You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
kufizuar në gjirin e shteteve socialiste. Shtatë vjet para kësaj<br />
konference, në mes të Evropës dhe fare hapur, u pushtua<br />
Çekosllovakia. Konferenca, me vendimet që mori, nuk bëri gjë tjetër<br />
veçse ligjëroi këtë pushtim. Këtë e kanë pohuar dhe shumë analistë<br />
perëndimorë. Ja pohimi i njerit prej tyre.<br />
"Marrëveshja e Helsinkit ishte jashtëzakonisht e favorshme për rusët,<br />
sepse më në fund ne ligjëruam pushtimin stalinist të gjysmës së<br />
Evropës. Ne pranuam jo vetëm këtë, por dhe një paragraf tjetër, se<br />
nuk do të ndërhynim në ngjarjet që mund të ndodhnin në kampin rus.<br />
Ne u hapëm rusëve dritën jeshile për të bërë ç'të donin në atë zonë"<br />
(Jean Noel Lipkowski, cituar sipas Bota që vinte nga të ftohtit, faqe<br />
218).<br />
Ka dhe shume ngjarje, konflikte dhe mosmarrëveshje të tjera, por<br />
dhe kaq mjaftojnë për të shtruar pyetjen: A ishin akte totalitarizmi në<br />
marrëdhëniet ndërkombëtare këto ngjarje, apo ishin akte<br />
demokratike? Aspirata e një populli për liri kombëtare dhe<br />
vetëvendosje është një aspiratë demokratike apo totalitare?<br />
Literatura e shumtë, perëndimore dhe lindore, i ka trajtuar këto<br />
ngjarje kryesisht nga prizmi i kronikës. Ndërsa analistët e shumë<br />
vendeve ish-socialiste, duke bërë objekt ngjarjet që lidhen me ish-<br />
Bashkimin Sovjetik, u kanë dhënë dhe u japin këtyre ngjarjeve<br />
vetëm ngjyrë idologjike, duke i paraqitur si pjellë e komunizmit.<br />
Pavarësisht se çfarë mund të thuhet sot nga disa sociologë<br />
konformistë, veçanërisht nga shtetet ish-socialiste, ka dëshmi që<br />
vërtetojnë se këto kanë qenë akte totalitarizmi, qoftë kur janë kryer<br />
nga ish-kampi socialist me Bashkimin Sovjetik, qoftë kur janë kryer<br />
nga kampi kapitalist me Amerikën në krye.<br />
Politikanë perëndimore dhe lindorë si rregull i kanë justifikuar këto<br />
qëndrime, në emër të asaj që quhej real-politikë, ose politika e<br />
ruajtjes së ekuilibrit të botës. Një nga politikanët më të mëdhenj të<br />
gjysmës së dytë të këtij shekulli, Henri Kizinger, e pohon fare<br />
lakuriq këtë të vërtetë, në takimin me ministrin e jashtëm<br />
çekosllovak Jiri Haçek, pak kohë para pushtimit të Çekosllovakisë.<br />
12
Change language