0.029 0.031 0.033 0.035 0.035 0.033 0.034 0.034<br />
Shpenzimet totale operative € per m3 6.2.4 0.086 0.094 0.102 0.107 0.108 0.102 0.106 0.106<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
6.2.1. Burimet e Ujit dhe Trajtimi<br />
16<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
ZRRUM pranon projeksionet e KRU-ve <strong>për</strong> kostot e energjisë elektrike me pak ndryshime në zbritjen e tyre, sikurse që i pranon edhe projeksionet<br />
e shpenzimeve <strong>për</strong> paga dhe mëditje në masën ma <strong>të</strong> madhe. Në <strong>për</strong>gjithësi kostot e shpenzimeve <strong>të</strong> burimit <strong>të</strong> ujit dhe trajtimit <strong>të</strong> tij kanë<br />
pësuar një ngritje <strong>të</strong> theksuar dhe ato priten <strong>të</strong> jenë më <strong>të</strong> larta gja<strong>të</strong> vitit 2009 në krahasim me vitin <strong>për</strong>mbyllës 2008 <strong>për</strong> 12,65%, gja<strong>të</strong> vitit<br />
2010 <strong>për</strong> 2,09% në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 2,23% në krahasim me vitin 2010.<br />
Rritja e masës së shpenzimeve <strong>të</strong> projektuar <strong>për</strong> tri vitet e këtij procesi tariforë ësh<strong>të</strong> edhe si rezultat i fillimit <strong>të</strong> ngritjes së <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> resurseve<br />
energjetike si komponen<strong>të</strong> ndikuese zingjiror <strong>të</strong> grupimeve tjera shpenzuese. DFT/ZRRUM ka rekomandua menaxhmentet e kompanive <strong>të</strong> jenë<br />
<strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtur dhe mos <strong>të</strong> ngritin shumën e pagave dhe mëditjeve pa mbështetje <strong>të</strong> mirëfill<strong>të</strong> ekonomike. DFT/ZRRUM mund <strong>të</strong> merr në<br />
konsidera<strong>të</strong> ngritjen e shumës së shpenzimeve <strong>për</strong> paga dhe mëditje ve<strong>të</strong>m në nivelin e shkallëve <strong>të</strong> inflacionit, me qëllim <strong>të</strong> ruajtjes së nivelit<br />
ekzistues <strong>të</strong> shpor<strong>të</strong>s së konsumit.<br />
6.2.2. Sh<strong>për</strong>ndarja/Distribucioni<br />
Shërbimet e sh<strong>për</strong>ndarjes/distribucionit kanë <strong>të</strong> bëjë me shërbimin e sh<strong>për</strong>ndarjes së rrjetit <strong>të</strong> ujit <strong>për</strong> gjithë sistemin e tyre. Sikurse shërbimet e<br />
njësive <strong>të</strong> burimit dhe trajtimit <strong>të</strong> ujit edhe shërbimet e sh<strong>për</strong>ndarjes kanë pësuar një ngritje <strong>të</strong> theksuar <strong>të</strong> shpenzimeve <strong>të</strong> tyre, kur krahasohen<br />
vitet historike me vitet e <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara 2009-2011. Të gjitha kategori<strong>të</strong> e shpenzimeve <strong>të</strong> ngritura te pika 6.2.1. kanë <strong>të</strong> njëjtin trend<br />
edhe te ky grupim i shpenzimeve dhe ato kanë këto lëvizje si <strong>të</strong>rësi; ngritja e shpenzimeve <strong>të</strong> pritshme gja<strong>të</strong> vitit 2008 ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> je<strong>të</strong><br />
4,29% në krahasim me vitin 2007, gja<strong>të</strong> vitit 2009 kjo ngritje ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> tejkaloj dyfishin e shpenzimeve <strong>të</strong> ngritura gja<strong>të</strong> vitit 2008 në<br />
krahasim me vitin 2007 dhe <strong>të</strong> njëjtat priten <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> larta <strong>për</strong> 9,50%, gja<strong>të</strong> vitit 2010 ajo ësh<strong>të</strong> planifikuar <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma e lar<strong>të</strong> <strong>për</strong> 6,96% në<br />
krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 e njëjta ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> një ngritje ma <strong>të</strong> ekuilibruar në krahasim me vitin paraprakë dhe ajo<br />
ngritje do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> 1,10% se gja<strong>të</strong> vitit 2010. Me kalimin e kohës pritet që edhe ky grupim i shpenzimeve <strong>të</strong> stabilizohet.<br />
Edhe te ky grupim i shpenzimeve vlen <strong>për</strong>shkrimi i njëjti sikurse ësh<strong>të</strong> bërë te grupimi i shpenzimeve <strong>të</strong> burimit dhe trajtimit <strong>të</strong> ujit.<br />
6.2.3. Kostot Totale Operative (<strong>për</strong> me<strong>të</strong>r kub)<br />
Kostot e <strong>për</strong>gjithshme operative <strong>për</strong> furnizim me shërbimet e ujit ishin planifikua <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n gja<strong>të</strong> periudhës raportuese <strong>të</strong> vitit 2008 <strong>për</strong> 4,85%<br />
në krahasim me vitin kalendarik 2007, gja<strong>të</strong> vitit 2009 këto kosto pritet <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> larta <strong>për</strong> 12,94% në krahasim me kostot e tilla <strong>të</strong><br />
planifikuara <strong>për</strong> vitin 2008, gja<strong>të</strong> vitit 2010 <strong>të</strong> njëjtat priten <strong>të</strong> jenë <strong>për</strong> 5,00% ma <strong>të</strong> larta se ato <strong>të</strong> vitit 2009 dhe ato <strong>të</strong> vitit 2011 priten <strong>të</strong> jenë<br />
ma <strong>të</strong> larta <strong>për</strong> 1,88% në krahasim me vitin 2010.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Ngritja absolute e shumës së kostove, ka <strong>për</strong> pasojë ngritjen e kostos së prodhimit <strong>për</strong> njësi dhe kjo ngritje pritet <strong>të</strong> vazhdojë vit pas viti duke u<br />
stabilizuar pak a shumë në fund <strong>të</strong> këtij cikli tariforë. Kostot <strong>për</strong> m3 janë refleksion i <strong>të</strong> dhënave <strong>për</strong> kostot e ngritura <strong>për</strong> prodhim dhe ngritje <strong>të</strong><br />
inputeve në kë<strong>të</strong> sektor. Kompani<strong>të</strong> në periudhat e ardhshme duhet <strong>të</strong> angazhohen në zvogëlimin e numrit <strong>të</strong> punësuarve me qellim që ai <strong>të</strong><br />
sillet në <strong>për</strong>masa optimale bo<strong>të</strong>rore dhe regjionale me qellim racionalizimi <strong>të</strong> shpenzimeve ekzistuese nga viti në vit.<br />
6.3. Shpenzimet Kapitale<br />
Regjimi i ri tarifor bën klasifikimin e aseteve në; asete infrastrukturore dhe asete jo-infrastrukture. Në grupimin e aseteve infrastrukturore hynë<br />
ato asete <strong>të</strong> cilat janë pjesë <strong>të</strong> aseteve nëntokësore, në kë<strong>të</strong> kategori hynë pandat (digat) dhe kanalet me je<strong>të</strong>gja<strong>të</strong>si afatgjate, por <strong>të</strong> pacaktuar.<br />
Asetet që nuk i takojnë infrastrukturës janë ato asete me <strong>të</strong> cilat kompani<strong>të</strong> shërbehen <strong>për</strong> <strong>të</strong> ofrua shërbimet e veta. Këto asete janë <strong>të</strong><br />
vendosura mbi si<strong>për</strong>faqen e tokës, si <strong>për</strong> shembull, stacionet e pompimit, ndërtesat, automjetet etj.Një klasifikimi i tillë ësh<strong>të</strong> i nevojshëm <strong>për</strong><br />
arsye se asetet e infrastrukturës nuk janë mjaft <strong>të</strong> <strong>për</strong>shtatshme <strong>për</strong> amortizim konvencional pasi që je<strong>të</strong>gja<strong>të</strong>sia e tyre ësh<strong>të</strong> e pamundur <strong>të</strong><br />
vlerësohet me sak<strong>të</strong>si <strong>të</strong> arsyeshme.<br />
Për kë<strong>të</strong> arsye, qasja e re <strong>për</strong> tarifa adopton parimet e shlyerjes së vlerës së <strong>për</strong><strong>të</strong>ritjeve në asetet e infrastrukturës në baza vjetore dhe<br />
<strong>për</strong>fshirjes së tyre si kosto në kërkesat e tyre <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra. Përmirësimet në asetet e infrastrukturës me investime vetanake (duke mos i <strong>për</strong>fshirë<br />
grantet) i shtohen Vlerës Rregullatore <strong>të</strong> Kapitalit (VRRK), në <strong>të</strong> cilat kalkulohet edhe norma e kthimi në kapital në <strong>të</strong> ardhmen. Shpenzimet e<br />
<strong>për</strong><strong>të</strong>ritjes janë shpenzime që kërkohen <strong>për</strong> mirëmbajtjen e rrjetit në nivel aktual <strong>të</strong> shërbimeve. Shpenzimet e <strong>për</strong>mirësimit (zgjerimit) kanë <strong>të</strong><br />
bëjnë me <strong>për</strong>mirësimin e shërbimeve, si <strong>për</strong> shembull; shërbimi ma i mirë i konsumatorëve, <strong>për</strong>mirësimin e kualitetit <strong>të</strong> ujit ose ofrimin e<br />
shërbimeve <strong>të</strong> ujit <strong>për</strong> më shumë orë në di<strong>të</strong> etj.<br />
Asetet që nuk i takojnë infrastrukturës trajtohen sipas parimeve konvencionale <strong>të</strong> kontabilitetit <strong>të</strong> kostos aktuale. Tejkalimi i investimeve <strong>për</strong>tej<br />
amortizimit <strong>të</strong> kostos aktuale i shtohet VRRK, kurse amortizimi i kostos aktuale <strong>për</strong>fshihet në kërkesën e <strong>të</strong> hyrave dhe tarifën.<br />
Investimet kapitale që janë realizua nga vitit 1999 gjer në fund vitin 2008, kryesisht janë financua nga donatoret e ndryshëm <strong>të</strong> cilët e kanë<br />
mbështe<strong>të</strong> rekonstruimin dhe zhvillimin e këtij sektori dhe ve<strong>të</strong>m me kë<strong>të</strong> proces tariforë krijohet baza <strong>për</strong> investime nga burimet e vetanake <strong>të</strong><br />
financimit dhe me kë<strong>të</strong> edhe <strong>të</strong> zgjerimit <strong>të</strong> bazës materiale. Edhe gja<strong>të</strong> këtij procesi tariforë ësh<strong>të</strong> evidente se mjetet ma <strong>të</strong> mëdha <strong>të</strong> pritshme<br />
<strong>për</strong> investime supozohen se do <strong>të</strong> jenë nga burimet e donatorëve <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>m, eventualisht nga kredit bankare dhe krejt në fund mbesin<br />
investimet vetanake <strong>të</strong> vet kompanive.<br />
17<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
6.3.1. Zëvendësimi i Infrastrukturës<br />
18<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Shpenzimet kapitale në vete <strong>për</strong>mbajnë grupimet e theksuar te pika 6.3. Për çdo grupim <strong>të</strong> shpenzimeve kapitale ofrojmë <strong>të</strong> dhëna <strong>të</strong> cilat<br />
arsyetojnë vendimet e marra në DFT/ZRRUM dhe pritjet e mundshme në periudhën afatmesme tre vjeçare 2009-2011.<br />
Për<strong>të</strong>ritja dhe zëvendësimi i planifikuar i infrastrukturës ësh<strong>të</strong> e <strong>për</strong>mbledhur më posh<strong>të</strong> (Tabela 3), dhe aprovuar nga ZRRUM-i.<br />
Tabela Nr.3 Zëvendsimi i infrastrukturës <strong>për</strong> periudhen tarifore 2009-2011 <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha KUR`ët<br />
Burimet e invetimeve<br />
Nga donatoret<br />
Vetanake<br />
Totali I Invetsimeve<br />
∑<br />
Investimeve<br />
2009-2011<br />
Totali Vetanake Donacionet Totali Vetanake Donacionet Totali Vetanake Donacionet<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
11,077.5 4,634.5 614.9 4,019.6 5,074.8 688.0 4,386.8 3,491.2 820.1 2,671.1<br />
2,123.0<br />
13,200.5<br />
Invest.e <strong>për</strong>gjithsh.<br />
2009<br />
Invest.e <strong>për</strong>gjithsh.<br />
2010<br />
Invest.e <strong>për</strong>gjithsh.<br />
2011<br />
I gjithë sektori i ujësjellësve <strong>të</strong> licencuar nga ZRRUM pritet <strong>të</strong> realizoj investime në zëvendësim <strong>të</strong> infrastrukturës së <strong>për</strong>gjithshme në shumë prej<br />
13.200.500 € gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong> ardhshme. Ky ësh<strong>të</strong> një synim i mirë edhe pse shumica e mjeteve financiare <strong>të</strong> planifikuara pritet <strong>të</strong> realizohen<br />
nga donatoret e jash<strong>të</strong>m. Një moment i rij ësh<strong>të</strong> edhe planifikimi i investimeve vetjake <strong>të</strong> vet kompanive gja<strong>të</strong> kësaj periudhe tre vjeçare e cila<br />
arrin shumen prej 2.123.000 € e cila ësh<strong>të</strong> si pjesë e shumës së <strong>për</strong>gjithshme me <strong>të</strong> cilën pritet <strong>të</strong> bëhet një pikë kthesë <strong>për</strong> sa i <strong>për</strong>ket burimit <strong>të</strong><br />
financimit .<br />
DFT/ZRRUM do <strong>të</strong> angazhohen ngush<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>të</strong> monitorua rrjedhjen dhe realizimin e këtyre investimeve në periudha <strong>të</strong> caktuara kohore <strong>për</strong> <strong>të</strong><br />
cilat do <strong>të</strong> njoftohet menaxhmenti në ZRRUM. Kjo do <strong>të</strong> bëhet <strong>për</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>cjell ecurit e realizimit <strong>të</strong> projekteve <strong>të</strong> tilla dhe eventualisht<br />
ndërmarrjen e masave <strong>të</strong> nevojshme adekuate <strong>për</strong> <strong>për</strong>shtatje <strong>të</strong> rrethanave <strong>të</strong> reja <strong>të</strong> afarizmit <strong>të</strong> kompanive.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
6.3.2. Zgjerimi i Infrastrukturës<br />
19<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Projektet e propozuara nga kompani<strong>të</strong> e ujësjellësve dhe kanalizimeve <strong>për</strong> zgjerim dhe <strong>për</strong>mirësim <strong>të</strong> rrjetit janë pasqyrua në tabelën e më<br />
posh<strong>të</strong>m dhe si <strong>të</strong> tilla janë aprovua nga ZRRUM`i.<br />
Tabela Nr. 4 Zgjerimi i Infrastrukturës <strong>për</strong> Periudhën Tarifore 2009-2011 <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha KUR-ët<br />
Burimet e<br />
investimeve<br />
Nga<br />
donacionet<br />
∑<br />
Investimet e <strong>për</strong>gjithshme gja<strong>të</strong><br />
vitit 2009<br />
Investimet e <strong>për</strong>gjithshme gja<strong>të</strong><br />
vitit 2010<br />
Investimet e <strong>për</strong>gjithshme gja<strong>të</strong> vitit<br />
2012<br />
Investimeve<br />
2009-2011 Totali Vetanake Donacionet Totali Vetanake Donacionet Totali Vetanake Donacionet<br />
Vetanake<br />
Kyçje <strong>të</strong> reja<br />
te financuara<br />
4,458.1<br />
nga<br />
konsumatorët<br />
e ri, Seksioni<br />
6.3.2<br />
1,828.0 735.2<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
15,835.2 7,125.7 1,383.1 5,742.6 7,788.6 1,493.0 6,295.6 5,379.0 1,581.9 3,797.1<br />
676.3 416.5<br />
TOTALI 22,121.2 7,860.9 1,383.1 5,742.6 8,464.9 1,493.0 6,295.6 5,795.5 1,581.9 3,797.1<br />
Investimet e pritshme në zgjerim <strong>të</strong> rrjetit <strong>të</strong> infrastrukturës <strong>për</strong> periudhën afatmesme 2009 – 11 pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> në shumë prej 21.521.200 €, nga<br />
<strong>të</strong> cilat <strong>për</strong>; (i) investimet nga burimet vetanake <strong>të</strong> financuara do <strong>të</strong> arrijnë shumen prej 4.308.100 €, (ii) investimet nga inkasimet e kompanisë<br />
<strong>për</strong> kyçje <strong>të</strong> reja në shumë prej 1.827.950 €, (iii) dhe nga donacionet e mundshme 15.385.200 €.<br />
Për <strong>të</strong> gjitha këto projekte investive kompani<strong>të</strong> kanë dhënë argumentet e tyre se ekziston baza reale <strong>për</strong> realizim dhe si <strong>të</strong> tilla janë në <strong>për</strong>puthje<br />
<strong>të</strong> plo<strong>të</strong> me planet e tyre investive <strong>të</strong> planifikuara. Të hyrat nga inkasimet <strong>për</strong> kyçje <strong>të</strong> reja që do ti realizojë kompania janë kategori e re dhe si <strong>të</strong><br />
tillë janë <strong>të</strong> ardhura <strong>për</strong> kompaninë dhe <strong>të</strong> njëjtat duhet <strong>të</strong> investohen <strong>për</strong> realizim <strong>të</strong> projekteve <strong>të</strong> reja investive, pasi që janë <strong>të</strong> lidhura <strong>për</strong><br />
qëllime <strong>të</strong> tilla.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
20<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Prandaj si <strong>të</strong> tillë u janë shtuar programeve investive kapitale <strong>të</strong> kompanive nga ZRRUM, pasi që kontributet kapitale <strong>të</strong> paguara nga<br />
konsumatorët e ri zbriten nga kërkesa e <strong>të</strong> hyrave.<br />
6.3.3. Asetet Jo-Infrastrukturore (që nuk i takojnë infrastrukturës)<br />
Asetet jo-infrastrukturore janë ato asete që nuk i takojnë grupimit <strong>të</strong> aseteve infrastrukturore dhe <strong>për</strong>bëjnë ato asete <strong>të</strong> cilat kompani<strong>të</strong> i kanë<br />
në pronësi <strong>të</strong> vet ose u janë dhënë në shfry<strong>të</strong>zim atyre <strong>për</strong> <strong>të</strong> krye afarizmin e ve<strong>të</strong>. Shikuar nga shumat e dhëna në pasqyrën e më poshtme<br />
mund <strong>të</strong> thuhet se priten investime <strong>të</strong> konsiderueshme gja<strong>të</strong> je<strong>të</strong>gja<strong>të</strong>sisë së ekzistimit <strong>të</strong> këtyre <strong>tarifave</strong>.<br />
Tabela Nr.5 Pasqyra e investimeve <strong>të</strong> planifikuara në jo-infrastrukturës <strong>për</strong> vi<strong>të</strong>t 2009-2011 <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjitha KUR`ët<br />
Burimet e invetimeve<br />
Nga donacionet<br />
Vetanake<br />
Kërkesa <strong>për</strong> mirmba.<br />
kapi., Seksioni 6.3.3<br />
TOTALI<br />
∑<br />
Investim.<br />
2009-2011<br />
Invest.e <strong>për</strong>gjithsh.<br />
2009<br />
Invest.e <strong>për</strong>gjithsh.<br />
2010<br />
Totali Vetanake Donacio. Totali Vetanake Donacio. Totali Vetanake Donacio.<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
48,754.0 13,188.9 1,607.1 11,581.8 18,674.8 1,410.2 17,264.6 21,403.5 1,496.0 19,907.5<br />
4,513.3<br />
5,539.2 1,820.8 1,850.9 1,867.5<br />
58,806.4 15,009.7 11,581.8 20,525.8 17,264.6 23,271.0 19,907.5<br />
Shprehur në % shuma ma e lar<strong>të</strong> e investimeve <strong>të</strong> pritshme ësh<strong>të</strong>:<br />
(i) nga donacionet 82,91%,<br />
(ii) vetanake - <strong>të</strong> reja 7,64%,<br />
(iii) vetanake - nga shuma e kalkuluar e amortizimit <strong>për</strong> asetet jo-infrastrukturore 9,42%.<br />
Invest.e <strong>për</strong>gjithsh.<br />
2011<br />
Shuma e mjeteve <strong>të</strong> deklaruara si “Kërkesa <strong>për</strong> mirëmbajtje kapitale”, Seksioni 6.3.3. ësh<strong>të</strong> shuma e kalkuluar <strong>për</strong> asetet jo-infrastrukturore <strong>të</strong><br />
amortizuar <strong>për</strong> vitet e ekzistimit <strong>të</strong> këtyre <strong>tarifave</strong>.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
21<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Me rastin e llogaritjeve <strong>të</strong> bëra <strong>për</strong> amortizim janë marrë parasysh deklarimet e kompanive <strong>për</strong> asetet vetanake jo-infrastrukturore e jo asetet e<br />
dhuruara nga donatorët.<br />
Nëse kompani<strong>të</strong> nuk realizojnë investime <strong>të</strong> veta qof<strong>të</strong> me mjete vetanake qof<strong>të</strong> me mjete financiare <strong>të</strong> huazuara ekziston rreziku që baza e<br />
aseteve <strong>të</strong> zvogëlohet nga viti në vit gjë që ësh<strong>të</strong> e pa pranueshme nga aspekti i pronësisë së kapitalit si shoqëri aksionare dhe nga aspekti<br />
parimeve <strong>të</strong> vazhdueshmërisë së ekzistimit <strong>të</strong> tyre.<br />
7. Vlera Rregullatore e Kapitalit dhe Kthimi në Kapital<br />
Nga aspekti rregullatorë ZRRUM-i nuk ka marrë <strong>për</strong> bazë vlerën e aseteve <strong>të</strong> vlerësuara nga auditori i pavarur GRANT THORNTON <strong>për</strong> vitin e<br />
<strong>për</strong>funduar 2006 <strong>për</strong> arsye se një vlerë e tillë mund <strong>të</strong> ishte jo e <strong>për</strong>shtatshme <strong>për</strong> kalkulim në tarifa dhe kë<strong>të</strong> e ka zëvendësua me Vlerën<br />
Rregullatore Kapitale (“VRRK”) e cila ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>caktua me numrin e konsumatorëve. Vlera e <strong>për</strong>caktuar <strong>për</strong> një konsumatorë e ka ndërlidh; <strong>për</strong><br />
shërbimet e ujit 200,00 € dhe <strong>për</strong> shërbimin e kanalizimit 100,00 €.<br />
Tabela Nr. 6 - Vlera rregullatore e kapitalit dhe Norma e kthimit në kapital<br />
Struktura e VRRK`ës dhe Norma e kthimit<br />
Seksioni 2009<br />
€'000<br />
2010<br />
€'000<br />
2011<br />
€'000<br />
Vlera Rregullatore e Kapitalit 1 Janar 7.1 40,687.0 40,330.5 40,110.5<br />
Përshtatja e Infrastrukturës 7.2 985.5 1,225.4 1,266.2<br />
Përshtatja e Jo-Infrastrukturës 7.3 -1,341.9 -1,445.5 -1,510.7<br />
Vlera Rregullatore e Kapitalit 31 Dhjetor 40,330.5 40,110.5 39,865.9<br />
Vlera Mesatare Rregullatore e Kapitalit 40,508.8 40,220.5 39,988.2<br />
Norma reale e kthimit 7.4 4.0% 4.0% 4.0%<br />
Kthimi në Vlerën Rregullatore <strong>të</strong> Kapitalit 1,620.4 1,608.8 1,599.5<br />
7.1. VRRK 1 Janar<br />
Vlera Rregullatore Kapitale (“VRRK”), e <strong>për</strong>shkruar si asete <strong>të</strong> KRU-ve, vlerëson vlerën e tyre me qellim <strong>të</strong> nxjerrjes së Normës së Kthimit në<br />
Kapital (NKK) <strong>për</strong> qellim <strong>të</strong> nxitjes së investimeve <strong>të</strong> reja nga burimet vetanake <strong>të</strong> tyre. Ky edhe ësh<strong>të</strong> qellim i ZRRUM pasi që në kë<strong>të</strong> mënyrë<br />
ngrihet vlera e aseteve <strong>të</strong> kompanive, gjë që ësh<strong>të</strong> më e mirë se sa asetet <strong>të</strong> <strong>për</strong>fitohen ose <strong>të</strong> transferuara nga donatorët e mundshëm. Në<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
sektorin e ujit në Kosovë shumica e aseteve nuk janë fituar - financuar nga burimet e KRU-ve, prandaj ësh<strong>të</strong> e nevojshme <strong>të</strong> vendoset<br />
alternativa në vlerën e shkruar <strong>të</strong> aseteve e cila do <strong>të</strong> prodhonte shifra te tilla më <strong>të</strong> larta <strong>për</strong> sa i <strong>për</strong>ket fitimit nga norma e kthimit në kapital.<br />
ZRRUM ka shqyrtuar hollësisht kë<strong>të</strong> çështje dhe ka vendosur në interes <strong>të</strong> transparencës dhe drej<strong>të</strong>sisë <strong>të</strong> llogaritet VRRK si u theksua më lar<strong>të</strong>.<br />
7.2. Përshtatja te Infrastruktura<br />
Siç ësh<strong>të</strong> sqaruar në Pikën 6.3 më lar<strong>të</strong>, zgjerimet e infrastrukturës <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbledhura në Tabelën Nr .4 u janë shtuar edhe VRRK-ja dhe kjo<br />
praktikë e normës së kthimit në kapital do <strong>të</strong> vazhdojë <strong>të</strong> aplikohet edhe gja<strong>të</strong> proceseve <strong>të</strong> ardhshme tarifore.<br />
7.3. Përshtatja te jo-infrastruktura<br />
Prapë si në Pikën 6.3, <strong>për</strong>shtatja jo-infrastrukturore ësh<strong>të</strong> tepricë e investimit <strong>të</strong> vet-financuar në asetet që nuk i takojnë infrastrukturës dhe ka<br />
marrë <strong>për</strong> bazë normën e amortizimit <strong>të</strong> kostos aktuale.<br />
7.4. Norma Reale Kthimit<br />
Norma reale e kthimit në kapitalë ësh<strong>të</strong> bazuar në praktikat e mira <strong>të</strong> vendeve <strong>të</strong> Evropës Perëndimore gja<strong>të</strong> viteve <strong>të</strong> fundit dhe ne jemi<br />
mbështe<strong>të</strong> në praktikat e viti 2008 e cila ësh<strong>të</strong> llogari<strong>të</strong> <strong>të</strong> je<strong>të</strong> 4,00% si shume e kalkuluar para normës së inflacionit <strong>për</strong> <strong>të</strong> tri vitet e ardhshme<br />
(2009 – 2011).<br />
22<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
8. Kërkesa <strong>për</strong> <strong>të</strong> Hyra<br />
23<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Në bazë <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> deklaruar <strong>të</strong> kompanive, kemi ardhë në <strong>për</strong>fundim <strong>për</strong> shumën e nevojshme <strong>të</strong> mjeteve në formë <strong>të</strong> hyrave <strong>të</strong> pritshme<br />
<strong>për</strong> vazhdim <strong>të</strong> veprimtarisë së tyre dhe zgjerim <strong>të</strong> bazës materiale me asete <strong>të</strong> financuara nga burimet e brendshme financiare. Kjo pasqyrë,<br />
pasqyron nevojën e <strong>për</strong>gjithshme <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra me <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> mbulohen; shpenzimet operative, shpenzimet e mirëmbajtjes kapitale<br />
(zëvendësim <strong>të</strong> rrjetit <strong>të</strong> infrastrukturës dhe koston aktuale <strong>të</strong> zhvlerësimit), si dhe Normën e Kthimit në VRRK-ë .<br />
Tabela 7. Kërkesat <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra nga shërbimi i ujit<br />
Përbërësit e kostosë së <strong>të</strong> hyrave Seksioni 2009 2010 2011<br />
€'000 €'000 €'000<br />
Shpenzimet Operative 6.2 13,853.3 14,545.1 14,817.0<br />
Mirëmbajtja Kapitale 4,122.0 4,269.5 4,555.0<br />
Zëvendësimi I infrastrukturës 6.3.1 650.4 746.5 923.6<br />
Kostoja aktuale e Zhvlerësimit 3,471.6 3,523.0 3,631.4<br />
Kthimi në VRRK 7 1,620.4 1,608.8 1,599.5<br />
Kërkesa e <strong>të</strong> ardhurave vjetore neto 19,595.6 20,423.4 20,971.5<br />
KRU-<strong>të</strong> <strong>për</strong> shërbimet e ujësjellësit kanë nevojë <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n nga viti në vit, me <strong>të</strong> cilat pritet <strong>të</strong> bëjnë kthesë <strong>për</strong> mbulim<br />
substancial <strong>të</strong> shpenzimeve operative dhe <strong>të</strong> atyre <strong>të</strong> investimeve kapitale <strong>për</strong> projekte <strong>të</strong> reduktuar <strong>të</strong> cilat janë prioritet i tyre.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
24<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
9. Kërkesa e <strong>të</strong> Hyrave dhe Vendosja e Caqeve – Shërbimet e Ujërave <strong>të</strong> Zeza<br />
9.1. Konsumatorët dhe Faturimi<br />
Të dhënat e planifikuara <strong>të</strong> kompanive <strong>për</strong> shërbimet e ujërave <strong>të</strong> zeza janë <strong>për</strong>mbledhë në Tabelën e më poshtme dhe kanë metodologji <strong>të</strong><br />
njëj<strong>të</strong> <strong>të</strong> prezantimit dhe llogaritjet e kalkulimet edhe te ky shërbim janë bëra si te shërbimet e ujësjellësit. ZRRUM ka miratuar planet e<br />
kompanive <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> sektor <strong>të</strong> shërbimit, <strong>të</strong> cilat janë pasqyrua në Pikën 9.1.1 më posh<strong>të</strong>.<br />
Tabela 8. Të dhënat operative <strong>për</strong> shërbimet e ujërave <strong>të</strong> zeza<br />
2007 2008 2009 2010 2011 2009 2010 2011<br />
Të dhënat operative<br />
Vendimet Vendimet Vendimet<br />
Seksioni Aktuale Parashikuara Planifikuara Planifikuara Planifikuara e ZRRUM e ZRRUM e ZRRUM<br />
Konsumatorët<br />
Sh<strong>të</strong>piak, në fillim <strong>të</strong> vitit 113,613 126,117 134,453 143,016 151,150 134,453 143,016 151,150<br />
Sh<strong>të</strong>piak, në fund <strong>të</strong> vitit 124,939 133,978 140,621 148,967 155,976 140,621 148,967 155,976<br />
Mesatarja Sh<strong>të</strong>piak 119,276 130,047 137,537 145,992 153,563 137,537 145,992 153,563<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak, në fillim <strong>të</strong> vitit 15,882 17,363 18,798 20,186 21,656 18,798 20,186 21,656<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak, në fund <strong>të</strong> vitit 17,297 18,732 20,115 21,556 23,022 20,115 21,556 23,022<br />
Mesatarja Jo-Sh<strong>të</strong>piak 16,590 18,047 19,456 20,871 22,339 19,456 20,871 22,339<br />
Total Konsumatorët 135,866 148,095 156,993 166,863 175,902 156,993 166,863 175,902<br />
Uji I Mbledhur (m3) 9.1.1<br />
Sh<strong>të</strong>piak 30,455,461 32,682,768 38,023,317 41,069,975 44,211,759 38,023,227 41,069,975 44,349,322<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak 8,227,460 8,907,233 9,852,958 10,848,223 11,769,184 9,852,958 10,848,223 11,769,184<br />
Total Uji I Grumbulluar (m3) 38,682,921 41,590,001 47,876,275 51,918,198 55,980,942 47,876,185 51,918,198 56,118,505<br />
Sasia dit. e ujit <strong>të</strong> mbl.sh<strong>të</strong>p.(lit.) 694 683 747 762 779 747 762 779<br />
Sasia dit.e ujit <strong>të</strong> mbl.jo-sh<strong>të</strong>p.(lit.) 1,382 1,320 1,344 1,359 1,379 1,344 1,359 1,379<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Numri i konsumatorëve që u ofrohen shërbimet <strong>për</strong> grumbullimin e ujërave <strong>të</strong> zeza nuk ësh<strong>të</strong> i njëj<strong>të</strong> me numrin e konsumatorëve që shërbehen<br />
me sistemin e ujit <strong>të</strong> pijes. Kjo e dhënë dallon nga një KRU te tjetra dhe ka një tendencë ti ofrohet numrit <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshëm <strong>të</strong> konsumatorëve që<br />
shfry<strong>të</strong>zojnë sistemin e ujit <strong>të</strong> pijes.<br />
Rritja e numrit <strong>të</strong> konsumatorëve <strong>të</strong> këtij shërbimi ngri<strong>të</strong>t nga viti në vit dhe a<strong>të</strong> në numër <strong>të</strong> konsideruar <strong>të</strong> marrësve <strong>të</strong> rij <strong>të</strong> shërbimeve, <strong>të</strong><br />
cilin numër po e pasqyrojmë në vlera absolute <strong>për</strong> <strong>të</strong> dy grupimet e konsumatorëve:<br />
(i) gja<strong>të</strong> vitit 2008 ky numër ësh<strong>të</strong> rri<strong>të</strong> <strong>për</strong> 12.229 konsumatorë <strong>të</strong> rij në krahasim me vitin 2007,<br />
(ii) në vitin 2009 ky numër pritet <strong>të</strong> rritet në 8.898 konsumatorë në krahasim me vitin 2008,<br />
(iii) në vitin 2010 ky numër rritet <strong>për</strong> 10.000 konsumatorë <strong>të</strong> rije në krahasim me vitin 2009, dhe<br />
(iv) gja<strong>të</strong> vitit 2011 ky numër i konsumatorëve pritet <strong>të</strong> rritet <strong>për</strong> 9.039 konsumatorë <strong>të</strong> rij në krahasim me vitin 2010. Kjo dëshmon <strong>për</strong><br />
planet ambicioze afat mesme <strong>të</strong> kompanive <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> monitorohen nga ky rregullatorë.<br />
9.1.1. Ujërat e Zeza <strong>të</strong> Grumbulluara (m3)<br />
Vëllimi i sasive <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza <strong>të</strong> grumbulluar varet nga vëllimi i furnizuar i ujërave <strong>të</strong> bardha. Prandaj, rritja e sasive <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> planifikuara<br />
<strong>për</strong> furnizim <strong>të</strong> konsumatorëve nga kompani<strong>të</strong> ësh<strong>të</strong> inkurajuese dhe <strong>të</strong> njëjtat janë dhënë te Pika 6.1.2. Kjo supozon se do <strong>të</strong> reflektonte edhe<br />
sasinë e grumbullimit <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza <strong>për</strong> <strong>të</strong> tri vitet e shikuara (2009 – 2011). Kompani<strong>të</strong> duhet ti <strong>për</strong>shtatin planet e tyre <strong>të</strong> bizneseve me<br />
këto <strong>të</strong> dhëna dhe me <strong>të</strong> dhënat e fundit <strong>të</strong> Raporteve <strong>të</strong> Vlerësimit <strong>të</strong> publikuara nga DFT/ ZRRUM.<br />
9.2. Kostot Operative<br />
Kostot e Projektuara Operative janë <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbledhura në tabelën e më poshtme (Tabela 9). Në <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>n <strong>për</strong> herë <strong>të</strong> parë në mënyrë <strong>të</strong><br />
sistemuar janë deklaruar <strong>të</strong> dhënat e kostove operative <strong>për</strong> shërbimin e grumbullimit <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza si aktivitet i ndarë nga shërbimi i<br />
ujësjellësit. Këto kosto në dy proceset e kaluar tarifore janë <strong>për</strong>caktua në bazë <strong>të</strong> një mesatareje, duke marrë në konsidera<strong>të</strong> shumat e <strong>për</strong>afërta<br />
<strong>të</strong> pa deklaruara në mënyrë <strong>të</strong> qar<strong>të</strong>. Ky ësh<strong>të</strong> hapi i parë <strong>për</strong> me arrit në kë<strong>të</strong> proces, kur ësh<strong>të</strong> kërkua nga KRU që ti adresojnë sak<strong>të</strong> ato koste<br />
që i kanë evidentuar gjerë me tani dhe planifikuar <strong>të</strong> njëjtat <strong>për</strong> vitet 2009 -2011, <strong>të</strong> cilat janë miratuar sipas këtij procesi tariforë.<br />
DFT`ja ësh<strong>të</strong> e ve<strong>të</strong>dijshme se në kë<strong>të</strong> pasqyrim mund <strong>të</strong> mos ke<strong>të</strong> ndonjë sak<strong>të</strong>si dhe <strong>për</strong>kufizim <strong>të</strong> duhur dhe <strong>të</strong> sakët nga kompani<strong>të</strong>, <strong>për</strong> çka<br />
ka bërë shumë vërejtje te secila kompani veç e veç, por ësh<strong>të</strong> mendua se duhet <strong>të</strong> fillohet nga një pikë kthese <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> çështje. Për kë<strong>të</strong> qellim<br />
ZRRUM në bashkëpunim edhe me grupin e eksper<strong>të</strong>ve ndërkombëtarë ka trajnuar, mbështe<strong>të</strong> dhe udhëzuar <strong>për</strong> formën e mbajtjes së këtyre<br />
shpenzimeve çdo kompani veç e veç, me synim që ky proces <strong>të</strong> avancohet edhe ma te<strong>për</strong> gja<strong>të</strong> proceseve <strong>të</strong> ardhshme tarifore. Në vazhdën e<br />
kësaj ZRRUM ka kërkuar që KRU <strong>të</strong> udhëheqin edhe një kontabilitet financiarë <strong>të</strong> veçan<strong>të</strong> <strong>për</strong> rregullatorin i cili do <strong>të</strong> ndihmojë në mbajtjen e<br />
shënimeve, <strong>të</strong> cilat mundësojnë <strong>për</strong>caktimin e sak<strong>të</strong> <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> shërbimit <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza gja<strong>të</strong> proceseve <strong>të</strong> ardhshme tarifore. Të dhënat e<br />
para financiare <strong>të</strong> deklaruara nga KRU-<strong>të</strong> kanë nxi<strong>të</strong> reagimin e ZRRUM i cili disa nga to i ka kundërshtuar dhe në instancë <strong>të</strong> fundit i ka reduktuar<br />
25<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
26<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
pasi që argumentimi i tyre nuk ishte shumë bindës. Për kë<strong>të</strong> qellim te disa KRU tarifat e këtij viti <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> shërbim janë edhe ma <strong>të</strong> ulëta se<br />
tarifat paraprake e te disa <strong>të</strong> tjera janë ma <strong>të</strong> larta se ato <strong>të</strong> vitit 2008.<br />
Tabela 9. Kostot operativi <strong>të</strong> këtij shërbimi janë <strong>për</strong>mbledhë në tabelën e më posh<strong>të</strong>me<br />
2007 2008 2009 2010 2011 2009 2010 2011<br />
Kostot operative Vendimet Vendimet Vendimet<br />
Section Aktuale Parashikuara Planifikuara Planifikuara Planifikuara e ZRRUM e ZRRUM e ZRRUM<br />
Kanalizim €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
Personeli 590.3 629.0 709.6 749.6 765.4 531.5 548.4 562.0<br />
Energjia 94.3 124.8 130.0 138.6 143.4 64.9 68.5 72.9<br />
Shërbimet e kontratuara 51.8 54.0 60.9 65.7 67.0 55.4 57.7 60.0<br />
Materialt dhe mat.hargjues 110.9 142.6 151.9 157.0 161.0 71.9 73.3 77.3<br />
Pagesat <strong>për</strong> Shërbime 13.0 18.0 20.0 22.0 23.0<br />
8.0<br />
8.4<br />
8.8<br />
Shpenzimet tjera direkte 119.3 148.9 175.4 213.9 223.6 170.4 176.7 186.5<br />
Sub-totali Kanalizim<br />
Trajtimi I Ujrave <strong>të</strong> Zeza<br />
9.2.1 979.6 1,117.4 1,247.8 1,346.8 1,383.4 902.2 933.1 967.5<br />
Personeli 86.1 94.7 138.8 141.5 144.5 138.8 141.5 144.5<br />
Energjia 14.5 30.6 51.3 53.3 54.4 51.3 53.3 54.4<br />
Shërbimet e kontratuara 2.1<br />
3.4<br />
7.5<br />
7.5<br />
7.6<br />
7.5<br />
7.5<br />
7.6<br />
Materialt dhe mat.hargjues 18.0 24.8 40.1 40.5 40.9 40.1 40.5 40.9<br />
Pagesat <strong>për</strong> Shërbime -<br />
4.0 17.0 17.0 17.0 17.0 17.0 17.0<br />
Shpenzimet tjera direkte 31.8 53.0 106.8 127.7 133.8 106.7 115.0 119.9<br />
Sub-total trajt.i Ujrave <strong>të</strong> Zeza<br />
Trajtimi I llumit & bartja<br />
9.2.2 152.4 210.4 361.5 387.5 398.1 361.4 374.8 384.3<br />
Personeli 9.9 10.0 10.1 10.2 10.3 10.1 10.2 10.3<br />
Energjia 0.4<br />
0.4<br />
0.4<br />
0.4<br />
0.5<br />
0.4<br />
0.4<br />
0.5<br />
Shërbimet e kontratuara -<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
Materialt dhe mat.hargjues -<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
Pagesat <strong>për</strong> Shërbime<br />
Shpenzimet tjera direkte<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
Sub-tot.i trajt.i llumit & bartja<br />
Totali shpenz.direkte <strong>të</strong> kanal.<br />
10.3 10.4 10.5 10.6 10.8 10.5 10.6 10.8<br />
Personeli 686.2 733.7 858.5 901.3 920.3 680.4 700.1 716.8<br />
Energjia 109.1 155.8 181.7 192.4 198.2 116.7 122.3 127.8<br />
Shërbimet e kontratuara 53.9 57.5 68.4 73.2 74.6 62.9 65.2 67.6<br />
Materialt dhe mat.hargjues 128.9 167.4 192.0 197.5 201.9 112.0 113.8 118.2<br />
Pagesat <strong>për</strong> Shërbime 13.0 22.0 37.0 39.0 40.0 25.0 25.4 25.8<br />
Shpenzimet tjera direkte 151.1 201.9 282.2 341.5 357.3 277.1 291.7 306.4<br />
Totali shpenz.direk.<strong>të</strong> kanal.<br />
Aktivitetet Biznesore<br />
1,142.3 1,338.2 1,619.8 1,744.9 1,792.3 1,274.1 1,318.6 1,362.5<br />
Shërbimet e konsumatorëve 221.1 224.1 256.4 276.8 283.7 212.9 232.1 237.2<br />
Shërbimet shkencore 23.8 30.8 35.9 40.0 41.1<br />
1.9<br />
2.1<br />
2.2<br />
Aktivitete tjera biznesore 40.8 40.6 51.6 59.4 62.6 43.6 48.6 49.9<br />
Aktivitetet biznes.sub-totali 285.7 295.5 343.9 376.3 387.3 258.4 282.8 289.3<br />
Taksat -<br />
5.0 10.0 10.0 15.0<br />
5.0<br />
5.4<br />
5.8<br />
Shpenz.totale operat.<strong>të</strong> kanal. 1,428.0 1,638.7 1,973.6 2,131.2 2,194.7 1,537.5 1,606.9 1,657.6<br />
Uji I mbledhur m3 23,039,162 26,420,190 29,656,473 32,134,629 34,344,416 47,876,185 51,901,127 56,118,505<br />
Shpenz.totale operat.€ per m3 9.2.3 0.062 0.062 0.067 0.066 0.064 0.032 0.031 0.030<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
9.2.1. Kostot e Largimit <strong>të</strong> Ujërave <strong>të</strong> Zeza<br />
27<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kostot e grumbullimit <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza <strong>për</strong> vitin 2007 sipas njohurive tona kanë pas një ngritje <strong>të</strong> theksuar (<strong>të</strong> deklaruara nga kompani<strong>të</strong>)<br />
në krahasim me kostot e tilla <strong>të</strong> viteve paraprake. Kostot e tilla <strong>të</strong> deklaruar <strong>të</strong> kompani<strong>të</strong> kanë ngri<strong>të</strong> mëdyshjet në DFT/ZRRUM dhe pas<br />
komunikimeve <strong>të</strong> ndërsjella <strong>të</strong> vazhdueshme me kompani<strong>të</strong>, <strong>të</strong> njëjtat janë korrigjuar dhe mund <strong>të</strong> janë ofruar kostove reale <strong>të</strong> tyre, pasi<br />
që ësh<strong>të</strong> e njohur se kompani<strong>të</strong> nuk ofrojnë ndonjë shërbim <strong>të</strong> veçan<strong>të</strong> <strong>të</strong> trajtimit <strong>të</strong> tyre. Ngritja e tyre gja<strong>të</strong> vitit <strong>të</strong> pa <strong>për</strong>funduar 2008<br />
<strong>për</strong> 14,75% në krahasim me vitin 2007, në vitin 2009 <strong>për</strong> 20,44% në krahasim me vitin 2008 e kështu me radhë, nuk ka qenë shumë<br />
bindëse <strong>për</strong> DFT/ZRRUM dhe <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> qellim <strong>të</strong> njëjtat janë reduktuar në nivel <strong>të</strong> sektorit në shumë <strong>të</strong> konsiderueshme.<br />
Duke marrë parasysh faktin se ky ësh<strong>të</strong> procesi i parë i këtyre dy shërbimeve <strong>të</strong> veçuara, DFT do <strong>të</strong> angazhohet që <strong>të</strong> bëjë monitorimin e<br />
regjistrimeve <strong>të</strong> shpenzimeve <strong>të</strong> tilla në formën e duhur pasi që kjo ësh<strong>të</strong> paraparë edhe me planin kontabël <strong>të</strong> rregullatorit që kompani<strong>të</strong><br />
duhet ta udhëheqin.<br />
9.2.2. Kostot e Trajtimit <strong>të</strong> Ujërave <strong>të</strong> Zeza<br />
Ësh<strong>të</strong> e njohur se kompani<strong>të</strong> e ujësjellësve dhe kanalizimeve aktualisht nuk bëjnë ndonjë trajtim <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza në sistemet e tyra<br />
ujëmbledhës, prandaj <strong>të</strong> njëjtat janë korrigjuar pjesërisht me qellim <strong>të</strong> <strong>për</strong>shtatjeve <strong>të</strong> nevojshme <strong>të</strong> cilat janë bërë sipas gjykimit <strong>të</strong><br />
rregullatorit. Ndërhyrjet e tilla janë bërë te; shpenzimet e energjisë elektrike, shpenzimet e personelit, shpenzimet <strong>për</strong> shërbimet e<br />
kontraktuara, shpenzimet <strong>për</strong> material harxhuese dhe pagesat <strong>për</strong> këto shërbime janë konsideruar nga DFT`ja si jo shumë <strong>të</strong> arsyeshme.<br />
9.2.3. Kostot Totale Operative <strong>për</strong> m3<br />
Efekti i <strong>për</strong>shtatjeve <strong>të</strong> theksuara më lar<strong>të</strong> janë <strong>për</strong> <strong>të</strong> vendosur caqet <strong>për</strong> kostot sipas njësisë, <strong>për</strong> <strong>të</strong> treguar reduktimet e vogla në vitet<br />
2010 dhe 2011. Kjo duhet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e arritshme <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> ngritjes së planifikuar <strong>të</strong> vëllimit <strong>të</strong> ujit <strong>të</strong> prodhuar në vitet pasuese. Duhet<br />
theksua se kostot sipas njësisë <strong>të</strong> Shërbimeve <strong>të</strong> Ujërave <strong>të</strong> Zeza kanë një tendencë <strong>të</strong> zbritjes nga vitit 2009 deri në fund <strong>të</strong> vitit 2011 e<br />
cila nuk do <strong>të</strong> tho<strong>të</strong> se mund <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e qëndrueshme, pasi që në vitet pasuese shërbimi i trajtimit kimiko-biologjik dhe <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong><br />
zeza do <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> një kosto shumë <strong>të</strong> lar<strong>të</strong>, pasi që synimet tona jonë integrimet euro-atlantike ku standardet e trajtimit <strong>të</strong> tilla janë <strong>të</strong> larta.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
9.3. Shpenzimet Kapitale<br />
28<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Planet e investimeve kapitale <strong>të</strong> sektorit <strong>të</strong> kanalizimeve <strong>për</strong> shërbimet e ujërave <strong>të</strong> zeza janë <strong>të</strong> paraqitura më posh<strong>të</strong> .<br />
Tabela Nr. 10. Shpenzimet e planifikuar <strong>për</strong> investime kapitale në shrbimin e ujërave <strong>të</strong> zeza<br />
Sektorët e investimeve<br />
Zëvendisimet infrastrukturës<br />
Totali<br />
2009 2010 2011<br />
Nga te cilat Totali Nga te cilat Totali Nga te cilat<br />
donacione<br />
donacione<br />
donacione<br />
Seksioni €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
Investimet kapitale <strong>për</strong> zëvendësim <strong>të</strong> infrast. 764.0 677.7 1,088.9 1,022.9 2,889.8 2,541.0<br />
Totali i zëvensimit në infrastrukturë 9.3.1 764.0 677.7 1,088.9 1,022.9 2,889.8 2,541.0<br />
Zgjerimi I infrastrukturës<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjërimin e Infrastrukt. 5,184.7 5,020.7 6,231.0 5,677.5 7,826.1 6,807.5<br />
Kyqjet e reja <strong>të</strong> financ.nga kons.e kanaliz. 423.1 399.1 257.1<br />
Totali I zgjerimit <strong>të</strong> infrastrukturës 9.3.2 5,607.7 5,020.7 6,630.2 5,677.5 8,083.3 6,807.5<br />
Investimet në jo-infrastrukturë<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo- Infrastrukturë 6,979.7 6,698.2 9,786.5 9,200.0 5,410.5 5,000.0<br />
Kërkesa <strong>për</strong> mirmb.e kapit.bazë <strong>të</strong> jo-inf. 9.3.3 56.3 0.0 40.5 0.0 31.1 0.0<br />
Totali I investimeve në-joinfrastrukturë 7,036.0 6,698.2 9,827.0 9,200.0 5,441.6 5,000.0<br />
Shuma e <strong>për</strong>gjithshme e investimeve 13,407.8 12,396.6 17,546.1 15,900.4 16,414.7 14,348.5<br />
Kompani<strong>të</strong> një numër <strong>të</strong> caktuar <strong>të</strong> projekteve investuese kompani<strong>të</strong> duhet ti realizojnë nga mjetet financiare vetanake <strong>të</strong> mbetura, <strong>të</strong> cilat janë<br />
dukshëm më <strong>të</strong> ulëta në krahasim me burimet e jashtme <strong>të</strong> pritshme <strong>për</strong> financim. Ky shërbim kërkon shuma jash<strong>të</strong>zakonisht <strong>të</strong> mëdha <strong>për</strong> <strong>të</strong><br />
arrit standardet e kërkuar <strong>të</strong> kohës <strong>të</strong> cilat nuk mund <strong>të</strong> realizohen me kë<strong>të</strong> planë afatmesme, si janë prezantua gjerë me tani.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
9.3.1. Zëvendësimet në Infrastrukturë<br />
29<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
DFT/ZRRUM konsideron se propozimet e projekteve investive kapitale <strong>për</strong> zëvendësim në infrastrukturë <strong>të</strong> KRU-ve si <strong>të</strong> arsyeshme, <strong>për</strong> <strong>të</strong><br />
mbajtur dhe avancuar nivelin e shërbimeve <strong>të</strong> sistemit gja<strong>të</strong> periudhës së ardhshme trevjeçare dhe pret që <strong>të</strong> njëjtat <strong>të</strong> realizohen ashtu si janë<br />
propozuar.<br />
9.3.2. Përmirësimi në Infrastrukturë<br />
Kostot e kyçjeve <strong>të</strong> reja u janë shtuar programit <strong>të</strong> investimeve kapital nga DFT/RRUM, pasi që kontributet kapitale <strong>të</strong> paguara nga konsumatorët<br />
e ri zbriten nga kërkesa e <strong>të</strong> hyrave.<br />
9.3.3. Investimet jo-infrastrukturore<br />
Planet e KUR-ve <strong>për</strong> investimet e vet-financuara në asetet që nuk i takojnë infrastrukturës janë shumë <strong>të</strong> dëshiruara edhe pse në krahasim me<br />
madhësi<strong>të</strong> e kompanive janë jo <strong>të</strong> mjaftueshme. Kjo shumë do <strong>të</strong> merret në konsidera<strong>të</strong> edhe në <strong>të</strong> ardhshmen <strong>për</strong> llogaritje <strong>të</strong> amortizimit dhe<br />
zhvlerësimit <strong>të</strong> tyre gradual. Shuma e planifikuar <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> shërbim në nivel <strong>të</strong> sektorit <strong>të</strong> kompanive <strong>të</strong> licencuar gja<strong>të</strong> vitit 2009 pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong><br />
337.800 € (investime vetanake), gja<strong>të</strong> vitit 2010 në shumë prej 627.000 € dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 në shumë prej 441.600 €. Kjo ësh<strong>të</strong> një ngritje e<br />
theksuar pasi që do <strong>të</strong> shpie në ngritjen e bazës materiale <strong>të</strong> kapitalit <strong>të</strong> kompanisë dhe me ke<strong>të</strong> edhe <strong>të</strong> ngarkimit <strong>të</strong> konsumatorëve <strong>për</strong><br />
shërbimet e ujërave <strong>të</strong> zeza <strong>për</strong>mes tarifës reale. Prandaj, DFT/ZRRUM do <strong>të</strong> monitorojë ngush<strong>të</strong> realizimin e projekteve <strong>të</strong> tilla dhe në rast <strong>të</strong><br />
mos realizimit <strong>të</strong> tyre do <strong>të</strong> merre masa <strong>për</strong> kompensim <strong>të</strong> konsumatorëve <strong>për</strong> pagesë <strong>të</strong> tarifës aktuale, nëse kompani<strong>të</strong> nuk i <strong>për</strong>mbushin<br />
obligimet e veta investive dhe kontraktuese në raport me konsumatorin.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
10. Vlera Rregullatore Kapitale dhe Kthimi në Kapital – Shërbimet e Ujërave <strong>të</strong> Zeza<br />
30<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Të dhënat <strong>për</strong> llogaritjen e vlerës VRRK dhe normën e kthimit në kapital <strong>për</strong> shërbimet e ujërave <strong>të</strong> zeza ësh<strong>të</strong> pasqyrua në tabelën e më<br />
poshtme dhe e njëjta ësh<strong>të</strong> llogari<strong>të</strong> si në vijim, ndërsa metodologjia e <strong>për</strong>dorur <strong>për</strong> <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>n ësh<strong>të</strong> sqaruar në Pikën 7. më lar<strong>të</strong>.<br />
Tabela 11. Vlera rregullatore e kapitalit dhe norma e kthimit në kapitalë<br />
Seksioni 2009 2010 2011<br />
€'000 €'000 €'000<br />
Vlera Rregullatore e Kapitalit 1 Janar 15,454.8 15,477.5 15,985.4<br />
Përshtatja e Infrastrukturës -29.0 339.6 786.7<br />
Përshtatja e Jo-Infrastrukturës 51.8 168.3 265.0<br />
Vlera Rregullatore e Kapitalit 31 Dhjetor 15,477.5 15,985.4 17,037.1<br />
Vlera Mesatare Rregullatore e Kapitalit 15,466.2 15,731.5 16,511.2<br />
Norma reale e kthimit 4% 4,0 4,0 4,0<br />
Kthimi në Vlerën Rregullatore <strong>të</strong> Kapitalit 618.6 629.3 660.4<br />
Kompani<strong>të</strong> e ujësjellësve dhe kanalizimeve do <strong>të</strong> inkasojnë shuma <strong>të</strong> konsiderueshme sipas normës së kthimit në kapital nga shërbimi i ujërave<br />
<strong>të</strong> zeza, prandaj kërkohet që <strong>të</strong> njëjtat <strong>të</strong> investohen <strong>për</strong> mirëmbajtje dhe zgjerim <strong>të</strong> këtij rrjeti dhe në <strong>për</strong>gjithësi <strong>për</strong> avancim <strong>të</strong> shërbimeve <strong>të</strong><br />
veta ndaj konsumatorëve që i shërben. Për <strong>të</strong> tri vitet kompani<strong>të</strong> do <strong>të</strong> kenë mjetet financiare nga ky burim në shumë prej 1.908.300 €.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
11. Kërkesa e <strong>të</strong> Hyrave – Shërbimet e Ujërave <strong>të</strong> Zeza<br />
31<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Në bazë <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> deklaruar nga KRU-<strong>të</strong> kemi konkluduar <strong>për</strong> shumën e mjeteve <strong>të</strong> kërkuara nga to, <strong>për</strong> vazhdim <strong>të</strong> veprimtarisë së tyre<br />
dhe zgjerimin e bazës materiale në asetet e tyre <strong>të</strong> financuara nga burimet e veta monetare.<br />
Kjo pasqyrë, pasqyron nevojën e <strong>për</strong>gjithshme <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra dhe mbulim <strong>të</strong>; shpenzimeve operative që kanë <strong>të</strong> bëjnë me shërbimin e<br />
mirëmbajtjeve kapitale (zëvendësim <strong>të</strong> infrastrukturës dhe koston aktuale <strong>të</strong> zhvlerësimit), si dhe normën e kthimit në VRRK`ë. Të njëjtat janë<br />
<strong>për</strong>shkruar te Pikat 9 dhe 10 <strong>të</strong> këtij shërbimi.<br />
Tabela 12. Kërkesat <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra nga shërbimi i ujërave <strong>të</strong> zeza<br />
Përbërësëve e kostosë së <strong>të</strong> hyrave Seksioni 2009 2010 2011<br />
€'000 €'000 €'000<br />
Shpenzimet Operative 9.2 1,568.0 1,638.9 1,689.6<br />
Mirëmbajtja Kapitale 303.6 285.1 577.0<br />
Zëvendësimi I infrastrukturës 9.3 87.8 66.0 348.8<br />
Kostoja aktuale e Zhvlerësimit 215.8 219.1 228.1<br />
Kthimi në VRRK 10 618.6 629.3 660.4<br />
Kërkesa e <strong>të</strong> ardhurave vjetore neto 2,490.2 2,553.2 2,927.0<br />
ZRRUM shpreson se kompani<strong>të</strong> do <strong>të</strong> rrisin shumen e mjeteve financiare <strong>për</strong> shërbimet që i ofrojnë nga viti në vit, me <strong>të</strong> cilat pritet <strong>të</strong> bëjnë një<br />
kthesë <strong>për</strong> mbulim substancial <strong>të</strong> shpenzimeve operative dhe <strong>të</strong> atyre <strong>të</strong> investimeve kapitale <strong>për</strong> projekte e <strong>për</strong>caktuara si prioritet <strong>për</strong> realizim<br />
<strong>të</strong> tyre.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
12. Kërkesa <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshme ( <strong>për</strong> <strong>të</strong> dy sektorët e shërbimeve)<br />
32<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kërkesa e <strong>për</strong>gjithshme e <strong>të</strong> hyrave në <strong>të</strong> cilën bazohen llogaritjet e <strong>tarifave</strong> ësh<strong>të</strong> shuma e kërkesave në <strong>të</strong> cilat hynë <strong>të</strong> hyrat e shërbimeve <strong>të</strong><br />
furnizimit me ujëra <strong>të</strong> bardha dhe shërbimeve <strong>për</strong> rrjetin e ujërave <strong>të</strong> zeza, <strong>të</strong> cilat janë pasqyrua në Tabela 13. Në kë<strong>të</strong> pasqyrë tabelore janë<br />
dhënë <strong>të</strong> gjithë zërat e shpenzimeve që pritet ti kenë kompani<strong>të</strong> dhe <strong>të</strong> cilat do <strong>të</strong> mbulohen nga tarifat e <strong>për</strong>caktuara sipas këtij procesi tariforë.<br />
Taksa e kyçjeve <strong>të</strong> reja nuk e ngarkon tarifën e shërbimeve <strong>të</strong> sistemeve <strong>të</strong> ujësjellësve dhe kanalizimeve <strong>të</strong> cilat i inkasojnë kompani<strong>të</strong> nga<br />
konsumatorët e rij, pasi që kjo shumë mblidhet nga taksat e kompanive si pagesë një hershme kyçje në rrjetin e shërbimeve <strong>të</strong> tyre.<br />
Tabela 13. Kërkesa <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyrat e <strong>për</strong>gjithshme <strong>të</strong> kompanive (<strong>të</strong> dy shërbimet)<br />
Përbërësit e <strong>për</strong>gjithshëm <strong>të</strong> kostos Seksioni 2009 2010 2011 2009 to 2011<br />
së <strong>të</strong> hyrave €'000 €'000 €'000 €'000<br />
Shpenzimet operative 15,421.3 16,184.0 16,506.6 48,111.8<br />
0.0<br />
Mirëmbajtja kapitale 4,425.5 4,554.5 5,132.0 14,112.0<br />
Zëvendësimi I Infrastrukturës 738.2 812.5 1,272.4 2,823.0<br />
Kosotoja Aktuale e Zhvlerësimit 3,687.4 3,742.1 3,859.6 11,289.0<br />
Kthimi në VRRK 2,239.0 2,238.2 2,260.2 6,737.4<br />
Kërkesat e <strong>të</strong> ardhurave vjetore neto 12.1 22,085.8 22,976.7 23,898.7 68,961.2<br />
Inkasimet e parashikuara nga tarifat 13 19,053.2 22,487.4 25,840.9 67,381.5<br />
Përshtatja (Smoothing-shprehje Angleze) 12.2 (3,032.6) (489.3) 1,942.1 (1,579.7)<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
12.1. Kërkesa e <strong>të</strong> Hyrave Neto<br />
33<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kërkesa <strong>për</strong> <strong>të</strong> hyra vjetore neto në<strong>për</strong> kompani ka tendencë ngritje nga vitit në vit gja<strong>të</strong> periudhës së shikuar 2009 deri në fund <strong>të</strong> vitit 2011 e<br />
cila ndërlidhet edhe me ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimeve <strong>të</strong> këtij grupimi <strong>të</strong> aktivitetit biznisorë. Kjo nënkupton eliminimin e disa mangësive që e<br />
kanë <strong>për</strong>cjellë sektorin, diku ma shumë e diku ma pak, nga <strong>të</strong> cilat mund <strong>të</strong> numërohen; humbjet e ujit çfarëdo qofshin ato, shkalla jo e<br />
kënaqshme e inkasimit etj.<br />
Rritjen e masës së <strong>të</strong> hyrave <strong>të</strong> pritshme e ka mundësua edhe kalimi në sistemin e rij tariforë ku <strong>për</strong>veç; mbulimit <strong>të</strong> shpenzimeve operative, një<br />
pjesë <strong>të</strong> llogarive <strong>të</strong> arkëtueshëme <strong>të</strong> pa-mbledhshëme janë konsideruar si shpenzim, sikurse që janë marrë parasysh edhe kategori <strong>të</strong> reja<br />
ekonomike sikurse janë; (i) shumat e investimeve kapitale <strong>të</strong> planifikuara <strong>për</strong> projektet e caktuara <strong>të</strong> infrastrukturës, (ii) marrjen në konsidera<strong>të</strong><br />
<strong>të</strong> shkalles vjetore <strong>të</strong> amortizimit <strong>për</strong> asetet jo-infrastrukturore, (iii) <strong>për</strong>caktimin e VRRK-ës, (iv) marrjen në konsidera<strong>të</strong> <strong>të</strong> NKK etj., <strong>të</strong> gjitha<br />
këto i kanë ngarkua tarifat e këtij procesi tariforë.<br />
12.2. Procesi i Përshtatjes (‘smoothing’)<br />
Me qëllim <strong>të</strong> shmangies së ngritjeve <strong>të</strong> larta <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> gja<strong>të</strong> vitit <strong>të</strong> parë tariforë 2009 e njohur si e ashtuquajtura “goditje e <strong>tarifave</strong>”,<br />
DFT/ZRRUM ka <strong>për</strong>shtatur tarifat, në mënyrë që ato <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> ekuilibruara <strong>për</strong> konsumatorët gja<strong>të</strong> vlefshmërisë së tyre, nga viti 2009 deri<br />
në fund <strong>të</strong> vitit 2011. Ky proces matematikor e rregullon balancimin e tarifës gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong> ardhshme tarifore <strong>për</strong> <strong>të</strong> mënjanua shokun e<br />
ngritjes së <strong>tarifave</strong> që në vitin e parë tariforë.<br />
13. Përmbledhje e Tarifave<br />
Përmbledhja e hollësishme e <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuar <strong>për</strong> periudhën tre-vjeçare 2009 deri 2011 gjendet në Tabelën 14. Kjo gjithashtu tregon rritjen<br />
e <strong>për</strong>qindjes në nivelet aktuale <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> dhe <strong>për</strong> secilin vit <strong>të</strong> ardhshëm. Duhet <strong>të</strong> mbahet mend që <strong>të</strong> gjitha shifrat në llogaritjen e <strong>tarifave</strong><br />
janë <strong>të</strong> shprehura në tarifat e mesit <strong>të</strong> vitit 2008 dhe do <strong>të</strong> mund <strong>të</strong> merren në konsidera<strong>të</strong> <strong>për</strong> ngritje <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> secilin vit nga viti 2009<br />
sipas inflacionit në Kosovë.<br />
Prej KRUve kërkohet <strong>të</strong> menaxhojnë implikimet e rrjedhjes shtesë <strong>të</strong> shumave <strong>të</strong> parasë. Rrjedhja totale e parasë nga inkasimet gja<strong>të</strong> periudhës<br />
trevjeçare ësh<strong>të</strong> më e ulët <strong>për</strong> (2.2%) se kërkesa e <strong>të</strong> hyrave, parimisht <strong>për</strong> shkak se tarifat duhet <strong>të</strong> rrumbullakohen deri te centi i afërt i plo<strong>të</strong> si<br />
dhe një pjesa tje<strong>të</strong>r e <strong>të</strong> hyrave llogaritet <strong>të</strong> inkasohen edhe nga shërbimet që i bënë KUR “Mitrovica” Sh. A.. Mitrovicë <strong>për</strong> furnizim <strong>të</strong> pjesës<br />
veriore <strong>të</strong> qytetit.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Tabela Nr. 14.Pasqyrat e <strong>tarifave</strong> mesatare <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara <strong>për</strong> vitet 2009, 2010 dhe 2011<br />
34<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Mesataria e tariafve <strong>të</strong> sektorit në vend 2008 2009<br />
Mesatarija e tarifava në<strong>për</strong> vite<br />
2010 2011<br />
€ € Ngritje në € Ngritje në € Ngritje në<br />
Seksioni % % %<br />
Tarifat e Ujit - Sh<strong>të</strong>piak<br />
Tarifat fikse <strong>për</strong> muaj 1.00 1.00 0.00% 1.00 0.00% 1.00 0.00%<br />
Tarifat Volumetrike në m3 0.23 0.25 9.94% 0.27 5.65% 0.28 4.81%<br />
Tarifat e Ujit Jo - Sh<strong>të</strong>piak<br />
Tarifat fikse <strong>për</strong> muaj 2.71 3.00 10.53% 3.00 0.00% 3.00 0.00%<br />
Tarifat Volumetrike në m3 0.53 0.58 9.43% 0.61 5.17% 0.64 4.34%<br />
Tarifat e Ujrave <strong>të</strong> Zeza - Sh<strong>të</strong>piak<br />
Tarifat Volumetrike në m3 0.05 0.06 10.81% 0.06 -2.44% 0.06 5.00%<br />
Tarifat e Ujrave <strong>të</strong> Zeza Jo - Sh<strong>të</strong>piak<br />
Tarifat Volumetrike në m3 0.06 0.10 75.00% 0.11 7.14% 0.12 10.67%<br />
Tarifat e Kombinuara - Sh<strong>të</strong>piak 13.1<br />
Tarifat fikse <strong>për</strong> muaj 1.00 1.00 0.00% 1.00 0.00% 1.00 0.00%<br />
Tarifat Volumetrike në m3 0.28 0.31 10.10% 0.32 4.13% 0.34 4.85%<br />
Tarifat e Kombinuara Jo - Sh<strong>të</strong>piak 13.2<br />
Tarifat fikse <strong>për</strong> muaj 2.71 3.00 10.53% 3.00 0.00% 3.00 0.00%<br />
Tarifat Volumetrike në m3 0.59 0.68 15.82% 0.72 5.46% 0.76 5.29%<br />
Faturimi mesatar mujor <strong>për</strong> ujë <strong>për</strong> konsumatorët sh<strong>të</strong>piakë 13.3 5.72 6.62 15.75% 6.98 5.43% 7.38 5.84%<br />
Faturimi mesatar mujor <strong>për</strong> ujë dhe ujëra <strong>të</strong> zeza <strong>për</strong> konsumatorët sh<strong>të</strong>piakë 13.4 6.79 7.78 14.51% 8.21 5.51% 8.68 5.80%<br />
Faturimi mesatar mujor <strong>për</strong> ujë <strong>për</strong> konsumatorët jo-sh<strong>të</strong>piakë 13.5 14.63 16.69 14.05% 17.60 5.45% 18.47 4.96%<br />
Faturimi mesatar mujor <strong>për</strong> ujë dhe ujëra <strong>të</strong> zeza <strong>për</strong> konsumatorët jo-sh<strong>të</strong>piakë 13.6 16.44 20.08 22.11% 21.39 6.53% 22.74 6.28%<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
13.1. Tarifa e kombinuar <strong>për</strong> kategori<strong>të</strong> e konsumatorëve sh<strong>të</strong>piakë<br />
35<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Tarifa fikse mujore ka mbet e pa ndryshuar që nga fillim vitit 2006 kur ësh<strong>të</strong> fut si kategori tarifore e cila do <strong>të</strong> mbetet e njëj<strong>të</strong> edhe <strong>për</strong> tri vitet e<br />
ardhshme, me qëllim që <strong>të</strong> <strong>për</strong>fitojnë konsumatorët me konsum <strong>të</strong> ulët <strong>të</strong> ujit. Tarifa mesatare volumetrike në nivel <strong>të</strong> sektorit ësh<strong>të</strong> ngrit gja<strong>të</strong><br />
vitit 2009 <strong>për</strong> 10,10% në krahasim me vitin 2008, gja<strong>të</strong> vitit 2010 <strong>të</strong> njëjtat ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 4,13% në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011<br />
tarifat e këtilla janë ngri<strong>të</strong> <strong>për</strong> 4,85% në krahasim me tarifën e vitit 2010.<br />
Korrigjimi eventual i <strong>tarifave</strong> ekzistuese mund <strong>të</strong> bëhet në rastet kur paraqiten rrethana rënduese në afarizmin e kompanive ose ato ndërlidhen<br />
me shkallen e inflacionit <strong>të</strong> vendit <strong>për</strong> vitin e caktuar. Ky ri-balancimi i <strong>tarifave</strong> duhet <strong>të</strong> ndodh me që tarifat sak<strong>të</strong>sisht duhet <strong>të</strong> reflektojnë<br />
kostot e vërteta te <strong>të</strong> dy bizneseve ekzistuese.<br />
13.2. Tarifa e kombinuar (ujësjellës dhe kanalizimi)– jo-sh<strong>të</strong>piake<br />
Këto tarifa tregojnë karakteristika <strong>të</strong> njëjta si <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> sh<strong>të</strong>piakëve, por rritja e <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> shërbimeve <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza ësh<strong>të</strong> ma e lar<strong>të</strong> ,<br />
nisur nga baza ma e ulët dhe <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> arsye rezultojnë me tarifa ma <strong>të</strong> ngritura se te shërbimet e konsumatorëve sh<strong>të</strong>piakë. Tarifat e shërbimit<br />
<strong>të</strong> ujësjellësit janë ngri<strong>të</strong> ma pak në kë<strong>të</strong> rast, se ato <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza shprehur në <strong>për</strong>qindje, këto <strong>të</strong> dhëna janë pasqyrua edhe në<br />
Tabelën nr. 14.. Tarifat mesatare volumetrike <strong>të</strong> vitit 2009 janë ngri<strong>të</strong> <strong>për</strong> 15,82% në krahasim me tarifat e vitit 2008, ato <strong>të</strong> vitit 2010 <strong>për</strong> 5,46%<br />
në krahasim me vitin 2009 dhe ato <strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 5,29% në krahasim me tarifat e vitit 2010.<br />
Edhe këtu mund <strong>të</strong> vije në shprehje korrigjimi i <strong>tarifave</strong> në rastet e caktuar, <strong>për</strong>shkrimi <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> ësh<strong>të</strong> dhënë në pikën 1.3.1.<br />
13.3. Faturimi mesatar i ujit – te sh<strong>të</strong>piakët<br />
Faturimi mesatarë i ujit te sh<strong>të</strong>piakët do <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> ngritje <strong>për</strong> 15,75% gja<strong>të</strong> vitit 2009 në krahasim me vitin 2008, ndërsa gjate vitit 2010 <strong>për</strong> 5,43%<br />
në krahasim me vitin 2009 dhe ato <strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 5,84% në krahasim me vitin 2010.<br />
13.4. Faturimi mesatar i ujërave <strong>të</strong> zeza – sh<strong>të</strong>piakët<br />
Faturimi mesatarë i ujërave <strong>të</strong> zeza te konsumatorët sh<strong>të</strong>piakë do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 14,51% gja<strong>të</strong> vitit 2009 në krahasim me vitin 2008, <strong>për</strong> vitin<br />
2010 faturimi do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 5,51% në krahasim me vitin 2009 dhe <strong>për</strong> vitin 2011 faturimi mesatarë <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> shërbim do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 5,80%<br />
në krahasim me faturimet e vitit 2010. Arsyet e ngritjes së shumave <strong>të</strong> faturimit te kjo kategori e konsumatorëve janë dhënë te pika 13.2.<br />
13.5. Faturimi i ujit <strong>të</strong> jo-sh<strong>të</strong>piakëve<br />
Faturimi mesatarë i ujit te jo-sh<strong>të</strong>piakët do <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> ngritje me <strong>të</strong> ulëta në krahasim me shërbimin e ujërave <strong>të</strong> zeza te kjo kategori e<br />
konsumatorëve dhe ato do <strong>të</strong> sillen nga 14,05% gja<strong>të</strong> vitit 2009 në krahasim me vitin 2008, gja<strong>të</strong> vitit 2010 e njëjta do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t 5,45% në<br />
krahasim me vitin 2009, duke u ngri<strong>të</strong> në vitin 2011 <strong>për</strong> 4,96% në krahasim me vitin 2010.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
13.6. Faturimi <strong>për</strong> ujërat e zeza <strong>për</strong> jo-sh<strong>të</strong>piakët<br />
36<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Faturimi mesatar <strong>për</strong> ujëra <strong>të</strong> zeza te konsumatorët jo-sh<strong>të</strong>piak do ke<strong>të</strong> një ngritje nga 22,11% gja<strong>të</strong> vitit 2009 në krahasim me vitin 2008, gja<strong>të</strong><br />
vitit 2010 <strong>për</strong> 6,53% në krahasim me vitin 2009 dhe <strong>për</strong> 6,28% <strong>për</strong> vitin 2011 në krahasim me vitin 2010.<br />
13.7. Faturimi i Kombinuar Mesatare <strong>për</strong> Konsumatorët Jo-sh<strong>të</strong>piak<br />
Faturimi i kombinuar mesatare <strong>për</strong> konsumatorët jo-sh<strong>të</strong>piak ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>shkruar te pika 1.3.2.<br />
Edhe në kë<strong>të</strong> rast duhet <strong>të</strong> mbahet mend që rritja e fundit e <strong>tarifave</strong> ka qenë në fillim <strong>të</strong> vitit 2006 me <strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> rastit <strong>të</strong> kompanisë në<br />
Prizren dhe Pejë ku janë bërë disa ngritje simbolike <strong>për</strong> ekuilibrim <strong>të</strong> shpenzimeve me <strong>të</strong> hyrat. Ngritja e <strong>tarifave</strong> sipas këtij cikli tariforë mbulon<br />
periudhën e plo<strong>të</strong> trevjeçare dhe ësh<strong>të</strong> ç`faquar si nevojë e domosdoshme duke marrë parasysh ngritjen e nivelit <strong>të</strong> rentabilitetit <strong>të</strong> kompanive,<br />
i cili nivel ësh<strong>të</strong> i ndërlidhur me investime e domosdoshme në kë<strong>të</strong> sektor.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
14. Efiçenca e inkasimit<br />
37<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Efiçenca e inkasimit ësh<strong>të</strong> një prej dy caqeve më <strong>të</strong> rëndësishme në <strong>për</strong>formancën komerciale <strong>të</strong> sektorit <strong>të</strong> ujit dhe tjetri ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>ballja me<br />
UPF-ën <strong>për</strong> <strong>të</strong> cilin mund <strong>të</strong> shikoni Pikën 6.1.3 më lar<strong>të</strong>. Efiçenca mund <strong>të</strong> vlerësohet në nivel <strong>të</strong> <strong>të</strong>rë kompanisë <strong>për</strong> kategori <strong>të</strong> caktuar <strong>të</strong><br />
konsumatorëve pasi që faturat e furnizimit <strong>të</strong> ujit dhe shërbimeve <strong>të</strong> ujërave <strong>të</strong> zeza pasqyrohen si <strong>të</strong> <strong>për</strong>bashkëta në një faturë dhe si rezultat i<br />
kësaj fitojmë tarifën volumetrike. Caqet <strong>për</strong> periudhën shqyrtuese janë <strong>të</strong> paraqitura dhe shqyrtuara më posh<strong>të</strong><br />
Tabela 15. Pasqyra e efiqiencës së inkasimit në nivel te sektorit per kompani<strong>të</strong> e licencuara<br />
Të dhënat financiare <strong>të</strong> pasqyruara n<strong>për</strong> vite<br />
2009 2010 2011<br />
Të dhënat e faturimi dhe inkasimit <strong>të</strong> sektorit 2007 2008 2009 2010 2011 Vendimet Vendimet Vendimet<br />
Section Aktuale Parashikuara Planifikuara Planifikuara Planifikuara e ZRRUM e ZRRUM e ZRRUM<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
Faturimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
Tarifa Fikse 1,953.3 2,086.6 2,172.8 2,243.8 2,307.1 2,172.8 2,243.8 2,307.1<br />
Tarifa Volumetrike e Ujit 9,536.4 10,089.9 12,859.3 14,360.1 15,948.2 12,859.3 14,360.1 15,948.2<br />
Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza 1,550.1 1,674.6 1,758.7 2,152.7 2,393.1 1,758.7 2,152.7 2,393.1<br />
Faturimi total Sh<strong>të</strong>piak 13,039.8 13,851.1 16,790.9 18,756.7 20,648.4 16,790.9 18,756.7 20,648.4<br />
Faturimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
Tarifa Fikse 707.6 779.7 943.3 993.6 1,029.9 943.3 993.6 1,029.9<br />
Tarifa Volumetrike e Ujit 5,951.6 6,280.7 7,587.1 8,540.2 9,565.2 7,587.1 8,540.2 9,565.2<br />
Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza 420.8 455.7 910.3 1,119.2 1,311.1 910.3 1,119.2 1,311.1<br />
Faturimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak 7,080.0 7,516.1 9,440.7 10,653.0 11,906.1 9,440.7 10,653.0 11,906.1<br />
FATURIMI TOTAL 20,120 21,367 26,232 29,410 32,555 26,231.5 29,409.6 32,554.5<br />
Shkalla e Inkasimit Sh<strong>të</strong>piak 6,599.9 8,113.7 10,840.1 12,929.1 14,912.5 10,840 12,929 14,957<br />
Shkalla e Inkasimit Jo-Sh<strong>të</strong>piak 5,765.0 5,982.7 7,909.0 9,274.2 10,661.7 7,982 9,337 10,738<br />
INKASIMI TOTAL 12,365.0 14,096.5 18,749.1 22,203.2 25,574.2 18,822.4 22,266.4 25,695.1<br />
Përqindja e Inkasimit sh<strong>të</strong>piak 50.6% 58.6% 64.6% 68.9% 72.2% 64.6% 68.9% 72.4%<br />
Përqindja e Inkasimit Jo-sh<strong>të</strong>piak 81.4% 79.6% 83.8% 87.1% 89.5% 84.6% 87.7% 90.2%<br />
% totale e inkasimit <strong>për</strong> <strong>të</strong> dy grupet e konsumat. 14.1 61.5% 66.0% 71.5% 75.5% 78.6% 71.8% 75.7% 78.9%<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
14.1. Efiçienca inkasimit në total<br />
38<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
DFT/ZRRUM ka vlerësuar ndaras performancën <strong>për</strong> konsumatorët sh<strong>të</strong>piak dhe jo-sh<strong>të</strong>piak pasi që ësh<strong>të</strong> me rëndësi <strong>të</strong> shihen trendët e këtyre<br />
dy grupimeve <strong>të</strong> konsumatorëve, por komenti i njëj<strong>të</strong> <strong>për</strong>doret <strong>për</strong> <strong>të</strong> dyja raste. ZRRUM-i mendon se caqet e vendosura nga ofruesit e<br />
shërbimeve e <strong>të</strong> miratuara nga ky rregullatorë janë mjaft sfiduese dhe shpresëdhënëse <strong>për</strong> tu <strong>për</strong>mbushë.<br />
Me <strong>për</strong>mirësimin e shkallës së inkasimit sipas projeksioneve <strong>të</strong> planifikimit <strong>të</strong> kompanive do <strong>të</strong> krijohen mundësi ma <strong>të</strong> mira <strong>për</strong> ve<strong>të</strong>qëndrueshmëri<br />
financiare <strong>të</strong> tyre dhe krijim <strong>të</strong> kushteve <strong>për</strong> investime ma <strong>të</strong> mëdha nga burimet vetanake dhe me kë<strong>të</strong> edhe në ngritjen e nivelit<br />
<strong>të</strong> shërbimeve <strong>për</strong> konsumatorët e shërbyer.<br />
Përqindja e shkallës së inkasimit te konsumatorët sh<strong>të</strong>piakë pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t graduale nga 50.6% sa ësh<strong>të</strong> mesatarja te ky grupim i<br />
konsumatorëve në fund <strong>të</strong> vitit 2007 ajo në fund <strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> arrij në 72.4%, qe mund <strong>të</strong> thuhet se do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> një ngritje e theksuar. Ndërsa<br />
te kategoria e konsumatorëve jo-sh<strong>të</strong>piakë kjo ngritje do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> edhe ma e theksuar dhe nga 81.4% sa ishte në vitin 2007 e njëjta pritet <strong>të</strong> arrijë<br />
në 90.2% në fund <strong>të</strong> vitit 2011.<br />
15. Përmbledhje Financiare<br />
15.1. Rrjedhja e parasë<br />
Projeksioni i pritshëm i rrjedhjes së parasë <strong>për</strong> tri vite e ardhshme tarifore; 2009, 2010 dhe 2011 ësh<strong>të</strong> paraqitur më posh<strong>të</strong> (Tabela 16). Të<br />
njëjtat janë bazua në planet afatmesme <strong>të</strong> KRU-ve <strong>të</strong> cilat i janë ofrua ZRRUM dhe nga <strong>të</strong> cilat kanë dalë <strong>të</strong> dhënat financiare <strong>të</strong> pritshme nga<br />
rrjedhja e parave <strong>të</strong> gatshme. Caqet e <strong>për</strong>caktuara janë reale nëse plo<strong>të</strong>sohen synimet e palëve <strong>të</strong> ndërlidhura <strong>të</strong> këtij procesi.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
39<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Tabela 16. Pasqyra e <strong>për</strong>mbledhjes financiare <strong>të</strong> rrjedhjes së parasë<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Të dhënat financiare Vendimet Vendimet Vendimet<br />
Seksioni Aktuale Parashikuar e ZRRUM e ZRRUM e ZRRUM<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
Faturimet<br />
Sh<strong>të</strong>piak 13,039.8 13,851.1 16,790.9 18,756.7 20,648.4<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak 7,080.0 7,516.1 9,440.7 10,653.0 11,906.1<br />
FATURIMET TOTALE 15.1.1 20,119.7 21,367.2 26,231.5 29,409.6 32,554.5<br />
Inkasimi<br />
Sh<strong>të</strong>piak 6,599.9 8,113.7 10,840.1 12,929.1 14,957.5<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak 5,765.0 5,982.7 7,982.3 9,337.3 10,737.6<br />
INKASIMET TOTALE 15.1.2 12,365.0 14,096.5 18,822.4 22,266.4 25,695.1<br />
Taksat e kyqjes n/a n/a 1,140.4 1,064.4 673.4<br />
Grantet n/a n/a 33,590.6 43,697.4 40,574.2<br />
RRJEDHA TOTALE E PARASË n/a n/a 53,553.4 67,028.2 66,942.6<br />
Shpenzimet direkte operative 13,139.6 13,922.4 15,421.3 16,184.0 16,506.6<br />
Zëvendësimi I Infrastrukturës n/a n/a 5,398.6 6,163.7 6,381.0<br />
Zgjerimi I Infrastrukturës n/a n/a 13,268.3 14,490.0 13,688.8<br />
Investimet në Jo-Infrastrukturë n/a n/a 22,141.8 30,450.2 28,810.1<br />
RRJEDHA NETO E PARASË n/a n/a (2,676.5) (259.7) 1,556.1<br />
RRJEDHA NETO KUMULATIVE E PARASË 15.1.3 n/a n/a (2,676.5) (2,936.2) (1,380.1)<br />
Norma e Punës 15.1.4 1.53 1.53 1.70 1.82 1.97<br />
Norma Mbulimit <strong>të</strong> Punës 15.1.5 0.94 1.01 1.22 1.38 1.56<br />
15.1.1. Faturimi Total<br />
Shuma e faturimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>gjithshëm planifikohet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t deri 61.80% në mes 2007 dhe 2011. Kjo ngritje ësh<strong>të</strong> funksion i zgjerimit <strong>të</strong><br />
kapaciteteve prodhuese <strong>të</strong> sistemeve <strong>të</strong> ujësjellësve, pritjeve <strong>për</strong> zvogëlimi <strong>të</strong> humbjeve teknike dhe komerciale, ngritjen e <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> ujit në<br />
<strong>të</strong>rë sistemin e ujësjellësve dhe kanalizimeve etj. Projektet e investive pritet <strong>të</strong> realizohen, duke fillua nga burimet, trajtimet dhe sh<strong>për</strong>ndarjet e<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
sistemeve <strong>të</strong> ujit. Këto investime do <strong>të</strong> jenë si rezultat i sigurimit <strong>të</strong> mjeteve financiare nga dy burime financimi, dhe a<strong>të</strong>: vetanake dhe<br />
kryesisht atyre <strong>të</strong> donatorëve <strong>të</strong> supozuar gja<strong>të</strong> <strong>të</strong>rë periudhës ekzistuese tarifore.<br />
Inkasimi total planifikohet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 107.81% gja<strong>të</strong> periudhës së njëj<strong>të</strong> si rezultat i rritjes së efiçiencës së inkasimit mbi dhe nën zgjerimin e<br />
sistemit <strong>të</strong> rrjetit <strong>të</strong> ujësjellësit dhe zvogëlimit <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> pa faturuar.<br />
15.1.2. Rrjedhja kumulative neto e parasë<br />
Rrjedhja negative kumulative e parasë ësh<strong>të</strong> pjesërisht <strong>për</strong> shkak te KUR “Mitrovica” Sh. A. Mitrovicë e cila e furnizon pjesën Veriore <strong>të</strong> Qytetit<br />
<strong>të</strong> Mitrovicës <strong>të</strong> cilës i <strong>për</strong>caktohet tarifa me një proces tje<strong>të</strong>r tariforë i cili nuk ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>fshi në kë<strong>të</strong> raporte dhe pjesërisht edhe <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong><br />
<strong>për</strong>shtatjeve që janë bërë te disa grupime <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong>.<br />
Sikurse kemi theksuar edhe ma parë, këto <strong>për</strong>shtatje janë bërë me qellim <strong>të</strong> shmangies së goditjeve (ngritjeve <strong>të</strong> larta tarifore) tarifore dhe<br />
pjesërisht <strong>të</strong> ndikimit komulativë <strong>të</strong> arritjes së niveleve <strong>të</strong> larta <strong>të</strong> performancës mbi UPF`ën dhe efiçiencën e inkasimit.<br />
15.1.3. Norma e punës<br />
Norma e punës ësh<strong>të</strong> si rezultat i raportit <strong>të</strong> shumës së <strong>për</strong>gjithshme <strong>të</strong> faturimit dhe shumës së <strong>për</strong>gjithshme <strong>të</strong> shpenzimeve direkte operative<br />
e cila në vitin 2007 në nivel <strong>të</strong> sektorit ka qenë 1,53 dhe e njëjta pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t në vitin 2011 në 1,97. Ky tregues tregon <strong>për</strong> efektet e pritshme<br />
<strong>të</strong> këtij treguesi i cili mund <strong>të</strong> cilësohet si shumë inkurajues <strong>për</strong> kompani<strong>të</strong> dhe sektorin në <strong>për</strong>gjithësi.<br />
15.1.4. Norma e mbulimit <strong>të</strong> punës<br />
Norma e mbulimit <strong>të</strong> punës ësh<strong>të</strong> si rezultat i raportit <strong>të</strong> shumës së <strong>për</strong>gjithshme <strong>të</strong> inkasimit dhe shumës së <strong>për</strong>gjithshme <strong>të</strong> shpenzimeve<br />
direkte operative e cila në vitin 2007 në nivel <strong>të</strong> sektorit ka qenë 0,94 dhe e njëjta pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t në vitin 2011 në 1,56. Ky tregues tregon <strong>për</strong><br />
efektet e pritshme <strong>të</strong> këtij treguesi i cili mund <strong>të</strong> cilësohet si shumë inkurajues <strong>për</strong> kompani<strong>të</strong> dhe sektorin në <strong>për</strong>gjithësi.<br />
15.2. Efiçienca e <strong>për</strong>gjithshme komerciale<br />
Ky ësh<strong>të</strong> një vlerësim i <strong>për</strong>qindjes së ujit <strong>të</strong> prodhuar i cili së fundi duhet <strong>të</strong> kthehet në para. Ajo llogaritet si produkt i efiçiencës së faturimit,<br />
(reduktimit <strong>të</strong> sasisë së UPF-ës) dhe efiçiencës së inkasimit, si në vijim:<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
20.62 % 26.62 % 32.16 % 36.83 % 40.06 %<br />
40<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Nëse arrihen <strong>për</strong>mirësimet e sektorit nga 20.62% sa ka qenë në vitin 2007 dhe e njëjta arrin deri në 40.06% në fund <strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> paraqi<strong>të</strong><br />
një progres shumë i dukshëm <strong>për</strong> <strong>të</strong>rë sektorin në <strong>të</strong> cilin do <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> një <strong>për</strong>fitim edhe ma <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> te çdo njërën prej kompanive <strong>të</strong> këtij sistemi.<br />
16. Kushtet financiare <strong>të</strong> kompanive<br />
Kompani<strong>të</strong> kanë projektuar norma <strong>të</strong> arsyeshme <strong>të</strong> mbulimit <strong>të</strong> punës e cila në nivel <strong>të</strong> sektorit në vitin 2007 ka qenë 0.99 dhe pritet <strong>të</strong> arrij në<br />
1.61 në fund <strong>të</strong> vitit 2011. Nëse ky tregues arrin nivelin e planifikuar në fund <strong>të</strong> periudhës së vlefshmërisë së këtyre <strong>tarifave</strong> do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> një<br />
<strong>për</strong>mirësim i dukshme që do t’i mundësojë formimin e disa fondeve shtesë <strong>për</strong> financim <strong>të</strong> planeve modeste investive nga mjetet vetanake <strong>të</strong><br />
financimit. Caqet e <strong>për</strong>caktuara janë sfiduese dhe paraqesin rrezik nëse nuk arrijmë <strong>për</strong>mirësimet e duhura në performancën financiare <strong>të</strong><br />
planifikuar, <strong>të</strong> cilat në vete kanë këto <strong>për</strong>mirësime; ngritjen e dukshme <strong>të</strong> ujit <strong>të</strong> faturuar, zvogëlimin e sasisë së humbjes së ujit dhe ngritjen e<br />
shkallës së inkasimit në lar<strong>të</strong>sinë e paraparë.<br />
17. Çështjet rregullatore që duhet <strong>të</strong> monitorohen<br />
ZRRUM-i ka shprehur shqe<strong>të</strong>simet dhe pakënaqësinë e vet edhe më lar<strong>të</strong> dhe në dokumentet tjera <strong>të</strong> shkruara e që kanë <strong>të</strong> bëjnë me kë<strong>të</strong><br />
çështje. Shqe<strong>të</strong>simet e ngritura nga DFT/ZRRUM do <strong>të</strong> monitorohen ngush<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> tre viteve <strong>të</strong> ardhshme e kjo ka <strong>të</strong> bëjë posaçërisht me efektet<br />
që do <strong>të</strong> dalin nga ky dokument <strong>për</strong>fundimtarë i këtij procesi <strong>të</strong> udhëhequr. Disa nga treguesit që do <strong>të</strong> monitorohen do <strong>të</strong> jenë:<br />
• Af<strong>të</strong>sia e shtimit <strong>të</strong> numrit <strong>të</strong> konsumatorëve <strong>të</strong> rij, vëllimet e ujit <strong>të</strong> prodhuar dhe faturuar dhe monitorimi i tyre i ngush<strong>të</strong>,<br />
• Aplikimin dhe mirëmbajtjen e kontabilitetit rregullator, regjistrimin e ndarë <strong>të</strong> shërbimeve <strong>për</strong> ujë, ujëra <strong>të</strong> zeza dhe investime etj.,<br />
• Arritjen e progresit <strong>të</strong> dukshëm <strong>të</strong> deklaruar <strong>për</strong> zvogëlim <strong>të</strong> sasisë së UPF-ës dhe caqet e efiçiencës së inkasimit,<br />
• Formulimi i sakët (deri 31 Dhjetor 2008) i planeve <strong>të</strong> investimeve që do <strong>të</strong> financohen me mjetet e grumbulluara nga shkalla e kostove<br />
aktuale <strong>të</strong> amortizimit (Pikat 6.3.3 dhe 9.3.3 më lar<strong>të</strong>)<br />
• Realizimin e <strong>të</strong> gjitha planeve investive gja<strong>të</strong> periudhës afat mesme 2009-2011.<br />
18. Falënderimet<br />
DFT/ZRRUM dëshirojnë <strong>të</strong> falënderojnë drejtorët dhe stafin e KRU-ve <strong>për</strong> bashkëpunim në <strong>procesin</strong> e konsultimit <strong>për</strong> tarifa dhe shpresojmë që<br />
ky bashkëpunim <strong>të</strong> vazhdojë dhe <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t në nivele më <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> në vitet e ardhshme.<br />
41<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
SHTOJCA 1: TË DHËNAT OPERATIVE, FINANCIARE DHE INVESTIVE PËR KRU<br />
42<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT<br />
43<br />
“PRISHTINA” Sh.A.<br />
Në kuadër <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit <strong>të</strong> KUR “Prishtina” Sh. A. Prishtinë, veprojnë si <strong>të</strong>rësi unike edhe ish sistemet e<br />
ndërmarrjeve <strong>të</strong> ujësjellësve dhe kanalizimeve <strong>të</strong> qendrave komunale <strong>të</strong> Podujevës, Fushë Kosovës, Lipjanit, Shtimes, Kastriotit dhe<br />
Drenasit.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1. Pasqyra e <strong>të</strong> dhënave kryesore operative financiare <strong>të</strong> KUR”Prishtina” Sh. A. Prishtinë<br />
<strong>për</strong> vitet 2007-2011<br />
Në kë<strong>të</strong> pasqyrë janë prezantua <strong>të</strong> dhënat kryesore operativo-financiare sipas ROFK-ës, <strong>të</strong> raportuara nga kompania në ZRRUM gja<strong>të</strong> viteve 2007 dhe<br />
2008 (viti 2008 nuk ësh<strong>të</strong> i verifikuar dhe konsoliduar ende) dhe <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> planifikuara dhe aprovuara nga DFT-ja <strong>për</strong> vitet 2009, 2010 dhe 2011.<br />
Treguesit e pasqyruar janë me peshë kryesore dhe nga <strong>për</strong>mbushja e tyre do <strong>të</strong> varet efiqienca dhe <strong>për</strong>formanca e <strong>të</strong>rë kompanisë. Kjo nuk nënkupton<br />
edhe zvogëlimin e peshës edhe <strong>të</strong> treguesve <strong>të</strong> tjerë që e <strong>për</strong>bëjnë afarizmin e një subjekti ekonomikë.<br />
Tabela Nr.1a. Të dhënat kryesore operativo-financiare <strong>për</strong> vitet 2007 - 2011<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1 Prodhimi i Ujit m 3 42,918,787 40,832,446 44,628,000 45,720,000 46,860,000<br />
2 Humbjet e Ujit m 3 Nr. Tregusit <strong>për</strong> <strong>të</strong> dhënat vjetore<br />
Njësia<br />
Të dhënat <strong>për</strong>mbyllse sipas ROFK-ës Vitet<br />
21,966,437 18,978,558 19,971,030 19,011,900 18,158,250<br />
3 Humbjet e Ujit % 51% 46% 45% 42% 39%<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
Faturimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
4.1 Tarifa Fikse € 759,918<br />
4.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 5,769,731<br />
4.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 490,427<br />
Faturimi total Sh<strong>të</strong>piak € 5,468,777 5,429,129 7,020,076<br />
Faturimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
5.1 Tarifa Fikse € 247,302<br />
5.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 3,905,664<br />
5.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 322,760<br />
Faturimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 3,250,235 3,718,643 4,475,726<br />
Gjihsej Faturimi (4+5)<br />
8,719,011 9,147,772 11,495,802<br />
Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
6.1 Tarifa Fikse € 486,348<br />
6.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 3,692,628<br />
6.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 313,873<br />
Inkasimi total Sh<strong>të</strong>piak € 2,573,022 2,718,305 4,492,849<br />
Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
7.1 Tarifa Fikse € 210,207<br />
7.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 3,319,815<br />
7.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 274,346<br />
Inkasimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 2,812,600 3,311,263 3,804,367<br />
Gjihsej Inkasimi nga Faturimi (6+7)<br />
€ 5,385,622 6,029,568 8,297,216<br />
44<br />
780,720<br />
6,666,342<br />
716,632<br />
8,163,693<br />
260,226<br />
4,465,594<br />
454,786<br />
5,180,606<br />
13,344,299<br />
538,697<br />
494,476<br />
5,632,949<br />
226,397<br />
3,885,067<br />
395,663<br />
4,507,127<br />
10,140,076<br />
796,818<br />
7,611,704<br />
779,080<br />
9,187,602<br />
265,590<br />
5,114,652<br />
549,351<br />
5,929,593<br />
15,117,196<br />
581,677<br />
568,729<br />
6,706,950<br />
236,375<br />
4,552,040<br />
488,923<br />
5,277,338<br />
11,984,288<br />
Perqindja e Inkasimit<br />
8.1 Përqindja e Inkasimit sh<strong>të</strong>piak % 47% 50% 64% 69% 73%<br />
8.2 Përqindja e Inkasimit Jo-sh<strong>të</strong>piak % 87% 89% 85% 87% 89%<br />
Të hyrate nga taksa e kyqjes<br />
9.1 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Shtepiak € 92,650<br />
9.2 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Jo Sh<strong>të</strong>piak € 26,900<br />
Gjihsej te hyrat nga taksa e kyqjes<br />
598,515 61,411 119,550<br />
80,700<br />
8,950<br />
89,650<br />
53,450<br />
5,950<br />
59,400<br />
10 Të Hyrat nga Inkasimi dhe Taksa e Kyqjes € 5,984,137 6,090,979 8,416,766 10,229,726 12,043,688<br />
11 Shpenzimet Operative € 5,027,357 5,215,117 6,737,020 7,302,792 7,471,090<br />
12 Mbetja Financiare në Fund <strong>të</strong> Periudhave € 956,780 875,862 1,679,746 2,926,934 4,572,598<br />
13 Përqindja e Shpenzimeve në Raport me <strong>të</strong> Hyrat % 84% 86% 80% 71% 62%<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Prodhimi i ujit<br />
45<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Nga <strong>të</strong> dhënat që disponon DP/ZRRUM, mbështetur në <strong>Raporti</strong>n e ROFK-ës, nga viti 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2006 kompania ka pas ngritje <strong>të</strong><br />
sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar, ndërsa nga fillim viti 2007 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2008 e njëjta ka pas zvogëlim <strong>të</strong> sasisë së tillë <strong>të</strong> ujit.. Gja<strong>të</strong> vitit 2007 e<br />
sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar ishte zvogëlua <strong>për</strong> 4,79% në krahasim me vitin 2006 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2008 sasia e tillë e ujit <strong>të</strong> prodhuar ishte zvogëlua<br />
edhe <strong>për</strong> 4,86% në krahasim me vitin 2007. Gja<strong>të</strong> vitit 2009 sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar planifikohet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 9,3% duke u ngrit gja<strong>të</strong> vitit 2010<br />
dhe 2011 në sasi ma <strong>të</strong> vogël se sa gja<strong>të</strong> vitit paraprakë 2009.<br />
Një nga arsyet e zvogëlimit <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2007 dhe 2008 ishte edhe mungesa e <strong>të</strong> reshurave atmosferike. Synimet e<br />
projektuara <strong>të</strong> kompanive gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011 janë <strong>të</strong> mira, pasi që shkohet kah zvogëlimi i sasisë së ujit <strong>të</strong> humbur, me çka krijohen<br />
avantazhe <strong>për</strong> kompaninë.<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar që nga viti 2004 deri ne fund <strong>të</strong> vitit 2007 ësh<strong>të</strong> ardhë duke u zvogëlua dhe nga vitit 2008 sasia e ujit <strong>të</strong> faturuar ka<br />
fillua <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t, <strong>për</strong> me planifikuar me u ngri<strong>të</strong> sasia e ujit <strong>të</strong> faturuar gja<strong>të</strong> vitit 2009 <strong>për</strong> 25,67% në krahasim me vitin 2008 dhe <strong>për</strong> <strong>të</strong> vazhdua<br />
me një trend <strong>të</strong> tillë edhe <strong>për</strong> dy vitet e ardhshme. Ngritja e shumës së faturimit <strong>për</strong> ujin e furnizuar gja<strong>të</strong> vitit 2009 ësh<strong>të</strong> ndikuar, nga; ngritja e<br />
sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar dhe ngritja e <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> shërbimet e ofruara <strong>të</strong> kompanisë. Shuma e faturimit gja<strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong><br />
73,38% në krahasim e vitin 2007 gjë që dëshmon pritjet e palëve <strong>të</strong> ndërlidhura <strong>të</strong> këtij sektori.<br />
Inkasimi nga faturimet<br />
Inkasimi nga faturimet ësh<strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> që nga viti 2004 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2007 me <strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> vitit 2005 kur ka pasi një zvogëlim <strong>të</strong> theksuar <strong>të</strong><br />
shkallës së inkasimit. Nga viti 2008 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011 kompania ka planifikua ngritje <strong>të</strong> theksuar <strong>të</strong> shkallës së inkasimit. Shkallë më <strong>të</strong><br />
mirë <strong>të</strong> inkasimit pritet realizohet nga viti 2009 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011, kjo ngritja ësh<strong>të</strong> kontinuele nga viti në vit, <strong>për</strong> me e arrit shkallen e<br />
inkasimit nga faturimet <strong>të</strong> konsumatorëve sh<strong>të</strong>piak në 160,66% dhe te ata jo sh<strong>të</strong>piakë <strong>për</strong> 87,63% në fund <strong>të</strong> vitit 2011 në krahasim me <strong>të</strong> hyrat<br />
e inkasura gja<strong>të</strong> vitit 2007.<br />
Të hyrat nga taksa e kyçjeve <strong>të</strong> reja<br />
Ky tregues nuk ësh<strong>të</strong> shumë shpresëdhënëse dhe arsye e vetme ësh<strong>të</strong> se kompania nuk synon që <strong>të</strong> <strong>për</strong>mirësojë kë<strong>të</strong> tregues shumë, <strong>për</strong> arsye<br />
se nuk do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> kusht i domosdoshëm <strong>për</strong> inkasim <strong>të</strong> ndonjë shume nga ky burim, pasi që dëshiron <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> numrin e konsumatorëve <strong>të</strong> rij, sa<br />
ma shumë që <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e mundur dhe <strong>për</strong>fitimet i pret nga faturimi i shërbimeve <strong>të</strong> ofruara.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Treguesit <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong><br />
• Të hyrat nga inkasimi dhe taksat e kyçje<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat e tabelës së më si<strong>për</strong>me shohim se kompania nga këto dy burime financimi do <strong>të</strong> krijoj <strong>të</strong> hyra ma lar<strong>të</strong> nga viti në vit dhe <strong>të</strong><br />
njëjtat gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 101,26% në krahasim me vitin e fillimi <strong>të</strong> pasqyrimit në këto <strong>të</strong> dhëna i cili në kë<strong>të</strong> rast ësh<strong>të</strong> viti2007.<br />
• Shpenzimet operative<br />
Serish nga <strong>të</strong> dhënat e pasqyruara ma lar<strong>të</strong> shohim se shpenzimet operative te kjo kompani kanë një ngritje ma <strong>të</strong> ekuilibruar dhe <strong>të</strong> njëjtat gja<strong>të</strong><br />
vitit 2011 do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 48,61% në krahasim me vitin e fillimit <strong>të</strong> pasqyruar i cili ësh<strong>të</strong> 2007.<br />
• Mbetjet financiare në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese<br />
Edhe te ky tregues kemi pritje <strong>të</strong> mirë pasi që shohim se mbetjet gja<strong>të</strong> periudhave <strong>të</strong> shikuara kanë një ngritje nga viti në vit gjë që nuk ka<br />
ndodhë gjerë me tani. Mbetjet e pritshme financiare nga afarizmi i kompanisë në fund <strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> jenë <strong>për</strong> 377,92% ma te larta nga<br />
ato <strong>të</strong> fund vitit 2007.<br />
• Mbulimi i shpenzimeve me <strong>të</strong> hyra<br />
Edhe te ky tregues kemi trendë pozitive <strong>të</strong> pritshme i cili pasqyron gjithë aktivitetin dhe angazhimin e kompanisë dhe ZRRUM-it <strong>për</strong> me qenë një<br />
subjekt i qëndrueshëm ekonomikisht dhe me perspektivë <strong>të</strong> fuqizimit <strong>të</strong> tij. Qëndrueshmëria financiare e kësaj kompanie ësh<strong>të</strong> interes primarë i<br />
konsumatorëve, shoqërisë dhe garant <strong>për</strong> ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimit dhe efiqiencës.<br />
1.1 Prezantimet grafike e <strong>të</strong> dhënave operative financiare<br />
Të gjithë treguesit e pasqyruar në Tabelën Nr. 1a., janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit kemi dashur me tregua në mënyrë<br />
figurative raportet e lëvizjeve <strong>të</strong> treguesve <strong>të</strong> tillë nga fund viti 2007 dhe 2008 si <strong>të</strong> dhëna historike me ato <strong>të</strong> planifikuar dhe synuara gja<strong>të</strong><br />
ekzistimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> këtij cikli tariforë 2009-2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe gjykojnë <strong>për</strong> <strong>të</strong> kuptuar rrjedhat afatmesme në KUR “Prishtina” Sh. A. Prishtinë.<br />
46<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Sasia në (m3)<br />
Vlera në Euro<br />
50,000,000<br />
45,000,000<br />
40,000,000<br />
35,000,000<br />
30,000,000<br />
25,000,000<br />
20,000,000<br />
15,000,000<br />
10,000,000<br />
5,000,000<br />
-<br />
10,000,000<br />
9,000,000<br />
8,000,000<br />
7,000,000<br />
6,000,000<br />
5,000,000<br />
4,000,000<br />
3,000,000<br />
2,000,000<br />
1,000,000<br />
-<br />
Sasia e Ujit <strong>të</strong> Prodhuar dhe Humbjet<br />
42,918,787<br />
21,966,437<br />
40,832,446<br />
18,978,558<br />
47<br />
44,628,000<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
19,971,030<br />
45,720,000<br />
19,011,900<br />
46,860,000<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
5,468,777<br />
2,573,022<br />
Vitet<br />
Faturimi dhe Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
5,429,129<br />
2,718,305<br />
7,020,076<br />
4,492,849<br />
8,163,693<br />
5,632,949<br />
18,158,250<br />
Prodhimi i Ujit<br />
Humbjet e Ujit<br />
9,187,602<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
6,706,950<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
7,000,000<br />
6,000,000<br />
5,000,000<br />
4,000,000<br />
3,000,000<br />
2,000,000<br />
1,000,000<br />
-<br />
16,000,000<br />
14,000,000<br />
12,000,000<br />
10,000,000<br />
8,000,000<br />
6,000,000<br />
4,000,000<br />
2,000,000<br />
-<br />
3,250,235<br />
2,812,600<br />
Faturimi dhe Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
3,718,643<br />
3,311,263<br />
48<br />
4,475,726<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
3,804,367<br />
5,180,606<br />
4,507,127<br />
5,929,593<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
8,719,011<br />
5,385,622<br />
Vitet<br />
Gjithsej Faturimi dhe Inkasimi<br />
9,147,772<br />
6,029,568<br />
11,495,802<br />
8,297,216<br />
13,344,299<br />
10,140,076<br />
15,117,196<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
11,984,288<br />
5,277,338<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
100%<br />
Vlera në Euro<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
47%<br />
14,000,000<br />
12,000,000<br />
10,000,000<br />
8,000,000<br />
6,000,000<br />
4,000,000<br />
2,000,000<br />
-<br />
87%<br />
50%<br />
89%<br />
Përqindja e Inkasimit<br />
64%<br />
85%<br />
49<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
69%<br />
87%<br />
73%<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Të hyrat në krahasim me Shpenzimet Operative<br />
5,984,137<br />
5,027,357<br />
6,090,979<br />
5,215,117<br />
8,416,766<br />
6,737,020<br />
10,229,726<br />
7,302,792<br />
89%<br />
Sh<strong>të</strong>piak<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
12,043,688<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Të Hyrat<br />
7,471,090<br />
Shpenzimet Operative<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
5,000,000<br />
4,500,000<br />
4,000,000<br />
3,500,000<br />
3,000,000<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
2 Pasqyra e investimeve kapitale<br />
-<br />
Mbetja financiare në fund <strong>të</strong> periudhës<br />
956,780 875,862<br />
1,679,746<br />
50<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
2,926,934<br />
4,572,598<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Series1<br />
Pasqyra në vijim ka <strong>të</strong> bëjë me shumen e investimeve <strong>të</strong> planifikuar nga kompania dhe <strong>të</strong> miratuar nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> periudhën<br />
ardhshme tri vjeçare 2009, 2010 dhe 2011. Të dhënat e kësaj pasqyre janë në <strong>për</strong>puthshmëri <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> me procedurat e <strong>për</strong>caktuara <strong>për</strong><br />
udhëheqjen e këtij procesi tariforë.<br />
Për herë <strong>të</strong> parë DFT/ZRRUM ka identifikua në dokumentacionin e mbledhur dhe identifikuar investimet e projektuara <strong>për</strong> dy shërbime,<br />
dhe a<strong>të</strong>; shërbimet ujësjellësit dhe shërbimet e kanalizimit. Për këto dy shërbime janë planifikua shuma <strong>të</strong> konsiderueshme <strong>të</strong> mjeteve<br />
financiare <strong>për</strong> realizuar projektet e tilla investive <strong>të</strong> cilat ndërlidhen me asetet <strong>për</strong> shërbimet e ujit dhe kanalizimit.<br />
Asetet e ujësjellësit pastaj janë ndarë në; asetet e infrastrukturës dhe ato <strong>të</strong> jo-infrastrukturës.<br />
Në asetet e infrastrukturës ësh<strong>të</strong> bërë edhe një <strong>për</strong>kufizim tje<strong>të</strong>r, dhe a<strong>të</strong> në; asetet <strong>për</strong> zëvendësim dhe asetet <strong>për</strong> zgjerim <strong>të</strong><br />
infrastrukturës.<br />
E njëjta ndarje vlen edhe <strong>për</strong> shërbimet e kanalizimit.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
Të dhënat <strong>për</strong> Investime në Shërbime<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Ujë<br />
INFRASTRUKTURË<br />
1.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrast. 7,902.4<br />
1.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrast. 12,122.3<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
2.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 43,025.6<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Kanalizim<br />
INFRASTRUKTURË<br />
63,050.3<br />
3.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendësimin e Infrast. 2,020.0<br />
3.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrast. 3,261.0<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
4.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 8,866.0<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR KANALIZIM<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË DHE KANALIZIM<br />
PASQYRA<br />
51<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
E INVESTIMEVE KAPITALE TË APROVUARA NGA ZRRUM PËR REALIZIM NGA KRU "PRISHTINA" Sh.A. PRISHTINË<br />
PËR UJË DHE DHE KANALIZIM PËR VITET 2009-2011<br />
Tabela Nr. 1b. Të dhënat e planifikuara <strong>për</strong> Investime Kapitale gja<strong>të</strong> viteve 2009, 2010 dhe 2011<br />
SHUMA<br />
PËR 3-VITE<br />
14,147.0<br />
77,197.3<br />
Vetanake Donacione Vetanake Donacione Vetanake Donacione<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
416.0<br />
743.6<br />
1,315.8<br />
2,475.4<br />
20.0<br />
132.0<br />
217.0<br />
369.0<br />
2,844.4<br />
2009 2010 2011<br />
2,651.6<br />
3,977.4<br />
7,840.0<br />
14,469.0<br />
-<br />
-<br />
1,698.0<br />
1,698.0<br />
16,167.0<br />
458.0<br />
776.7<br />
1,312.7<br />
2,547.4<br />
-<br />
77.0<br />
400.0<br />
477.0<br />
3,024.4<br />
3,012.8<br />
4,519.2<br />
14,541.3<br />
22,073.3<br />
400.0<br />
600.0<br />
4,700.0<br />
5,700.0<br />
27,773.3<br />
628.0<br />
1,001.4<br />
1,315.8<br />
2,945.2<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM<br />
-<br />
52.0<br />
351.0<br />
403.0<br />
3,348.2<br />
736.0<br />
1,104.0<br />
16,700.0<br />
18,540.0<br />
1,600.0<br />
2,400.0<br />
1,500.0<br />
5,500.0<br />
24,040.0
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kompania “Prishtina” Sh. A.., ka një mori projekteve <strong>për</strong> <strong>të</strong> realizua gja<strong>të</strong> kësaj periudhe kohore afatmesme. Në projektet e infrastrukturës së<br />
ujësjellësit priten investime në shumë prej mbi 20 milion € dhe në a<strong>të</strong> <strong>të</strong> jo-infrastrukturës në shumë prej mbi 43 milion €. Nga këto shuma<br />
shumica e tyre janë nga donacionet <strong>të</strong> cilat ende janë <strong>të</strong> pa definuara sak<strong>të</strong>sisht. Shuma e <strong>për</strong>gjithshme e investimeve gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong><br />
ardhshme në kompaninë e “Prishtinës” pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> në shumë prej mbi 63 milion €.<br />
Edhe në shërbimin kanalizimit priten investimeve <strong>të</strong> tilla <strong>të</strong> cilat në vlerë monetare do <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> pakta dhe do <strong>të</strong> arrin shumën prej mbi 14<br />
milion € edhe këtu shumica e investimeve pritet <strong>të</strong> realizohen nga donatorët e ndryshëm edhe <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> rast vlen konstatimi i njëj<strong>të</strong>, se<br />
donatorët dhe mjetet financiare nga ta ende nuk janë <strong>të</strong> definuar qar<strong>të</strong> gjer në <strong>për</strong>mbylljen e këtij raporti.<br />
2.1 Paraqitja grafike e investimeve kapitale<br />
Edhe tregues e pasqyruar në Tabelën Nr. 1b., janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit serish kemi dashur me tregua në mënyrë<br />
figurative raportet e investimeve <strong>të</strong> pritshme nga fillim vit 2009 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011, sipas grupimeve <strong>të</strong> caktuara <strong>të</strong> shërbimeve dhe<br />
strukturës së investimeve <strong>të</strong> tilla.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe gjykojnë <strong>për</strong> <strong>të</strong> kuptuar rrjedhat e projekteve investive në KUR “Prishtina” Sh. A. Prishtinë.<br />
Realizmi i projekteve <strong>të</strong> tilla investive janë ngush<strong>të</strong> <strong>të</strong> lidhura me një mori <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong> ndikuesve <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong>, <strong>të</strong> brendshëm<br />
dhe <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>m, <strong>të</strong> cilat mund ta <strong>për</strong>shpejtojnë dhe ngadalësojnë realizimin e investimeve <strong>të</strong> tilla.<br />
52<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera e investimeve<br />
Vlera e investimeve<br />
30,000.0<br />
25,000.0<br />
20,000.0<br />
15,000.0<br />
10,000.0<br />
5,000.0<br />
-<br />
4,000.0<br />
3,500.0<br />
3,000.0<br />
2,500.0<br />
2,000.0<br />
1,500.0<br />
1,000.0<br />
500.0<br />
-<br />
16,167.0<br />
2,844.4<br />
14,469.0<br />
Investimet prej Donacioneve<br />
1,698.0<br />
27,773.3<br />
22,073.3<br />
53<br />
5,700.0<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
24,040.0<br />
18,540.0<br />
2009 2010 2011<br />
2,475.4<br />
369.0<br />
Vitet<br />
Investimet Vetanake<br />
3,024.4<br />
2,547.4<br />
477.0<br />
€ 000<br />
5,500.0<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
3,348.2<br />
2,945.2<br />
2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
€ 000<br />
403.0<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT<br />
54<br />
“MITROVICA” Sh. A.<br />
Në kuadër <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit <strong>të</strong> KUR “Mitrovica” Sh. A. Mitrovicë veprojnë si <strong>të</strong>rësi unike e këtij sistemi ish<br />
ndërmarrjet <strong>të</strong> ujësjellësve dhe kanalizimeve <strong>të</strong> qendrave komunale <strong>të</strong> Mitrovicës, Vushtrrisë, Skenderait , Mitrovicës dhe Zveqanit.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1. Pasqyra e <strong>të</strong> dhënave kryesore operative financiare <strong>të</strong> KUR”Mitrovica” Sh. A. Mitrovicë<br />
<strong>për</strong> vitet 2007-2011<br />
Në kë<strong>të</strong> pasqyrë janë prezantua <strong>të</strong> dhënat kryesore operativo-financiare sipas ROFK-ës, <strong>të</strong> raportuara nga kompania në ZRRUM gja<strong>të</strong> viteve 2007 dhe 2008 (viti 2008<br />
nuk ësh<strong>të</strong> i verifikuar dhe konsoliduar ende) dhe <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> planifikuara dhe aprovuara nga DFT-ja <strong>për</strong> vitet 2009, 2010 dhe 2011. Treguesit e pasqyruar janë me<br />
peshë kryesore dhe nga <strong>për</strong>mbushja e tyre do <strong>të</strong> varet efiqienca dhe <strong>për</strong>formanca e <strong>të</strong>rë kompanisë. Kjo nuk nënkupton edhe zvogëlimin e peshës edhe <strong>të</strong> treguesve<br />
<strong>të</strong> tjerë që e <strong>për</strong>bëjnë afarizmin e një subjekti ekonomikë.<br />
Tabela Nr.1a. Të dhënat kryesore operativo-financiare <strong>për</strong> vitet 2007 - 2011<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1 Prodhimi i Ujit m 3 2 Humbjet e Ujit m<br />
16,593,646 16,806,031 16,580,000 16,580,000 16,580,000<br />
3 Nr. Tregusit <strong>për</strong> <strong>të</strong> dhënat vjetore<br />
Njësia<br />
Të dhënat <strong>për</strong>mbyllse sipas ROFK-ës<br />
Vitet<br />
3 Humbjet e Ujit %<br />
7,738,648<br />
47%<br />
8,370,529<br />
50%<br />
7,472,742<br />
45%<br />
7,379,499<br />
45%<br />
7,278,039<br />
44%<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
Faturimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
4.1 Tarifa Fikse € 216,864<br />
4.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 1,182,053<br />
4.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 168,865<br />
Faturimi total Sh<strong>të</strong>piak € 1,444,247 1,454,529 1,567,782<br />
Faturimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
5.1 Tarifa Fikse € 64,494<br />
5.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 646,066<br />
5.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 95,987<br />
Faturimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 508,865 478,576 806,547<br />
1,953,112 1,933,105 2,374,330<br />
Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
6.1 Tarifa Fikse € 99,757<br />
6.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 543,745<br />
6.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 77,678<br />
Inkasimi total Sh<strong>të</strong>piak € 507,006 604,521 721,180<br />
Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
7.1 Tarifa Fikse € 87,787<br />
7.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 568,538<br />
7.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 84,469<br />
Inkasimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 476,416 426,270 709,762<br />
Gjihsej Inkasimi nga Faturimi (6+7)<br />
€ 983,422 1,030,791 1,430,942<br />
Perqindja e Inkasimit<br />
Gjihsej Faturimi (4+5)<br />
55<br />
219,030<br />
1,222,973<br />
168,686<br />
1,610,689<br />
65,790<br />
734,879<br />
106,149<br />
906,818<br />
2,517,507<br />
109,515<br />
611,487<br />
84,343<br />
805,345<br />
98,564<br />
661,391<br />
95,534<br />
816,136<br />
1,621,481<br />
8.1 Përqindja e Inkasimit sh<strong>të</strong>piak % 35% 42% 46% 50% 55%<br />
8.2 Përqindja e Inkasimit Jo-sh<strong>të</strong>piak % 94% 89% 88% 90% 94%<br />
Të hyrate nga taksa e kyqjes<br />
9.1 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Shtepiak € 9,000<br />
9.2 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Jo Sh<strong>të</strong>piak € 1,850<br />
Gjihsej te hyrat nga taksa e kyqjes<br />
1,081,020 1,060,847 10,850<br />
10 Të Hyrat nga Inkasimi dhe Taksa e Kyqjes € 2,064,442<br />
11 Shpenzimet Operative € 1,673,454<br />
12 Mbetja Financiare në Fund <strong>të</strong> Periudhave € 390,988<br />
2,091,638<br />
1,829,806<br />
261,832<br />
1,441,792<br />
1,173,660<br />
268,132<br />
9,050<br />
1,850<br />
10,900<br />
1,632,381<br />
1,187,920<br />
444,461<br />
13 Përqindja e Shpenzimeve në Raport me t'Hyrat % 81% 87% 81% 73% 64%<br />
221,220<br />
1,223,493<br />
202,509<br />
1,647,222<br />
67,122<br />
817,842<br />
134,440<br />
1,019,404<br />
2,666,627<br />
121,671<br />
672,921<br />
111,380<br />
905,972<br />
114,371<br />
768,772<br />
126,373<br />
958,240<br />
1,864,212<br />
9,200<br />
1,850<br />
11,050<br />
1,875,262<br />
1,191,640<br />
683,622<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Prodhimi i ujit<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat që disponon DP/ZRRUM, mbështetur në <strong>Raporti</strong>n e ROFK-ës, nga viti 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2008 kompania ka pas një<br />
furnizim <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong> në sasi me ujë nga NPH “Ibër-Lepenci” Sh. A. Prishtinë e cila sasi ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> vazhdojë <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e tillë edhe gja<strong>të</strong> viteve<br />
2009, 2010 dhe 2011.<br />
Sasia e humbjeve <strong>të</strong> ujit ose UPF-ës ësh<strong>të</strong> me e ulët se te disa kompani <strong>të</strong> tjera dhe duket se ësh<strong>të</strong> ma te<strong>për</strong> nën mbikëqyrjen e menaxhmentit<br />
<strong>të</strong> kompanisë, me tendencë <strong>të</strong> uljes së saj edhe ma tutje. Synimet e projektuara <strong>të</strong> kësaj kompanie gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011 janë <strong>të</strong> mira, pasi që<br />
shkohet kah zvogëlimi i sasisë së ujit <strong>të</strong> humbur, me çka krijohen avantazhe plo<strong>të</strong>suese <strong>për</strong> <strong>të</strong> njëjten dhe konsumatorët.<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar<br />
Faturimi i sasisë së ujit <strong>të</strong> furnizuar gja<strong>të</strong> vitit 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2008 ka ardhë duke u zvogëlua gjë që nuk ka qenë një tregues i mirë,<br />
pasi që ësh<strong>të</strong> dashur me qenë e kundërta e saj. Nga viti 2009 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011 kompania ka planifikua ngritjen e sasisë së ujit <strong>të</strong> faturuar<br />
dhe zvogëlimin e sasisë së UPF-ës.<br />
Duhet theksua se pjesë e kësaj analize nuk ësh<strong>të</strong> vlera monetare e faturimit <strong>të</strong> ujit <strong>të</strong> trajtuar me shumicë me <strong>të</strong> cilën kjo kompani furnizon<br />
pjesën veriore e Qytetit <strong>të</strong> Mitrovicës e cila udhëhiqet me një proces tje<strong>të</strong>r i cili nuk ësh<strong>të</strong> <strong>për</strong>fundua gjerë në momentin e <strong>për</strong>mbylljes së këtij<br />
raporti..<br />
Arsye <strong>për</strong> ngritjen e shumës së faturimit nga vitit 2009 e tutje ësh<strong>të</strong>; ngritja e sasisë së ujit <strong>të</strong> faturuar dhe ngritja e <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> shërbimet e<br />
ofruara <strong>të</strong> kompanisë. Shuma e faturimit gja<strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 36,53% në krahasim e vitin 2007 gjë që dëshmon pritjet e palëve <strong>të</strong><br />
ndërlidhura në kë<strong>të</strong> sektor.<br />
Inkasimi nga faturimet<br />
Inkasimi nga faturimet ësh<strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> që nga viti 2004 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2008, duke vazhdua me ngritje <strong>të</strong> dukshme <strong>të</strong> shumave <strong>të</strong> planifikuara <strong>të</strong><br />
inkasimit gja<strong>të</strong> viteve 2009 - 2011. Shkallë ma e mirë e inkasimit pritet gja<strong>të</strong> vitit 2009 e cila ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma e lar<strong>të</strong> <strong>për</strong> 38,82% në<br />
krahasim me vitin paraprakë 2008, duke u ngri<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> vitit 2010 <strong>për</strong> 13,32% në krahasim me vitin 2009 dhe ngritja tje<strong>të</strong>r e pritshme e shumës së<br />
inkasimit pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> vitit 2011 e cila do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma e lar<strong>të</strong> <strong>për</strong> 14,97% në krahasim me vitin 2010.<br />
Edhe në kë<strong>të</strong> rast duhet theksua se në llogaritjet e lar<strong>të</strong> cekura nuk kanë hy shumat e pritshme <strong>të</strong> inkasimet <strong>për</strong> faturimet që kjo kompani pritet<br />
ti bëjë pjesës veriore <strong>të</strong> Qytetit <strong>të</strong> Mitrovicës.<br />
Të hyrat nga taksa e kyçjeve <strong>të</strong> reja<br />
Sikurse te kompani<strong>të</strong> tjera edhe te kjo kompani ky tregues nuk ësh<strong>të</strong> shumë shpresëdhënëse dhe arsye e vetme ësh<strong>të</strong> se kompania nuk synon që<br />
<strong>të</strong> <strong>për</strong>mirësojë kë<strong>të</strong> tregues shumë, <strong>për</strong> arsye se nuk do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> kusht i domosdoshëm inkasimi i ndonjë shume nga ky burim, pasi që e njëjta<br />
dëshiron <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> dhe regjistrojë numër sa ma <strong>të</strong> madhë <strong>të</strong> konsumatorëve <strong>të</strong> rij pa ndonjë kush<strong>të</strong>zim paraprake dhe me i pri<strong>të</strong> <strong>për</strong>fitimet nga<br />
faturimi i shërbimeve <strong>të</strong> veta <strong>për</strong> ujë dhe kanalizime.<br />
56<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Treguesit e <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong><br />
57<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
• Të hyrat nga inkasomi dhe taksat e kyçje<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat e tabelës së më si<strong>për</strong>me shohim se kompania nga këto dy burime financimi do <strong>të</strong> krijoj <strong>të</strong> hyra ma lar<strong>të</strong> nga viti në vit dhe <strong>të</strong><br />
njëjtat gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 30,06% në krahasim me vitin 2009 si vit i vlefshmërisë së <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> kë<strong>të</strong> cikël tariforë. As në kë<strong>të</strong> rast<br />
nuk kanë hy <strong>të</strong> dhënat e furnizimit me ujë <strong>të</strong> pjesës veriore <strong>të</strong> qytetit.<br />
• Shpenzimet operative<br />
Serish nga <strong>të</strong> dhënat e pasqyruara ma lar<strong>të</strong> shohim se shpenzimet operative te kjo kompani kanë një ngritje shumë ma <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtur gja<strong>të</strong><br />
vlefshmërisë së <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> viteve 2009 – 2011. Në <strong>të</strong> dhënat e këtyre tri viteve nuk kanë hy shpenzimet që kanë <strong>të</strong> bëjnë me sasinë e ujit <strong>të</strong><br />
trajtuar me <strong>të</strong> cilën furnizohet pjesa veriore e këtij qyteti.<br />
• Mbetjet financiare në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese<br />
Edhe te ky tregues kemi pritje modeste <strong>për</strong> pjesën jugore <strong>të</strong> qytetit me regjionet tjera <strong>të</strong> cilat i faturon kjo kompani. Mbetjet nga viti 2009 gjerë<br />
në fund <strong>të</strong> vitit 2011 janë planifikua <strong>të</strong> kenë trende <strong>të</strong> ngritjes së tyre. As në kë<strong>të</strong> rast nuk janë <strong>për</strong>fshirë <strong>të</strong> dhënat <strong>për</strong> pjesën veriore <strong>të</strong> qytetit.<br />
Sipas këtij procesi tariforë kjo kompani pritet <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> një mbetje financiare në fund <strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 154,96% ma <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> se mbetjen e vitit 2009.<br />
Kë<strong>të</strong> rezultat financiarë do ta <strong>për</strong>mirësojë shuma e inkasimit <strong>për</strong> faturimin e pjesës Veriore <strong>të</strong> Qytetit. Mbetjet e këtilla financiare kompania<br />
duhet ti investojë vit pas viti në projekte <strong>të</strong> shpenzimeve investive <strong>të</strong> aseteve.<br />
• Mbulimi i shpenzimeve me <strong>të</strong> hyra<br />
Edhe te ky tregues kemi trendë pozitive <strong>të</strong> pritshme i cili pasqyron gjithë aktivitetin dhe angazhimin e kompanisë dhe ZRRUM-it <strong>për</strong> me qenë një<br />
subjekt i qëndrueshëm ekonomikisht dhe me perspektivë <strong>të</strong> fuqizimit <strong>të</strong> tij. Qëndrueshmëria financiare e kësaj kompanie ësh<strong>të</strong> interes primarë i<br />
konsumatorëve dhe garant <strong>për</strong> ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimit dhe efiqiencës.<br />
1.1 Prezantimet grafike e <strong>të</strong> dhënave operative financiare<br />
Të gjithë treguesit e pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit kemi dashur me tregua në mënyrë figurative<br />
raportet e tyre që nga fund viti 2007 si e dhënë historike me ato <strong>të</strong> planifikuar dhe synuara gja<strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> këtij cikli tariforë 2009<br />
2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe gjykojnë <strong>për</strong> rrjedhat zhvillimore në KUR “Mitrovica” Sh.A. Mitrovicë.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Sasia në (m3)<br />
Vlera në Euro<br />
18,000,000<br />
16,000,000<br />
14,000,000<br />
12,000,000<br />
10,000,000<br />
8,000,000<br />
6,000,000<br />
4,000,000<br />
2,000,000<br />
-<br />
1,900,000<br />
1,700,000<br />
1,500,000<br />
1,300,000<br />
1,100,000<br />
900,000<br />
700,000<br />
500,000<br />
300,000<br />
100,000<br />
(100,000)<br />
16,593,646<br />
7,738,648<br />
Sasija e Ujit <strong>të</strong> Prodhuar dhe Humbjet<br />
16,806,031<br />
8,370,529<br />
58<br />
16,580,000<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
7,472,742<br />
16,580,000<br />
7,379,499<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1,444,247<br />
507,006<br />
Vitet<br />
Faturimi dhe Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
1,454,529<br />
604,521<br />
1,567,782<br />
721,180<br />
1,610,689<br />
805,345<br />
16,580,000<br />
7,278,039<br />
Prodhimi i Ujit<br />
Hum bjet e Ujit<br />
1,647,222<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
905,972<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
3,000,000<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
-<br />
508,865<br />
476,416<br />
Faturimi dhe Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
478,576<br />
426,270<br />
59<br />
806,547<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
709,762<br />
906,818<br />
816,136<br />
1,019,404<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1,953,112<br />
983,422<br />
Vitet<br />
Gjithsej Faturimi dhe Inkasimi<br />
1,933,105<br />
1,030,791<br />
2,374,330<br />
1,430,942<br />
2,517,507<br />
1,621,481<br />
2,666,627<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
958,240<br />
1,864,212<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
35%<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
94%<br />
42%<br />
Përqindja e Inkasimit<br />
89% 88% 90%<br />
46%<br />
60<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
50%<br />
55%<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Të hyrat në krahasim me shpenzimet operative<br />
2,064,442<br />
1,673,454<br />
2,091,638<br />
1,829,806<br />
1,441,792<br />
1,173,660<br />
1,632,381<br />
1,187,920<br />
94%<br />
Sh<strong>të</strong>piak<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
1,875,262<br />
1,191,640<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Të hyrat<br />
Vitet<br />
Shpenzimet operative<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
800,000<br />
700,000<br />
600,000<br />
500,000<br />
400,000<br />
300,000<br />
200,000<br />
100,000<br />
2 Pasqyra e investimeve kapitale<br />
-<br />
390,988<br />
Mbetja financiare në fund te periudhës<br />
261,832<br />
268,132<br />
61<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
444,461<br />
683,622<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Series1<br />
Pasqyra në vijim ka <strong>të</strong> bëjë me shumen e investimeve <strong>të</strong> planifikuar nga kompania dhe <strong>të</strong> miratuar nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> periudhën<br />
ardhshme tri vjeçare 2009, 2010 dhe 2011. Të dhënat e kësaj pasqyre janë në <strong>për</strong>puthshmëri <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> me procedurat e <strong>për</strong>caktuara <strong>për</strong><br />
udhëheqjen e këtij procesi tariforë.<br />
Për herë <strong>të</strong> parë edhe te kjo kompani DFT/ZRRUM ka identifikua në dokumentacionin e mbledhur dhe punuar <strong>për</strong> dy shërbime, dhe a<strong>të</strong>;<br />
shërbimet ujësjellësit dhe shërbimet e kanalizimit. Për këto dy shërbime janë planifikua shuma <strong>të</strong> konsiderueshme <strong>të</strong> mjeteve financiare<br />
<strong>për</strong> realizim, ku janë specifikua një numri i caktuar i projekteve investive që ndërlidhen me asetet <strong>për</strong> shërbimet e ujit dhe kanalizimit.<br />
Asetet e ujësjellësit pastaj janë ndarë në; asetet e infrastrukturës dhe ato <strong>të</strong> jo-infrastrukturës.<br />
Në asetet e infrastrukturës ësh<strong>të</strong> bërë edhe një <strong>për</strong>kufizim tje<strong>të</strong>r, dhe a<strong>të</strong> në; asetet <strong>për</strong> zëvendësim dhe asetet <strong>për</strong> zgjerim <strong>të</strong><br />
infrastrukturës.<br />
E njëjta ndarje vlen edhe <strong>për</strong> shërbimet e kanalizimit.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
Të dhënat <strong>për</strong> Investime në Shërbime<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Ujë<br />
INFRASTRUKTURË<br />
1.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 566.5<br />
1.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 1,005.8<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
2.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 1,702.4<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Kanalizim<br />
INFRASTRUKTURË<br />
3,274.7<br />
3.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 153.0<br />
3.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 87.9<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
4.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 25.3<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR KANALIZIM<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË DHE KANALIZIM<br />
PASQYRA<br />
62<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
E INVESTIMEVE KAPITALE TË APROVUARA NGA ZRRUM PËR REALIZIM NGA KRU "MITROVICA" Sh.A. MITROVCË<br />
PËR UJË DHE DHE KANALIZIM PËR VITET 2009-2011<br />
Tabela Nr.1b. Të dhënat e planifikuara <strong>për</strong> Investime Kapitale gja<strong>të</strong> viteve 2009, 2010 dhe 2011<br />
SHUMA<br />
PËR 3-VITE<br />
266.2<br />
3,540.9<br />
Vetanake Donacione Vetanake Donacione Vetanake Donacione<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
-<br />
210.9<br />
512.1<br />
723.0<br />
-<br />
8.3<br />
9.3<br />
17.6<br />
740.6<br />
2009 2010 2011<br />
188.5<br />
124.3<br />
139.0<br />
451.8<br />
51.0<br />
20.7<br />
-<br />
71.7<br />
523.5<br />
-<br />
210.9<br />
414.6<br />
625.5<br />
-<br />
8.7<br />
8.0<br />
16.7<br />
642.2<br />
189.0<br />
124.3<br />
131.0<br />
444.3<br />
51.0<br />
20.7<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM<br />
-<br />
71.7<br />
516.0<br />
-<br />
211.1<br />
360.7<br />
571.8<br />
-<br />
8.8<br />
8.0<br />
16.8<br />
588.6<br />
189.0<br />
124.3<br />
145.0<br />
458.3<br />
51.0<br />
20.7<br />
-<br />
71.7<br />
530.0
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kompania “Mitrovica” Sh. A., ka disa projekte investive <strong>për</strong> <strong>të</strong> realizua gja<strong>të</strong> kësaj periudhe kohore afatmesme. Në projektet e<br />
infrastrukturës së ujësjellësit priten investime në shumë prej mbi 1.5 milion € dhe në a<strong>të</strong> <strong>të</strong> jo-infrastrukturës në shumë prej mbi 1.8 milion<br />
€. Nga këto shuma shumica e tyre janë nga donacionet <strong>të</strong> cilat ende nuk janë <strong>të</strong> definuara sa dhe si duhet. Shuma e <strong>për</strong>gjithshme e<br />
investimeve gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong> ardhshme në kompaninë e “Mitrovicës” pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> në shumë prej mbi 3.4 milion €.<br />
Edhe në shërbimin kanalizimit priten investime <strong>të</strong> tilla <strong>të</strong> cilat në vlerë monetare do <strong>të</strong> jenë dukshëm ma <strong>të</strong> pakta dhe do <strong>të</strong> arrin shumën<br />
prej mbi 266.200 €, edhe këtu shumica e investimeve vijnë nga donacionet e ndryshme <strong>të</strong> cilat nuk janë qar<strong>të</strong> <strong>të</strong> definuar gjer në<br />
<strong>për</strong>mbylljen e këtij procesi tariforë.<br />
2.1 Paraqitja grafike e investimeve kapitale<br />
Edhe këta tregues <strong>të</strong> pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit serish kemi dashur me tregua në mënyrë<br />
figurative raportet e investimeve <strong>të</strong> pritshme nga fillim vit 2009 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet<br />
hapësirë palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe gjykojnë vet <strong>për</strong> <strong>të</strong> kuptuar pritjet zhvillimore në KUR “Mitrovica” Sh.A.<br />
Mitrovicë.<br />
63<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
800.0<br />
700.0<br />
Vlera e Investimeve<br />
600.0<br />
500.0<br />
400.0<br />
300.0<br />
200.0<br />
100.0<br />
-<br />
740.6<br />
723.0<br />
Investimet Vetanake<br />
642.2<br />
625.5<br />
64<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
733.9<br />
571.8<br />
17.6 16.7 16.8<br />
2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
€ 000<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
600.0<br />
Vlera 500.0 e Investimeve<br />
400.0<br />
300.0<br />
200.0<br />
100.0<br />
-<br />
523.5 516.0<br />
Investimet prej Donacioneve<br />
451.8 444.3<br />
65<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
530.0<br />
458.3<br />
71.7 71.7 71.7<br />
2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
€<br />
000<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLËSIT DHE KANALIZIMIT<br />
66<br />
“HIDRODRINI” Sh. A.<br />
Në kuadër <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit <strong>të</strong> KUR “Hidrodrini” Sh. A. Pejë, veprojnë si <strong>të</strong>rësi unike <strong>të</strong> tij ish sistemet e<br />
ndërmarrjeve <strong>të</strong> ujësjellësve dhe kanalizimeve <strong>të</strong> qendrave komunale <strong>të</strong> Pejës, Klinës, Junikut dhe Istogut, ndërsa nga qershori i vitit<br />
2006 njësia e ujësjellësit në Deçan ësh<strong>të</strong> shkëpu<strong>të</strong> me iniciativë <strong>të</strong> caktuar <strong>të</strong> strukturave <strong>të</strong> saja.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1. Pasqyra e <strong>të</strong> dhënave kryesore operative financiare <strong>të</strong> KUR”Hidrodrini” Sh. A. Pejë<br />
<strong>për</strong> vitet 2007-2011<br />
Në kë<strong>të</strong> pasqyrë janë prezantuar <strong>të</strong> dhënat kryesore operativo-financiare sipas ROFK-ës, <strong>të</strong> raportuara nga kjo kompani në ZRRUM gja<strong>të</strong> viteve 2007 dhe 2008 (viti<br />
2008 nuk ësh<strong>të</strong> i verifikuar gjrë në momentin e <strong>për</strong>mbylljes së këtij raporti) dhe <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> planifikuara dhe aprovuara nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> vitet 2009, 2010 dhe<br />
2011. Treguesit e pasqyruar janë me peshë kryesore dhe nga <strong>për</strong>mbushja e tyre do <strong>të</strong> varet efiqienca dhe <strong>për</strong>formanca e <strong>të</strong>rë kompanisë. Kjo nuk nënkupton edhe<br />
zvogëlimin e peshës edhe <strong>të</strong> treguesve <strong>të</strong> tjerë që e <strong>për</strong>bëjnë afarizmin e një subjekti ekonomikë.<br />
Tabela Nr.1a. Të dhënat kryesore operativo-financiare <strong>për</strong> vitet 2007 - 2011<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1 Prodhimi i Ujit m 3 2 Humbjet e Ujit m<br />
36,247,828 30,365,646 30,000,000 30,000,000 30,600,000<br />
3 Nr. Tregusit <strong>për</strong> <strong>të</strong> dhënat vjetore<br />
Njësia<br />
Të dhënat <strong>për</strong>mbyllse sipas OFCR-së Vitet<br />
3 Humbjet e Ujit %<br />
27,988,112<br />
77%<br />
22,628,310<br />
75%<br />
22,574,879<br />
75%<br />
22,320,129<br />
74%<br />
22,514,624<br />
74%<br />
4<br />
5<br />
Faturimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
4.1 Tarifa Fikse € 286,308<br />
4.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 888,271<br />
4.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 109,728<br />
Faturimi total Sh<strong>të</strong>piak € 1,272,633 1,320,527 1,284,307<br />
Faturimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
5.1 Tarifa Fikse € 190,836<br />
5.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 902,000<br />
5.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 64,680<br />
Faturimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 1,168,145 954,521 1,157,516<br />
2,440,778 2,275,048 2,441,823<br />
6 Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
6.1 Tarifa Fikse € 160,332<br />
6.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 497,432<br />
6.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 61,448<br />
Inkasimi total Sh<strong>të</strong>piak € 558,848 581,620 719,212<br />
7<br />
8<br />
9<br />
Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
7.1 Tarifa Fikse € 162,211<br />
7.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 766,700<br />
7.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 54,978<br />
Inkasimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 730,104 942,573 983,889<br />
Gjihsej Inkasimi nga Faturimi (6+7)<br />
€ 1,288,952 1,524,193 1,703,101<br />
Perqindja e Inkasimit<br />
Gjihsej Faturimi (4+5)<br />
67<br />
289,308<br />
950,377<br />
137,277<br />
1,376,962<br />
214,416<br />
1,008,000<br />
99,840<br />
1,322,256<br />
2,699,218<br />
176,478<br />
83,739<br />
839,947<br />
197,263<br />
927,360<br />
91,853<br />
1,216,476<br />
2,056,422<br />
306,048<br />
1,061,221<br />
170,354<br />
1,537,623<br />
234,216<br />
1,075,000<br />
137,250<br />
1,446,466<br />
2,984,089<br />
201,992<br />
112,434<br />
1,014,831<br />
222,505<br />
1,021,250<br />
130,388<br />
1,374,143<br />
2,388,974<br />
8.1 Përqindja e Inkasimit sh<strong>të</strong>piak % 44% 44% 56% 61% 66%<br />
8.2 Përqindja e Inkasimit Jo-sh<strong>të</strong>piak % 63% 99% 85% 92% 95%<br />
Të hyrate nga taksa e kyqjes<br />
9.1 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Shtepiak € 10,000<br />
9.2 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Jo Sh<strong>të</strong>piak € 35,000<br />
Gjihsej te hyrat nga taksa e kyqjes<br />
187,996 114,520 45,000<br />
15,000<br />
30,500<br />
45,500<br />
124,500<br />
24,500<br />
149,000<br />
10 Të Hyrat nga Inkasimi dhe Taksa e Kyqjes € 1,476,948 1,638,713 1,748,101 2,101,922 2,537,974<br />
11 Shpenzimet Operative € 1,386,702 1,268,965 1,395,334 1,414,785 1,431,645<br />
12 Mbetja Financiare në Fund <strong>të</strong> Periudhave € 90,245 369,748 352,766 687,137 1,106,329<br />
13 Përqindja e Shpenzimeve në Raport me <strong>të</strong> Hyrat % 94% 77% 80% 67% 56%<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Prodhimi i ujit<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat që disponon DP/ZRRUM, mbështetur në <strong>Raporti</strong>n e ROFK-ës, nga viti 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2008 kompania ka raportua një<br />
sasi jash<strong>të</strong>zakonisht <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong> ujit <strong>të</strong> prodhuar në krahasim me vlerën e faturimeve <strong>të</strong> bëra. DP/ZRRUM ësh<strong>të</strong> i njoftuar me kë<strong>të</strong> dhe ka<br />
ndërmarr disa aktivitete <strong>për</strong> gjetjen e arsyeve <strong>të</strong> kësaj disharmonie e cila ësh<strong>të</strong> dukshëm mbi nivelin e sektorit në vend. Gja<strong>të</strong> vitit 2007 sasia e<br />
ujit <strong>të</strong> prodhuar ishte rri<strong>të</strong> <strong>për</strong> 15,87% në krahasim me vitin 2006, ndërsa gja<strong>të</strong> vitit 2008 sasia e tillë e ujit <strong>të</strong> prodhuar ishte zvogëlua <strong>për</strong> 16,23%<br />
në krahasim me vitin 2007. Gja<strong>të</strong> vitit 2009 sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar planifikohet <strong>të</strong> zvogëlohet <strong>për</strong> 1,20% në krahasim me vitin 2008, e cila sasi e<br />
ujit <strong>të</strong> prodhua pritet <strong>të</strong> mbet edhe gja<strong>të</strong> vitit 2010, ndërsa gja<strong>të</strong> vitit 2011 sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> ngitet <strong>për</strong> 2,00% në<br />
krahasim me vitin 2010.<br />
As gja<strong>të</strong> viteve 2009 – 2011 kompania nuk ka planifikua ndonjë <strong>për</strong>mirësim <strong>të</strong> dukshëm në zvogëlimin e sasisë së ujit <strong>të</strong> humbur, % e zvogëlimit<br />
<strong>të</strong> sasive <strong>të</strong> tilla <strong>të</strong> ujit janë <strong>të</strong> ulëta dhe gja<strong>të</strong> vitit 2010 ajo do <strong>të</strong> ulët <strong>për</strong> ve<strong>të</strong>m 0,24% në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong><br />
ulët edhe <strong>për</strong> 0,87 në krahasim me vitin 2010.<br />
Kompania duhet <strong>të</strong> bëj angazhime shtesë <strong>për</strong> <strong>të</strong> ndryshua kë<strong>të</strong> raport <strong>të</strong> vetin jo <strong>të</strong> mirë, pasi që i ndikon <strong>të</strong> gjithë treguesit tjerë.<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar gja<strong>të</strong> vitit 2005 ësh<strong>të</strong> zvogëlua <strong>për</strong> 5,49% në krahasim me vitin 2004, pastaj gja<strong>të</strong> vitit 2006 dhe 2007 kemi pas ngitje<br />
<strong>të</strong> shumave <strong>të</strong> faturimit vit pas vit, <strong>për</strong> me u zvogëlua serish gja<strong>të</strong> vitit 2008 <strong>për</strong> 6,79% në krahasim me vitin 2007. Trendi i ngritjes së faturimit <strong>të</strong><br />
ujit <strong>të</strong> furnizuar ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> <strong>për</strong> 7,33% gja<strong>të</strong> vitit 2009 në krahasim me vitin 2008, <strong>për</strong> vitin 2010 do <strong>të</strong> kemi një ngritje <strong>të</strong> shumës<br />
së faturimit prej 10,54% në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 e njëjta do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 10,55% në krahasim me vitin 2010.<br />
Nëse i krahasojmë këto dy periudha kohore do <strong>të</strong> shohim se gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> kemi një ngitje <strong>të</strong> shumës së faturimit <strong>për</strong> 22,26% në krahasim<br />
me shumen e faturimit <strong>të</strong> vitin 2007 gjë që dëshmon pritjet e palëve <strong>të</strong> ndërlidhura <strong>të</strong> këtij sektori.<br />
Inkasimi nga faturimet<br />
Inkasimi nga faturimet ësh<strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> që nga viti 2004 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2008, duke vazhdua me kë<strong>të</strong> tendencë <strong>të</strong> planifikuar edhe <strong>për</strong> vitet tjera<br />
pasuese 2009 – 2011. Kompania ka planifikua me ngi<strong>të</strong> shkallën e inkasimit gja<strong>të</strong> vitit 2009 <strong>për</strong> 11,74% në krahasim me vitin 2008, <strong>për</strong> vitin 2010<br />
<strong>për</strong> 20,75% në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 e njëjta pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t edhe <strong>për</strong> 16,17% në krahasim me vitin 2010. Nëse i<br />
krahasojmë dy periudha kohore do <strong>të</strong> shohim se gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> kemi një ngitje <strong>të</strong> shumës së inkasimit prej 85,34% në krahasim me<br />
shumen e inkasimit <strong>të</strong> vitit 2007 gjë që dëshmon <strong>për</strong> një kthesë në afarizmin e kësaj kompanie.<br />
Të hyrat nga taksa e kyçjeve <strong>të</strong> reja<br />
Ky tregues nuk ësh<strong>të</strong> shumë shpresëdhënëse dhe arsye e vetme ësh<strong>të</strong> se kompania nuk synon që <strong>të</strong> <strong>për</strong>mirësojë kë<strong>të</strong> tregues shumë <strong>për</strong> arsye<br />
se nuk do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> kusht i domosdoshëm <strong>për</strong> inkasim <strong>të</strong> ndonjë shume nga ky burim, pasi që dëshiron <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> numrin e konsumatorëve <strong>të</strong> rij,<br />
pasi që sa ma i madhë <strong>të</strong> je<strong>të</strong> numri i konsumatorëve <strong>të</strong> rij <strong>për</strong>fitimet <strong>për</strong> kompaninë do <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> mëdha në <strong>të</strong> ardhmen.<br />
68<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Treguesit <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong><br />
• Të hyrat nga inkasimi dhe taksat e kyçje<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat e tabelës së më si<strong>për</strong>me shohim se kompania nga këto dy burime financimi do <strong>të</strong> krijoj <strong>të</strong> hyra dukshëm ma <strong>të</strong> ulëta gja<strong>të</strong> viteve<br />
2009 dhe 2010 në krahasim me vitet paraprake dhe pastaj do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> shumen e tillë gja<strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 227,47% në krahasim me vitin 2010.<br />
• Shpenzimet operative<br />
Të dhënat e këtij grupimi kanë tendencë ngritje nga viti 2007 (me <strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> vitit 2008) gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011 vit pas viti. Këto ngritje<br />
shprehur në % janë ma <strong>të</strong> ulëta se <strong>të</strong> hyrat e pritshme nga faturimet që do ti bëjë kompania <strong>për</strong> <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>n periudhë kohore. Këto shpenzime do<br />
<strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n gja<strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 3,24% në krahasim me vitin 2007 <strong>të</strong> pasqyruar në kë<strong>të</strong> pasqyrë e që ësh<strong>të</strong> një tregues shumë i mirë i nikoqerllakut<br />
<strong>të</strong> kësaj kompanie..<br />
• Mbetjet financiare në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese<br />
Edhe te ky tregues kemi pritje <strong>të</strong> mirë pasi që shohim se mbetjet gja<strong>të</strong> periudhave <strong>të</strong> shikuara, me <strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> vitit 2009 në <strong>të</strong> cilin do <strong>të</strong> kemi<br />
një zbritje <strong>të</strong> tyre <strong>për</strong> 4,59% në krahasim me vitin 2008. Mbetjet e pritshme financiare nga afarizmi i kompanisë në fund <strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong><br />
jenë shumë <strong>të</strong> mira nëse krahasohen me <strong>të</strong> dhënat e tilla <strong>të</strong> vitit 2007.<br />
• Mbulimi i shpenzimeve me <strong>të</strong> hyra<br />
Edhe te ky tregues kemi trendë pozitive <strong>të</strong> pritshme i cili pasqyron gjithë aktivitetin dhe angazhimin e kompanisë dhe ZRRUM-it <strong>për</strong> me qenë një<br />
subjekt i qëndrueshëm ekonomikisht dhe me perspektivë <strong>të</strong> fuqizimit <strong>të</strong> saj. Qëndrueshmëria financiare e kësaj kompanie ësh<strong>të</strong> interes primarë<br />
i konsumatorëve dhe garant <strong>për</strong> ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimit dhe efiqiencës. Kjo mund <strong>të</strong> lëkundet ve<strong>të</strong>m gja<strong>të</strong> vitit 2009.<br />
1.1 Prezantimet grafike e <strong>të</strong> dhënave operative financiare<br />
Të gjithë treguesit e pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit kemi dashur me tregua në mënyrë figurative<br />
raportet e tyre që nga fund viti 2007 si e dhënë historike me ato <strong>të</strong> planifikuar dhe synuara gja<strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> këtij cikli tariforë <strong>të</strong><br />
<strong>për</strong>caktuar.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti, <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe <strong>të</strong> krijojnë bindjet e tyre <strong>për</strong> synimet e KUR “Hidrodrini” Sh.A. Pejë.<br />
69<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Sasia në m3<br />
Vlera në Euro<br />
40,000,000<br />
35,000,000<br />
30,000,000<br />
25,000,000<br />
20,000,000<br />
15,000,000<br />
10,000,000<br />
1,800,000<br />
1,600,000<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
5,000,000<br />
-<br />
-<br />
Sasia e Ujit <strong>të</strong> Prodhuar dhe Humbjet<br />
1,272,633<br />
36,247,828<br />
27,988,112<br />
30,365,646<br />
22,628,310<br />
70<br />
30,000,000<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
22,574,879<br />
30,000,000<br />
22,320,129<br />
30,600,000<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
558,848<br />
Vitet<br />
Faturimi dhe Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
1,320,527<br />
581,620<br />
1,284,307<br />
719,212<br />
1,376,962<br />
839,947<br />
22,514,624<br />
Prodhimi i Ujit<br />
Humbjet e Ujit<br />
1,537,623<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
1,014,831<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
1,600,000<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
3,500,000<br />
3,000,000<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
1,168,145<br />
730,104<br />
Faturimi dhe Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
954,521<br />
942,573<br />
71<br />
1,157,516<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
983,889<br />
1,322,256<br />
1,216,476<br />
1,446,466<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
2,440,778<br />
1,288,952<br />
Vitet<br />
Gjithsej Faturimi dhe Inkasimi<br />
2,275,048<br />
1,524,193<br />
2,441,823<br />
1,703,101<br />
2,699,218<br />
2,056,422<br />
2,984,089<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
2,388,974<br />
1,374,143<br />
Faturimi<br />
Series2<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
100%<br />
Vlera në Euro<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
3,000,000<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
63%<br />
44% 44%<br />
-<br />
99%<br />
Përqindja e Inkasimit<br />
56%<br />
72<br />
85%<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
61%<br />
92%<br />
66%<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
95%<br />
Vitet Sh<strong>të</strong>piak<br />
Të hyrat në krahasim me Shpenzimet Operative<br />
1,476,948<br />
1,386,702<br />
1,638,713<br />
1,268,965<br />
1,748,101<br />
1,395,334<br />
2,101,922<br />
1,414,785<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Të Hyrat<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
2,537,974<br />
1,431,645<br />
Shpenzimet Operative<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
2 Pasqyra e investimeve kapitale<br />
-<br />
90,245<br />
Mbetja financiare në fund <strong>të</strong> periudhës<br />
369,748 352,766<br />
73<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
687,137<br />
1,106,329<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
vitet<br />
Series1<br />
Pasqyra në vijim ka <strong>të</strong> bëjë me shumen e investimeve <strong>të</strong> planifikuar nga kompania dhe <strong>të</strong> miratuar nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> periudhën ardhshme tri<br />
vjeçare 2009, 2010 dhe 2011. Të dhënat e kësaj pasqyre janë në <strong>për</strong>puthshmëri <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> me procedurat e <strong>për</strong>caktuara <strong>për</strong> udhëheqjen e këtij<br />
procesi tariforë.<br />
Për herë <strong>të</strong> parë DFT/ZRRUM ka identifikua në dokumentacionin e mbledhur dhe punuar dy shërbime, dhe a<strong>të</strong>; shërbimet ujësjellësit dhe<br />
shërbimet e kanalizimit. Për këto dy shërbime janë planifikua shuma <strong>të</strong> konsiderueshme <strong>të</strong> mjeteve financiare <strong>për</strong> realizim <strong>të</strong> projekteve<br />
investive që ndërlidhen me asetet <strong>për</strong> shërbimet e ujit dhe kanalizimit.<br />
Asetet e ujësjellësit pastaj janë ndarë në; asetet e infrastrukturës dhe ato <strong>të</strong> jo-infrastrukturës.<br />
Në asetet e infrastrukturës ësh<strong>të</strong> bërë edhe një <strong>për</strong>kufizim tje<strong>të</strong>r, dhe a<strong>të</strong> në; asetet <strong>për</strong> zëvendësim dhe asetet <strong>për</strong> zgjerim <strong>të</strong> infrastrukturës.<br />
E njëjta ndarje vlen edhe <strong>për</strong> shërbimet e kanalizimit.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
INFRASTRUKTURË<br />
1.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 138.0<br />
1.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 1,660.5<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
2.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 625.0<br />
INFRASTRUKTURË<br />
2,423.5<br />
3.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 595.0<br />
3.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 1,838.6<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
PASQYRA<br />
74<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
E INVESTIMEVE KAPITALE TË APROVUARA NGA ZRRUM PËR REALIZIM NGA KRU "HIDRODRINI" Sh.A. PEJË<br />
PËR UJË DHE DHE KANALIZIM PËR VITET 2009-2011<br />
Tabela Nr. 1b. Të dhënat e planifikuara <strong>për</strong> Investime Kapitale gja<strong>të</strong> viteve 2009,2010 dhe 2011<br />
Të dhënat <strong>për</strong> Investime në Shërbime<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Ujë<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Kanalizim<br />
4.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 184.5<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR KANALIZIM<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË DHE KANALIZIM<br />
SHUMA<br />
PËR 3-VITE<br />
2,618.1<br />
5,041.6<br />
Vetanake Donacione Vetanake Donacione Vetanake Donacione<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
68.0<br />
334.0<br />
170.0<br />
572.0<br />
-<br />
19.0<br />
13.5<br />
32.5<br />
604.5<br />
2009 2010 2011<br />
25.0<br />
235.0<br />
60.0<br />
320.0<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
320.0<br />
45.0<br />
428.5<br />
165.0<br />
638.5<br />
-<br />
413.7<br />
126.0<br />
539.7<br />
1,178.2<br />
-<br />
110.0<br />
-<br />
110.0<br />
-<br />
20.0<br />
-<br />
20.0<br />
130.0<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM<br />
-<br />
463.0<br />
230.0<br />
693.0<br />
245.0<br />
985.9<br />
45.0<br />
1,275.9<br />
1,968.9<br />
-<br />
90.0<br />
-<br />
90.0<br />
350.0<br />
400.0<br />
-<br />
750.0<br />
840.0
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kompania “Hidrodrini” ka planifikua disa projekte investive në <strong>të</strong> dy grupimet e shërbimeve <strong>të</strong> veta gja<strong>të</strong> kësaj periudhe kohore afatmesme. Në<br />
projektet e infrastrukturës së ujësjellësit priten investime në shumë prej rreth 1.8 milion € dhe në a<strong>të</strong> <strong>të</strong> jo-infrastrukturës në shumë prej mbi<br />
625.000 €. Nga këto shuma shumica e tyre janë mjete vetanake financiare, ndërsa një pjesë <strong>të</strong> projekteve investive <strong>për</strong> vitin 2009 nga<br />
donacionet janë <strong>të</strong> definuara sak<strong>të</strong>sisht, ndërsa <strong>të</strong> tjerat jo. Shuma e <strong>për</strong>gjithshme e investimeve gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong> ardhshme në kë<strong>të</strong> shërbim <strong>të</strong><br />
kësaj kompani pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> 2.423.000 €..<br />
Edhe në shërbimin kanalizimit priten investimeve <strong>të</strong> tilla cilat në vlerë monetare do <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> larta se te shërbimet e ujësjellësit dhe do <strong>të</strong><br />
arrin shumën prej mbi 2.618.100 € edhe këtu shumica e investimeve planifikohen <strong>të</strong> jenë vetanake dhe një pjesë <strong>të</strong> projekteve <strong>të</strong> donatorëve<br />
<strong>për</strong> vitin 2009 mund <strong>të</strong> thuhet se tani janë definuar sak<strong>të</strong>sisht.<br />
2.1 Paraqitja grafike e investimeve kapitale<br />
Edhe këta tregues <strong>të</strong> pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit serish kemi dashur me tregua në mënyrë<br />
figurative raportet e investimeve <strong>të</strong> pritshme nga fillim vit 2009 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe marrin gjykime <strong>për</strong> <strong>të</strong> kuptuar rrjedhat dhe pritjet e kësaj kompanie.<br />
Edhe realizmi i projekteve <strong>të</strong> tilla investive janë ngush<strong>të</strong> <strong>të</strong> lidhura me një mori <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong> ndikuesve <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong>, <strong>të</strong> brendshëm dhe <strong>të</strong><br />
jash<strong>të</strong>m, <strong>të</strong> cilat mund ta <strong>për</strong>shpejtojnë dhe ngadalësojnë realizimin e investimeve <strong>të</strong> tilla.<br />
75<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera e Investimeve<br />
Vlera e Investimeve<br />
900.0<br />
800.0<br />
700.0<br />
600.0<br />
500.0<br />
400.0<br />
300.0<br />
200.0<br />
100.0<br />
-<br />
2,500.0<br />
2,000.0<br />
1,500.0<br />
1,000.0<br />
500.0<br />
-<br />
320.0<br />
604.5<br />
320.0<br />
Investimet prej Donacioneve<br />
-<br />
130.0<br />
110.0<br />
76<br />
20.0<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
840.0<br />
2009 2010 2011<br />
572.0<br />
32.5<br />
Vitet<br />
Investimet Vetanake<br />
1,178.2<br />
638.5<br />
539.7<br />
90.0<br />
€ 000<br />
750.0<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
1,968.9<br />
693.0<br />
2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
€ 000<br />
1,275.9<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT<br />
“RADONIQI” Sh. A.<br />
Në kuadër <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit <strong>të</strong> KUR “Radiniqi” Sh. A. Gjakovë vepron si <strong>të</strong>rësi unike ish sistemi i ndërmarrjes<br />
së ujësjellësit dhe kanalizimeve <strong>të</strong> qendrës komunale <strong>të</strong> Gjakovës dhe Rahovecit.<br />
77<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1. Pasqyra e <strong>të</strong> dhënave kryesore operative financiare <strong>të</strong> KUR”Radoniqi” Sh. A. Gjakovë<br />
<strong>për</strong> vite t 2007-2011<br />
Në kë<strong>të</strong> pasqyrë janë prezantua <strong>të</strong> dhënat kryesore operativo-financiare sipas ROFK-ës, <strong>të</strong> raportuara nga kjo kompani në ZRRUM gja<strong>të</strong> viteve 2007 dhe 2008 (viti 2008 nuk ësh<strong>të</strong> i<br />
verifikuar gjer në <strong>për</strong>mbylljen e këtij raporti) dhe <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> planifikuara dhe aprovuara nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> vitet 2009, 2010 dhe 2011. Treguesit e pasqyruar janë me peshë<br />
kryesore dhe nga <strong>për</strong>mbushja e tyre do <strong>të</strong> varet efiqienca dhe <strong>për</strong>formanca e <strong>të</strong>rë kompanisë. Kjo nuk nënkupton edhe zvogëlimin e peshës edhe <strong>të</strong> treguesve <strong>të</strong> tjerë që e <strong>për</strong>bëjnë<br />
afarizmin e një subjekti ekonomikë.<br />
Tabela Nr.1a . Të dhënat kryesore operativo-financiare <strong>për</strong> vitet 2007-2001<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1 Prodhimi i Ujit m 3 2 Humbjet e Ujit m<br />
18,331,385 17,047,774 17,757,802 17,225,068 17,835,864<br />
3 Nr. Tregusit <strong>për</strong> <strong>të</strong> dhënat vjetore<br />
Njësia<br />
Të dhënat <strong>për</strong>mbyllse sipas OFCR-së Vitet<br />
3 Humbjet e Ujit %<br />
11,673,576<br />
64%<br />
10,651,055<br />
62%<br />
8,956,303<br />
50%<br />
8,247,566<br />
48%<br />
8,327,436<br />
47%<br />
4<br />
5<br />
Faturimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
4.1 Tarifa Fikse € 283,896.0<br />
4.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 1,958,415.0<br />
4.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 176,561.0<br />
Faturimi total Sh<strong>të</strong>piak € 1,814,370.6 1,805,380.0 2,418,872.0<br />
Faturimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
5.1 Tarifa Fikse € 127,548<br />
5.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 882,428<br />
5.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 94,512<br />
Faturimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 732,826 656,429 1,104,488<br />
2,547,196 2,461,809 3,523,360<br />
6 Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
6.1 Tarifa Fikse € 212,922<br />
6.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 1,468,811<br />
6.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 132,421<br />
Inkasimi total Sh<strong>të</strong>piak € 1,265,744 1,300,449 1,814,154<br />
7<br />
8<br />
9<br />
Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
7.1 Tarifa Fikse € 107,140<br />
7.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 741,240<br />
7.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 79,390<br />
Inkasimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 521,521 456,182 927,770<br />
Gjihsej Inkasimi nga Faturimi (6+7)<br />
€ 1,787,266 1,756,631 2,741,924<br />
Perqindja e Inkasimit<br />
Gjihsej Faturimi (4+5)<br />
78<br />
290,328.0<br />
2,081,909.0<br />
206,704.0<br />
2,578,941.0<br />
129,204<br />
956,111<br />
94,316<br />
1,179,631<br />
3,758,572<br />
223,553<br />
159,162<br />
1,985,785<br />
112,407<br />
831,817<br />
82,055<br />
1,026,279<br />
3,012,064<br />
293,172.0<br />
2,301,559.0<br />
238,092.0<br />
2,832,823.0<br />
8.1 Përqindja e Inkasimit sh<strong>të</strong>piak % 70% 72% 75% 77% 79%<br />
8.2 Përqindja e Inkasimit Jo-sh<strong>të</strong>piak % 71% 69% 84% 87% 91%<br />
Të hyrate nga taksa e kyqjes<br />
9.1 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Shtepiak € 32,600<br />
9.2 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Jo Sh<strong>të</strong>piak € 2,350<br />
Gjihsej te hyrat nga taksa e kyqjes<br />
150,004 91,544 34,950<br />
26,800<br />
2,350<br />
29,150<br />
130,896<br />
1,006,092<br />
103,753<br />
1,240,741<br />
4,073,564<br />
231,606<br />
188,093<br />
2,237,930<br />
119,115<br />
915,544<br />
94,415<br />
1,129,074<br />
3,367,004<br />
11,900<br />
2,350<br />
14,250<br />
10 Të Hyrat nga Inkasimi dhe Taksa e Kyqjes € 1,937,269 1,848,175 2,776,874 3,041,214 3,381,254<br />
11 Shpenzimet Operative € 1,734,032 1,718,264 1,819,824 1,898,521 1,954,674<br />
12 Mbetja Financiare në Fund <strong>të</strong> Periudhave € 203,238 129,911 957,050 1,142,693 1,426,580<br />
13 Përqindja e Shpenzimeve në Raport me <strong>të</strong> Hyrat % 90% 93% 66% 62% 58%<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Prodhimi i ujit<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat që disponon DP/ZRRUM, mbështetur në <strong>Raporti</strong>n e ROFK-ës, nga viti 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2006 kompania ka pas një<br />
prodhim pak a shumë <strong>të</strong> njëtrajtshëm <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar dhe gja<strong>të</strong> vitit 2007 sasia e ujit <strong>të</strong> tillë ësh<strong>të</strong> zvogëlua <strong>për</strong> 8,16% në krahasim<br />
me vitin 2006, <strong>për</strong> vitin 2008 ësh<strong>të</strong> planifikua një prodhim edhe ma ulët dhe a<strong>të</strong> <strong>për</strong> 7,00% në krahasim me vitin 2007, duke pri<strong>të</strong> stabilizimin e<br />
sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> viteve 2009 – 2011.<br />
Një nga arsyet e zvogëlimit <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2007 dhe 2008 ishte mungesa e <strong>të</strong> reshurave atmosferike dhe pa dyshim mund<br />
<strong>të</strong> ke<strong>të</strong> ndikua edhe zvogëlimi i humbjeve <strong>të</strong> ujit. Synimet e projektuara <strong>të</strong> kompanisë gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011 janë <strong>të</strong> mira, pasi që shkohet kah<br />
zvogëlimi i sasisë së ujit <strong>të</strong> humbur, me çka krijohen avantazhe <strong>për</strong> kompaninë.<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar që nga viti 2004 deri ne fund <strong>të</strong> vitit 2007 ka pas një ngritje konstante <strong>të</strong> shumave <strong>të</strong> faturuara, duke prit që shuma e<br />
tillë <strong>të</strong> zvogëlohet gja<strong>të</strong> vitit 2008, arsyet e zvogëlimit <strong>të</strong> shumës së faturimit ësh<strong>të</strong> sasia ma e vogël e ujit <strong>të</strong> prodhuar. Shumat e faturimit <strong>të</strong><br />
planifikuar gja<strong>të</strong> periudhës afatmesme pritet <strong>të</strong> jenë dukshëm ma <strong>të</strong> larta dhe në fund <strong>të</strong> vitit 2009 e njëjta do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> <strong>për</strong> 43,12% ma e lar<strong>të</strong> në<br />
krahasim me <strong>të</strong> dhënat e tilla <strong>të</strong> fund vitit 2008. Ky trend i ngritjes së shumave <strong>të</strong> faturimit pritet <strong>të</strong> vazhdojë edhe gja<strong>të</strong> dy viteve tjera, por në<br />
proporcione ma <strong>të</strong> vogla..<br />
Arsye <strong>për</strong> ngritjen e shumës së faturimit nga vitit 2009 e tutje ësh<strong>të</strong>; menaxhimi ma i mirë i sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar dhe ngritja e <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong><br />
shërbimet e ofruara <strong>të</strong> kësaj kompanie. Shuma e faturimit gja<strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 59,92% në krahasim me vitin 2007 gjë që<br />
dëshmon pritjet e palëve <strong>të</strong> ndërlidhura <strong>të</strong> këtij sektori.<br />
Inkasimi nga faturimet<br />
Inkasimi nga faturimet ësh<strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> vitit 2004 dhe 2005 <strong>për</strong> me u zvogëlua gja<strong>të</strong> vitit 2006 <strong>për</strong> 2,04% në krahasim me vitin 2005 dhe <strong>për</strong> tu<br />
ngri<strong>të</strong> serish gja<strong>të</strong> vitit 2007 <strong>për</strong> 13,06% në krahasim me vitin 2006, <strong>për</strong> me u zvogëlua serish gja<strong>të</strong> vitit 2008 <strong>për</strong> 12,91% në krahasim me vitin<br />
2007. Projeksionet e shumës së inkasimit nga faturimi gja<strong>të</strong> vitit 2009 pritet <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> larta <strong>për</strong> 56,10% në krahasim me vitin 2008, ndërsa<br />
ngritjet e shumave <strong>të</strong> inkasimit gja<strong>të</strong> viteve 2010 dhe 2011 pritet <strong>të</strong> jenë më <strong>të</strong> ekuilibruara. Vazhdimi i ngritjes së shkallës së inkasimit, vit pas<br />
viti ësh<strong>të</strong> një trend i mirë, <strong>për</strong> me e arrit shkallen e ma <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> <strong>të</strong> hyrave monetare në kompani e cila <strong>për</strong> gja<strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e larët <strong>për</strong><br />
88,39% në krahasim me vitin 2007.<br />
Të hyrat nga taksa e kyçjeve <strong>të</strong> reja<br />
Ky tregues nuk ësh<strong>të</strong> shumë shpresëdhënëse dhe arsyet janë <strong>të</strong> njëjta si te kompani<strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> cilat janë komentua ma lar<strong>të</strong>.<br />
79<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Treguesit e <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong><br />
80<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
• Të hyrat nga inkasimi dhe taksat e kyçje<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat e tabelës së më si<strong>për</strong>me shohim se kompania nga këto dy burime financimi do <strong>të</strong> krijoj <strong>të</strong> hyra ma lar<strong>të</strong> nga viti në vit dhe <strong>të</strong><br />
njëjtat gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 74,54% në krahasim me vitin 2007 <strong>të</strong> pasqyruar në pasqyruar e lar<strong>të</strong> cekur.<br />
• Shpenzimet operative<br />
Serish nga <strong>të</strong> dhënat e pasqyruara ma lar<strong>të</strong> shohim se shpenzimet operative te kjo kompani kanë një ngritje ma <strong>të</strong> ekuilibruar dhe <strong>të</strong> njëjtat<br />
gja<strong>të</strong> vitit 2011 janë planifikua <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n ve<strong>të</strong>m <strong>për</strong> 12,72% në krahasim me vitin 2007.<br />
• Mbetjet financiare në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese<br />
Edhe te ky tregues kemi pritje <strong>të</strong> mirë pasi që shohim se mbetjet gja<strong>të</strong> periudhave <strong>të</strong> shikuara kanë një ngritje nga viti në vit, gjë që nuk ka<br />
ndodhë gjerë me tani. Mbetjet e pritshme financiare nga afarizmi i kompanisë në fund <strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> jenë <strong>për</strong> 601,93% ma te larta nga<br />
ato <strong>të</strong> fund vitit 2007.<br />
• Mbulimi i shpenzimeve me <strong>të</strong> hyra<br />
Edhe te ky tregues kemi trendë pozitive <strong>të</strong> pritshme i cili pasqyron gjithë aktivitetin dhe angazhimin e kompanisë dhe DFT/ZRRUM <strong>për</strong> me qenë<br />
një subjekt i qëndrueshëm ekonomikisht dhe me perspektivë <strong>të</strong> fuqizimit <strong>të</strong> tij. Qëndrueshmëria financiare e kësaj kompanie ësh<strong>të</strong> interes<br />
primarë i konsumatorëve dhe garant <strong>për</strong> ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimit dhe efiqiencës.<br />
1.1 Prezantimet grafike i <strong>të</strong> dhënave operative financiare<br />
Të gjithë treguesit e pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit kemi dashur me tregua në mënyrë figurative<br />
raportet e tyre që nga fund viti 2007 si e dhënë historike me ato <strong>të</strong> planifikuar dhe synuara gja<strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> këtij cikli tariforë 2009 -<br />
2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe krijojnë <strong>për</strong>shtypjet e veta <strong>për</strong> <strong>të</strong> kuptuar rrjedhat e pritshme në KUR “Radoniqi” Sh.A.<br />
Gjakovë.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Sasia në (m3)<br />
Vlera në Euro<br />
20,000,000<br />
18,000,000<br />
16,000,000<br />
14,000,000<br />
12,000,000<br />
10,000,000<br />
8,000,000<br />
6,000,000<br />
4,000,000<br />
2,000,000<br />
-<br />
3,000,000.0<br />
2,500,000.0<br />
2,000,000.0<br />
1,500,000.0<br />
1,000,000.0<br />
500,000.0<br />
-<br />
18,331,385<br />
Sasia e Ujit <strong>të</strong> Prodhuar dhe Humbjet<br />
11,673,576<br />
17,047,774<br />
10,651,055<br />
81<br />
17,757,802<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
8,956,303<br />
17,225,068<br />
8,247,566<br />
17,835,864<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1,814,370.6<br />
Vitet<br />
Faturimi dhe Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
1,265,744<br />
1,805,380.0<br />
1,300,449<br />
2,418,872.0<br />
1,814,154<br />
2,578,941.0<br />
1,985,785<br />
8,327,436<br />
Prodhimi i Ujit<br />
Humbjet e Ujit<br />
2,832,823.0<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
2,237,930<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
4,500,000<br />
4,000,000<br />
3,500,000<br />
3,000,000<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
732,826<br />
Faturimi dhe Inkasimi Jo-Shtepiak<br />
521,521<br />
656,429<br />
456,182<br />
82<br />
1,104,488<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
927,770<br />
1,179,631<br />
1,026,279<br />
1,240,741<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
2,547,196<br />
Vitet<br />
Gjithsej Faturimi dhe Inkasimi<br />
1,787,266<br />
2,461,809<br />
1,756,631<br />
3,523,360<br />
2,741,924<br />
3,758,572<br />
3,012,064<br />
4,073,564<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
1,129,074<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
3,367,004<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
4,000,000<br />
3,500,000<br />
3,000,000<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
Të hyrat në krahasim me Shpenzimet Operative<br />
1,937,269<br />
1,734,032<br />
1,848,175<br />
1,718,264<br />
83<br />
2,776,874<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1,819,824<br />
3,041,214<br />
1,898,521<br />
3,381,254<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
70% 71% 72%<br />
69%<br />
Vitet<br />
Përqindja e Inkasimit<br />
Të Hyrat<br />
1,954,674<br />
Shpenzimet Operative<br />
91%<br />
87%<br />
84%<br />
75% 77% 79%<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet Sh<strong>të</strong>piak<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
1,600,000<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
2 Pasqyra e investimeve kapitale<br />
-<br />
203,238<br />
Mbetja financiare në fund <strong>të</strong> periudhes<br />
129,911<br />
84<br />
957,050<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1,142,693<br />
1,426,580<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Pasqyra në vijim ka <strong>të</strong> bëjë me shumen e investimeve <strong>të</strong> planifikuar nga kompania dhe <strong>të</strong> miratuar nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> periudhën ardhshme<br />
tri vjeçare 2009, 2010 dhe 2011. Të dhënat e kësaj pasqyre janë në <strong>për</strong>puthshmëri <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> me procedurat e <strong>për</strong>caktuara <strong>për</strong> udhëheqjen e këtij<br />
procesi tariforë.<br />
Për herë <strong>të</strong> parë DFT/ZRRUM ka identifikua në dokumentacionin e mbledhur dhe punuar dy shërbime, dhe a<strong>të</strong>; shërbimet ujësjellësit dhe<br />
shërbimet e kanalizimit. Për këto dy shërbime janë planifikua shuma <strong>të</strong> konsiderueshme <strong>të</strong> mjeteve financiare <strong>për</strong> realizim, ku janë specifikua<br />
një numri i caktuar i projekteve investive që ndërlidhen me asetet <strong>për</strong> shërbimet e ujit dhe kanalizimit.<br />
Asetet e ujësjellësit pastaj janë ndarë në; asetet e infrastrukturës dhe ato <strong>të</strong> jo-infrastrukturës.<br />
Në asetet e infrastrukturës ësh<strong>të</strong> bërë edhe një <strong>për</strong>kufizim tje<strong>të</strong>r, dhe a<strong>të</strong> në; asetet <strong>për</strong> zëvendësim dhe asetet <strong>për</strong> zgjerim <strong>të</strong> infrastrukturës.<br />
E njëjta ndarje vlen edhe <strong>për</strong> shërbimet e kanalizimit.<br />
Vitet<br />
Series1<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
INFRASTRUKTURË<br />
1.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 1,257.5<br />
85<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
PASQYRA<br />
E INVESTIMEVE KAPITALE TË APROVUARA NGA ZRRUM PËR REALIZIM NGA KRU "RADONIQI" Sh.A. GJAKOVË<br />
PËR UJË DHE DHE KANALIZIM PËR VITET 2009-2011<br />
Tabela Nr.1b. Të dhënat e planifikuara <strong>për</strong> Investime Kapitale gja<strong>të</strong> viteve 2009, 2010 dhe 2011<br />
Të dhënat <strong>për</strong> Investime në Shërbime<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Ujë<br />
1.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 334.3<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
2.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 8,610.0<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Kanalizim<br />
INFRASTRUKTURË<br />
10,201.8<br />
3.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 1,468.3<br />
3.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 84.7<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
4.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur -<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR KANALIZIM<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË DHE KANALIZIM<br />
SHUMA<br />
PËR 3-VITE<br />
1,553.0<br />
11,754.8<br />
Vetanake Donacione Vetanake Donacione Vetanake Donacione<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
73.0<br />
60.0<br />
600.0<br />
733.0<br />
30.8<br />
26.9<br />
-<br />
57.7<br />
790.7<br />
2009 2010 2011<br />
216.3<br />
35.7<br />
1,650.0<br />
1,902.0<br />
376.7<br />
-<br />
-<br />
376.7<br />
2,278.7<br />
90.0<br />
51.3<br />
620.0<br />
761.3<br />
28.0<br />
22.0<br />
-<br />
50.0<br />
811.3<br />
300.0<br />
50.0<br />
2,200.0<br />
2,550.0<br />
430.0<br />
-<br />
-<br />
430.0<br />
2,980.0<br />
92.1<br />
61.1<br />
640.0<br />
793.2<br />
62.8<br />
35.8<br />
486.1<br />
76.2<br />
2,900.0<br />
3,462.3<br />
540.0<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM<br />
-<br />
98.6<br />
891.8<br />
-<br />
540.0<br />
4,002.3
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kompania “Radoniqi” ka një mori projekteve <strong>për</strong> <strong>të</strong> realizua gja<strong>të</strong> kësaj periudhe kohore afatmesme. Në projektet e infrastrukturës së ujësjellësit<br />
priten investime në shumë prej rreth 1.6 milion € dhe në a<strong>të</strong> <strong>të</strong> jo-infrastrukturës në shumë prej mbi 8,6 milion €. Nga këto shuma shumica e<br />
tyre janë nga donacionet dhe <strong>të</strong> njëjtat ende janë <strong>të</strong> pa definuara sak<strong>të</strong>sisht. Shuma e <strong>për</strong>gjithshme e investimeve gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong> ardhshme<br />
në kompaninë “Radoniqi” pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> mbi 10.2 milion €.<br />
Edhe në shërbimin kanalizimit priten investimeve <strong>të</strong> tilla <strong>të</strong> cilat në vlerë monetare do <strong>të</strong> jenë dukshëm ma <strong>të</strong> ulëta dhe <strong>të</strong> njëjtat do <strong>të</strong> arrin<br />
shumën prej 1.5 milion €, edhe këtu shumica e investimeve pritet <strong>të</strong> realizohen nga donatorët e ndryshme <strong>të</strong> cilat ende nuk janë qar<strong>të</strong> <strong>të</strong><br />
definuar gjer në <strong>për</strong>mbylljen e këtij procesi tariforë.<br />
2.1 Paraqitja grafike e investimeve kapitale<br />
Edhe këta tregues <strong>të</strong> pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit serish kemi dashur me tregua në mënyrë<br />
figurative raportet e investimeve <strong>të</strong> pritshme nga fillim vit 2009 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe krijojnë <strong>për</strong>shtypjet e veta <strong>për</strong> projektet investive <strong>të</strong> planifikuara në KUR “Radoniqi” Sh. A.<br />
Gjakovë.<br />
Realizmi i projekteve <strong>të</strong> tilla investive ësh<strong>të</strong> ngush<strong>të</strong> i lidhura me një mori <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong> ndikuesve <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong>, <strong>të</strong> brendshëm dhe <strong>të</strong><br />
jash<strong>të</strong>m, <strong>të</strong> cilat mund ta <strong>për</strong>shpejtojnë dhe ngadalësojnë realizimin e investimeve <strong>të</strong> tilla.<br />
86<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera e Investimeve<br />
Vlera e Investimeve<br />
1,000.0<br />
900.0<br />
800.0<br />
700.0<br />
600.0<br />
500.0<br />
400.0<br />
300.0<br />
200.0<br />
100.0<br />
-<br />
4,500.0<br />
4,000.0<br />
3,500.0<br />
3,000.0<br />
2,500.0<br />
2,000.0<br />
1,500.0<br />
1,000.0<br />
500.0<br />
-<br />
790.7<br />
2,278.7<br />
733.0<br />
57.7<br />
Investimet Vetanake<br />
811.3<br />
761.3<br />
87<br />
50.0<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
891.8<br />
793.2<br />
2009 2010 2011<br />
1,902.0<br />
Vitet<br />
Investimet prej Donacioneve<br />
376.7<br />
2,980.0<br />
2,550.0<br />
430.0<br />
€ 000<br />
98.6<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
4,002.3<br />
3,462.3<br />
2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
€ 000<br />
540.0<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT<br />
“HIDROREGJIONI JUGOR”Sh. A.<br />
Në kuadër <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit <strong>të</strong> KUR “Hidroregjioni Jugor” Sh. A. Prizren veprojnë si <strong>të</strong>rësi unike <strong>të</strong> tij ish<br />
sistemet e ndërmarrjeve <strong>të</strong> ujësjellësve dhe kanalizimeve <strong>të</strong> qendrave komunale <strong>të</strong> Prizrenit, Therandës, Dragashit dhe Malishevës.<br />
88<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1. Pasqyra e <strong>të</strong> dhënave kryesore operative financiare <strong>të</strong> KUR”Hidroregjioni Jugor” Sh. A.<br />
Prizren <strong>për</strong> vitet 2007-2011<br />
Edhe në kë<strong>të</strong> pasqyrë janë prezantua <strong>të</strong> dhënat kryesore operativo-financiare sipas ROFK-ës, <strong>të</strong> raportuara nga kompania në ZRRUM gja<strong>të</strong> viteve 2007 dhe 2008<br />
(viti 2008 nuk ësh<strong>të</strong> i verifikuar gjer në momentin e <strong>për</strong>mbylljes së këtij raporti) dhe <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> planifikuara dhe aprovuara nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> vitet 2009,<br />
2010 dhe 2011. Treguesit e pasqyruar janë me peshë kryesore dhe nga <strong>për</strong>mbushja e tyre do <strong>të</strong> varet efiqienca dhe <strong>për</strong>formanca e <strong>të</strong>rë kompanisë. Kjo nuk<br />
nënkupton edhe zvogëlimin e peshës edhe <strong>të</strong> treguesve <strong>të</strong> tjerë që e <strong>për</strong>bëjnë afarizmin e një subjekti ekonomikë.<br />
Tabela Nr.1a . Të dhënat kryesore operativo-financiare 2007-2011<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1 Prodhimi i Ujit m 3 2 Humbjet e Ujit m<br />
12,057,815 12,558,975 12,057,815 12,057,815 12,057,815<br />
3 Nr. Tregusit <strong>për</strong> <strong>të</strong> dhënat vjetore<br />
Njësia<br />
Të dhënat <strong>për</strong>mbyllse sipas OFCR-së Vitet<br />
3 Humbjet e Ujit %<br />
4,748,091<br />
39%<br />
5,545,839<br />
44%<br />
4,302,886<br />
36%<br />
4,142,913<br />
34%<br />
3,982,941<br />
33%<br />
4<br />
5<br />
Faturimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
4.1 Tarifa Fikse € 282,192<br />
4.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 1,335,053<br />
4.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 167,488<br />
Faturimi total Sh<strong>të</strong>piak € 1,572,840 1,582,434 1,784,733<br />
Faturimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
5.1 Tarifa Fikse € 147,204<br />
5.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 775,794<br />
5.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 93,095<br />
Faturimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 761,857 780,341 1,016,093<br />
2,334,697 2,362,775 2,800,826<br />
6 Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
6.1 Tarifa Fikse € 191,891<br />
6.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 907,836<br />
6.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 113,892<br />
Inkasimi total Sh<strong>të</strong>piak € 828,797 875,247 1,213,619<br />
7<br />
8<br />
9<br />
Gjihsej Faturimi (4+5)<br />
Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
7.1 Tarifa Fikse € 113,347<br />
7.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 597,361<br />
7.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 71,683<br />
Inkasimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 693,686 691,382 782,392<br />
€ 1,522,483 1,566,629 1,996,010<br />
Gjihsej Inkasimi nga Faturimi (6+7)<br />
Perqindja e Inkasimit<br />
89<br />
288,672<br />
1,489,865<br />
230,929<br />
2,009,466<br />
149,004<br />
870,637<br />
112,329<br />
1,131,970<br />
3,141,436<br />
204,957<br />
163,960<br />
1,426,721<br />
119,203<br />
696,509<br />
89,863<br />
905,576<br />
2,332,297<br />
295,152<br />
1,713,723<br />
238,652<br />
2,247,526<br />
150,804<br />
984,819<br />
146,168<br />
1,281,791<br />
3,529,317<br />
218,412<br />
176,602<br />
1,663,170<br />
128,183<br />
837,096<br />
124,243<br />
1,089,522<br />
2,752,692<br />
8.1 Përqindja e Inkasimit sh<strong>të</strong>piak % 53% 55% 68% 71% 74%<br />
8.2 Përqindja e Inkasimit Jo-sh<strong>të</strong>piak % 91% 89% 77% 80% 85%<br />
Të hyrate nga taksa e kyqjes<br />
9.1 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Shtepiak € 91,800<br />
9.2 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Jo Sh<strong>të</strong>piak € 11,000<br />
Gjihsej te hyrat nga taksa e kyqjes<br />
129,945 217,563 102,800<br />
91,800<br />
11,000<br />
102,800<br />
91,800<br />
11,000<br />
102,800<br />
10 Të Hyrat nga Inkasimi dhe Taksa e Kyqjes € 1,652,428 1,784,192 2,098,810 2,435,097 2,855,492<br />
11 Shpenzimet Operative € 1,578,860 1,847,007 1,715,000 1,722,100 1,730,300<br />
12 Mbetja Financiare në Fund <strong>të</strong> Periudhave € 73,568 (62,815) 383,810 712,997 1,125,192<br />
13 Përqindja e Shpenzimeve në Raport me <strong>të</strong> Hyrat % 96% 104% 82% 71% 61%<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Prodhimi i ujit<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat që disponon DP/ZRRUM, mbështetur në <strong>Raporti</strong>n e ROFK-ës, nga viti 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2007 kompania ka raportua<br />
zvogëlim <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar, duke e ngrit sasinë e tillë <strong>për</strong> 4,16% gja<strong>të</strong> vitit 2008 në krahasim me vitin 2007. Ndërsa, <strong>për</strong> vitet 2009 –<br />
2011 sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar ësh<strong>të</strong> planifikuar <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e njëj<strong>të</strong>, gjë që ësh<strong>të</strong> vështirë <strong>për</strong> tu besuar, por sidoqof<strong>të</strong> DFT/ZRRUM i ka pranua <strong>të</strong><br />
dhënat e tilla si <strong>të</strong> mirëqena. Sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar ishte planifikua <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma ulët <strong>për</strong> 4,16% gja<strong>të</strong> këtyre tri viteve <strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong><br />
këtij procesi tariforë se sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2008.<br />
Edhe te kjo kompani një nga arsyet e zvogëlimit <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2007 dhe 2008 ishte edhe mungesa e <strong>të</strong> reshurave<br />
atmosferike. Synim parësorë i kësaj kompanie gja<strong>të</strong> viteve 2009 - 2011 ësh<strong>të</strong> zvogëlimi i sasisë së ujit <strong>të</strong> humbur me çka pritet <strong>të</strong> shtohet edhe<br />
sasia e ujit <strong>të</strong> faturuar.<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar që nga viti 2004 gjer ne fund <strong>të</strong> vitit 2008 paka a shumë ka qenë i njëj<strong>të</strong>. Ngritja e shumës së faturimit pritet <strong>të</strong><br />
realizohet gja<strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> këtij procesi tariforë 2009 – 2011. Ngritja e parë e theksuar e shumës së faturuar ësh<strong>të</strong> planifikuar <strong>të</strong> je<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> vitit<br />
2009 e cila do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma e lar<strong>të</strong> <strong>për</strong> 18,54% në krahasim me vitin 2008, gja<strong>të</strong> vitit 2010 shuma e tillë do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 12,16% në krahasim me<br />
vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 e njëjta do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t edhe <strong>për</strong> 16,57% në krahasim me vitin 2010. Arsyet e ngritjes së shumave <strong>të</strong> faturuara në<br />
periudhën afatmesme 2009 -2011 janë; zvogëlimi i UPF-ës dhe pa dyshim edhe ngritja e <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> shërbimet e ofruara nga kjo kompani.<br />
Shuma e faturimit gja<strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 199,67% në krahasim e vitin 2007 gjë që dëshmon pritjet e palëve <strong>të</strong> ndërlidhura <strong>të</strong> këtij<br />
sektori.<br />
Inkasimi nga faturimet<br />
Mund <strong>të</strong> thuhet se kompania ka pas një ngritje konstante <strong>të</strong> shumës së inkasimit që nga viti 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2008. I njëjti trend pritet<br />
<strong>të</strong> vazhdojë edhe gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong> ardhshme 2009 – 2011. Gja<strong>të</strong> vitit 2009 shuma e planifikuar e inkasimit pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> <strong>për</strong> 27,41% ma e lar<strong>të</strong><br />
se shuma e inkasuar gja<strong>të</strong> vitit 2008, gja<strong>të</strong> vitit 2010 shuma e tillë do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma e lar<strong>të</strong> <strong>për</strong> 16,85% në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit<br />
2011 e njëjta do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 18,02% në krahasim me vitin 2010.<br />
Nëse krahasohen <strong>të</strong> dhënat e këtij treguesi në fund <strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> shohim se kompania gja<strong>të</strong> këtij viti do <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> <strong>të</strong> hyra ma <strong>të</strong> larta <strong>të</strong><br />
realizuara <strong>për</strong> 80,80% në krahasim me vitin 2007.<br />
Të hyrat nga taksa e kyçjeve <strong>të</strong> reja<br />
Në krahasim me kompani<strong>të</strong> tjera nga ky burim i <strong>të</strong> hyrave kompania “Hidroregjioni Jugor” pret ma shumë <strong>të</strong> hyra se kompani<strong>të</strong> tjera e cila<br />
shumë ësh<strong>të</strong> e njëj<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> gjithë periudhës së ardhshme tre vjeçare.<br />
90<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Treguesit e <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong><br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
• Të hyrat nga inkasimi dhe taksat e kyçje<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat e tabelës së më si<strong>për</strong>me shohim se kompania nga këto dy burime financimi, do <strong>të</strong> realizojë ma shumë <strong>të</strong> hyra gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong><br />
ardhshme <strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> këtyre <strong>tarifave</strong>. Të hyrat e tilla gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> larta <strong>për</strong> 72,81% në krahasim me vitin e fillimi <strong>të</strong><br />
pasqyrimit i cili në kë<strong>të</strong> rast ësh<strong>të</strong> viti 2007.<br />
• Shpenzimet operative<br />
Serish nga <strong>të</strong> dhënat e pasqyruara ma lar<strong>të</strong> shohim se shpenzimet operative te kjo kompani kanë një ngritje shumë ma <strong>të</strong> ekuilibruar dhe <strong>të</strong><br />
njëjtat gja<strong>të</strong> vitit 2011 ësh<strong>të</strong> planifikuar <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n ve<strong>të</strong>m <strong>për</strong> 9,59% në krahasim me vitin e fillimit <strong>të</strong> pasqyruar <strong>të</strong> ky treguesi i cili <strong>për</strong> rastin<br />
tonë ësh<strong>të</strong> viti 2007.<br />
• Mbetjet financiare në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese<br />
Edhe te ky tregues kemi pritje <strong>të</strong> mirë pasi që shohim se mbetjet gja<strong>të</strong> periudhave <strong>të</strong> shikuara 2009 – 2011 kanë një ngritje nga viti në vit..<br />
Mbetjet e pritshme financiare nga afarizmi i kompanisë në fund <strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> jenë <strong>për</strong> 1.429,46% ma te larta nga ato <strong>të</strong> fund vitit 2007.<br />
• Mbulimi i shpenzimeve me <strong>të</strong> hyra<br />
Edhe te ky tregues kemi trendë pozitive <strong>të</strong> pritshme, me <strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> vitit 2008 . Nga viti 2009 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011 kompania pritet <strong>të</strong><br />
ke<strong>të</strong> një kthesë pozitive dhe nga afarizmi i ve<strong>të</strong> do <strong>të</strong> fillojë me realizua <strong>të</strong> hyra ma <strong>të</strong> larta, duke e zvogëlua raportin e shpenzimeve me <strong>të</strong> hyrat<br />
e inkasuara. Të dhënat e këtilla do <strong>të</strong> dëshmojnë qëndrueshmërinë financiare <strong>të</strong> kësaj kompanie i cili do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> edhe interes primarë i<br />
konsumatorëve dhe garant <strong>për</strong> ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimit dhe efiqiencës, nëse <strong>për</strong>mbushen caqet e këtij procesi tariforë.<br />
1.1 Prezantimet grafike e <strong>të</strong> dhënave operative financiare<br />
Të gjithë treguesit e pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit kemi dashur me tregua në mënyrë figurative<br />
raportet e tyre që nga fund viti 2007 si e dhënë historike me ato <strong>të</strong> planifikuar dhe synuara gja<strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> këtij cikli tariforë 2009 -<br />
2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u<br />
lejohet hapësirë palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe marrin gjykime <strong>për</strong> <strong>të</strong> kuptuar rrjedhat në KUR “Hidroregjioni<br />
Jugor” Sh. A. Prizren.<br />
91<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Sasia në (m3)<br />
Vlera në Euro<br />
14,000,000<br />
12,000,000<br />
10,000,000<br />
8,000,000<br />
6,000,000<br />
4,000,000<br />
2,000,000<br />
-<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
Sasia e Ujit <strong>të</strong> Prodhuar dhe Humbjet<br />
12,057,815<br />
4,748,091<br />
12,558,975<br />
5,545,839<br />
92<br />
12,057,815<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
4,302,886<br />
12,057,815<br />
4,142,913<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1,572,840<br />
Vitet<br />
Faturimi dhe Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
828,797<br />
1,582,434<br />
875,247<br />
1,784,733<br />
1,213,619<br />
2,009,466<br />
1,426,721<br />
12,057,815<br />
3,982,941<br />
Prodhim i i Ujit<br />
Hum bjet e Ujit<br />
2,247,526<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
1,663,170<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
4,000,000<br />
3,500,000<br />
3,000,000<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
761,857<br />
Faturimi dhe Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
693,686<br />
780,341<br />
691,382<br />
93<br />
1,016,093<br />
782,392<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1,131,970<br />
905,576<br />
1,281,791<br />
1,089,522<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
2,334,697<br />
Gjithsej Faturimi dhe Inkasimi<br />
1,522,483<br />
2,362,775<br />
1,566,629<br />
2,800,826<br />
1,996,010<br />
3,141,436<br />
2,332,297<br />
3,529,317<br />
2,752,692<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Faturim i<br />
Inkasim i<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
Vlera në Euro<br />
0%<br />
53%<br />
3,000,000<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
91%<br />
55%<br />
89%<br />
Përqindja e Inkasimit<br />
68%<br />
77%<br />
94<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
71%<br />
80%<br />
74%<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
85%<br />
Vitet Sh<strong>të</strong>piak<br />
Të hyrat në krahasim m e Shpenzim et Operative<br />
1,652,428<br />
1,578,860<br />
1,784,192<br />
1,847,007<br />
2,098,810<br />
1,715,000<br />
2,435,097<br />
1,722,100<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Të hyrat<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
2,855,492<br />
1,730,300<br />
Shpenzimet Operative<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
(200,000)<br />
2 Pasqyra e investimeve kapitale<br />
73,568<br />
Mbetja financiare në fund <strong>të</strong> periudhës<br />
(62,815)<br />
383,810<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
712,997<br />
1,125,192<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Pasqyra në vijim ka <strong>të</strong> bëjë me shumen e investimeve <strong>të</strong> planifikuar nga kompania dhe <strong>të</strong> miratuar nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> periudhën ardhshme tri<br />
vjeçare 2009, 2010 dhe 2011. Të dhënat e kësaj pasqyre janë në <strong>për</strong>puthshmëri <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> me procedurat e <strong>për</strong>caktuara <strong>për</strong> udhëheqjen e këtij<br />
procesi tariforë.<br />
Për herë <strong>të</strong> parë DFT/ZRRUM ka identifikua në dokumentacionin e mbledhur dhe punuar dy shërbime, dhe a<strong>të</strong>; shërbimet ujësjellësit dhe<br />
shërbimet e kanalizimit. Për këto dy shërbime janë planifikua shuma <strong>të</strong> konsiderueshme <strong>të</strong> mjeteve financiare <strong>për</strong> realizim <strong>të</strong> një numri <strong>të</strong> madh<br />
<strong>të</strong> projekteve investive <strong>të</strong> cilat ndërlidhen me asetet <strong>për</strong> shërbimet e ujit dhe kanalizimit.<br />
Asetet e ujësjellësit pastaj janë ndarë në; asetet e infrastrukturës dhe ato <strong>të</strong> jo-infrastrukturës.<br />
Në asetet e infrastrukturës ësh<strong>të</strong> bërë edhe një <strong>për</strong>kufizim tje<strong>të</strong>r, dhe a<strong>të</strong> në; asetet <strong>për</strong> zëvendësim dhe asetet <strong>për</strong> zgjerim <strong>të</strong> infrastrukturës.<br />
E njëjta ndarje vlen edhe <strong>për</strong> shërbimet e kanalizimit.<br />
95<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM<br />
Vitet<br />
Series1
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
INFRASTRUKTURË<br />
1.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 2,363.6<br />
1.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 3,851.0<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
2.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 2,257.6<br />
INFRASTRUKTURË<br />
8,472.2<br />
3.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 495.4<br />
3.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 14,522.4<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
PASQYRA<br />
96<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
E INVESTIMEVE KAPITALE TË APROVUARA NGA ZRRUM PËR REALIZIM NGA KRU "HIDROREGJIONI JUGOR" Sh.A. PRIZREN<br />
PËR UJË DHE DHE KANALIZIM PËR VITET 2009-2011<br />
Tabela Nr.1b. Të dhënat e planifikuara <strong>për</strong> Investime kapitale gja<strong>të</strong> viteve 2009, 2010 dhe 2011<br />
Të dhënat <strong>për</strong> Investime në Shërbime<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Ujë<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Kanalizim<br />
4.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 13,100.0<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR KANALIZIM<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË DHE KANALIZIM<br />
SHUMA<br />
PËR 3-VITE<br />
28,117.8<br />
36,590.0<br />
Vetanake Donacione Vetanake Donacione Vetanake Donacione<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
10.4<br />
250.4<br />
244.9<br />
505.7<br />
33.5<br />
163.7<br />
50.0<br />
247.2<br />
752.9<br />
2009 2010 2011<br />
853.2<br />
702.7<br />
1,500.3<br />
3,056.2<br />
250.0<br />
5,000.0<br />
5,000.0<br />
10,250.0<br />
13,306.2<br />
50.0<br />
191.4<br />
173.7<br />
415.1<br />
35.0<br />
192.2<br />
50.0<br />
277.2<br />
692.3<br />
800.0<br />
1,214.6<br />
79.8<br />
2,094.4<br />
141.9<br />
5,036.8<br />
4,500.0<br />
9,678.7<br />
11,773.1<br />
50.0<br />
91.9<br />
258.9<br />
400.8<br />
35.0<br />
142.9<br />
600.0<br />
1,400.0<br />
2,000.0<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM<br />
-<br />
177.9<br />
578.7<br />
-<br />
3,986.8<br />
3,500.0<br />
7,486.8<br />
9,486.8
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kompania “Hidroregjioni-Jugor” ka një mori projekteve <strong>për</strong> <strong>të</strong> realizua gja<strong>të</strong> kësaj periudhe kohore afatmesme. Në projektet e infrastrukturës së<br />
ujësjellësit priten investime në shumë prej mbi 6.2 milion € dhe në a<strong>të</strong> <strong>të</strong> jo-infrastrukturës në shumë prej mbi 2.2 milion €. Nga këto shuma<br />
shumica e tyre janë nga donacionet, <strong>të</strong> cilat janë ende <strong>të</strong> pa definuara sak<strong>të</strong>sisht. Shuma e <strong>për</strong>gjithshme e investimeve gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong><br />
ardhshme në kë<strong>të</strong> kompani në shërbimin ujit pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> në vlerë prej mbi 8.4 milion €.<br />
Edhe në shërbimin kanalizimit priten investimeve <strong>të</strong> tilla <strong>të</strong> cilat në vlerë monetare do <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> larta dhe arrijnë shumën prej mbi 28.1<br />
milion €, edhe këtu shumica e investimeve vijnë nga donacionet e ndryshme <strong>të</strong> cilat nuk janë qar<strong>të</strong> <strong>të</strong> definuar gjer në <strong>për</strong>mbylljen e këtij<br />
procesi tariforë.<br />
2.1 Paraqitja grafike e investimeve kapitale<br />
Edhe këta tregues <strong>të</strong> pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit serish kemi dashur me tregua në mënyrë figurative raportet e investimeve<br />
<strong>të</strong> pritshme nga fillim vit 2009 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti, <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe marrin gjykime <strong>për</strong> <strong>të</strong> kuptuar rrjedhat e pritshme në KUR “Hidroregjioni Jugor” Sh. A.<br />
Prizren.<br />
Realizmi i projekteve <strong>të</strong> tilla investive janë ësh<strong>të</strong> ngush<strong>të</strong> i lidhura me një mori <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong> ndikuesve <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong>, <strong>të</strong> brendshëm<br />
dhe <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>m, <strong>të</strong> cilat mund ta <strong>për</strong>shpejtojnë dhe ngadalësojnë realizimin e investimeve <strong>të</strong> tilla.<br />
97<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera e Investimeve<br />
Vlera e Investimeve<br />
800.0<br />
700.0<br />
600.0<br />
500.0<br />
400.0<br />
300.0<br />
200.0<br />
100.0<br />
-<br />
14,000.0<br />
12,000.0<br />
10,000.0<br />
8,000.0<br />
6,000.0<br />
4,000.0<br />
2,000.0<br />
-<br />
752.9<br />
13,306.2<br />
505.7<br />
247.2<br />
Investimet Vetanake<br />
692.3<br />
415.1<br />
98<br />
277.2<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
578.7<br />
400.8<br />
2009 2010 2011<br />
3,056.2<br />
Vitet<br />
Investimet prej Donacioneve<br />
10,250.0<br />
11,773.1<br />
2,094.4<br />
9,678.7<br />
€ 000<br />
177.9<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
9,486.8<br />
2,000.0<br />
2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
€ 000<br />
7,486.8<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT<br />
99<br />
“BIFURKACIONI” Sh. A.<br />
Në kuadër <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit <strong>të</strong> KUR “Bifurkacioni” Sh. A. Ferizaj veprojnë si <strong>të</strong>rësi unike e tij ish sistemi i<br />
ndërmarrjes së ujësjellësit dhe kanalizimit <strong>të</strong> qendrës komunale <strong>të</strong> Ferizajt dhe Kaçanikut i cili ka shpreh tendencë <strong>për</strong> shkëputje nga<br />
kjo kompani.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1. Pasqyra e <strong>të</strong> dhënave kryesore operative financiare <strong>të</strong> KUR”Bifurkacioni” Sh. A.<br />
Ferizaj 2007-2001<br />
Edhe në kë<strong>të</strong> pasqyrë janë prezantua <strong>të</strong> dhënat kryesore operativo-financiare sipas ROFK-ës, <strong>të</strong> raportuara nga kompania në ZRRUM gja<strong>të</strong> viteve 2007 dhe<br />
2008 (viti 2008 nuk ësh<strong>të</strong> i verifikuar gjer në momentin e <strong>për</strong>mbylljes së këtij raporti) dhe <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> planifikuara dhe aprovuara nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> vitet<br />
2009, 2010 dhe 2011. Treguesit e pasqyruar janë me peshë kryesore dhe nga <strong>për</strong>mbushja e tyre do <strong>të</strong> varet efiqienca dhe <strong>për</strong>formanca e <strong>të</strong>rë kompanisë. Kjo<br />
nuk nënkupton edhe zvogëlimin e peshës edhe <strong>të</strong> treguesve <strong>të</strong> tjerë që e <strong>për</strong>bëjnë afarizmin e këtij subjekti ekonomikë.<br />
Tabela Nr.1a. Të dhënat operativo-financiare <strong>për</strong> vitet 2007-2011<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1 Prodhimi i Ujit m 3 2 Humbjet e Ujit m<br />
3,838,258 3,873,580 5,942,235 6,536,459 6,700,000<br />
3 Nr. Tregusit <strong>për</strong> <strong>të</strong> dhënat vjetore<br />
Njësia<br />
Të dhënat <strong>për</strong>mbyllse sipas OFCR-së Vitet<br />
3 Humbjet e Ujit %<br />
2,049,948<br />
53%<br />
1,839,864<br />
47%<br />
2,696,908<br />
45%<br />
2,782,820<br />
43%<br />
2,660,525<br />
40%<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
Faturimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
4.1 Tarifa Fikse € 166,560<br />
4.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 751,332<br />
4.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 216,384<br />
Faturimi total Sh<strong>të</strong>piak € 615,273 682,664 1,134,276<br />
Faturimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
5.1 Tarifa Fikse € 86,256<br />
5.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 144,000<br />
5.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 26,880<br />
Faturimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 199,055 214,695 257,136<br />
814,328 897,359 1,391,412<br />
Gjihsej Faturimi (4+5)<br />
Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
6.1 Tarifa Fikse € 104,933<br />
6.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 473,339<br />
6.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 136,322<br />
Inkasimi total Sh<strong>të</strong>piak € 339,928 387,697 714,594<br />
Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
7.1 Tarifa Fikse € 70,299<br />
7.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 117,360<br />
7.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 21,907<br />
Inkasimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 121,649 125,483 209,566<br />
€ 461,577 513,180 924,160<br />
Gjihsej Inkasimi nga Faturimi (6+7)<br />
Perqindja e Inkasimit<br />
100<br />
192,048<br />
932,059<br />
310,686<br />
1,434,793<br />
98,856<br />
173,600<br />
37,800<br />
310,256<br />
1,745,049<br />
130,593<br />
211,266<br />
975,659<br />
84,028<br />
147,560<br />
32,130<br />
263,718<br />
1,239,377<br />
203,448<br />
980,014<br />
346,505<br />
1,529,967<br />
111,456<br />
182,400<br />
46,170<br />
340,026<br />
1,869,993<br />
146,483<br />
249,484<br />
1,101,576<br />
95,295<br />
155,952<br />
39,475<br />
290,722<br />
1,392,298<br />
8.1 Përqindja e Inkasimit sh<strong>të</strong>piak % 55% 57% 63% 68% 72%<br />
8.2 Përqindja e Inkasimit Jo-sh<strong>të</strong>piak % 61% 58% 82% 85% 86%<br />
Të hyrate nga taksa e kyqjes<br />
9.1 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Shtepiak € 322,050<br />
9.2 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Jo Sh<strong>të</strong>piak € 75,000<br />
Gjihsej te hyrat nga taksa e kyqjes<br />
181,997<br />
62,341 397,050<br />
345,000<br />
50,000<br />
395,000<br />
30,000<br />
25,000<br />
55,000<br />
10 Të Hyrat nga Inkasimi dhe Taksa e Kyqjes € 643,574 575,521 1,321,210 1,634,377 1,447,298<br />
11 Shpenzimet Operative € 474,747 692,801 658,198 701,200 719,000<br />
12<br />
13<br />
Mbetja Financiare në Fund <strong>të</strong> Periudhave<br />
Përqindja e Shpenzimeve në Raport me <strong>të</strong> Hyrat<br />
€<br />
%<br />
168,827<br />
74%<br />
(117,280)<br />
120%<br />
663,012<br />
50%<br />
933,177<br />
43%<br />
728,298<br />
50%<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Prodhimi i ujit<br />
101<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Nga <strong>të</strong> dhënat që disponon DP/ZRRUM, mbështetur në <strong>Raporti</strong>n e ROFK-ës, nga viti 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2007 kompania ka pas zbritje <strong>të</strong><br />
sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar, e cila ka fillua <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t gja<strong>të</strong> vitit 2008 në krahasim me vitin 2007. Gja<strong>të</strong> vitit 2008 e sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar ishte ngrit<br />
<strong>për</strong> ve<strong>të</strong>m 0,92% në krahasim me vitin 2007. Ndërsa gja<strong>të</strong> vitit 2009 sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 53,40% duke u<br />
vazhdua kjo tendencë edhe <strong>për</strong> vitin 2010 kur pritet që sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 10,00% në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit<br />
2011 e njëjta sasi pritet <strong>të</strong> ngitet <strong>për</strong> 2,50% në krahasim me vitin 2010.<br />
Edhe në kë<strong>të</strong> rast një nga arsyet e zvogëlimit <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2007 dhe 2008 ishte edhe mungesa e <strong>të</strong> reshurave<br />
atmosferike. Ndërsa ngitja e sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong> ardhshme 2009 – 2011 do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> si rezultat i investimeve <strong>të</strong> shtetit<br />
Zviceranë në formë <strong>të</strong> donacioneve në Fabrikën e Re <strong>për</strong> prodhim <strong>të</strong> ujit. Ngitja e sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar ësh<strong>të</strong> një sukses i madhë i këtij<br />
subjekti ekonomikë e cila ka marrë në shfry<strong>të</strong>zim një objekt <strong>të</strong> ri prodhues me vlerë milionëshe në valu<strong>të</strong> Zvicrane.<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar nga viti 2004 deri ne fund <strong>të</strong> vitit 2008 ësh<strong>të</strong> ngritje vazhdimisht dhe ngritjet e tilla priten <strong>të</strong> vazhdojnë edhe nga vitit<br />
2009 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011, kur shuma e planifikua e faturimit ësh<strong>të</strong> më e theksuar <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> lëshimit në punë <strong>të</strong> fabrikës së re <strong>për</strong><br />
<strong>për</strong>punim <strong>të</strong> ujit. Gja<strong>të</strong> vitit 2009 ngritja e shumës së faturimit ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> je<strong>të</strong> <strong>për</strong> 55,06% në krahasim me vitin paraprakë, gja<strong>të</strong> vitit<br />
2010 <strong>për</strong> 25,42% në krahasim me vitin 2009 dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 7,16% në krahasim me vitin 2010. Arsye <strong>për</strong> ngritjen e shumës së faturimit<br />
nga vitit 2009 e tutje ësh<strong>të</strong>; ngritja e theksuar e sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar dhe ngritja e <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> shërbimet e ofruara <strong>të</strong> vet kompanisë. Shuma<br />
e faturimit gja<strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 129,64% në krahasim e vitin 2007 gjë që dëshmon pritjet e palëve <strong>të</strong> ndërlidhura <strong>të</strong> këtij sektori.<br />
Inkasimi nga faturimet<br />
Shumat e inkasimit nga viti 2004 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2007 kanë pas oscilimi në ngitje zbritje, nga viti në vit, <strong>për</strong> me u planifikua që <strong>të</strong> njëjtat <strong>të</strong><br />
ngri<strong>të</strong>n nga viti 2008 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011. Ngritja e parë më e theksuar pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> gja<strong>të</strong> vitit 2009 kur shuma e inkasimit do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t<br />
<strong>për</strong> 80,08% në krahasim me vitin 2008. Ngritjet e shumës së inkasimit gja<strong>të</strong> viteve 2010 do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> 34,11% dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 e njëjta do <strong>të</strong><br />
ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 12,345 në krahasim me vitin 2010.<br />
Shuma e inkasimit gja<strong>të</strong> vitit 2011 ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> je<strong>të</strong> <strong>për</strong> 201,64% ma e lar<strong>të</strong> se shuma e inkasuar gja<strong>të</strong> vitit 2007 e pasqyruar në tabelën e<br />
lart cekur.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Të hyrat nga taksa e kyçjeve <strong>të</strong> reja<br />
Edhe “Bifurkacioni” ësh<strong>të</strong> një kompani e cila ka planifikua <strong>të</strong> hyra <strong>të</strong> theksuar nga kyçjet e konsumatorëve <strong>të</strong> rij në rrjetin e ujësjellësit dhe <strong>të</strong><br />
kanalizimit gja<strong>të</strong> vitit 2009 dhe 2010, ndërsa gja<strong>të</strong> vitit 2011 shuma e tillë do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> dukshëm ma e ulët se ajo e vitit 2010. Planifikimet e tilla<br />
kompania i ka mbështe<strong>të</strong> në zgjerimin e rrjetit <strong>të</strong> shërbimit, pas marrjes në shfry<strong>të</strong>zim <strong>të</strong> fabrikës së re <strong>për</strong> prodhimin e ujit.<br />
Treguesit e <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong><br />
• Të hyrat nga inkasimi dhe taksat e kyçje<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat e tabelës së më si<strong>për</strong>me shohim se kompania nga këto dy burime financimi do <strong>të</strong> krijoj <strong>të</strong> hyra ma lar<strong>të</strong> nga viti në vit dhe <strong>të</strong><br />
njëjtat gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 124,88% në krahasim me vitin 2007.<br />
• Shpenzimet operative<br />
Serish nga <strong>të</strong> dhënat e pasqyruara ma lar<strong>të</strong> shohim se shpenzimet operative te kjo kompani kanë një ngritje ma <strong>të</strong> ekuilibruar dhe <strong>të</strong> njëjtat<br />
gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 51,45% në krahasim me vitin 2007.<br />
• Mbetjet financiare në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese<br />
Me <strong>të</strong> dhënat e ofruar nga kjo kompani, pritjet e saja se do <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> mbetje <strong>të</strong> konsiderueshme <strong>të</strong> hyrave nga viti 2009 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011<br />
janë mjaft <strong>të</strong> bindshme. Në bazë <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> kompanisë viti 2008 do <strong>të</strong> kë<strong>të</strong> <strong>për</strong> efekt humbje financiare dhe nga viti pasues fitimi i saj duket<br />
se do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> evident, kuptohet nëse <strong>për</strong>mbushen caqet e <strong>për</strong>caktuara me <strong>procesin</strong> tariforë 2009-2011.<br />
• Mbulimi i shpenzimeve me <strong>të</strong> hyra<br />
Me <strong>për</strong>jashtim <strong>të</strong> vitit 2008 kur kompania nuk ka mundur as ti mbulojë shpenzimet e veta operative, nga vitit 2009 gjer n fund <strong>të</strong> vitit 2011<br />
rezultatet e saja do <strong>të</strong> jenë relativisht <strong>të</strong> mira me trend <strong>të</strong> tillë vazhdues. Mbetjet e tilla financiare duhet investua në asetet e reja <strong>të</strong> kompanisë<br />
me qellim <strong>të</strong> ngritjes së vlerës së tyre. Mos investimi në asete <strong>të</strong> reja ka si rezultat zvogëlimin e bazës së tyre vit pas viti. Qëndrueshmëria<br />
financiare e kësaj kompanie ësh<strong>të</strong> interes primarë i konsumatorëve dhe garant <strong>për</strong> ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimit dhe efiqiencës, në çka shpreson<br />
edhe rregullatori.<br />
102<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1.1 Prezantimet grafike e <strong>të</strong> dhënave operative financiare<br />
103<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Të gjithë treguesit e pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit kemi dashur me tregua në mënyrë figurative<br />
raportet e tyre që nga fund viti 2007 si e dhënë historike me ato <strong>të</strong> planifikuar dhe synuara gja<strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> këtij cikli tariforë 2009 -<br />
2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe krijojnë bindjet e tyre <strong>për</strong> efektet e pritshme financiare <strong>të</strong> KUR “Bifurkacioni” Sh. A. Ferizaj.<br />
Sasia në (m3)<br />
8,000,000<br />
7,000,000<br />
6,000,000<br />
5,000,000<br />
4,000,000<br />
3,000,000<br />
2,000,000<br />
1,000,000<br />
-<br />
3,838,258<br />
Sasia e Ujit Prodhuar dhe Humbjet<br />
2,049,948<br />
3,873,580<br />
1,839,864<br />
5,942,235<br />
2,696,908<br />
6,536,459<br />
2,782,820<br />
6,700,000<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
2,660,525<br />
Prodhimi i Ujit<br />
Humbjet e Ujit<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
1,800,000<br />
1,600,000<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
400,000<br />
350,000<br />
300,000<br />
250,000<br />
200,000<br />
150,000<br />
100,000<br />
50,000<br />
-<br />
615,273<br />
Faturimi dhe Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
339,928<br />
682,664<br />
387,697<br />
104<br />
1,134,276<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
714,594<br />
1,434,793<br />
975,659<br />
1,529,967<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
199,055<br />
Vitet<br />
Faturimidhe Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
121,649<br />
214,695<br />
125,483<br />
257,136<br />
209,566<br />
310,256<br />
263,718<br />
340,026<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
1,101,576<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
290,722<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
2,000,000<br />
1,800,000<br />
1,600,000<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
61%<br />
55%<br />
814,328<br />
Gjithsej Faturimi dhe Inkasimi<br />
461,577<br />
897,359<br />
513,180<br />
105<br />
1,391,412<br />
924,160<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1,745,049<br />
1,239,377<br />
1,869,993<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
57% 58%<br />
Vitet<br />
Përqindja e Inkasimit<br />
63%<br />
82%<br />
68%<br />
85%<br />
72%<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1,392,298<br />
86%<br />
Vitet Sh<strong>të</strong>piak<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
1,800,000<br />
1,600,000<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
(200,000)<br />
Të hyrat në krahasim me Shpenzimet Operative<br />
643,574<br />
474,747<br />
575,521<br />
692,801<br />
106<br />
1,321,210<br />
658,198<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1,634,377<br />
701,200<br />
1,447,298<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
168,827<br />
Vitet<br />
Mbetja financiare ne fund <strong>të</strong> periudhës<br />
(117,280)<br />
663,012<br />
933,177<br />
Të hyrat<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
719,000<br />
Shpenzimet Operative<br />
728,298<br />
Series1<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
2 Pasqyra e investimeve kapitale<br />
107<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Pasqyra në vijim ka <strong>të</strong> bëjë me shumen e investimeve <strong>të</strong> planifikuar nga kompania dhe <strong>të</strong> miratuar nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> periudhën ardhshme tri<br />
vjeçare 2009, 2010 dhe 2011. Të dhënat e kësaj pasqyre janë në <strong>për</strong>puthshmëri <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> me procedurat e <strong>për</strong>caktuara <strong>për</strong> udhëheqjen e këtij<br />
procesi tariforë.<br />
Për herë <strong>të</strong> parë DFT/ZRRUM ka identifikua në dokumentacionin e mbledhur dhe punuar dy shërbime, dhe a<strong>të</strong>; shërbimet ujësjellësit dhe<br />
shërbimet e kanalizimit. Për këto dy shërbime janë planifikua shuma <strong>të</strong> konsiderueshme <strong>të</strong> mjeteve financiare <strong>për</strong> realizim <strong>të</strong> një numri <strong>të</strong><br />
caktuar <strong>të</strong> projekteve investive <strong>të</strong> cilat ndërlidhen me asetet <strong>për</strong> shërbimet e ujit dhe kanalizimit.<br />
Asetet e ujësjellësit pastaj janë ndarë në; asetet e infrastrukturës dhe ato <strong>të</strong> jo-infrastrukturës.<br />
Në asetet e infrastrukturës ësh<strong>të</strong> bërë edhe një <strong>për</strong>kufizim tje<strong>të</strong>r, dhe a<strong>të</strong> në; asetet <strong>për</strong> zëvendësim dhe asetet <strong>për</strong> zgjerim <strong>të</strong> infrastrukturës.<br />
E njëjta ndarje vlen edhe <strong>për</strong> shërbimet e kanalizimit.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
Të dhënat <strong>për</strong> Investime në Shërbime<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Ujë<br />
INFRASTRUKTURË<br />
1.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 577.5<br />
1.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 1,542.0<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
2.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 1,299.2<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Kanalizim<br />
INFRASTRUKTURË<br />
3,418.7<br />
3.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 11.0<br />
3.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 466.5<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
4.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 129.3<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR KANALIZIM<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË DHE KANALIZIM<br />
PASQYRA<br />
108<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
E INVESTIMEVE KAPITALE TË APROVUARA NGA ZRRUM PËR REALIZIM NGA KRU "BIFURKACIONI" Sh.A. FERIZAJ<br />
PËR UJË DHE DHE KANALIZIM PËR VITET 2009-2011<br />
Tabela Nr.1b. Të dhënat e planifikuara <strong>për</strong> Investime Kapitale gja<strong>të</strong> viteve 2009, 2010 dhe 2012<br />
SHUMA<br />
PËR 3-VITE<br />
606.8<br />
4,025.5<br />
Vetanake Donacione Vetanake Donacione Vetanake Donacione<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
47.5<br />
444.5<br />
252.5<br />
744.5<br />
2.0<br />
211.8<br />
48.2<br />
262.0<br />
1,006.5<br />
2009 2010 2011<br />
85.0<br />
127.5<br />
212.5<br />
425.0<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
425.0<br />
45.0<br />
440.0<br />
239.2<br />
724.2<br />
3.0<br />
219.0<br />
43.0<br />
265.0<br />
989.2<br />
85.0<br />
127.5<br />
212.5<br />
425.0<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
425.0<br />
50.0<br />
105.0<br />
220.0<br />
375.0<br />
6.0<br />
35.7<br />
38.1<br />
79.8<br />
454.8<br />
265.0<br />
297.5<br />
162.5<br />
725.0<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
725.0
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kompania “Bifurkacioni” ka një numër <strong>të</strong> caktuar <strong>të</strong> projekteve <strong>për</strong> <strong>të</strong> realizua gja<strong>të</strong> kësaj periudhe kohore afatmesme. Në projektet e<br />
infrastrukturës së ujësjellësit priten investime në shumë prej mbi 2.1 milion € dhe në a<strong>të</strong> <strong>të</strong> jo-infrastrukturës në shumë prej rreth 1.3 milion €.<br />
Nga këto shuma shumica e tyre janë nga donacionet <strong>të</strong> cilat ende janë <strong>të</strong> pa definuara sak<strong>të</strong>sisht. Shuma e <strong>për</strong>gjithshme e investimeve gja<strong>të</strong> tri<br />
viteve <strong>të</strong> ardhshme në kompaninë e “Bifurkacioni” në shërbimin e ujit pritet <strong>të</strong> je<strong>të</strong> mbi 3.4 milion €.<br />
Edhe në shërbimin kanalizimit priten investimeve <strong>të</strong> tilla <strong>të</strong> cilat në vlerë monetare do <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> pakta dhe do <strong>të</strong> arrin shumën prej mbi<br />
606.000 €. Të gjitha investimet e këtij shërbimi pritet <strong>të</strong> realizohen me <strong>të</strong> hyrat financiare vetanake. Këto investime janë <strong>të</strong> varura plo<strong>të</strong>sisht nga<br />
efektet pozitive financiare që kompania pritet ti realizojë në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese sipas këtij procesi tariforë.<br />
2.1 Paraqitja grafike e investimeve kapitale<br />
Edhe këta tregues <strong>të</strong> pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit serish kemi dashur me tregua në mënyrë<br />
figurative raportet e investimeve <strong>të</strong> pritshme nga fillim vit 2009 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti, <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe vlerësojnë vet <strong>për</strong> investimet e mundshme në KUR “Bifurkacioni” Sh. A. Ferizaj.<br />
Realizmi i projekteve <strong>të</strong> tilla investive janë ngush<strong>të</strong> <strong>të</strong> lidhura me një mori <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong> ndikuesve <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong>, <strong>të</strong> brendshëm dhe <strong>të</strong><br />
jash<strong>të</strong>m, <strong>të</strong> cilat mund ta <strong>për</strong>shpejtojnë dhe ngadalësojnë realizimin e investimeve <strong>të</strong> tilla.<br />
109<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera e Investimeve<br />
Vlera e Investimeve<br />
1,200.0<br />
1,000.0<br />
800.0<br />
600.0<br />
400.0<br />
200.0<br />
-<br />
800.0<br />
700.0<br />
600.0<br />
500.0<br />
400.0<br />
300.0<br />
200.0<br />
100.0<br />
-<br />
1,006.5<br />
425.0<br />
744.5<br />
262.0<br />
Investimet Vetanake<br />
989.2<br />
724.2<br />
110<br />
265.0<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
454.8<br />
375.0<br />
2009 2010 2011<br />
425.0<br />
Vitet<br />
Investimet prej Donacioneve<br />
-<br />
425.0<br />
425.0<br />
-<br />
€ 000<br />
79.8<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
725.0<br />
725.0<br />
2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
€ 000<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
-<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
KOMPANIA REGJIONALE E UJËSJELLSIT DHE KANALIZIMIT<br />
“HIDROMORAVA” Sh. A.<br />
Në kuadër <strong>të</strong> sistemit <strong>të</strong> ujësjellësit dhe kanalizimit <strong>të</strong> KUR “Hidromorava” Sh. A. Gjilan veprojnë si <strong>të</strong>rësi unike <strong>të</strong> tij ish sistemet e<br />
ndërmarrjeve <strong>të</strong> ujësjellësve dhe kanalizimeve <strong>të</strong> qendrave komunale <strong>të</strong> Gjilanit, Kamenicës dhe Vitisë<br />
111<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1. Pasqyra e <strong>të</strong> dhënave operative financiare <strong>të</strong> KUR”Hidromorava” Sh. A. Gjilan<br />
<strong>për</strong> vitet 2007-2011<br />
Në kë<strong>të</strong> pasqyrë janë prezantua <strong>të</strong> dhënat kryesore operativo-financiare sipas ROFK-ës, <strong>të</strong> raportuara nga kompania në ZRRUM gja<strong>të</strong> viteve 2007 dhe 2008<br />
(viti 2008 nuk ësh<strong>të</strong> i verifikuar gjer në <strong>për</strong>mbylljen e këtij raporti) dhe <strong>të</strong> dhënave <strong>të</strong> planifikuara dhe aprovuara nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> vitet 2009, 2010 dhe<br />
2011. Treguesit e pasqyruar janë me peshë kryesore dhe nga <strong>për</strong>mbushja e tyre do <strong>të</strong> varet efiqienca dhe <strong>për</strong>formanca e <strong>të</strong>rë kompanisë. Kjo nuk nënkupton<br />
edhe zvogëlimin e peshës edhe <strong>të</strong> treguesve <strong>të</strong> tjerë që e <strong>për</strong>bëjnë afarizmin e një subjekti ekonomikë.<br />
Tabela Nr.1a. Të dhënat kryesore operativo-financiare <strong>për</strong> vitet 2007-2011<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1 Prodhimi i Ujit m 3 2 Humbjet e Ujit m<br />
5,112,785 5,847,896 8,870,000 9,038,000 9,173,000<br />
3 Nr. Tregusit <strong>për</strong> <strong>të</strong> dhënat vjetore<br />
Njësia<br />
Të dhënat <strong>për</strong>mbyllse sipas OFCR-së Vitet<br />
3 Humbjet e Ujit %<br />
2,356,892<br />
46%<br />
2,860,619<br />
49%<br />
3,660,040<br />
41%<br />
3,614,712<br />
40%<br />
3,669,200<br />
40%<br />
4<br />
5<br />
Faturimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
4.1 Tarifa Fikse € 171,204<br />
4.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 784,713<br />
4.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 176,561<br />
Faturimi total Sh<strong>të</strong>piak € 771,581 812,428 1,132,478<br />
Faturimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
5.1 Tarifa Fikse € 72,288<br />
5.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 320,314<br />
5.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 48,047<br />
Faturimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 331,978 301,395 440,649<br />
1,103,559 1,113,823 1,573,127<br />
6 Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
6.1 Tarifa Fikse € 123,780<br />
6.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 567,347<br />
6.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 127,654<br />
Inkasimi total Sh<strong>të</strong>piak € 488,461 552,889 818,782<br />
7<br />
8<br />
9<br />
Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
7.1 Tarifa Fikse € 62,529<br />
7.2 Tarifa Volumetrike e Ujit € 277,072<br />
7.3 Tarifa Volumetrike e Ujrave <strong>të</strong> Zeza € 41,561<br />
Inkasimi total Jo-Sh<strong>të</strong>piak € 276,870 307,079 381,161<br />
Gjihsej Inkasimi nga Faturimi (6+7)<br />
€ 765,331 859,968 1,199,943<br />
Perqindja e Inkasimit<br />
Gjihsej Faturimi (4+5)<br />
112<br />
194,304<br />
969,978<br />
215,402<br />
1,379,684<br />
72,288<br />
395,091<br />
64,489<br />
531,868<br />
1,911,552<br />
151,363<br />
167,798<br />
1,074,774<br />
65,276<br />
356,767<br />
58,234<br />
480,277<br />
1,555,051<br />
216,504<br />
1,167,381<br />
250,598<br />
1,634,483<br />
72,288<br />
474,616<br />
81,871<br />
628,775<br />
2,263,258<br />
168,657<br />
195,216<br />
1,273,262<br />
65,276<br />
428,578<br />
73,930<br />
567,784<br />
1,841,046<br />
8.1 Përqindja e Inkasimit sh<strong>të</strong>piak % 63% 68% 72% 78% 78%<br />
8.2 Përqindja e Inkasimit Jo-sh<strong>të</strong>piak % 83% 102% 87% 90% 90%<br />
Të hyrate nga taksa e kyqjes<br />
9.1 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Shtepiak € 65,650<br />
9.2 Te hyrate nga taksa e kyqjes-Jo Sh<strong>të</strong>piak € 5,800<br />
Gjihsej te hyrat nga taksa e kyqjes<br />
173,642 217,542 71,450<br />
96,250<br />
-<br />
96,250<br />
92,500<br />
-<br />
92,500<br />
10 Të Hyrat nga Inkasimi dhe Taksa e Kyqjes € 938,973 1,077,510 1,271,393 1,651,301 1,933,546<br />
11 Shpenzimet Operative € 962,852 1,043,316 1,178,377 1,255,436 1,314,108<br />
12<br />
13<br />
Mbetja Financiare në Fund <strong>të</strong> Periudhave<br />
Përqindja e Shpenzimeve në Raport me <strong>të</strong> Hyrat<br />
€<br />
%<br />
(23,879)<br />
103%<br />
34,194<br />
97%<br />
93,016<br />
93%<br />
395,865<br />
76%<br />
619,438<br />
68%<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Prodhimi i ujit<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat që disponon DP/ZRRUM, mbështetur në <strong>Raporti</strong>n e ROFK-ës, nga viti 2004 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2007 kompania ka pas zvogëlim <strong>të</strong><br />
sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar dhe gja<strong>të</strong> vitit 2008 e cila ka filluar <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t gja<strong>të</strong> këtij viti. Sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2007 ka qenë ma e ulët<br />
<strong>për</strong> 32,65%, ndërsa gja<strong>të</strong> vitit 2008 sasia e ujit e tillë e ujit ishte planifikua <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 14,38%, duke vazhdua me u ngri<strong>të</strong> edhe gja<strong>të</strong> viteve<br />
2009 – 2011. Duhet theksua se sasia e ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2009 ësh<strong>të</strong> planifikua <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma e lar<strong>të</strong> <strong>për</strong> 51,68% në krahasim me vitin 2008.<br />
Ngritja e sasive <strong>të</strong> ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> viteve 2010 do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> më e lar<strong>të</strong> se ajo e vitit 2009 <strong>për</strong> 1,89% dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 e njëjta do <strong>të</strong> ngritet<br />
<strong>për</strong> 1,49% në krahasim me vitin 2010.<br />
Edhe në kë<strong>të</strong> rast duhet theksua se arsye e zvogëlimit <strong>të</strong> sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar gja<strong>të</strong> vitit 2007 dhe 2008 ishte mungesa e <strong>të</strong> reshurave<br />
atmosferike. Ndërsa ngritja e sasisë ujit <strong>të</strong> prodhuar nga fund viti 2008 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011 ësh<strong>të</strong> si rezultat i shfry<strong>të</strong>zimeve <strong>të</strong> burimeve<br />
<strong>të</strong> reja <strong>të</strong> ujit dhe lëshimit në punë <strong>të</strong> Fabrikës së Re <strong>për</strong> <strong>për</strong>punimin e ujit <strong>të</strong> kësaj kompanie. Investimet e tilla janë në shumë milionëshe dhe<br />
jonë realizua me donacione <strong>të</strong> qeverisë Zvicerane me valu<strong>të</strong> zvicerane. Marrja në shfry<strong>të</strong>zim <strong>të</strong> këtij objekti me burimet e saja <strong>të</strong> ujit <strong>për</strong><br />
kompaninë ësh<strong>të</strong> një <strong>për</strong>fitim i madhë me çka krijohen avantazhe <strong>për</strong> kompaninë dhe konsumatorët e saj.<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar<br />
Faturimi i ujit <strong>të</strong> furnizuar gja<strong>të</strong> vitit 2005 ka qenë ma i ulët <strong>për</strong> 1,59% në krahasim me vitin 2004, pastaj duke filluar nga viti 2006 gjerë në fund<br />
<strong>të</strong> vitit 2011 shumat e tilla janë ngri<strong>të</strong> dhe do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n në bazë <strong>të</strong> planit aprovuar <strong>të</strong> kompanisë. Si rezultat ngritjes së sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar<br />
efektet e shumave <strong>të</strong> faturimit do <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> dukshme gja<strong>të</strong> vitit 2009 kur pritet që shuma e tillë <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 41,24% në krahasim me vitin<br />
2008, pastaj gja<strong>të</strong> vitit 2010 <strong>për</strong> 21,51% në krahasim me vitin paraprakë dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 18,40% në krahasim me vitin 2010. Arsye <strong>për</strong><br />
ngritjen e shumës së faturimit nga vitit 2009 e tutje ësh<strong>të</strong>; ngritja e sasisë së ujit <strong>të</strong> prodhuar dhe ngritja e <strong>tarifave</strong> <strong>për</strong> shërbimet e ofruara <strong>të</strong><br />
kompanisë. Shuma e faturimit gja<strong>të</strong> vitit 2011 pritet <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t <strong>për</strong> 105,09% në krahasim e vitin 2007 gjë që dëshmon pritjet e palëve <strong>të</strong><br />
ndërlidhura <strong>të</strong> këtij sektori.<br />
Inkasimi nga faturimet<br />
Shuma e inkasimit gja<strong>të</strong> vitit 2005 ka qenë ma e ulët <strong>për</strong> 13,09% në krahasim me shumën e faturimit <strong>të</strong> vitit 2004 dhe nga viti 2006 e njëjta ka<br />
filluar <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>t vit pas viti e që do <strong>të</strong> vazhdojë gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011. Shkallë ma e mirë e inkasimit pritet gja<strong>të</strong> vitit 2009 e cila do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma<br />
e lar<strong>të</strong> <strong>për</strong> 39,53% në krahasim me vitin 2008, gja<strong>të</strong> vitit 2010 <strong>për</strong> 29,59% në krahasim me vitin paraprak dhe gja<strong>të</strong> vitit 2011 <strong>për</strong> 18,39% në<br />
krahasim me vitin 2010.<br />
Shuma e inkasimit gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> ma e lar<strong>të</strong> <strong>për</strong> 140,56% në krahasim me vitin 2007 si vit nismëtarë i kësaj pasqyre. Këto <strong>të</strong> dhëna<br />
janë mjaft inkurajuese <strong>për</strong> kompaninë.<br />
113<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa dhe Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Të hyrat nga taksa e kyçjeve <strong>të</strong> reja<br />
Ky tregues nuk ësh<strong>të</strong> shumë shpresë dhënëse dhe arsye e vetme ësh<strong>të</strong> se kompania nuk synon që <strong>të</strong> <strong>për</strong>mirësojë kë<strong>të</strong> tregues shumë, <strong>për</strong> arsye<br />
se nuk do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> kusht i domosdoshëm <strong>për</strong> inkasim <strong>të</strong> ndonjë shume nga ky burim, pasi që dëshiron <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong> dhe regjistrojë numër sa ma <strong>të</strong><br />
madhë <strong>të</strong> konsumatorëve pa ndonjë kush<strong>të</strong>zim paraprake dhe <strong>për</strong>fitimet ti realizojë nga shërbimet e furnizimit me ujë dhe kanalizim.<br />
Treguesit e <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong><br />
• Të hyrat nga inkasimi dhe taksat e kyçje<br />
Nga <strong>të</strong> dhënat e tabelës së më si<strong>për</strong>me shohim se kompania nga këto dy burime financimi do <strong>të</strong> krijoj <strong>të</strong> hyra ma lar<strong>të</strong> nga viti në vit dhe <strong>të</strong><br />
njëjtat gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 105,92% në krahasim me vitin e fillimi <strong>të</strong> pasqyrimit i cili në kë<strong>të</strong> rast ësh<strong>të</strong> viti2007.<br />
• Shpenzimet operative<br />
Serish nga <strong>të</strong> dhënat e pasqyruara ma lar<strong>të</strong> shohim se shpenzimet operative te kjo kompani kanë një ngritje ma <strong>të</strong> ekuilibruar dhe <strong>të</strong> njëjtat<br />
gja<strong>të</strong> vitit 2011 do <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n <strong>për</strong> 36,48% në krahasim me vitin 2007 i cili merret si pikë referimi në kë<strong>të</strong> rast<br />
• Mbetjet financiare në fund <strong>të</strong> periudhave raportuese<br />
Edhe te ky tregues kemi pritje <strong>të</strong> mirë dhe pas vitit 2007 mbetjet financiare do <strong>të</strong> fillojnë <strong>të</strong> ngri<strong>të</strong>n nga vitit 2008 gjer në fund <strong>të</strong> vitit 2011.<br />
Mbetjet e pritshme financiare nga afarizmi i kompanisë në fund <strong>të</strong> vitit 2011 janë shumë <strong>të</strong> dëshirueshme, <strong>të</strong> cilat duhet <strong>të</strong> investohen në<br />
asetet e vetanake. Kjo do <strong>të</strong> varet nga <strong>për</strong>mbushja e caqeve <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara nga ky proces tariforë.<br />
• Mbulimi i shpenzimeve me <strong>të</strong> hyra<br />
Edhe te ky tregues kemi trendë pozitive <strong>të</strong> pritshme i cili pasqyron gjithë aktivitetin dhe angazhimin e kompanisë dhe DFT/ZRRUM <strong>për</strong> me qenë<br />
një subjekt i qëndrueshëm ekonomikisht dhe me perspektivë <strong>të</strong> forcimit <strong>të</strong> tij. Qëndrueshmëria financiare e kësaj kompanie ësh<strong>të</strong> interes<br />
primarë i konsumatorëve dhe garant <strong>për</strong> ngritjen e nivelit <strong>të</strong> shërbimit dhe efiqiencës.<br />
114<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1.1 Prezantimet grafike e <strong>të</strong> dhënave operative financiare<br />
115<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Të gjithë treguesit e pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit kemi dashur me tregua në mënyrë figurative<br />
raportet e tyre, që nga fund viti 2007 si e dhënë historike me ato <strong>të</strong> planifikuar dhe synuara gja<strong>të</strong> ekzistimit <strong>të</strong> <strong>tarifave</strong> <strong>të</strong> këtij cikli tariforë 2009 -<br />
2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> u lejohet hapësirë<br />
palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe krijojnë <strong>për</strong>shtypjet e tyre <strong>për</strong> efektet e pritshme <strong>të</strong> treguesve operativë dhe financiar në<br />
KUR “Hidromorava” Sh. A. Gjilan.<br />
Sasia në (m3)<br />
10,000,000<br />
9,000,000<br />
8,000,000<br />
7,000,000<br />
6,000,000<br />
5,000,000<br />
4,000,000<br />
3,000,000<br />
2,000,000<br />
1,000,000<br />
-<br />
5,112,785<br />
Sasia e Ujit <strong>të</strong> Prodhuar dhe Humbjet<br />
2,356,892<br />
5,847,896<br />
2,860,619<br />
8,870,000<br />
3,660,040<br />
9,038,000<br />
3,614,712<br />
9,173,000<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
3,669,200<br />
Prodhimi i Ujit<br />
Humbjet e Ujit<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
1,800,000<br />
1,600,000<br />
1,400,000<br />
1,200,000<br />
1,000,000<br />
800,000<br />
600,000<br />
400,000<br />
200,000<br />
-<br />
700,000<br />
600,000<br />
500,000<br />
400,000<br />
300,000<br />
200,000<br />
100,000<br />
-<br />
771,581<br />
488,461<br />
Faturimi dhe Inkasimi Sh<strong>të</strong>piak<br />
812,428<br />
552,889<br />
116<br />
1,132,478<br />
818,782<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1,379,684<br />
1,074,774<br />
1,634,483<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
331,978<br />
276,870<br />
Vitet<br />
Faturimi dhe Inkasimi Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
301,395<br />
307,079<br />
440,649<br />
381,161<br />
531,868<br />
480,277<br />
628,775<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
1,273,262<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
567,784<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
63%<br />
83%<br />
1,103,559<br />
765,331<br />
Gjithsej Faturimi dhe Inkasimi<br />
1,113,823<br />
859,968<br />
117<br />
1,573,127<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1,199,943<br />
1,911,552<br />
1,555,051<br />
2,263,258<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
68%<br />
Vitet<br />
Përqindja e Inkasimit<br />
72%<br />
87%<br />
90% 90%<br />
78% 78%<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
1,841,046<br />
Faturimi<br />
Inkasimi<br />
Vitet Sh<strong>të</strong>piak<br />
Jo-Sh<strong>të</strong>piak<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera në Euro<br />
Vlera në Euro<br />
2,500,000<br />
2,000,000<br />
1,500,000<br />
1,000,000<br />
500,000<br />
-<br />
700,000<br />
600,000<br />
500,000<br />
400,000<br />
300,000<br />
200,000<br />
100,000<br />
-<br />
(100,000)<br />
Të hyrat ne krahasim me Shpenzimet Operative<br />
938,973<br />
962,852<br />
1,077,510<br />
1,043,316<br />
118<br />
1,271,393<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
1,178,377<br />
1,651,301<br />
1,255,436<br />
1,933,546<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Mbetja financiare në fund <strong>të</strong> periudhës<br />
(23,879)<br />
34,194<br />
93,016<br />
395,865<br />
Të hyrat<br />
1,314,108<br />
Shpenzimet Operative<br />
619,438<br />
2007 2008 2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
Series1<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
2 Pasqyra e investimeve kapitale<br />
119<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Pasqyra në vijim ka <strong>të</strong> bëjë me shumen e investimeve <strong>të</strong> planifikuar nga kompania dhe <strong>të</strong> miratuar nga DFT/ZRRUM <strong>për</strong> periudhën ardhshme tri<br />
vjeçare 2009, 2010 dhe 2011. Të dhënat e kësaj pasqyre janë në <strong>për</strong>puthshmëri <strong>të</strong> plo<strong>të</strong> me procedurat e <strong>për</strong>caktuara <strong>për</strong> udhëheqjen e këtij<br />
procesi tariforë.<br />
Për herë <strong>të</strong> parë DFT/ZRRUM ka identifikua në dokumentacionin e mbledhur dhe punuar dy shërbime, dhe a<strong>të</strong>; shërbimet ujësjellësit dhe<br />
shërbimet e kanalizimit. Për këto dy shërbime janë planifikua shuma <strong>të</strong> konsiderueshme <strong>për</strong> madhësinë e kësaj kompanie <strong>për</strong> tu realizua, disa<br />
projekte janë me numër dhe shuma <strong>të</strong> limituara <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> kufizimeve financiare, por sidoqof<strong>të</strong> pritet <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> investime <strong>të</strong> tilla, me çka do <strong>të</strong><br />
ngritet niveli i shërbimeve.<br />
Për <strong>të</strong> realizuar investimet e tilla DFT/ZRRUM ka bërë kë<strong>të</strong> <strong>për</strong>kufizim <strong>të</strong> aseteve, dhe a<strong>të</strong> në; asetet e infrastrukturës dhe ato <strong>të</strong> joinfrastrukturës.<br />
Asetet e infrastrukturës janë <strong>për</strong>kufizuar edhe një herë tje<strong>të</strong>r, dhe a<strong>të</strong> në; asetet <strong>për</strong> zëvendësim dhe asetet <strong>për</strong> zgjerim <strong>të</strong> infrastrukturës.<br />
E njëjta ndarje vlen edhe <strong>për</strong> shërbimet e kanalizimit.<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
Të dhënat <strong>për</strong> Investime në Shërbime<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Ujë<br />
INFRASTRUKTURË<br />
1.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës 395.0<br />
1.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 1,005.0<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
2.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur 1,286.5<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË<br />
Investimet Kapitale <strong>për</strong> Kanalizim<br />
INFRASTRUKTURË<br />
2,686.5<br />
3.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zëvendsimin e Infrastrukturës -<br />
3.2 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Zgjerimin e Infrastruktures 60.1<br />
JO-INFRASTRUKTURË<br />
4.1 Investimet Kapitale <strong>për</strong> Jo-Infrastruktur -<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR KANALIZIM<br />
GJITHSEJ INVESTIMET KAPITALE PËR UJË DHE KANALIZIM<br />
PASQYRA<br />
120<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
E INVESTIMEVE KAPITALE TË APROVUARA NGA ZRRUM PËR REALIZIM NGA KRU "HIDROMORAVA" Sh.A. GJILAN<br />
PËR UJË DHE DHE KANALIZIM PËR VITET 2009-2011<br />
Tabela Nr.1b. Të dhënat e planifikuara <strong>për</strong> Investime Kapitale gja<strong>të</strong> viteve 2009, 2010 dhe 2012<br />
SHUMA<br />
PËR 3-VITE<br />
60.1<br />
2,746.6<br />
Vetanake Donacione Vetanake Donacione Vetanake Donacione<br />
€'000 €'000 €'000 €'000 €'000 €'000<br />
-<br />
25.0<br />
332.6<br />
357.6<br />
-<br />
25.0<br />
-<br />
25.0<br />
382.6<br />
2009 2010 2011<br />
-<br />
390.0<br />
180.0<br />
570.0<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
570.0<br />
-<br />
20.1<br />
335.8<br />
355.9<br />
-<br />
20.1<br />
-<br />
20.1<br />
376.0<br />
-<br />
-<br />
100.0<br />
100.0<br />
-<br />
-<br />
-<br />
-<br />
100.0<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM<br />
-<br />
15.0<br />
338.1<br />
353.1<br />
-<br />
15.0<br />
-<br />
15.0<br />
368.1<br />
395.0<br />
555.0<br />
-<br />
950.0<br />
-<br />
-<br />
-<br />
950.0
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Kompania “Hidromorava” sikurse theksuam edhe ma lar<strong>të</strong> ka planifikua disa projekte <strong>për</strong> realizim gja<strong>të</strong> kësaj periudhe kohore afatmesme. Në<br />
projektet e infrastrukturës së ujësjellësit priten investime në shumë prej rreth 1.4 milion € dhe në a<strong>të</strong> <strong>të</strong> jo-infrastrukturës në shumë prej rreth<br />
1.3 milion €. Nga këto shuma <strong>të</strong> investimeve shumica e tyre janë planifikua <strong>të</strong> realizohen nga donatorët, por <strong>të</strong> njëjtat ende nuk janë definuar<br />
sak<strong>të</strong>sisht. Shuma e <strong>për</strong>gjithshme e investimeve gja<strong>të</strong> tri viteve <strong>të</strong> ardhshme në shërbimin e ujësjellësit në kompaninë e “Hidromoravës” pritet<br />
<strong>të</strong> je<strong>të</strong> në lar<strong>të</strong>si prej rreth 2.7 milion €.<br />
Edhe në shërbimin kanalizimit priten investimeve <strong>të</strong> tilla <strong>të</strong> cilat në vlerë monetare do <strong>të</strong> jenë ma <strong>të</strong> pakta dhe do <strong>të</strong> arrin shumën prej ve<strong>të</strong>m<br />
rreth 60.000 €. Këto mjete janë planifikua <strong>të</strong> realizohen ve<strong>të</strong>m nga mbetjet financiare <strong>të</strong> fund viteve <strong>të</strong> kësaj kompanie. Kjo kompani edhe pse ka<br />
pas edhe projektet <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> kanalizimit i ka mënjanuar nga ky projekt <strong>për</strong> shkak <strong>të</strong> mungesës së mjeteve <strong>për</strong> financim <strong>të</strong> tyre.<br />
2.1 Paraqitja grafike e investimeve kapitale<br />
Edhe këta tregues <strong>të</strong> pasqyruar në kë<strong>të</strong> tabelë janë pasqyrua edhe në formë grafike. Me <strong>të</strong> njëjtit serish kemi dashur me tregua në mënyrë<br />
figurative raportet e investimeve <strong>të</strong> pritshme nga fillim vit 2009 gjerë në fund <strong>të</strong> vitit 2011.<br />
Për shkak <strong>të</strong> hapësirës së kufizuar dhe shkurtimit <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbajtjes së këtij raporti <strong>të</strong> njëjtit nuk do <strong>të</strong> komentohen dhe me kë<strong>të</strong> sikurse edhe në<br />
rastet tjera u lejohet hapësirë palëve <strong>të</strong> interesuara që ve<strong>të</strong> <strong>të</strong> bëjnë vlerësime dhe krijojnë <strong>për</strong>shtypjet e tyre <strong>për</strong> shumat e pritshme <strong>të</strong><br />
investimeve në KUR “Hidromorava” Sh. A. Gjilan.<br />
Realizmi i projekteve <strong>të</strong> tilla investive ësh<strong>të</strong> ngush<strong>të</strong> i lidhura me një mori <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong> ndikuesve <strong>të</strong> drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong>, <strong>të</strong> brendshëm dhe <strong>të</strong><br />
jash<strong>të</strong>m, <strong>të</strong> cilat mund ta <strong>për</strong>shpejtojnë dhe ngadalësojnë realizimin e investimeve <strong>të</strong> tilla.<br />
121<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Vlera e Investimeve<br />
Vlera e Investimeve<br />
450.0<br />
400.0<br />
350.0<br />
300.0<br />
250.0<br />
200.0<br />
150.0<br />
100.0<br />
50.0<br />
-<br />
1,000.0<br />
900.0<br />
800.0<br />
700.0<br />
600.0<br />
500.0<br />
400.0<br />
300.0<br />
200.0<br />
100.0<br />
-<br />
382.6<br />
570.0<br />
357.6<br />
25.0<br />
Investimet Vetanake<br />
376.0<br />
355.9<br />
122<br />
20.1<br />
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
368.1<br />
353.1<br />
2009 2010 2011<br />
570.0<br />
Vitet<br />
Investimet prej Donacioneve<br />
-<br />
100.0<br />
100.0<br />
-<br />
€ 000<br />
15.0<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
950.0<br />
950.0<br />
2009 2010 2011<br />
Vitet<br />
€ 000<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë dhe Kanalizim<br />
Investimet <strong>për</strong> Ujë<br />
Investimet <strong>për</strong> Kanalizim<br />
-<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM
Raport <strong><strong>për</strong>mbledhës</strong> i procesit tarifor 2009-2011 <strong>për</strong> KRU-<strong>të</strong><br />
Konkluzion: Monitorimi i Përmbushjes së Caqeve Operative, Financiare dhe Investive <strong>të</strong> KRU-ve<br />
Për tri vitet e ardhshme DFT/ZRRUM do ti monitorojë treguesit kryesorë operativo financiar dhe ata investivë <strong>të</strong> cilët janë <strong>të</strong><br />
definuar dhe <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuar në formë <strong>të</strong> veçan<strong>të</strong> <strong>për</strong> çdo kompani veç e veç dhe në formë <strong>të</strong> <strong>për</strong>mbledhur <strong>për</strong> sektorin si <strong>të</strong>rësi.<br />
Caqet e <strong>për</strong>caktuara me kë<strong>të</strong> proces tariforë janë sfiduese <strong>për</strong> kompani<strong>të</strong> dhe <strong>të</strong> njëjtat duhet <strong>të</strong> angazhohen shumë <strong>për</strong> ti<br />
<strong>për</strong>mbushë <strong>të</strong> njëjtat. Mos <strong>për</strong>mbushja e tyre do <strong>të</strong> ke<strong>të</strong> <strong>për</strong> pasoja mos realizim <strong>të</strong> një mori projekteve investive <strong>të</strong> paraparë <strong>për</strong><br />
realizim gja<strong>të</strong> këtyre tri viteve.<br />
DFT/ZRRUM gja<strong>të</strong> këtyre tri viteve do <strong>të</strong> bëjë s`paku nga dy monitorime <strong>të</strong> rregullta në<strong>për</strong> kompani <strong>për</strong> vit, dhe a<strong>të</strong>; njërën në<br />
gjysmën e parë dhe tjetrin në gjysmën e dy<strong>të</strong> <strong>të</strong> viteve <strong>për</strong>ka<strong>të</strong>se, <strong>për</strong> çka do <strong>të</strong> <strong>për</strong>pilojë raportet e veta periodike <strong>për</strong> <strong>të</strong> identifikuar<br />
trendët dhe ndikuesit në ta.<br />
Mos <strong>për</strong>mbushja e caqeve <strong>të</strong> <strong>për</strong>caktuara, varësisht nga ndikuesit e tyre, <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>m ose <strong>të</strong> brendshëm, mund <strong>të</strong> kenë implikim <strong>të</strong><br />
drejt<strong>për</strong>drej<strong>të</strong> në tarifat e viteve pasuese.<br />
DFT/ZRRUM do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> mirënjohës <strong>të</strong> gjitha palëve <strong>të</strong> interesuara që do <strong>të</strong> kenë ndonjë sugjerim <strong>për</strong> ta begatuar dhe avancuar kë<strong>të</strong><br />
proces kompleks dhe me ndikim në rrjedhat e <strong>për</strong>ditshme shoqërore dhe ekonomike <strong>të</strong> vendit.<br />
123<br />
Departamenti <strong>për</strong> Financa Tarifa i ZRRUM